2017-07-02 10:00:25
Γράφει ο Ιωάννης Παρίσης
Στο πεδίο της άμυνας και της ασφάλειας, οι κύριες προκλήσεις και απειλές που αναμένεται να κυριαρχήσουν στο παγκόσμιο στρατηγικό περιβάλλον κατά τον 21ο αιώνα, όπως εκτιμάται από έγκυρα διεθνή κέντρα ανάλυσης, θα αναφέρονται κυρίως στην διαστημική, την πληροφορική, τον κυβερνοχώρο, την ρομποτική και την βιολογία. Ήδη κατά τα τελευταία χρόνια, οι τομείς αυτοί δημιουργούν νέα δεδομένα στο διεθνές σύστημα, τις στρατηγικές αντιλήψεις και τη λήψη αποφάσεων.
Διάστημα
Το Διάστημα αναφέρεται στον αχανή χώρο που εκτείνεται πέρα από τη γήινη ατμόσφαιρα, αποτελώντας τον ακρογωνιαίο λίθο των σύγχρονων αμυντικών συστημάτων. Η συνεχής εξέλιξη της διαστημικής τεχνολογίας μεταβάλλει σημαντικά τη φύση του πολέμου.
Τα διαστημικά συστήματα συμβάλλουν καθοριστικά στους τομείς της συλλογής πληροφοριών, της διοίκησης και ελέγχου, της τηλεκατεύθυνσης οπλικών συστημάτων, της χαρτογράφησης, των τηλεπικοινωνιών, της πλοήγησης και εντοπισμού θέσης, της μετεωρολογικής πρόβλεψης, της γενικής προστασίας των δυνάμεων, της επιτήρησης συνόρων, κ.ά.
Η συνεισφορά των δορυφορικών συστημάτων στις νέες στρατηγικές και επιχειρησιακές αντιλήψεις, όπως ο δικτυο-κεντρικός πόλεμος, αναφέρεται πρωτίστως στην αλυσίδα της διοίκησης και της διαχείρισης των πληροφοριών, ώστε να εγγυώνται την υπεροχή κατά τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Επιπροσθέτως, δίνουν τη δυνατότητα επαλήθευσης συνθηκών, ελέγχου διακίνησης ή εγκατάστασης όπλων μαζικής καταστροφής, μετακίνησης προσφύγων, μόλυνσης φυσικών πόρων, κ.ο.κ.
Τα διαστημικά δορυφορικά συστήματα που προορίζονται για στρατιωτική χρήση, διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες, αναλόγως του ποια είναι η αποστολή τους:
Παρατήρηση της Γης (Earth Observation – EO)Αναγνώριση (Reconnaissance) – IMINT, HUMINTΥποκλοπή Σημάτων (Space-based Signal Intelligence) – SIGINT, COMINT, ELINT, TELINT.Έγκαιρη Προειδοποίηση (Early Warning – EW)Πλοήγηση – Προσδιορισμός Θέσης (Navigation/Positioning) – GPS, GLONAS, Galileo.Τηλεπικοινωνίες (Telecommunications)
Μία άλλη διάκριση των δορυφόρων είναι αυτή που γίνεται με βάση το βάρος τους και άρα το μέγεθός τους. Έτσι, αναφερόμαστε στους mini satellites (500-200 χλγ), τους microsatellites (κάτω των 200 χλγ), και τους nano satellites (κάτω των 10 χλγ).
Πληροφοριακός πόλεμος
Μία από τις πλέον σύγχρονες μορφές πολεμικών επιχειρήσεων αναφέρεται γενικά στον πληροφοριακό πόλεμο (informationwarfare), γνωστό επίσης ως I-War ή IW. Ως πληροφοριακό πόλεμο εννοούμε την επιθετική ή αμυντική χρήση των πληροφοριών και των πληροφοριακών συστημάτων για την απόκρουση, την εκμετάλλευση, τη φθορά, ή την καταστροφή εχθρικών πληροφοριών, διαδικασιών που βασίζονται στην πληροφορία, πληροφοριακών συστημάτων, καθώς και δικτύων που βασίζονται σε συστήματα υπολογιστών ενώ παράλληλα προστατεύονται τα φίλια πληροφοριακά συστήματα.
Μπορούμε να διακρίνουμε τρεις διαστάσεις του πληροφοριακού περιβάλλοντος, όπως φαίνονται στο σχήμα:
-Η Διανοητική διάσταση επικεντρώνεται στον άνθρωπο και αναφέρεται στην εκπαίδευση, τις πεποιθήσεις, τις κουλτούρες, τις δημόσιες υποθέσεις, τις ηγεσίες, τους τρόπους σκέψεις, τις πολιτικο-στρατιωτικές υποθέσεις, τις στρατιωτικές σχεδιάσεις και μεθοδεύσεις, κλπ.
