2017-08-06 15:51:36
Μια εκ βαθέων εξομολόγηση του πολυβραβευμένου Κρητικού σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή. Μιλά για την γυναίκα τη ζωής του , τα παιδικά του χρόνια,αλλά και τους 2 καλούς φίλους που έφυγαν στην ''γειτονιά των αγγέλων'' τον Σωτήρη Μουστάκα αλλά και τον Στάθη ΨάλτηΑπό την
ΤΕΡΙΑΝΝΑ ΠΑΠΠΑ
Ο Γιάννης Σμαραγδής, απλός, ήρεμος, χαμογελαστός, μας δέχτηκε φιλόξενα στον χώρο του για να μας παρασύρει στη... δίνη της θετικής του σκέψης.
Ο πολυβραβευμένος σκηνοθέτης, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, εμβληματική φυσιογνωμία της σύγχρονης κινηματογραφικής δημιουργίας στη χώρα μας, μας «ξεναγεί» στις προσωπικές και τις επαγγελματικές του αναμνήσεις, ξετυλίγοντας στην «Espresso» το φιλμ -αυτή τη φορά- της δικής του ζωής, από τα δύσκολα παιδικά του χρόνια στην Κρήτη έως σήμερα.
Τι θυμάστε από τα παιδικά σας χρόνια;
Γεννήθηκα στο Ηράκλειο της Κρήτης και όταν ήμουν πολύ μικρός φύγαμε οικογενειακώς στον Ψηλορείτη, όπου ζούσαμε μέχρι τα επτά μου χρόνια σε ένα παλιό εργοστάσιο του παππού μου, που δεν ήταν σε λειτουργία.
Είχε εκπέσει ο παππούς μου, διότι είχε μπει στην Αριστερά, και άλλαξε η ζωή μας. Εκεί πρωτοείδα το φως που στοίχειωσε όλες μου τις ταινίες, δηλαδή το κιτρινόχρωμο φως, λίγο προτού δύσει ο ήλιος, καθώς χτυπούσε στα βράχια γύρω και απέναντι από το χωριό, όπου όλα ήταν γκριζωπά.
Υπήρξε κάτι που σας στιγμάτισε εκείνη την περίοδο;
Εκεί, στο χωριό που ήμουν, συνέβη ένα περιστατικό που το έμαθα πολύ μεγάλος και που όταν το έμαθα δεν το έλεγα. Τώρα έχουν περάσει τα χρόνια και δεν έχει κανένα νόημα πια να το κρύβω. Πέρασε, λοιπόν, τότε από το χωριό ένας πλανόδιος πωλητής ευτελών εικόνων. Μιλώντας με τη μάνα μου, της είπε γι’ αυτά που συμβαίνουν τώρα στη ζωή μου. Οταν πήρα το πρώτο μου βραβείο, η μητέρα μου φώναξε τη γυναίκα μου και της αφηγήθηκε το περιστατικό και κατάλαβα, πολύ αργά, ότι ο καθένας από μας έχει τη δική του προδιαγεγραμμένη μοίρα.
Βγήκατε από μικρός στο μεροκάματο;
Είμαι ο πρώτος από τα τέσσερα παιδιά που μείναμε ορφανά. Οταν ήρθαμε από την Κρήτη στην Αθήνα, δούλευα για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ένα φαρμακείο. Μπορείς να υποθέσεις πόσο δύσκολα ήταν για μια χήρα γυναίκα, με τον μεγαλύτερο γιο να είναι 16 και τον μικρότερο 11 χρόνων. Ομως, γρήγορα βρήκαμε όλοι για ποιον ρόλο είμαστε εδώ.
Η σύζυγός σας, η κυρία Ελένη, πώς μπήκε στη ζωή σας;
Τη γνώρισα στο φαρμακείο όπου δούλευα. Ηταν -και είναι- μια πολύ ωραία γυναίκα και δεν ήξερα πώς να την πλησιάσω. Κατέβηκα, λοιπόν, στην Κρήτη και της πήρα κάποια πράγματα.
