2017-09-11 07:00:14
Του Denis Volkov
Carnegie Moscow Center
Τον Δεκέμβριο του 2016, το 53% του ρωσικού πληθυσμού δήλωσε πως ήθελε να δει αποφασιστικές αλλαγές. Μόλις το ένα τρίτο (35%), πίστευε ότι τα πάντα θα πρέπει να μείνουν ως έχουν. Τα ερωτήματα που διατυπωνόταν σε διαφορετικές μορφές δείχνουν ότι ο αριθμός των υποστηρικτών της αλλαγής θα μπορούσε να ήταν μέχρι και τα δύο τρίτα του πληθυσμού.
Αλλά τι συγκεκριμένες αλλαγές θέλουν οι άνθρωποι; Το να βάλουμε όλους τους υποστηρικτές της αλλαγής σε ένα στρατόπεδο, θα ήταν σοβαρό λάθος. Μόνο οι στενοί κύκλοι των ελίτ και των εμπειρογνωμόνων έχουν έτοιμες φόρμουλες για αλλαγή. Μεταξύ του ευρύτερου πληθυσμού, δεν υπάρχει συνοχή στο ποια είναι η επιθυμητή πορεία. Υπάρχουν μόνο σκοτεινές, διάσπαρτες, και συχνά αντιφατικές ιδέες.
Η πλειοψηφία των υποστηρικτών των μεταρρυθμίσεων θέλει αλλαγές στην κοινωνική σφαίρα παρά στην πολιτική. Αρκεί να υπενθυμίσουμε εδώ ότι ο μισός πληθυσμός είναι έτοιμος να επανεκλέξει τον Vladimir Putin τον επόμενο χρόνο, καθώς περίπου το 80% εγκρίνει τις ενέργειές του ως πρόεδρος.
Στη διάρκεια ενός τετάρτου του αιώνα κοινωνιολογικών ερευνών, η πλειονότητα των Ρώσων ασχολήθηκε κυρίως με οικονομικά ζητήματα: πληθωρισμό, χαμηλοί μισθοί, φτώχεια, υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου (μέχρι και 50%) και τον κίνδυνο της ανεργίας (μέχρι το 40%). Ακόμη και οι μικρές αλλαγές προς το καλύτερο σε αυτές τις σφαίρες, είναι οι πιο επιθυμητές. Όλα τα άλλα θέματα όσο οξεία και αν είναι, ωθούνται στο παρασκήνιο.
Αντιστοίχως, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δεν ανησυχούν για τα δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, και δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν παραβιάσεις σε αυτούς τους τομείς. Για παράδειγμα, όχι περισσότεροι από το 5%-7% των Ρώσων δίνουν προσοχή στις δοκιμασίες των ανεξάρτητων τηλεοπτικών καναλιών, εφημερίδων, sites και ραδιοφωνικών σταθμών.
Η διαφθορά αξίζει ιδιαίτερης αναφοράς. Περίπου το 30% όσων συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν ότι είναι ένα οξύ κοινωνικό πρόβλημα, καθιστώντας το σημαντικό μεταξύ των δευτερογενών θεμάτων. Ωστόσο τα μεγάλα σκάνδαλα διαφθοράς προσελκύουν το ενδιαφέρον πολύ μεγαλύτερου ποσοστού του πληθυσμού.
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα έλθουν οι επιθυμητές αλλαγές, η πλειοψηφία του πληθυσμού δεν έχει ιδέα. Ακόμη και το προοδευτικό, κοινωνικά και πολιτικά τμήμα της κοινωνίας, δεν έχει εναλλακτικό σχέδιο.
Στη διάρκεια του περασμένου έτους, η δημοσκοπική εταιρεία Levada Center διεξήγε σειρά συζητήσεων με ακτιβιστές, εθελοντές, υποστηρικτές διαφόρων πολιτικών κομμάτων και εκπροσώπων της μεσαίας τάξης της Μόσχας. Συνοψίζοντας το υλικό από τις συζητήσεις που είχε, μπορούμε να εντοπίσουμε αρκετά ελλιπή σενάρια για αλλαγή βασισμένα στις μεμονωμένες δηλώσεις και στις διαφορετικές ιδέες των ερωτηθέντων.
