Η Εξίσωση του «Θέλω + Μπορώ = Γίνεται»

2017-08-20 19:51:37

Γράφει για το kranosgr ο Ευάγγελος Π. Γαβρίλης

Ταξίαρχος ε.α

Παιδαγωγός ΕΚΠΑ

Σύμβουλος Εργασιακής Ψυχικής Υγείας

&

Επαγγελματικού Προσανατολισμού (MSc)

Πριν από κάποιες μέρες, περιδιαβάζοντας τις ιστοσελίδες του Υou Tube, σταμάτησα σε μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση του κυρίου Πίτερ Οικονομίδη, ο οποίος εκφράζοντας κάποιες ενδόμυχες σκέψεις του θεωρεί ότι η φράση « δεν γίνεται », μια οικεία έκφραση που την λέμε κυρίως όταν μας φαίνεται αδύνατον να επιτύχουμε την ολοκλήρωση κάποιων στοχοθεσιών και επιδιώξεών μας, σύμφωνα με την διαλεκτική σκέψη του κυρίου Οικονομίδη, ορισμένοι από μας διαγράφοντας το «δεν», στην πράξη, καταφέρνουν τελικά το «γίνεται». Μαθαίνοντας μάλιστα ότι πριν από λίγο καιρό παρόμοια ομιλία έκανε και στο ΓΕΣ, αποφάσισα να κοντοσταθώ λίγο και να περιπλανηθώ, με φιλοσοφική διάθεση, σε αυτό το θέμα.

            Είναι αναμφισβήτητη πραγματικότητα το γεγονός ότι ενώ στην αρχή κάποιες καταστάσεις μας φαίνονται ακατόρθωτες, με την περιπαικτική λέξη των όψιμων ελληνικών σε αργκό απόδοση όπως χαρακτηριστικά τις αναφέρει ο κος Οικονομίδης, στην εξέλιξη βλέπουμε ότι αυτές οι καταστάσεις σιγά-σιγά γίνονται μπορετές και όταν επιτέλους τα καταφέρνουμε αποτελούν σημείο θαυμασμού. Βέβαια θαύματα γίνονται καθημερινά και είναι αυτά που αποτελούν μέσο πνευματική μας ανάτασης και δοξολογίας του τριαδικού θεού, πλην όμως σε αυτά που αναφέρεται ο κύριος Οικονομίδης και σε άλλα πολλά που παραλείπει να μας πει, δεν έχουν την σημειολογία του θαύματος αλλά της ανθρώπινης ικανότητας στο να τιθασεύει το «ΕΓΩ» στο «ΘΕΛΩ» και «ΜΠΟΡΩ». Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

            Πριν από καμπόσα χρόνια στην Ιταλία (1919), εμφανίσθηκε ένας ψυχίατρος, ο Roberto Assagioli, εκφραστής και συνεχιστής της μεταφρουδικής τάσης και αρκετά επηρεασμένος από τον άλλο μεγάλο ψυχίατρο Carl Gustav Jung. Αυτός λοιπόν ο Ιταλός ψυχίατρος, ανέδειξε με μοναδικότητα μια νέα θεωρία για την δομή της προσωπικότητας του ατόμου, την θεωρία της ψυχοσύνθεσης, μια θεωρία που γρήγορα βρήκε απήχησε σε πολλούς ψυχολόγους και ψυχιάτρους. Εμείς εδώ θα εστιάσουμε στο κομμάτι της ψυχοσύνθεσης, που αφορά τις ψυχικές λειτουργίες του ανθρώπου και πως αυτές επιδρούν στη ψυχο-πνευματική του ανάπτυξη.

          Κατά τον Αssagioli, o ψυχικός βίος του κάθε ατόμου, λειτουργεί όπως δείχνει και το παρακάτω σχήμα, σε ένα επίπεδο επτά «ψυχολογικών λειτουργιών» και οι οποίες λειτουργίες ποδηγετούν τον καθένα μας προς την ψυχοπνευματική του ολοκλήρωση, την αυτοπραγμάτωση και την υπερβατικότητα του «εγώ». Το «εγώ» του Assagioli, στο σχήμα, βρίσκεται στο κέντρο.

