2012-05-28 17:54:03
Ο Νικηφόρος ήξερε ότι η είκοσι μηνών κόρη του Κατερίνα ξεπέρασε το στάδιο της βρεφικής ηλικίας όταν έσκυψε πάνω από την κούνια της ένα απόγευμα, μόλις αυτή είχε ξυπνήσει από τον μεσημεριανό της ύπνο. Η Κατερίνα άρπαξε το δάχτυλό του, τον κοίταξε στα μάτια, και είπε: ‘Χαίρω πολύ!’. ‘Ήταν σαν να εισέβαλε ξαφνικά στον κόσμο των μεγάλων’, μας είπε ο Νικηφόρος.
Επιστημονική επιμέλεια Dr. Λίζα Βάρβογλη, παιδοψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, Harvard PhD
Όταν ένα παιδί είναι μεταξύ ενός και δύο ετών, η ικανότητα που έχει να συνδέει νέες πληροφορίες, να τις συνδυάζει με τις προηγούμενές του εμπειρίες και να αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του, αναπτύσσεται με έναν εκπληκτικά γρήγορο ρυθμό. Ο απασχολημένος του εγκέφαλος τελειοποιεί μια σειρά από βασικές ικανότητες αντίληψης – που αποτελούν το θεμέλιο λίθο της νοημοσύνης ς και της κοινωνικότητας. Παρακάτω θα διαβάσετε τι βοηθά την ανάπτυξη της προσοχής και την κατανόηση του παιδιού στον πρώτο χρόνο της ζωής του.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Δημιουργεί σημαντικές αναμνήσεις
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο: η ολοένα αυξανόμενη δυνατότητα της μνήμης του παιδιού σας ενισχύει πολλά μεγάλα κατορθώματα κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής του – συμπεριλαμβάνοντας την ομιλία, την μίμηση, τη συμμετοχή και την προσποίηση. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας μπορούν να θυμηθούν πολλά πράγματα και να διατηρήσουν τις νέες αυτές πληροφορίες για μεγάλες χρονικές περιόδους. Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί να θυμάται πώς ήταν ένα μαξιλαράκι στον καναπέ στο σπίτι της θείας του από την επίσκεψη που είχε κάνει εκεί με τους γονείς του πριν μήνες και να το αναγνωρίσει όταν το δει μετά από καιρό σε ένα κατάστημα. . Σταδιακά, στον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού μπαίνουν τα θεμέλια της αφαιρετικής σκέψης, η οποία βοηθά το παιδί να αναπτύξει μια πιο σύνθετη σχέση με τον κόσμο.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: να του διαβάζετε ξανά και ξανά τον αγαπημένο του βιβλίο. Προτιμήστε βιβλία με ομοιοκαταληξία και εικόνες. Σχολιάστε την κάθε εικόνα και δείξτε με το δάχτυλό σας κάποιες λεπτομέρειες. Οι επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες βοηθούν την ανάπτυξη της μνήμης.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Μιλάει την γλώσσα σας
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο: το λεξιλόγιό του αναπτύσσεται δραματικά αυτόν τον χρόνο. Ξεκινάει με μια- δυο λέξεις τον δωδέκατο μήνα και φτάνει τις πενήντα έξι λέξεις , σημείο από το οποίο και μετά το λεξιλόγιό του αυξάνεται ραγδαία. Θα αρχίζει να συνδυάζει λέξεις για να φτιάχνει προτάσεις, αρχικά με δύο και στη συνέχει με τρεις ή περισσότερες λέξεις. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η κατανόηση του λόγου προηγείται της ικανότητας παραγωγής λόγου, κάτι το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι το παιδί καταλαβαίνει περισσότερα από όσα μπορεί να πει. Για παράδειγμα, όταν αναφέρετε ότι θα πάτε για ψώνια, το παιδί το καταλαβαίνει και πηγαίνει και παίρνει τα παπούτσια του. Στην ηλικία των δύο ετών, μπορεί να ακολουθεί απλές οδηγίες, όπως ‘Φέρε το βιβλίο σου’.