2017-10-19 19:00:34
Ο Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε (Johann Gottlieb Fichte) γεννήθηκε στο Ράμεναου της Σαξονίας. Γόνος φτωχής οικογένειας, είχε την τύχη να τον αναλάβει ο Βαρόνος του Μίλτιτς, γεγονός που του επέτρεψε να κάνει εξαιρετικές σπουδές στα πανεπιστήμια της Ιένας, της Βυρτεμβέργης και της Λειψίας, όπου και ανακάλυψε την κλίση του στη φιλοσοφία.
Δίδαξε φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο της Ιένας, της Καινιξβέργης και της Κοπεγχάγης. Εκείνη την περίοδο της ζωής του. που ήταν και η πιο γόνιμη, αντιμετώπισε δριμείες κατηγορίες περί αθεΐας, οι οποίες τον ανάγκασαν να εγκατασταθεί στο Βερολίνο. Αρχικά είχε υποστηρίξει τη Γαλλική Επανάσταση και τις αλλαγές που θέσπισε. Αργότερα, απογοητευμένος από την τροπή της. στράφηκε προς το μυστικισμό και υποστήριξε τη δημιουργία ενός δυνατού αυταρχικού κράτους. Πέθανε από τύφο στο Βερολίνο.
Το έργο του
Ο Φίχτε αναγνωρίστηκε χάρη σε ένα ανυπόγραφο δοκίμιό του που αποδόθηκε αρχικά στον Καντ («Δοκίμιο Κριτικής Κάθε Αποκαλύψεως»]
. του οποίου υπήρξε μαθητής. Στη συνέχεια, χειραφετήθηκε από την επιρροή του δασκάλου του και πρότεινε έναν απόλυτο ιδεαλισμό, όπου το εγώ δικαιολογεί την ύπαρξη του κόσμου και το νόημά του. Τα σημαντικότερα έργα του δημοσιεύτηκαν κατά την περίοδο της θητείας του στο πανεπιστήμιο της Ιένας. Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται: «Περί της Έννοιας της θεωρίας της Επιστήμης» (1794), «θεμελίωση της Γενικής θεωρίας της Επιστήμης» (1794), «Μαθήματα περί της αποστολής του διανοούμενου» [1794], «θεμελίωση του Φυσικού Δικαίου» [1796) και το «Σύστημα Ηθικής σύμφωνα με τις Αρχές της θεωρίας της Επιστήμης»(1798).
Αυτή η παραγωγικότατη περίοδος διακόπηκε Βάναυσα από την κατηγορία περί αθεΐας, πίσω από την οποία -κατά την εκτίμηση του ίδιου του φιλοσόφου- κρύβονταν πολιτικές σκοπιμότητες. Λίγο μετά το 1800, περίοδο της μεγάλης πολιτικής και κοινωνικής μεταστροφής του, δημοσίευσε το «Κλειστό Εμπορικό Κράτος», την «Εισαγωγή στην ευτυχισμένη ζωή» (1806), τη συλλογή κειμένων «0 Μακιαβέλι και άλλα φιλοσοφικά και πολιτικό γραπτό» (1807), καθώς και τους «Λόγους προς το γερμανικό έθνος» [1808], στους οποίους εκφράζει επιθετικό πατριωτισμό.
Erlangen. Σ αυτό το σπίτι ζούσε ο Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε το 1805 .
Η διδασκαλία του
Ο Φίχτε ανήκει στη μεγάλη τριάδα του κλασικού γερμανικού ιδεαλισμού μαζί με τον Σέλινγκ και τον Χέγκελ. θεωρείται συνεχιστής του συστήματος του Καντ, το οποίο προσέγγισε από τη σκοπιά του απόλυτου υποκειμενικού ιδεαλισμού.
Εκείνο που απασχόλησε κυρίως τον Φίχιε ήταν το πρόβλημα της σχέσης των ιδεών με τα αντικείμενά τους ένα πρόβλημα γύρω από το οποίο περιστρεφόταν ανέκαθεν η συνεχής διαμάχη του ιδεαλισμού με το ρεαλισμό. Φιλοδοξία του ήταν να δώσει με αυτό τον τρόπο στη φιλοσοφία τη συστηματική ενότητα που της έλειπε.
Το σημείο στο οποίο ο Φίχτε διαφοροποιείται από τους συγχρόνους του είναι η πίστη του στο “Εγώ” και στην υπεροχή αυτού πάνω στον αντικειμενικό κόσμο. Πίστευε ότι η επιστημονική έκθεση απαλλάσσει την αλήθεια από το λάθος, αναδεικνύει μόνη την αλήθεια, χωρίς σφάλματα, και μας «καθιστά θεατές της γέννησης της αλήθειας» .Έθεσε ως πρόβλημα την πρόταση: «το Εγώ τίθεται ως καθορισμένο από το μη-Εγώ» και εξέτασε αν η πρόταση είναι νοητή και υπό ποιες προϋποθέσεις.
