2017-12-31 17:15:05
Τι είναι το DNA – Τι υποστηρίζει η Γενετική – Ποια είναι η γενετική καταγωγή των συγχρόνων Ελλήνων-Το DNA των Ελλήνων που κατάγονται από τη Μικρά Ασία.Μετά από δύο, ιδιαίτερα ενδιαφέροντα όπως φάνηκε άρθρα, για την προέλευση της λέξης "λουλούδι"
και την καταγωγή των Σουλιωτών, ωθούμενοι και από τα σχόλια πολλών αναγνωστών, σκεφτήκαμε να ασχοληθούμε εκτενέστερα με τη γενετική καταγωγή των Ελλήνων και των γειτονικών μας λαών.
Επειδή και στα συγκεκριμένα άρθρα, αλλά και σε παλαιότερα (π.χ. για τον Φαλμεράιερ), έχουν αναφερθεί πολλές και πολλοί στο DNA και το τι αυτό δείχνει, θεωρήσαμε σκόπιμο να αναζητήσουμε, μέσα από τις καταγεγραμμένες απόψεις διαπρεπών επιστημόνων την αλήθεια.
Τι είναι το DNA – Φ. Κρικ , Τ. Γουάτσον και Μ.Γουίλκινς
Θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε όσο πιο απλά μπορούμε τι είναι το DNA και ποιος ο ρόλος του στην κληρονομικότητα.
Το DNA, είναι νουκλεϊκό οξύ με τη μορφή συνήθως διπλής έλικας, το οποίο αποτελεί τον φορέα των γενετικών πληροφοριών (ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, έκδ. ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ, 2010).
Στο ίδιο αυτό Λεξικό, βλέπουμε ότι αποτελεί ακρωνύμιο αγγλικής του ονομασίας D (eoxyribo) N (ucleic) A (cid).
Έτσι όσοι δυσκολεύονται με το αγγλικό DNA, μπορούν να χρησιμοποιούν το ελληνικό δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ! Φυσικά το DNA, Ντι Έν Έι, είναι απείρως ευκολότερο στην προφορά! Η λέξη DNA, υπάρχει στα αγγλικά - αμερικανικά από το 1944 (MERRIAM WEBSTER'S COLLEGIATE DICTIONARY, 11th EDITION).
Ο Βρετανός F. H. C. Crick (1916 - 2004), ο Αμερικανός J. Watson (γ. 1928) και ο Νεοζηλανδός M. Wilkins (1916 - 2004), τιμήθηκαν το 1962 με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής, για τον προσδιορισμό του συντακτικού τύπου, της χημικής δομής του DNA δηλαδή. Δίκαια αυτό το επίτευγμα θεωρείτε ως μια από τις σημαντικότερες βιολογικές, και όχι μόνο, ανακαλύψεις του 20ου αιώνα.
Κάθε ανθρώπινο κύτταρο έχει ένα πυρήνα, στον οποίο βρίσκονται 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων. Σε κάθε ζεύγος, το ένα χρώμα το σώμα κληρονομήθηκε από την πλευρά του πατέρα και το άλλο, από την πλευρά της μητέρας. Στα 22 από τα 23 ζεύγη, τα χρωμοσώματα είναι όμοια μεταξύ τους. Το 23ο ζεύγος είναι αυτό που καθορίζει το φύλο και αποτελείται στον μεν άνδρα από το χρωμόσωμα Χ που είναι μητρικής προέλευσης και το χρωμόσωμα Υ που είναι πατρικής, ενώ στη γυναίκα από δύο χρωμοσώματα Χ, το ένα πατρικής και το άλλο μητρικής προέλευσης.
Τα χρωμοσώματα αποτελούνται από DNA, που περιέχει γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν τη βιολογική ανάπτυξη του οργανισμού.
Dr. Marija Gimbutas
Οι πληροφορίες αυτές δεν έχουν κατανοηθεί ακόμα στο σύνολο τους.
(Πηγή, το βραβευμένο βιβλίο από την Ακαδημία Αθηνών το 2013 του «Πόθεν και πότε οι Έλληνες» του Θ.Γιαννόπουλου). Στο σώμα κάθε ενήλικου ατόμου, υπάρχουν 10 στη δεκάτη τετάρτη (1 ακολουθούμενο από 14 μηδενικά) κύτταρα, που περιέχουν όλα το ίδιο γενετικό υλικό. Η ολοκλήρωση της ανάλυσης του DNA του ανθρώπου το 2003, έδειξε ότι το DNA σε κάθε πυρήνα ανθρώπινου κυττάρου αποτελείται από 3,2 δισεκατομμύρια (!) ζευγάρια νουκλεοτιδίων. Το DNA μεταβιβάζεται αναλλοίωτο από γενιά σε γενιά, εφόσον δεν συμβεί κάποια μετάλλαξη, που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να κληρονομηθεί στους απογόνους.