Σύμφωνα με ένα σενάριο, αλλαγές μπορούν να λάβουν χώρα μόνο μετά από μια πλήρη αντικατάσταση των αρχών, επειδή "τα πάντα είναι σάπια και όλο το σύστημα πρέπει να αλλάξει". Αυτό θα απαιτούσε για παράδειγμα, εκλογές στις οποίες η αντιπολίτευση θα είναι νικήτρια. Αυτή την άποψη έχουν συνήθως άνθρωποι με δημοκρατικές πεποιθήσεις.
Αυτό που καθιστά αδύναμο αυτό το σενάριο είναι πως λίγοι από όσους συμμετείχαν στη δημοσκόπηση πιστεύουν ότι αυτή η επιλογή είναι δυνατή στο προσεχές μέλλον. Μετά βίας πιστεύει κανείς ότι αυτοί που είναι τώρα στην εξουσία θα την εγκαταλείψουν. "Ποιος στη Ρωσία έχει ποτέ εγκαταλείψει την εξουσία;". Κάποιοι κάνουν λόγο για την αδυναμία και την απουσία οργάνωσης των κομμάτων της αντιπολίτευσης. "Είναι απλώς όπως όλα τα άλλα". Πολλοί απλώς δεν βλέπουν κανέναν εκτός από τα συνηθισμένα πρόσωπα στα τηλεοπτικά κανάλια. Η τηλεόραση στη Ρωσία παραμένει η κύρια πηγή ειδήσεων, και οι άνθρωποι στον δρόμο απλώς δεν αναγνωρίζουν όσους δεν εμφανίζονται στην τηλεόραση.
Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δεν πιστεύει ότι είναι δυνατό ακόμη να αλλάξει το βαλτωμένο γραφειοκρατικό σύστημα. "Δεν θα αφήσουν ποτέ αξιοπρεπείς ανθρώπους στην εξουσία", "ακόμη και αν κάποιος αξιοπρεπής τα καταφέρει, το σύστημα θα τον σπάσει". Οι άνθρωποι παραπονούνται για την κυριαρχία συγκεκριμένων ανθρώπων που λένε τα ίδια πράγματα μέρα με τη μέρα. Αν και οι ερωτηθέντες επιμένουν ότι υπάρχουν ειλικρινείς άνθρωποι με νέες ιδέες στη Ρωσία, σχεδόν κανένας τους δεν μπορεί να κατονομάσει κάποιον.
Κατά τη γνώμη άλλων, η ανανέωση θα πρέπει να έλθει ως αποτέλεσμα της αυτοκαταστροφής του συστήματος υπό το βάρος οικονομικών προβλημάτων (μια περαιτέρω πτώση των τιμών πετρελαίου, εξάντληση των αποθεμάτων του ταμείου σταθεροποίησης) ή ως αποτέλεσμα εμφυλίου πολέμου μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Για τους συμμετέχοντες στις ομαδικές συζητήσεις, το σενάριο αυτό μοιάζει να είναι το πιο κατανοητό και πιθανό. Ωστόσο δεν είναι επιθυμητό, καθώς η διαδρομή του βρίσκεται μέσα από αναταραχές.
Στο τρίτο σενάριο, οι αλλαγές θα λάβουν χώρα σε κάποιο διάστημα και από μόνες τους σχεδόν, χάρη στη σταδιακή δημιουργία πολιτικών δεσμών, την εξέλιξη της αστικής κοινωνίας και τη διαφώτιση του υπολοίπου πληθυσμού. Αυτή είναι η επιλογή που προσυπογράφουν όσοι πιστεύουν σε μικρές πράξεις. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν σχεδόν εξ ολοκλήρου παραιτηθεί από κάθε ελπίδα να δουν οποιαδήποτε αλλαγή στις ζωές τους.
Τέλος, οι αλλαγές δεν θα μπορούσαν να έρθουν απροσδόκητα από ψηλά, όταν εμφανιστεί "ένας νέος Γκορμπατσόφ". Ένα ποσοστό των ερωτηθέντων ελπίζει τον ρόλο του μεταρρυθμιστή θα αναλάβει στην πραγματικότητα ο ίδιος ο Putin. Αυτό θα ήταν η πιο επιθυμητή και βολική επιλογή όλων των σεναρίων: θα αλλάξουν τα πάντα χωρίς να αλλάξει τίποτα, χωρίς να θυσιαστεί τίποτα, χωρίς να καταβληθούν προσπάθειες. Οι αρχές θα αλλάξουν οι ίδιες.
