2017-05-31 09:02:36
■ Αντίβαρο για Άγκυρα η Ελλάδα στο ναυάγιο των φιλοδοξιών της στη Μέση Ανατολή -Οι τέσσερις λόγοι για τους οποίους «επισπεύδει» τις κινήσεις της.
■ Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΠΟΥ ΑΠΕΚΤΗΣΕ Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΜΕ ΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗ ΓΕΙΤΟΝΑ ΝΑ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ ΝΑ ΜΠΕΙ ΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ.
■Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΙΣΘΑΝΕΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΩΝ, ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΟΜΩΣ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.
ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ ΝΕΑΡΧΟΥ*
Πώς θα διαμορφωθεί τελικά η κατάσταση στη Μέση Ανατολή; Θα καταστεί δυνατή κάποια συνεννόηση στη Συρία ή ο πόλεμος θα προσλάβει νέες διαστάσεις, με μεγαλύτερη αμερικανική εμπλοκή; Η αμερικανική πολιτική Τραμπ θέτει ως προτεραιότητα τον πόλεμο κατά του ISIS, σε συνδυασμό, βεβαίως, με στρατηγικούς σχεδιασμούς που εξυπηρετούν την αμερικανική παρουσία και επιρροή στη Μέση Ανατολή. Ποια είναι τα όρια της πολιτικής αυτής, σε σχέση, π.χ., με το Ιράν και τη σιιτική οργάνωση του Λιβάνου Χεζμπολάχ, που είναι στρατηγικοί σύμμαχοι του Προέδρου Άσαντ;
Το Ισραήλ, στενός σύμμαχος των ΗΠΑ, με πολύ μεγάλη επιρροή στο Κογκρέσο και στα άλλα κέντρα εξουσίας της Ουάσιγκτον, θέτει επιτακτικά στους Αμερικανούς το θέμα της παρουσίας του Ιράν και της Χεζμπολάχ σε μια μεταπολεμική Συρία με νικηφόρο το καθεστώς Άσαντ. Προβάλλει την ιδέα ότι, στην περίπτωση που η έκβαση των πραγμάτων οδηγήσει στην παραμονή του καθεστώτος Άσαντ, με συναρτημένη την παρουσία στη Συρία του Ιράν και της Χεζμπολάχ, το Ισραήλ θα επιδιώξει όχι απλώς να παραμείνει στα Υψώματα του Γκολάν, αλλά και να προσαρτήσει επιπλέον μια ζώνη ασφαλείας, ως αναγκαίο μέτρο προληπτικής αμυντικής στρατηγικής.
Τα Υψώματα του Γκολάν θεωρούνται από τη διεθνή κοινή γνώμη, όπως έχει εκφραστεί σε αποφάσεις της Γενικής Συνελεύσεως και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, κατεχόμενα εδάφη, τα οποία πρέπει να επιστραφούν στη Συρία, στο πλαίσιο της υπογραφής συνθήκης ειρήνης μεταξύ των δύο χωρών. Η δημιουργία επιπλέον ζώνης ασφαλείας θα περιέπλεκε, προφανώς, την κατάσταση και στο νότιο αυτό σύνορο της Συρίας, που ήταν μέχρι τώρα σχετικά ήρεμο, παρά την παρουσία σημαντικών δυνάμεων ισλαμιστών ανταρτών.
Συναφής με τα ερωτήματα που θέτει η πολιτική του Ισραήλ αναφορικά με την παρουσία στη Συρία του Ιράν και της Χεζμπολάχ είναι και η συγκέντρωση αμερικανικών και βρετανικών Ειδικών Δυνάμεων στην Ιορδανία. Για μια ακόμη φορά επαναλαμβάνεται η γνωστή ιστορία της εκπαιδεύσεως από τους Αμερικανούς υποτιθέμενων «μετριοπαθών» ανταρτών που θα συμπολεμήσουν με τις δυτικές δυνάμεις τους ισλαμιστές αντάρτες του ΙSΙS. Πολύ πιθανόν όμως η συγκέντρωση αμερικανικών, βρετανικών και άλλων δυτικών Ειδικών Δυνάμεων στην Ιορδανία να σημαίνει και κάτι άλλο: πρόθεση κλιμακώσεως και μεγαλύτερης εμπλοκής χερσαίων δυνάμεων στον πόλεμο της Συρίας.
Το μόνο, πάντως, χειροπιαστό αποτέλεσμα μέχρι τώρα από την εφαρμογή της πολιτικής της δημιουργίας φιλοδυτικών δυνάμεων είναι οι Κούρδοι της Συρίας. Οι τελευταίοι ταυτίζουν τον εθνικό τους αγώνα με τον πόλεμο κατά του ΙSΙS και προσβλέπουν στην αμερικανική υποστήριξη. Η Λαϊκή Πολιτοφυλακή ΥΡG των Κούρδων της Συρίας είναι έτοιμη, προς μεγάλη οργή της Άγκυρας, να πρωταγωνιστήσει στην επίθεση κατά της Ράκα μαζί με επίλεκτες αμερικανικές δυνάμεις. Ο εφοδιασμός της, προσφάτως, με βαρέα σύγχρονα όπλα από τις ΗΠΑ, με απόφαση του Προέδρου Τραμπ, προεκάλεσε την έντονη αντίδραση του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν και επισκίασε την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον.
Ο Τούρκος Πρόεδρος προσπάθησε να ανατρέψει την αμερικανική αυτή πολιτική με το γνωστό παιχνίδι των ανοιγμάτων προς τη Μόσχα, ελπίζοντας ότι η ρωσική πολιτική θ' αποστασιοποιούνταν από τους Κούρδους της Συρίας και θα άφηνε στο δυτικό τμήμα της Κουρδικής Περιοχής, στο Αφρίν, ελεύθερο πεδίο δράσεως στην Άγκυρα. Οι προσδοκίες όμως της Άγκυρας διαψεύσθηκαν. Οι ισορροπίες στη Βόρεια Συρία είναι πολύ λεπτές και κρίσιμες και ο ρωσικός παράγων δεν έχει καμιά διάθεση ν' αποκοπεί από τον εθνικό αγώνα των Κούρδων της Συρίας, εφόσον το καθεστώς Άσαντ ήρθε σε συμβιβασμό μαζί τους πάνω στη βάση μιας αυτόνομης, ομόσπονδης περιοχής.
Η Άγκυρα παραμένει επομένως εγκλωβισμένη σ' ένα στρατηγικό αδιέξοδο σε ό,τι αφορά στους Κούρδους της Συρίας. Και απειλεί με μονομερή επέμβαση. Γνωρίζει όμως ότι είναι «χαλεπόν προς κέντρον λακτίζειν». Εναποθέτει επομένως τις ελπίδες της στην επιδείνωση των αμερικανορωσικών σχέσεων και κάνει προς την κατεύθυνση αυτή ό,τι μπορεί για να συνδαυλίσει τον ανταγωνισμό και την ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας στη Συρία. Στην προσπάθειά της αυτή έχει ισχυρούς συμμάχους στο Πεντάγωνο και στις αμερικανικές Μυστικές Υπηρεσίες που, για τους δικούς τους λόγους, υπονομεύουν και αντιμάχονται τον Πρόεδρο Τραμπ και τις αλλαγές που επιχειρεί να εισαγάγει στην αμερικανική πολιτική για τη Μέση Ανατολή αλλά και για τις σχέσεις με τη Ρωσία.
