2017-07-18 11:00:38
Φωτογραφία για Τα όρια της φιλίας Ρωσίας-Λευκορωσίας
του Artyom Shraibman

Carnegie Moscow Center 

Στις αρχές Ιανουαρίου, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Alexander Lukashenko θέσπισε ως νόμο ένα πολυαναμενόμενο διάταγμα: η Λευκορωσία θα καταργούσε τη βίζα για πολίτες από 80 χώρες, μεταξύ των ΗΠΑ οι ΗΠΑ και τα κράτη της ΕΕ, για διάστημα έως και πέντε ημέρες. Σε σχέση με το καθεστώς βίζας άλλων μετά-σοβιετικών κρατών, αυτό είναι μια καθυστερημένη και ήπια απελευθέρωση. Η Ουκρανία και η Γεωργία για παράδειγμα, απελευθέρωσαν το καθεστώς βίζας για Δυτικούς πριν απο 10 χρόνια, και το Καζακστάν, η Αρμενία και το Κιργιστάν έχουν παρομοίως μετριάσει τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς τα τελευταία χρόνια.

Αλλά σε αντίθεση με τη Λευκορωσία, καμία από αυτές τις χώρες δεν έχει ανοιχτή πόρτα με τη Ρωσία, που σημαίνει ότι η απελευθέρωση της βίζας τους δεν αποτελεί ανοιχτή απειλή για τη ρωσική ασφάλεια.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η Ρωσία αντέδρασε γρήγορα στη νέα πολιτική της Λευκορωσίας: την 1η Φεβρουαρίου, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλειας της Ρωσίας (FSB) δημοσίευσε την οδηγία του διευθυντή της Alexander Bortnikov για την εγκατάσταση μιας ζώνης ασφάλειας με συνοριακούς ελέγχους κατά μήκος των συνόρων Ρωσίας-Λευκορωσίας, και το Μάιο, η Ρωσία μετακίνησε τις πτήσεις προς τη Λευκορωσία από εγχώριους σε διεθνείς τερματικούς σταθμούς.

ΕΝώ η απόφαση του Φεβρουαρίου απλώς καθιέρωσε μια νομική αιτιολόγηση για τυχαίους ελέγχους διαβατηρίων στα σύνορα χωρίς την πλήρη αποκατάσταση του ελέγχου των συνόρων, το δεύτερο μέτρο έχει αποδειχθείότιείναι πιο επώδυνο
. Όλοι οι επιβάτες που ταξιδεύουν με αεροπλάνο από το Μινσκ στη Ρωσία, πρέπει τώρα να περιμένουν με όλους τους άλλους στον έλεγχο των διαβατηρίων.

Αυτό το μέτρο έχει ήδη επηρεάσει την κρατική αεροπορική εταιρεία Belavia, η οποία κερδίζει ένα σημαντικό κέρδος από το transit επιβατών μέσω του Μινσκγ, διότι έχει καταστήσει το Μινσκ έναν λιγότερο ελκυστικό κόμβο διέλευεσης.

Η Μόσχα δηλώνει ότι αυτά τα μέτρα ελήφθησαν υπό το πρίσμα της αυξανόμενης τρομοκρατικής απειλής που αντιμετωπίζει η Ρωσία. Στη γραμμή του Κρεμλίνου, ο Ρώσος πρέσβης στη Λευκορωσία δήλωσε πρόσφατα ότι οι μαχητές του ISIS μπορεί να επωφεληθούν από τα ταξίδια χωρίς βίζα στο εθνικό αεροδρόμιο του Μινσκ.

Αλλά αυτή η δικαιολογία δεν αρκεί. Η απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας δεν έχει καταστήσει ευκολότερο για τους τρομοκράτες με ευρωπαϊκά διαβατήρια να μπουν στη Ρωσία. Η Λευκορωσία και η Ρωσία έχουν διατηρήσει μια κοινή βάση ανεπιθύμητων ταξιδιωτών για αρκετά χρόνια, και η υπηρεσία συνόρων της Λευκορωσίας δεν πρόκειται να σταματήσει να εμποδίζει άτομα που βρίσκονται στη λίστα, από το να μπουν στη χώρα τους, τώρα που οι Δυτικοί μπορούν να ταξιδεύουν πιο εύκολα στο Μινσκ.