Το 1987, διαπιστώθηκε ότι οι νέες τεχνολογίες της εποχής εκείνης, επέτρεπαν να αναλυθεί αρκετά εύκολα το μιτοχονδριακό DNA, που κληρονομείται από την μητέρα στα παιδιά της.
Τα μιτοχόνδρια, είναι μικρά κυτταροπλασματικά οργανίδια του κυττάρου, που έχουν ρόλο στην τροφοδότηση του με ενέργεια και περιέχουν το δικό τους γενετικό υλικό.
Συνεπώς η μελέτη δομής και της εξελικτικής ιστορίας πληθυσμών, έχει ιστορία 30 χρόνων περίπου.
Ποια είναι η γενετική καταγωγή των σημερινών Ελλήνων;
Στη χώρα μας, από τις αρχές της νέας χιλιετίας, έχουν γίνει αρκετές έρευνες DNA σε ελληνικούς πληθυσμούς, από διακεκριμένους επιστήμονες, αλλοδαπούς και Έλληνες. Ανάμεσα στους τελευταίους, ξεχωρίζουν ο Ομότιμος Καθηγητής του ΑΠΘ Κώστας Τριανταφυλλίδης, η Καθηγήτρια του ΑΠΘ Αναστασία Κουβάτσα, ο Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νικόλαος Ανάγνου, ο Καθηγητής Ανθρωπολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Νικόλαος Ξηροτύρης και ο αείμνηστος Καθηγητής Ιατροδικαστικής του Πανεπιστημίου Κρήτης Μανώλης Μιχαλοδημητράκης, που έφυγε από κοντά μας το 2016.
Φ. Κρικ, Τ. Γουάτσον και Μ. Γουίλκινς - Έλαβαν Νόμπελ το 1962
Σε γενικές γραμμές, όπως γράφει στο σπουδαίο βιβλίο του ''Η Γενετική Καταγωγή των Ελλήνων'', ο Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής & Γενετικής του Ανθρώπου Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, με βάση τις έρευνες που έγιναν, η Γενετική υποστηρίζει ''Την τριπλή καταγωγή των Ευρωπαίων και άρα και των Ελλήνων από παλαιολιθικούς κυνηγούς – τροφοσυλλέκτες (σημ. τροφοσυλλέκτης : άνθρωπος – μέλος πρωτόγονης ομάδας κατά την εποχή του Λίθου που τρεφόταν με ρίζες φυτών, καρπούς δέντρων και ωμό κρέας, αγγλ. food –gatherer, ΧΛΝΓ, εκδ.2014), πρώιμους Νεολιθικούς αγρότες, που από τη Μέση Ανατολή διέσχισαν την Ανατολία (κυρ. τη Μικρά Ασία και ανατολικότερα δηλαδή) και έφτασαν πρώτα στην Ελλάδα μέσω των νησιών του Αιγαίου, καθώς και τις μεταναστεύσεις κυρίως από τον ελλαδικό χώρο προς την υπόλοιπη Ευρώπη από την εποχή του Χαλκού!
Την ύπαρξη της γενετικής υπογραφής των αρχαίων Ελλήνων σε όλες τις αποικίες τους. Τη γενετική συνέχεια των κατοίκων της Κρήτης από την εποχή του Χαλκού μέχρι σήμερα, οι ανατομικοί σύγχρονοι άνθρωποι, σύμφωνα με τον Κ. Τριανταφυλλίδη, εμφανίστηκαν στην Αφρική πριν από 200.000 χρόνια και μετακινήθηκαν από την Αφρική προς τη Δυτική Ασία πριν από 100.000 χρόνια. Παρέμειναν στη Μέση Ανατολή για 10.000- 30.000 χρόνια . Έως πριν 70.000 χρόνια περίπου, η μετακίνηση προς την Ευρώπη ήταν αδύνατη λόγω της περιόδου παγετώνων που επικρατούσε σ' αυτή. Μετά τη βελτίωση των κλιματολογικών συνθηκών, πριν τουλάχιστον 55.000 χρόνια , ο Ηomo sapiens μετακινήθηκε προς την Ελλάδα και τη ΝΑ Ευρώπη. Η πρώτη διαδρομή, έγινε 50.000 – 40.000 χρόνια προ Χριστού, από την Εγγύς Ανατολή στην Ελλάδα κι από εκεί στην Ιταλία και τις ακτές της Μεσογείου. Η δεύτερη, έγινε 45.000-40.000 χρόνια προ Χριστού, από τη Βαλκανική μέσω των κοιλάδων του Στρυμόνα, του Αξιού και του Δούναβη μέχρι την Κεντρική Ευρώπη και κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου ενώ η Τρίτη, έγινε 40.000 – 30.000 χρόνια προ Χριστού μέσω του Έβρου και του Δούναβη.
