2017-03-19 06:14:30
«Ψυχή και Χριστός σας χρειάζεται»
(Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός)
Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου
ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἡ τρίτη Κυριακὴ τῆς μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Βρισκόμαστε στὸ μέσον ἑνὸς δύσβατου δρόμου καὶ διεξάγουμε μία πνευματικὴ μάχη. Νιώθουμε τὴν ἀνάγκη κάπου νὰ σταματήσουμε γιὰ ν᾽ ἀνανεώσουμε δυνάμεις καὶ νὰ πάρουμε θάρρος. Σ᾽ ἕνα πόλεμο, ὅταν ἡ μάχη βρίσκεται σὲ δύσκολη φάσι, οἱ μαχηταὶ ἀναπτερώνονται ὅταν δοῦν νὰ ξεδιπλώνεται μπροστά τους ἡ σημαία· τότε, ὅσο δειλοὶ καὶ νά ᾽νε, ἐνθουσιάζονται γιὰ ν᾽ ἀγωνισθοῦν. Ἔτσι λοιπὸν κ᾽ ἐμεῖς. Ὁδοιποροῦμε, καὶ στὰ μισὰ τοῦ δρόμου βρίσκουμε τὸ μεγάλο εὐσκιόφυλλο δέντρο, τὸν τίμιο σταυρό. Στρατιῶτες τοῦ Χριστοῦ εἴμεθα, καὶ σὲ μία κρίσιμη στιγμὴ τῆς μάχης ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας, τοῦ κόσμου, τῆς σαρκός, καὶ τοῦ διαβόλου, ἡ Ἐκκλησία μᾶς ξεδιπλώνει τὴν ἀήττητη σημαία της, τὸν τίμιο σταυρό.
id="m_6221154101159114182yiv0383638613yui_3_16_0_ym19_1_1489845998075_4021">Κάτω ἀπ᾽ τὸ φλάμπουρο αὐτὸ τοῦ Ἐσταυρωμένου, ἀγωνίστηκαν μυριάδες ἁγίων. Κάτω ἀπὸ αὐτὸ καλεῖ κ᾽ ἐμᾶς τώρα ἡ Ἐκκλησία μας μὲ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ στὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο. Ἀκοῦτε τί σαλπίζει; «Ἐμπρός, προχωρεῖτε, μὴ μένετε στάσιμοι!».
Τὸ πρῶτο του σάλπισμα εἶνε σάλπισμα ἐλευθερίας. Κανείς ἄλλος δὲν κήρυξε τόσο ἔντονα τὸ δικαίωμα τῆς ἐλευθερίας ὅπως ὁ Χριστός. Τί σαλπίζει σήμερα· «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν…» (Μᾶρκ. 8,34), ὅποιος θέλει. Δὲν βιάζει κανένα. Μπροστά σου εἶνε τὸ νερὸ καὶ ἡ φωτιά· ἂν βάλῃς τὸ χέρι σου στὸ νερὸ θὰ δροσιστῇς, ἂν τὸ βάλῃς στὴ φωτιὰ θὰ καῇς· διάλεξε καὶ πάρε (βλ. Σ. Σειρ. 15,16). Ἀφήνει ἐλευθερία, δὲν ἀσκεῖ βία. Θέλει ἐθελοντάς, πρόθυμους νὰ ὑπακούουν στὰ ἱερά του κελεύσματα.
Τὸ ἄλλο διάγγελμα τοῦ Χριστοῦ μας λέει· Σᾶς καλῶ σὲ μάχη ὄχι γιὰ μικρὰ καὶ ἀσήμαντα πράγματα· πρόκειται γιὰ ὕψιστο ζήτημα – καὶ λέει λόγια ἀνεκτίμητα· «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Μᾶρκ. 8,36-37). Ἄμποτε νὰ δώσῃ ὁ Θεὸς ν᾽ ἀνοίξουν οἱ σκληρὲς καρδιές μας, ν᾽ ἀκούσουμε τὰ λόγια αὐτά, ποὺ τ᾽ ἄκουγαν παλαιότερα οἱ ἄνθρωποι καὶ αἰσθάνονταν τὸν ἅγιο σεισμὸ τῆς μετανοίας.
* * *
«Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;». Τὸ εὐαγγέλιο ὁμιλεῖ περὶ ψυχῆς. Καὶ τὸ θέμα αὐτὸ εἶνε πολὺ μεγάλο. Ἕνα ἀπὸ τὰ δυό· ἢ ὑπάρχει ψυχή, ἢ δὲν ὑπάρχει. Ἂν δὲν ὑπάρχῃ, τότε ἔχουν δίκιο ὁ ἀρχαῖος Ἐπίκουρος καὶ οἱ σημερινοὶ ὀπαδοί του ὑλισταὶ καὶ ἄπιστοι, ποὺ διακηρύττουν «Φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν» (᾿Ησ. 22,13· Α´ Κορ. 15,32). Ἂν ὅμως ὑπάρχῃ ―καὶ ὑπάρχει!―, τότε ἀπὸ ἄλλη ὀπτικὴ γωνία πρέπει νὰ δοῦμε τὸν κόσμο καὶ πολὺ νὰ σκεφθοῦμε. Διότι ἡ ζωὴ δὲν τελειώνει στὸν τάφο μὲ τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη – ποιός τὸ εἶπε; Ὁ τάφος εἶνε ἀρχὴ νέας ἀπέραντης ζωῆς.
Μά, θὰ πῇ ὁ ἄλλος, ἐγὼ εἶμαι ἐπιστήμονας· θέλω ἀποδείξεις, τεκμήρια, γιὰ νὰ πιστέψω… Ἔτσι κάποτε στὸ νοσοκομεῖο «Εὐαγγελισμὸς» ἕνας ἄθεος γιατρός, τὴν ὥρα ποὺ ἔκανε ἐγχείρησι ἐκπαιδεύοντας τοὺς φοιτητὰς κι ἀνακάτευε τὰ σπλάχνα τοῦ ἀρρώστου, ἔλεγε· «Ποῦ εἶνε ἡ ψυχή;…». Ὁ ἀνόητος! ἤθελε νὰ βρῇ τὴν ψυχὴ μέσ᾽ στὰ ἐντόσθια. Ὄχι, ἀδέρφια μου· ἡ ψυχὴ ὑπάρχει. Θὰ πῇς· Δὲν τὴ βλέπω.
Μπορῶ λοιπὸν νὰ σοῦ ἀπαριθμήσω πολλὰ πράγματα ποὺ δὲν τὰ βλέπεις κι ὅμως ὑπάρχουν. Ἕνα ποτήρι νερὸ εἶνε γεμᾶτο ἑκατομμύρια μικρόβια, ποὺ ἂν τὸ μάτι μας μποροῦσε νὰ τὰ δῇ δὲν θὰ πίναμε. Ἡ ἀτμόσφαιρα εἶνε ἐπίσης γεμάτη μικρόβια, τὰ ὁποῖα ἀναπνέουμε. Εἶνε τόσο μικρά, ποὺ δὲν φαίνονται. Ὁ ἴδιος ὁ ἀέρας. Τὸν εἶδε κανείς; Δὲν τὸν βλέπουμε, ἀλλὰ αἰσθανόμεθα τ᾽ ἀποτελέσματά του· ἀκοῦς καὶ σφυρίζει, τὸν νιώθεις στὸ πρόσωπο, βλέπεις νὰ σείῃ τὰ φύλλα, νὰ ξερριζώνῃ δέντρα, νὰ ταράζῃ τὴ θάλασσα. Ἀπὸ τὶς ἐκδηλώσεις του εἴμαστε βέβαιοι ὅτι ὑπάρχει. Στὸν οὐρανό, ἀκόμη, ὑπάρχουν ἀναρίθμητα ἀστέρια ποὺ μὲ τὸ μάτι δὲν μπορεῖς νὰ τὰ διακρίνῃς. Θέλετε ἕνα ἀκόμη παράδειγμα; Ζοῦμε στὴν ἐποχὴ τοῦ ἠλεκτρισμοῦ. Ποιός εἶδε τὸν ἠλεκτρισμό; Κανείς. Βλέπουμε ὅμως μιὰ λάμπα ποὺ φωτίζει ἢ ἀγγίζουμε ἕνα σύρμα καὶ μᾶς χτυπάει. Ὅλα αὐτὰ δὲν τὰ βλέπουμε, κι ὅμως ὑπάρχουν.
Ἔτσι καὶ ἡ ψυχή. Δὲν φαίνεται, ἀλλὰ ἐκδηλώνεται. Ποιές εἶνε οἱ ἐκδηλώσεις τῆς ψυχῆς;
Πρῶτα – πρῶτα ἡ σκέψι. Ἐνῷ εἶσαι στὸ σπίτι σου, φθάνεις μακριά. Ἔχεις συγγενῆ ἢ φίλο στὴν ξενιτειά; Αὐτοστιγμεὶ φτάνεις ἐκεῖ. Πατάει τὸ κορμί σου ἐδῶ, μὰ τὸ πνεῦμα σου βρίσκεται στὴν Αὐστραλία, στὴ Νέα Ὑόρκη, στὸ Σικάγο κ.τ.λ.. Πῶς; Μὲ τὴ σκέψι, μὲ τὴν ψυχή. Ὤ ἡ σκέψι! Σκύβει ὁ Ἀρχιμήδης ἀπορροφημένος στὰ σχέδιά του, ἀφαιρεῖται, κ᾽ ἐνῷ κινδυνεύει ἡ ζωή του αὐτὸς λέει «Μή μου τοὺς κύκλους τάραττε», ἀλλ᾽ ἔτσι γίνονται οἱ ἀνακαλύψεις. Ξενυχτᾷ ὁ ἀστρονόμος παρατηρώντας τ᾽ ἀστέρια, κάνει ὑπολογισμούς, βγάζει συμπεράσματα. Ὁ ἰατρὸς μελετᾷ βιβλία, μαθαίνει τὸν ὀργανισμό, ἐξετάζει τὸν ἀσθενῆ, κάνει διάγνωσι, δίνει θεραπεία. Σὲ ἄλλον ἡ σκέψι γίνεται ἔμπνευσι, δημιουργία, ποίησι, τραγούδι. Καὶ ὁ πιστὸς βρίσκεσαι μὲ τὸ σῶμα μέσα στὴν ἐκκλησία, ἀλλὰ ἡ ψυχή του πετάει στὸ θρόνο τῆς ἁγίας Τριάδος μὲ τοὺς ἀγγέλους, «Οἱ τὰ Χερουβὶμ μυστικῶς εἰκονίζοντες…», κι ἀκούει «Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος σαβαώθ…» (᾿Ησ. 6,3 καὶ θ. Λειτ.). Ὤ ἡ σκέψι τοῦ ἀνθρώπου! Ζυγίζεται; Ποιός τὴν ζυγίζει; Εἶνε κάτι ἄυλο, μὰ ἀληθινό.
Ἀνώτερο ὅμως ἀπὸ τὴ σκέψι εἶνε τὸ αἴσθημα, παραπάνω ἀπ᾽ τὸ μυαλὸ εἶνε ἡ καρδιά. Βλέπεις τὴ νοσοκόμο, ἀπὸ ἀγάπη καὶ ἀλτρουϊσμό, καὶ κάθεται τὴ νύχτα δίπλα στὸν ἄρρωστο. Βλέπεις τὸ στρατιώτη, γιὰ τὴν πατρίδα του, καὶ φυλάει σκοπιὰ μὲ τὸ ὅπλο, ἕτοιμος νὰ ὑπερασπισθῇ τὰ σύνορα καὶ μὲ τὴ ζωή του. Ζυγίζεται τὸ αἴσθημα; Εἶνε ἄυλο, ἀλλὰ πραγματικό.
Θέλεις κάτι ἀκόμα ἀνώτερο; Εἶνε ἡ βούλησι. Ἡ βούλησι τοῦ ἀνθρώπου, σηκώνει βάρη, σπάει φράγματα, τρυπάει βουνά, νικᾷ ἐμπόδια, κατορθώνει ἄθλους καὶ ἐπιτεύγματα, ἐμπρὸς στὰ ὁποῖα μένει κανεὶς ἔκπληκτος.
Αὐτὰ τὰ ἄυλα πράγματα (ἡ σκέψι, τὸ αἴσθημα, ἡ βούλησι) ἔχουν μία βάσι, μία ἕδρα, μία πηγή. Τὰ ὑλικὰ πηγὴ ἔχουν τὸ σῶμα· τὰ ἄυλα καὶ πνευματικά, ποὺ ὑψώνουν τὸν ἄνθρωπο πάνω ἀπὸ τὰ ζῷα, πηγὴ ἔχουν τὴν ψυχή. Λένε μερικοὶ ἀνόητοι, ὅτι καταγόμαστε ἀπὸ τὸν πίθηκο, ἀπ᾽ τὸ χιμπαντζῆ. Σωματικῶς παραδέχομαι ὅτι μοιάζουμε. Ἐκεῖ ὅμως ποὺ μᾶς χωρίζει ἀγεφύρωτο χάσμα εἶνε ἡ ψυχή. Γιατὶ ἐκτὸς ἀπὸ ὅσα ἀναφέραμε ὑπάρχει κάτι ἀκόμη, πολὺ σημαντικό. Ποιό; Ὁ λύκος τρώει τὸ πρόβατο καὶ μετὰ ξαπλώνει ἥσυχος, τὸ λιοντάρι σκίζει τὴν ἀντιλόπη καὶ μετὰ κοιμᾶται, τὸ γεράκι ἁρπάζει τὴν κόττα καὶ ἀναπαύεται. Βλέπεις καὶ τὸν ἄνθρωπο, ὄχι ἂν σκοτώσῃ ―ὤ ἂν σκοτώσῃ!―, μιὰ κουβέντα βαρειὰ νὰ πῇ, καὶ νιώθει βάρος. Δὲν εἶνε κτῆνος, δὲν εἶνε θηρίο· μέσα του ἔχει ἀναμμένο κάρβουνο. Τί εἶνε αὐτό; Ἡ συνείδησι. Προτιμότερο νὰ σὲ δαγκάσῃ σκορπιὸς παρὰ ἡ συνείδησί σου.