Η κρίσιμη μάχη
Η αναμενόμενη πλήρης απελευθέρωση της Μοσούλης στο Ιράκ και η προέλαση σιιτικών πολιτοφυλακών προς τα σύνορα Συρίας και Ιράκ αναδεικνύουν ως νέο στρατηγικό επίκεντρο του πολέμου στη Συρία την περιοχή των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών. Ο συριακός στρατός, υποστηριζόμενος από τους συμμάχους του Ρώσους, Ιρανούς και Χεζμπολάχ, επιχειρεί στρατηγική προέλαση προς την Ντέιρ ελ-Ζορ και διαπραγματεύεται την εκκένωση ή την παράδοση ισλαμικών θυλάκων προς τα σύνορα της Ιορδανίας για να ασφαλίσει τα νώτα του και ν' αποτρέψει τη δημιουργία νέου μετώπου από το έδαφος της Ιορδανίας.
Οι αντιφάσεις στην αμερικανική πολιτική είναι έκδηλες. Ο δεδηλωμένος πόλεμος κατά του ISIS περιπλέκεται από τις προτεραιότητες που προβάλλουν οι τοπικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, Ισραήλ και Σαουδική Αραβία. Κοινός παρονομαστής στην πολιτική των δύο πολύ διαφορετικών κατά τα άλλα χωρών είναι η σφοδρή αντιπαλότητα κατά του Ιράν. Και οι δύο χώρες, για διαφορετικούς λόγους αντιτίθενται έντονα στο λεγόμενο «σιιτικό τόξο» που, μέσω Ιράκ, Συρίας και Λιβάνου, θα ένωνε το Ιράν με τη Μεσόγειο και θα μπορούσε να πάρει, μεταξύ άλλων, τη μορφή αγωγού φυσικού αερίου, σιδηροδρομικής γραμμής και στρατηγικής, βεβαίως, συμμαχίας.
Η ανάσχεση του Ιράν και ο προσεταιρισμός των Αράβων σουνιτών, με προεξάρχουσα τη Σαουδική Αραβία, είναι δύο στόχοι, τους οποίους εγκολπώνεται ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος, με λογικό επιχείρημα, σε ό,τι αφορά στο τελευταίο, την αποκοπή των σουνιτών μουσουλμάνων από τον ακραίο και τρομοκρατικό Μουσουλμανισμό. Απομένει όμως να διαπιστώσει κανείς στην πράξη πόσο η Σαουδική Αραβία θ' αποκοπεί από τον ακραίο Ισλαμισμό, όταν αυτός είναι στην πραγματικότητα κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση του ισχύοντος στη Σαουδική Αραβία ιερού ισλαμικού νόμου. Όταν, επίσης, η ισλαμική τρομοκρατία χρησιμοποιείται απροκάλυπτα από τη Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους της ως όπλο για την ανατροπή των φιλοσιιτικών καθεστώτων στο Ιράκ και τη Συρία και για την εγκαθίδρυση σουνιτικών καθεστώτων.
Η σύμπλεξη του θρησκευτικού με τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό κατά του Ιράν οδηγεί τη Σαουδική Αραβία σε ακόμη μεγαλύτερη εξωστρέφεια και στην αναζήτηση ενός περιφερειακού ρόλου που θα εναρμονίζεται με τα αμερικανικά συμφέροντα, ώστε να διασφαλίζεται από τις ΗΠΑ η στρατηγική προστασία που επιζητεί η Σαουδική Αραβία έναντι του Ιράν. Ο περιφερειακός αυτός ρόλος έχει εμπλέξει τη Σαουδική Αραβία σ' έναν ιδιαίτερα αιματηρό και δύσκολο ανταρτοπόλεμο στην Υεμένη και σε μια νέα στρατιωτική επέμβαση στο Μπαχρέιν, εκτός της Συρίας.
Η επίσκεψη στο Ριάντ του Αμερικανού Προέδρου και η υπογραφή μιας ιλιγγιώδους συμφωνίας, ύψους 350 δια ευρώ σε βάθος δεκαετίας, για την αγορά εξοπλισμών επαναβεβαιώνουν την παρουσία και την επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή του Περσικού Κόλπου. Παραμένει όμως αμφίβολο εάν η συμφωνία αυτή θα επηρεάσει ουσιαστικά την πολιτική της Σαουδικής Αραβίας σε ό,τι αφορά στον πόλεμο στη Συρία και το Ιράκ και στη συνεργασία της με τον ακραίο σουνιτικό Ισλαμισμό.
Στόχος τα Οφέλη από τις εξελίξεις στην περιοχή
Η Άγκυρα γνωρίζει ότι, για διάφορους λόγους ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για εξελίξεις στο Κουρδικό. Η εγκαθίδρυση και διεθνής αναγνώριση Αυτόνομης Κουρδικής Περιοχής στη Συρία, μετά από εκείνη του Ιράκ, ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία στο εγγύς μέλλον αντίστοιχης περιοχής και στο τουρκικό Κουρδιστάν, που είναι μακράν το γεωγραφικά μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν είχε προσπαθήσει στο παρελθόν να προσεγγίσει τους Κούρδους, υπολογίζοντας στην κοινή ισλαμική ταυτότητα, που υπερκαλύπτει την εθνική. Η κοινή αυτή ταυτότητα είχε λειτουργήσει στο παρελθόν και είχε αποτρέψει τους Κούρδους από το να διεκδικήσουν χωριστό κράτος μετά τη Συνθήκη των Σεβρών. Ο Μουσταφά Κεμάλ είχε κατορθώσει να τους χειραγωγήσει με επιχείρημα ότι Κούρδοι και Τούρκοι αποτελούσαν έναν λαό υπό τη σημαία του Ισλάμ.
Η διάψευση των Κούρδων ήρθε πολύ γρήγορα, γιατί ο Μουσταφά Κεμάλ έθεσε στόχο να δημιουργήσει με την επιβολή και την καταπίεση, ένα ομογενές τουρκικό εθνικό κράτος αρνούμενος ν' αναγνωρίσει, στους Κούρδους οποιαδήποτε εθνική, πολιτιστική και γλωσσική ιδιαιτερότητα. Ακολούθησαν έξι διαδοχικές εξεγέρσεις των Κούρδων, οι οποίες κατεπνίγησαν με ωμή βία και τρομοκρατία. Το κίνημα του ΡΚΚ, που ίδρυσε τριάντα χρόνια πριν ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, διαφέρει καταλυτικά από τις κουρδικές εξεγέρσεις του παρελθόντος. Είναι ένα σύγχρονο κίνημα, που εμπνέεται από το παράδειγμα, την πείρα και τις πολιτικοστρατιωτικές μεθόδους και τακτικές των εθνικο-απελευθερωτικών κινημάτων. Η αριστερή τοποθέτησή του το ενέταξε στον πολιτικό χώρο του απελευθερωτικού πατριωτισμού, της δημοκρατικής οργανώσεως και της απελευθερώσεως και ισοτιμίας των γυναικών. Το σημαντικότερο επίτευγμα του κινήματος αυτού δεν είναι μόνο η επιβίωσή του απέναντι σε μια ανελέητη κατασταλτική πολιτική του τουρκικού κράτους. Είναι επίσης το πολιτικό του επίτευγμα. Η εθνική αφύπνιση και συνειδητοποίηση. Η ένωση του λαού και ο αγώνας για εθνική αναγνώριση και δικαίωση. Τα ισλαμικά κηρύγματα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ερντογάν φαίνονται πλέον παρωχημένα και παλαιοημερολογίτικα. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή και οι επιδιωκόμενες νέες ισορροπίες από διάφορες δυνάμεις διανοίγουν προοπτικές για τους πολύπαθους Κούρδους, με επίκεντρο σήμερα τη Συρία. Η Τουρκία ανεμείχθη ενεργά στα σχέδια ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ, προβλέποντας σε μεγάλα γεωπολιτικά κέρδη και σε μια νέα ισλαμική πραγματικότητα, μέσα στην οποία η Τουρκία θα μπορούσε να παίξει ηγεμονικό ρόλο.