Σύμφωνα με τη θεωρία του, το αντικείμενο είναι εκείνο που πρέπει να παραβληθεί και να προσαρμοστεί στο υποκείμενο και όχι το αντίστροφο. Το Εγώ δημιουργεί και τοποθετεί απέναντι του μία ξένη πραγματικότητα, το μη-Εγώ, ή αλλιώς τον εξωτερικό κόσμο, την οποία οφείλει να υποτάξει. Το Εγώ, με άλλα λόγια, αναπτύσσεται στο άπειρο, νικώντας συνέχεια τα εμπόδια που παρουσιάζονται στο πέρασμά του.
Η θεωρία του Φίχτε έρχεται σε αντίθεση με το δογματισμό της παλαιάς φιλοσοφίας, που χαρακτηρίζεται από την αποδοχή της υπεροχής του εξωτερικού κόσμου πάνω στην ανθρώπινη υποκειμενικότητα.
Μια γεύση
«Πνεύμα: Αντιλαμβάνεσαι τα αισθητά αντικείμενα αποκλειστικά ως επακόλουθο ενός προσδιορισμού των εξωτερικών σου αισθήσεων: γνωρίζεις την ύπαρξή τους μόνο μέσω της γνώσης του προσδιορισμού της όρασης, της αφής, κ.λπ. Η δήλωσή σου “Υπάρχουν αντικείμενα έξω από εμένα” υποστηρίζεται από την πρόταση “Βλέπω, ακούω, αγγίζω, κ.λπ”.
Εγώ: Αυτή είναι η θεώρησή μου.
Πνεύμα: Πώς λοιπόν ξέρεις ότι βλέπεις, ακούς. αγγίζεις:
Εγώ: Δεν σε καταλαβαίνω, Η ερώτησή σου είναι παράξενη.
Πνεύμα: θα σε βοηθήσω να την καταλάβεις. Μπορείς να δεις την όρασή σου και να αγγίξεις την αφή σου ;Ή μήπως διαθέτεις μία ιδιαίτερη, ανώτερη αίσθηση μέσω της οποίας αντιλαμβάνεσαι τις εξωτερικές σου αισθήσεις και τους προσδιορισμούς τους;
Εγώ: Καθόλου. Το ότι βλέπω και αγγίζω, και το τι βλέπω και αγγίζω, το γνωρίζω με άμεσο και απλό τρόπο. Το γνωρίζω επειδή απλώς συμβαίνει, χωρίς τη μεσολάβηση κάποιας άλλης αίσθησης. Γι’ αυτό ακριβώς η ερώτησή σου μου φάνηκε παράξενη, επειδή φάνηκε να θέτει αυτή την αμεσότητα της συνείδησης υπό αμφισβήτηση».
[Από το «Ο προορισμός του ανθρώπου»]
Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε (Johann Gottlieb Fichte), 19 Μαΐου 1762 – 27 Ιανουαρίου 1814)
Αντικλείδι
olalathos
Δίδαξε φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο της Ιένας, της Καινιξβέργης και της Κοπεγχάγης. Εκείνη την περίοδο της ζωής του. που ήταν και η πιο γόνιμη, αντιμετώπισε δριμείες κατηγορίες περί αθεΐας, οι οποίες τον ανάγκασαν να εγκατασταθεί στο Βερολίνο. Αρχικά είχε υποστηρίξει τη Γαλλική Επανάσταση και τις αλλαγές που θέσπισε. Αργότερα, απογοητευμένος από την τροπή της. στράφηκε προς το μυστικισμό και υποστήριξε τη δημιουργία ενός δυνατού αυταρχικού κράτους. Πέθανε από τύφο στο Βερολίνο.
Το έργο του
Ο Φίχτε αναγνωρίστηκε χάρη σε ένα ανυπόγραφο δοκίμιό του που αποδόθηκε αρχικά στον Καντ («Δοκίμιο Κριτικής Κάθε Αποκαλύψεως»]
Αυτή η παραγωγικότατη περίοδος διακόπηκε Βάναυσα από την κατηγορία περί αθεΐας, πίσω από την οποία -κατά την εκτίμηση του ίδιου του φιλοσόφου- κρύβονταν πολιτικές σκοπιμότητες. Λίγο μετά το 1800, περίοδο της μεγάλης πολιτικής και κοινωνικής μεταστροφής του, δημοσίευσε το «Κλειστό Εμπορικό Κράτος», την «Εισαγωγή στην ευτυχισμένη ζωή» (1806), τη συλλογή κειμένων «0 Μακιαβέλι και άλλα φιλοσοφικά και πολιτικό γραπτό» (1807), καθώς και τους «Λόγους προς το γερμανικό έθνος» [1808], στους οποίους εκφράζει επιθετικό πατριωτισμό.
Erlangen. Σ αυτό το σπίτι ζούσε ο Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε το 1805 .
