2017-11-17 22:45:49
του Daniel Keohane
Carnegie Europe
Προς το τέλος του 2015, μερικοί εμπειρογνώμονες στον τομέα της άμυνας έδειξαν σκεπτικισμό για μια έκθεση της Credit Suisse σχετικά με το μέλλον της παγκοσμιοποίησης. Αυτή η γενικότερη εκτίμηση περιλάμβανε μια σύντομη ανάλυση των παγκόσμιων στρατιωτικών δυνάμεων, κατηγοριοποιώντας τις κορυφαίες 20 χώρες στον κόσμο. Σταθμίζοντας έξι στοιχεία συμβατικού πολέμου, οι αναλυτές της Credit Suisse θεωρούν την Πολωνία πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη από ό,τι η Γερμανία, και η Ιταλία από ό,τι το Ηνωμένο Βασίλειο.
Παρά τα συμπεράσματα αυτά, μεγάλο μέρος της τωρινής συζήτησης για την ευρωπαϊκή άμυνα -είτε μέσω του ΝΑΤΟ, της ΕΕ ή άλλων μορφών- περιστρέφεται γύρω από τις θέσεις των τριών ευρωπαϊκών δυνάμεων με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες: τη Γαλλία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, αυτές οι άλλες δύο μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, Ιταλία και Πολωνία, αξίζουν μεγαλύτερη προσοχή. Είναι και οι δύο χώρες στην πρώτη γραμμή για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, και οι δύο προσωποποιούν τις δύο βασικές επιχειρησιακές προτεραιότητες για την ευρωπαϊκή στρατιωτική συνεργασία: την υπεράσπιση των εδαφών του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη, και την παρέμβαση για την σταθεροποίηση των χωρών σε σύγκρουση στα ανατολικά της ΕΕ.
Η Ιταλία έχει δεχθεί το 75% των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών ανά τη Μεσόγειο στην ΕΕ φέτος -περισσότερα από 110.000 άτομα, σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό για τη Μετανάστευση. Η Elizabeth Braw από το Atlantic Council επισημαίνει ότι "στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου φέτος, η ιταλική ακτοφυλακή διέσωσε 21.540 μετανάστες από 188 πλοία, με το ιταλικό ναυτικό να διασώζει 3.344 μετανάστες και την οικονομική αστυνομία άλλους 400 σχεδόν.
Η Πολωνία στο μεταξύ, ανησυχεί σε μεγάλο βαθμό για την στρατιωτική απειλή από τη Ρωσία ύστερα από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την επακόλουθη διαμάχη στην Ανατολική Ουκρανία. Πριν από ένα χρόνο, η Ρωσία ανέπτυξε βαλλιστικούς πυραύλους Iskander-M (πυρηνικούς πυραύλους με εμβέλεια μέχρι 500 χιλιομέτρων) στο Καλίνινγκραντ, το θύλακά της στη Βαλτική, μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας. Μέρος της κοινής άσκησης Zapad μεταξύ Ρωσίας-Λευκορωσίας το Σεπτέμβριο, έλαβε χώρα στο Καλίνινγκραντ.
Ασφαλώς, η εστίαση είτε στην άμυνα ή στην παρέμβαση είναι αυτή που κυριαρχεί στις πολωνικές και ιταλικές αμυντικές πολιτικές -εν μέρει επειδή με σχετικά περιορισμένους πόρους, πρέπει να θέσουν προτεραιότητες. Συγκριτικά, το ΝΑΤΟ εκτιμά ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα δαπανήσει 55 δισ. δολάρια, η Γαλλία 44 δισ. δολάρια, και η Γερμανία 43 δισ. δολάρια στην άμυνα φέτος. Αντιθέτως, η Ιταλία θα δαπανήσει 22,5 δισ. δολάρια και η Πολωνία 10 δισ. δολάρια.
Αν και οι ιταλικές αμυντικές δαπάνες αντιστοιχούν μόλις στο 1,1% του ΑΕΠ, λίγο πάνω από το μισό του στόχου που έχει θέσει για τα μέλη του το ΝΑΤΟ, η Ιταλία είναι μία από τις χώρες με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις διεθνείς επιχειρήσεις. Το ιταλικό ινστιτούτο των διεθνών υποθέσεων, λέει ότι η Ιταλία έστειλε περισσότερους από 6.000 ένοπλους στρατιώτες σε διεθνές αποστολές κατά τη διάρκεια του 2016. Ο αριθμός είναι σχεδόν ο διπλάσιος από τον αντίστοιχο γερμανικό, που ανέπτυξε σχεδόν 3.300 το 2016, σύμφωνα με τις γερμανικές αρχές.