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: συνεχίστε να σχολιάζετε τι κάνετε. Η περιγραφή των πράξεών σας βοηθά το παιδί σας στο να πλουτίσει το λεξιλόγιό του. Διαβάστε μαζί με το παιδί βιβλία με τις «πρώτες μου λέξεις» που συνοδεύονται από εικονογράφηση. Μέσω του παιχνιδιού, βοηθήστε το παιδί να αναπτύξει πρώτα την κατανόηση και στη συνέχεια το λόγο. Για παράδειγμα, ενώ στρώνετε το τραπέζι για φαγητό, ζητήστε του να σας δείξει «αυτό με το οποίο τρώμε τη σούπα». Πάρτε το παιδί βόλτα στη λαϊκή ή το σούπερ μάρκετ, περιγράψτε του τι βλέπετε, ονοματίστε φρούτα και λαχανικά, αφήστε το να τα κρατήσει στα χέρια του.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Παρατηρεί τις διαφορές
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο : για ένα παιδί ενός έτους ένα μαλλιαρό πλάσμα που γαβγίζει ή ένα τριχωτό πλάσμα που νιαουρίζει φαίνονται ίδια. Μέχρι όμως τον δεύτερο χρόνο της ζωής του, το παιδί σας θα είναι σε θέση να ξεχωρίσει τη διαφορά μεταξύ του σκύλου και της γάτας, του λεωφορείου και του φορτηγού. Τα παιδιά μπορούν να αντιστοιχίσουν ένα αντικείμενο με τον σκοπό του, όπως το καπάκι και το κουτί. Το παιχνίδι του παιδιού που χαρακτηρίζεται από υψηλότερες νοητικές ικανότητες θα έχει σαν αποτέλεσμα την πιο συγκεκριμένη κατανόηση των κατηγοριών από τη μεριά του. έτσι, μπορεί να αντιστοιχίσει εικόνες ζώων με τους ήχους τους ή το σπιτάκι τους. Σε αυτή την ηλικία περιμένουμε από το παιδί να αρχίσει και το συμβολικό παιχνίδι, το οποίο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της αφηρημένες σκέψης. Αυτό που συμβαίνει στη συγκεκριμένη εξελικτική φάση είναι ότι το παιδί αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να παραστήσει κάποιες δραστηριότητες, όπως ότι ταΐζει την κούκλα ή να χρησιμοποιήσει ένα αντικείμενο για να υποδηλώσει ένα άλλο, όπως όταν χρησιμοποιεί ένα σκουπόξυλο για κιθάρα.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: να ονομάζετε τα αντικείμενα και να τα αναγνωρίζετε σαν ένα μέρος μιας ομάδας: για παράδειγμα, να ονομάζετε φρούτα ή λαχανικά που σας αρέσουν, ζώα που ζούνε στην αυλή ή το δάσος. Επίσης, να τακτοποιείτε μαζί τα παιχνίδια του ανά σχήμα, χρώμα ή λειτουργία. Το παιδί σας μπορεί να μην είναι σε θέση να το κάνει αυτό μόνο του, αλλά καταλαβαίνει τι λέτε και θα μάθει να ξεχωρίζει τι είναι ίδιο και τι διαφορετικό.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Σκέφτεται τους αριθμούς
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο: σε αυτή την ηλικία, το παιδί σας μπορεί να ξεχωρίσει τη διαφορά μεταξύ λίγων και πολλών κερασιών. Είναι όμως πολύ νωρίς για να μπορέσει να κατανοήσει ότι οι αριθμοί αναφέρονται σε συγκεκριμένες ποσότητες. Μέχρι τον δεύτερο χρόνο, μπορεί να ξέρει ότι η λέξη ‘ένα’ αναφέρεται σε ένα μόνο αντικείμενο και ότι όλοι οι άλλοι αριθμοί δείχνουν παραπάνω από «ένα». Το αληθινό μέτρημα θα έρθει αργότερα.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: να μιλάτε στο παιδί σας για τους αριθμούς σε κάθε ευκαιρία: για παράδειγμα, όταν του κόβετε τα νύχια και μετράτε τα δάχτυλά του, όταν στρώνετε το τραπέζι μαζί, να μετράτε πιάτα και τα πιρούνια. Να μετράτε δυνατά όταν κουμπώνετε τα κουμπιά σας ή όταν πηγαίνετε τις πιατέλες με τα φαγητά στο τραπέζι. Να προσπαθείτε να χρησιμοποιείτε λέξεις που αναφέρονται σε ποσότητες, όπως ‘ένα’, ‘πολλά’ και ‘λίγα’.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Μαθαίνει τις σχέσεις του χώρου