Ὅλα αὐτὰ τὰ φαινόμενα, ποὺ εἶνε καθαρῶς πνευματικά, ἀποδεικνύουν ὅτι στὸν ἄνθρωπο ὑπάρχει ἄυλη καὶ ἀθάνατη οὐσία, ἡ ὁποία ὀνομάζεται ψυχή. Δὲν σᾶς εἶπα ὅμως τίποτα μέχρι τώρα. Εἶνε καὶ κάτι ἄλλο, ποὺ βεβαιώνει ἀκλόνητα, ἑκατὸ τοῖς ἑκατό, τὴν ὕπαρξι τῆς ψυχῆς. Εἶνε ὁ Γολγοθᾶς, εἶνε ὁ τίμιος σταυρός, εἶνε ὁ Χριστός, ποὺ δὲν εἶπε ποτέ ψέμα. Ὡς ὑπερτάτη αὐθεντία βεβαιώνει, ὅτι ὑπάρχει ψυχή. Εἰδικῶς σήμερα, τὴν ἁγία αὐτὴ ἡμέρα, ἀπὸ τὸ σταυρό του, μὲ τὸ ἀκάνθινο στεφάνι, μὲ τὰ μαραμένα χείλη, μὲ τὰ τρυπημένα χέρια, μὲ τὰ ματωμένα πόδια, μὲ τὴν λογχισμένη πλευρά, φωνάζει· «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;». Ὑπάρχει ἰσχυρότερη βεβαίωσι;
* * *
Πρὶν τελειώσω, ἀγαπητοί μου, σᾶς ὑπενθυμίζω κάτι, τὸ ὁποῖο καὶ ἡ ἐπιστήμη βεβαιώνει. Ποιό; Ὅτι ἔρχεται ἡ ὥρα ποὺ μιὰ μεγάλη καμπάνα, κρεμασμένη ἀπὸ τὰ ἄστρα, θὰ σημάνῃ τετέλεσται! Εἶνε βέβαιο ὅτι φθάνει τὸ τέλος τοῦ κόσμου. Πότε ἀκριβῶς δὲν μποροῦμε νὰ ποῦμε, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο κάνουν οἱ χιλιασταὶ ποὺ ὁρίζουν ἡμερομηνίες. Ἐγγὺς πάντως.
Καὶ τότε δυὸ πράγματα θὰ ὑπάρχουν· ψυχὴ καὶ Χριστός. Ἡ ψυχὴ γιὰ νὰ δικαστῇ, ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ δικάσῃ. Αὐτὰ τὰ δυὸ μᾶς χρειάζονται, λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, κι ὅλος ὁ κόσμος κι ὅλα τὰ δαιμόνια νὰ πέσουν πάνω μας, δὲν μποροῦν νὰ μᾶς τὰ πάρουν (ἡμέτ. σ. 193· Ἰω. Μενοῦνος σ. 240). Πτωχοί, ῥακένδυτοι, διωκόμενοι, ὁμολογηταί, μάρτυρες, πραγματικοὶ Χριστιανοί, νὰ κρατήσουμε αὐτὰ τὰ δυό. Ὄχι, νὰ ποῦμε στὸν διάβολο, δὲν τὰ παραδίδουμε! Διότι εἶπε ὁ Χριστὸς καὶ ὁ λόγος του εἶνε ἀληθινός· «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;».
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Τι γιορτάζουμε σήμερα Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως;
Σήμερα, Κυριακή 19 Μαρτίου, είναι τρίτη Κυριακή των Νηστειών. Ονομάζεται Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως και εορτάζεται κάθε χρόνο 28 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα. Τι ακριβώς σημαίνει, όμως, και τι γιορτάζουμε αυτήν την ημέρα;
Ονομάζεται Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως γιατί στην αγρυπνία ή στον Όρθρο αυτής της μέρας, μετά από τη μεγάλη Δοξολογία, ο Σταυρός μεταφέρεται σε μια σεμνή πομπή στο κέντρο του ναού και παραμένει εκεί όλη την υπόλοιπη εβδομάδα οπότε στο τέλος κάθε ακολουθίας γίνεται προσκύνηση του Σταυρού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα του Σταυρού, που κυριαρχεί στην υμνολογία αυτής της Κυριακής, παρουσιάζεται όχι μέσα στο πλαίσιο του πόνου, αλλά της νίκης και της χαράς. Ακόμα δε περισσότερο οι Ειρμοί του Κανόνα της Κυριακής είναι παραμένει από την πασχαλινή ακολουθία,«Αναστάσεως ημέρα», και ο Κανόνας είναι παράφραση του αναστάσιμου Κανόνα (Σταυροαναστάσιμος Κανόνας).
Ποιό, όμως, είναι το νόημα όλων αυτών; Βρισκόμαστε στη μέση της Μεγάλης Σαρακοστής. Από τη μια πλευρά η φυσική και πνευματική προσπάθεια, αν είναι συστηματική και συνεχής, αρχίζει να μας γίνεται αισθητή, το φόρτωμα να γίνεται πιο βαρύ, η κόπωση πιο φανερή.Έχουμε ανάγκη από βοήθεια και ενθάρρυνση. Από την άλλη πλευρά, αφού αντέξουμε αυτή την κόπωση και έχουμε αναρριχηθεί στο βουνό μέχρι αυτό το σημείο, αρχίζουμε να βλέπουμε το τέλος της πορείας μας και η ακτινοβολία του Πάσχα γίνεται πιο έντονη.
Η Σαρακοστή είναι η σταύρωσητου εαυτού μας, είναι η εμπειρία – περιορισμένη βέβαια – που αποκομίζουμε από την εντολή τουΧριστού που ακούγεται στο ευαγγελικό ανάγνωσμα αυτής της Κυριακής: «όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθήτω μοι» (Μάρκ. 8,34). Αλλά δεν μπορούμε να σηκώσουμε το σταυρό μας και ν΄ ακολουθήσουμε το Χριστό αν δεν ατενίζουμε το Σταυρό που Εκείνος σήκωσε για να μας σώσει. Ο δικός Του Σταυρός, όχι ο δικός μας,είναι εκείνος που μας σώζει. Ο δικός Του Σταυρός είναι εκείνος που δίνει νόημα αλλά και δύναμη στους άλλους. Αυτό μας εξηγεί το συναξάρι της Κυριακής αυτής:
«Τη αυτή ημέρα Κυριακή τρίτη των Νηστειών, την προσκύνησιν εορτάζομεν του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού». Επειδή στη διάρκεια της νηστείας των σαράντα ημερών, κατά κάποιο τρόπο, και μείς σταυρωνόμαστε, νεκρωνόμαστε από τα πάθη, έχουμε την πίκρα της ακηδίας και της πτώσης, γι΄ αυτό υψώνεται ο τίμιος και ζωοποιός Σταυρός, για αναψυχή και υποστήριξή μας· μας θυμίζει τα πάθη του Κυρίου Ιησού Χριστού και μας παρηγορεί… Είμαστε σαν τους οδοιπόρους σε δύσκολο και μακρινό δρόμο που κατάκοποι, αν βρούν κάποιο ευσκιόφυλλο δένδρο κάθονται για λίγο ν΄αναπαυθούν και ανανεωμένοι συνεχίζουν το δρόμο τους. Έτσι και τώρα τον καιρό της νηστείας και στο δύσκολο ταξίδι της προσπάθειας, ο ζωηφόρος Σταυρός φυτεύτηκε στο μέσον του δρόμου από τους αγίους Πατέρες για να μας δώσει άνεση και αναψυχή, για να μας ενθαρρύνει στην υπόλοιπη προσπάθειά μας.
Ή, για να δώσουμε και ένα άλλο παράδειγμα: όταν έρχεται ένας βασιλιάς, πριν απ’ αυτόν πορεύονται τα διακριτικά του γνωρίσματα, τα σκήπτρα, τα σύμβολα του και ύστερα εμφανίζεται ο ίδιος χαρούμενος για τη νίκη και μαζί του χαίρονται και όλοι οι υπήκοοί του· έτσι και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, που σε λίγο θα μας δείξει τη νίκη Του κατά του θανάτου Του και θα εμφανιστεί μετά δόξης την ημέρα της αναστάσεως, μας στέλνει πρώτα το σκήπτρο Του, τη βασιλική σημαία, το ζωοποιό Σταυρό ώστε να μας προετοιμάσει να δεχτούμε και τον ίδιο τον Βασιλιά και να Τον δοξάσουμε για τη νίκη Με το ζωοποιό Σταυρό γλυκαίνει την πικρία που νοιώθουμε από τη νηστεία, μας ενισχύει στην πορεία μας στην έρημο έως ότου φτάσουμε στην πνευματική Ιερουσαλήμ με την ανάστασή Του… Επειδή ο Σταυρός λέγεται Ξύλον Ζωής και είναι εκείνο το ξύλο που φυτεύτηκε στον Παράδεισο,γι΄ αυτό και οι θείοι Πατέρες τοποθέτησαν τούτο στο μέσον της Σαρακοστής, για να μας θυμίζει του Αδάμ της ευδαιμονία και την πτώση του από αυτή· να μας θυμίζει ακόμα ότι με τη συμμετοχή μαςστο παρόν Ξύλο δεν πεθαίνουμε πια αλλά ζωογονούμαστε».
π. Αλεξάνδρου Σμέμαν
Ὁ Ἰησοῦς προλέγει διά πρώτην φοράν τό πάθος καί τον Θάνατόν Του.
Ματθ. 16,21 -28. Μάρκ. 8,31-9,1. Λουκ. 9,22-27.
Μέχρι τῆς ἡμέρας ταύτης οὐδέν εἶχεν εἲπει ὁ Κύριος περί τοῦ πάθους Του. «Ἀπό τότε» ὃτε δηλαδή ὁ Χριστός ὡμολογήθη ὑπό τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, ὃτι εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ «ἢρξατο ὁ Ἰησοῦς δεικνύειν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, ὃτι δεῖ αὐτόν εἰς Ἱεροσόλυμα ἀπελθεῖν καί πολλά παθεῖν ἀπό τῶν Πρεσβυτέρων καί Ἀρχιερέων καί Γραμματέων καί ἀποκτανθῆναι καί τῆ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθῆναι». Ὁ Κύριος δηλαδή ἀπεδείκνυε διά τῶν προφητῶν τόν τόπον ὃπου ἒμελλε νά θυσιασθῆ, τήν Ἱερουσαλήμ, ὃπου προσεφέροντο αἱ θυσίαι, τό ἀπαραίτητον τοῦ πάθους Του «δεῖ παθεῖν». Ὁ Χριστός ἒπρεπε ὁπωσδήποτε νά πάθῃ λόγῳ τῆς ἐχθρότητος τῶν ἀνθρώπων, τῆς μή ἀντιστάσεώς του εἰς τήν βίαν αὐτῶν καί τοῦ σχεδίου τοῦ Θεοῦ, κατά τό ὁποῖον ὁ θάνατος Του ἀπετέλει τό κεντρικόν σημεῖον ἐν τῆ Ἀπολυτρώσει. Καί τέλος προέλεγε τήν τριήμερον ἀνάστασίν Του. «Καί παρρησίᾳ τόν λόγον ἐλάλει» καθαρά καί μετά θάρρους δηλαδή ἐνώπιον τῶν μαθητῶν ἒλεγε τοῦτα, ἐνῶ μέχρι τώρα ὑπαινιγμούς μόνον ἒκαμε περί τοῦ πάθους Του. Ἰωάν 2,19. 3,14 -16. Ματθ. 9,15. Πρεσβύτεροι, ἀρχιερεῖς καί Γραμματεῖς ἦσαν τρεῖς τάξεις τοῦ Μεγ. Ἰουδαϊκοῦ Συνεδρίου, oἱ ὁποῖοι, θά τόν παραδώσουν εἰς τό πάθος. Αὐτοί, οἱ ὁποῖοι, ἒπρεπε νά Τόν γνωρίσουν ὡς Μεσσίαν, Τόν θανατώνουν ὡς κακοῦργον!.
Ό Απόστολος Πέτρος σκανδαλισθείς, διότι ό τόσον ἒνδοξος Χριστός θά πάθῃ πολλά καί θά ἀποθάνῃ «προσλαβόμενος Αὐτόν» λαβών δηλαδή, τόν Ἰησοῦν ἀπό τό χέρι ἢ ἀπό τό ἒνδυμα Του κατά μέρος ἐκ σεβασμοῦ ἰδιαιτέρως «ἢρξατο ἐπιτιμᾶν Αὐτῶ λέγων∙ ἳλεως σοι Κύριε∙ οὐ μή ἒσται σοι τοῦτο». Ὁ Πέτρος δηλαδή ἐπιπλήττει τον Χριστόν, διότι εἶπεν, ὃτι θά πάθῃ καί πρέπει νά πάθῃ καί ταυτοχρόνως, παρακαλεί τόν θεόν, ὃπως φανῆ ἳλεως, εὐμενής πρός τόν Ἰησοῦν καί μή ὑποστῆ τό πάθος τοῦτο. Ὁ Πέτρος σκανδαλισθείς γίνεται σκάνδαλον εἰς τόν Χριστόν, διότι κατ’ αὐτόν τόν τρόπον συνιστᾶ εἰς Αὐτόν πράγματα ἀντίθετα ἀπό ἐκεῖνα, τά ὁποῖα ἒπρεπε νά γίνουν, νά μή πάθῃ δηλαδή ὁ Χριστός. Ἀποτέλεσμα τούτου θά ἦτο νά μή ἀπολυτρωθῆ τό ἀνθρώπινον γένος. Ἡ συμβουλή ἑπομένως αὓτη τοῦ Πέτρου ἦτο σατανική.