Το βασικό πρόβλημα με αυτό το σενάριο είναι ότι απλώς δεν θα αρχίσει να εφαρμόζεται. Ακόμη και οι υποστηρικτές του Putin παραδέχονται ότι είναι αδύνατο να τον επηρεάσει κανείς, να τον πείσουν να "ακούσει, να μάθει ή να λύσει κάτι". Πιθανώς ο μόνος τρόπος για να προσελκυστεί η προσοχή του είναι να ζητηθεί δημοσίως από τον πρόεδρο να αντιμετωπίσει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα κατά τη διάρκεια "ζωντανής" τηλεοπτικής συνομιλίας.
Και έτσι, ο μισός πληθυσμός θέλει αλλαγές αν και δεν είναι οι αλλαγές για τις οποίες μιλάει η δημοκρατική κοινότητα. Η αδυναμία να επηρεάσει σημαντικά την κατάσταση σε οποιοδήποτε από τα σενάρια που περιγράφονται, αυξάνει τον αποπροσανατολισμό στη ρωσική κοινωνία. Ακόμη και εκείνοι που είναι προετοιμασμένοι να δράσουν δεν ξέρουν από πού να ξεκινήσουν ή ποιον να ακούσουν. Αυτό οδηγεί σε απροθυμία να αναλάβει οποιαδήποτε ευθύνη και να σκεφτεί μακροπρόθεσμα.
Σε αυτή την περίπτωση, μόνο τρεις προσεγγίσεις θα είχαν νόημα: γίνε ένα με το ισχύον σύστημα, κάνε ό,τι έχεις να κάνεις και ό,τι είναι να γίνει θα γίνει, ή μετανάστευσε. Τέτοια διάθεση είναι απίθανο να είναι ευνοϊκή για την ανάπτυξη των καινοτομιών και την επίδειξη πρωτοβουλίας που είναι τόσο απαραίτητη σήμερα για την στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης. Ωστόσο αυτό στο οποίο είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό, είναι η διατήρηση της τρέχουσας κατάστασης των πραγμάτων και η διατήρηση της κοινωνίας υπό έλεγχο.
*Aναδημοσίευση από Capital.gr
Διαβάστε επίσης στο ηλεκτρονικό περιοδικό του Geopolitics τεύχος Ιουνίου 2014 το προφίλ του Ρώσου προέδρου V.Putin
https://view.joomag.com/mag/0441536001401222456?feature=archive
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
Carnegie Moscow Center
Τον Δεκέμβριο του 2016, το 53% του ρωσικού πληθυσμού δήλωσε πως ήθελε να δει αποφασιστικές αλλαγές. Μόλις το ένα τρίτο (35%), πίστευε ότι τα πάντα θα πρέπει να μείνουν ως έχουν. Τα ερωτήματα που διατυπωνόταν σε διαφορετικές μορφές δείχνουν ότι ο αριθμός των υποστηρικτών της αλλαγής θα μπορούσε να ήταν μέχρι και τα δύο τρίτα του πληθυσμού.
Αλλά τι συγκεκριμένες αλλαγές θέλουν οι άνθρωποι; Το να βάλουμε όλους τους υποστηρικτές της αλλαγής σε ένα στρατόπεδο, θα ήταν σοβαρό λάθος. Μόνο οι στενοί κύκλοι των ελίτ και των εμπειρογνωμόνων έχουν έτοιμες φόρμουλες για αλλαγή. Μεταξύ του ευρύτερου πληθυσμού, δεν υπάρχει συνοχή στο ποια είναι η επιθυμητή πορεία. Υπάρχουν μόνο σκοτεινές, διάσπαρτες, και συχνά αντιφατικές ιδέες.
Η πλειοψηφία των υποστηρικτών των μεταρρυθμίσεων θέλει αλλαγές στην κοινωνική σφαίρα παρά στην πολιτική. Αρκεί να υπενθυμίσουμε εδώ ότι ο μισός πληθυσμός είναι έτοιμος να επανεκλέξει τον Vladimir Putin τον επόμενο χρόνο, καθώς περίπου το 80% εγκρίνει τις ενέργειές του ως πρόεδρος.
Στη διάρκεια ενός τετάρτου του αιώνα κοινωνιολογικών ερευνών, η πλειονότητα των Ρώσων ασχολήθηκε κυρίως με οικονομικά ζητήματα: πληθωρισμό, χαμηλοί μισθοί, φτώχεια, υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου (μέχρι και 50%) και τον κίνδυνο της ανεργίας (μέχρι το 40%). Ακόμη και οι μικρές αλλαγές προς το καλύτερο σε αυτές τις σφαίρες, είναι οι πιο επιθυμητές. Όλα τα άλλα θέματα όσο οξεία και αν είναι, ωθούνται στο παρασκήνιο.