Ανάμεσα στα αμέτρητα ενδιαφέροντα στοιχεία που βρίσκουμε στο βιβλίο του Κ. Τριανταφυλλίδη, είναι ότι οι μετακινήσεις ναυσιπλοΐας από τη Δυτική Ελλάδα (Ζάκυνθο και Κεφαλλονιά συγκεκριμένα), πιθανόν με πρόχειρες ξύλινες κατασκευές, ξεκίνησαν πριν από 35.000 χρόνια!
Colin Renfrew
Είναι γνωστές οι διάφορες θεωρίες που αναπτύχθηκαν κατά καιρούς για την καταγωγή των Ελλήνων. Υπάρχουν αρχαίοι μύθοι, που μας είναι γνωστοί από συγγράμματα όπως το ''Έργα και Ημέραι'' του Ησίοδου και οι οποίοι ξεκινούν από τον Δευκαλίωνα και την Πύρρα, το ζευγάρι που σώθηκε από τον μυθικό κατακλυσμό και φτάνουν ως την κάθοδο των Δωριέων. Πρόκειται για τη ''θεωρία της αυτοχθονίας'', κατά τον Κ. Τριανταφυλλίδη.
Μια άλλη θεωρία, αυτή της ινδοευρωπαϊκής καταγωγής, με κύριο υποστηρικτή τον Μ. Σακελλαρίου βασιζόμενη κυρίως σε στοιχεία της συγκριτικής γλωσσολογίας, υποστηρίζει ότι οι Έλληνες δεν ήταν αυτόχθονες, αλλά μετανάστες που έφτασαν στον ελλαδικό χώρο από την κοιτίδα των Ινδοευρωπαίων, τις στέπες της Πόντο – Κασπίας από την Ουκρανία ως την Κεντρική Ασία που είχε αναπτυχθεί ο λεγόμενος "Πολιτισμός των Τύμβων".
Οι επιστήμονες ωστόσο, δεν κατάφεραν να βρουν την κοιτίδα της ινδοευρωπαϊκής γλώσσας αλλά και τον ακριβή χρόνο εξάπλωσης των πρώτων Ινδοευρωπαίων, οι οποίοι κάλυπταν μια τεράστια έκταση, από την Ισλανδία ως την Ινδία.
Αναπτύχθηκαν πολλές θεωρίες για την κοιτίδα και τη χρονολογία της Ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας.
Οι τρεις κυριότερες είναι οι εξής:
i) Η θεωρία της Παλαιολιθικής συνέχειας, η οποία ωστόσο δίνει στην εξέλιξη των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών υπερβολικά μεγάλη ιστορική διάρκεια.
ii) Η θεωρία Κουργκάν.
"Μητέρα" αυτής της θεωρίας, είναι η Λιθουανή αρχαιολόγος Marija Gimbntas (Μαρία Γκιμπούτας).
Υποστήριζε ότι οι πρώτοι ομιλητές της ινδοευρωπαϊκής γλώσσας ήταν ημινομαδικός λαός, κτηνοτρόφοι ιππείς που έχτιζαν θολωτούς τάφους, τα Κουργκάν.
Η κοιτίδα τους, σύμφωνα με την Γκιμπούτας ήταν η περιοχή του Βόρειου Πόντου στις στέπες της Νότιας Ρωσίας – Ουκρανίας και του Ανατολικού Καζακστάν. Φαίνεται όμως ότι η εξάπλωσή τους προς την Κεντρική Ευρώπη, έγινε πριν 3.000 – 4.000 χρόνια, πολύ αργότερα από την εξάπλωση των αγροτών από την Εγγύς Ανατολή.
Χάρτης που απεικονίζει τη θεωρία Κουργκάν
iii) Η θεωρία της Ανατολίας
«Πατέρας» αυτής της θεωρίας, είναι ο Βρετανός αρχαιολόγος Colin Renfrew. Βάση της, οι εργασίες του Ιταλού L. Cavalli – Sforza και των συνεργατών του.