Παρατηρώντας προσεκτικά το σχήμα, βλέπουμε ότι η «θέληση», ως λειτουργία, δρα ενοποιητικά προς τις υπόλοιπες έξι από την άποψη ότι τις επηρεάζει μέσα από την σχηματική χοάνη του κέντρου που βρίσκεται το «εγώ». Στο σημείο αυτό ο Assagioli υποστηρίζει, ότι αυτή η δράση της «θέλησης» είναι τελικά η καταλυτική δύναμη ώστε ο άνθρωπος να υπερβαίνει τις διάφορες δυσκολίες της ζωής του και να φθάνει στην κατάκτηση των προσδοκιών και των στόχων του. Μάλιστα σε μια πιο φιλοσοφική θεώρηση των πραγμάτων εξηγεί, ότι το κάθε άτομο μπορεί μέσω της λειτουργίας της «θέλησης» να αποταυτισθεί από υιοθετημένες εσφαλμένες υποπροσωπικότητες του και να συνταυτισθεί με δυναμικές πτυχές της ιδιοσυγκρασίας του, όπως λόγου χάρη η αποφασιστικότητα, πετυχαίνοντας έτσι επαγγελματική – ατομική αυτοπραγμάτωση.

Σε αυτή την θεωρία του Assagioli, κατά την άποψη μας, το δυναμικό στοιχείο της «Θέλησης», εκτιμούμε μέσα από ένα ορθολογισμό επιστημονικών δεδομένων, συνδέεται με ένα άλλο ταυτόσημο στοιχείο της προσωπικότητάς μας, το «μπορώ», που σε λόγια έκφραση το συναντάμε συχνά με την λέξη «μπορετότητα» και αυτή η ταυτοσημία της «Θέλησης» και της «μπορετότητας» είναι η πολλαπλασιαστική δυναμική του «εγώ» για την κατάκτηση των επιλογών και των στόχων μας. Σχηματικά η δράση του «Θέλω και Μπορώ», όπως παρακάτω :

Στο πάνω σχήμα παρατηρούμε ότι η «θέληση», έχει επεκταθεί και καλύπτει τη περιφέρεια, παρεμβαίνει πραξιακά στις υπόλοιπες λειτουργίες και είναι ακριβώς αυτή η παρεμβατική της δράση που αναδύει την τελική δυναμική της, προσθέτοντας νόημα και σημασία στο «μπορώ».

Για την κατανόηση των παραπάνω και κυρίως για την κατανόηση της δράσης της λειτουργίας της «Θέλησης» στο συνειδητό κομμάτι του εαυτού μας, θα σας διηγηθώ ένα παραμύθι, ένα παραμύθι αλλιώτικο από τα αλλά, ένα παραμύθι στο οποίο φαίνεται η δυναμική αμφισημία της σχέσης του «Θέλω και Μπορώ». Ας αρχίσουμε λοιπόν να ξεδιπλώνουμε το κουβάρι του παραμυθιού μας.

Μια φορά και ένα καιρό στην Αγγλία, ζούσε ένας φτωχός έμπορος που είχε μια πεντάμορφη κόρη. Θέλοντας λοιπόν ο φτωχός έμπορος να επεκτείνει το μαγαζάκι του, δανείσθηκε χρήματα από έναν μεσόκοπο τοκογλύφο, αλλά δυστυχώς οι δουλειές του δεν πήγαν καθόλου καλά και αδυνατούσε πλέον να πληρώσει το χρέος του στον τοκογλύφο.