Το μεγαλύτερο μέρος των Ιταλών στρατιωτών επιχειρούν στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή. Αυτό αντικατοπτρίζει τις προτεραιότητες που έθεσε η Λευκή Ιταλική Βίβλος του 2015, που αναδεικνύει την ευρωμεσογειακή περιοχή ως το πρωταρχικό γεωστρατηγικό focus. Η αναταραχή στη Λιβύη για παράδειγμα, έχει συμβάλει σημαντικά στο να μεταφέρονται λαθραίως μεγάλοι αριθμοί μεταναστών από τα μεσογειακά νερά στην Ιταλία. Είναι ενδιαφέρον ότι η Λευκή Βίβλος επισημαίνει πως η Ιταλία όχι μόνο σκοπεύει να συνεισφέρει σε διεθνείς συμμαχίες (είτε είναι το ΝΑΤΟ, τα Ηνωμένα Έθνη ή η ΕΕ) στην ευρω-μεσογειακή περίοδο, αλλά θα είναι επίσης προετοιμασμένη να ηγηθεί στρατιωτικών παρεμβάσεων στην περιοχή.
Ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, η Πολωνία δαπανά σχεδόν τα διπλάσια από αυτά που δαπανά η Ιταλία στην άμυνα. Επιπλέον, ο πρόεδρος Andrzej Duda υπέγραψε νόμο στις 23 Οκτωβρίου που δεσμεύει την Πολωνία να δαπανά το εντυπωσιακό 2,5% του ΑΕΠ στην άμυνα μέχρι το 2030. Το ίδιο νομοσχέδιο περιλαμβάνει ένα σχέδιο για την αύξηση των πολωνικών ενόπλων δυνάμεων από τον τωρινό αριθμό των 100.000 στρατιωτών, στους 200.000. Περίπου 50.000 από αυτούς ανήκουν σε μία νέα εθελοντική "εδαφική αμυντική δύναμη”.
Το πολωνικό αμυντικό σχέδιο του 2017, μια στρατηγική ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το Μάιο, εξηγεί το λόγο για τις εντυπωσιακές αυτές αυξήσεις στον προϋπολογισμό και στο προσωπικό: "Η νούμερο ένα προτεραιότητα ήταν η ανάγκη επαρκούς προετοιμασίας της Πολωνίας να υπερασπιστεί τη δική της επικράτεια”. Αναφερόμενος στο νέο αμυντικό νόμο, ο Πολωνός υπουργός Άμυνας, Antoni Macierewicz δήλωσε μάλλον φιλόδοξα: "ο πολωνικός στρατός θα κερδίσει μέσα σε διάστημα δέκα ετών, την ικανότητα να σταματάει κάθε αντίπαλο”.
Και η Πολωνία και η Ιταλία έχουν θέσει ισχυρές στρατιωτικές προθέσεις, είτε για να υπερασπιστούν την εθνική επικράτεια ή να συμβάλουν σε διεθνείς παρεμβάσεις. Ακόμη και έτσι, και οι δύο θέλουν βοήθεια από τους συμμάχους τους, είτε για να αντιμετωπίσουν τους ρωσικούς πυραύλους ή να διαχειριστούν τη μετανάστευση από τη Μεσόγειο.
Εκτός από τις τωρινές προσπάθειες της ΕΕ, όπως ναυτικές επιχειρήσεις, ο Ιταλός πρωθυπουργός Paolo Gentiloni ζήτησε από τις άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ για να βοηθήσουν περισσότερο με την ανακοπή των μεταναστευτικών ροών, σε μια Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες στις 19-20 Οκτωβρίου, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής αστυνόμευσης των συνόρων του Νίγηρα με τη Λιβύη. Η πολωνική κυβέρνηση έχει εδώ και καιρό ζητήσει πιο ισχυρές άμυνες του ΝΑΤΟ. Μετά από την έγκριση του Αμερικανού προέδρου Trump της αμοιβαίας αμυντικής δέσμευσης της Συμμαχίας στη Βαρσοβία στις 6 Ιουλίου, ήταν "στον έβδομο ουρανό”.
