2017-12-06 08:30:24
Γράφει ο Κωνσταντίνος Φίλης*
Το κλίμα κατά την επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα είναι ιδιόμορφο. Η Τουρκία διολισθαίνει συνεχώς σε ένα προσωποκεντρικό σύστημα διακυβέρνησης χωρίς θεσμικό έλεγχο και διάκριση των τριών εξουσιών. Στο εσωτερικό, η σκανδαλολογία για offshore της οικογένειας Ερντογάν και οι μηνύσεις του τελευταίου εναντίον του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης απλά υπενθυμίζουν την ακραία πόλωση. Ταυτόχρονα, η πληγή του Κουρδικού στα ΝΑ της χώρας παραμένει ανοιχτή, ενώ η εκρίζωση του δικτύου Γκιουλέν (εντός και εκτός της χώρας) συχνά οδηγεί σε κυνήγι μαγισσών, ορίζοντας σε κάποιο βαθμό και τις σχέσεις με τρίτα κράτη. Επίσης, έχουν προκύψει ανησυχητικές ενδείξεις για την πορεία της 17ης ισχυρότερης οικονομίας του κόσμου, όπως η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, η εξάρτηση του ιδιωτικού τομέα από τις διακυμάνσεις ξένων νομισμάτων και ο υψηλός πληθωρισμός.
Στη Μέση Ανατολή, τα μηνύματα είναι αντιφατικά. Από τη μία, η Αγκυρα συμμετέχει ενεργά στις διαβουλεύσεις γύρω από το Συριακό, χάρη στον ρόλο κομπάρσου που έχει επιλέξει στην προσέγγιση με Ρωσία και Ιράν, προκειμένου να αποκτήσει καλύτερες δυνατότητες προώθησης των θέσεών της και ασφαλώς αισθάνεται ανακουφισμένη, έστω και προσωρινά, από την αναδίπλωση των Κούρδων του Ιράκ. Από την άλλη, αγωνιά για την τύχη των Κούρδων της Συρίας, οι οποίοι συνδέονται οργανικά με μέρος των αντίστοιχων της Τουρκίας και απομακρύνεται από Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία και Ισραήλ, ενώ ιδίως οι δύο τελευταίοι συμπράττουν με τις ΗΠΑ, με κοινό «εχθρό» το Ιράν.
Στις σχέσεις με τη Δύση, υπάρχει διάθεση αναστροφής της αρνητικής κατάστασης. Η πολυδιάστατη αμυντική συμφωνία με Ιταλία - Γαλλία, μία αντίστοιχη συνεργασία με την Ισπανία και οι έσχατες απαγορεύσεις στη χρήση συμβόλων του PKK διαμορφώνουν ευνοϊκότερες προϋποθέσεις, χωρίς βέβαια να επιλύουν τα προβλήματα. Εξάλλου, είναι δεδομένη η πρόθεση της Δύσης –παρά την απώλεια εμπιστοσύνης– να μη «χαθεί» η Τουρκία. Η αμερικανική πλευρά θέλει να αποτρέψει τη στροφή Ερντογάν στη Ρωσία, όσο οπορτουνιστική και αν τη θεωρεί, αν και η υπόθεση Ζαράμπ δύναται να επισκιάσει τις προσπάθειες αποκατάστασης. Δεδομένης της επιχειρησιακής εξόντωσης του Daesh, η θέση της Τουρκίας είναι κρίσιμη στο κομμάτι της ανταλλαγής πληροφοριών και της ανάσχεσης εισόδου τρομοκρατών στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Για την τουρκική ηγεσία, η εξάρτηση της οικονομίας πρωτίστως από ευρωπαϊκά κεφάλαια δεν επιτρέπει καθολική ρήξη. Εξίσου, ο Ερντογάν θέλει να αποφύγει τη διπλωματική απομόνωση και ενώ για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες η Αγκυρα στερείται στέρεων συμμαχιών.
Η Ελλάδα είναι μόλις η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, που απευθύνει επίσημη πρόσκληση στον Τούρκο πρόεδρο. Η ατζέντα είναι ανοιχτή, αλλά είναι βέβαιο ότι έμφαση θα δοθεί στις κλονισμένες σχέσεις με την Ε.Ε., το προσφυγομεταναστευτικό (όπου υπάρχει σχετική ανησυχία στην Αθήνα για την αριθμητική αύξηση των τελευταίων μηνών) και τη διεθνή τρομοκρατία. Τα δύο μέρη θα εστιάσουν στις θετικές πτυχές της συνεργασίας τους και λογικά θα αποφύγουν ενέργειες/δηλώσεις πρόκλησης έντασης. Ετσι αποκτά ιδιαίτερη σημασία η παρουσία Ερντογάν στη Θράκη. Η Αθήνα πρέπει να χρησιμοποιήσει το προηγούμενο επιβολής ενός περιοριστικού πλαισίου από ευρωπαϊκές χώρες ώστε να αποφευχθεί το σόου από μεριά της Αγκυρας, η οποία αναζητεί τον ρόλο της προστάτιδας δύναμης των μουσουλμάνων της Ευρώπης, βλέποντας τουρκικές μειονότητες στα Βαλκάνια και παρεμβαίνοντας στα εγχώρια δρώμενα.
* Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.
