2017-05-25 19:35:22
Η ιδέα ενός κοινού ευρωπαϊκού στρατού εμφανίζεται τακτικά στην επικαιρότητα, υπό τη μορφή δηλώσεων από αξιωματούχους της ΕΕ, όμως σχεδόν πάντα αποδοκιμάζεται, είτε από αυτούς που τη θεωρούν ως «γραφική», είτε από αυτούς που δεν βλέπουν θετικά μια κίνηση που ενδεχομένως να περιέπλεκε τις σχέσεις στο ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Foreign Policy, φέτος, πέρα από το φως της δημοσιότητας, η Γερμανία και δύο από τους συμμάχους της, η Τσεχία και η Ρουμανία, προέβησαν σιωπηλά σε ένα σημαντικό βήμα προς μια κατεύθυνση που παραπέμπει σε δημιουργία ενός στρατού της ΕΕ, αποφεύγοντας παράλληλα τα πολιτικά εμπόδια: Ανακοίνωσαν την ενσωμάτωση/ συντονισμό των ενόπλων δυνάμεών τους.
Αυτό δεν σημαίνει πως οι στρατοί της Ρουμανίας και της Τσεχίας θα ενταχθούν στη Bundeswehr, ωστόσο μέσα στους επόμενους μήνες οι χώρες αυτές θα ενσωματώσουν από μία ταξιαρχία στον γερμανικό στρατό
. Η 81η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία θα ενταχθεί στη Μεραρχία Δυνάμεων Ταχείας Αντίδρασης της Bundeswehr, ενώ η 4η Ταξιαρχία Ταχείας Ανάπτυξης της Τσεχίας, που έχει δει υπηρετήσει στο Αφγανιστάν και το Κόσοβο και θεωρείται ως η αιχμή του δόρατος του τσεχικού στρατού θα ενταχθεί στη γερμανική 10η Τεθωρακισμένη Μεραρχία. Με αυτόν τον τρόπο, ακολουθούν στα βήματα δύο ολλανδικών ταξιαρχιών, μία από τις οποίες έχει ήδη ενταχθεί στη Μεραρχία Δυνάμεων Ταχείας Αντίδρασης, και άλλη μία που έχει ενσωματωθεί στην 1η Τεθωρακισμένη Μεραρχία του γερμανικού στρατού.
Όπως είπε στο Foreign Policy o Κάρλο Μασάλα, καθηγητής διεθνούς πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Bundeswehr στο Μόναχο, η γερμανική κυβέρνηση «δείχνει πως είναι πρόθυμη να προχωρήσει την ευρωπαϊκή στρατιωτική ενσωμάτωση/ ενοποίηση», ακόμα και αν οι άλλες χώρες της ηπείρου δεν είναι απαραίτητα έτοιμες για κάτι τέτοιο.
Ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, έχει επανειλημμένα αναφέρει την ιδέα ενός στρατού της ΕΕ, η οποία δεν έχει αντιμετωπιστεί θετικά- ακόμα και δεδομένης της εξόδου της Βρετανίας (η οποία ήταν παραδοσιακά αντίθετη σε αυτό) από την Ένωση. Μεταξύ των υπόλοιπων χωρών υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με το πώς θα έπρεπε να είναι μια τέτοια δύναμη και τι δυνατότητες θα έπρεπε οι εθνικοί στρατοί να παραχωρήσουν σε αυτό το πλαίσιο- οπότε και η πρόοδος είναι αργή. Τον Μάρτιο, η ΕΕ δημιούργησε ένα κοινό αρχηγείο, το οποίο όμως έχει την ευθύνη μόνο για εκπαιδευτικές αποστολές στη Σομαλία, το Μάλι και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και διαθέτει περιορισμένο προσωπικό. Έχουν σχεδιαστεί επίσης και άλλα πολυεθνικά μοντέλα, όπως το Nordic Battle Group (δύναμη ταχείας αντίδρασης 2.400 στρατιωτικών από τις χώρες της Βαλτικής και της Σκανδιναβίας) και η βρετανική Joint Expeditionary Force, ένα «μίνι ΝΑΤΟ» τα μέλη της οποίας περιλαμβάνουν τις χώρες της Βαλτικής, τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Ωστόσο, ελλείψει περιπτώσεων που υπαγορεύουν κινητοποίησή τους, αυτά είναι σαν να μην υπάρχουν.