Συνοψίζοντας όσα υποστηρίζει η θεωρία αυτή, η ελληνική γλώσσα πρωτοεμφανίζεται ως ιδιαίτερος κλάδος της ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας, τουλάχιστον 6.500 χρόνια πριν. Οι κάτοικοι της Ελλάδας την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (περίπου 1.700 π.Χ.) ήταν Έλληνες, δεν έφτασαν στον ελλαδικό χώρο από τις στέπες της Πόντο – Κασπίας και ήταν αυτόχθονες ή έποικοι από την Εγγύς Ανατολή που αφομοιώθηκαν από τους γηγενείς. Αυτό, επιβεβαιώθηκε μετά την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Γραφής Β από τους Michael Ventris και John Chadwick (1956)
Τέλος, μια άλλη θεωρία για την καταγωγή των Ελλήνων, είναι η λεγόμενη "Αφροκεντρική Θεωρία" σύμφωνα με την οποία πληθυσμοί από την Αφρική εποίκησαν την Ελλάδα κατά την προϊστορία και ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, προήλθε από τον εποικισμό Αιγυπτίων και Φοινίκων την 2η χιλιετία π.Χ.
Ο καθηγητής Γενετικής Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης
Σήμερα η θεωρία αυτή έχει καταρριφθεί από αποτελέσματα δεκάδων μελετών πληθυσμιακής γενετικής.
Η ανάλυση της γενετικής σύστασης Ελλήνων και Ευρωπαίων
Η πρώτη συστηματική προσπάθεια ανάλυσης σύστασης του DNA των Ελλήνων για να διαπιστωθεί η γενετική δομή του ελληνικού πληθυσμού, έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 με αρχές της δεκαετίας του 2.000. Αναλύθηκε η γενετική σύσταση 790 γηγενών κατοίκων της Ελλάδας, από διάφορες περιοχές της χώρας με ιδιαίτερη ιστορική σημασία, αλλά και από Έλληνες προσφυγικής καταγωγής από τη Μ. Ασία, που κατοικούν στην Ανατολική και Κεντρική Μακεδονία από το 1923.
Χάρτης Ανατολίας
Είναι γνωστό ότι στις αρχές του 20ου αιώνα κατοικούσαν στη Μικρά Ασία περίπου 2.000.000 Έλληνες. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, έμειναν ελάχιστοι. Τα αποτελέσματα DNA της ομάδας αυτής, συνοψίζονται στα εξής:
i. Ο προσφυγικής καταγωγής πληθυσμός που κατοικεί στο Πλατύ Ημαθίας όπου εγκαταστάθηκαν μετά το 1923 πολλοί Έλληνες, κυρίως από την Καππαδοκία παρουσιάζει μεγαλύτερη γενετική ομοιότητα με τον πληθυσμό της ηπειρωτικής Ελλάδας παρά με τον τουρκικό ή τον βουλγαρικό πληθυσμό.
ii. Οι προσφυγικής καταγωγής Έλληνες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο έχουν διαφορετική γενετική σύσταση από τους Τούρκους.
iii. Υπάρχει διαφορετική γενετική κληρονομιά ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους.
iv. Η διερεύνηση της γενετικής σχέσης Ελλήνων του ελλαδικού χώρου με Έλληνες καταγόμενους από τη Μικρά Ασία, έδειξε ότι στο φυλογενετικό δέντρο που συγκροτήθηκε, το πληθυσμιακό δείγμα των Ελλήνων προσφυγικής καταγωγής βρίσκεται μεταξύ των πληθυσμιακών δειγμάτων της Χίου (κυρίως) και της Ανατολικής Κρήτης.
Από το μιτοχονδριακό DNA 702 Ελλήνων, μόνο 7 άτομα είχαν DNA σύσταση ασιατικής προέλευσης (ή ποσοστό 1%) και 2 με DNA σύσταση αφρικανικής προέλευσης (ή ποσοστό 0,3%). Έτσι, οι Έλληνες σε ποσοστό 98,7% έχουν "μητροπλευρικό" (από την πλευρά της μητέρας )DNA που χαρακτηρίζει τους Καυκάσιους (Λευκούς).
Ανάλογη έρευνα του DNA του χρωμοσώματος Υ, δείχνει ότι οι Έλληνες έχουν "πατροπλευρικό" (από την πλευρά του πατέρα DNA), αυτό που χαρακτηρίζει τους Καυκάσιους (Λευκούς) σε ποσοστό 99,3%.
Παράλληλα, αποδείχθηκε μετακίνηση πληθυσμιακών ομάδων από τον ελλαδικό χώρο προς την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ελπίζουμε, το άρθρο αυτό να ήταν ενδιαφέρον, κατανοητό και όχι κουραστικό. Θα επανέλθουμε αύριο με περισσότερα στοιχεία για το DNA πληθυσμιακών υποομάδων που ζουν στον ελλαδικό χώρο καθώς και με άκρως ενδιαφέροντα στοιχεία για το DNA των γειτονικών μας λαών.
Πηγές:
Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, "Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ", εκδόσεις Κυριακίδη, 2016.
Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος, "Πόθεν και πότε οι Έλληνες", ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ, 2014.
anatakti
και την καταγωγή των Σουλιωτών, ωθούμενοι και από τα σχόλια πολλών αναγνωστών, σκεφτήκαμε να ασχοληθούμε εκτενέστερα με τη γενετική καταγωγή των Ελλήνων και των γειτονικών μας λαών.
Επειδή και στα συγκεκριμένα άρθρα, αλλά και σε παλαιότερα (π.χ. για τον Φαλμεράιερ), έχουν αναφερθεί πολλές και πολλοί στο DNA και το τι αυτό δείχνει, θεωρήσαμε σκόπιμο να αναζητήσουμε, μέσα από τις καταγεγραμμένες απόψεις διαπρεπών επιστημόνων την αλήθεια.
Τι είναι το DNA – Φ. Κρικ , Τ. Γουάτσον και Μ.Γουίλκινς
Θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε όσο πιο απλά μπορούμε τι είναι το DNA και ποιος ο ρόλος του στην κληρονομικότητα.
Το DNA, είναι νουκλεϊκό οξύ με τη μορφή συνήθως διπλής έλικας, το οποίο αποτελεί τον φορέα των γενετικών πληροφοριών (ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, έκδ. ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ, 2010).
Στο ίδιο αυτό Λεξικό, βλέπουμε ότι αποτελεί ακρωνύμιο αγγλικής του ονομασίας D (eoxyribo) N (ucleic) A (cid).
Έτσι όσοι δυσκολεύονται με το αγγλικό DNA, μπορούν να χρησιμοποιούν το ελληνικό δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ! Φυσικά το DNA, Ντι Έν Έι, είναι απείρως ευκολότερο στην προφορά! Η λέξη DNA, υπάρχει στα αγγλικά - αμερικανικά από το 1944 (MERRIAM WEBSTER'S COLLEGIATE DICTIONARY, 11th EDITION).
Ο Βρετανός F. H. C. Crick (1916 - 2004), ο Αμερικανός J. Watson (γ. 1928) και ο Νεοζηλανδός M. Wilkins (1916 - 2004), τιμήθηκαν το 1962 με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής, για τον προσδιορισμό του συντακτικού τύπου, της χημικής δομής του DNA δηλαδή. Δίκαια αυτό το επίτευγμα θεωρείτε ως μια από τις σημαντικότερες βιολογικές, και όχι μόνο, ανακαλύψεις του 20ου αιώνα.
Κάθε ανθρώπινο κύτταρο έχει ένα πυρήνα, στον οποίο βρίσκονται 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων. Σε κάθε ζεύγος, το ένα χρώμα το σώμα κληρονομήθηκε από την πλευρά του πατέρα και το άλλο, από την πλευρά της μητέρας. Στα 22 από τα 23 ζεύγη, τα χρωμοσώματα είναι όμοια μεταξύ τους. Το 23ο ζεύγος είναι αυτό που καθορίζει το φύλο και αποτελείται στον μεν άνδρα από το χρωμόσωμα Χ που είναι μητρικής προέλευσης και το χρωμόσωμα Υ που είναι πατρικής, ενώ στη γυναίκα από δύο χρωμοσώματα Χ, το ένα πατρικής και το άλλο μητρικής προέλευσης.
Τα χρωμοσώματα αποτελούνται από DNA, που περιέχει γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν τη βιολογική ανάπτυξη του οργανισμού.
Dr. Marija Gimbutas
Οι πληροφορίες αυτές δεν έχουν κατανοηθεί ακόμα στο σύνολο τους.
(Πηγή, το βραβευμένο βιβλίο από την Ακαδημία Αθηνών το 2013 του «Πόθεν και πότε οι Έλληνες» του Θ.Γιαννόπουλου). Στο σώμα κάθε ενήλικου ατόμου, υπάρχουν 10 στη δεκάτη τετάρτη (1 ακολουθούμενο από 14 μηδενικά) κύτταρα, που περιέχουν όλα το ίδιο γενετικό υλικό. Η ολοκλήρωση της ανάλυσης του DNA του ανθρώπου το 2003, έδειξε ότι το DNA σε κάθε πυρήνα ανθρώπινου κυττάρου αποτελείται από 3,2 δισεκατομμύρια (!) ζευγάρια νουκλεοτιδίων. Το DNA μεταβιβάζεται αναλλοίωτο από γενιά σε γενιά, εφόσον δεν συμβεί κάποια μετάλλαξη, που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να κληρονομηθεί στους απογόνους.
