2019-04-12 20:15:42
Η δέσμευση, σύμφωνα με τους κοινωνικούς ψυχολόγους. Μια δύναμη που μπορεί να γίνει τρομακτικά ισχυρή, αφού, ενεργοποιώντας τη συνέπεια, μπορεί να νικήσει ακόμα και τη λογική. Η δέσμευση, όμως, ενέχει ευθύνη.
Ευθύνη όχι μόνο προς τον εαυτό μας αλλά και προς ανθρώπους του περιβάλλοντος μας. Αναπόφευκτα, όταν μια απόφαση μας πάρει σάρκα και οστά επηρεάζει όχι μόνο τις δικές μας επόμενες επιλογές και συμπεριφορές, αλλά και των ανθρώπων που μας περιβάλλουν, εφόσον η κοινωνική αλληλεπίδραση αποτελεί ζωτικό συστατικό της καθημερινότητας.
Αυτό βέβαια σημαίνει ότι και οι δικές μας επιλογές μπορεί να επηρεάζονται από επιλογές τρίτων. Είναι άραγε οι επιλογές μας αποκλειστικά δικές μας; Με ποιά κριτήρια επιλέγουμε;
Περισσότερες δυνατές επιλογές, περισσότερες δυνατές εσωτερικές δεσμεύσεις. Και η εσωτερική δέσμευση αναμφίβολα αντιστρατεύεται την ψυχική ελευθερία. Ακόμα κι όταν δεν προχωρήσω στην υλοποίηση μιας επιλογής, η ύπαρξη της δυνατότητας της κρατά δέσμια τη σκέψη μου, εντείνει την αναποφασιστικότητα και αφαιρεί τη συγκέντρωση μου στο παρόν.
Αυτή η έλλειψη της συγκέντρωσης στο «τώρα» αποτελεί και τη νεύρωση της εποχής μας: Ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος ζει από τη μια στη σκιά του παρελθόντος του, με την αναπόληση ή την προσπάθεια διαφυγής από αυτό, κι από την άλλη στο μέλλον, είτε κάνοντας όνειρα είτε πλημμυρίζοντας από ανησυχία και φόβο για αυτά που πρόκειται να του συμβούν. Οι ξέφρενοι ρυθμοί της ζωής και η ταχύτητα με την οποία τρέχουν οι εξελίξεις κρατούν το νου συνεχώς απασχολημένο, αποπροσανατολισμένο από τις πραγματικές του ανάγκες και συνεπώς αδύναμο να διαχειριστεί την καθημερινότητα του. Πόσο ελεύθερος είναι τελικά;
Το πρόβλημα της σημερινής κοινωνίας είναι ότι παράγει υλισμό την ίδια στιγμή που αδυνατεί να παράγει πολιτισμό. Η ύλη λατρεύεται σαν θεός και η αφθονία των αγαθών της, είτε μπορεί κανείς να τα απολαύσει, είτε όχι, συνεπάγεται αυτόματα στέρηση των αισθημάτων εσωτερικής ελευθερίας και ηρεμίας.