Ο τοκογλύφος από την άλλη μεριά, παμπόνηρος, πρότεινε στον έμπορα να του δώσει την πεντάμορφη κόρη του και κατ’ αυτό τον τρόπο θα του χάριζε το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό. Σε περίπτωση που αρνιόταν ο φτωχός έμπορας αυτό τον συμβιβασμό, θα τον πήγαινε φυλακή. Θέλοντας μάλιστα ο παμπόνηρος τοκογλύφος να φανεί και μεγαλόψυχος, είπε στον έμπορα: «Για να δεις ότι σε πονάω, θα αφήσω την τύχη να αποφασίσει εάν η κόρη σου γίνει γυναίκα μου».

Την άλλη μέρα ο φτωχός έμπορας και η πεντάμορφη κόρη του βρέθηκαν στο μεγαλοπρεπή σπίτι του τοκογλύφου. Αυτός ξεκινώντας την διαδικασία της τύχης, εξήγησε ότι θα πάρει δύο πέτρες από την αυλή του, μια μαύρη και μια άσπρη και θα τις βάλει σε ένα πουγκί, προτρέποντας την πεντάμορφη κόρη να διαλέξει μία πέτρα. Αν η πέτρα ήταν μαύρη τότε θα την παντρευόταν, αν ήταν λευκή, τότε θα χάριζε το χρέος στον πατέρα της και θα την άφηνε την ίδια να διαλέξει εάν και εφόσον επιθυμεί ή όχι αυτό τον γάμο. Το σημαντικό όμως σε αυτή την ιστορία είναι ότι βάζοντας τις δύο πέτρες ο τοκογλύφος στο πουγκί του, η όμορφη κόρη του έμπορα παρατήρησε ότι και οι δύο πέτρες που μπήκαν στο πουγκί ήταν ΜΑΥΡΕΣ, δηλαδή σύμφωνα με την θεωρία του ορθολογισμού, όποια πέτρα και αν επέλεγε η κοπέλα θα ήταν μαύρη και άρα θα κέρδιζε ο τοκογλύφος με ότι αυτό συνεπαγόταν.

Αυτό όμως που είναι αδύνατον για την ορθολογιστική μας σκέψη είναι μπορετό, όταν ο άνθρωπος αρχίζει να σκέφτεται με διαφορετικότητα, αναπτύσσοντας τις δυναμικές που κρύβει μέσα του εκφράζοντας την συνειδητότητα της δυαδικής σχέσης του «Θέλω και Μπορώ» ή σύμφωνα με την άποψη ενός άλλου ψυχολόγου του Edward de Bono, αναπτύσσοντας την δημιουργική σκέψη [ Cateral Thinking]. Να λοιπόν πως εξελίσσονται τα πράγματα. Η κοπέλα πραγματικά τραβάει μια πέτρα, αλλά ταυτόχρονα την στιγμή που την ανασύρει, προσποιείται ότι κάπου σκοντάφτει με αποτέλεσμα η πέτρα πέφτοντας κάτω να ανακατευτεί με τις υπόλοιπες που ήταν στην αυλή. Τότε λοιπόν η κοπέλα έξυπνα λέει: «Με συγχωρείται για την αδεξιότητά μου, αλλά μην στενοχωριέστε. Μπορούμε κάλλιστα να δούμε τι αποφάσισε η μοίρα, αφού εάν δούμε τι χρώμα πέτρα έμεινε στο πουγκί, εύλογα θα συμπεράνουμε, ότι εγώ είχα διαλέξει την αντίθετη (αντιστρέψιμη συλλογιστική σκέψη).

Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι μην μπορώντας να κάνει κάτι άλλο ο τοκογλύφος, έδειξε την μαύρη πέτρα που είχε στο πουγκί του και επομένως όλα τελείωσαν ευχάριστα για την όμορφη κοπέλα και τον πατέρα της.

            Κάπου εδώ τελειώνει το παραμύθι μας και αρχίζει η πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που δείχνει πως όταν ο άνθρωπος θέλει, τότε μπορεί και σίγουρα τα καταφέρνει και τα καταφέρνει καλά, πολύ καλά θα λέγαμε ή ακλουθώντας τον επιμύθιο λόγο του κυρίου Οικονομίδη το «ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ……..ΓΙΝΕΤΑΙ».




kranos

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