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο: αν δώσετε στο 8-10 μηνών παιδί σας δυο τουβλάκια, το πιθανότερο είναι να τα χτυπήσει μεταξύ τους. Μετά τον πρώτο χρόνο, τα παιδιά εξερευνούν και αναπτύσσουν ένα πιο πολύπλοκο σύστημα κατανόησης για το πώς σχετίζονται τα αντικείμενα. Θα αρχίσουν να βάζουν το ένα τουβλάκι πάνω στο άλλο και θα τα βάλουν σε κουτιά. Μέχρι τα δύο, τα περισσότερα παιδιά μπορούν να βάλουν έναν κύκλο ή ένα τετράγωνο στην σωστή του θέση σε ένα πλαίσιο (στυλ παζλ) όπου λείπει ένα κομμάτι.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: αφήστε το παιδί σας να πειραματιστεί με το πώς κινείται το σώμα του στον χώρο. Θα μάθει έννοιες όπως ‘πάνω’, ‘κάτω’ ή ‘ανάμεσα’. Το γέμισμα και το άδειασμα των κουτιών ή το παιχνίδι με απλά παζλ και το χτίσιμο με τουβλάκια θα προσφέρουν ευχαρίστηση στο παιδί σας και θα του δώσουν πολλές ευκαιρίες για να δείξει τις ικανότητές του.
ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΣΤΟ ΣΩΣΤΟ ΔΡΟΜΟ;
Όλα τα παιδιά αναπτύσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς, και γι’ αυτό οι γονείς θα πρέπει να ψάχνουν για την πρόοδο των ικανοτήτων, όπως η ανάπτυξη της κατανόησης, της έκφρασης και της συμμετοχής. Σας αναφέρουμε μερικές ικανότητες που τα περισσότερα παιδιά έχουν τελειοποιήσει μέχρι την ηλικία των δύο ετών
*
Μπορεί να ακολουθήσει μια απλή οδηγία, όπως ‘Φέρε την μπάλα σου’
*
Μπορεί να αναγνωρίσει μέρη του σώματος, όπως την κοιλιά, το πόδι, το χέρι και το κεφάλι
*
Μπορεί να μιμηθεί κάτι που κάνει η μαμά ή ο μπαμπάς, όπως το ξύρισμα ή το χτένισμα των μαλλιών
*
Μπορεί να πει αρκετές λέξεις και να ξεκινήσει να φτιάχνει μικρές φράσεις με δυο ή και παραπάνω λέξεις.
24wro
Επιστημονική επιμέλεια Dr. Λίζα Βάρβογλη, παιδοψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, Harvard PhD
Όταν ένα παιδί είναι μεταξύ ενός και δύο ετών, η ικανότητα που έχει να συνδέει νέες πληροφορίες, να τις συνδυάζει με τις προηγούμενές του εμπειρίες και να αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του, αναπτύσσεται με έναν εκπληκτικά γρήγορο ρυθμό. Ο απασχολημένος του εγκέφαλος τελειοποιεί μια σειρά από βασικές ικανότητες αντίληψης – που αποτελούν το θεμέλιο λίθο της νοημοσύνης ς και της κοινωνικότητας. Παρακάτω θα διαβάσετε τι βοηθά την ανάπτυξη της προσοχής και την κατανόηση του παιδιού στον πρώτο χρόνο της ζωής του.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Δημιουργεί σημαντικές αναμνήσεις