-Η Πληροφοριακή διάσταση επικεντρώνεται στα δεδομένα (data) και αναφέρεται στις πληροφορίες, τον πληροφοριακό πόλεμο, τις επιχειρήσεις πληροφοριακής υποστήριξης, την διανομή πληροφοριών, την στοχοθέτηση για συλλογή πληροφοριών, κλπ.
-Η Φυσική διάσταση επικεντρώνεται στον στα χειροπιαστά ζητήματα και τον πραγματικό κόσμο και αναφέρεται στα συστήματα διοίκησης και ελέγχου, στα δίκτυο υπολογιστών (ένα θέμα που συνδέεται με τον κυβερνοχώρο), τον ηλεκτρονικό πόλεμο, τα συστήματα επικοινωνιών, κλπ.
Οι δράσεις αυτές σχεδιάζονται με σκοπό την απόκτηση πλεονεκτημάτων έναντι των στρατιωτικών ή μη στρατιωτικών εχθρικών συστημάτων. Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκεται, μέσω της διεξαγωγής πληροφοριακών επιχειρήσεων (information operations), η απόκτηση πληροφοριακής υπεροχής (information superiority).
Η τελευταία η οποία αποτελεί το επιχειρησιακό πλεονέκτημα που προέρχεται από την ικανότητα συλλογής, επεξεργασίας, και διασποράς μιας αδιάκοπης ροής πληροφοριών, ενώ παράλληλα εκμεταλλεύεται την αδυναμία του αντιπάλου να πράξει το ίδιο.
Δικτυο-κεντρικός πόλεμος
Η διασύνδεση των δυνάμεων, των μέσων και των οπλικών συστημάτων μέσω ενός πλήρως ενσωματωμένου δικτύου διοίκησης και πληροφόρησης οδήγησε σ’ αυτό που ονομάζουμε δικτυο-κεντρικό πόλεμο (network-centricwarfare-NCW), ο οποίος φυσικά έχει άμεση συνάφεια με τα όσα προαναφέρθηκαν για τον πληροφοριακό πόλεμο.
Με τον όρο δικτυο-κεντρικός πόλεμος αναφερόμαστε σε στρατιωτικές επιχειρήσεις οι οποίες πραγματοποιούνται με τη χρήση πλήρως ενσωματωμένων συστημάτων υψηλής τεχνολογίας. Μέσω αυτών επιδιώκεται η μετατροπή ενός πληροφοριακού πλεονεκτήματος, που αποκτάται εν πολλοίς με την τεχνολογία της πληροφορίας, σε ανταγωνιστικό πολεμικό πλεονέκτημα δυνάμεων κατάλληλα διαδικτυωμένων και με υψηλού επιπέδου πληροφόρηση, σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές.
Η αντίληψη του δικτυο-κεντρικού πολέμου δίνει τη δυνατότητα στους μαχόμενους να μετατρέπουν το πλεονέκτημα της πληροφορίας σε καταλυτική αύξηση της μαχητικής ισχύος.
Network-CentricOperations: Απεικόνιση ενός δικτυο-κεντρικής μορφής σεναρίου συλλογής/ανάλυσης πληροφοριών και συνεργασίας όλων των όπλων και υπηρεσιών που συμμετέχουν στο θέατρο επιχειρήσεων
Εδώ ανήκουν τα συστήματα C4ISR (Command, Control, Communications, Computer, Intelligence, Surveillance&Reconnaissance) τα οποία συνιστούν απαραίτητο στοιχείο των συγχρόνων στρατών προκειμένου να είναι δυνατή η λειτουργία τους στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον και η άμεση αντίδρασή τους στις σύγχρονες απειλές και απαιτήσεις.
Η εξέλιξη των συστημάτων C4ISR αποτελεί μια συνεχή διαδικασία, η οποία έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Η Διοίκηση (Command) και ο Έλεγχος (Control) (κωδικά C2) αποτελούσαν ανέκαθεν διαδικασίες ηγεσίας, οι οποίες, σταδιακά, απέκτησαν υψηλού επιπέδου Επικοινωνίες (Communications) (κωδικά C3). Στη συνέχεια, στις τρεις αυτές λειτουργίες προστέθηκε ο τομέας των Πληροφοριών (Information) (κωδικά C3Ι).