Στην πρώτη περίπτωση διότι, όπως είπαμε, η επιλογή γεννά τη δέσμευση, ενώ στη δεύτερη περίπτωση η αδυναμία επιλογής δεσμεύει τη σκέψη και απελευθερώνει συναισθήματα λύπης, θυμού και απογοήτευσης προς έναν εαυτό που αδυνατώντας να ανταποκριθεί στο υπερκαταναλωτικό πρότυπο, νιώθει μη αποδεκτός και αποσύρεται κοινωνικά. Πληθώρα εξωτερικών ερεθισμάτων βομβαρδίζουν το μυαλό μας καθημερινά και το καλούν να τα επεξεργαστεί, να κάνει συλλογισμούς, να οδηγηθεί σε συμπεράσματα, να αποφασίσει. Αλήθεια, πόσες φορές μπορεί να μείνει κάποιος ξάγρυπνος στην προσπάθεια του να ολοκληρώσει αυτή τη διαδικασία;
«Το παράδοξο φαινόμενο με τους πιο πολλούς ανθρώπους σήμερα είναι ότι είναι μισοκοιμισμένοι όταν είναι ξύπνιοι και μισοξύπνιοι όταν κοιμούνται ή όταν θέλουν να κοιμηθούν» (Έριχ Φρόμ, Η τέχνη της Αγάπης, 1956). Λίγο παραπάνω από μισό αιώνα μετά, η παραδοχή αυτή υψώνει σθεναρά το ανάστημα της απέναντι σε κάθε απόπειρα αμφισβήτησης, εφόσον η παθολογία της κοινωνίας καθρεφτίζεται πάνω στον ίδιο τον άνθρωπο αλλά και τρέφεται από αυτόν. Ποιος είναι αυτός που μπορεί να σπάσει το φαύλο κύκλο και πόσο εύκολο είναι να επιτευχθεί;
Ερωτήματα πολλά, που αποτελούν τροφή για σκέψη κ μας θέτουν προ των ευθυνών μας. Ευθύνη ατομική αλλά και συλλογική, η συνειδητοποίηση της οποίας αποτελεί το πρώτο βήμα στην ενεργοποίηση του κινήτρου για αλλαγή. Η συνειδητοποίηση ότι οι τόσες επιλογές υπάρχουν για να μας εξυπηρετούν, όταν παραστεί ανάγκη και όχι για να τις εξυπηρετούμε εμείς πάση θυσία, είναι αυτή που θα δώσει την απάντηση στο αν τελικά η ύπαρξη πληθώρας επιλογών συνιστά «σκλαβιά ή ελευθερία».
Κι ίσως η σημερινή «κρίση» να μπορεί να ιδωθεί ως μια πραγματική ευκαιρία αποκάλυψης των πραγματικών μας αναγκών, αποτελώντας εκ των πραγμάτων τροχοπέδη στην περαιτέρω δημιουργία και ικανοποίηση πλασματικών αναγκών. Η αλλαγή κατακτάται μέσα από την αυτεπίγνωση και ο δρόμος για την τελευταία είναι δύσκολος και επώδυνος, αλλά ίσως ο μόνος που μπορεί να επαναφέρει τις ισορροπίες και να ορίσει και πάλι τον άνθρωπο κυρίαρχο του εαυτού του.
~ Ιωάννα Ξύγκι - Στρατιωτικός Ψυχολόγος
πηγή
olalathos
Ευθύνη όχι μόνο προς τον εαυτό μας αλλά και προς ανθρώπους του περιβάλλοντος μας. Αναπόφευκτα, όταν μια απόφαση μας πάρει σάρκα και οστά επηρεάζει όχι μόνο τις δικές μας επόμενες επιλογές και συμπεριφορές, αλλά και των ανθρώπων που μας περιβάλλουν, εφόσον η κοινωνική αλληλεπίδραση αποτελεί ζωτικό συστατικό της καθημερινότητας.
Αυτό βέβαια σημαίνει ότι και οι δικές μας επιλογές μπορεί να επηρεάζονται από επιλογές τρίτων. Είναι άραγε οι επιλογές μας αποκλειστικά δικές μας; Με ποιά κριτήρια επιλέγουμε;
Περισσότερες δυνατές επιλογές, περισσότερες δυνατές εσωτερικές δεσμεύσεις. Και η εσωτερική δέσμευση αναμφίβολα αντιστρατεύεται την ψυχική ελευθερία. Ακόμα κι όταν δεν προχωρήσω στην υλοποίηση μιας επιλογής, η ύπαρξη της δυνατότητας της κρατά δέσμια τη σκέψη μου, εντείνει την αναποφασιστικότητα και αφαιρεί τη συγκέντρωση μου στο παρόν.
Αυτή η έλλειψη της συγκέντρωσης στο «τώρα» αποτελεί και τη νεύρωση της εποχής μας: Ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος ζει από τη μια στη σκιά του παρελθόντος του, με την αναπόληση ή την προσπάθεια διαφυγής από αυτό, κι από την άλλη στο μέλλον, είτε κάνοντας όνειρα είτε πλημμυρίζοντας από ανησυχία και φόβο για αυτά που πρόκειται να του συμβούν. Οι ξέφρενοι ρυθμοί της ζωής και η ταχύτητα με την οποία τρέχουν οι εξελίξεις κρατούν το νου συνεχώς απασχολημένο, αποπροσανατολισμένο από τις πραγματικές του ανάγκες και συνεπώς αδύναμο να διαχειριστεί την καθημερινότητα του. Πόσο ελεύθερος είναι τελικά;
Το πρόβλημα της σημερινής κοινωνίας είναι ότι παράγει υλισμό την ίδια στιγμή που αδυνατεί να παράγει πολιτισμό. Η ύλη λατρεύεται σαν θεός και η αφθονία των αγαθών της, είτε μπορεί κανείς να τα απολαύσει, είτε όχι, συνεπάγεται αυτόματα στέρηση των αισθημάτων εσωτερικής ελευθερίας και ηρεμίας.