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο: η ολοένα αυξανόμενη δυνατότητα της μνήμης του παιδιού σας ενισχύει πολλά μεγάλα κατορθώματα κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής του – συμπεριλαμβάνοντας την ομιλία, την μίμηση, τη συμμετοχή και την προσποίηση. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας μπορούν να θυμηθούν πολλά πράγματα και να διατηρήσουν τις νέες αυτές πληροφορίες για μεγάλες χρονικές περιόδους. Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί να θυμάται πώς ήταν ένα μαξιλαράκι στον καναπέ στο σπίτι της θείας του από την επίσκεψη που είχε κάνει εκεί με τους γονείς του πριν μήνες και να το αναγνωρίσει όταν το δει μετά από καιρό σε ένα κατάστημα. . Σταδιακά, στον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού μπαίνουν τα θεμέλια της αφαιρετικής σκέψης, η οποία βοηθά το παιδί να αναπτύξει μια πιο σύνθετη σχέση με τον κόσμο.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: να του διαβάζετε ξανά και ξανά τον αγαπημένο του βιβλίο. Προτιμήστε βιβλία με ομοιοκαταληξία και εικόνες. Σχολιάστε την κάθε εικόνα και δείξτε με το δάχτυλό σας κάποιες λεπτομέρειες. Οι επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες βοηθούν την ανάπτυξη της μνήμης.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Μιλάει την γλώσσα σας
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο: το λεξιλόγιό του αναπτύσσεται δραματικά αυτόν τον χρόνο. Ξεκινάει με μια- δυο λέξεις τον δωδέκατο μήνα και φτάνει τις πενήντα έξι λέξεις , σημείο από το οποίο και μετά το λεξιλόγιό του αυξάνεται ραγδαία. Θα αρχίζει να συνδυάζει λέξεις για να φτιάχνει προτάσεις, αρχικά με δύο και στη συνέχει με τρεις ή περισσότερες λέξεις. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η κατανόηση του λόγου προηγείται της ικανότητας παραγωγής λόγου, κάτι το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι το παιδί καταλαβαίνει περισσότερα από όσα μπορεί να πει. Για παράδειγμα, όταν αναφέρετε ότι θα πάτε για ψώνια, το παιδί το καταλαβαίνει και πηγαίνει και παίρνει τα παπούτσια του. Στην ηλικία των δύο ετών, μπορεί να ακολουθεί απλές οδηγίες, όπως ‘Φέρε το βιβλίο σου’.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: συνεχίστε να σχολιάζετε τι κάνετε. Η περιγραφή των πράξεών σας βοηθά το παιδί σας στο να πλουτίσει το λεξιλόγιό του. Διαβάστε μαζί με το παιδί βιβλία με τις «πρώτες μου λέξεις» που συνοδεύονται από εικονογράφηση. Μέσω του παιχνιδιού, βοηθήστε το παιδί να αναπτύξει πρώτα την κατανόηση και στη συνέχεια το λόγο. Για παράδειγμα, ενώ στρώνετε το τραπέζι για φαγητό, ζητήστε του να σας δείξει «αυτό με το οποίο τρώμε τη σούπα». Πάρτε το παιδί βόλτα στη λαϊκή ή το σούπερ μάρκετ, περιγράψτε του τι βλέπετε, ονοματίστε φρούτα και λαχανικά, αφήστε το να τα κρατήσει στα χέρια του.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Παρατηρεί τις διαφορές
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο : για ένα παιδί ενός έτους ένα μαλλιαρό πλάσμα που γαβγίζει ή ένα τριχωτό πλάσμα που νιαουρίζει φαίνονται ίδια. Μέχρι όμως τον δεύτερο χρόνο της ζωής του, το παιδί σας θα είναι σε θέση να ξεχωρίσει τη διαφορά μεταξύ του σκύλου και της γάτας, του λεωφορείου και του φορτηγού. Τα παιδιά μπορούν να αντιστοιχίσουν ένα αντικείμενο με τον σκοπό του, όπως το καπάκι και το κουτί. Το παιχνίδι του παιδιού που χαρακτηρίζεται από υψηλότερες νοητικές ικανότητες θα έχει σαν αποτέλεσμα την πιο συγκεκριμένη