2012-05-26 11:12:02
Θανάσης Αθανασίου
Αντικείμενο μελλοντικής διαμάχης στη Μέση Ανατολή, που θα οδηγήσει ενδεχομένως και σε συγκρούσεις μεταξύ κρατών, αποτελει το νερό, σύμφωνα με μελέτες. Η υδροπολιτική έχει καταστεί, για πολλά κράτη, μέρος της κρατικής τους ασφάλειας και μέσα από αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία αναδύεται με σημαντικά πλεονεκτήματα, αφού αποτελεί ένα από τα κράτη που ασκούν σημαντικό έλεγχο στη ροή του νερού στη Μέση Ανατολή. Όλο και πιο κεντρικό ρόλο θα αποκτά, κατά τον 21 αιώνα, η εξασφάλιση επαρκών πηγών νερού στην Μέση Ανατολή, την ίδια ώρα που στη Δύση τα κυρίαρχα θέματα είναι η εσωτερική ανάπτυξη και η επέκταση του ανθρωπίνου κεφαλαίου προκειμένου να εξασφαλισθεί επαρκώς η συμμετοχή στην παγκόσμια οικονομία.
Το νερό γίνεται διακρατικό πολιτικό εργαλείοΑπό τις αρχές τις δεκαετίας του 1980, οι στρατηγικοί αναλυτές στη Δύση άρχισαν να εντοπίζουν διάφορες περιοχές στον πλανήτη όπου ενδεχομένως να προκύψουν στο μέλλον συγκρούσεις σχετικά με τον έλεγχο των υδάτινων πηγών, σύμφωνα με το Κυπριακό Κέντρο Μελετών(ΚΥΚΕΜ).
Παρατηρήθηκε μία γενική σύγκλιση απόψεων μεταξύ των αναλυτών, ότι η Μέση Ανατολή αποτελεί τον πλέον επιρρεπή χώρο για ανάδυση συγκρούσεων στο μέλλον σε σχέση με τον έλεγχο του νερού, δήλωσε στο Sigmalive ο διευθυντής του ΚΥΚΕΜ Χρήστος Ιακώβου.
Αιτία καθίσταται η έλλειψη νερού, ειδικά στο χώρο της Μέσης Ανατολής, η οποία αποτελεί μία από τις περιπτώσεις όπου μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες σύγκρουσης.
Η μεγάλη ξηρασία που χαρακτηρίζει το έδαφος της Μέσης Ανατολής σε σχέση με την δημογραφική έκρηξη που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες και τον σκληρό ανταγωνισμό των κρατών σχετικά με των έλεγχο της ροής των μεγάλων ποταμώ,ν αποτελεί μία «προδιαγεγραμμένη συνταγή», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Ιακώβου, για μελλοντική αναστάτωση.
Το νερό ήλθε στο προσκήνιο ως ένα σημαντικό πρόβλημα στις Μεσανατολικές διακρατικές σχέσεις κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, ενώ παράλληλα, άρχισε να καταλαμβάνει σημαντική θέση στις ατζέντες διαφόρων διεθνών οργανισμών και να θεωρείται ως μία από τις πιο σημαντικές πηγές μελλοντικών συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, με συνέπειες τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, προσθέτει το ΚΥΚΕΜ
Η χρήση του νερού πιο σημαντική από τη χρήση του πετρελαίου
Σε αρκετές περιπτώσεις, στις μέρες μας, λόγω της εξάρτησης μεγάλου μέρους των μεσανατολικών κοινωνιών από τη γεωργική ανάπτυξη, η χρήση του νερού καθίσταται πιο σημαντική και από τη χρήση του πετρελαίου
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Ιακώβου, η ανισομερής κατανομή των υδάτινων πηγών σε σχέση με τις κλιματολογικές αλλαγές, που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια, μετατρέπουν το πρόβλημα σε μείζονος σημασίας για τις μελλοντικές εξελίξεις.
Με αυτά τα δεδομένα, το νερό θα μπορούσε να γίνει, ανά πάσα στιγμή, αιτία σύγκρουσης ανάμεσα σε χώρες που έχουν τις τεχνικές δυνατότητες να ελέγχουν τη ροή νερού προς άλλες γειτονικές, όπως οι περιπτώσεις του ελέγχου της ροής των υδάτων των Τίγρη και Ευφράτη από την Τουρκία στη Συρία και Ιράκ ή ο έλεγχος της ροής του Νείλου από το Σουδάν στην Αίγυπτο, εκτιμά το ΚΥΚΕΜ.
Casus belli το νερό
Λόγω όμως των αυξημένων οικονομικών δυνατοτήτων των πετρελαιοπαραγωγών κρατών να συντηρούν υπερεξοπλισμένους στρατούς, και δεδομένου ότι έχει δημιουργηθεί μια στρατιωτική κουλτούρα επίλυσης διακρατικών διαφορών με τη χρήση βίας, η έλλειψη νερού είναι αρκετή να σπρώξει ένα κράτος σε πόλεμο
Οι πραγματικές ανάγκες και τα δεδομένα δεν συμβαδίζουν
Ένα κυβικό μέτρο νερού το χρόνο χρειάζεται σήμερα για να καλυφθούν οι ανάγκες ενός ατόμου στην Μέση Ανατολή και 1000 κυβικά μέτρα νερού για καλυφθούν οι ανάγκες ενός ατόμου σε φαγητό. «Πώς μπορεί αυτή η πραγματικότητα να συμβιβαστεί με την δημογραφική έκρηξη στην περιοχή και τις περιορισμένες πηγές ύδατος;», διερωτα΄ται ο διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών.