Πραγματικά, το μόνο πράγμα που έχει αλλάξει είναι η απαίτηση να χορηγείται βίζα στο αεροδρόμιο του Μινσκ. Ένας πιθανός τρομοκράτης θα εξοικονομούσε τώρα 20 λεπτά και μεταξύ 60-100 δολάρια.

Ακόμη περισσότερο, η απάντηση της Ρωσίας δεν θα αποτρέψει πιθανούς τρομοκράτες από το να μεταβούν στο Μινσκ, επιβιβαζόμενοι σε ένα βραδινό τρένο ή λεωφορεία και να ταξιδέψουν στη Μόσχα. Επίσης, δεν υπάρχει συνοριακός έλεγχος κατά μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών από τη Λευκορωσία στη Ρωσία. Το ίδιο ισχύει (σε μεγάλο βαθμό) και για τα ταξίδια με αυτοκίνητο, παρά τη νεοσυσταθείσα ζώνη ασφαλείας.

Τέλος, το χρονολόγιο της ρωσικής απάντησης δεν έχει λογική. Ενώ η εντολή της ζώνης ασφαλείας δημοσιεύτηκε το Φεβρουάριο, ο Bortnikov την υπέγραψε το Δεκέμβριο του 2016 -προτού το Μινσκ ανακοινώσει τα ταξίδια χωρίς βίζα.

Τυχαίοι έλεγχοι διαβατηρίως στα σύνορα -τόσο στα αεροδρόμιο όσο και κατά μήκος των οδικών αρτηριών- ξεκίνησαν στις αρχές του φθινοπώρου του 2016. Τότε, οι Ρώσοι αξιωματικοί περιπολιών στα σύνορα αφέρονται να είχαν στείλει κάποια τουριστικά λεωφορία πίσω στη Λευκορωσία με το επιχείρημα ότι τα σύνορα δεν έχουν σημεία ελέγχου για ξένους ταξιδιώτες. Οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες της Λευκορωσίας υπέστησαν τεράστια οικονομική ζημιά όπως και η αξιοπιστία τους, καθιστώντας τις εξελίξεις αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των χωρών το Νοέμβριο του 2016.

Υπό αυτή την έννοια, η απόφαση του Μινσκ να επιτρέψει ταξίδια χωρίς βίζα, ήταν απλώς μια εύκολη δικαιολογία που χρησιμοποίησε η Μόσχα για να εξηγήσει τα νέα μέτρα ασφάλειας, νομιμοποιώντας αναδρομικά τις ενέργειες των Ρώσων αξιωματικών περιπολιών το περασμένο φθινόπωρο.

Αν και η Μόσχα δεν έχει δημοσίων συζητήσει τους λόγους για τους οποίους κατέστησε πιο αυστηρούς τους ελέγχους στα σύνορα, δεν υπάρχει αμφιβολία για την πρόθεσή της. Πρώτον, η Ρωσία όλο και περισσότερο βλέπει τον εαυτό της ως ένα πολιορκημένο φρούριο που περιβάλλεται από εχθρούς. Μια τέτοια νοοτροπία μεταξύ των ελίτ -και σε μεγάλο βαθμό, μεταξύ της γενικής κοινής γνώμης- οδηγεί το καθεστώς προς όλα τα είδη των προστατευτικών μέτρων ακόμη και αν δεν είναι απολύτως αναγκαία. Δεύτερον, έχει κανείς την εντύπωση ότι η Ρωσία δεν είναι πλέον προετοιμασμένη να αναθέσει την ασφάλεια των συνόρων της στα στρατεύματα της Λευκορωσίας.

Η συμπεριφορά της Μόσχας υποδηλώνει ότι η Μόσχα δεν θεωρεί πλέον το Μινσκ έναν αξιόπιστο εταίρο στην άμυνα. Η αναδιάταξη των ρωσικών μηχανοκίνητων πεζικών στρατευμάτων στο Σμολενσκ και στο Μπρίανσκ αποτελεί μία ακόμη ένδειξη της αλλαγής της Μόσχας. Η Ρωσία, όπως φαίνεται, είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει τα δικα της στρατεύματα για να στηριξει τη "λευκορωσική ασπίδα”.

