Το «ναυάγιο» της επίσκεψης Ερντογάν: Οι προκλήσεις και το παρασκήνιο

2017-12-08 08:02:03

Ιστορικές στιγμές και διάλογοι Η συνάντηση με τον Παυλόπουλου σημαδεύτηκε από ένα πρωτοφανές διπλωματικό μπρα-ντε-φερ - Σε αγώνα... μποξ εξελίχθηκε η κοινή συνέντευξη

Τσίπρα με τον Τούρκο Πρόεδρο - Αρνητικά αποτιμούν την επιμονή για τη Συνθήκη της Λωζάνης Βρυξέλλες, Βερολίνο και Ουάσινγκτον«Ήταν που ήταν στραβό το κλίμα, το 'φαγε κι ο γάιδαρος κι αποστράβωσε», λέει μία λαϊκή παροιμία που ταιριάζει... γάντι στον απολογισμό της χθεσινής πρώτης ημέρας της επίσκεψης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα.

Η συνέντευξη που παραχώρησε ο Τούρκος πρόεδρος, λίγες ώρες πριν την άφιξή του, και η απάντηση του Προκόπη Παυλόπουλου με «το καλημέρα σας» σ’ αυτήν, σηματοδότησαν μία συνάντηση που σημαδεύτηκε από εκατέρωθεν αιχμές, λεπτή ειρωνεία, αλλά και ένα πρωτοφανές διπλωματικό μπρα-ντε-φερ που άφησε ακόμα και τους πιο παλαιούς και έμπειρους δημοσιογράφους με το στόμα ανοιχτό. Σίγουρα δεν ήταν αυτό που αρχικά προέβλεπαν στο Μαξίμου, όταν οργάνωναν την επίσκεψη.

Ο δύστροπος γείτονας, όμως, έμεινε συνεπής στην έντονη αναθεωρητική πολιτική του. Επέλεξε να συνεχίσει την επιθετική τακτική του, προβάλλοντας όλες τις τουρκικές διεκδικήσεις, με την ελληνική πλευρά να σηκώνει -αναγκαστικά κατά πολλούς- το γάντι. Στην κοινή συνέντευξη τύπου Τσίπρα-Ερντογάν, το προσυμφωνημένο περιεχόμενο των συζητήσεων που ορίζει η πάγια διπλωματική τακτική πήγε περίπατο, και οι θεατές, είτε εντός, είτε εκτός αίθουσας ένιωσαν ότι παρακολουθούν έναν αγώνα μποξ. Ο Τούρκος πρόεδρος επέμεινε μέχρι κεραίας στις θέσεις του, θέτοντας ευθέως και πάλι θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης, με αναγνώριση περισσότερων δικαιωμάτων της μουσουλμανικής μειονότητας, όπως η εκλογή αρχιμουφτή. Ο Tσίπρας με εμφανή διάθεση ειρωνείας δεν άφησε να πέσει τίποτα κάτω. «Να ψάξουμε και την Ιαπωνία για την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης», είπε, ενώ ξεκαθάρισε ότι «Το Κυπριακό παραμένει ανοιχτό 43 χρόνια γιατί πριν από 43 χρόνια υπήρξε μια παράνομη εισβολή και κατοχή ενός τμήματος της Κύπρου».

Αρνητική είναι και η αποτίμηση του Βερολίνου και των Βρυξελλών όσον αφορά την επιμονή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για αλλαγή της Συνθήκης της Λωζάνης. Γερμανική διπλωματική πηγή φέρεται να τόνισε πως «η Συνθήκη της Λωζάνης ισχύει εδώ και 100 χρόνια και δεν τίθεται θέμα αναθεώρησής της». Οι ίδιοι κύκλοι είπαν πως «δεν μπορούμε να κλείνουμε την πόρτα στην Τουρκία, αλλά ούτε και τα μάτια στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Την ίδια αίσθηση φάνηκε να έχουν και στις Βρυξέλλες, απορώντας πως μια συνάντηση «που θα έχτιζε γέφυρες κατέληξε σε boxing match». Παρ’ όλα αυτά επέλεξαν να στείλουν ηχηρό μήνυμα στον Τούρκο πρόεδρο, υπενθυμίζοντάς του «ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας είναι προαπαιτούμενο για την ενταξιακή πορεία της Άγκυρας». Απαντώντας στις τοποθετήσεις περί «τροποποίησης της συνθήκης της Λωζάνης, Ευρωπαίος αξιωματούχος διεμήνυσε ότι «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστήσει σαφές ότι όλες οι υποψήφιες χώρες πρέπει να σέβονται τις διεθνείς συνθήκες». Από τις Ηνωμένες Πολιτείες, επίσης μεταφέρθηκε η δυσαρέσκεια της Ουάσιγκτον για τις δηλώσεις του προέδρου της Τουρκίας περί επικαιροποίησης της Συνθήκης, χωρίς, όμως, να εγκαταλείψουν την στρατηγική της εξίσωσης των δύο χωρών. Ενδεικτικό είναι ότι εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ φέρεται να δήλωσε ότι για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι «ζήτημα αρχής να υποστηρίζουν την κυριαρχία των χωρών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και της Τουρκίας».

Παρότι το Μέγαρο Μαξίμου αναγνωρίζει, τουλάχιστον ανεπίσημα, την ασυνήθιστη για τέτοιες περιστάσεις ένταση, θεωρεί ότι η αποτίμηση της πρώτης ημέρας δεν είναι μόνο αρνητική. «Αν μη τι άλλο μπήκαν όλα τα ζητήματα στο τραπέζι για πρώτη φορά με τόσο ειλικρίνεια και όχι πλέον πίσω από κλειστές πόρτες», μας δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος. «Ο Έλληνας πρωθυπουργός ύψωσε το ανάστημά του και επιπλέον, η Ελλάδα ήταν αυτή που προσέφερε χέρι φιλίας στην Τουρκία, έτσι ώστε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αν δεν το δεχτεί και πάλι κερδισμένοι βγαίνουμε από την αδιάλλακτη στάση τους».

Παράλληλα, θεωρεί ότι επετεύχθη μία σημαντική συμφωνία σε ότι έχει να κάνει με την επανέναρξη των συνομιλιών ΜΟΕΑ (με ενεργή συμμετοχή της στρατιωτικής ηγεσίας και της υπηρεσιακής ηγεσίας του ΥΠΕΞ) και την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών για την υφαλοκρηπίδα. Τα νέα μέτρα για συνεργασία στο πλαίσιο της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, που θα συμβάλλουν στην αποσυμφόρηση των νησιών καταμετρώνται στα θετικά της συνάντησης, ενώ η πραγματοποίηση του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας το συντομότερο δυνατόν και η σύσταση Μικτής Οικονομικής Επιτροπής συγκαταλέγεται στις χθεσινές επιτυχίες.

Όσο για σήμερα, το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να απεύχονται τα χειρότερα. Γνωρίζουν ότι οι χθεσινές προστριβές μπορεί να μοιάσουν ως σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στην τουρκική προκλητικότητα στην Θράκη, αν ο Ερντογάν αποφασίσει να τραβήξει τα πράγματα στα άκρα, μετατρέποντας μία ολιγόωρη επίσκεψη σε σώου. Όλοι στην κυβέρνηση κρατούν την ανάσα τους, ελπίζοντας η σημερινή ημέρα να περάσει χωρίς έκτροπα.

Προκόπης Παυλόπουλος: «Η συνθήκη της Λωζάνης είναι αδιαπραγμάτευτη για την Ελλάδα»
anatakti

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