Ανάγκη διαμόρφωσης ενός πλαισίου συνεργασίας
Η ζωτικότητα του νερού στη Μέση Ανατολή καθώς επίσης και η σταδιακή μετατροπή του σε στρατηγικό εργαλείο διακρατικών σχέσεων επιβάλλουν την ανάγκη διαμόρφωσης ενός πλαισίου συνεργασίας των ενδιαφερομένων κρατών προκειμένου να αποφευχθεί ένας νέος φαύλος κύκλος αιματοχυσίας στη Μέση Ανατολή, τονίζει το ΚΥΚΕΜ.
Τα "βασανιστικά" ερωτήματα
Παρόλα αυτά, διάφορα ερωτήματα εγείρονται, επισημαίνει ο κ. Ιακώβου, ως προς την αναζήτηση τέτοιου πλαισίου, όπως «Πως μπορεί να επιλυθεί το πρόβλημα κατανομής των υδάτων μέσα στο τρέχον πλαίσιο αντιπαράθεσης συμφερόντων; Σε ποιο βαθμό μπορεί να υπάρξει διεθνής διαμεσολάβηση για επίλυση του προβλήματος; Πως μπορούν τα ενδιαφερόμενα κράτη να επιλύσουν συλλογικά το ήδη υπαρκτό πρόβλημα της μειωμένης διάθεσης νερού, τόσο σε επίπεδο ποσότητας όσο και σε επίπεδο ποιότητας;»
«Πρόκειται για ερωτήματα ιδιαίτερα αγωνιώδη, όπως τα χαρακτηρίζει ο κ. Ιακώβου, αναφορικά με το πορεία του υδατικού ζητήματος στη Μέση Ανατολή».
Στο παρόν στάδιο, καταλήγει το ΚΥΚΕΜ, φαίνεται ότι τα ενδιαφερόμενα κράτη προτείνουν διαφορετικές εναλλακτικές λύσεις για επίλυση του προβλήματος προσαρμοσμένες, πρωτίστως, στις δικές τους ανάγκες.
[email protected]
Αντικείμενο μελλοντικής διαμάχης στη Μέση Ανατολή, που θα οδηγήσει ενδεχομένως και σε συγκρούσεις μεταξύ κρατών, αποτελει το νερό, σύμφωνα με μελέτες. Η υδροπολιτική έχει καταστεί, για πολλά κράτη, μέρος της κρατικής τους ασφάλειας και μέσα από αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία αναδύεται με σημαντικά πλεονεκτήματα, αφού αποτελεί ένα από τα κράτη που ασκούν σημαντικό έλεγχο στη ροή του νερού στη Μέση Ανατολή. Όλο και πιο κεντρικό ρόλο θα αποκτά, κατά τον 21 αιώνα, η εξασφάλιση επαρκών πηγών νερού στην Μέση Ανατολή, την ίδια ώρα που στη Δύση τα κυρίαρχα θέματα είναι η εσωτερική ανάπτυξη και η επέκταση του ανθρωπίνου κεφαλαίου προκειμένου να εξασφαλισθεί επαρκώς η συμμετοχή στην παγκόσμια οικονομία.
Το νερό γίνεται διακρατικό πολιτικό εργαλείοΑπό τις αρχές τις δεκαετίας του 1980, οι στρατηγικοί αναλυτές στη Δύση άρχισαν να εντοπίζουν διάφορες περιοχές στον πλανήτη όπου ενδεχομένως να προκύψουν στο μέλλον συγκρούσεις σχετικά με τον έλεγχο των υδάτινων πηγών, σύμφωνα με το Κυπριακό Κέντρο Μελετών(ΚΥΚΕΜ).
Παρατηρήθηκε μία γενική σύγκλιση απόψεων μεταξύ των αναλυτών, ότι η Μέση Ανατολή αποτελεί τον πλέον επιρρεπή χώρο για ανάδυση συγκρούσεων στο μέλλον σε σχέση με τον έλεγχο του νερού, δήλωσε στο Sigmalive ο διευθυντής του ΚΥΚΕΜ Χρήστος Ιακώβου.
Αιτία καθίσταται η έλλειψη νερού, ειδικά στο χώρο της Μέσης Ανατολής, η οποία αποτελεί μία από τις περιπτώσεις όπου μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες σύγκρουσης.
Η μεγάλη ξηρασία που χαρακτηρίζει το έδαφος της Μέσης Ανατολής σε σχέση με την δημογραφική έκρηξη που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες και τον σκληρό ανταγωνισμό των κρατών σχετικά με των έλεγχο της ροής των μεγάλων ποταμώ,ν αποτελεί μία «προδιαγεγραμμένη συνταγή», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Ιακώβου, για μελλοντική αναστάτωση.