Η Άγκυρα εισπράττει σήμερα το τίμημα της Νεμέσεως. Προσπαθεί απεγνωσμένα να αποτρέψει τη δημιουργία μιας Αυτόνομης Κουρδικής Περιοχής, η οποία θα παρακολουθούσε, ως Κουρδικός Διάδρομος, τα σύνορά της με τη Συρία, μέχρι σχεδόν τη θάλασσα. Επιδιώκει ειδικότερα να αποτρέψει τη σύγκλιση των δύο μεγάλων δυνάμεων, ΗΠΑ και Ρωσίας, πάνω στο Κουρδικό, εκμεταλλευόμενη τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ τους.
Ο φόβος αυτός της Άγκυρας έχει καταστεί πραγματικός εφιάλτης, γιατί τον συνδέει με σχέδια για αποσταθεροποίηση και διαμελισμό της Τουρκίας. Τον συνδέει επίσης με σχέδια εσωτερικής ανατροπής. Η ιδεολογία του καθεστώτος αναπληρώνει τον φόβο αυτό με μια υπερφίαλη, επιθετική πολιτική, εμπνεόμενη από το δοξολογούμενο μεγαλειώδες ισλαμικό οθωμανικό παρελθόν και τη θεωρία ότι η καλύτερη απάντηση στους διαφαινόμενους κινδύνους δεν είναι η άμυνα, αλλά η επίθεση.
Η θεωρία αυτή ενισχύεται επιπλέον με την εκτίμηση ότι η σημερινή γεωπολιτική ρευστότητα στην περιοχή επιτρέπει αναδιάταξη συνόρων και παρουσιάζει ευκαιρίες τις οποίες η Τουρκία πρέπει να αδράξει.
Παράγοντες κινδύνου
Το ναυάγιο των τουρκικών φιλοδοξιών προς την κατεύθυνση της Συρίας και του Ιράκ μεγαλώνει ακόμη περισσότερο τις βλέψεις της Άγκυρας προς το Αιγαίο και την Κύπρο. Ορισμένοι φθάνουν στο σημείο να εισηγούνται ότι η ικανοποίηση των διεκδικήσεων της Τουρκίας προς τα δυτικά θα αντιστάθμιζε ενδεχόμενες απώλειές της στα ανατολικά, με τη δημιουργία, με τη μια μορφή ή την άλλη, κουρδικού κράτους. Η αλήθεια είναι ότι η Άγκυρα είχε και έχει, ούτως ή άλλως, τις γνωστές διεκδικήσεις της στο Αιγαίο και την Κύπρο. Οι διεκδικήσεις αυτές δεν θα άλλαζαν από τη μη δημιουργία κουρδικού κράτους.
Υπάρχουν όμως τέσσερις παράγοντες που κάνουν την Άγκυρα να επισπεύδει προς την κατεύθυνση του Αιγαίου και της Κύπρου. Ο πρώτος είναι η αναζήτηση μιας «νίκης» που θα στήριζε τη μεγαλομανή ιδεολογία του καθεστώτος, που αντιμετωπίζει και εσωτερική αμφισβήτηση. Ο δεύτερος είναι η νέα μεγάλη σημασία που απέκτησε η Ανατολική Μεσόγειος με τα ενεργειακά αποθέματα και τον ρόλο τους για έναν εναλλακτικό ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης. Η Άγκυρα επιδιώκει να μπει, διά της ισχύος στο ενεργειακό αυτό παιχνίδι, σε βάρος, προφανώς της Ελλάδος και της Κύπρου. Ο τρίτος λόγος είναι η δεινή οικονομική κρίση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα. Η κρίση αυτή έχει επηρεάσει, μεταξύ άλλων, τις ελληνικές αμυντικές δαπάνες. Η Άγκυρα εκτιμά ότι η σημερινή αποδυνάμωση της Ελλάδος είναι «παράθυρο ευκαιρίας» για την Τουρκία. Ο τέταρτος λόγος είναι η περίοδος γεωπολιτικής ρευστότητας που διέρχεται η περιοχή. Η Άγκυρα εκτιμά ότι η ρευστότητα αυτή καθιστά ευκολότερη την αμφισβήτηση και την αναδιάταξη συνόρων. Πιστεύει επίσης ότι, με τους τεράστιους εξοπλισμούς στους οποίους επιδίδεται και με τη θεαματική ανάπτυξη της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας έχει κατακτήσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι της Ελλάδος. Η τελευταία για μια ολόκληρη δεκαετία, δεν παρακολούθησε τους τουρκικούς εξοπλισμούς και έμεινε καθηλωμένη στους εξοπλισμούς της δεκαετίας του '90.
Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα αισθάνεται ολοένα και περισσότερο την πίεση των τουρκικών εξοπλισμών. Διατηρεί όμως ακόμα ορισμένα πλεονεκτήματα, με τα οποία μπορεί να αντιμετωπίσει τη σημερινή κατάσταση. Η κλεψύδρα, ωστόσο, του χρόνου εξαντλείται. Η Ελλάδα, έστω και υπό τη σημερινή δεινή οικονομική κατάσταση, πρέπει να σπεύσει και να καλύψει επικίνδυνα κενά στην αμυντική της ετοιμότητα. Το πρόβλημα, άλλωστε, ως συνήθως δεν είναι μόνο οικονομικό. Ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας απεκάλυψε τις πιέσεις που ασκούνται για να μην προμηθευθεί η Ελλάδα σειρά οπλικών συστημάτων, τα οποία έχουμε μεγάλη ανάγκη, από φίλη χώρα εκτός του ΝΑΤΟ. Προεβλήθη ως πρόσχημα το θέμα της Ουκρανίας και της Κριμαίας και οι κυρώσεις που επεβλήθησαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη Ρωσία.
Άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που δεν αντιμετωπίζουν κανένα ουσιαστικό αμυντικό πρόβλημα, μπορεί να έχουν την πολυτέλεια τέτοιων κυρώσεων προς χάριν της Ουκρανίας! Η Ελλάδα όμως αντιμετωπίζει άμεση απειλή στην εθνική της ασφάλεια. Προβάλλεται η συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως λόγος για τη σύμπλευσή της με την πολιτική των Οργανισμών αυτών και με τις κυρώσεις τις οποίες επέβαλαν. Είναι γνωστό, ωστόσο, ότι ούτε το ΝΑΤΟ ούτε η Ε.Ε αποτελούν εγγύηση για την Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να βασίζεται πρώτ' απ' όλα στη δική της αποτρεπτική δύναμη.
Στο πνεύμα αυτό, είναι απαράδεκτο να δέχεται απαγορεύσεις για την αγορά οπλικών συστημάτων που είναι απαραίτητα για την άμυνά της και παρέχονται με καλούς οικονομικούς όρους και διευκολύνσεις. Πολύ χειρότερα ακόμη, είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την Ελλάδα ν' αποξενώνεται από μια φιλική δύναμη, η οποία έχει εκ των πραγμάτων στρατηγικό ρόλο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στην ισορροπία δυνάμεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.
Η Ελλάδα πρέπει, ασφαλώς να λαμβάνει υπ' όψιν όλους τους παράγοντες και να εξισορροπεί την πολιτική της με πνεύμα πολυδιάστατης πολιτικής και με κύριο γνώμονα την άμυνα και την ασφάλειά της. Στο πνεύμα αυτό, είναι απαράδεκτο να μην αναπτύσσει και να μην διατηρεί ισορροπημένες σχέσεις και με τη Ρωσία, όσο κι αν αυτό προκαλεί δυσφορία και αντιδράσεις στην άλλη υπερδύναμη. Η τελευταία αντιμετωπίζει, προφανώς, το θέμα μέσα από τη σκοπιά της δικής της παγκόσμιας στρατηγικής και του γεωπολιτικού ανταγωνισμού με τη Ρωσία. Για την Ελλάδα όμως πρώτιστη προτεραιότητα είναι η δική της ασφάλεια και η κατοχύρωση της εθνικής της ακεραιότητας.