Ο πολωνικός ενθουσιασμός για τη στρατιωτική συνεργασία μέσω του ΝΑΤΟ δεν μεταφράζεται αυτή τη στιγμή σε ισχυρή στήριξη για συμπληρωματικές προσπάθειες μέσω της ΕΕ. Αυτό φαίνεται να είναι μια διπλή διαλογή για κάποιους στη Βαρσοβία. Ο Andrzej Talaga από το Ινστιτούτο Επιχειρήσεων της Βαρσοβίας για παράδειγμα, περιέγραψε τις πρόσφατες προτάσεις του Γάλλου προέδρου Emmanuel Macron για μια ισχυρότερη ευρωπαϊκή στρατιωτική παρέμβαση ως "αυτοκτονική” για την Πολωνία επειδή θα αποδυνάμωνε τη συλλογική άμυνα του ΝΑΤΟ.
Η Ιταλία είναι επίσης σταθερά προσηλωμένη στο ΝΑΤΟ αλλά σε αντίθεση με την Πολωνία, δεν βλέπει καμία αντίφαση με την ολόπλευρη στήριξη της βαθύτερης ευρωπαϊκής στρατιωτικής συνεργασίας. Για παράδειγμα, η Ρώμη πρότεινε οι Ευρωπαίοι να δημιουργήσουν μια πολυεθνική στρατιωτική δύναμη, ένα χρόνο πριν ο Macron προτείνει το ίδιο στην ομιλία του στη Σορβόννη, στις 26 Σεπτεμβρίου.
Η Ιταλία και η Πολωνία αντιπροσωπεύουν τις δύο πλευρές του ευρωπαϊκού αμυντικού νομίσματος. Ωστόσο, η ευρωπαϊκή στρατιωτική συνεργασία, είτε μέσω της ΕΕ είτε μέσω του ΝΑΤΟ, δεν μπορεί να συμβάλει πλήρως στην ευρωπαϊκή ασφάλεια μέχρι οι κυβερνήσεις να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζεται να είναι συλλογικά ικανές να υπερασπίσουν τόσο τα εδάφη τους όσο και να παρεμβαίνουν στο εξωτερικό.
Ο Γαλιλαίος (Ιταλός) απέδειξε την επαναστατική θεωρία του Κοπέρνικου (Πολωνός) ότι ο ήλιος, και όχι η γη, ήταν το κέντρο του σύμπαντος. Εάν η Ιταλία και η Πολωνία ανέπτυσσαν μια κοινή στρατηγική συναίνεση και ενεργούσαν από κοινού, θα ήταν μια επανάσταση για την ευρωπαϊκή άμυνα.
CAPITAL.GR
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
Carnegie Europe
Προς το τέλος του 2015, μερικοί εμπειρογνώμονες στον τομέα της άμυνας έδειξαν σκεπτικισμό για μια έκθεση της Credit Suisse σχετικά με το μέλλον της παγκοσμιοποίησης. Αυτή η γενικότερη εκτίμηση περιλάμβανε μια σύντομη ανάλυση των παγκόσμιων στρατιωτικών δυνάμεων, κατηγοριοποιώντας τις κορυφαίες 20 χώρες στον κόσμο. Σταθμίζοντας έξι στοιχεία συμβατικού πολέμου, οι αναλυτές της Credit Suisse θεωρούν την Πολωνία πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη από ό,τι η Γερμανία, και η Ιταλία από ό,τι το Ηνωμένο Βασίλειο.
Παρά τα συμπεράσματα αυτά, μεγάλο μέρος της τωρινής συζήτησης για την ευρωπαϊκή άμυνα -είτε μέσω του ΝΑΤΟ, της ΕΕ ή άλλων μορφών- περιστρέφεται γύρω από τις θέσεις των τριών ευρωπαϊκών δυνάμεων με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες: τη Γαλλία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, αυτές οι άλλες δύο μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, Ιταλία και Πολωνία, αξίζουν μεγαλύτερη προσοχή. Είναι και οι δύο χώρες στην πρώτη γραμμή για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, και οι δύο προσωποποιούν τις δύο βασικές επιχειρησιακές προτεραιότητες για την ευρωπαϊκή στρατιωτική συνεργασία: την υπεράσπιση των εδαφών του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη, και την παρέμβαση για την σταθεροποίηση των χωρών σε σύγκρουση στα ανατολικά της ΕΕ.
Η Ιταλία έχει δεχθεί το 75% των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών ανά τη Μεσόγειο στην ΕΕ φέτος -περισσότερα από 110.000 άτομα, σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό για τη Μετανάστευση. Η Elizabeth Braw από το Atlantic Council επισημαίνει ότι "στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου φέτος, η ιταλική ακτοφυλακή διέσωσε 21.540 μετανάστες από 188 πλοία, με το ιταλικό ναυτικό να διασώζει 3.344 μετανάστες και την οικονομική αστυνομία άλλους 400 σχεδόν.