Από το C4I από το C4ISR
Η ανάπτυξη των Υπολογιστών εισήγαγε νέα δεδομένα και δυνατότητες στην ενάσκηση της διοίκησης και ελέγχου (κωδικά C4Ι). Τελευταία, άρχισαν να ενσωματώνονται η Επιτήρηση (Surveillance) και η Αναγνώριση (Reconnaissance) (κωδικά C4ISR). Οι δύο τελευταίες λειτουργίες υλοποιούνται κυρίως με επίγεια ραντάρ, με μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα, με αερομεταφερόμενα συστήματα επιτήρησης εδάφους (airbornegroundsurveillance – AGS) και με δορυφόρους παρατήρησης-αναγνώρισης.
Στον δικτυο-κεντρικό πόλεμο διασυνδέονται τα συστήματα C4ISR όλων των κλιμακίων, από το απλό όχημα αναγνώρισης και το άρμα μάχης έως τους δορυφόρους, τα αεροσκάφη, τα πλοία, τα μη επανδρωμένα συστήματα (drones και άλλα). Συστήματα πυρών υποστήριξης, εκτόξευσης πυραύλων, αλλά και υποστήριξης διοικητικής μέριμνας είναι επίσης συνδεδεμένα στο όλο πλαίσιο των δικτυο-κεντρικών επιχειρήσεων.
Οι δικτυο-κεντρικές επιχειρήσεις (network-centricoperations)εστιάζουν κυρίως στο τακτικό και το επιχειρησιακό επίπεδο του πολέμου, αν και επιδρούν σε όλα τα επίπεδα των στρατιωτικών δραστηριοτήτων από το τακτικό έως το στρατηγικό.
Στο επιχειρησιακό επίπεδο, οι δικτυο-κεντρικές επιχειρήσεις παρέχουν στους διοικητές τη δυνατότητα παραγωγής μαχητικών αποτελεσμάτων ακριβείας σε πρωτόγνωρο επιχειρησιακό ρυθμό, δημιουργώντας προϋποθέσεις για την ταχεία εφαρμογή τρόπων ενεργείας για την αντιμετώπιση των εχθρικών δυνάμεων.
Ένα σύστημα C4ΙSR αποτελεί πολλαπλασιαστικό παράγοντα ισχύος, δεδομένου ότι παρέχει υψηλό επίπεδο πληροφόρησης, ταχύτητας και συντονισμού όλων των στοιχείων που συμμετέχουν σε μία επιχείρηση.
Κατά συνέπεια δεν μπορεί να νοηθούν σύγχρονες ένοπλες δυνάμεις χωρίς ανάλογες δυνατότητες, ενώ είναι προφανές ότι ένα υψηλού επιπέδου σύστημα C4ΙSR αντισταθμίζει ενδεχόμενη υπεροπλία του αντιπάλου, η οποία εκ πρώτης όψεως δίνει την εντύπωση μη ύπαρξης ισορροπίας δυνάμεων.
Ο κυβερνοχώρος
Ο κυβερνοχώρος (cyberspace) έχει καταστεί η πέμπτη διάσταση του θεάτρου επιχειρήσεων, μετά την ξηρά, τη θάλασσα, τον αέρα και το διάστημα. Συνιστά πλέον μία περιοχή χωρίς όρια που έχει επίδραση σχεδόν σε όλα τα θέματα της ζωής.
Χαρακτηρίζεται από τη χρήση ηλεκτρονικού και ηλεκτρομαγνητικού φάσματος για την εναποθήκευση, μετατροπή και ανταλλαγή δεδομένων μέσω διαδικτυωμένων συστημάτων και των συναφών φυσικών υποδομών.
Η δραματική αύξηση της ταχύτητας, του όγκου και του εύρους της επικοινωνίας που προσφέρει, έχει μεταβάλλει χωρίς αμφιβολία τις συμπεριφορές των ανθρώπων, των εταιριών, των κυβερνήσεων και των στρατών. Από την άλλη, προβάλλει ένας αυξανόμενος αριθμός προκλήσεων για την ατομική και τη συλλογική ασφάλεια.
Οι κρίσιμες υποδομές και τα συστήματα που βασίζουν τη λειτουργία τους σε δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών έχουν καταστεί ιδιαίτερα ευάλωτα σε κυβερνοεπιθέσεις (cyberattacks). Ο Ναύαρχος James Stavridis, σε συνέντευξή του σχετικά με τις προκλήσεις εθνικής ασφάλειας κατά τον 21ιο αιώνα, λέει: «Number one is cyber. It’s explosive. Every day you see new manifestations of the collision between our concerns about privacy and our need to protect ourselves. I think cyber is top on my list.»