Στην... πρώτη γραμμή η Μεγαλόνησος
Την περασμένη εβδομάδα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου έδωσε συνέντευξη Τύπου στη μεγάλη κυπριακή εφημερίδα Φιλελεύθερος. Ο Τούρκος υπουργός δεν απέκρυψε οτιδήποτε από τις τουρκικές θέσεις και διεκδικήσεις:
α) Τουρκικές εγγυήσεις και παραμονή τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο και μετά τη «λύση».
β) Παραχώρηση σ' όλους τους Τούρκους υπηκόους των τεσσάρων ευρωπαϊκών ελευθεριών.
γ) Αναγνώριση του πακέτου της «λύσεως» ως πρωτογενούς ευρωπαϊκού δικαίου, ώστε να καταστεί, με τον τρόπο αυτό, ευρωπαϊκό κεκτημένο και δίκαιο!
δ) «Πολιτική ισότητα» των Τουρκοκυπρίων, στο πλαίσιο μιας διζωνικής ομοσπονδίας.
ε) «Συνιδιοκτήτες» οι Τούρκοκύπριοι του φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου.
Εάν μπει κανείς σε περαιτέρω λεπτομέρειες για τις τουρκικές θέσεις, θα διαπιστώσει ότι αυτό που ζητά η Άγκυρα είναι η επιβολή μιας «λύσεως» που οδηγεί στην τουρκοποίηση ολόκληρου του νησιού και η οποία ανοίγει επιπλέον την πόρτα για την προώθηση αφ' ενός των τουρκικών στρατηγικών συμφερόντων στην Ευρώπη και αφ' ετέρου για τη λεόντειο «συμμετοχή» της Άγκυρας στο φυσικό αέριο της ελεύθερης Κύπρου.
Στόχος προτεραιότητας, άλλωστε, της Άγκυρας στη σημερινή συγκυρία είναι ο εκβιασμός της Λευκωσίας να υποχωρήσει στους ενεργειακούς της σχεδιασμούς και ν' αναστείλει τις προγραμματισμένες για τον Ιούλιο γεωτρήσεις. Ν' αποδεχθεί, με άλλα λόγια, ότι η αξιοποίηση του φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου είναι «συναρμοδιότητα» με τους Τουρκοκυπρίους και πρέπει είτε να γίνει σε συνεννόηση με το ψευδοκράτος είτε ν' ανασταλεί για την περίοδο μετά τη «λύση».
Η Άγκυρα εγείρει παραλλήλως και άλλο θέμα. Αμφισβητεί την ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου και διεκδικεί ως δήθεν δική της ΑΟΖ μεγάλος μέρος της κυπριακής ΑΟΖ στα δυτικά αλλά και στα ανατολικά. Προβάλλει τους γνωστούς ισχυρισμούς της, ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Στο πνεύμα αυτό, η Άγκυρα επιδίδεται στο γνωστό παιχνίδι των αμφισβητήσεων, με ΝΑVΤΕΧ, ασκήσεις και απειλές.
Το παράδοξο στην περίπτωση αυτή δεν είναι η τουρκική πολιτική, που παραμένει σταθερή και αδιάλλακτη από το 1974. Είναι οι αυταπάτες η ανεδαφική, ανερμάτιστη και εν τέλει αυτοκαταστροφική πολιτική της ελληνικής πλευράς, η οποία κατέληξε, με διαδοχικές παραχωρήσεις, σε αδιανόητες στο παρελθόν θέσεις, που υπονομεύουν την ίδια την υπόσταση του κυπριακού κράτους, τη θέση του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα στρατηγικά του «χαρτιά» και τις στρατηγικές συμμαχίες του στην περιοχή.
Ο εγκλωβισμός της ελληνικής πλευράς στην περιβόητη διζωνική ομοσπονδία με «πολιτική ισότητα» και σε μια συνεχώς ανακυκλούμενη διαδικασία διακοινοτικών συνομιλιών, που παρουσιάζει το Κυπριακό ως δήθεν διακοινοτική διαμάχη αντί ως διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής, έχει προκαλέσει ήδη τεράστια ζημιά και έχει ουσιαστικά απενοχοποιήσει, σε μεγάλο βαθμό την Άγκυρα.
Είναι τραγικό, όταν και σήμερα διακηρύσσει και διαλαλεί η Άγκυρα, διά στόματος υπουργού Εξωτερικών, τους απαράδεκτους στόχους της στην Κύπρο, οι ηγεσίες των κομμάτων ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ να εξακολουθούν να φαντασιώνονται προοπτικές δήθεν «λύσεως» που θα «επανενώνει» την Κύπρο. Να παραμένουν καθηλωμένες σε μια ενδοτική πολιτική ψευδεπίγραφων διαπραγματεύσεων, που χρησιμοποιούνται από την άλλη πλευρά ως όπλο για την επιβολή των τετελεσμένων γεγονότων και μιας δήθεν «λύσεως», που θα καθιστούσε ολόκληρη την Κύπρο τουρκικό προτεκτοράτο. Ο κίνδυνος δεν προέρχεται, βεβαίως, μόνο από την ενδοτική πολιτική των ηγεσιών των δύο κομμάτων που αναφέρθηκαν. Ο ξένος παράγων, με πρωταγωνιστή τους Βρετανούς επισπεύδει τις προσπάθειες για την επιβολή «λύσεως» με αναφορά τη γενικότερη γεωπολιτική κατάσταση στην περιοχή και τις σχέσεις Τουρκίας και Ευρώπης. Με τις πρεσβείες του γνωστού Έσπεν Μπαρθ Άιντα, του ειδικού εκπροσώπου για το Κυπριακό του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, έχει γίνει τεράστια ζημιά σε βάρος της Κύπρου και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που υποτίθεται ότι είναι προνομιακός χώρος για μια χώρα-μέλος. Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα «έπεισε» τις Βρυξέλλες ότι η «λύση» του Κυπριακού είναι επί θύραις. Με το ίδιο σκεπτικό, έκανε ό,τι μπορούσε για να εξασφαλίσει την επαναβεβαίωση της αμερικανικής πολιτικής πάνω στη γραμμή Νούλαντ της προηγούμενης Προεδρίας Ομπάμα.
Η Κύπρος δεν έχει κανέναν λόγο να επισπεύδει για μια νέα Πενταμερή Διάσκεψη Γενεύης. Κακώς δέχθηκε να συγκληθεί και η προηγούμενη, και τα αποτελέσματα ήταν πολύ αρνητικά για την Κύπρο. Απεφεύχθησαν τα χειρότερα μόνο μετά τη σταθερή θέση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών πάνω στα θέματα εγγυήσεων και παραμονής τουρκικών στρατευμάτων και μετά τη «λύση». Αυτό που έχει ανάγκη η Κύπρος είναι μια άλλη στρατηγική, η οποία θα επαναθέσει το Κυπριακό ως πρόβλημα εισβολής και κατοχής, που είναι η ουσία του.
* Πρέσβεως ε.τ.
(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-26/05-08/06/17)
__________________
Υ.Γ.: Το παρόν άρθρο δημιουργήθηκε σε μορφή κειμένου (με κόπο και σε βάρος της πρεσβυωπίας μας) από το ιστολόγιο μας, όπως συμβαίνει ΠΑΝΤΑ σε άρθρα εφημερίδων ή περιοδικών. Παρακαλούνται όποια «μεγάλα» site ή blog ή διάφορες ενώσεις τα αναδημοσιεύουν να βάζουν την πηγή του ιστολογίου μας ώστε να τηρείται η στοιχειώδης δεοντολογία! Οι αναρτήσεις στο ιστολόγιο μας δεν αποτελούν θέση ή άποψη δική μας άλλα Πολιτών και Blogger. Επίσης δημοσιεύονται άρθρα εφημερίδων και περιοδικών. Ιδιαίτερα άρθρα που αφορούν τις Ένοπλες Δυνάμεις - Σώματα Ασφαλείας και τους Αποστράτους των.
staratalogia
■ Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΠΟΥ ΑΠΕΚΤΗΣΕ Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΜΕ ΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗ ΓΕΙΤΟΝΑ ΝΑ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ ΝΑ ΜΠΕΙ ΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ.
■Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΙΣΘΑΝΕΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΩΝ, ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΟΜΩΣ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.
ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ ΝΕΑΡΧΟΥ*
Πώς θα διαμορφωθεί τελικά η κατάσταση στη Μέση Ανατολή; Θα καταστεί δυνατή κάποια συνεννόηση στη Συρία ή ο πόλεμος θα προσλάβει νέες διαστάσεις, με μεγαλύτερη αμερικανική εμπλοκή; Η αμερικανική πολιτική Τραμπ θέτει ως προτεραιότητα τον πόλεμο κατά του ISIS, σε συνδυασμό, βεβαίως, με στρατηγικούς σχεδιασμούς που εξυπηρετούν την αμερικανική παρουσία και επιρροή στη Μέση Ανατολή. Ποια είναι τα όρια της πολιτικής αυτής, σε σχέση, π.χ., με το Ιράν και τη σιιτική οργάνωση του Λιβάνου Χεζμπολάχ, που είναι στρατηγικοί σύμμαχοι του Προέδρου Άσαντ;
Το Ισραήλ, στενός σύμμαχος των ΗΠΑ, με πολύ μεγάλη επιρροή στο Κογκρέσο και στα άλλα κέντρα εξουσίας της Ουάσιγκτον, θέτει επιτακτικά στους Αμερικανούς το θέμα της παρουσίας του Ιράν και της Χεζμπολάχ σε μια μεταπολεμική Συρία με νικηφόρο το καθεστώς Άσαντ. Προβάλλει την ιδέα ότι, στην περίπτωση που η έκβαση των πραγμάτων οδηγήσει στην παραμονή του καθεστώτος Άσαντ, με συναρτημένη την παρουσία στη Συρία του Ιράν και της Χεζμπολάχ, το Ισραήλ θα επιδιώξει όχι απλώς να παραμείνει στα Υψώματα του Γκολάν, αλλά και να προσαρτήσει επιπλέον μια ζώνη ασφαλείας, ως αναγκαίο μέτρο προληπτικής αμυντικής στρατηγικής.
Τα Υψώματα του Γκολάν θεωρούνται από τη διεθνή κοινή γνώμη, όπως έχει εκφραστεί σε αποφάσεις της Γενικής Συνελεύσεως και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, κατεχόμενα εδάφη, τα οποία πρέπει να επιστραφούν στη Συρία, στο πλαίσιο της υπογραφής συνθήκης ειρήνης μεταξύ των δύο χωρών. Η δημιουργία επιπλέον ζώνης ασφαλείας θα περιέπλεκε, προφανώς, την κατάσταση και στο νότιο αυτό σύνορο της Συρίας, που ήταν μέχρι τώρα σχετικά ήρεμο, παρά την παρουσία σημαντικών δυνάμεων ισλαμιστών ανταρτών.
Συναφής με τα ερωτήματα που θέτει η πολιτική του Ισραήλ αναφορικά με την παρουσία στη Συρία του Ιράν και της Χεζμπολάχ είναι και η συγκέντρωση αμερικανικών και βρετανικών Ειδικών Δυνάμεων στην Ιορδανία. Για μια ακόμη φορά επαναλαμβάνεται η γνωστή ιστορία της εκπαιδεύσεως από τους Αμερικανούς υποτιθέμενων «μετριοπαθών» ανταρτών που θα συμπολεμήσουν με τις δυτικές δυνάμεις τους ισλαμιστές αντάρτες του ΙSΙS. Πολύ πιθανόν όμως η συγκέντρωση αμερικανικών, βρετανικών και άλλων δυτικών Ειδικών Δυνάμεων στην Ιορδανία να σημαίνει και κάτι άλλο: πρόθεση κλιμακώσεως και μεγαλύτερης εμπλοκής χερσαίων δυνάμεων στον πόλεμο της Συρίας.
Το μόνο, πάντως, χειροπιαστό αποτέλεσμα μέχρι τώρα από την εφαρμογή της πολιτικής της δημιουργίας φιλοδυτικών δυνάμεων είναι οι Κούρδοι της Συρίας. Οι τελευταίοι ταυτίζουν τον εθνικό τους αγώνα με τον πόλεμο κατά του ΙSΙS και προσβλέπουν στην αμερικανική υποστήριξη. Η Λαϊκή Πολιτοφυλακή ΥΡG των Κούρδων της Συρίας είναι έτοιμη, προς μεγάλη οργή της Άγκυρας, να πρωταγωνιστήσει στην επίθεση κατά της Ράκα μαζί με επίλεκτες αμερικανικές δυνάμεις. Ο εφοδιασμός της, προσφάτως, με βαρέα σύγχρονα όπλα από τις ΗΠΑ, με απόφαση του Προέδρου Τραμπ, προεκάλεσε την έντονη αντίδραση του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν και επισκίασε την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον.
Ο Τούρκος Πρόεδρος προσπάθησε να ανατρέψει την αμερικανική αυτή πολιτική με το γνωστό παιχνίδι των ανοιγμάτων προς τη Μόσχα, ελπίζοντας ότι η ρωσική πολιτική θ' αποστασιοποιούνταν από τους Κούρδους της Συρίας και θα άφηνε στο δυτικό τμήμα της Κουρδικής Περιοχής, στο Αφρίν, ελεύθερο πεδίο δράσεως στην Άγκυρα. Οι προσδοκίες όμως της Άγκυρας διαψεύσθηκαν. Οι ισορροπίες στη Βόρεια Συρία είναι πολύ λεπτές και κρίσιμες και ο ρωσικός παράγων δεν έχει καμιά διάθεση ν' αποκοπεί από τον εθνικό αγώνα των Κούρδων της Συρίας, εφόσον το καθεστώς Άσαντ ήρθε σε συμβιβασμό μαζί τους πάνω στη βάση μιας αυτόνομης, ομόσπονδης περιοχής.
Η Άγκυρα παραμένει επομένως εγκλωβισμένη σ' ένα στρατηγικό αδιέξοδο σε ό,τι αφορά στους Κούρδους της Συρίας. Και απειλεί με μονομερή επέμβαση. Γνωρίζει όμως ότι είναι «χαλεπόν προς κέντρον λακτίζειν». Εναποθέτει επομένως τις ελπίδες της στην επιδείνωση των αμερικανορωσικών σχέσεων και κάνει προς την κατεύθυνση αυτή ό,τι μπορεί για να συνδαυλίσει τον ανταγωνισμό και την ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας στη Συρία. Στην προσπάθειά της αυτή έχει ισχυρούς συμμάχους στο Πεντάγωνο και στις αμερικανικές Μυστικές Υπηρεσίες που, για τους δικούς τους λόγους, υπονομεύουν και αντιμάχονται τον Πρόεδρο Τραμπ και τις αλλαγές που επιχειρεί να εισαγάγει στην αμερικανική πολιτική για τη Μέση Ανατολή αλλά και για τις σχέσεις με τη Ρωσία.
Η κρίσιμη μάχη
Η αναμενόμενη πλήρης απελευθέρωση της Μοσούλης στο Ιράκ και η προέλαση σιιτικών πολιτοφυλακών προς τα σύνορα Συρίας και Ιράκ αναδεικνύουν ως νέο στρατηγικό επίκεντρο του πολέμου στη Συρία την περιοχή των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών. Ο συριακός στρατός, υποστηριζόμενος από τους συμμάχους του Ρώσους, Ιρανούς και Χεζμπολάχ, επιχειρεί στρατηγική προέλαση προς την Ντέιρ ελ-Ζορ και διαπραγματεύεται την εκκένωση ή την παράδοση ισλαμικών θυλάκων προς τα σύνορα της Ιορδανίας για να ασφαλίσει τα νώτα του και ν' αποτρέψει τη δημιουργία νέου μετώπου από το έδαφος της Ιορδανίας.