Ἐπειδή ὃμως οἱ ὁλίγον ὃπισθεν τοῦ Κυρίου ἂλλοι μαθηταί ἢκουσαν τήν σύστασιν ταύτην τοῦ Πέτρου, ὁ Κύριος «στραφείς και ἰδών τούς μαθητάς αὐτοῦ ἐπετίμησε τῶ Πέτρῳ καί λέγει ὓπαγε ὀπίσω μου σατανᾶ, σκάνδαλον μου εἶ, ὃτι οὐ φρονεῖς τά τοῦ Θεοῦ ἀλλά τά τῶν ἀνθρώπων». Ὃπως ὁ Διάβολος πειράζων τόν Ἰησοῦν ἐν ἐρήμῳ ὑπέδειξεν εὒκολον καί σύντομον ὁδόν τῆς ζωῆς Του, τήν ὁδόν τῆς θαυματουργίας καί οὐχί τῆς ὑπομονῆς τῶν θλίψεων, ἳνα φανῆ, ὃτι εἶναι υἱός τοῦ Θεοῦ, κατά παρόμοιον τρόπον καί ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ὁμολογῶν Αὐτόν υἱόν Θεοῦ δέν ἐπιθυμεῖ τό πάθος Του, εἶναι Σατανᾶς. Διά τοῦτο λέγει ὁ Χριστός πρός αὐτόν. Φύγε ἀπ’ ἐδῶ Σατανᾶ, ἐμπόδιον μου ἒγινες, διότι δέν φρονεῖς τήν διά τοῦ πάθους Μου ἀπολύτρωσιν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, τήν ὁποίαν ό Πατήρ ἀπεφάσισεν, ἀλλά ἀνθρωπίνως σκεπτόμενος θεωρεῖς τό πάθος καί τήν θλίψιν ὡς μειωτικά Ἐμοῦ ὡς Μεσσίου ἐξ ἀδυναμίας ἀνθρωπίνης δῆθεν προερχόμενα. Οὓτω ἡ πέτρα ὁμολογίας ὁ Πέτρος γίνεται πέτρα σκανδάλου εἰς τόν οἰκοδόμον Χριστόν! Πόση ἡ ἀδυναμία τοῦ Πέτρου ὡς ἀνθρώπου!
Ὁ Κύριος, ἳνα δώσῃ περισσότερον τόνον εἰς τό πάθος Του «προσκαλεσάμενος» τόν εἰς ἀπόστασίν τινα εὑρισκόμενον λαόν «σύν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ» λέγει: Ὂχι ἐγώ μόνον πρέπει νά πάθω καί νά σταυρωθῶ, ἀλλά καί σεῖς. Καί συγκεκριμένως∙ «εἲ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν ἀρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καθ’ ἡμέραν καί ἀκολουθήτω μοι». Ἂν θέλετε δηλαδή νά εἶσθε μαθηταί Μου, πρέπει νά σηκώσητε ἓκαστος ἐξ’ ὑμῶν τον ἰδιαίτερόν του σταυρόν, καθημερινῶς θέτων εἰς ἐφαρμογήν τήν διδασκαλίαν Μου. Ἂρνησις τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶναι ἀπομάκρυνσις παντός τό ὁποῖον μᾶς χωρίζει ἀπό τόν θεόν. Σήκωμα τοῦ σταυροῦ μας εἶναι ὁ βαθμός τῆς ἀρνήσεως τοῦ ἑαυτοῦ μας ἡ ὑπομονή δηλ. τῶν βασάνων μας μέχρι θανάτου. Ἀκολούθησις τοῦ Χριστοῦ εἶναι νά ὑποφέρωμεν καί ὑπομένωμεν ὂχι δι’ ἂλλην τινά αἰτίαν ὡς κακοποιοί, ἀλλά ὡς ἐνάρετοι ὃπως ὑπέφερε καί ὁ Χριστός βαδίζοντες εἰς τά ἲχνη Αὐτοῦ.
Ἐπειδή ὃμως ἡ ἀπάρνησις τῶν ἁμαρτωλῶν μας ὀρέξεων πίπτει πολύ βαρεῖα εἰς τήν ἀνθρωπίνην φιλαυτίαν, ὁ Κύριος προβάλλει πρός ὑπερνίκησιν ταύτης τό μέλλον Δικαστήριον, ἐνώπιον τοῦ ὁποίου θά κριθῶμεν. Φροντίζει μέ τόν φόβον ἐκείνου τοῦ Δικαστηρίου νά νικήσῃ τόν ἐπίγειον φόβον καί λέγει: «ὃς γάρ ἂν θέλῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν, ὃς δ’ ἂν ἀπολέσῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ ἓνεκεν Ἐμοῦ καί τοῦ Εὐαγγελίου σώσει αὐτήν». Ἐνταῦθα ἡ λέξις ψυχή ἒχει.δύο ἐννοίας. Σημαίνει τήν ἐδῶ ζωήν καί τήν ἐκεῖ αἰωνιότητα. Ἑπομένως ὃποιος θελήσει ὑπακούων εἰς τήν φιλαυτίαν του νά μή θυσιάσῃ τήν ζωήν του χάριν τῆς ἀληθείας, οὗτος «ἀπολέσει τήν ψυχήν» θά κατακριθῆ ὑπό τοῦ θείου Δικαστηρίου καί θά χάσῃ τήν ἐκεῖ αἰωνίαν μακαριότητα. Ὃποιος ὃμως θυσιάσει τήν ζωήν του χάριν τῆς ἀληθείας τοῦ Εὐαγγελίου «οὗτος σώσει τήν ψυχήν αὐτοῦ» θά κερδίσῃ τήν αἰωνίαν μακαριότητα.
‘Ο Κύριος συνεχίζων τόν λόγον του, ὃτι πρέπει νά θυσιασθῶμεν ἐδῶ χάριν τῆς ἂλλης μακαριότητος, φέρει τάς δύο ὑπάρξείς μας παροῦσαν καί μέλλουσαν καί λέγει: «τί γάρ ὠφεληθήσεται ἂνθρωπος, ἐάν τόν κόσμον ὃλον κερδίσῃ τήν δέ ψυχήν αὐτοῦ ἀπολέσας ἢ ζημιωθείς ;» Τί σημασίαν δηλαδή ἒχει ἐάν κερδίσωμεν ὂχι μόνον τήν ζωήν μας ἀποφεύγοντες τόν μαρτυρικόν θάνατον χάριν τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί ὁλόκληρο τόν παρόντα κόσμον μέ ὃλα τά ἀγαθά του, κατακριθῶμεν ὃμως βάσει μικρᾶς ἢ μεγάλης ἁμαρτίας ύπό τοῦ θείου Δικαστηρίου; «ἢ τί δώσει ἂνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» Ἡ αἰωνία ψυχή μας εἶναι ἀνωτέρα ὃλου τοῦ κόσμου, ὣστε οὐδέν ἀντάλλαγμα αὐτῆς ὑπάρχει!
Ὁ Κύριος παρουσιάζει ἐν συνεχείᾳ τόν φόβον ἢ τήν λαμπρότητα τοῦ Δικαστηρίου ἐκείνου, ὃπου θά δικασθῆ τό πολυτιμότερον, τό ὁποῖον ἒχομεν, ἡ ψυχή μας, ἳνα νικήσῃ τόν φόβον τοῦ ἐπιγείου μαρτυρικοῦ θανάτου καί λέγει: «ὃς γάρ ἐάν ἐπαισχυνθῆ με καί τούς ἐμούς λόγους ἐν τῆ γενεᾶ ταύτῃ τῆ μοιχαλίδι καί ἁμαρτωλῷ καί ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτόν, ὃταν ἒλθῃ ἐν τῆ δόξῃ τοῦ Πατρός αὐτοῦ μετά τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων καί τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατά τήν πρᾶξιν αὐτοῦ». Ὁ Κύριος ὀνομάζει τήν γενεάν ταύτην μοιχαλίδα, διότι ζῆ ἐν ἁμαρτίᾳ καί ἐν τῆ ἁμαρτίᾳ εὑρισκομένη ἒχει πάρει διαζύγιον ἀπό τόν Θεόν. Ὁ Χριστός θά ἐντραπῆ τότε ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θά Τόν ἐντραποῦν ἐδῶ. Ἐκεῖνοι ὃμως οἱ ὁποῖοι δέν θά δειλιάσουν ἐδῶ, θά δοξασθοῦν ἐκεῖ. Ὃσος εἶναι ὁ τρόμος τῶν καταδικαζομένων, ἂλλη τόση θά εἶναι ἡ δόξα τῶν ἀμειβομένων ἐκεῖ, ὃπου ἓκαστος θά ἀμειφθῆ δικαίως.
Ὁ Κύριος περιγράφει ἐκτενέστερον τό Δικαστήριον ἐκεῖνο καί λέγει: «ἀμήν λέγω ὑμῖν, ὃτι εἰσί τίνες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἳτινες οὐ μή γεύσωνται θανάτου, ἓως ἂν εἲδωσι τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου, τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει». Περί τίνος πρόκειται ἐνταῦθα; Ἰδού! ‘Ἡ μέλλουσα κρίσις θά γίνῃ κατά τό τέλος τοῦ κόσμου. Ἡ ἐποχή ἐκείνη ὡς λίαν ἀπομεμακρυσμένη δέν θά ἲδῃ οὐδένα ἐκ τῶν ζώντων τότε Ἀποστόλων. Ἀλλά ἡ Μεσσιανική ἐποχή καί ἑπομένως καί τό Μεσσιανικόν θεῖον Δικαστήριον ἐκτείνεται ἀπό τῆς ἐποχῆς τοῦ Κυρίου μέχρι τέλους κόσμου. Δύο μεγάλαι δίκαι καί καταδίκαι θά λάβωσι χώραν κατά τήν Μεσσιανικήν ταύτην περίοδον. Ἡ μία ἀφορᾶ τήν δίκην καί καταδίκην τῆς Ἱερουσαλήμ καί κεῖται εἰς τήν ἀρχήν τῆς Μεσσιανικῆς περιόδου ταύτης. Ἡ πρώτη εἶναι εἰκών τῆς δευτέρας. Ἡ πρώτη δίκη καί καταδίκη εἶναι ἡ καταστροφή τῆς Ἱερουσαλήμ, ἣτις ἒγινε τό 70 μ.Χ. Κατά τήν καταστροφήν ταύτην ἒζων τινές τῶν Ἀποστόλων καί ἐκ τοῦ λαοῦ τοῦ παρευρισκομένου μετά τοῦ Ἰησοῦ. Κατά ταύτην ἦλθεν «ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐν δυνάμει», διότι ἐφάνη ἡ θαυματουργική δύναμις τοῦ Ἀρχηγοῦ τῆς Ἐκκλησίας καθ’ ὃσον ἡ μέν Ἱερουσαλήμ κατεστράφη τιμωρηθεῖσα, ἡ δέ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἐξηπλώθη εἰς ὁλόκληρον τόν κόσμον. Μικρά εἶναι ἡ δύναμις αὓτη τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ; Κάθε ἂλλο!
Ἰδού τό τρομερόν δικαστήριον, ἡ ἃλωσις τῆς Ἱερουσαλήμ! Ἑπομένως, λέγει ό Κύριος, νικήσατε τόν φόβον τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου χάριν ἐμοῦ, μέ τόν φόβον τοῦ μέλλοντος τρομεροῦ δικαστηρίου, τό ὁποῖον θά γίνῃ πέραν τοῦ κόσμου τούτου καί τοῦ ὁποίου εἰκών εἶναι ἡ καταστροφή τῆς Ἱερουσαλήμ, τῆς ὁποίας τινές ἐξ ὑμῶν τῶν Ἀποστόλων καί παρισταμένων θά γίνετε αὐτόπται μάρτυρες.
θ έ μ α « Ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου καί ἡμῶν»
Ἐνταῦθα ὁ λόγος εἶναι περί τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ και ἡμῶν.
Καί Α. Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ. Τρία πρόσωπα εἶναι σπουδαῖα ἐνταῦθα. Ὁ Χριστός, ὁ Ἀπόστολος Πέτρος καί ὁ Διάβολος. Ὁ Χριστός καί ὁ Πέτρος εἶναι τά ἁγιώτερα πρόσωπα εἰς τήν γῆν καί τόν Οὐρανόν. Ὁ Διάβολος εἶναι τό βρωμερώτερον πρόσωπον ἐδῶ καί εἰς τόν ἂλλον κόσμον. Ὁ Χριστός ὀνομάζει τόν Ἀπόστολον Πέτρον Διάβολον! Πόσον τρομερόν εἶναι τό πράγμα, ἂν σκεφθῶμεν, ὃτι ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ὠνομάσθη διάβολος, διότι δέν ἠθέλησε νά σταυρωθῆ ό Χριστός ἀπό ἀγάπην του πρός Αὐτόν. Ὀνομάζει δέ ὁ Χριστός τόν Ἀπόστολον Πέτρον διάβολον, διότι εἶχε μεγάλην ἐπιθυμίαν νά σταυρωθῆ, ἳνα ἐξιλεώσῃ ἡμᾶς ἒναντι τοῦ Πατρός του διά.τό προπατορικόν ἁμάρτημα τοῦ Ἀδάμ. Ἐρωτᾶται ὃμως. Διατί ἒχει τόσην ἐπιθυμίαν νά σταυρωθῆ ὁ Χριστός, ὣστε ὀνομάζει τόν Ἀπόστολον Πέτρον διάβολον καί δέν συγχωρεῖ τό ἁμάρτημα μας διά λόγου, ἀλλά δι’ αἳματος σταυρικοῦ; Ἰδού! Μέ τόν σταυρικόν θάνατον τοῦ Χριστοῦ φαίνονται δύο ἀντίθετα πράγματα τοῦ θεοῦ καί τοῦ ἀνθρώπου.