Όλα δείχνουν ότι ο κυβερνοχώρος θα αποτελέσει τη «ζώνη μάχης», στην οποία θα διεξαχθούν πολλές αποφασιστικές μάχες στη διάρκεια του 21ου αιώνα. Η ποικιλία των στόχων που μπορούν να προσβληθούν, η έκτασή τους, η ταχύτητα προσβολής τους και η σοβαρότητα των επιπτώσεων της προσβολής για τον αντίπαλο καθιστούν τον κυβερνοπόλεμο (cyberwar), ικανό να επηρεάσει τη θέληση του αντιπάλου, παθητικά (αποτροπή) ή ενεργητικά (πειθαναγκασμός).
Ως κυβερνοπόλεμος ορίζεται το σύνολο των ενεργειών ενός κράτους, προκειμένου να διεισδύσει στα συστήματα υπολογιστών και στα δίκτυα του αντιπάλου, με στόχο να προκαλέσει βλάβες ή αποδιοργάνωση. Εδώ συναντούμε, επίσης, τους όρους κυβερνο-άμυνα, κυβερνο-δυνατότητες και κυβερνο-όπλα.
Τα τελευταία συνιστούν μια νέα κατηγορία δυνατοτήτων μέσω των οποίων επιδιώκεται η πρόκληση ζημιών σε κρίσιμες υποδομές, στις πληροφορίες που περιέχουν και στα δεδομένα (data) ή προγράμματα λογισμικού.
Η κλασικοποίηση των κυβερνο-όπλων γίνεται κυρίως με βάση τέσσερις παραμέτρους: Ακρίβεια (Precision), Διεισδυτικότητα (Intrusion), Ορατότητα (Visibility), Ευκολία υλοποίησης (EasinesstoImplement).
Ο κυβερνοχώρος μεταβάλλει τις μέχρι σήμερα διαμορφωμένες αντιλήψεις για τη δομή του διεθνούς συστήματος και τις διακρατικές σχέσεις, κυρίως σε ότι έχει να κάνει με την εξουσία και τον έλεγχο που ασκεί κάθε κράτος στα σύνορά του.
Δημιουργείται εκ των πραγμάτων, στο παγκόσμιο περιβάλλον μια «κυβερνο-αναρχία», η οποία θα απαιτήσει προφανώς μια νέας μορφής παγκόσμια τάξη, την οποία θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «κυβερνο-τάξη» (cyber-order).
Βιολογία
Η βιολογία –και κατ’ επέκταση η βιοτεχνολογία– προβάλλει ως κύριο χαρακτηριστικό του παγκόσμιου στρατηγικού περιβάλλοντος στις επόμενες δεκαετίες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, στη διάρκεια των επόμενων 10-20 ετών, θα υπάρξουν τεράστιες αλλαγές στις κοινωνικές δομές ως αποτέλεσμα της βιολογίας.
Κυρίως, εξαιτίας της δυνατότητας χειρισμού του ανθρώπινου γονιδιώματος, της δυνατότητας παραγωγής ενέργειας με βιολογικούς τρόπους, της δυνατότητας αλλαγής του προσδόκιμου ζωής, της αύξησης των ανθρώπινων δεξιοτήτων κ.ά. Όλα αυτά αναμένεται να έχουν βαθιές επιπτώσεις στην ασφάλεια και να αποτελέσουν αντικείμενο της υψηλής στρατηγικής των κρατών.
Μη επανδρωμένα συστήματα
Τα μη επανδρωμένα συστήματα, που κατά βάση συνιστούν εφαρμογές της ρομποτικής, αναμένεται να κυριαρχήσουν στον αιώνα που διανύουμε και να επηρεάσουν καταλυτικά τις στρατηγικές αντιλήψεις στο πεδίο της ασφάλειας. Πρόκειται για:
τα εναέρια συστήματα (UAS) που κοινώς αποκαλούνται «drones»,τα υποβρύχια μη επανδρωμένα οχήματα, καιτα μη επανδρωμένα οχήματα-ρομπότ επιφανείας.
Αναφερόμαστε στην ουσία στην τάση για αυτόνομες πλατφόρμες, καθοδηγούμενες από τεχνητή νοημοσύνη. Θα μπορούσαμε, χωρίς υπερβολή ίσως, να πούμε ότι πρόκειται για ένα τομέα όπου η βιολογία και η τεχνολογία «εφάπτονται», με διάφορες μορφές και σε διάφορες εφαρμογές.