Αντιστοίχως, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δεν ανησυχούν για τα δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, και δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν παραβιάσεις σε αυτούς τους τομείς. Για παράδειγμα, όχι περισσότεροι από το 5%-7% των Ρώσων δίνουν προσοχή στις δοκιμασίες των ανεξάρτητων τηλεοπτικών καναλιών, εφημερίδων, sites και ραδιοφωνικών σταθμών.
Η διαφθορά αξίζει ιδιαίτερης αναφοράς. Περίπου το 30% όσων συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν ότι είναι ένα οξύ κοινωνικό πρόβλημα, καθιστώντας το σημαντικό μεταξύ των δευτερογενών θεμάτων. Ωστόσο τα μεγάλα σκάνδαλα διαφθοράς προσελκύουν το ενδιαφέρον πολύ μεγαλύτερου ποσοστού του πληθυσμού.
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα έλθουν οι επιθυμητές αλλαγές, η πλειοψηφία του πληθυσμού δεν έχει ιδέα. Ακόμη και το προοδευτικό, κοινωνικά και πολιτικά τμήμα της κοινωνίας, δεν έχει εναλλακτικό σχέδιο.
Στη διάρκεια του περασμένου έτους, η δημοσκοπική εταιρεία Levada Center διεξήγε σειρά συζητήσεων με ακτιβιστές, εθελοντές, υποστηρικτές διαφόρων πολιτικών κομμάτων και εκπροσώπων της μεσαίας τάξης της Μόσχας. Συνοψίζοντας το υλικό από τις συζητήσεις που είχε, μπορούμε να εντοπίσουμε αρκετά ελλιπή σενάρια για αλλαγή βασισμένα στις μεμονωμένες δηλώσεις και στις διαφορετικές ιδέες των ερωτηθέντων.
Σύμφωνα με ένα σενάριο, αλλαγές μπορούν να λάβουν χώρα μόνο μετά από μια πλήρη αντικατάσταση των αρχών, επειδή "τα πάντα είναι σάπια και όλο το σύστημα πρέπει να αλλάξει". Αυτό θα απαιτούσε για παράδειγμα, εκλογές στις οποίες η αντιπολίτευση θα είναι νικήτρια. Αυτή την άποψη έχουν συνήθως άνθρωποι με δημοκρατικές πεποιθήσεις.
Αυτό που καθιστά αδύναμο αυτό το σενάριο είναι πως λίγοι από όσους συμμετείχαν στη δημοσκόπηση πιστεύουν ότι αυτή η επιλογή είναι δυνατή στο προσεχές μέλλον. Μετά βίας πιστεύει κανείς ότι αυτοί που είναι τώρα στην εξουσία θα την εγκαταλείψουν. "Ποιος στη Ρωσία έχει ποτέ εγκαταλείψει την εξουσία;". Κάποιοι κάνουν λόγο για την αδυναμία και την απουσία οργάνωσης των κομμάτων της αντιπολίτευσης. "Είναι απλώς όπως όλα τα άλλα". Πολλοί απλώς δεν βλέπουν κανέναν εκτός από τα συνηθισμένα πρόσωπα στα τηλεοπτικά κανάλια. Η τηλεόραση στη Ρωσία παραμένει η κύρια πηγή ειδήσεων, και οι άνθρωποι στον δρόμο απλώς δεν αναγνωρίζουν όσους δεν εμφανίζονται στην τηλεόραση.
Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δεν πιστεύει ότι είναι δυνατό ακόμη να αλλάξει το βαλτωμένο γραφειοκρατικό σύστημα. "Δεν θα αφήσουν ποτέ αξιοπρεπείς ανθρώπους στην εξουσία", "ακόμη και αν κάποιος αξιοπρεπής τα καταφέρει, το σύστημα θα τον σπάσει". Οι άνθρωποι παραπονούνται για την κυριαρχία συγκεκριμένων ανθρώπων που λένε τα ίδια πράγματα μέρα με τη μέρα. Αν και οι ερωτηθέντες επιμένουν ότι υπάρχουν ειλικρινείς άνθρωποι με νέες ιδέες στη Ρωσία, σχεδόν κανένας τους δεν μπορεί να κατονομάσει κάποιον.