Η Ελένη κατάλαβε ότι ήταν ευτελέστατα, αλλά τα κοίταζε σαν να είναι χρυσαφένια. Τότε με ρώτησε: «Τι θα κάνεις στη ζωή σου;» Και της απάντησα: «Θα γίνω σκηνοθέτης». «Σου πάει» μου είπε και γι’ αυτό έγινα σκηνοθέτης, από το «σου πάει» που μου είπε η γυναίκα μου.
Η τελευταία σας ταινία «Ο θεός αγαπάει το χαβιάρι» δέχτηκε πολύ έντονες κριτικές προτού καν βγει στις αίθουσες. Αυτό σάς κατέβαλε ή σας έκανε πιο δυνατό;
Η ταινία αυτή στοχοποιήθηκε από μια ομάδα ανθρώπων που κηδεμονεύουν τον ελληνικό κινηματογράφο. Ετσι, άρχισαν να την εκθέτουν αρνητικά προτού καν η ταινία έρθει στην Ελλάδα και προτού αρχίσει να παίζεται στις αίθουσες, επηρεάζοντας τον κόσμο.
Ομως, μετά τις κινηματογραφικές προβολές -η ταινία έκανε 350.000 εισιτήρια- και όταν στη συνέχεια παίχτηκε στα κανάλια, η εντύπωση που έχει μείνει είναι πως είναι η καλύτερη ταινία -και από τον «El Greco»-, όσον αφορά τις δικές μου ταινίες.
Εχετε βρεθεί και ένα βήμα πριν από τη φυλακή, όπως ο ίδιος έχετε δηλώσει στο παρελθόν...
Αυτό συνέβη εξαιτίας της δυσφήμησης που προανέφερα! Η ταινία δεν έκοψε τα εισιτήρια που περιμέναμε, οπότε δημιουργήθηκαν χρέη και υπήρξε εισαγγελική εντολή να με συλλάβουν. Ευτυχώς, η ταινία πουλήθηκε στο εξωτερικό και έτσι άρχισε να φέρνει χρήματα. Ομως, για να κάνω την ταινία έφτασα λίγο πριν από τον Κορυδαλλό.
Ωστόσο, δεν μ’ απασχολεί. Αν αυτό μ’ εμπόδιζε να κάνω τον «Καζαντζάκη», ναι, θα ήταν ένα πλήγμα. Δεν με απασχολούν οι αρνητικές κριτικές ούτε αν αφήνει χρέη μια ταινία. Εχω μια γυναίκα που είναι άγγελος και αντέχει. Αντέχει το σπίτι της να είναι υποθηκευμένο! Είμαι τυχερός άνθρωπος που έχω αυτή τη στήριξη.
Η τέχνη στην Ελλάδα απαιτεί πολλές θυσίες;
Η τέχνη στη Ελλάδα απαιτεί μόνο θυσίες. Με όλες τις δυσκολίες, τα έργα που ήθελα να κάνω τα έκανα και είμαι τυχερός που τα κατάφερα. Πρέπει να σου πω ότι τις μεγαλύτερες δυσκολίες τις βρήκα τώρα, με τον «Καζαντζάκη». Αν δεν υπήρχαν οι Κρητικοί και λίγοι καλοί άνθρωποι που μας έδωσαν μια βάση να πατήσουμε, η ταινία δεν θα είχε γίνει. Είχε βρει πολλές αντιστάσεις.
Τελικά, ήταν άθεος ο Νίκος Καζαντζάκης;
Φυσικά και ήταν. Ειπώθηκαν διάφορα πράγματα από ανθρώπους εκείνης της εποχής, υπερβολικά και άστοχα. Δεν ήταν άθεος ούτε ήταν αντίχριστος, διαβάστηκαν τα έργα του με λάθος τρόπο. Σήμερα, που έχουν περάσει πολλά χρόνια, έχω μιλήσει με ιερωμένους, έχω μιλήσει και με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος είναι μέγας θαυμαστής του Καζαντζάκη -στη βιβλιοθήκη του υπάρχουν τα άπαντα του συγγραφέα-, και ευλόγησε την ταινία, γνωρίζοντας ότι θα συμφιλιώσει δύο πράγματα τα οποία -ανοήτως- ήταν χωρισμένα. Ο καιρός έδειξε ότι έγιναν λανθασμένες αναγνώσεις και παρεξηγήσεις. Ερχεται, λοιπόν, η ταινία να βάλει τον Καζαντζάκη δίπλα στον Θεό.