Παρόλα αυτά, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, η Γερμανία, υπό την «άχρωμη ταμπέλα» του Framework Nations Concept, φαίνεται να εργάζεται πάνω σε κάτι πολύ πιο φιλόδοξο: Τη δημιουργία ενός δικτύου ευρωπαϊκών «μίνι-στρατών» υπό την ηγεσία της Bundeswehr. «Η πρωτοβουλία προέκυψε λόγω της αδυναμίας της Bundeswehr» λέει η Τζουστίνα Γκοτκόβσκα, αναλύτρια θεμάτων ασφαλείας Βόρειας Ευρώπης στο πολωνικό Κέντρο Ανατολικών Μελετών (think tank): «Οι Γερμανοί συνειδητοποίησαν πως η Bundeswehr πρέπει να καλύψει κενά στις χερσαίες δυνάμεις της...για να αποκτήσει πολιτική και στρατιωτική επιρροή στο ΝΑΤΟ».
Εντός αυτού του πλαισίου, θα έπρεπε να υπενθυμιστεί και η προ μηνών πρόταση της Γερμανίδας υπουργού Άμυνας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να ενταχθούν στον γερμανικό στρατό επαγγελματίες οπλίτες από άλλα κράτη της ΕΕ. Όπως είχε αναφέρει σχετικά τον περασμένο Αύγουστο η Deutsche Welle (σε δημοσίευμα με τίτλο «Έλληνες οπλίτες στον γερμανικό στρατό;»), σύμφωνα με τη Λευκή Βίβλο του γερμανικού υπουργείου Άμυνας, την οποία ενέκρινε η κυβέρνηση Μέρκελ στα μέσα Ιουλίου, το «άνοιγμα" των ενόπλων δυνάμεων για πολίτες, άνδρες και γυναίκες, από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ "όχι μόνο θα συνέβαλε αποφασιστικά στην ανανέωση του προσωπικού της Bundeswehr, αλλά θα αποτελούσε και ένα ισχυρό μήνυμα ευρωπαϊκής προοπτικής».
Η βοήθεια μικρότερων εταίρων/ συμμάχων ίσως να είναι η καλύτερη ευκαιρία της Γερμανίας να αυξήσει τον όγκο των ενόπλων δυνάμεών της γρήγορα- και «μίνι στρατοί» υπό τη διοίκησή της ίσως να αποτελούν την πιο ρεαλιστική επιλογή.
Σημειώνεται ότι η κατάσταση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων σίγουρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί καλή: Το 1989, η κυβέρνηση της Δυτικής Γερμανίας δαπανούσε το 2,7% του ΑΕΠ στην άμυνα, ωστόσο μέχρι το 2000 το ποσοστό αυτό είχε πέσει στο 1,4%, όπου και παρέμεινε για χρόνια. Μεταξύ του 2013 και του 2016 το ποσοστό αυτό ήταν στο 1,2%, μακριά από το 2% που ορίζει το ΝΑΤΟ. Σε αναφορά στη Bundestag (τη γερμανική Βουλή) το 2014 οι γενικοί επιθεωρητές παρουσίασαν μια πολύ κακή εικόνα: Τα περισσότερα ελικόπτερα του πολεμικού ναυτικού δεν λειτουργούσαν, ενώ από τα 64 του στρατού μόνο τα 18 ήταν κατάλληλα για χρήση.