"Το ύφος της συζήτησης είναι πιο σημαντικό από το αντικείμενο”, τόνισε κάποτε ο θεωρητικός Gregory Pomerant. Με αυτό κατά νου, είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με Λευκορώσους διπλωμάτες, κανενας δεν ενημέρωσε το Μινσκ για τη νέα ζώνη ασφάλειας, η οποία παραβιάζει τη συμβωνία προστασίας των συνόρων των χωρών.

Προφανώς, αυτές οι διπλωματικές αγκύλες αντιπροσωπεύουν μια γενικότερη δυσαρέσκεια για τη βελτίωση των σχέσεων του Μινσκ με τη Δύση σε μια στιγμή που η Ρωσία διαμαρτύρεται για αυτό. Το Μινσκ, οπως πιστεύει η Ρωσία, προσπαθεί να αξιοποιήσει αυτή τη διαμάχη παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως πιο προβλέψιμο παράγοντα και επωφελούμενο από το καθεστώς κυρώσεων στη Ρωσία.

Για να διορθωθεί το πρόβλημα, η Μόσχα παρουσίασε μια μίνι έκδοση της Συνθήκης του Σένγκεν -μία ενιαία βίζα τόσο για τη Ρωσία όσο και για τη Λευκορωσία (Ο Ρώσος πρωθυπουργός Dmitry Medvedev ανέπτυξε την ιδέα το 2015).

Αλλά η πρόταση δεν θα λειτουργήσει για τη Λευκορωσία, εν μέρει επειδή το Μινσκ και η Μόσχα έχουν τώρα διαφορετικά καθεστώτα βίζας. Επιπλέον, μια ανεξάρτητη πολιτική βίζας είναι ένα σημαντικό στοιχείο κυριαρχίας, στην οποία οι γείτονες της Ρωσίας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι.

Προσφάτως, το Μινσκ κατάφερε να πείσει τη Μόσχα να συμφωνήσει σε μια πιο ήπια εκδοχή της συνεργασίας στο θέμα της βίζας. Οι διπλωμάτες και οι αξιωματούχοι στον τομέα της μετανάστευσης, διαπραγματεύονται μια νέα διμερή συμφωνία για την αναγνώριση των θεωρήσεων διέλευσης, οι οποίες εάν υιοθετηθούν, θα επιτρέψουν στους ξένους πολίτες να περνάνε μέσα από μία ή δύο χώρες, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν βίζα που εκδόθηκε από την άλλη.

Οι συζητήσεις για τη συμφωνία μόλις ξεκίνησαν, αλλά είναι λογικό ότι οι Λευκορώσοι θα προσπαθήσουν να βελτιώσουν τις συνθήκες για τη διέλευση επιβατών, οι οποίοι παρέχουν στο ΜΙνσκ μια σημαντική πηγή εσόδων. Ιδανικά, οι Λευκορώσοι θέλουν να τους επιτραπεί να ελέγχουν τα διαβατήρια των επιβατών για ρωσική βίζα έτσι ώστε να μπορούν να τους αφήνουν να επιβιβάζονται σε αεροπλάνα για τη Μόσχα. Το καλύτερο σενάριο για τη Λευκορωσία θα περιλαμβάνει επίσης την επιστροφή των πττήσεων της Λευκορωσιάς σστους εγχώριους τερμαντικούς σταθμούωςτων ρωσικών αερορομίων.

Η συνοριακή διαμάχη έχει για άλλη μια φορά αναδείξει τις διαφορετικές τροχιές που επέλεξαν τα δύο συμμαχικά αυταρχικά καθεστώτα για τον εαυτό τους. Το ρωσικό καθεστώς έχει αποφασίσει να ενοποιήσει την εξουσία με το να αποκλειστεί από τον έξω κόσμο. Έχει επιλέξει την αυτάρκεια τόσο για την οικονομία όσο και για την ασφάλειά της. Αντιθέτως, εν μέρει ως απάντηση στην ολοένα και μεγαλύτερη ρωσική απομονωση, η Λευκορωσία έχει αρχίσει να αναζητά νέες πηγές δέσμευσης με τον έξω κόσμο. Στην πραγματικότητα όσο περισσότερο η Ρωσία οδηγείται σε νέα τροχιά, τόσο πιο εύκολα η Λευκορωσία μπορεί να εκμεταλλευτεί για δικό της πολιτικό όφελος.

Capital.gr ==========================================

 Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