Οι αντιφάσεις στην αμερικανική πολιτική είναι έκδηλες. Ο δεδηλωμένος πόλεμος κατά του ISIS περιπλέκεται από τις προτεραιότητες που προβάλλουν οι τοπικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, Ισραήλ και Σαουδική Αραβία. Κοινός παρονομαστής στην πολιτική των δύο πολύ διαφορετικών κατά τα άλλα χωρών είναι η σφοδρή αντιπαλότητα κατά του Ιράν. Και οι δύο χώρες, για διαφορετικούς λόγους αντιτίθενται έντονα στο λεγόμενο «σιιτικό τόξο» που, μέσω Ιράκ, Συρίας και Λιβάνου, θα ένωνε το Ιράν με τη Μεσόγειο και θα μπορούσε να πάρει, μεταξύ άλλων, τη μορφή αγωγού φυσικού αερίου, σιδηροδρομικής γραμμής και στρατηγικής, βεβαίως, συμμαχίας.
Η ανάσχεση του Ιράν και ο προσεταιρισμός των Αράβων σουνιτών, με προεξάρχουσα τη Σαουδική Αραβία, είναι δύο στόχοι, τους οποίους εγκολπώνεται ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος, με λογικό επιχείρημα, σε ό,τι αφορά στο τελευταίο, την αποκοπή των σουνιτών μουσουλμάνων από τον ακραίο και τρομοκρατικό Μουσουλμανισμό. Απομένει όμως να διαπιστώσει κανείς στην πράξη πόσο η Σαουδική Αραβία θ' αποκοπεί από τον ακραίο Ισλαμισμό, όταν αυτός είναι στην πραγματικότητα κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση του ισχύοντος στη Σαουδική Αραβία ιερού ισλαμικού νόμου. Όταν, επίσης, η ισλαμική τρομοκρατία χρησιμοποιείται απροκάλυπτα από τη Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους της ως όπλο για την ανατροπή των φιλοσιιτικών καθεστώτων στο Ιράκ και τη Συρία και για την εγκαθίδρυση σουνιτικών καθεστώτων.
Η σύμπλεξη του θρησκευτικού με τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό κατά του Ιράν οδηγεί τη Σαουδική Αραβία σε ακόμη μεγαλύτερη εξωστρέφεια και στην αναζήτηση ενός περιφερειακού ρόλου που θα εναρμονίζεται με τα αμερικανικά συμφέροντα, ώστε να διασφαλίζεται από τις ΗΠΑ η στρατηγική προστασία που επιζητεί η Σαουδική Αραβία έναντι του Ιράν. Ο περιφερειακός αυτός ρόλος έχει εμπλέξει τη Σαουδική Αραβία σ' έναν ιδιαίτερα αιματηρό και δύσκολο ανταρτοπόλεμο στην Υεμένη και σε μια νέα στρατιωτική επέμβαση στο Μπαχρέιν, εκτός της Συρίας.
Η επίσκεψη στο Ριάντ του Αμερικανού Προέδρου και η υπογραφή μιας ιλιγγιώδους συμφωνίας, ύψους 350 δια ευρώ σε βάθος δεκαετίας, για την αγορά εξοπλισμών επαναβεβαιώνουν την παρουσία και την επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή του Περσικού Κόλπου. Παραμένει όμως αμφίβολο εάν η συμφωνία αυτή θα επηρεάσει ουσιαστικά την πολιτική της Σαουδικής Αραβίας σε ό,τι αφορά στον πόλεμο στη Συρία και το Ιράκ και στη συνεργασία της με τον ακραίο σουνιτικό Ισλαμισμό.
Στόχος τα Οφέλη από τις εξελίξεις στην περιοχή
Η Άγκυρα γνωρίζει ότι, για διάφορους λόγους ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για εξελίξεις στο Κουρδικό. Η εγκαθίδρυση και διεθνής αναγνώριση Αυτόνομης Κουρδικής Περιοχής στη Συρία, μετά από εκείνη του Ιράκ, ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία στο εγγύς μέλλον αντίστοιχης περιοχής και στο τουρκικό Κουρδιστάν, που είναι μακράν το γεωγραφικά μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν είχε προσπαθήσει στο παρελθόν να προσεγγίσει τους Κούρδους, υπολογίζοντας στην κοινή ισλαμική ταυτότητα, που υπερκαλύπτει την εθνική. Η κοινή αυτή ταυτότητα είχε λειτουργήσει στο παρελθόν και είχε αποτρέψει τους Κούρδους από το να διεκδικήσουν χωριστό κράτος μετά τη Συνθήκη των Σεβρών. Ο Μουσταφά Κεμάλ είχε κατορθώσει να τους χειραγωγήσει με επιχείρημα ότι Κούρδοι και Τούρκοι αποτελούσαν έναν λαό υπό τη σημαία του Ισλάμ.
Η διάψευση των Κούρδων ήρθε πολύ γρήγορα, γιατί ο Μουσταφά Κεμάλ έθεσε στόχο να δημιουργήσει με την επιβολή και την καταπίεση, ένα ομογενές τουρκικό εθνικό κράτος αρνούμενος ν' αναγνωρίσει, στους Κούρδους οποιαδήποτε εθνική, πολιτιστική και γλωσσική ιδιαιτερότητα. Ακολούθησαν έξι διαδοχικές εξεγέρσεις των Κούρδων, οι οποίες κατεπνίγησαν με ωμή βία και τρομοκρατία. Το κίνημα του ΡΚΚ, που ίδρυσε τριάντα χρόνια πριν ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, διαφέρει καταλυτικά από τις κουρδικές εξεγέρσεις του παρελθόντος. Είναι ένα σύγχρονο κίνημα, που εμπνέεται από το παράδειγμα, την πείρα και τις πολιτικοστρατιωτικές μεθόδους και τακτικές των εθνικο-απελευθερωτικών κινημάτων. Η αριστερή τοποθέτησή του το ενέταξε στον πολιτικό χώρο του απελευθερωτικού πατριωτισμού, της δημοκρατικής οργανώσεως και της απελευθερώσεως και ισοτιμίας των γυναικών. Το σημαντικότερο επίτευγμα του κινήματος αυτού δεν είναι μόνο η επιβίωσή του απέναντι σε μια ανελέητη κατασταλτική πολιτική του τουρκικού κράτους. Είναι επίσης το πολιτικό του επίτευγμα. Η εθνική αφύπνιση και συνειδητοποίηση. Η ένωση του λαού και ο αγώνας για εθνική αναγνώριση και δικαίωση. Τα ισλαμικά κηρύγματα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ερντογάν φαίνονται πλέον παρωχημένα και παλαιοημερολογίτικα. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή και οι επιδιωκόμενες νέες ισορροπίες από διάφορες δυνάμεις διανοίγουν προοπτικές για τους πολύπαθους Κούρδους, με επίκεντρο σήμερα τη Συρία. Η Τουρκία ανεμείχθη ενεργά στα σχέδια ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ, προβλέποντας σε μεγάλα γεωπολιτικά κέρδη και σε μια νέα ισλαμική πραγματικότητα, μέσα στην οποία η Τουρκία θα μπορούσε να παίξει ηγεμονικό ρόλο.