Πηγή:Σταύρος Λυγερός
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
Στο πεδίο της άμυνας και της ασφάλειας, οι κύριες προκλήσεις και απειλές που αναμένεται να κυριαρχήσουν στο παγκόσμιο στρατηγικό περιβάλλον κατά τον 21ο αιώνα, όπως εκτιμάται από έγκυρα διεθνή κέντρα ανάλυσης, θα αναφέρονται κυρίως στην διαστημική, την πληροφορική, τον κυβερνοχώρο, την ρομποτική και την βιολογία. Ήδη κατά τα τελευταία χρόνια, οι τομείς αυτοί δημιουργούν νέα δεδομένα στο διεθνές σύστημα, τις στρατηγικές αντιλήψεις και τη λήψη αποφάσεων.
Διάστημα
Το Διάστημα αναφέρεται στον αχανή χώρο που εκτείνεται πέρα από τη γήινη ατμόσφαιρα, αποτελώντας τον ακρογωνιαίο λίθο των σύγχρονων αμυντικών συστημάτων. Η συνεχής εξέλιξη της διαστημικής τεχνολογίας μεταβάλλει σημαντικά τη φύση του πολέμου.
Τα διαστημικά συστήματα συμβάλλουν καθοριστικά στους τομείς της συλλογής πληροφοριών, της διοίκησης και ελέγχου, της τηλεκατεύθυνσης οπλικών συστημάτων, της χαρτογράφησης, των τηλεπικοινωνιών, της πλοήγησης και εντοπισμού θέσης, της μετεωρολογικής πρόβλεψης, της γενικής προστασίας των δυνάμεων, της επιτήρησης συνόρων, κ.ά.
Η συνεισφορά των δορυφορικών συστημάτων στις νέες στρατηγικές και επιχειρησιακές αντιλήψεις, όπως ο δικτυο-κεντρικός πόλεμος, αναφέρεται πρωτίστως στην αλυσίδα της διοίκησης και της διαχείρισης των πληροφοριών, ώστε να εγγυώνται την υπεροχή κατά τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Επιπροσθέτως, δίνουν τη δυνατότητα επαλήθευσης συνθηκών, ελέγχου διακίνησης ή εγκατάστασης όπλων μαζικής καταστροφής, μετακίνησης προσφύγων, μόλυνσης φυσικών πόρων, κ.ο.κ.
Τα διαστημικά δορυφορικά συστήματα που προορίζονται για στρατιωτική χρήση, διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες, αναλόγως του ποια είναι η αποστολή τους:
Παρατήρηση της Γης (Earth Observation – EO)Αναγνώριση (Reconnaissance) – IMINT, HUMINTΥποκλοπή Σημάτων (Space-based Signal Intelligence) – SIGINT, COMINT, ELINT, TELINT.Έγκαιρη Προειδοποίηση (Early Warning – EW)Πλοήγηση – Προσδιορισμός Θέσης (Navigation/Positioning) – GPS, GLONAS, Galileo.Τηλεπικοινωνίες (Telecommunications)
Μία άλλη διάκριση των δορυφόρων είναι αυτή που γίνεται με βάση το βάρος τους και άρα το μέγεθός τους. Έτσι, αναφερόμαστε στους mini satellites (500-200 χλγ), τους microsatellites (κάτω των 200 χλγ), και τους nano satellites (κάτω των 10 χλγ).
Πληροφοριακός πόλεμος
Μία από τις πλέον σύγχρονες μορφές πολεμικών επιχειρήσεων αναφέρεται γενικά στον πληροφοριακό πόλεμο (informationwarfare), γνωστό επίσης ως I-War ή IW. Ως πληροφοριακό πόλεμο εννοούμε την επιθετική ή αμυντική χρήση των πληροφοριών και των πληροφοριακών συστημάτων για την απόκρουση, την εκμετάλλευση, τη φθορά, ή την καταστροφή εχθρικών πληροφοριών, διαδικασιών που βασίζονται στην πληροφορία, πληροφοριακών συστημάτων, καθώς και δικτύων που βασίζονται σε συστήματα υπολογιστών ενώ παράλληλα προστατεύονται τα φίλια πληροφοριακά συστήματα.
Μπορούμε να διακρίνουμε τρεις διαστάσεις του πληροφοριακού περιβάλλοντος, όπως φαίνονται στο σχήμα:
-Η Διανοητική διάσταση επικεντρώνεται στον άνθρωπο και αναφέρεται στην εκπαίδευση, τις πεποιθήσεις, τις κουλτούρες, τις δημόσιες υποθέσεις, τις ηγεσίες, τους τρόπους σκέψεις, τις πολιτικο-στρατιωτικές υποθέσεις, τις στρατιωτικές σχεδιάσεις και μεθοδεύσεις, κλπ.