Το 1987, διαπιστώθηκε ότι οι νέες τεχνολογίες της εποχής εκείνης, επέτρεπαν να αναλυθεί αρκετά εύκολα το μιτοχονδριακό DNA, που κληρονομείται από την μητέρα στα παιδιά της.
Τα μιτοχόνδρια, είναι μικρά κυτταροπλασματικά οργανίδια του κυττάρου, που έχουν ρόλο στην τροφοδότηση του με ενέργεια και περιέχουν το δικό τους γενετικό υλικό.
Συνεπώς η μελέτη δομής και της εξελικτικής ιστορίας πληθυσμών, έχει ιστορία 30 χρόνων περίπου.
Ποια είναι η γενετική καταγωγή των σημερινών Ελλήνων;
Στη χώρα μας, από τις αρχές της νέας χιλιετίας, έχουν γίνει αρκετές έρευνες DNA σε ελληνικούς πληθυσμούς, από διακεκριμένους επιστήμονες, αλλοδαπούς και Έλληνες. Ανάμεσα στους τελευταίους, ξεχωρίζουν ο Ομότιμος Καθηγητής του ΑΠΘ Κώστας Τριανταφυλλίδης, η Καθηγήτρια του ΑΠΘ Αναστασία Κουβάτσα, ο Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νικόλαος Ανάγνου, ο Καθηγητής Ανθρωπολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Νικόλαος Ξηροτύρης και ο αείμνηστος Καθηγητής Ιατροδικαστικής του Πανεπιστημίου Κρήτης Μανώλης Μιχαλοδημητράκης, που έφυγε από κοντά μας το 2016.
Φ. Κρικ, Τ. Γουάτσον και Μ. Γουίλκινς - Έλαβαν Νόμπελ το 1962
Σε γενικές γραμμές, όπως γράφει στο σπουδαίο βιβλίο του ''Η Γενετική Καταγωγή των Ελλήνων'', ο Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής & Γενετικής του Ανθρώπου Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, με βάση τις έρευνες που έγιναν, η Γενετική υποστηρίζει ''Την τριπλή καταγωγή των Ευρωπαίων και άρα και των Ελλήνων από παλαιολιθικούς κυνηγούς – τροφοσυλλέκτες (σημ. τροφοσυλλέκτης : άνθρωπος – μέλος πρωτόγονης ομάδας κατά την εποχή του Λίθου που τρεφόταν με ρίζες φυτών, καρπούς δέντρων και ωμό κρέας, αγγλ. food –gatherer, ΧΛΝΓ, εκδ.2014), πρώιμους Νεολιθικούς αγρότες, που από τη Μέση Ανατολή διέσχισαν την Ανατολία (κυρ. τη Μικρά Ασία και ανατολικότερα δηλαδή) και έφτασαν πρώτα στην Ελλάδα μέσω των νησιών του Αιγαίου, καθώς και τις μεταναστεύσεις κυρίως από τον ελλαδικό χώρο προς την υπόλοιπη Ευρώπη από την εποχή του Χαλκού!
Την ύπαρξη της γενετικής υπογραφής των αρχαίων Ελλήνων σε όλες τις αποικίες τους. Τη γενετική συνέχεια των κατοίκων της Κρήτης από την εποχή του Χαλκού μέχρι σήμερα, οι ανατομικοί σύγχρονοι άνθρωποι, σύμφωνα με τον Κ. Τριανταφυλλίδη, εμφανίστηκαν στην Αφρική πριν από 200.000 χρόνια και μετακινήθηκαν από την Αφρική προς τη Δυτική Ασία πριν από 100.000 χρόνια. Παρέμειναν στη Μέση Ανατολή για 10.000- 30.000 χρόνια . Έως πριν 70.000 χρόνια περίπου, η μετακίνηση προς την Ευρώπη ήταν αδύνατη λόγω της περιόδου παγετώνων που επικρατούσε σ' αυτή. Μετά τη βελτίωση των κλιματολογικών συνθηκών, πριν τουλάχιστον 55.000 χρόνια , ο Ηomo sapiens μετακινήθηκε προς την Ελλάδα και τη ΝΑ Ευρώπη. Η πρώτη διαδρομή, έγινε 50.000 – 40.000 χρόνια προ Χριστού, από την Εγγύς Ανατολή στην Ελλάδα κι από εκεί στην Ιταλία και τις ακτές της Μεσογείου. Η δεύτερη, έγινε 45.000-40.000 χρόνια προ Χριστού, από τη Βαλκανική μέσω των κοιλάδων του Στρυμόνα, του Αξιού και του Δούναβη μέχρι την Κεντρική Ευρώπη και κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου ενώ η Τρίτη, έγινε 40.000 – 30.000 χρόνια προ Χριστού μέσω του Έβρου και του Δούναβη.