Πρῶτον τοῦ Θεοῦ. Διά τοῦ σταυρικοῦ θανάτου φαίνονται ἡ αὐστηρότης τῆς θείας δικαιοσύνης καί ἡ θεία εὐσπλαγχνία. Ἡ Δικαιοσύνη του! Δέν ἦτο ἂλλος καταλληλότερος τρόπος ἐκφράσεως τῆς θείας δικαιοσύνης ἐν τῆ ὑψίστῃ αὐστηρότητι παρά διά μίαν μόνην ἁμαρτίαν τῶν πρωτοπλάστων καί ἐκείνην πρό χιλιάδων ἐτῶν καί κατά πρώτην φοράν γενομένην καί εἰς μορφήν μικρᾶς βαρύτητος – βρῶσις ἀπηγορευμένου καρποῦ! – νά ὑποστῆ ὁ μονογενής Του Υἱός τήν ἐσχάτην τῶν ποινῶν, τόν θάνατον και τοῦτον ἐν τῆ ἀτιμωτική καί πολυωδύνῳ μορφῆ τοῦ σταυροῦ! Ἀλλά ταυτοχρόνως δέν ὑπάρχει καλλίτερος τρόπος ἐκφράσεως τῆς θείας εὐσπλαγχνίας πρός τούς ἁμαρτωλούς ἀπό τοῦ νά μή πάθῃ τίποτε ἀπό τήν ποινήν ταύτην ὁ ἁμαρτήσας ἂνθρωπος ἀλλά ὁ ἀναμάρτητος Ἰησοῦς, ἡμεῖς δέ νά σωζώμεθα δωρεάν οὐχί διά λόγου, ἀλλά διά τοῦ αἳματος τοῦ σταυρωθέντος Ἰησοῦ. Ὣστε μέ τόν σταυρικόν θάνατον Του ὁ Χριστός ἒδειξε τήν αὐστηρότητα τῆς θείας δικαιοσύνης κατά τῆς ἁμαρτίας καί τήν μεγάλην Του ἀγάπην πρός τούς ἁμαρτωλούς. Πόσον ἐπιτυχής καί ἀνάγλυφος εἶναι ὁ τραγικός συνδυασμός τῶν δύο ἰδιοτήτων τοῦ θεοῦ δικαιοσύνης καί ἀγάπης ἐν τῶ σταυρῶ!
Δεύτερον. Τοῦ ἀνθρώπου: Ὁ Σταυρός ὃμως τοῦ Κυρίου συνδυάζει καί ζυγίζει και δύο ἂλλας ἀντιθέσεις, αἳτινες ὑπάρχουσιν εἰς τόν ἂνθρωπον, τήν βρωμιά του καί τό μεγαλεῖον του. Βρωμιά εἶναι αἱ ἁμαρτίαι του και μεγαλεῖον του εἶναι ἡ ἀξία τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς. Πόσον βαρεῖα εἶναι και τί ζυγίζει ἡ ἁμαρτία, μία ζυγαριά μόνον ἠδύνατο νά τά ζυγίση, ἓνας μεγάλος ζυγιστής ἠδύνατο νά κρατήσῃ εἰς τό χέρι του τήν ζυγαριάν αὐτήν καί εἰδικά δράμια ἒπρεπε πρός τοῦτο νά εὑρεθῶσι. Καί αὐτά εἶναι: Ζυγός μέν ὁ Σταυρός, ζυγιστής ὁ θεάνθρωπος Ἰησοῦς καί δράμια τό αἷμα Του! Δέν ὑπάρχει βαρύτερον πράγμα ἀπό τόν σταυρόν, δέν ὑπάρχει δυνατώτερος ἀπότόν Θεόν. Δέν ὑπάρχουν ἐλαφρότερα δράμια, ὣστε νά ζυγίζουν καί τά ἐλάχιστα βάρη, βαρύτερα δράμια, ὣστε νά ζυγίζουν μεγάλα βάρη ἀπό τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Καί τά τρία αὐτά ἐζύγισαν τήν μίαν, τήν πρώτην τήν πρό χιλιάδων ἐτῶν ἁμαρτίαν καί ἐχύθη τόσον καί τοιοῦτον αἷμα. Πόσον βαρεῖα εἶναι ἡ ἁμαρτία!
Ἀλλά ὁ σταυρός δηλοῖ καί τήν ἀξίαν τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς. Ἰδού πῶς! Προκειμένου νά καθαρίσωμέν οἱονδήποτε ὓφασμα ἐξετάζομεν πόσον θά μᾶς στοιχίσουν τά καθαριστικά. Ἑπομένως ἀπό τήν ἀξίαν τοῦ καθαριστικοῦ μέσου ἐξάγεται ἡ ἀξία τοῦ καθαριζομένου ὑφάσματος. Καί ἐδῶ καθαρτήριον μέσον εἶναι τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Καθαριζόμενον πρᾶγμα ἡ ψυχή μας. Ἂπειρη εἶναι ἡ ἀξία τοῦ αἳματος τοῦ Χριστοῦ; Ἂπειρη εἶναι καί ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς μας. Ὣστε ἰδού ὁ σταυρός δεικνύει τό βάρος τῆς ἁμαρτίας, τήν ἀξίαν τοῦ ἀνθρώπου! Ἑπομένως ὁ σταυρός δηλοῖ πόσον δίκαιος καί ἀγαθός εἶναι ὁ Θεός, πόσον βάρος ἒχει ἡ ἁμαρτία καί ἀξίαν ὁ ἂνθρωπος!
Β.’ Οἱ ἰδικοί μας σταυροί ; Τό ἲδιον και οὗτοι φανερώνουν: Τήν ἀγάπην καί δικαιοσύνην τοῦ Θεοῦ, τήν ἀξίαν καί τήν βρωμιάν μας. Καί συγκεκριμένως. Ἒχεις και σύ τά σταυρουλάκια σου. Πτωχείαν, ἀσθένειαν, γείτονα κακόν, νοικάρην ὀχληρόν, ἀδελφόν καί συγγενῆ ἰδιότροπον, ἂνδρα ἢ γυναῖκα τύραννον, φίλον συκοφάντην, συνάδελφον κουτσομπόλην ἢ ὑβριστήν, κ.λ.π. Μέσα εἰς αὐτά θά φανῆ ἡ ἀγάπη καί ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ ἡ ἀξία σου καί ἡ βρωμιά σου. Πράγματι! Πότε ὁ Θεός θά δείξη τήν ἀγάπην Του πρός ἐσέ; Ὃταν εἶσαι πτωχός, ἀσθενής, ὃταν ἒχεις γείτονα ὀχληρόν, ὃταν ἀδικῆσαι ἀπό τόν ἂνδρα σου, τήν γυναῖκα σου, τόν φίλον σου, τόν συνάδελφον σου. Ὃταν δέν ἀδικῆσαι, δέν ὑπάρχει λόγος νά ἐκδηλωθῆ τόση ἀγάπη τοῦ Θεοῦ! Πότε σύ χαϊδεύεις τό μάτι σου, τό χέρι σου, τό πόδι σου; Ὃταν ἒχῃ πληγήν τινα. Πότε ἡ μητέρα φιλεῖ τό παιδί της καί ἐκδηλοῖ τήν ἀγάπην της; Ὃταν ἀσθενῆ. Τό ἲδιον κάμνει καί ὁ Θεός πρός ἡμᾶς, ὃταν ὑποφέρωμεν.
Εἰς τούς σταυρούς μας δέν φαίνεται μόνον ἡ ἀγάπη Του ἀλλά καί ἡ δικαιοσύνη Του. Πόσοι ἀπό τούς σταυρούς αὐτούς εἶναι τιμωρία μας! Σέ κουτσομπολεύει αὐτή, διότι καί σύ κάποιον ἂλλον κουτσομπόλευσες. Σε συκοφαντεῖ ἐκεῖνος, διότι καί σύ εἰς κάποιον λόγον συκοφαντίας ἐξετόξευσες.. Eἶσαι ἀσθενής; Ἀποκλείεται, ὣστε ἀπό τῶν πολλῶν σου ἁμαρτιῶν νά ἀσθενῆ τό σῶμα; Εἶσαι πτωχός; Ἀποκλείεται ἡ τεμπελιά, ἡ σπατάλη νά σ’ ἒφερον εἰς τό σημεῖον αὐτό; Εἶναι τύραννος ὁ ἂνδρας σου; Ποῦ ξέρω ἂν τόν βασανίζῃς καί σύ μέ τούς ἰδικούς σου γυναικείους τρόπους; Εἶσαι ἐν τάξει, εἰς αὐτά καί ἀδικεῖσαι; Αἲ, τότε θά ἐκδηλωθῆ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός σέ.
Ἀλλά εἰς τούς σταυρούς αὐτούς φαίνεται ἡ βρωμιά μας καί ἡ ἀξία μας ἐπάνω εἰς τήν πίεσιν τῆς ἀδικίας, τῆς συκοφαντίας, τῆς πτωχείας, τῆς ἀσθενείας, θά ξεράσῃς ὃ,τι ἒχεις μέσα σου κατά τοῦ γείτονα σου, τοῦ ἰδιοκτήτου σου, τοῦ νοικάρη, τοῦ φίλου, τοῦ συναδέλφου σου, τῆς φίλης. Τότε θά δείξης καί τό μεγαλεῖον τῆς ψυχῆς σου διά τῆς ὑπομονῆς εἰς τήν πτωχείαν καί νόσον, διά τῆς μεγαλοκαρδίας σου εἰς τούς συκοφάντας σου, διά τῆς σιωπῆς εἰς τάς ἐξάψεις τοῦ θυμοῦ τοῦ ἀνδρός σου, διά τῆς συγγνώμης σου πρός τούς βλάψαντάς σε, γενικῶς διά τῆς προσπαθείας σου νά ρίπτῃς νερό καί ὂχι λάδι στή φωτιά. Ἰδού καί οἱ δικοί μας σταυροί, καθρέπται τῆς ἀγάπης καί δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ, τῆς. βρωμιᾶς καί τοῦ μεγαλείου μας! Ἰδού διατί ό Χριστός τόσον πολύ ἐπεθύμει νά σταυρωθῆ, ὣστε νά εἲπῃ τόν Πέτρον, ὃστις τοῦ συνέστησε, νά μή σταυρωθῆ, Διάβολον. Ἰδού διατί συνέστησεν, ὃτι πρέπει νά προσέχωμεν εἰς τούς σταυρούς μας, ὣστε νά ὑπομένωμεν αὐτούς
Παράδειγμα σπουδαιότατο καί εἰκών φωτεινοτάτη, πόσον ἡ θλίψις, ἐξαγνίζει τόν ἂνθρωπον καί ἀναδεικνύει, τόν θεόν, εἶναι ὂχι μόνον τῶν ἁγίων, οἱ ὁποῖοι διά τῶν βασάνων ἐξελαμπικαρίσθησαν ὡς χρυσός ἐν χωνευτηρίῳ, ἀλλά καί κατά τόν κατακλυσμόν. Κατά τόν κατακλυσμόν δηλαδή τοῦ Νῶε, ὃσον ὁ κατακλυσμός ἐμεγάλωνε, τόσον ἡ κιβωτός τῶν 8 δικαίων ψυχῶν ἀνυψοῦτο εἰς ὑψηλότερον ὓψος. Ὃσο περισσότεροι ἀσεβεῖς ἐπνίγοντο, τόσον ἡ κιβωτός τῆς σωτηρίας τῶν δικαίων ἢγγιζε πρός τόν Οὐρανόν. Τό γεγονός τοῦτο εἶναι ἐκφραστικωτάτη εἰκών τῆς δικαιοσύνης τοῦ θεοῦ πρός τούς ἁμαρτωλούς, ἀγάπης Του πρός τούς δικαίους καί δεῖγμα τῆς ἀνθρωπίνης βρωμιᾶς, ἀλλά καί ἀξίας, ἀφοῦ 8 ἂνθρωποι ἐσώθησαν μέσα εἰς τόσην κοσμοχαλασιά.