Επίσης, αν και η Bundeswehr του Ψυχρού Πολέμου είχε 370.000 στρατιώτες, το περασμένο καλοκαίρι είχε μόλις 176.015. Έκτοτε, αυτοί έχουν αυξηθεί στους 178.000, ενώ πέρυσι οι αμυντικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 4,2%- ενώ φέτος θα αυξηθούν κατά 8%. Ωστόσο, η αύξηση των αμυντικών δαπανών είναι αμφιλεγόμενη στη Γερμανία, λόγω της ιστορίας της ως στρατιωτικής δύναμης. Ο υπουργός Εξωτερικών, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, πρόσφατα δήλωσε ότι ήταν «εντελώς μη ρεαλιστικό» να σκέφτεται κανείς πως η Γερμανία θα μπορούσε να φτάσει το όριο του 2% του ΑΕΠ που θέτει το ΝΑΤΟ, αν και όλοι της οι σύμμαχοι, από μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες μέχρι τις ΗΠΑ, την προτρέπουν να παίξει μεγαλύτερο στρατιωτικό ρόλο στον κόσμο.
Όσον αφορά στην πρωτοβουλία περί πολυεθνικού δικτύου «μίνι-στρατών», μπορεί να απέχει πολύ από ένα πλήρη ευρωπαϊκό στρατό, ωστόσο αναμένεται να ενισχυθεί, καθώς οι συνεργάτες της Γερμανίας προβάλλουν τα οφέλη: Για τη Ρουμανία και την Τσεχία, αυτό σημαίνει πως οι ένοπλες δυνάμεις τους θα φτάσουν το επίπεδο εκπαίδευσης των γερμανικών, ενώ για την Ολλανδία σημαίνει ανάκτηση τμήματος της τεθωρακισμένης ισχύος της (η Ολλανδία πούλησε τα τελευταία της τεθωρακισμένα το 2011, αλλά οι δυνάμεις της 43ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας, που έχει εν μέρει τη βάση της στη γερμανική πόλη του Όλντενμπουργκ, χρησιμοποιούν γερμανικά τεθωρακισμένα- και θα μπορούσαν να το κάνουν και στο πλαίσιο κινητοποίησής τους με τον υπόλοιπο ολλανδικό στρατό).
Μέχρι τώρα, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, αυτή η χαμηλών τόνων προσέγγιση φαίνεται να λειτουργεί: Λίγοι έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην ενσωμάτωση ολλανδικών ή ρουμανικών μονάδων σε γερμανικούς σχηματισμούς, εν μέρει επειδή λίγοι την έχουν αντιληφθεί. «Το αν θα υπάρξουν πολιτικές επιπτώσεις εάν περισσότερες χώρες ακολουθήσουν είναι ασαφές» υπογραμμίζεται σχετικά.
ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΑΓΑΝΗΣ - huffingtonpost.gr
Ωστόσο, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Foreign Policy, φέτος, πέρα από το φως της δημοσιότητας, η Γερμανία και δύο από τους συμμάχους της, η Τσεχία και η Ρουμανία, προέβησαν σιωπηλά σε ένα σημαντικό βήμα προς μια κατεύθυνση που παραπέμπει σε δημιουργία ενός στρατού της ΕΕ, αποφεύγοντας παράλληλα τα πολιτικά εμπόδια: Ανακοίνωσαν την ενσωμάτωση/ συντονισμό των ενόπλων δυνάμεών τους.
Αυτό δεν σημαίνει πως οι στρατοί της Ρουμανίας και της Τσεχίας θα ενταχθούν στη Bundeswehr, ωστόσο μέσα στους επόμενους μήνες οι χώρες αυτές θα ενσωματώσουν από μία ταξιαρχία στον γερμανικό στρατό
Όπως είπε στο Foreign Policy o Κάρλο Μασάλα, καθηγητής διεθνούς πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Bundeswehr στο Μόναχο, η γερμανική κυβέρνηση «δείχνει πως είναι πρόθυμη να προχωρήσει την ευρωπαϊκή στρατιωτική ενσωμάτωση/ ενοποίηση», ακόμα και αν οι άλλες χώρες της ηπείρου δεν είναι απαραίτητα έτοιμες για κάτι τέτοιο.
Ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, έχει επανειλημμένα αναφέρει την ιδέα ενός στρατού της ΕΕ, η οποία δεν έχει αντιμετωπιστεί θετικά- ακόμα και δεδομένης της εξόδου της Βρετανίας (η οποία ήταν παραδοσιακά αντίθετη σε αυτό) από την Ένωση. Μεταξύ των υπόλοιπων χωρών υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με το πώς θα έπρεπε να είναι μια τέτοια δύναμη και τι δυνατότητες θα έπρεπε οι εθνικοί στρατοί να παραχωρήσουν σε αυτό το πλαίσιο- οπότε και η πρόοδος είναι αργή. Τον Μάρτιο, η ΕΕ δημιούργησε ένα κοινό αρχηγείο, το οποίο όμως έχει την ευθύνη μόνο για εκπαιδευτικές αποστολές στη Σομαλία, το Μάλι και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και διαθέτει περιορισμένο προσωπικό. Έχουν σχεδιαστεί επίσης και άλλα πολυεθνικά μοντέλα, όπως το Nordic Battle Group (δύναμη ταχείας αντίδρασης 2.400 στρατιωτικών από τις χώρες της Βαλτικής και της Σκανδιναβίας) και η βρετανική Joint Expeditionary Force, ένα «μίνι ΝΑΤΟ» τα μέλη της οποίας περιλαμβάνουν τις χώρες της Βαλτικής, τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Ωστόσο, ελλείψει περιπτώσεων που υπαγορεύουν κινητοποίησή τους, αυτά είναι σαν να μην υπάρχουν.
Παρόλα αυτά, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, η Γερμανία, υπό την «άχρωμη ταμπέλα» του Framework Nations Concept, φαίνεται να εργάζεται πάνω σε κάτι πολύ πιο φιλόδοξο: Τη δημιουργία ενός δικτύου ευρωπαϊκών «μίνι-στρατών» υπό την ηγεσία της Bundeswehr. «Η πρωτοβουλία προέκυψε λόγω της αδυναμίας της Bundeswehr» λέει η Τζουστίνα Γκοτκόβσκα, αναλύτρια θεμάτων ασφαλείας Βόρειας Ευρώπης στο πολωνικό Κέντρο Ανατολικών Μελετών (think tank): «Οι Γερμανοί συνειδητοποίησαν πως η Bundeswehr πρέπει να καλύψει κενά στις χερσαίες δυνάμεις της...για να αποκτήσει πολιτική και στρατιωτική επιρροή στο ΝΑΤΟ».
Εντός αυτού του πλαισίου, θα έπρεπε να υπενθυμιστεί και η προ μηνών πρόταση της Γερμανίδας υπουργού Άμυνας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να ενταχθούν στον γερμανικό στρατό επαγγελματίες οπλίτες από άλλα κράτη της ΕΕ. Όπως είχε αναφέρει σχετικά τον περασμένο Αύγουστο η Deutsche Welle (σε δημοσίευμα με τίτλο «Έλληνες οπλίτες στον γερμανικό στρατό;»), σύμφωνα με τη Λευκή Βίβλο του γερμανικού υπουργείου Άμυνας, την οποία ενέκρινε η κυβέρνηση Μέρκελ στα μέσα Ιουλίου, το «άνοιγμα" των ενόπλων δυνάμεων για πολίτες, άνδρες και γυναίκες, από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ "όχι μόνο θα συνέβαλε αποφασιστικά στην ανανέωση του προσωπικού της Bundeswehr, αλλά θα αποτελούσε και ένα ισχυρό μήνυμα ευρωπαϊκής προοπτικής».
Η βοήθεια μικρότερων εταίρων/ συμμάχων ίσως να είναι η καλύτερη ευκαιρία της Γερμανίας να αυξήσει τον όγκο των ενόπλων δυνάμεών της γρήγορα- και «μίνι στρατοί» υπό τη διοίκησή της ίσως να αποτελούν την πιο ρεαλιστική επιλογή.