Καθημερινή Έντυπη Έκδοση Έντυπη
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
Το κλίμα κατά την επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα είναι ιδιόμορφο. Η Τουρκία διολισθαίνει συνεχώς σε ένα προσωποκεντρικό σύστημα διακυβέρνησης χωρίς θεσμικό έλεγχο και διάκριση των τριών εξουσιών. Στο εσωτερικό, η σκανδαλολογία για offshore της οικογένειας Ερντογάν και οι μηνύσεις του τελευταίου εναντίον του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης απλά υπενθυμίζουν την ακραία πόλωση. Ταυτόχρονα, η πληγή του Κουρδικού στα ΝΑ της χώρας παραμένει ανοιχτή, ενώ η εκρίζωση του δικτύου Γκιουλέν (εντός και εκτός της χώρας) συχνά οδηγεί σε κυνήγι μαγισσών, ορίζοντας σε κάποιο βαθμό και τις σχέσεις με τρίτα κράτη. Επίσης, έχουν προκύψει ανησυχητικές ενδείξεις για την πορεία της 17ης ισχυρότερης οικονομίας του κόσμου, όπως η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, η εξάρτηση του ιδιωτικού τομέα από τις διακυμάνσεις ξένων νομισμάτων και ο υψηλός πληθωρισμός.
Στη Μέση Ανατολή, τα μηνύματα είναι αντιφατικά. Από τη μία, η Αγκυρα συμμετέχει ενεργά στις διαβουλεύσεις γύρω από το Συριακό, χάρη στον ρόλο κομπάρσου που έχει επιλέξει στην προσέγγιση με Ρωσία και Ιράν, προκειμένου να αποκτήσει καλύτερες δυνατότητες προώθησης των θέσεών της και ασφαλώς αισθάνεται ανακουφισμένη, έστω και προσωρινά, από την αναδίπλωση των Κούρδων του Ιράκ. Από την άλλη, αγωνιά για την τύχη των Κούρδων της Συρίας, οι οποίοι συνδέονται οργανικά με μέρος των αντίστοιχων της Τουρκίας και απομακρύνεται από Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία και Ισραήλ, ενώ ιδίως οι δύο τελευταίοι συμπράττουν με τις ΗΠΑ, με κοινό «εχθρό» το Ιράν.
Στις σχέσεις με τη Δύση, υπάρχει διάθεση αναστροφής της αρνητικής κατάστασης. Η πολυδιάστατη αμυντική συμφωνία με Ιταλία - Γαλλία, μία αντίστοιχη συνεργασία με την Ισπανία και οι έσχατες απαγορεύσεις στη χρήση συμβόλων του PKK διαμορφώνουν ευνοϊκότερες προϋποθέσεις, χωρίς βέβαια να επιλύουν τα προβλήματα. Εξάλλου, είναι δεδομένη η πρόθεση της Δύσης –παρά την απώλεια εμπιστοσύνης– να μη «χαθεί» η Τουρκία. Η αμερικανική πλευρά θέλει να αποτρέψει τη στροφή Ερντογάν στη Ρωσία, όσο οπορτουνιστική και αν τη θεωρεί, αν και η υπόθεση Ζαράμπ δύναται να επισκιάσει τις προσπάθειες αποκατάστασης. Δεδομένης της επιχειρησιακής εξόντωσης του Daesh, η θέση της Τουρκίας είναι κρίσιμη στο κομμάτι της ανταλλαγής πληροφοριών και της ανάσχεσης εισόδου τρομοκρατών στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Για την τουρκική ηγεσία, η εξάρτηση της οικονομίας πρωτίστως από ευρωπαϊκά κεφάλαια δεν επιτρέπει καθολική ρήξη. Εξίσου, ο Ερντογάν θέλει να αποφύγει τη διπλωματική απομόνωση και ενώ για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες η Αγκυρα στερείται στέρεων συμμαχιών.
Η Ελλάδα είναι μόλις η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, που απευθύνει επίσημη πρόσκληση στον Τούρκο πρόεδρο. Η ατζέντα είναι ανοιχτή, αλλά είναι βέβαιο ότι έμφαση θα δοθεί στις κλονισμένες σχέσεις με την Ε.Ε., το προσφυγομεταναστευτικό (όπου υπάρχει σχετική ανησυχία στην Αθήνα για την αριθμητική αύξηση των τελευταίων μηνών) και τη διεθνή τρομοκρατία. Τα δύο μέρη θα εστιάσουν στις θετικές πτυχές της συνεργασίας τους και λογικά θα αποφύγουν ενέργειες/δηλώσεις πρόκλησης έντασης. Ετσι αποκτά ιδιαίτερη σημασία η παρουσία Ερντογάν στη Θράκη. Η Αθήνα πρέπει να χρησιμοποιήσει το προηγούμενο επιβολής ενός περιοριστικού πλαισίου από ευρωπαϊκές χώρες ώστε να αποφευχθεί το σόου από μεριά της Αγκυρας, η οποία αναζητεί τον ρόλο της προστάτιδας δύναμης των μουσουλμάνων της Ευρώπης, βλέποντας τουρκικές μειονότητες στα Βαλκάνια και παρεμβαίνοντας στα εγχώρια δρώμενα.
* Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.
Καθημερινή Έντυπη Έκδοση Έντυπη
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Σήμερα Γιορτάζει ο Άγιος Νικόλαος και το Πολεμικό Ναυτικό (BINTEO)
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