Ανάμεσα στα αμέτρητα ενδιαφέροντα στοιχεία που βρίσκουμε στο βιβλίο του Κ. Τριανταφυλλίδη, είναι ότι οι μετακινήσεις ναυσιπλοΐας από τη Δυτική Ελλάδα (Ζάκυνθο και Κεφαλλονιά συγκεκριμένα), πιθανόν με πρόχειρες ξύλινες κατασκευές, ξεκίνησαν πριν από 35.000 χρόνια!
Colin Renfrew
Είναι γνωστές οι διάφορες θεωρίες που αναπτύχθηκαν κατά καιρούς για την καταγωγή των Ελλήνων. Υπάρχουν αρχαίοι μύθοι, που μας είναι γνωστοί από συγγράμματα όπως το ''Έργα και Ημέραι'' του Ησίοδου και οι οποίοι ξεκινούν από τον Δευκαλίωνα και την Πύρρα, το ζευγάρι που σώθηκε από τον μυθικό κατακλυσμό και φτάνουν ως την κάθοδο των Δωριέων. Πρόκειται για τη ''θεωρία της αυτοχθονίας'', κατά τον Κ. Τριανταφυλλίδη.
Μια άλλη θεωρία, αυτή της ινδοευρωπαϊκής καταγωγής, με κύριο υποστηρικτή τον Μ. Σακελλαρίου βασιζόμενη κυρίως σε στοιχεία της συγκριτικής γλωσσολογίας, υποστηρίζει ότι οι Έλληνες δεν ήταν αυτόχθονες, αλλά μετανάστες που έφτασαν στον ελλαδικό χώρο από την κοιτίδα των Ινδοευρωπαίων, τις στέπες της Πόντο – Κασπίας από την Ουκρανία ως την Κεντρική Ασία που είχε αναπτυχθεί ο λεγόμενος "Πολιτισμός των Τύμβων".
Οι επιστήμονες ωστόσο, δεν κατάφεραν να βρουν την κοιτίδα της ινδοευρωπαϊκής γλώσσας αλλά και τον ακριβή χρόνο εξάπλωσης των πρώτων Ινδοευρωπαίων, οι οποίοι κάλυπταν μια τεράστια έκταση, από την Ισλανδία ως την Ινδία.
Αναπτύχθηκαν πολλές θεωρίες για την κοιτίδα και τη χρονολογία της Ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας.
Οι τρεις κυριότερες είναι οι εξής:
i) Η θεωρία της Παλαιολιθικής συνέχειας, η οποία ωστόσο δίνει στην εξέλιξη των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών υπερβολικά μεγάλη ιστορική διάρκεια.
ii) Η θεωρία Κουργκάν.
"Μητέρα" αυτής της θεωρίας, είναι η Λιθουανή αρχαιολόγος Marija Gimbntas (Μαρία Γκιμπούτας).
Υποστήριζε ότι οι πρώτοι ομιλητές της ινδοευρωπαϊκής γλώσσας ήταν ημινομαδικός λαός, κτηνοτρόφοι ιππείς που έχτιζαν θολωτούς τάφους, τα Κουργκάν.
Η κοιτίδα τους, σύμφωνα με την Γκιμπούτας ήταν η περιοχή του Βόρειου Πόντου στις στέπες της Νότιας Ρωσίας – Ουκρανίας και του Ανατολικού Καζακστάν. Φαίνεται όμως ότι η εξάπλωσή τους προς την Κεντρική Ευρώπη, έγινε πριν 3.000 – 4.000 χρόνια, πολύ αργότερα από την εξάπλωση των αγροτών από την Εγγύς Ανατολή.
Χάρτης που απεικονίζει τη θεωρία Κουργκάν
iii) Η θεωρία της Ανατολίας
«Πατέρας» αυτής της θεωρίας, είναι ο Βρετανός αρχαιολόγος Colin Renfrew. Βάση της, οι εργασίες του Ιταλού L. Cavalli – Sforza και των συνεργατών του.
Συνοψίζοντας όσα υποστηρίζει η θεωρία αυτή, η ελληνική γλώσσα πρωτοεμφανίζεται ως ιδιαίτερος κλάδος της ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας, τουλάχιστον 6.500 χρόνια πριν. Οι κάτοικοι της Ελλάδας την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (περίπου 1.700 π.Χ.) ήταν Έλληνες, δεν έφτασαν στον ελλαδικό χώρο από τις στέπες της Πόντο – Κασπίας και ήταν αυτόχθονες ή έποικοι από την Εγγύς Ανατολή που αφομοιώθηκαν από τους γηγενείς. Αυτό, επιβεβαιώθηκε μετά την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Γραφής Β από τους Michael Ventris και John Chadwick (1956)
Τέλος, μια άλλη θεωρία για την καταγωγή των Ελλήνων, είναι η λεγόμενη "Αφροκεντρική Θεωρία" σύμφωνα με την οποία πληθυσμοί από την Αφρική εποίκησαν την Ελλάδα κατά την προϊστορία και ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, προήλθε από τον εποικισμό Αιγυπτίων και Φοινίκων την 2η χιλιετία π.Χ.