Μ ί α ἀ π ο ρ ί α. Εἶπεν ὁ Χριστός τόν Ἀπόστολον Πέτρον Σατανᾶν. Ἑπομένως ἐπιτρέπεται καί ἡμεῖς νά εἲπωμεν τόν ἂλλον Σατανᾶν ἢ νά. διαβολοστείλωμεν ἂλλον, ἂνθρωπον; Ἀπαντῶ. 1) Ό Χριστός θά στείλῃ εἰς τόν Διάβολον κατά τήν μεγάλην Κρίσιν, ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι εἰργάσθησαν αὐτόν διά τοῦ «ὑπάγετε ἀπ’ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τό πῦρ τό αἰώνιόν τό ἡτοιμασμένον τῶ διαβόλῳ καί τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ». Ἑπομένως ὁ Χριστός ἒχει δικαίωμα νά στείλῃ ἀνθρώπους, ὑπηρέτας τοῦ Σατανᾶ, εἰς τόν Σατανᾶν, διότι ἡ παγγνωσία του γνωρίζει ἂν ὁ Α εἶναι διάβολος ἢ ἀξίζει νά πάῃ εἰς τόν διάβολον, ἐνῶ ἡμεῖς οὒτε γνῶσιν οὒτε δικαίωμα ἒχομεν. 2) Ὁ Χριστός εἶπε τόν Ἀπόστολον Πέτρον Σατανᾶν, διότι τοῦ εἶπε νά μή σταυρωθῆ. Σύ ὃμως λέγεις τόν ἂλλον Σατανᾶν, διότι σέ σταυρώνει. Πόση διαφορά!
kranos
(Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός)
Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου
ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἡ τρίτη Κυριακὴ τῆς μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Βρισκόμαστε στὸ μέσον ἑνὸς δύσβατου δρόμου καὶ διεξάγουμε μία πνευματικὴ μάχη. Νιώθουμε τὴν ἀνάγκη κάπου νὰ σταματήσουμε γιὰ ν᾽ ἀνανεώσουμε δυνάμεις καὶ νὰ πάρουμε θάρρος. Σ᾽ ἕνα πόλεμο, ὅταν ἡ μάχη βρίσκεται σὲ δύσκολη φάσι, οἱ μαχηταὶ ἀναπτερώνονται ὅταν δοῦν νὰ ξεδιπλώνεται μπροστά τους ἡ σημαία· τότε, ὅσο δειλοὶ καὶ νά ᾽νε, ἐνθουσιάζονται γιὰ ν᾽ ἀγωνισθοῦν. Ἔτσι λοιπὸν κ᾽ ἐμεῖς. Ὁδοιποροῦμε, καὶ στὰ μισὰ τοῦ δρόμου βρίσκουμε τὸ μεγάλο εὐσκιόφυλλο δέντρο, τὸν τίμιο σταυρό. Στρατιῶτες τοῦ Χριστοῦ εἴμεθα, καὶ σὲ μία κρίσιμη στιγμὴ τῆς μάχης ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας, τοῦ κόσμου, τῆς σαρκός, καὶ τοῦ διαβόλου, ἡ Ἐκκλησία μᾶς ξεδιπλώνει τὴν ἀήττητη σημαία της, τὸν τίμιο σταυρό.
id="m_6221154101159114182yiv0383638613yui_3_16_0_ym19_1_1489845998075_4021">Κάτω ἀπ᾽ τὸ φλάμπουρο αὐτὸ τοῦ Ἐσταυρωμένου, ἀγωνίστηκαν μυριάδες ἁγίων. Κάτω ἀπὸ αὐτὸ καλεῖ κ᾽ ἐμᾶς τώρα ἡ Ἐκκλησία μας μὲ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ στὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο. Ἀκοῦτε τί σαλπίζει; «Ἐμπρός, προχωρεῖτε, μὴ μένετε στάσιμοι!».
Τὸ πρῶτο του σάλπισμα εἶνε σάλπισμα ἐλευθερίας. Κανείς ἄλλος δὲν κήρυξε τόσο ἔντονα τὸ δικαίωμα τῆς ἐλευθερίας ὅπως ὁ Χριστός. Τί σαλπίζει σήμερα· «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν…» (Μᾶρκ. 8,34), ὅποιος θέλει. Δὲν βιάζει κανένα. Μπροστά σου εἶνε τὸ νερὸ καὶ ἡ φωτιά· ἂν βάλῃς τὸ χέρι σου στὸ νερὸ θὰ δροσιστῇς, ἂν τὸ βάλῃς στὴ φωτιὰ θὰ καῇς· διάλεξε καὶ πάρε (βλ. Σ. Σειρ. 15,16). Ἀφήνει ἐλευθερία, δὲν ἀσκεῖ βία. Θέλει ἐθελοντάς, πρόθυμους νὰ ὑπακούουν στὰ ἱερά του κελεύσματα.
Τὸ ἄλλο διάγγελμα τοῦ Χριστοῦ μας λέει· Σᾶς καλῶ σὲ μάχη ὄχι γιὰ μικρὰ καὶ ἀσήμαντα πράγματα· πρόκειται γιὰ ὕψιστο ζήτημα – καὶ λέει λόγια ἀνεκτίμητα· «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Μᾶρκ. 8,36-37). Ἄμποτε νὰ δώσῃ ὁ Θεὸς ν᾽ ἀνοίξουν οἱ σκληρὲς καρδιές μας, ν᾽ ἀκούσουμε τὰ λόγια αὐτά, ποὺ τ᾽ ἄκουγαν παλαιότερα οἱ ἄνθρωποι καὶ αἰσθάνονταν τὸν ἅγιο σεισμὸ τῆς μετανοίας.
* * *
«Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;». Τὸ εὐαγγέλιο ὁμιλεῖ περὶ ψυχῆς. Καὶ τὸ θέμα αὐτὸ εἶνε πολὺ μεγάλο. Ἕνα ἀπὸ τὰ δυό· ἢ ὑπάρχει ψυχή, ἢ δὲν ὑπάρχει. Ἂν δὲν ὑπάρχῃ, τότε ἔχουν δίκιο ὁ ἀρχαῖος Ἐπίκουρος καὶ οἱ σημερινοὶ ὀπαδοί του ὑλισταὶ καὶ ἄπιστοι, ποὺ διακηρύττουν «Φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν» (᾿Ησ. 22,13· Α´ Κορ. 15,32). Ἂν ὅμως ὑπάρχῃ ―καὶ ὑπάρχει!―, τότε ἀπὸ ἄλλη ὀπτικὴ γωνία πρέπει νὰ δοῦμε τὸν κόσμο καὶ πολὺ νὰ σκεφθοῦμε. Διότι ἡ ζωὴ δὲν τελειώνει στὸν τάφο μὲ τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη – ποιός τὸ εἶπε; Ὁ τάφος εἶνε ἀρχὴ νέας ἀπέραντης ζωῆς.
Μά, θὰ πῇ ὁ ἄλλος, ἐγὼ εἶμαι ἐπιστήμονας· θέλω ἀποδείξεις, τεκμήρια, γιὰ νὰ πιστέψω… Ἔτσι κάποτε στὸ νοσοκομεῖο «Εὐαγγελισμὸς» ἕνας ἄθεος γιατρός, τὴν ὥρα ποὺ ἔκανε ἐγχείρησι ἐκπαιδεύοντας τοὺς φοιτητὰς κι ἀνακάτευε τὰ σπλάχνα τοῦ ἀρρώστου, ἔλεγε· «Ποῦ εἶνε ἡ ψυχή;…». Ὁ ἀνόητος! ἤθελε νὰ βρῇ τὴν ψυχὴ μέσ᾽ στὰ ἐντόσθια. Ὄχι, ἀδέρφια μου· ἡ ψυχὴ ὑπάρχει. Θὰ πῇς· Δὲν τὴ βλέπω.
Μπορῶ λοιπὸν νὰ σοῦ ἀπαριθμήσω πολλὰ πράγματα ποὺ δὲν τὰ βλέπεις κι ὅμως ὑπάρχουν. Ἕνα ποτήρι νερὸ εἶνε γεμᾶτο ἑκατομμύρια μικρόβια, ποὺ ἂν τὸ μάτι μας μποροῦσε νὰ τὰ δῇ δὲν θὰ πίναμε. Ἡ ἀτμόσφαιρα εἶνε ἐπίσης γεμάτη μικρόβια, τὰ ὁποῖα ἀναπνέουμε. Εἶνε τόσο μικρά, ποὺ δὲν φαίνονται. Ὁ ἴδιος ὁ ἀέρας. Τὸν εἶδε κανείς; Δὲν τὸν βλέπουμε, ἀλλὰ αἰσθανόμεθα τ᾽ ἀποτελέσματά του· ἀκοῦς καὶ σφυρίζει, τὸν νιώθεις στὸ πρόσωπο, βλέπεις νὰ σείῃ τὰ φύλλα, νὰ ξερριζώνῃ δέντρα, νὰ ταράζῃ τὴ θάλασσα. Ἀπὸ τὶς ἐκδηλώσεις του εἴμαστε βέβαιοι ὅτι ὑπάρχει. Στὸν οὐρανό, ἀκόμη, ὑπάρχουν ἀναρίθμητα ἀστέρια ποὺ μὲ τὸ μάτι δὲν μπορεῖς νὰ τὰ διακρίνῃς. Θέλετε ἕνα ἀκόμη παράδειγμα; Ζοῦμε στὴν ἐποχὴ τοῦ ἠλεκτρισμοῦ. Ποιός εἶδε τὸν ἠλεκτρισμό; Κανείς. Βλέπουμε ὅμως μιὰ λάμπα ποὺ φωτίζει ἢ ἀγγίζουμε ἕνα σύρμα καὶ μᾶς χτυπάει. Ὅλα αὐτὰ δὲν τὰ βλέπουμε, κι ὅμως ὑπάρχουν.
Ἔτσι καὶ ἡ ψυχή. Δὲν φαίνεται, ἀλλὰ ἐκδηλώνεται. Ποιές εἶνε οἱ ἐκδηλώσεις τῆς ψυχῆς;
Πρῶτα – πρῶτα ἡ σκέψι. Ἐνῷ εἶσαι στὸ σπίτι σου, φθάνεις μακριά. Ἔχεις συγγενῆ ἢ φίλο στὴν ξενιτειά; Αὐτοστιγμεὶ φτάνεις ἐκεῖ. Πατάει τὸ κορμί σου ἐδῶ, μὰ τὸ πνεῦμα σου βρίσκεται στὴν Αὐστραλία, στὴ Νέα Ὑόρκη, στὸ Σικάγο κ.τ.λ.. Πῶς; Μὲ τὴ σκέψι, μὲ τὴν ψυχή. Ὤ ἡ σκέψι! Σκύβει ὁ Ἀρχιμήδης ἀπορροφημένος στὰ σχέδιά του, ἀφαιρεῖται, κ᾽ ἐνῷ κινδυνεύει ἡ ζωή του αὐτὸς λέει «Μή μου τοὺς κύκλους τάραττε», ἀλλ᾽ ἔτσι γίνονται οἱ ἀνακαλύψεις. Ξενυχτᾷ ὁ ἀστρονόμος παρατηρώντας τ᾽ ἀστέρια, κάνει ὑπολογισμούς, βγάζει συμπεράσματα. Ὁ ἰατρὸς μελετᾷ βιβλία, μαθαίνει τὸν ὀργανισμό, ἐξετάζει τὸν ἀσθενῆ, κάνει διάγνωσι, δίνει θεραπεία. Σὲ ἄλλον ἡ σκέψι γίνεται ἔμπνευσι, δημιουργία, ποίησι, τραγούδι. Καὶ ὁ πιστὸς βρίσκεσαι μὲ τὸ σῶμα μέσα στὴν ἐκκλησία, ἀλλὰ ἡ ψυχή του πετάει στὸ θρόνο τῆς ἁγίας Τριάδος μὲ τοὺς ἀγγέλους, «Οἱ τὰ Χερουβὶμ μυστικῶς εἰκονίζοντες…», κι ἀκούει «Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος σαβαώθ…» (᾿Ησ. 6,3 καὶ θ. Λειτ.). Ὤ ἡ σκέψι τοῦ ἀνθρώπου! Ζυγίζεται; Ποιός τὴν ζυγίζει; Εἶνε κάτι ἄυλο, μὰ ἀληθινό.
Ἀνώτερο ὅμως ἀπὸ τὴ σκέψι εἶνε τὸ αἴσθημα, παραπάνω ἀπ᾽ τὸ μυαλὸ εἶνε ἡ καρδιά. Βλέπεις τὴ νοσοκόμο, ἀπὸ ἀγάπη καὶ ἀλτρουϊσμό, καὶ κάθεται τὴ νύχτα δίπλα στὸν ἄρρωστο. Βλέπεις τὸ στρατιώτη, γιὰ τὴν πατρίδα του, καὶ φυλάει σκοπιὰ μὲ τὸ ὅπλο, ἕτοιμος νὰ ὑπερασπισθῇ τὰ σύνορα καὶ μὲ τὴ ζωή του. Ζυγίζεται τὸ αἴσθημα; Εἶνε ἄυλο, ἀλλὰ πραγματικό.
Θέλεις κάτι ἀκόμα ἀνώτερο; Εἶνε ἡ βούλησι. Ἡ βούλησι τοῦ ἀνθρώπου, σηκώνει βάρη, σπάει φράγματα, τρυπάει βουνά, νικᾷ ἐμπόδια, κατορθώνει ἄθλους καὶ ἐπιτεύγματα, ἐμπρὸς στὰ ὁποῖα μένει κανεὶς ἔκπληκτος.
Αὐτὰ τὰ ἄυλα πράγματα (ἡ σκέψι, τὸ αἴσθημα, ἡ βούλησι) ἔχουν μία βάσι, μία ἕδρα, μία πηγή. Τὰ ὑλικὰ πηγὴ ἔχουν τὸ σῶμα· τὰ ἄυλα καὶ πνευματικά, ποὺ ὑψώνουν τὸν ἄνθρωπο πάνω ἀπὸ τὰ ζῷα, πηγὴ ἔχουν τὴν ψυχή. Λένε μερικοὶ ἀνόητοι, ὅτι καταγόμαστε ἀπὸ τὸν πίθηκο, ἀπ᾽ τὸ χιμπαντζῆ. Σωματικῶς παραδέχομαι ὅτι μοιάζουμε. Ἐκεῖ ὅμως ποὺ μᾶς χωρίζει ἀγεφύρωτο χάσμα εἶνε ἡ ψυχή. Γιατὶ ἐκτὸς ἀπὸ ὅσα ἀναφέραμε ὑπάρχει κάτι ἀκόμη, πολὺ σημαντικό. Ποιό; Ὁ λύκος τρώει τὸ πρόβατο καὶ μετὰ ξαπλώνει ἥσυχος, τὸ λιοντάρι σκίζει τὴν ἀντιλόπη καὶ μετὰ κοιμᾶται, τὸ γεράκι ἁρπάζει τὴν κόττα καὶ ἀναπαύεται. Βλέπεις καὶ τὸν ἄνθρωπο, ὄχι ἂν σκοτώσῃ ―ὤ ἂν σκοτώσῃ!―, μιὰ κουβέντα βαρειὰ νὰ πῇ, καὶ νιώθει βάρος. Δὲν εἶνε κτῆνος, δὲν εἶνε θηρίο· μέσα του ἔχει ἀναμμένο κάρβουνο. Τί εἶνε αὐτό; Ἡ συνείδησι. Προτιμότερο νὰ σὲ δαγκάσῃ σκορπιὸς παρὰ ἡ συνείδησί σου.