-Η Πληροφοριακή διάσταση επικεντρώνεται στα δεδομένα (data) και αναφέρεται στις πληροφορίες, τον πληροφοριακό πόλεμο, τις επιχειρήσεις πληροφοριακής υποστήριξης, την διανομή πληροφοριών, την στοχοθέτηση για συλλογή πληροφοριών, κλπ.
-Η Φυσική διάσταση επικεντρώνεται στον στα χειροπιαστά ζητήματα και τον πραγματικό κόσμο και αναφέρεται στα συστήματα διοίκησης και ελέγχου, στα δίκτυο υπολογιστών (ένα θέμα που συνδέεται με τον κυβερνοχώρο), τον ηλεκτρονικό πόλεμο, τα συστήματα επικοινωνιών, κλπ.
Οι δράσεις αυτές σχεδιάζονται με σκοπό την απόκτηση πλεονεκτημάτων έναντι των στρατιωτικών ή μη στρατιωτικών εχθρικών συστημάτων. Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκεται, μέσω της διεξαγωγής πληροφοριακών επιχειρήσεων (information operations), η απόκτηση πληροφοριακής υπεροχής (information superiority).
Η τελευταία η οποία αποτελεί το επιχειρησιακό πλεονέκτημα που προέρχεται από την ικανότητα συλλογής, επεξεργασίας, και διασποράς μιας αδιάκοπης ροής πληροφοριών, ενώ παράλληλα εκμεταλλεύεται την αδυναμία του αντιπάλου να πράξει το ίδιο.
Δικτυο-κεντρικός πόλεμος
Η διασύνδεση των δυνάμεων, των μέσων και των οπλικών συστημάτων μέσω ενός πλήρως ενσωματωμένου δικτύου διοίκησης και πληροφόρησης οδήγησε σ’ αυτό που ονομάζουμε δικτυο-κεντρικό πόλεμο (network-centricwarfare-NCW), ο οποίος φυσικά έχει άμεση συνάφεια με τα όσα προαναφέρθηκαν για τον πληροφοριακό πόλεμο.
Με τον όρο δικτυο-κεντρικός πόλεμος αναφερόμαστε σε στρατιωτικές επιχειρήσεις οι οποίες πραγματοποιούνται με τη χρήση πλήρως ενσωματωμένων συστημάτων υψηλής τεχνολογίας. Μέσω αυτών επιδιώκεται η μετατροπή ενός πληροφοριακού πλεονεκτήματος, που αποκτάται εν πολλοίς με την τεχνολογία της πληροφορίας, σε ανταγωνιστικό πολεμικό πλεονέκτημα δυνάμεων κατάλληλα διαδικτυωμένων και με υψηλού επιπέδου πληροφόρηση, σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές.
Η αντίληψη του δικτυο-κεντρικού πολέμου δίνει τη δυνατότητα στους μαχόμενους να μετατρέπουν το πλεονέκτημα της πληροφορίας σε καταλυτική αύξηση της μαχητικής ισχύος.
Network-CentricOperations: Απεικόνιση ενός δικτυο-κεντρικής μορφής σεναρίου συλλογής/ανάλυσης πληροφοριών και συνεργασίας όλων των όπλων και υπηρεσιών που συμμετέχουν στο θέατρο επιχειρήσεων
Εδώ ανήκουν τα συστήματα C4ISR (Command, Control, Communications, Computer, Intelligence, Surveillance&Reconnaissance) τα οποία συνιστούν απαραίτητο στοιχείο των συγχρόνων στρατών προκειμένου να είναι δυνατή η λειτουργία τους στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον και η άμεση αντίδρασή τους στις σύγχρονες απειλές και απαιτήσεις.
Η εξέλιξη των συστημάτων C4ISR αποτελεί μια συνεχή διαδικασία, η οποία έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Η Διοίκηση (Command) και ο Έλεγχος (Control) (κωδικά C2) αποτελούσαν ανέκαθεν διαδικασίες ηγεσίας, οι οποίες, σταδιακά, απέκτησαν υψηλού επιπέδου Επικοινωνίες (Communications) (κωδικά C3). Στη συνέχεια, στις τρεις αυτές λειτουργίες προστέθηκε ο τομέας των Πληροφοριών (Information) (κωδικά C3Ι).