Ο Λάκης Λαζόπουλος, ο Σωτήρης Μουστάκας και ο Στάθης Ψάλτης, εκτός από αγγελικές μορφές στις ταινίες σας, στάθηκαν δίπλα σας ως σπουδαίοι φίλοι Σπουδαίοι φίλοι και αγαθές ψυχές. Και με τον Σωτήρη και με τον Στάθη μοιραστήκαμε τόσα.
Εκαναν τις ταινίες μου ξέροντας ότι θα πεθάνουν. Γνώριζαν ότι η αγκαλιά μας ήταν ανοιχτή για να μπορέσουν ν’ αφήσουν το τελευταίο αποτύπωμά τους, όπως ακριβώς ήθελαν. Αυτό έγινε. Και οι δυο αυτές ταινίες (σ.σ.: «Ο θεός αγαπάει το χαβιάρι» και «Καζαντζάκης») ήταν το τελευταίο βήμα τους σε αυτόν τον πλανήτη προτού φύγουν.
Τι θυμάστε από τον Στάθη Ψάλτη;
Αν μας έβλεπες, δεν ήξερες αν είμαστε πατέρας με γιο, αδερφός με αδερφό. Ημασταν αδερφές ψυχές, γι’ αυτό όλα τα πράγματα, τα γύρω γύρω που συνέβαιναν, δεν μας άγγιζαν. Διότι αυτό που συνέβη είναι ότι ο Ψάλτης άφησε την ψυχή του και έφυγε. Την άφησε μέσα στην ταινία. Αυτό το έργο τού έδωσε τη... γομολάστιχα για να σβήσει αυτά που δεν θα ήθελε να έχει κάνει, αλλά η ζωή τα έφερε έτσι ώστε να γίνουν. Ομως, το τελευταίο του αποτύπωμα είναι αυτό το θηριώδες ταλέντο που καταγράφηκε στην ταινία. Αυτό έγινε και με τον Μουστάκα.
Ο Λάκης Λαζόπουλος θα είναι στην επόμενη ταινία σας;
Θα σου πω κάτι που δεν είναι γνωστό: Τον Λάκη προόριζα για τον ρόλο του Στάθη. Και έφυγε ο Λάκης για να έρθει ο Στάθης. Γι’ αυτό και ο Στάθης προτού πεθάνει βιντεοσκόπησε τον εαυτό του και είπε «να το δώσετε στον Λαζόπουλο». Ο Στάθης τα ήξερε όλα. Ηξερε ότι ο Λάκης, που είναι μια επίσης αγαθή ψυχή, χωρίς να του το πει ποτέ κανείς, ότι έφυγε από την ταινία, για να μπει εκείνος.
Και το επόμενο κινηματογραφικό σας βήμα;
Ο «Καποδίστριας», όπου θα δείτε και τον Λάκη. Και θα είναι τόσο επίκαιρη ταινία... Γιατί χάθηκε η Ελλάδα. Ολα αυτά που γίνονται στην Ελλάδα τους τελευταίους αιώνες έγιναν γιατί δολοφόνησαν ελληνικά χέρια τον Ιωάννη Καποδίστρια.
Ξένοι παράγοντες έπαιζαν πάντα καθοριστικό ρόλο και, αν ο Καποδίστριας δεν είχε δολοφονηθεί, η Ελλάδα θα ήταν σήμερα σαν την Ελβετία στον πολιτισμό, στη φιλοσοφία, στις καινοτομίες. Γιατί οι Ελληνες δεν γνωρίζουν ποιο ήταν το όραμα του Καποδίστρια. Θα το δουν στην ταινία και θα καταλάβουν τι σπουδαίο μυαλό ήταν και τι είχε οραματιστεί για τη χώρα.