Η Άγκυρα εισπράττει σήμερα το τίμημα της Νεμέσεως. Προσπαθεί απεγνωσμένα να αποτρέψει τη δημιουργία μιας Αυτόνομης Κουρδικής Περιοχής, η οποία θα παρακολουθούσε, ως Κουρδικός Διάδρομος, τα σύνορά της με τη Συρία, μέχρι σχεδόν τη θάλασσα. Επιδιώκει ειδικότερα να αποτρέψει τη σύγκλιση των δύο μεγάλων δυνάμεων, ΗΠΑ και Ρωσίας, πάνω στο Κουρδικό, εκμεταλλευόμενη τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ τους.
Ο φόβος αυτός της Άγκυρας έχει καταστεί πραγματικός εφιάλτης, γιατί τον συνδέει με σχέδια για αποσταθεροποίηση και διαμελισμό της Τουρκίας. Τον συνδέει επίσης με σχέδια εσωτερικής ανατροπής. Η ιδεολογία του καθεστώτος αναπληρώνει τον φόβο αυτό με μια υπερφίαλη, επιθετική πολιτική, εμπνεόμενη από το δοξολογούμενο μεγαλειώδες ισλαμικό οθωμανικό παρελθόν και τη θεωρία ότι η καλύτερη απάντηση στους διαφαινόμενους κινδύνους δεν είναι η άμυνα, αλλά η επίθεση.
Η θεωρία αυτή ενισχύεται επιπλέον με την εκτίμηση ότι η σημερινή γεωπολιτική ρευστότητα στην περιοχή επιτρέπει αναδιάταξη συνόρων και παρουσιάζει ευκαιρίες τις οποίες η Τουρκία πρέπει να αδράξει.
Παράγοντες κινδύνου
Το ναυάγιο των τουρκικών φιλοδοξιών προς την κατεύθυνση της Συρίας και του Ιράκ μεγαλώνει ακόμη περισσότερο τις βλέψεις της Άγκυρας προς το Αιγαίο και την Κύπρο. Ορισμένοι φθάνουν στο σημείο να εισηγούνται ότι η ικανοποίηση των διεκδικήσεων της Τουρκίας προς τα δυτικά θα αντιστάθμιζε ενδεχόμενες απώλειές της στα ανατολικά, με τη δημιουργία, με τη μια μορφή ή την άλλη, κουρδικού κράτους. Η αλήθεια είναι ότι η Άγκυρα είχε και έχει, ούτως ή άλλως, τις γνωστές διεκδικήσεις της στο Αιγαίο και την Κύπρο. Οι διεκδικήσεις αυτές δεν θα άλλαζαν από τη μη δημιουργία κουρδικού κράτους.
Υπάρχουν όμως τέσσερις παράγοντες που κάνουν την Άγκυρα να επισπεύδει προς την κατεύθυνση του Αιγαίου και της Κύπρου. Ο πρώτος είναι η αναζήτηση μιας «νίκης» που θα στήριζε τη μεγαλομανή ιδεολογία του καθεστώτος, που αντιμετωπίζει και εσωτερική αμφισβήτηση. Ο δεύτερος είναι η νέα μεγάλη σημασία που απέκτησε η Ανατολική Μεσόγειος με τα ενεργειακά αποθέματα και τον ρόλο τους για έναν εναλλακτικό ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης. Η Άγκυρα επιδιώκει να μπει, διά της ισχύος στο ενεργειακό αυτό παιχνίδι, σε βάρος, προφανώς της Ελλάδος και της Κύπρου. Ο τρίτος λόγος είναι η δεινή οικονομική κρίση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα. Η κρίση αυτή έχει επηρεάσει, μεταξύ άλλων, τις ελληνικές αμυντικές δαπάνες. Η Άγκυρα εκτιμά ότι η σημερινή αποδυνάμωση της Ελλάδος είναι «παράθυρο ευκαιρίας» για την Τουρκία. Ο τέταρτος λόγος είναι η περίοδος γεωπολιτικής ρευστότητας που διέρχεται η περιοχή. Η Άγκυρα εκτιμά ότι η ρευστότητα αυτή καθιστά ευκολότερη την αμφισβήτηση και την αναδιάταξη συνόρων. Πιστεύει επίσης ότι, με τους τεράστιους εξοπλισμούς στους οποίους επιδίδεται και με τη θεαματική ανάπτυξη της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας έχει κατακτήσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι της Ελλάδος. Η τελευταία για μια ολόκληρη δεκαετία, δεν παρακολούθησε τους τουρκικούς εξοπλισμούς και έμεινε καθηλωμένη στους εξοπλισμούς της δεκαετίας του '90.
Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα αισθάνεται ολοένα και περισσότερο την πίεση των τουρκικών εξοπλισμών. Διατηρεί όμως ακόμα ορισμένα πλεονεκτήματα, με τα οποία μπορεί να αντιμετωπίσει τη σημερινή κατάσταση. Η κλεψύδρα, ωστόσο, του χρόνου εξαντλείται. Η Ελλάδα, έστω και υπό τη σημερινή δεινή οικονομική κατάσταση, πρέπει να σπεύσει και να καλύψει επικίνδυνα κενά στην αμυντική της ετοιμότητα. Το πρόβλημα, άλλωστε, ως συνήθως δεν είναι μόνο οικονομικό. Ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας απεκάλυψε τις πιέσεις που ασκούνται για να μην προμηθευθεί η Ελλάδα σειρά οπλικών συστημάτων, τα οποία έχουμε μεγάλη ανάγκη, από φίλη χώρα εκτός του ΝΑΤΟ. Προεβλήθη ως πρόσχημα το θέμα της Ουκρανίας και της Κριμαίας και οι κυρώσεις που επεβλήθησαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη Ρωσία.
Άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που δεν αντιμετωπίζουν κανένα ουσιαστικό αμυντικό πρόβλημα, μπορεί να έχουν την πολυτέλεια τέτοιων κυρώσεων προς χάριν της Ουκρανίας! Η Ελλάδα όμως αντιμετωπίζει άμεση απειλή στην εθνική της ασφάλεια. Προβάλλεται η συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως λόγος για τη σύμπλευσή της με την πολιτική των Οργανισμών αυτών και με τις κυρώσεις τις οποίες επέβαλαν. Είναι γνωστό, ωστόσο, ότι ούτε το ΝΑΤΟ ούτε η Ε.Ε αποτελούν εγγύηση για την Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να βασίζεται πρώτ' απ' όλα στη δική της αποτρεπτική δύναμη.
Στο πνεύμα αυτό, είναι απαράδεκτο να δέχεται απαγορεύσεις για την αγορά οπλικών συστημάτων που είναι απαραίτητα για την άμυνά της και παρέχονται με καλούς οικονομικούς όρους και διευκολύνσεις. Πολύ χειρότερα ακόμη, είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την Ελλάδα ν' αποξενώνεται από μια φιλική δύναμη, η οποία έχει εκ των πραγμάτων στρατηγικό ρόλο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στην ισορροπία δυνάμεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.
Η Ελλάδα πρέπει, ασφαλώς να λαμβάνει υπ' όψιν όλους τους παράγοντες και να εξισορροπεί την πολιτική της με πνεύμα πολυδιάστατης πολιτικής και με κύριο γνώμονα την άμυνα και την ασφάλειά της. Στο πνεύμα αυτό, είναι απαράδεκτο να μην αναπτύσσει και να μην διατηρεί ισορροπημένες σχέσεις και με τη Ρωσία, όσο κι αν αυτό προκαλεί δυσφορία και αντιδράσεις στην άλλη υπερδύναμη. Η τελευταία αντιμετωπίζει, προφανώς, το θέμα μέσα από τη σκοπιά της δικής της παγκόσμιας στρατηγικής και του γεωπολιτικού ανταγωνισμού με τη Ρωσία. Για την Ελλάδα όμως πρώτιστη προτεραιότητα είναι η δική της ασφάλεια και η κατοχύρωση της εθνικής της ακεραιότητας.