Από το C4I από το C4ISR
Η ανάπτυξη των Υπολογιστών εισήγαγε νέα δεδομένα και δυνατότητες στην ενάσκηση της διοίκησης και ελέγχου (κωδικά C4Ι). Τελευταία, άρχισαν να ενσωματώνονται η Επιτήρηση (Surveillance) και η Αναγνώριση (Reconnaissance) (κωδικά C4ISR). Οι δύο τελευταίες λειτουργίες υλοποιούνται κυρίως με επίγεια ραντάρ, με μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα, με αερομεταφερόμενα συστήματα επιτήρησης εδάφους (airbornegroundsurveillance – AGS) και με δορυφόρους παρατήρησης-αναγνώρισης.
Στον δικτυο-κεντρικό πόλεμο διασυνδέονται τα συστήματα C4ISR όλων των κλιμακίων, από το απλό όχημα αναγνώρισης και το άρμα μάχης έως τους δορυφόρους, τα αεροσκάφη, τα πλοία, τα μη επανδρωμένα συστήματα (drones και άλλα). Συστήματα πυρών υποστήριξης, εκτόξευσης πυραύλων, αλλά και υποστήριξης διοικητικής μέριμνας είναι επίσης συνδεδεμένα στο όλο πλαίσιο των δικτυο-κεντρικών επιχειρήσεων.
Οι δικτυο-κεντρικές επιχειρήσεις (network-centricoperations)εστιάζουν κυρίως στο τακτικό και το επιχειρησιακό επίπεδο του πολέμου, αν και επιδρούν σε όλα τα επίπεδα των στρατιωτικών δραστηριοτήτων από το τακτικό έως το στρατηγικό.
Στο επιχειρησιακό επίπεδο, οι δικτυο-κεντρικές επιχειρήσεις παρέχουν στους διοικητές τη δυνατότητα παραγωγής μαχητικών αποτελεσμάτων ακριβείας σε πρωτόγνωρο επιχειρησιακό ρυθμό, δημιουργώντας προϋποθέσεις για την ταχεία εφαρμογή τρόπων ενεργείας για την αντιμετώπιση των εχθρικών δυνάμεων.
Ένα σύστημα C4ΙSR αποτελεί πολλαπλασιαστικό παράγοντα ισχύος, δεδομένου ότι παρέχει υψηλό επίπεδο πληροφόρησης, ταχύτητας και συντονισμού όλων των στοιχείων που συμμετέχουν σε μία επιχείρηση.
Κατά συνέπεια δεν μπορεί να νοηθούν σύγχρονες ένοπλες δυνάμεις χωρίς ανάλογες δυνατότητες, ενώ είναι προφανές ότι ένα υψηλού επιπέδου σύστημα C4ΙSR αντισταθμίζει ενδεχόμενη υπεροπλία του αντιπάλου, η οποία εκ πρώτης όψεως δίνει την εντύπωση μη ύπαρξης ισορροπίας δυνάμεων.
Ο κυβερνοχώρος
Ο κυβερνοχώρος (cyberspace) έχει καταστεί η πέμπτη διάσταση του θεάτρου επιχειρήσεων, μετά την ξηρά, τη θάλασσα, τον αέρα και το διάστημα. Συνιστά πλέον μία περιοχή χωρίς όρια που έχει επίδραση σχεδόν σε όλα τα θέματα της ζωής.
Χαρακτηρίζεται από τη χρήση ηλεκτρονικού και ηλεκτρομαγνητικού φάσματος για την εναποθήκευση, μετατροπή και ανταλλαγή δεδομένων μέσω διαδικτυωμένων συστημάτων και των συναφών φυσικών υποδομών.
Η δραματική αύξηση της ταχύτητας, του όγκου και του εύρους της επικοινωνίας που προσφέρει, έχει μεταβάλλει χωρίς αμφιβολία τις συμπεριφορές των ανθρώπων, των εταιριών, των κυβερνήσεων και των στρατών. Από την άλλη, προβάλλει ένας αυξανόμενος αριθμός προκλήσεων για την ατομική και τη συλλογική ασφάλεια.
Οι κρίσιμες υποδομές και τα συστήματα που βασίζουν τη λειτουργία τους σε δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών έχουν καταστεί ιδιαίτερα ευάλωτα σε κυβερνοεπιθέσεις (cyberattacks). Ο Ναύαρχος James Stavridis, σε συνέντευξή του σχετικά με τις προκλήσεις εθνικής ασφάλειας κατά τον 21ιο αιώνα, λέει: «Number one is cyber. It’s explosive. Every day you see new manifestations of the collision between our concerns about privacy and our need to protect ourselves. I think cyber is top on my list.»