πηγή
epixirimatias
ΤΕΡΙΑΝΝΑ ΠΑΠΠΑ
Ο Γιάννης Σμαραγδής, απλός, ήρεμος, χαμογελαστός, μας δέχτηκε φιλόξενα στον χώρο του για να μας παρασύρει στη... δίνη της θετικής του σκέψης.
Ο πολυβραβευμένος σκηνοθέτης, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, εμβληματική φυσιογνωμία της σύγχρονης κινηματογραφικής δημιουργίας στη χώρα μας, μας «ξεναγεί» στις προσωπικές και τις επαγγελματικές του αναμνήσεις, ξετυλίγοντας στην «Espresso» το φιλμ -αυτή τη φορά- της δικής του ζωής, από τα δύσκολα παιδικά του χρόνια στην Κρήτη έως σήμερα.
Τι θυμάστε από τα παιδικά σας χρόνια;
Γεννήθηκα στο Ηράκλειο της Κρήτης και όταν ήμουν πολύ μικρός φύγαμε οικογενειακώς στον Ψηλορείτη, όπου ζούσαμε μέχρι τα επτά μου χρόνια σε ένα παλιό εργοστάσιο του παππού μου, που δεν ήταν σε λειτουργία.
Είχε εκπέσει ο παππούς μου, διότι είχε μπει στην Αριστερά, και άλλαξε η ζωή μας. Εκεί πρωτοείδα το φως που στοίχειωσε όλες μου τις ταινίες, δηλαδή το κιτρινόχρωμο φως, λίγο προτού δύσει ο ήλιος, καθώς χτυπούσε στα βράχια γύρω και απέναντι από το χωριό, όπου όλα ήταν γκριζωπά.
Υπήρξε κάτι που σας στιγμάτισε εκείνη την περίοδο;
Εκεί, στο χωριό που ήμουν, συνέβη ένα περιστατικό που το έμαθα πολύ μεγάλος και που όταν το έμαθα δεν το έλεγα. Τώρα έχουν περάσει τα χρόνια και δεν έχει κανένα νόημα πια να το κρύβω. Πέρασε, λοιπόν, τότε από το χωριό ένας πλανόδιος πωλητής ευτελών εικόνων. Μιλώντας με τη μάνα μου, της είπε γι’ αυτά που συμβαίνουν τώρα στη ζωή μου. Οταν πήρα το πρώτο μου βραβείο, η μητέρα μου φώναξε τη γυναίκα μου και της αφηγήθηκε το περιστατικό και κατάλαβα, πολύ αργά, ότι ο καθένας από μας έχει τη δική του προδιαγεγραμμένη μοίρα.
Βγήκατε από μικρός στο μεροκάματο;
Είμαι ο πρώτος από τα τέσσερα παιδιά που μείναμε ορφανά. Οταν ήρθαμε από την Κρήτη στην Αθήνα, δούλευα για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ένα φαρμακείο. Μπορείς να υποθέσεις πόσο δύσκολα ήταν για μια χήρα γυναίκα, με τον μεγαλύτερο γιο να είναι 16 και τον μικρότερο 11 χρόνων. Ομως, γρήγορα βρήκαμε όλοι για ποιον ρόλο είμαστε εδώ.
Η σύζυγός σας, η κυρία Ελένη, πώς μπήκε στη ζωή σας;
Τη γνώρισα στο φαρμακείο όπου δούλευα. Ηταν -και είναι- μια πολύ ωραία γυναίκα και δεν ήξερα πώς να την πλησιάσω. Κατέβηκα, λοιπόν, στην Κρήτη και της πήρα κάποια πράγματα.
Η Ελένη κατάλαβε ότι ήταν ευτελέστατα, αλλά τα κοίταζε σαν να είναι χρυσαφένια. Τότε με ρώτησε: «Τι θα κάνεις στη ζωή σου;» Και της απάντησα: «Θα γίνω σκηνοθέτης». «Σου πάει» μου είπε και γι’ αυτό έγινα σκηνοθέτης, από το «σου πάει» που μου είπε η γυναίκα μου.