Η διδασκαλία του
Ο Φίχτε ανήκει στη μεγάλη τριάδα του κλασικού γερμανικού ιδεαλισμού μαζί με τον Σέλινγκ και τον Χέγκελ. θεωρείται συνεχιστής του συστήματος του Καντ, το οποίο προσέγγισε από τη σκοπιά του απόλυτου υποκειμενικού ιδεαλισμού.
Εκείνο που απασχόλησε κυρίως τον Φίχιε ήταν το πρόβλημα της σχέσης των ιδεών με τα αντικείμενά τους ένα πρόβλημα γύρω από το οποίο περιστρεφόταν ανέκαθεν η συνεχής διαμάχη του ιδεαλισμού με το ρεαλισμό. Φιλοδοξία του ήταν να δώσει με αυτό τον τρόπο στη φιλοσοφία τη συστηματική ενότητα που της έλειπε.
Το σημείο στο οποίο ο Φίχτε διαφοροποιείται από τους συγχρόνους του είναι η πίστη του στο “Εγώ” και στην υπεροχή αυτού πάνω στον αντικειμενικό κόσμο. Πίστευε ότι η επιστημονική έκθεση απαλλάσσει την αλήθεια από το λάθος, αναδεικνύει μόνη την αλήθεια, χωρίς σφάλματα, και μας «καθιστά θεατές της γέννησης της αλήθειας» .Έθεσε ως πρόβλημα την πρόταση: «το Εγώ τίθεται ως καθορισμένο από το μη-Εγώ» και εξέτασε αν η πρόταση είναι νοητή και υπό ποιες προϋποθέσεις.
Σύμφωνα με τη θεωρία του, το αντικείμενο είναι εκείνο που πρέπει να παραβληθεί και να προσαρμοστεί στο υποκείμενο και όχι το αντίστροφο. Το Εγώ δημιουργεί και τοποθετεί απέναντι του μία ξένη πραγματικότητα, το μη-Εγώ, ή αλλιώς τον εξωτερικό κόσμο, την οποία οφείλει να υποτάξει. Το Εγώ, με άλλα λόγια, αναπτύσσεται στο άπειρο, νικώντας συνέχεια τα εμπόδια που παρουσιάζονται στο πέρασμά του.
Η θεωρία του Φίχτε έρχεται σε αντίθεση με το δογματισμό της παλαιάς φιλοσοφίας, που χαρακτηρίζεται από την αποδοχή της υπεροχής του εξωτερικού κόσμου πάνω στην ανθρώπινη υποκειμενικότητα.
Μια γεύση
«Πνεύμα: Αντιλαμβάνεσαι τα αισθητά αντικείμενα αποκλειστικά ως επακόλουθο ενός προσδιορισμού των εξωτερικών σου αισθήσεων: γνωρίζεις την ύπαρξή τους μόνο μέσω της γνώσης του προσδιορισμού της όρασης, της αφής, κ.λπ. Η δήλωσή σου “Υπάρχουν αντικείμενα έξω από εμένα” υποστηρίζεται από την πρόταση “Βλέπω, ακούω, αγγίζω, κ.λπ”.
Εγώ: Αυτή είναι η θεώρησή μου.
Πνεύμα: Πώς λοιπόν ξέρεις ότι βλέπεις, ακούς. αγγίζεις:
Εγώ: Δεν σε καταλαβαίνω, Η ερώτησή σου είναι παράξενη.
Πνεύμα: θα σε βοηθήσω να την καταλάβεις. Μπορείς να δεις την όρασή σου και να αγγίξεις την αφή σου ;Ή μήπως διαθέτεις μία ιδιαίτερη, ανώτερη αίσθηση μέσω της οποίας αντιλαμβάνεσαι τις εξωτερικές σου αισθήσεις και τους προσδιορισμούς τους;
Εγώ: Καθόλου. Το ότι βλέπω και αγγίζω, και το τι βλέπω και αγγίζω, το γνωρίζω με άμεσο και απλό τρόπο. Το γνωρίζω επειδή απλώς συμβαίνει, χωρίς τη μεσολάβηση κάποιας άλλης αίσθησης. Γι’ αυτό ακριβώς η ερώτησή σου μου φάνηκε παράξενη, επειδή φάνηκε να θέτει αυτή την αμεσότητα της συνείδησης υπό αμφισβήτηση».
[Από το «Ο προορισμός του ανθρώπου»]
Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε (Johann Gottlieb Fichte), 19 Μαΐου 1762 – 27 Ιανουαρίου 1814)
Αντικλείδι
olalathos
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πώς να χρησιμοποιείτε σωστά τον φούρνο μικροκυμάτων
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![O ομαδικός αρχαίος τάφος στο Φάληρο [video]](https://images.newsnowgreece.com/105/1051617/O-omadikos-arxaios-tafos-sto-faliro-video-1-124x78.jpg)