Όλα δείχνουν ότι ο κυβερνοχώρος θα αποτελέσει τη «ζώνη μάχης», στην οποία θα διεξαχθούν πολλές αποφασιστικές μάχες στη διάρκεια του 21ου αιώνα. Η ποικιλία των στόχων που μπορούν να προσβληθούν, η έκτασή τους, η ταχύτητα προσβολής τους και η σοβαρότητα των επιπτώσεων της προσβολής για τον αντίπαλο καθιστούν τον κυβερνοπόλεμο (cyberwar), ικανό να επηρεάσει τη θέληση του αντιπάλου, παθητικά (αποτροπή) ή ενεργητικά (πειθαναγκασμός).
Ως κυβερνοπόλεμος ορίζεται το σύνολο των ενεργειών ενός κράτους, προκειμένου να διεισδύσει στα συστήματα υπολογιστών και στα δίκτυα του αντιπάλου, με στόχο να προκαλέσει βλάβες ή αποδιοργάνωση. Εδώ συναντούμε, επίσης, τους όρους κυβερνο-άμυνα, κυβερνο-δυνατότητες και κυβερνο-όπλα.
Τα τελευταία συνιστούν μια νέα κατηγορία δυνατοτήτων μέσω των οποίων επιδιώκεται η πρόκληση ζημιών σε κρίσιμες υποδομές, στις πληροφορίες που περιέχουν και στα δεδομένα (data) ή προγράμματα λογισμικού.
Η κλασικοποίηση των κυβερνο-όπλων γίνεται κυρίως με βάση τέσσερις παραμέτρους: Ακρίβεια (Precision), Διεισδυτικότητα (Intrusion), Ορατότητα (Visibility), Ευκολία υλοποίησης (EasinesstoImplement).
Ο κυβερνοχώρος μεταβάλλει τις μέχρι σήμερα διαμορφωμένες αντιλήψεις για τη δομή του διεθνούς συστήματος και τις διακρατικές σχέσεις, κυρίως σε ότι έχει να κάνει με την εξουσία και τον έλεγχο που ασκεί κάθε κράτος στα σύνορά του.
Δημιουργείται εκ των πραγμάτων, στο παγκόσμιο περιβάλλον μια «κυβερνο-αναρχία», η οποία θα απαιτήσει προφανώς μια νέας μορφής παγκόσμια τάξη, την οποία θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «κυβερνο-τάξη» (cyber-order).
Βιολογία
Η βιολογία –και κατ’ επέκταση η βιοτεχνολογία– προβάλλει ως κύριο χαρακτηριστικό του παγκόσμιου στρατηγικού περιβάλλοντος στις επόμενες δεκαετίες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, στη διάρκεια των επόμενων 10-20 ετών, θα υπάρξουν τεράστιες αλλαγές στις κοινωνικές δομές ως αποτέλεσμα της βιολογίας.
Κυρίως, εξαιτίας της δυνατότητας χειρισμού του ανθρώπινου γονιδιώματος, της δυνατότητας παραγωγής ενέργειας με βιολογικούς τρόπους, της δυνατότητας αλλαγής του προσδόκιμου ζωής, της αύξησης των ανθρώπινων δεξιοτήτων κ.ά. Όλα αυτά αναμένεται να έχουν βαθιές επιπτώσεις στην ασφάλεια και να αποτελέσουν αντικείμενο της υψηλής στρατηγικής των κρατών.
Μη επανδρωμένα συστήματα
Τα μη επανδρωμένα συστήματα, που κατά βάση συνιστούν εφαρμογές της ρομποτικής, αναμένεται να κυριαρχήσουν στον αιώνα που διανύουμε και να επηρεάσουν καταλυτικά τις στρατηγικές αντιλήψεις στο πεδίο της ασφάλειας. Πρόκειται για:
τα εναέρια συστήματα (UAS) που κοινώς αποκαλούνται «drones»,τα υποβρύχια μη επανδρωμένα οχήματα, καιτα μη επανδρωμένα οχήματα-ρομπότ επιφανείας.
Αναφερόμαστε στην ουσία στην τάση για αυτόνομες πλατφόρμες, καθοδηγούμενες από τεχνητή νοημοσύνη. Θα μπορούσαμε, χωρίς υπερβολή ίσως, να πούμε ότι πρόκειται για ένα τομέα όπου η βιολογία και η τεχνολογία «εφάπτονται», με διάφορες μορφές και σε διάφορες εφαρμογές.
Πηγή:Σταύρος Λυγερός
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο Γουακάσο δεν γυρνάει στον Παναθηναϊκό
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΑΧΤΣΙΟΓΛΟΥ: ΚΑΜΙΑ ΤΡΥΠΑ ΣΤΟ ΕΣΟΔΑ ΤΟΥ ΕΦΚΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