Η τελευταία σας ταινία «Ο θεός αγαπάει το χαβιάρι» δέχτηκε πολύ έντονες κριτικές προτού καν βγει στις αίθουσες. Αυτό σάς κατέβαλε ή σας έκανε πιο δυνατό;
Η ταινία αυτή στοχοποιήθηκε από μια ομάδα ανθρώπων που κηδεμονεύουν τον ελληνικό κινηματογράφο. Ετσι, άρχισαν να την εκθέτουν αρνητικά προτού καν η ταινία έρθει στην Ελλάδα και προτού αρχίσει να παίζεται στις αίθουσες, επηρεάζοντας τον κόσμο.
Ομως, μετά τις κινηματογραφικές προβολές -η ταινία έκανε 350.000 εισιτήρια- και όταν στη συνέχεια παίχτηκε στα κανάλια, η εντύπωση που έχει μείνει είναι πως είναι η καλύτερη ταινία -και από τον «El Greco»-, όσον αφορά τις δικές μου ταινίες.
Εχετε βρεθεί και ένα βήμα πριν από τη φυλακή, όπως ο ίδιος έχετε δηλώσει στο παρελθόν...
Αυτό συνέβη εξαιτίας της δυσφήμησης που προανέφερα! Η ταινία δεν έκοψε τα εισιτήρια που περιμέναμε, οπότε δημιουργήθηκαν χρέη και υπήρξε εισαγγελική εντολή να με συλλάβουν. Ευτυχώς, η ταινία πουλήθηκε στο εξωτερικό και έτσι άρχισε να φέρνει χρήματα. Ομως, για να κάνω την ταινία έφτασα λίγο πριν από τον Κορυδαλλό.
Ωστόσο, δεν μ’ απασχολεί. Αν αυτό μ’ εμπόδιζε να κάνω τον «Καζαντζάκη», ναι, θα ήταν ένα πλήγμα. Δεν με απασχολούν οι αρνητικές κριτικές ούτε αν αφήνει χρέη μια ταινία. Εχω μια γυναίκα που είναι άγγελος και αντέχει. Αντέχει το σπίτι της να είναι υποθηκευμένο! Είμαι τυχερός άνθρωπος που έχω αυτή τη στήριξη.
Η τέχνη στην Ελλάδα απαιτεί πολλές θυσίες;
Η τέχνη στη Ελλάδα απαιτεί μόνο θυσίες. Με όλες τις δυσκολίες, τα έργα που ήθελα να κάνω τα έκανα και είμαι τυχερός που τα κατάφερα. Πρέπει να σου πω ότι τις μεγαλύτερες δυσκολίες τις βρήκα τώρα, με τον «Καζαντζάκη». Αν δεν υπήρχαν οι Κρητικοί και λίγοι καλοί άνθρωποι που μας έδωσαν μια βάση να πατήσουμε, η ταινία δεν θα είχε γίνει. Είχε βρει πολλές αντιστάσεις.
Τελικά, ήταν άθεος ο Νίκος Καζαντζάκης;
Φυσικά και ήταν. Ειπώθηκαν διάφορα πράγματα από ανθρώπους εκείνης της εποχής, υπερβολικά και άστοχα. Δεν ήταν άθεος ούτε ήταν αντίχριστος, διαβάστηκαν τα έργα του με λάθος τρόπο. Σήμερα, που έχουν περάσει πολλά χρόνια, έχω μιλήσει με ιερωμένους, έχω μιλήσει και με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος είναι μέγας θαυμαστής του Καζαντζάκη -στη βιβλιοθήκη του υπάρχουν τα άπαντα του συγγραφέα-, και ευλόγησε την ταινία, γνωρίζοντας ότι θα συμφιλιώσει δύο πράγματα τα οποία -ανοήτως- ήταν χωρισμένα. Ο καιρός έδειξε ότι έγιναν λανθασμένες αναγνώσεις και παρεξηγήσεις. Ερχεται, λοιπόν, η ταινία να βάλει τον Καζαντζάκη δίπλα στον Θεό.