Σημειώνεται ότι η κατάσταση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων σίγουρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί καλή: Το 1989, η κυβέρνηση της Δυτικής Γερμανίας δαπανούσε το 2,7% του ΑΕΠ στην άμυνα, ωστόσο μέχρι το 2000 το ποσοστό αυτό είχε πέσει στο 1,4%, όπου και παρέμεινε για χρόνια. Μεταξύ του 2013 και του 2016 το ποσοστό αυτό ήταν στο 1,2%, μακριά από το 2% που ορίζει το ΝΑΤΟ. Σε αναφορά στη Bundestag (τη γερμανική Βουλή) το 2014 οι γενικοί επιθεωρητές παρουσίασαν μια πολύ κακή εικόνα: Τα περισσότερα ελικόπτερα του πολεμικού ναυτικού δεν λειτουργούσαν, ενώ από τα 64 του στρατού μόνο τα 18 ήταν κατάλληλα για χρήση.
Επίσης, αν και η Bundeswehr του Ψυχρού Πολέμου είχε 370.000 στρατιώτες, το περασμένο καλοκαίρι είχε μόλις 176.015. Έκτοτε, αυτοί έχουν αυξηθεί στους 178.000, ενώ πέρυσι οι αμυντικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 4,2%- ενώ φέτος θα αυξηθούν κατά 8%. Ωστόσο, η αύξηση των αμυντικών δαπανών είναι αμφιλεγόμενη στη Γερμανία, λόγω της ιστορίας της ως στρατιωτικής δύναμης. Ο υπουργός Εξωτερικών, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, πρόσφατα δήλωσε ότι ήταν «εντελώς μη ρεαλιστικό» να σκέφτεται κανείς πως η Γερμανία θα μπορούσε να φτάσει το όριο του 2% του ΑΕΠ που θέτει το ΝΑΤΟ, αν και όλοι της οι σύμμαχοι, από μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες μέχρι τις ΗΠΑ, την προτρέπουν να παίξει μεγαλύτερο στρατιωτικό ρόλο στον κόσμο.
Όσον αφορά στην πρωτοβουλία περί πολυεθνικού δικτύου «μίνι-στρατών», μπορεί να απέχει πολύ από ένα πλήρη ευρωπαϊκό στρατό, ωστόσο αναμένεται να ενισχυθεί, καθώς οι συνεργάτες της Γερμανίας προβάλλουν τα οφέλη: Για τη Ρουμανία και την Τσεχία, αυτό σημαίνει πως οι ένοπλες δυνάμεις τους θα φτάσουν το επίπεδο εκπαίδευσης των γερμανικών, ενώ για την Ολλανδία σημαίνει ανάκτηση τμήματος της τεθωρακισμένης ισχύος της (η Ολλανδία πούλησε τα τελευταία της τεθωρακισμένα το 2011, αλλά οι δυνάμεις της 43ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας, που έχει εν μέρει τη βάση της στη γερμανική πόλη του Όλντενμπουργκ, χρησιμοποιούν γερμανικά τεθωρακισμένα- και θα μπορούσαν να το κάνουν και στο πλαίσιο κινητοποίησής τους με τον υπόλοιπο ολλανδικό στρατό).
Μέχρι τώρα, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, αυτή η χαμηλών τόνων προσέγγιση φαίνεται να λειτουργεί: Λίγοι έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην ενσωμάτωση ολλανδικών ή ρουμανικών μονάδων σε γερμανικούς σχηματισμούς, εν μέρει επειδή λίγοι την έχουν αντιληφθεί. «Το αν θα υπάρξουν πολιτικές επιπτώσεις εάν περισσότερες χώρες ακολουθήσουν είναι ασαφές» υπογραμμίζεται σχετικά.
ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΑΓΑΝΗΣ - huffingtonpost.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ποιους συμφέρει να είναι η Γή...επίπεδη ;
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ορκωμοσία Νέων Αξιωματικών ΣΣΑΣ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