Ὅλα αὐτὰ τὰ φαινόμενα, ποὺ εἶνε καθαρῶς πνευματικά, ἀποδεικνύουν ὅτι στὸν ἄνθρωπο ὑπάρχει ἄυλη καὶ ἀθάνατη οὐσία, ἡ ὁποία ὀνομάζεται ψυχή. Δὲν σᾶς εἶπα ὅμως τίποτα μέχρι τώρα. Εἶνε καὶ κάτι ἄλλο, ποὺ βεβαιώνει ἀκλόνητα, ἑκατὸ τοῖς ἑκατό, τὴν ὕπαρξι τῆς ψυχῆς. Εἶνε ὁ Γολγοθᾶς, εἶνε ὁ τίμιος σταυρός, εἶνε ὁ Χριστός, ποὺ δὲν εἶπε ποτέ ψέμα. Ὡς ὑπερτάτη αὐθεντία βεβαιώνει, ὅτι ὑπάρχει ψυχή. Εἰδικῶς σήμερα, τὴν ἁγία αὐτὴ ἡμέρα, ἀπὸ τὸ σταυρό του, μὲ τὸ ἀκάνθινο στεφάνι, μὲ τὰ μαραμένα χείλη, μὲ τὰ τρυπημένα χέρια, μὲ τὰ ματωμένα πόδια, μὲ τὴν λογχισμένη πλευρά, φωνάζει· «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;». Ὑπάρχει ἰσχυρότερη βεβαίωσι;
* * *
Πρὶν τελειώσω, ἀγαπητοί μου, σᾶς ὑπενθυμίζω κάτι, τὸ ὁποῖο καὶ ἡ ἐπιστήμη βεβαιώνει. Ποιό; Ὅτι ἔρχεται ἡ ὥρα ποὺ μιὰ μεγάλη καμπάνα, κρεμασμένη ἀπὸ τὰ ἄστρα, θὰ σημάνῃ τετέλεσται! Εἶνε βέβαιο ὅτι φθάνει τὸ τέλος τοῦ κόσμου. Πότε ἀκριβῶς δὲν μποροῦμε νὰ ποῦμε, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο κάνουν οἱ χιλιασταὶ ποὺ ὁρίζουν ἡμερομηνίες. Ἐγγὺς πάντως.
Καὶ τότε δυὸ πράγματα θὰ ὑπάρχουν· ψυχὴ καὶ Χριστός. Ἡ ψυχὴ γιὰ νὰ δικαστῇ, ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ δικάσῃ. Αὐτὰ τὰ δυὸ μᾶς χρειάζονται, λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, κι ὅλος ὁ κόσμος κι ὅλα τὰ δαιμόνια νὰ πέσουν πάνω μας, δὲν μποροῦν νὰ μᾶς τὰ πάρουν (ἡμέτ. σ. 193· Ἰω. Μενοῦνος σ. 240). Πτωχοί, ῥακένδυτοι, διωκόμενοι, ὁμολογηταί, μάρτυρες, πραγματικοὶ Χριστιανοί, νὰ κρατήσουμε αὐτὰ τὰ δυό. Ὄχι, νὰ ποῦμε στὸν διάβολο, δὲν τὰ παραδίδουμε! Διότι εἶπε ὁ Χριστὸς καὶ ὁ λόγος του εἶνε ἀληθινός· «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;».
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Τι γιορτάζουμε σήμερα Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως;
Σήμερα, Κυριακή 19 Μαρτίου, είναι τρίτη Κυριακή των Νηστειών. Ονομάζεται Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως και εορτάζεται κάθε χρόνο 28 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα. Τι ακριβώς σημαίνει, όμως, και τι γιορτάζουμε αυτήν την ημέρα;
Ονομάζεται Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως γιατί στην αγρυπνία ή στον Όρθρο αυτής της μέρας, μετά από τη μεγάλη Δοξολογία, ο Σταυρός μεταφέρεται σε μια σεμνή πομπή στο κέντρο του ναού και παραμένει εκεί όλη την υπόλοιπη εβδομάδα οπότε στο τέλος κάθε ακολουθίας γίνεται προσκύνηση του Σταυρού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα του Σταυρού, που κυριαρχεί στην υμνολογία αυτής της Κυριακής, παρουσιάζεται όχι μέσα στο πλαίσιο του πόνου, αλλά της νίκης και της χαράς. Ακόμα δε περισσότερο οι Ειρμοί του Κανόνα της Κυριακής είναι παραμένει από την πασχαλινή ακολουθία,«Αναστάσεως ημέρα», και ο Κανόνας είναι παράφραση του αναστάσιμου Κανόνα (Σταυροαναστάσιμος Κανόνας).
Ποιό, όμως, είναι το νόημα όλων αυτών; Βρισκόμαστε στη μέση της Μεγάλης Σαρακοστής. Από τη μια πλευρά η φυσική και πνευματική προσπάθεια, αν είναι συστηματική και συνεχής, αρχίζει να μας γίνεται αισθητή, το φόρτωμα να γίνεται πιο βαρύ, η κόπωση πιο φανερή.Έχουμε ανάγκη από βοήθεια και ενθάρρυνση. Από την άλλη πλευρά, αφού αντέξουμε αυτή την κόπωση και έχουμε αναρριχηθεί στο βουνό μέχρι αυτό το σημείο, αρχίζουμε να βλέπουμε το τέλος της πορείας μας και η ακτινοβολία του Πάσχα γίνεται πιο έντονη.
Η Σαρακοστή είναι η σταύρωσητου εαυτού μας, είναι η εμπειρία – περιορισμένη βέβαια – που αποκομίζουμε από την εντολή τουΧριστού που ακούγεται στο ευαγγελικό ανάγνωσμα αυτής της Κυριακής: «όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθήτω μοι» (Μάρκ. 8,34). Αλλά δεν μπορούμε να σηκώσουμε το σταυρό μας και ν΄ ακολουθήσουμε το Χριστό αν δεν ατενίζουμε το Σταυρό που Εκείνος σήκωσε για να μας σώσει. Ο δικός Του Σταυρός, όχι ο δικός μας,είναι εκείνος που μας σώζει. Ο δικός Του Σταυρός είναι εκείνος που δίνει νόημα αλλά και δύναμη στους άλλους. Αυτό μας εξηγεί το συναξάρι της Κυριακής αυτής:
«Τη αυτή ημέρα Κυριακή τρίτη των Νηστειών, την προσκύνησιν εορτάζομεν του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού». Επειδή στη διάρκεια της νηστείας των σαράντα ημερών, κατά κάποιο τρόπο, και μείς σταυρωνόμαστε, νεκρωνόμαστε από τα πάθη, έχουμε την πίκρα της ακηδίας και της πτώσης, γι΄ αυτό υψώνεται ο τίμιος και ζωοποιός Σταυρός, για αναψυχή και υποστήριξή μας· μας θυμίζει τα πάθη του Κυρίου Ιησού Χριστού και μας παρηγορεί… Είμαστε σαν τους οδοιπόρους σε δύσκολο και μακρινό δρόμο που κατάκοποι, αν βρούν κάποιο ευσκιόφυλλο δένδρο κάθονται για λίγο ν΄αναπαυθούν και ανανεωμένοι συνεχίζουν το δρόμο τους. Έτσι και τώρα τον καιρό της νηστείας και στο δύσκολο ταξίδι της προσπάθειας, ο ζωηφόρος Σταυρός φυτεύτηκε στο μέσον του δρόμου από τους αγίους Πατέρες για να μας δώσει άνεση και αναψυχή, για να μας ενθαρρύνει στην υπόλοιπη προσπάθειά μας.
Ή, για να δώσουμε και ένα άλλο παράδειγμα: όταν έρχεται ένας βασιλιάς, πριν απ’ αυτόν πορεύονται τα διακριτικά του γνωρίσματα, τα σκήπτρα, τα σύμβολα του και ύστερα εμφανίζεται ο ίδιος χαρούμενος για τη νίκη και μαζί του χαίρονται και όλοι οι υπήκοοί του· έτσι και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, που σε λίγο θα μας δείξει τη νίκη Του κατά του θανάτου Του και θα εμφανιστεί μετά δόξης την ημέρα της αναστάσεως, μας στέλνει πρώτα το σκήπτρο Του, τη βασιλική σημαία, το ζωοποιό Σταυρό ώστε να μας προετοιμάσει να δεχτούμε και τον ίδιο τον Βασιλιά και να Τον δοξάσουμε για τη νίκη Με το ζωοποιό Σταυρό γλυκαίνει την πικρία που νοιώθουμε από τη νηστεία, μας ενισχύει στην πορεία μας στην έρημο έως ότου φτάσουμε στην πνευματική Ιερουσαλήμ με την ανάστασή Του… Επειδή ο Σταυρός λέγεται Ξύλον Ζωής και είναι εκείνο το ξύλο που φυτεύτηκε στον Παράδεισο,γι΄ αυτό και οι θείοι Πατέρες τοποθέτησαν τούτο στο μέσον της Σαρακοστής, για να μας θυμίζει του Αδάμ της ευδαιμονία και την πτώση του από αυτή· να μας θυμίζει ακόμα ότι με τη συμμετοχή μαςστο παρόν Ξύλο δεν πεθαίνουμε πια αλλά ζωογονούμαστε».
π. Αλεξάνδρου Σμέμαν
Ὁ Ἰησοῦς προλέγει διά πρώτην φοράν τό πάθος καί τον Θάνατόν Του.
Ματθ. 16,21 -28. Μάρκ. 8,31-9,1. Λουκ. 9,22-27.
Μέχρι τῆς ἡμέρας ταύτης οὐδέν εἶχεν εἲπει ὁ Κύριος περί τοῦ πάθους Του. «Ἀπό τότε» ὃτε δηλαδή ὁ Χριστός ὡμολογήθη ὑπό τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, ὃτι εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ «ἢρξατο ὁ Ἰησοῦς δεικνύειν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, ὃτι δεῖ αὐτόν εἰς Ἱεροσόλυμα ἀπελθεῖν καί πολλά παθεῖν ἀπό τῶν Πρεσβυτέρων καί Ἀρχιερέων καί Γραμματέων καί ἀποκτανθῆναι καί τῆ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθῆναι». Ὁ Κύριος δηλαδή ἀπεδείκνυε διά τῶν προφητῶν τόν τόπον ὃπου ἒμελλε νά θυσιασθῆ, τήν Ἱερουσαλήμ, ὃπου προσεφέροντο αἱ θυσίαι, τό ἀπαραίτητον τοῦ πάθους Του «δεῖ παθεῖν». Ὁ Χριστός ἒπρεπε ὁπωσδήποτε νά πάθῃ λόγῳ τῆς ἐχθρότητος τῶν ἀνθρώπων, τῆς μή ἀντιστάσεώς του εἰς τήν βίαν αὐτῶν καί τοῦ σχεδίου τοῦ Θεοῦ, κατά τό ὁποῖον ὁ θάνατος Του ἀπετέλει τό κεντρικόν σημεῖον ἐν τῆ Ἀπολυτρώσει. Καί τέλος προέλεγε τήν τριήμερον ἀνάστασίν Του. «Καί παρρησίᾳ τόν λόγον ἐλάλει» καθαρά καί μετά θάρρους δηλαδή ἐνώπιον τῶν μαθητῶν ἒλεγε τοῦτα, ἐνῶ μέχρι τώρα ὑπαινιγμούς μόνον ἒκαμε περί τοῦ πάθους Του. Ἰωάν 2,19. 3,14 -16. Ματθ. 9,15. Πρεσβύτεροι, ἀρχιερεῖς καί Γραμματεῖς ἦσαν τρεῖς τάξεις τοῦ Μεγ. Ἰουδαϊκοῦ Συνεδρίου, oἱ ὁποῖοι, θά τόν παραδώσουν εἰς τό πάθος. Αὐτοί, οἱ ὁποῖοι, ἒπρεπε νά Τόν γνωρίσουν ὡς Μεσσίαν, Τόν θανατώνουν ὡς κακοῦργον!.
Ό Απόστολος Πέτρος σκανδαλισθείς, διότι ό τόσον ἒνδοξος Χριστός θά πάθῃ πολλά καί θά ἀποθάνῃ «προσλαβόμενος Αὐτόν» λαβών δηλαδή, τόν Ἰησοῦν ἀπό τό χέρι ἢ ἀπό τό ἒνδυμα Του κατά μέρος ἐκ σεβασμοῦ ἰδιαιτέρως «ἢρξατο ἐπιτιμᾶν Αὐτῶ λέγων∙ ἳλεως σοι Κύριε∙ οὐ μή ἒσται σοι τοῦτο». Ὁ Πέτρος δηλαδή ἐπιπλήττει τον Χριστόν, διότι εἶπεν, ὃτι θά πάθῃ καί πρέπει νά πάθῃ καί ταυτοχρόνως, παρακαλεί τόν θεόν, ὃπως φανῆ ἳλεως, εὐμενής πρός τόν Ἰησοῦν καί μή ὑποστῆ τό πάθος τοῦτο. Ὁ Πέτρος σκανδαλισθείς γίνεται σκάνδαλον εἰς τόν Χριστόν, διότι κατ’ αὐτόν τόν τρόπον συνιστᾶ εἰς Αὐτόν πράγματα ἀντίθετα ἀπό ἐκεῖνα, τά ὁποῖα ἒπρεπε νά γίνουν, νά μή πάθῃ δηλαδή ὁ Χριστός. Ἀποτέλεσμα τούτου θά ἦτο νά μή ἀπολυτρωθῆ τό ἀνθρώπινον γένος. Ἡ συμβουλή ἑπομένως αὓτη τοῦ Πέτρου ἦτο σατανική.