Η Πολωνία στο μεταξύ, ανησυχεί σε μεγάλο βαθμό για την στρατιωτική απειλή από τη Ρωσία ύστερα από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την επακόλουθη διαμάχη στην Ανατολική Ουκρανία. Πριν από ένα χρόνο, η Ρωσία ανέπτυξε βαλλιστικούς πυραύλους Iskander-M (πυρηνικούς πυραύλους με εμβέλεια μέχρι 500 χιλιομέτρων) στο Καλίνινγκραντ, το θύλακά της στη Βαλτική, μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας. Μέρος της κοινής άσκησης Zapad μεταξύ Ρωσίας-Λευκορωσίας το Σεπτέμβριο, έλαβε χώρα στο Καλίνινγκραντ.
Ασφαλώς, η εστίαση είτε στην άμυνα ή στην παρέμβαση είναι αυτή που κυριαρχεί στις πολωνικές και ιταλικές αμυντικές πολιτικές -εν μέρει επειδή με σχετικά περιορισμένους πόρους, πρέπει να θέσουν προτεραιότητες. Συγκριτικά, το ΝΑΤΟ εκτιμά ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα δαπανήσει 55 δισ. δολάρια, η Γαλλία 44 δισ. δολάρια, και η Γερμανία 43 δισ. δολάρια στην άμυνα φέτος. Αντιθέτως, η Ιταλία θα δαπανήσει 22,5 δισ. δολάρια και η Πολωνία 10 δισ. δολάρια.
Αν και οι ιταλικές αμυντικές δαπάνες αντιστοιχούν μόλις στο 1,1% του ΑΕΠ, λίγο πάνω από το μισό του στόχου που έχει θέσει για τα μέλη του το ΝΑΤΟ, η Ιταλία είναι μία από τις χώρες με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις διεθνείς επιχειρήσεις. Το ιταλικό ινστιτούτο των διεθνών υποθέσεων, λέει ότι η Ιταλία έστειλε περισσότερους από 6.000 ένοπλους στρατιώτες σε διεθνές αποστολές κατά τη διάρκεια του 2016. Ο αριθμός είναι σχεδόν ο διπλάσιος από τον αντίστοιχο γερμανικό, που ανέπτυξε σχεδόν 3.300 το 2016, σύμφωνα με τις γερμανικές αρχές.
Το μεγαλύτερο μέρος των Ιταλών στρατιωτών επιχειρούν στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή. Αυτό αντικατοπτρίζει τις προτεραιότητες που έθεσε η Λευκή Ιταλική Βίβλος του 2015, που αναδεικνύει την ευρωμεσογειακή περιοχή ως το πρωταρχικό γεωστρατηγικό focus. Η αναταραχή στη Λιβύη για παράδειγμα, έχει συμβάλει σημαντικά στο να μεταφέρονται λαθραίως μεγάλοι αριθμοί μεταναστών από τα μεσογειακά νερά στην Ιταλία. Είναι ενδιαφέρον ότι η Λευκή Βίβλος επισημαίνει πως η Ιταλία όχι μόνο σκοπεύει να συνεισφέρει σε διεθνείς συμμαχίες (είτε είναι το ΝΑΤΟ, τα Ηνωμένα Έθνη ή η ΕΕ) στην ευρω-μεσογειακή περίοδο, αλλά θα είναι επίσης προετοιμασμένη να ηγηθεί στρατιωτικών παρεμβάσεων στην περιοχή.
Ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, η Πολωνία δαπανά σχεδόν τα διπλάσια από αυτά που δαπανά η Ιταλία στην άμυνα. Επιπλέον, ο πρόεδρος Andrzej Duda υπέγραψε νόμο στις 23 Οκτωβρίου που δεσμεύει την Πολωνία να δαπανά το εντυπωσιακό 2,5% του ΑΕΠ στην άμυνα μέχρι το 2030. Το ίδιο νομοσχέδιο περιλαμβάνει ένα σχέδιο για την αύξηση των πολωνικών ενόπλων δυνάμεων από τον τωρινό αριθμό των 100.000 στρατιωτών, στους 200.000. Περίπου 50.000 από αυτούς ανήκουν σε μία νέα εθελοντική "εδαφική αμυντική δύναμη”.