Στην πρώτη περίπτωση διότι, όπως είπαμε, η επιλογή γεννά τη δέσμευση, ενώ στη δεύτερη περίπτωση η αδυναμία επιλογής δεσμεύει τη σκέψη και απελευθερώνει συναισθήματα λύπης, θυμού και απογοήτευσης προς έναν εαυτό που αδυνατώντας να ανταποκριθεί στο υπερκαταναλωτικό πρότυπο, νιώθει μη αποδεκτός και αποσύρεται κοινωνικά. Πληθώρα εξωτερικών ερεθισμάτων βομβαρδίζουν το μυαλό μας καθημερινά και το καλούν να τα επεξεργαστεί, να κάνει συλλογισμούς, να οδηγηθεί σε συμπεράσματα, να αποφασίσει. Αλήθεια, πόσες φορές μπορεί να μείνει κάποιος ξάγρυπνος στην προσπάθεια του να ολοκληρώσει αυτή τη διαδικασία;
«Το παράδοξο φαινόμενο με τους πιο πολλούς ανθρώπους σήμερα είναι ότι είναι μισοκοιμισμένοι όταν είναι ξύπνιοι και μισοξύπνιοι όταν κοιμούνται ή όταν θέλουν να κοιμηθούν» (Έριχ Φρόμ, Η τέχνη της Αγάπης, 1956). Λίγο παραπάνω από μισό αιώνα μετά, η παραδοχή αυτή υψώνει σθεναρά το ανάστημα της απέναντι σε κάθε απόπειρα αμφισβήτησης, εφόσον η παθολογία της κοινωνίας καθρεφτίζεται πάνω στον ίδιο τον άνθρωπο αλλά και τρέφεται από αυτόν. Ποιος είναι αυτός που μπορεί να σπάσει το φαύλο κύκλο και πόσο εύκολο είναι να επιτευχθεί;
Ερωτήματα πολλά, που αποτελούν τροφή για σκέψη κ μας θέτουν προ των ευθυνών μας. Ευθύνη ατομική αλλά και συλλογική, η συνειδητοποίηση της οποίας αποτελεί το πρώτο βήμα στην ενεργοποίηση του κινήτρου για αλλαγή. Η συνειδητοποίηση ότι οι τόσες επιλογές υπάρχουν για να μας εξυπηρετούν, όταν παραστεί ανάγκη και όχι για να τις εξυπηρετούμε εμείς πάση θυσία, είναι αυτή που θα δώσει την απάντηση στο αν τελικά η ύπαρξη πληθώρας επιλογών συνιστά «σκλαβιά ή ελευθερία».
Κι ίσως η σημερινή «κρίση» να μπορεί να ιδωθεί ως μια πραγματική ευκαιρία αποκάλυψης των πραγματικών μας αναγκών, αποτελώντας εκ των πραγμάτων τροχοπέδη στην περαιτέρω δημιουργία και ικανοποίηση πλασματικών αναγκών. Η αλλαγή κατακτάται μέσα από την αυτεπίγνωση και ο δρόμος για την τελευταία είναι δύσκολος και επώδυνος, αλλά ίσως ο μόνος που μπορεί να επαναφέρει τις ισορροπίες και να ορίσει και πάλι τον άνθρωπο κυρίαρχο του εαυτού του.
~ Ιωάννα Ξύγκι - Στρατιωτικός Ψυχολόγος
πηγή
olalathos
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ερχονται υποψήφιοι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στα Γρεβενά!!!
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Να είστε υπομονετικοί με το γιο μου Τζούλιαν»...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