Ἐπειδή ὃμως οἱ ὁλίγον ὃπισθεν τοῦ Κυρίου ἂλλοι μαθηταί ἢκουσαν τήν σύστασιν ταύτην τοῦ Πέτρου, ὁ Κύριος «στραφείς και ἰδών τούς μαθητάς αὐτοῦ ἐπετίμησε τῶ Πέτρῳ καί λέγει ὓπαγε ὀπίσω μου σατανᾶ, σκάνδαλον μου εἶ, ὃτι οὐ φρονεῖς τά τοῦ Θεοῦ ἀλλά τά τῶν ἀνθρώπων». Ὃπως ὁ Διάβολος πειράζων τόν Ἰησοῦν ἐν ἐρήμῳ ὑπέδειξεν εὒκολον καί σύντομον ὁδόν τῆς ζωῆς Του, τήν ὁδόν τῆς θαυματουργίας καί οὐχί τῆς ὑπομονῆς τῶν θλίψεων, ἳνα φανῆ, ὃτι εἶναι υἱός τοῦ Θεοῦ, κατά παρόμοιον τρόπον καί ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ὁμολογῶν Αὐτόν υἱόν Θεοῦ δέν ἐπιθυμεῖ τό πάθος Του, εἶναι Σατανᾶς. Διά τοῦτο λέγει ὁ Χριστός πρός αὐτόν. Φύγε ἀπ’ ἐδῶ Σατανᾶ, ἐμπόδιον μου ἒγινες, διότι δέν φρονεῖς τήν διά τοῦ πάθους Μου ἀπολύτρωσιν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, τήν ὁποίαν ό Πατήρ ἀπεφάσισεν, ἀλλά ἀνθρωπίνως σκεπτόμενος θεωρεῖς τό πάθος καί τήν θλίψιν ὡς μειωτικά Ἐμοῦ ὡς Μεσσίου ἐξ ἀδυναμίας ἀνθρωπίνης δῆθεν προερχόμενα. Οὓτω ἡ πέτρα ὁμολογίας ὁ Πέτρος γίνεται πέτρα σκανδάλου εἰς τόν οἰκοδόμον Χριστόν! Πόση ἡ ἀδυναμία τοῦ Πέτρου ὡς ἀνθρώπου!
Ὁ Κύριος, ἳνα δώσῃ περισσότερον τόνον εἰς τό πάθος Του «προσκαλεσάμενος» τόν εἰς ἀπόστασίν τινα εὑρισκόμενον λαόν «σύν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ» λέγει: Ὂχι ἐγώ μόνον πρέπει νά πάθω καί νά σταυρωθῶ, ἀλλά καί σεῖς. Καί συγκεκριμένως∙ «εἲ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν ἀρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καθ’ ἡμέραν καί ἀκολουθήτω μοι». Ἂν θέλετε δηλαδή νά εἶσθε μαθηταί Μου, πρέπει νά σηκώσητε ἓκαστος ἐξ’ ὑμῶν τον ἰδιαίτερόν του σταυρόν, καθημερινῶς θέτων εἰς ἐφαρμογήν τήν διδασκαλίαν Μου. Ἂρνησις τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶναι ἀπομάκρυνσις παντός τό ὁποῖον μᾶς χωρίζει ἀπό τόν θεόν. Σήκωμα τοῦ σταυροῦ μας εἶναι ὁ βαθμός τῆς ἀρνήσεως τοῦ ἑαυτοῦ μας ἡ ὑπομονή δηλ. τῶν βασάνων μας μέχρι θανάτου. Ἀκολούθησις τοῦ Χριστοῦ εἶναι νά ὑποφέρωμεν καί ὑπομένωμεν ὂχι δι’ ἂλλην τινά αἰτίαν ὡς κακοποιοί, ἀλλά ὡς ἐνάρετοι ὃπως ὑπέφερε καί ὁ Χριστός βαδίζοντες εἰς τά ἲχνη Αὐτοῦ.
Ἐπειδή ὃμως ἡ ἀπάρνησις τῶν ἁμαρτωλῶν μας ὀρέξεων πίπτει πολύ βαρεῖα εἰς τήν ἀνθρωπίνην φιλαυτίαν, ὁ Κύριος προβάλλει πρός ὑπερνίκησιν ταύτης τό μέλλον Δικαστήριον, ἐνώπιον τοῦ ὁποίου θά κριθῶμεν. Φροντίζει μέ τόν φόβον ἐκείνου τοῦ Δικαστηρίου νά νικήσῃ τόν ἐπίγειον φόβον καί λέγει: «ὃς γάρ ἂν θέλῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν, ὃς δ’ ἂν ἀπολέσῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ ἓνεκεν Ἐμοῦ καί τοῦ Εὐαγγελίου σώσει αὐτήν». Ἐνταῦθα ἡ λέξις ψυχή ἒχει.δύο ἐννοίας. Σημαίνει τήν ἐδῶ ζωήν καί τήν ἐκεῖ αἰωνιότητα. Ἑπομένως ὃποιος θελήσει ὑπακούων εἰς τήν φιλαυτίαν του νά μή θυσιάσῃ τήν ζωήν του χάριν τῆς ἀληθείας, οὗτος «ἀπολέσει τήν ψυχήν» θά κατακριθῆ ὑπό τοῦ θείου Δικαστηρίου καί θά χάσῃ τήν ἐκεῖ αἰωνίαν μακαριότητα. Ὃποιος ὃμως θυσιάσει τήν ζωήν του χάριν τῆς ἀληθείας τοῦ Εὐαγγελίου «οὗτος σώσει τήν ψυχήν αὐτοῦ» θά κερδίσῃ τήν αἰωνίαν μακαριότητα.
‘Ο Κύριος συνεχίζων τόν λόγον του, ὃτι πρέπει νά θυσιασθῶμεν ἐδῶ χάριν τῆς ἂλλης μακαριότητος, φέρει τάς δύο ὑπάρξείς μας παροῦσαν καί μέλλουσαν καί λέγει: «τί γάρ ὠφεληθήσεται ἂνθρωπος, ἐάν τόν κόσμον ὃλον κερδίσῃ τήν δέ ψυχήν αὐτοῦ ἀπολέσας ἢ ζημιωθείς ;» Τί σημασίαν δηλαδή ἒχει ἐάν κερδίσωμεν ὂχι μόνον τήν ζωήν μας ἀποφεύγοντες τόν μαρτυρικόν θάνατον χάριν τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί ὁλόκληρο τόν παρόντα κόσμον μέ ὃλα τά ἀγαθά του, κατακριθῶμεν ὃμως βάσει μικρᾶς ἢ μεγάλης ἁμαρτίας ύπό τοῦ θείου Δικαστηρίου; «ἢ τί δώσει ἂνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» Ἡ αἰωνία ψυχή μας εἶναι ἀνωτέρα ὃλου τοῦ κόσμου, ὣστε οὐδέν ἀντάλλαγμα αὐτῆς ὑπάρχει!
Ὁ Κύριος παρουσιάζει ἐν συνεχείᾳ τόν φόβον ἢ τήν λαμπρότητα τοῦ Δικαστηρίου ἐκείνου, ὃπου θά δικασθῆ τό πολυτιμότερον, τό ὁποῖον ἒχομεν, ἡ ψυχή μας, ἳνα νικήσῃ τόν φόβον τοῦ ἐπιγείου μαρτυρικοῦ θανάτου καί λέγει: «ὃς γάρ ἐάν ἐπαισχυνθῆ με καί τούς ἐμούς λόγους ἐν τῆ γενεᾶ ταύτῃ τῆ μοιχαλίδι καί ἁμαρτωλῷ καί ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτόν, ὃταν ἒλθῃ ἐν τῆ δόξῃ τοῦ Πατρός αὐτοῦ μετά τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων καί τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατά τήν πρᾶξιν αὐτοῦ». Ὁ Κύριος ὀνομάζει τήν γενεάν ταύτην μοιχαλίδα, διότι ζῆ ἐν ἁμαρτίᾳ καί ἐν τῆ ἁμαρτίᾳ εὑρισκομένη ἒχει πάρει διαζύγιον ἀπό τόν Θεόν. Ὁ Χριστός θά ἐντραπῆ τότε ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θά Τόν ἐντραποῦν ἐδῶ. Ἐκεῖνοι ὃμως οἱ ὁποῖοι δέν θά δειλιάσουν ἐδῶ, θά δοξασθοῦν ἐκεῖ. Ὃσος εἶναι ὁ τρόμος τῶν καταδικαζομένων, ἂλλη τόση θά εἶναι ἡ δόξα τῶν ἀμειβομένων ἐκεῖ, ὃπου ἓκαστος θά ἀμειφθῆ δικαίως.
Ὁ Κύριος περιγράφει ἐκτενέστερον τό Δικαστήριον ἐκεῖνο καί λέγει: «ἀμήν λέγω ὑμῖν, ὃτι εἰσί τίνες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἳτινες οὐ μή γεύσωνται θανάτου, ἓως ἂν εἲδωσι τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου, τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει». Περί τίνος πρόκειται ἐνταῦθα; Ἰδού! ‘Ἡ μέλλουσα κρίσις θά γίνῃ κατά τό τέλος τοῦ κόσμου. Ἡ ἐποχή ἐκείνη ὡς λίαν ἀπομεμακρυσμένη δέν θά ἲδῃ οὐδένα ἐκ τῶν ζώντων τότε Ἀποστόλων. Ἀλλά ἡ Μεσσιανική ἐποχή καί ἑπομένως καί τό Μεσσιανικόν θεῖον Δικαστήριον ἐκτείνεται ἀπό τῆς ἐποχῆς τοῦ Κυρίου μέχρι τέλους κόσμου. Δύο μεγάλαι δίκαι καί καταδίκαι θά λάβωσι χώραν κατά τήν Μεσσιανικήν ταύτην περίοδον. Ἡ μία ἀφορᾶ τήν δίκην καί καταδίκην τῆς Ἱερουσαλήμ καί κεῖται εἰς τήν ἀρχήν τῆς Μεσσιανικῆς περιόδου ταύτης. Ἡ πρώτη εἶναι εἰκών τῆς δευτέρας. Ἡ πρώτη δίκη καί καταδίκη εἶναι ἡ καταστροφή τῆς Ἱερουσαλήμ, ἣτις ἒγινε τό 70 μ.Χ. Κατά τήν καταστροφήν ταύτην ἒζων τινές τῶν Ἀποστόλων καί ἐκ τοῦ λαοῦ τοῦ παρευρισκομένου μετά τοῦ Ἰησοῦ. Κατά ταύτην ἦλθεν «ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐν δυνάμει», διότι ἐφάνη ἡ θαυματουργική δύναμις τοῦ Ἀρχηγοῦ τῆς Ἐκκλησίας καθ’ ὃσον ἡ μέν Ἱερουσαλήμ κατεστράφη τιμωρηθεῖσα, ἡ δέ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἐξηπλώθη εἰς ὁλόκληρον τόν κόσμον. Μικρά εἶναι ἡ δύναμις αὓτη τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ; Κάθε ἂλλο!
Ἰδού τό τρομερόν δικαστήριον, ἡ ἃλωσις τῆς Ἱερουσαλήμ! Ἑπομένως, λέγει ό Κύριος, νικήσατε τόν φόβον τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου χάριν ἐμοῦ, μέ τόν φόβον τοῦ μέλλοντος τρομεροῦ δικαστηρίου, τό ὁποῖον θά γίνῃ πέραν τοῦ κόσμου τούτου καί τοῦ ὁποίου εἰκών εἶναι ἡ καταστροφή τῆς Ἱερουσαλήμ, τῆς ὁποίας τινές ἐξ ὑμῶν τῶν Ἀποστόλων καί παρισταμένων θά γίνετε αὐτόπται μάρτυρες.
θ έ μ α « Ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου καί ἡμῶν»
Ἐνταῦθα ὁ λόγος εἶναι περί τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ και ἡμῶν.
Καί Α. Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ. Τρία πρόσωπα εἶναι σπουδαῖα ἐνταῦθα. Ὁ Χριστός, ὁ Ἀπόστολος Πέτρος καί ὁ Διάβολος. Ὁ Χριστός καί ὁ Πέτρος εἶναι τά ἁγιώτερα πρόσωπα εἰς τήν γῆν καί τόν Οὐρανόν. Ὁ Διάβολος εἶναι τό βρωμερώτερον πρόσωπον ἐδῶ καί εἰς τόν ἂλλον κόσμον. Ὁ Χριστός ὀνομάζει τόν Ἀπόστολον Πέτρον Διάβολον! Πόσον τρομερόν εἶναι τό πράγμα, ἂν σκεφθῶμεν, ὃτι ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ὠνομάσθη διάβολος, διότι δέν ἠθέλησε νά σταυρωθῆ ό Χριστός ἀπό ἀγάπην του πρός Αὐτόν. Ὀνομάζει δέ ὁ Χριστός τόν Ἀπόστολον Πέτρον διάβολον, διότι εἶχε μεγάλην ἐπιθυμίαν νά σταυρωθῆ, ἳνα ἐξιλεώσῃ ἡμᾶς ἒναντι τοῦ Πατρός του διά.τό προπατορικόν ἁμάρτημα τοῦ Ἀδάμ. Ἐρωτᾶται ὃμως. Διατί ἒχει τόσην ἐπιθυμίαν νά σταυρωθῆ ὁ Χριστός, ὣστε ὀνομάζει τόν Ἀπόστολον Πέτρον διάβολον καί δέν συγχωρεῖ τό ἁμάρτημα μας διά λόγου, ἀλλά δι’ αἳματος σταυρικοῦ; Ἰδού! Μέ τόν σταυρικόν θάνατον τοῦ Χριστοῦ φαίνονται δύο ἀντίθετα πράγματα τοῦ θεοῦ καί τοῦ ἀνθρώπου.