Ο Λάκης Λαζόπουλος, ο Σωτήρης Μουστάκας και ο Στάθης Ψάλτης, εκτός από αγγελικές μορφές στις ταινίες σας, στάθηκαν δίπλα σας ως σπουδαίοι φίλοι Σπουδαίοι φίλοι και αγαθές ψυχές. Και με τον Σωτήρη και με τον Στάθη μοιραστήκαμε τόσα.
Εκαναν τις ταινίες μου ξέροντας ότι θα πεθάνουν. Γνώριζαν ότι η αγκαλιά μας ήταν ανοιχτή για να μπορέσουν ν’ αφήσουν το τελευταίο αποτύπωμά τους, όπως ακριβώς ήθελαν. Αυτό έγινε. Και οι δυο αυτές ταινίες (σ.σ.: «Ο θεός αγαπάει το χαβιάρι» και «Καζαντζάκης») ήταν το τελευταίο βήμα τους σε αυτόν τον πλανήτη προτού φύγουν.
Τι θυμάστε από τον Στάθη Ψάλτη;
Αν μας έβλεπες, δεν ήξερες αν είμαστε πατέρας με γιο, αδερφός με αδερφό. Ημασταν αδερφές ψυχές, γι’ αυτό όλα τα πράγματα, τα γύρω γύρω που συνέβαιναν, δεν μας άγγιζαν. Διότι αυτό που συνέβη είναι ότι ο Ψάλτης άφησε την ψυχή του και έφυγε. Την άφησε μέσα στην ταινία. Αυτό το έργο τού έδωσε τη... γομολάστιχα για να σβήσει αυτά που δεν θα ήθελε να έχει κάνει, αλλά η ζωή τα έφερε έτσι ώστε να γίνουν. Ομως, το τελευταίο του αποτύπωμα είναι αυτό το θηριώδες ταλέντο που καταγράφηκε στην ταινία. Αυτό έγινε και με τον Μουστάκα.
Ο Λάκης Λαζόπουλος θα είναι στην επόμενη ταινία σας;
Θα σου πω κάτι που δεν είναι γνωστό: Τον Λάκη προόριζα για τον ρόλο του Στάθη. Και έφυγε ο Λάκης για να έρθει ο Στάθης. Γι’ αυτό και ο Στάθης προτού πεθάνει βιντεοσκόπησε τον εαυτό του και είπε «να το δώσετε στον Λαζόπουλο». Ο Στάθης τα ήξερε όλα. Ηξερε ότι ο Λάκης, που είναι μια επίσης αγαθή ψυχή, χωρίς να του το πει ποτέ κανείς, ότι έφυγε από την ταινία, για να μπει εκείνος.
Και το επόμενο κινηματογραφικό σας βήμα;
Ο «Καποδίστριας», όπου θα δείτε και τον Λάκη. Και θα είναι τόσο επίκαιρη ταινία... Γιατί χάθηκε η Ελλάδα. Ολα αυτά που γίνονται στην Ελλάδα τους τελευταίους αιώνες έγιναν γιατί δολοφόνησαν ελληνικά χέρια τον Ιωάννη Καποδίστρια.
Ξένοι παράγοντες έπαιζαν πάντα καθοριστικό ρόλο και, αν ο Καποδίστριας δεν είχε δολοφονηθεί, η Ελλάδα θα ήταν σήμερα σαν την Ελβετία στον πολιτισμό, στη φιλοσοφία, στις καινοτομίες. Γιατί οι Ελληνες δεν γνωρίζουν ποιο ήταν το όραμα του Καποδίστρια. Θα το δουν στην ταινία και θα καταλάβουν τι σπουδαίο μυαλό ήταν και τι είχε οραματιστεί για τη χώρα.
πηγή
epixirimatias
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αντιπαράθεση ΝΔ-Γαβρόγλου για το δημοσίευμα του Πρώτου Θέματος
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η Μπριζ δεν τσιγκουνεύεται να επενδύσει στους νέους
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