Ο καθηγητής Γενετικής Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης
Σήμερα η θεωρία αυτή έχει καταρριφθεί από αποτελέσματα δεκάδων μελετών πληθυσμιακής γενετικής.
Η ανάλυση της γενετικής σύστασης Ελλήνων και Ευρωπαίων
Η πρώτη συστηματική προσπάθεια ανάλυσης σύστασης του DNA των Ελλήνων για να διαπιστωθεί η γενετική δομή του ελληνικού πληθυσμού, έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 με αρχές της δεκαετίας του 2.000. Αναλύθηκε η γενετική σύσταση 790 γηγενών κατοίκων της Ελλάδας, από διάφορες περιοχές της χώρας με ιδιαίτερη ιστορική σημασία, αλλά και από Έλληνες προσφυγικής καταγωγής από τη Μ. Ασία, που κατοικούν στην Ανατολική και Κεντρική Μακεδονία από το 1923.
Χάρτης Ανατολίας
Είναι γνωστό ότι στις αρχές του 20ου αιώνα κατοικούσαν στη Μικρά Ασία περίπου 2.000.000 Έλληνες. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, έμειναν ελάχιστοι. Τα αποτελέσματα DNA της ομάδας αυτής, συνοψίζονται στα εξής:
i. Ο προσφυγικής καταγωγής πληθυσμός που κατοικεί στο Πλατύ Ημαθίας όπου εγκαταστάθηκαν μετά το 1923 πολλοί Έλληνες, κυρίως από την Καππαδοκία παρουσιάζει μεγαλύτερη γενετική ομοιότητα με τον πληθυσμό της ηπειρωτικής Ελλάδας παρά με τον τουρκικό ή τον βουλγαρικό πληθυσμό.
ii. Οι προσφυγικής καταγωγής Έλληνες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο έχουν διαφορετική γενετική σύσταση από τους Τούρκους.
iii. Υπάρχει διαφορετική γενετική κληρονομιά ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους.
iv. Η διερεύνηση της γενετικής σχέσης Ελλήνων του ελλαδικού χώρου με Έλληνες καταγόμενους από τη Μικρά Ασία, έδειξε ότι στο φυλογενετικό δέντρο που συγκροτήθηκε, το πληθυσμιακό δείγμα των Ελλήνων προσφυγικής καταγωγής βρίσκεται μεταξύ των πληθυσμιακών δειγμάτων της Χίου (κυρίως) και της Ανατολικής Κρήτης.
Από το μιτοχονδριακό DNA 702 Ελλήνων, μόνο 7 άτομα είχαν DNA σύσταση ασιατικής προέλευσης (ή ποσοστό 1%) και 2 με DNA σύσταση αφρικανικής προέλευσης (ή ποσοστό 0,3%). Έτσι, οι Έλληνες σε ποσοστό 98,7% έχουν "μητροπλευρικό" (από την πλευρά της μητέρας )DNA που χαρακτηρίζει τους Καυκάσιους (Λευκούς).
Ανάλογη έρευνα του DNA του χρωμοσώματος Υ, δείχνει ότι οι Έλληνες έχουν "πατροπλευρικό" (από την πλευρά του πατέρα DNA), αυτό που χαρακτηρίζει τους Καυκάσιους (Λευκούς) σε ποσοστό 99,3%.
Παράλληλα, αποδείχθηκε μετακίνηση πληθυσμιακών ομάδων από τον ελλαδικό χώρο προς την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ελπίζουμε, το άρθρο αυτό να ήταν ενδιαφέρον, κατανοητό και όχι κουραστικό. Θα επανέλθουμε αύριο με περισσότερα στοιχεία για το DNA πληθυσμιακών υποομάδων που ζουν στον ελλαδικό χώρο καθώς και με άκρως ενδιαφέροντα στοιχεία για το DNA των γειτονικών μας λαών.
Πηγές:
Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, "Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ", εκδόσεις Κυριακίδη, 2016.
Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος, "Πόθεν και πότε οι Έλληνες", ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ, 2014.
anatakti
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![Όταν το παρκάρισμα μετατρέπεται σε... εφιάλτη [video]](https://images.newsnowgreece.com/108/1081898/otan-to-parkarisma-metatrepetai-se-efialti-video-1-124x78.jpg)