Κατά τη γνώμη άλλων, η ανανέωση θα πρέπει να έλθει ως αποτέλεσμα της αυτοκαταστροφής του συστήματος υπό το βάρος οικονομικών προβλημάτων (μια περαιτέρω πτώση των τιμών πετρελαίου, εξάντληση των αποθεμάτων του ταμείου σταθεροποίησης) ή ως αποτέλεσμα εμφυλίου πολέμου μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Για τους συμμετέχοντες στις ομαδικές συζητήσεις, το σενάριο αυτό μοιάζει να είναι το πιο κατανοητό και πιθανό. Ωστόσο δεν είναι επιθυμητό, καθώς η διαδρομή του βρίσκεται μέσα από αναταραχές.
Στο τρίτο σενάριο, οι αλλαγές θα λάβουν χώρα σε κάποιο διάστημα και από μόνες τους σχεδόν, χάρη στη σταδιακή δημιουργία πολιτικών δεσμών, την εξέλιξη της αστικής κοινωνίας και τη διαφώτιση του υπολοίπου πληθυσμού. Αυτή είναι η επιλογή που προσυπογράφουν όσοι πιστεύουν σε μικρές πράξεις. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν σχεδόν εξ ολοκλήρου παραιτηθεί από κάθε ελπίδα να δουν οποιαδήποτε αλλαγή στις ζωές τους.
Τέλος, οι αλλαγές δεν θα μπορούσαν να έρθουν απροσδόκητα από ψηλά, όταν εμφανιστεί "ένας νέος Γκορμπατσόφ". Ένα ποσοστό των ερωτηθέντων ελπίζει τον ρόλο του μεταρρυθμιστή θα αναλάβει στην πραγματικότητα ο ίδιος ο Putin. Αυτό θα ήταν η πιο επιθυμητή και βολική επιλογή όλων των σεναρίων: θα αλλάξουν τα πάντα χωρίς να αλλάξει τίποτα, χωρίς να θυσιαστεί τίποτα, χωρίς να καταβληθούν προσπάθειες. Οι αρχές θα αλλάξουν οι ίδιες.
Το βασικό πρόβλημα με αυτό το σενάριο είναι ότι απλώς δεν θα αρχίσει να εφαρμόζεται. Ακόμη και οι υποστηρικτές του Putin παραδέχονται ότι είναι αδύνατο να τον επηρεάσει κανείς, να τον πείσουν να "ακούσει, να μάθει ή να λύσει κάτι". Πιθανώς ο μόνος τρόπος για να προσελκυστεί η προσοχή του είναι να ζητηθεί δημοσίως από τον πρόεδρο να αντιμετωπίσει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα κατά τη διάρκεια "ζωντανής" τηλεοπτικής συνομιλίας.
Και έτσι, ο μισός πληθυσμός θέλει αλλαγές αν και δεν είναι οι αλλαγές για τις οποίες μιλάει η δημοκρατική κοινότητα. Η αδυναμία να επηρεάσει σημαντικά την κατάσταση σε οποιοδήποτε από τα σενάρια που περιγράφονται, αυξάνει τον αποπροσανατολισμό στη ρωσική κοινωνία. Ακόμη και εκείνοι που είναι προετοιμασμένοι να δράσουν δεν ξέρουν από πού να ξεκινήσουν ή ποιον να ακούσουν. Αυτό οδηγεί σε απροθυμία να αναλάβει οποιαδήποτε ευθύνη και να σκεφτεί μακροπρόθεσμα.
Σε αυτή την περίπτωση, μόνο τρεις προσεγγίσεις θα είχαν νόημα: γίνε ένα με το ισχύον σύστημα, κάνε ό,τι έχεις να κάνεις και ό,τι είναι να γίνει θα γίνει, ή μετανάστευσε. Τέτοια διάθεση είναι απίθανο να είναι ευνοϊκή για την ανάπτυξη των καινοτομιών και την επίδειξη πρωτοβουλίας που είναι τόσο απαραίτητη σήμερα για την στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης. Ωστόσο αυτό στο οποίο είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό, είναι η διατήρηση της τρέχουσας κατάστασης των πραγμάτων και η διατήρηση της κοινωνίας υπό έλεγχο.
*Aναδημοσίευση από Capital.gr
Διαβάστε επίσης στο ηλεκτρονικό περιοδικό του Geopolitics τεύχος Ιουνίου 2014 το προφίλ του Ρώσου προέδρου V.Putin
https://view.joomag.com/mag/0441536001401222456?feature=archive
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ας βοηθήσουμε όλοι την ΠΟΠΗ ΣΟΥΦΛΗ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