Το νερό ήλθε στο προσκήνιο ως ένα σημαντικό πρόβλημα στις Μεσανατολικές διακρατικές σχέσεις κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, ενώ παράλληλα, άρχισε να καταλαμβάνει σημαντική θέση στις ατζέντες διαφόρων διεθνών οργανισμών και να θεωρείται ως μία από τις πιο σημαντικές πηγές μελλοντικών συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, με συνέπειες τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, προσθέτει το ΚΥΚΕΜ
Η χρήση του νερού πιο σημαντική από τη χρήση του πετρελαίου
Σε αρκετές περιπτώσεις, στις μέρες μας, λόγω της εξάρτησης μεγάλου μέρους των μεσανατολικών κοινωνιών από τη γεωργική ανάπτυξη, η χρήση του νερού καθίσταται πιο σημαντική και από τη χρήση του πετρελαίου
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Ιακώβου, η ανισομερής κατανομή των υδάτινων πηγών σε σχέση με τις κλιματολογικές αλλαγές, που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια, μετατρέπουν το πρόβλημα σε μείζονος σημασίας για τις μελλοντικές εξελίξεις.
Με αυτά τα δεδομένα, το νερό θα μπορούσε να γίνει, ανά πάσα στιγμή, αιτία σύγκρουσης ανάμεσα σε χώρες που έχουν τις τεχνικές δυνατότητες να ελέγχουν τη ροή νερού προς άλλες γειτονικές, όπως οι περιπτώσεις του ελέγχου της ροής των υδάτων των Τίγρη και Ευφράτη από την Τουρκία στη Συρία και Ιράκ ή ο έλεγχος της ροής του Νείλου από το Σουδάν στην Αίγυπτο, εκτιμά το ΚΥΚΕΜ.
Casus belli το νερό
Λόγω όμως των αυξημένων οικονομικών δυνατοτήτων των πετρελαιοπαραγωγών κρατών να συντηρούν υπερεξοπλισμένους στρατούς, και δεδομένου ότι έχει δημιουργηθεί μια στρατιωτική κουλτούρα επίλυσης διακρατικών διαφορών με τη χρήση βίας, η έλλειψη νερού είναι αρκετή να σπρώξει ένα κράτος σε πόλεμο
Οι πραγματικές ανάγκες και τα δεδομένα δεν συμβαδίζουν
Ένα κυβικό μέτρο νερού το χρόνο χρειάζεται σήμερα για να καλυφθούν οι ανάγκες ενός ατόμου στην Μέση Ανατολή και 1000 κυβικά μέτρα νερού για καλυφθούν οι ανάγκες ενός ατόμου σε φαγητό. «Πώς μπορεί αυτή η πραγματικότητα να συμβιβαστεί με την δημογραφική έκρηξη στην περιοχή και τις περιορισμένες πηγές ύδατος;», διερωτα΄ται ο διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών.
Ανάγκη διαμόρφωσης ενός πλαισίου συνεργασίας
Η ζωτικότητα του νερού στη Μέση Ανατολή καθώς επίσης και η σταδιακή μετατροπή του σε στρατηγικό εργαλείο διακρατικών σχέσεων επιβάλλουν την ανάγκη διαμόρφωσης ενός πλαισίου συνεργασίας των ενδιαφερομένων κρατών προκειμένου να αποφευχθεί ένας νέος φαύλος κύκλος αιματοχυσίας στη Μέση Ανατολή, τονίζει το ΚΥΚΕΜ.
Τα "βασανιστικά" ερωτήματα
Παρόλα αυτά, διάφορα ερωτήματα εγείρονται, επισημαίνει ο κ. Ιακώβου, ως προς την αναζήτηση τέτοιου πλαισίου, όπως «Πως μπορεί να επιλυθεί το πρόβλημα κατανομής των υδάτων μέσα στο τρέχον πλαίσιο αντιπαράθεσης συμφερόντων; Σε ποιο βαθμό μπορεί να υπάρξει διεθνής διαμεσολάβηση για επίλυση του προβλήματος; Πως μπορούν τα ενδιαφερόμενα κράτη να επιλύσουν συλλογικά το ήδη υπαρκτό πρόβλημα της μειωμένης διάθεσης νερού, τόσο σε επίπεδο ποσότητας όσο και σε επίπεδο ποιότητας;»
«Πρόκειται για ερωτήματα ιδιαίτερα αγωνιώδη, όπως τα χαρακτηρίζει ο κ. Ιακώβου, αναφορικά με το πορεία του υδατικού ζητήματος στη Μέση Ανατολή».
Στο παρόν στάδιο, καταλήγει το ΚΥΚΕΜ, φαίνεται ότι τα ενδιαφερόμενα κράτη προτείνουν διαφορετικές εναλλακτικές λύσεις για επίλυση του προβλήματος προσαρμοσμένες, πρωτίστως, στις δικές τους ανάγκες.
[email protected]
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Λάθος λαό διάλεξαν για πειραματόζωο...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