Το πολωνικό αμυντικό σχέδιο του 2017, μια στρατηγική ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το Μάιο, εξηγεί το λόγο για τις εντυπωσιακές αυτές αυξήσεις στον προϋπολογισμό και στο προσωπικό: "Η νούμερο ένα προτεραιότητα ήταν η ανάγκη επαρκούς προετοιμασίας της Πολωνίας να υπερασπιστεί τη δική της επικράτεια”. Αναφερόμενος στο νέο αμυντικό νόμο, ο Πολωνός υπουργός Άμυνας, Antoni Macierewicz δήλωσε μάλλον φιλόδοξα: "ο πολωνικός στρατός θα κερδίσει μέσα σε διάστημα δέκα ετών, την ικανότητα να σταματάει κάθε αντίπαλο”.
Και η Πολωνία και η Ιταλία έχουν θέσει ισχυρές στρατιωτικές προθέσεις, είτε για να υπερασπιστούν την εθνική επικράτεια ή να συμβάλουν σε διεθνείς παρεμβάσεις. Ακόμη και έτσι, και οι δύο θέλουν βοήθεια από τους συμμάχους τους, είτε για να αντιμετωπίσουν τους ρωσικούς πυραύλους ή να διαχειριστούν τη μετανάστευση από τη Μεσόγειο.
Εκτός από τις τωρινές προσπάθειες της ΕΕ, όπως ναυτικές επιχειρήσεις, ο Ιταλός πρωθυπουργός Paolo Gentiloni ζήτησε από τις άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ για να βοηθήσουν περισσότερο με την ανακοπή των μεταναστευτικών ροών, σε μια Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες στις 19-20 Οκτωβρίου, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής αστυνόμευσης των συνόρων του Νίγηρα με τη Λιβύη. Η πολωνική κυβέρνηση έχει εδώ και καιρό ζητήσει πιο ισχυρές άμυνες του ΝΑΤΟ. Μετά από την έγκριση του Αμερικανού προέδρου Trump της αμοιβαίας αμυντικής δέσμευσης της Συμμαχίας στη Βαρσοβία στις 6 Ιουλίου, ήταν "στον έβδομο ουρανό”.
Ο πολωνικός ενθουσιασμός για τη στρατιωτική συνεργασία μέσω του ΝΑΤΟ δεν μεταφράζεται αυτή τη στιγμή σε ισχυρή στήριξη για συμπληρωματικές προσπάθειες μέσω της ΕΕ. Αυτό φαίνεται να είναι μια διπλή διαλογή για κάποιους στη Βαρσοβία. Ο Andrzej Talaga από το Ινστιτούτο Επιχειρήσεων της Βαρσοβίας για παράδειγμα, περιέγραψε τις πρόσφατες προτάσεις του Γάλλου προέδρου Emmanuel Macron για μια ισχυρότερη ευρωπαϊκή στρατιωτική παρέμβαση ως "αυτοκτονική” για την Πολωνία επειδή θα αποδυνάμωνε τη συλλογική άμυνα του ΝΑΤΟ.
Η Ιταλία είναι επίσης σταθερά προσηλωμένη στο ΝΑΤΟ αλλά σε αντίθεση με την Πολωνία, δεν βλέπει καμία αντίφαση με την ολόπλευρη στήριξη της βαθύτερης ευρωπαϊκής στρατιωτικής συνεργασίας. Για παράδειγμα, η Ρώμη πρότεινε οι Ευρωπαίοι να δημιουργήσουν μια πολυεθνική στρατιωτική δύναμη, ένα χρόνο πριν ο Macron προτείνει το ίδιο στην ομιλία του στη Σορβόννη, στις 26 Σεπτεμβρίου.
Η Ιταλία και η Πολωνία αντιπροσωπεύουν τις δύο πλευρές του ευρωπαϊκού αμυντικού νομίσματος. Ωστόσο, η ευρωπαϊκή στρατιωτική συνεργασία, είτε μέσω της ΕΕ είτε μέσω του ΝΑΤΟ, δεν μπορεί να συμβάλει πλήρως στην ευρωπαϊκή ασφάλεια μέχρι οι κυβερνήσεις να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζεται να είναι συλλογικά ικανές να υπερασπίσουν τόσο τα εδάφη τους όσο και να παρεμβαίνουν στο εξωτερικό.
Ο Γαλιλαίος (Ιταλός) απέδειξε την επαναστατική θεωρία του Κοπέρνικου (Πολωνός) ότι ο ήλιος, και όχι η γη, ήταν το κέντρο του σύμπαντος. Εάν η Ιταλία και η Πολωνία ανέπτυσσαν μια κοινή στρατηγική συναίνεση και ενεργούσαν από κοινού, θα ήταν μια επανάσταση για την ευρωπαϊκή άμυνα.
CAPITAL.GR
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