Στην... πρώτη γραμμή η Μεγαλόνησος
Την περασμένη εβδομάδα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου έδωσε συνέντευξη Τύπου στη μεγάλη κυπριακή εφημερίδα Φιλελεύθερος. Ο Τούρκος υπουργός δεν απέκρυψε οτιδήποτε από τις τουρκικές θέσεις και διεκδικήσεις:
α) Τουρκικές εγγυήσεις και παραμονή τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο και μετά τη «λύση».
β) Παραχώρηση σ' όλους τους Τούρκους υπηκόους των τεσσάρων ευρωπαϊκών ελευθεριών.
γ) Αναγνώριση του πακέτου της «λύσεως» ως πρωτογενούς ευρωπαϊκού δικαίου, ώστε να καταστεί, με τον τρόπο αυτό, ευρωπαϊκό κεκτημένο και δίκαιο!
δ) «Πολιτική ισότητα» των Τουρκοκυπρίων, στο πλαίσιο μιας διζωνικής ομοσπονδίας.
ε) «Συνιδιοκτήτες» οι Τούρκοκύπριοι του φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου.
Εάν μπει κανείς σε περαιτέρω λεπτομέρειες για τις τουρκικές θέσεις, θα διαπιστώσει ότι αυτό που ζητά η Άγκυρα είναι η επιβολή μιας «λύσεως» που οδηγεί στην τουρκοποίηση ολόκληρου του νησιού και η οποία ανοίγει επιπλέον την πόρτα για την προώθηση αφ' ενός των τουρκικών στρατηγικών συμφερόντων στην Ευρώπη και αφ' ετέρου για τη λεόντειο «συμμετοχή» της Άγκυρας στο φυσικό αέριο της ελεύθερης Κύπρου.
Στόχος προτεραιότητας, άλλωστε, της Άγκυρας στη σημερινή συγκυρία είναι ο εκβιασμός της Λευκωσίας να υποχωρήσει στους ενεργειακούς της σχεδιασμούς και ν' αναστείλει τις προγραμματισμένες για τον Ιούλιο γεωτρήσεις. Ν' αποδεχθεί, με άλλα λόγια, ότι η αξιοποίηση του φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου είναι «συναρμοδιότητα» με τους Τουρκοκυπρίους και πρέπει είτε να γίνει σε συνεννόηση με το ψευδοκράτος είτε ν' ανασταλεί για την περίοδο μετά τη «λύση».
Η Άγκυρα εγείρει παραλλήλως και άλλο θέμα. Αμφισβητεί την ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου και διεκδικεί ως δήθεν δική της ΑΟΖ μεγάλος μέρος της κυπριακής ΑΟΖ στα δυτικά αλλά και στα ανατολικά. Προβάλλει τους γνωστούς ισχυρισμούς της, ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Στο πνεύμα αυτό, η Άγκυρα επιδίδεται στο γνωστό παιχνίδι των αμφισβητήσεων, με ΝΑVΤΕΧ, ασκήσεις και απειλές.
Το παράδοξο στην περίπτωση αυτή δεν είναι η τουρκική πολιτική, που παραμένει σταθερή και αδιάλλακτη από το 1974. Είναι οι αυταπάτες η ανεδαφική, ανερμάτιστη και εν τέλει αυτοκαταστροφική πολιτική της ελληνικής πλευράς, η οποία κατέληξε, με διαδοχικές παραχωρήσεις, σε αδιανόητες στο παρελθόν θέσεις, που υπονομεύουν την ίδια την υπόσταση του κυπριακού κράτους, τη θέση του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα στρατηγικά του «χαρτιά» και τις στρατηγικές συμμαχίες του στην περιοχή.
Ο εγκλωβισμός της ελληνικής πλευράς στην περιβόητη διζωνική ομοσπονδία με «πολιτική ισότητα» και σε μια συνεχώς ανακυκλούμενη διαδικασία διακοινοτικών συνομιλιών, που παρουσιάζει το Κυπριακό ως δήθεν διακοινοτική διαμάχη αντί ως διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής, έχει προκαλέσει ήδη τεράστια ζημιά και έχει ουσιαστικά απενοχοποιήσει, σε μεγάλο βαθμό την Άγκυρα.
Είναι τραγικό, όταν και σήμερα διακηρύσσει και διαλαλεί η Άγκυρα, διά στόματος υπουργού Εξωτερικών, τους απαράδεκτους στόχους της στην Κύπρο, οι ηγεσίες των κομμάτων ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ να εξακολουθούν να φαντασιώνονται προοπτικές δήθεν «λύσεως» που θα «επανενώνει» την Κύπρο. Να παραμένουν καθηλωμένες σε μια ενδοτική πολιτική ψευδεπίγραφων διαπραγματεύσεων, που χρησιμοποιούνται από την άλλη πλευρά ως όπλο για την επιβολή των τετελεσμένων γεγονότων και μιας δήθεν «λύσεως», που θα καθιστούσε ολόκληρη την Κύπρο τουρκικό προτεκτοράτο. Ο κίνδυνος δεν προέρχεται, βεβαίως, μόνο από την ενδοτική πολιτική των ηγεσιών των δύο κομμάτων που αναφέρθηκαν. Ο ξένος παράγων, με πρωταγωνιστή τους Βρετανούς επισπεύδει τις προσπάθειες για την επιβολή «λύσεως» με αναφορά τη γενικότερη γεωπολιτική κατάσταση στην περιοχή και τις σχέσεις Τουρκίας και Ευρώπης. Με τις πρεσβείες του γνωστού Έσπεν Μπαρθ Άιντα, του ειδικού εκπροσώπου για το Κυπριακό του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, έχει γίνει τεράστια ζημιά σε βάρος της Κύπρου και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που υποτίθεται ότι είναι προνομιακός χώρος για μια χώρα-μέλος. Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα «έπεισε» τις Βρυξέλλες ότι η «λύση» του Κυπριακού είναι επί θύραις. Με το ίδιο σκεπτικό, έκανε ό,τι μπορούσε για να εξασφαλίσει την επαναβεβαίωση της αμερικανικής πολιτικής πάνω στη γραμμή Νούλαντ της προηγούμενης Προεδρίας Ομπάμα.
Η Κύπρος δεν έχει κανέναν λόγο να επισπεύδει για μια νέα Πενταμερή Διάσκεψη Γενεύης. Κακώς δέχθηκε να συγκληθεί και η προηγούμενη, και τα αποτελέσματα ήταν πολύ αρνητικά για την Κύπρο. Απεφεύχθησαν τα χειρότερα μόνο μετά τη σταθερή θέση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών πάνω στα θέματα εγγυήσεων και παραμονής τουρκικών στρατευμάτων και μετά τη «λύση». Αυτό που έχει ανάγκη η Κύπρος είναι μια άλλη στρατηγική, η οποία θα επαναθέσει το Κυπριακό ως πρόβλημα εισβολής και κατοχής, που είναι η ουσία του.
* Πρέσβεως ε.τ.
(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-26/05-08/06/17)
__________________
Υ.Γ.: Το παρόν άρθρο δημιουργήθηκε σε μορφή κειμένου (με κόπο και σε βάρος της πρεσβυωπίας μας) από το ιστολόγιο μας, όπως συμβαίνει ΠΑΝΤΑ σε άρθρα εφημερίδων ή περιοδικών. Παρακαλούνται όποια «μεγάλα» site ή blog ή διάφορες ενώσεις τα αναδημοσιεύουν να βάζουν την πηγή του ιστολογίου μας ώστε να τηρείται η στοιχειώδης δεοντολογία! Οι αναρτήσεις στο ιστολόγιο μας δεν αποτελούν θέση ή άποψη δική μας άλλα Πολιτών και Blogger. Επίσης δημοσιεύονται άρθρα εφημερίδων και περιοδικών. Ιδιαίτερα άρθρα που αφορούν τις Ένοπλες Δυνάμεις - Σώματα Ασφαλείας και τους Αποστράτους των.
staratalogia
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