Πρῶτον τοῦ Θεοῦ. Διά τοῦ σταυρικοῦ θανάτου φαίνονται ἡ αὐστηρότης τῆς θείας δικαιοσύνης καί ἡ θεία εὐσπλαγχνία. Ἡ Δικαιοσύνη του! Δέν ἦτο ἂλλος καταλληλότερος τρόπος ἐκφράσεως τῆς θείας δικαιοσύνης ἐν τῆ ὑψίστῃ αὐστηρότητι παρά διά μίαν μόνην ἁμαρτίαν τῶν πρωτοπλάστων καί ἐκείνην πρό χιλιάδων ἐτῶν καί κατά πρώτην φοράν γενομένην καί εἰς μορφήν μικρᾶς βαρύτητος – βρῶσις ἀπηγορευμένου καρποῦ! – νά ὑποστῆ ὁ μονογενής Του Υἱός τήν ἐσχάτην τῶν ποινῶν, τόν θάνατον και τοῦτον ἐν τῆ ἀτιμωτική καί πολυωδύνῳ μορφῆ τοῦ σταυροῦ! Ἀλλά ταυτοχρόνως δέν ὑπάρχει καλλίτερος τρόπος ἐκφράσεως τῆς θείας εὐσπλαγχνίας πρός τούς ἁμαρτωλούς ἀπό τοῦ νά μή πάθῃ τίποτε ἀπό τήν ποινήν ταύτην ὁ ἁμαρτήσας ἂνθρωπος ἀλλά ὁ ἀναμάρτητος Ἰησοῦς, ἡμεῖς δέ νά σωζώμεθα δωρεάν οὐχί διά λόγου, ἀλλά διά τοῦ αἳματος τοῦ σταυρωθέντος Ἰησοῦ. Ὣστε μέ τόν σταυρικόν θάνατον Του ὁ Χριστός ἒδειξε τήν αὐστηρότητα τῆς θείας δικαιοσύνης κατά τῆς ἁμαρτίας καί τήν μεγάλην Του ἀγάπην πρός τούς ἁμαρτωλούς. Πόσον ἐπιτυχής καί ἀνάγλυφος εἶναι ὁ τραγικός συνδυασμός τῶν δύο ἰδιοτήτων τοῦ θεοῦ δικαιοσύνης καί ἀγάπης ἐν τῶ σταυρῶ!
Δεύτερον. Τοῦ ἀνθρώπου: Ὁ Σταυρός ὃμως τοῦ Κυρίου συνδυάζει καί ζυγίζει και δύο ἂλλας ἀντιθέσεις, αἳτινες ὑπάρχουσιν εἰς τόν ἂνθρωπον, τήν βρωμιά του καί τό μεγαλεῖον του. Βρωμιά εἶναι αἱ ἁμαρτίαι του και μεγαλεῖον του εἶναι ἡ ἀξία τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς. Πόσον βαρεῖα εἶναι και τί ζυγίζει ἡ ἁμαρτία, μία ζυγαριά μόνον ἠδύνατο νά τά ζυγίση, ἓνας μεγάλος ζυγιστής ἠδύνατο νά κρατήσῃ εἰς τό χέρι του τήν ζυγαριάν αὐτήν καί εἰδικά δράμια ἒπρεπε πρός τοῦτο νά εὑρεθῶσι. Καί αὐτά εἶναι: Ζυγός μέν ὁ Σταυρός, ζυγιστής ὁ θεάνθρωπος Ἰησοῦς καί δράμια τό αἷμα Του! Δέν ὑπάρχει βαρύτερον πράγμα ἀπό τόν σταυρόν, δέν ὑπάρχει δυνατώτερος ἀπότόν Θεόν. Δέν ὑπάρχουν ἐλαφρότερα δράμια, ὣστε νά ζυγίζουν καί τά ἐλάχιστα βάρη, βαρύτερα δράμια, ὣστε νά ζυγίζουν μεγάλα βάρη ἀπό τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Καί τά τρία αὐτά ἐζύγισαν τήν μίαν, τήν πρώτην τήν πρό χιλιάδων ἐτῶν ἁμαρτίαν καί ἐχύθη τόσον καί τοιοῦτον αἷμα. Πόσον βαρεῖα εἶναι ἡ ἁμαρτία!
Ἀλλά ὁ σταυρός δηλοῖ καί τήν ἀξίαν τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς. Ἰδού πῶς! Προκειμένου νά καθαρίσωμέν οἱονδήποτε ὓφασμα ἐξετάζομεν πόσον θά μᾶς στοιχίσουν τά καθαριστικά. Ἑπομένως ἀπό τήν ἀξίαν τοῦ καθαριστικοῦ μέσου ἐξάγεται ἡ ἀξία τοῦ καθαριζομένου ὑφάσματος. Καί ἐδῶ καθαρτήριον μέσον εἶναι τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Καθαριζόμενον πρᾶγμα ἡ ψυχή μας. Ἂπειρη εἶναι ἡ ἀξία τοῦ αἳματος τοῦ Χριστοῦ; Ἂπειρη εἶναι καί ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς μας. Ὣστε ἰδού ὁ σταυρός δεικνύει τό βάρος τῆς ἁμαρτίας, τήν ἀξίαν τοῦ ἀνθρώπου! Ἑπομένως ὁ σταυρός δηλοῖ πόσον δίκαιος καί ἀγαθός εἶναι ὁ Θεός, πόσον βάρος ἒχει ἡ ἁμαρτία καί ἀξίαν ὁ ἂνθρωπος!
Β.’ Οἱ ἰδικοί μας σταυροί ; Τό ἲδιον και οὗτοι φανερώνουν: Τήν ἀγάπην καί δικαιοσύνην τοῦ Θεοῦ, τήν ἀξίαν καί τήν βρωμιάν μας. Καί συγκεκριμένως. Ἒχεις και σύ τά σταυρουλάκια σου. Πτωχείαν, ἀσθένειαν, γείτονα κακόν, νοικάρην ὀχληρόν, ἀδελφόν καί συγγενῆ ἰδιότροπον, ἂνδρα ἢ γυναῖκα τύραννον, φίλον συκοφάντην, συνάδελφον κουτσομπόλην ἢ ὑβριστήν, κ.λ.π. Μέσα εἰς αὐτά θά φανῆ ἡ ἀγάπη καί ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ ἡ ἀξία σου καί ἡ βρωμιά σου. Πράγματι! Πότε ὁ Θεός θά δείξη τήν ἀγάπην Του πρός ἐσέ; Ὃταν εἶσαι πτωχός, ἀσθενής, ὃταν ἒχεις γείτονα ὀχληρόν, ὃταν ἀδικῆσαι ἀπό τόν ἂνδρα σου, τήν γυναῖκα σου, τόν φίλον σου, τόν συνάδελφον σου. Ὃταν δέν ἀδικῆσαι, δέν ὑπάρχει λόγος νά ἐκδηλωθῆ τόση ἀγάπη τοῦ Θεοῦ! Πότε σύ χαϊδεύεις τό μάτι σου, τό χέρι σου, τό πόδι σου; Ὃταν ἒχῃ πληγήν τινα. Πότε ἡ μητέρα φιλεῖ τό παιδί της καί ἐκδηλοῖ τήν ἀγάπην της; Ὃταν ἀσθενῆ. Τό ἲδιον κάμνει καί ὁ Θεός πρός ἡμᾶς, ὃταν ὑποφέρωμεν.
Εἰς τούς σταυρούς μας δέν φαίνεται μόνον ἡ ἀγάπη Του ἀλλά καί ἡ δικαιοσύνη Του. Πόσοι ἀπό τούς σταυρούς αὐτούς εἶναι τιμωρία μας! Σέ κουτσομπολεύει αὐτή, διότι καί σύ κάποιον ἂλλον κουτσομπόλευσες. Σε συκοφαντεῖ ἐκεῖνος, διότι καί σύ εἰς κάποιον λόγον συκοφαντίας ἐξετόξευσες.. Eἶσαι ἀσθενής; Ἀποκλείεται, ὣστε ἀπό τῶν πολλῶν σου ἁμαρτιῶν νά ἀσθενῆ τό σῶμα; Εἶσαι πτωχός; Ἀποκλείεται ἡ τεμπελιά, ἡ σπατάλη νά σ’ ἒφερον εἰς τό σημεῖον αὐτό; Εἶναι τύραννος ὁ ἂνδρας σου; Ποῦ ξέρω ἂν τόν βασανίζῃς καί σύ μέ τούς ἰδικούς σου γυναικείους τρόπους; Εἶσαι ἐν τάξει, εἰς αὐτά καί ἀδικεῖσαι; Αἲ, τότε θά ἐκδηλωθῆ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός σέ.
Ἀλλά εἰς τούς σταυρούς αὐτούς φαίνεται ἡ βρωμιά μας καί ἡ ἀξία μας ἐπάνω εἰς τήν πίεσιν τῆς ἀδικίας, τῆς συκοφαντίας, τῆς πτωχείας, τῆς ἀσθενείας, θά ξεράσῃς ὃ,τι ἒχεις μέσα σου κατά τοῦ γείτονα σου, τοῦ ἰδιοκτήτου σου, τοῦ νοικάρη, τοῦ φίλου, τοῦ συναδέλφου σου, τῆς φίλης. Τότε θά δείξης καί τό μεγαλεῖον τῆς ψυχῆς σου διά τῆς ὑπομονῆς εἰς τήν πτωχείαν καί νόσον, διά τῆς μεγαλοκαρδίας σου εἰς τούς συκοφάντας σου, διά τῆς σιωπῆς εἰς τάς ἐξάψεις τοῦ θυμοῦ τοῦ ἀνδρός σου, διά τῆς συγγνώμης σου πρός τούς βλάψαντάς σε, γενικῶς διά τῆς προσπαθείας σου νά ρίπτῃς νερό καί ὂχι λάδι στή φωτιά. Ἰδού καί οἱ δικοί μας σταυροί, καθρέπται τῆς ἀγάπης καί δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ, τῆς. βρωμιᾶς καί τοῦ μεγαλείου μας! Ἰδού διατί ό Χριστός τόσον πολύ ἐπεθύμει νά σταυρωθῆ, ὣστε νά εἲπῃ τόν Πέτρον, ὃστις τοῦ συνέστησε, νά μή σταυρωθῆ, Διάβολον. Ἰδού διατί συνέστησεν, ὃτι πρέπει νά προσέχωμεν εἰς τούς σταυρούς μας, ὣστε νά ὑπομένωμεν αὐτούς
Παράδειγμα σπουδαιότατο καί εἰκών φωτεινοτάτη, πόσον ἡ θλίψις, ἐξαγνίζει τόν ἂνθρωπον καί ἀναδεικνύει, τόν θεόν, εἶναι ὂχι μόνον τῶν ἁγίων, οἱ ὁποῖοι διά τῶν βασάνων ἐξελαμπικαρίσθησαν ὡς χρυσός ἐν χωνευτηρίῳ, ἀλλά καί κατά τόν κατακλυσμόν. Κατά τόν κατακλυσμόν δηλαδή τοῦ Νῶε, ὃσον ὁ κατακλυσμός ἐμεγάλωνε, τόσον ἡ κιβωτός τῶν 8 δικαίων ψυχῶν ἀνυψοῦτο εἰς ὑψηλότερον ὓψος. Ὃσο περισσότεροι ἀσεβεῖς ἐπνίγοντο, τόσον ἡ κιβωτός τῆς σωτηρίας τῶν δικαίων ἢγγιζε πρός τόν Οὐρανόν. Τό γεγονός τοῦτο εἶναι ἐκφραστικωτάτη εἰκών τῆς δικαιοσύνης τοῦ θεοῦ πρός τούς ἁμαρτωλούς, ἀγάπης Του πρός τούς δικαίους καί δεῖγμα τῆς ἀνθρωπίνης βρωμιᾶς, ἀλλά καί ἀξίας, ἀφοῦ 8 ἂνθρωποι ἐσώθησαν μέσα εἰς τόσην κοσμοχαλασιά.
Μ ί α ἀ π ο ρ ί α. Εἶπεν ὁ Χριστός τόν Ἀπόστολον Πέτρον Σατανᾶν. Ἑπομένως ἐπιτρέπεται καί ἡμεῖς νά εἲπωμεν τόν ἂλλον Σατανᾶν ἢ νά. διαβολοστείλωμεν ἂλλον, ἂνθρωπον; Ἀπαντῶ. 1) Ό Χριστός θά στείλῃ εἰς τόν Διάβολον κατά τήν μεγάλην Κρίσιν, ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι εἰργάσθησαν αὐτόν διά τοῦ «ὑπάγετε ἀπ’ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τό πῦρ τό αἰώνιόν τό ἡτοιμασμένον τῶ διαβόλῳ καί τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ». Ἑπομένως ὁ Χριστός ἒχει δικαίωμα νά στείλῃ ἀνθρώπους, ὑπηρέτας τοῦ Σατανᾶ, εἰς τόν Σατανᾶν, διότι ἡ παγγνωσία του γνωρίζει ἂν ὁ Α εἶναι διάβολος ἢ ἀξίζει νά πάῃ εἰς τόν διάβολον, ἐνῶ ἡμεῖς οὒτε γνῶσιν οὒτε δικαίωμα ἒχομεν. 2) Ὁ Χριστός εἶπε τόν Ἀπόστολον Πέτρον Σατανᾶν, διότι τοῦ εἶπε νά μή σταυρωθῆ. Σύ ὃμως λέγεις τόν ἂλλον Σατανᾶν, διότι σέ σταυρώνει. Πόση διαφορά!
kranos
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αίγιο: Στον υπουργό υγείας από Παπαθεοδώρου ο αξονικός του νοσοκομείου
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