κατανόηση των κατηγοριών από τη μεριά του. έτσι, μπορεί να αντιστοιχίσει εικόνες ζώων με τους ήχους τους ή το σπιτάκι τους. Σε αυτή την ηλικία περιμένουμε από το παιδί να αρχίσει και το συμβολικό παιχνίδι, το οποίο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της αφηρημένες σκέψης. Αυτό που συμβαίνει στη συγκεκριμένη εξελικτική φάση είναι ότι το παιδί αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να παραστήσει κάποιες δραστηριότητες, όπως ότι ταΐζει την κούκλα ή να χρησιμοποιήσει ένα αντικείμενο για να υποδηλώσει ένα άλλο, όπως όταν χρησιμοποιεί ένα σκουπόξυλο για κιθάρα.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: να ονομάζετε τα αντικείμενα και να τα αναγνωρίζετε σαν ένα μέρος μιας ομάδας: για παράδειγμα, να ονομάζετε φρούτα ή λαχανικά που σας αρέσουν, ζώα που ζούνε στην αυλή ή το δάσος. Επίσης, να τακτοποιείτε μαζί τα παιχνίδια του ανά σχήμα, χρώμα ή λειτουργία. Το παιδί σας μπορεί να μην είναι σε θέση να το κάνει αυτό μόνο του, αλλά καταλαβαίνει τι λέτε και θα μάθει να ξεχωρίζει τι είναι ίδιο και τι διαφορετικό.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Σκέφτεται τους αριθμούς
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο: σε αυτή την ηλικία, το παιδί σας μπορεί να ξεχωρίσει τη διαφορά μεταξύ λίγων και πολλών κερασιών. Είναι όμως πολύ νωρίς για να μπορέσει να κατανοήσει ότι οι αριθμοί αναφέρονται σε συγκεκριμένες ποσότητες. Μέχρι τον δεύτερο χρόνο, μπορεί να ξέρει ότι η λέξη ‘ένα’ αναφέρεται σε ένα μόνο αντικείμενο και ότι όλοι οι άλλοι αριθμοί δείχνουν παραπάνω από «ένα». Το αληθινό μέτρημα θα έρθει αργότερα.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: να μιλάτε στο παιδί σας για τους αριθμούς σε κάθε ευκαιρία: για παράδειγμα, όταν του κόβετε τα νύχια και μετράτε τα δάχτυλά του, όταν στρώνετε το τραπέζι μαζί, να μετράτε πιάτα και τα πιρούνια. Να μετράτε δυνατά όταν κουμπώνετε τα κουμπιά σας ή όταν πηγαίνετε τις πιατέλες με τα φαγητά στο τραπέζι. Να προσπαθείτε να χρησιμοποιείτε λέξεις που αναφέρονται σε ποσότητες, όπως ‘ένα’, ‘πολλά’ και ‘λίγα’.
ΕΞΥΠΝΟ ΒΗΜΑ: Μαθαίνει τις σχέσεις του χώρου
Το νέο αναπτυξιακό στοιχείο: αν δώσετε στο 8-10 μηνών παιδί σας δυο τουβλάκια, το πιθανότερο είναι να τα χτυπήσει μεταξύ τους. Μετά τον πρώτο χρόνο, τα παιδιά εξερευνούν και αναπτύσσουν ένα πιο πολύπλοκο σύστημα κατανόησης για το πώς σχετίζονται τα αντικείμενα. Θα αρχίσουν να βάζουν το ένα τουβλάκι πάνω στο άλλο και θα τα βάλουν σε κουτιά. Μέχρι τα δύο, τα περισσότερα παιδιά μπορούν να βάλουν έναν κύκλο ή ένα τετράγωνο στην σωστή του θέση σε ένα πλαίσιο (στυλ παζλ) όπου λείπει ένα κομμάτι.
Πώς θα ενισχύσετε τον εγκέφαλό του: αφήστε το παιδί σας να πειραματιστεί με το πώς κινείται το σώμα του στον χώρο. Θα μάθει έννοιες όπως ‘πάνω’, ‘κάτω’ ή ‘ανάμεσα’. Το γέμισμα και το άδειασμα των κουτιών ή το παιχνίδι με απλά παζλ και το χτίσιμο με τουβλάκια θα προσφέρουν ευχαρίστηση στο παιδί σας και θα του δώσουν πολλές ευκαιρίες για να δείξει τις ικανότητές του.
ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΣΤΟ ΣΩΣΤΟ ΔΡΟΜΟ;
Όλα τα παιδιά αναπτύσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς, και γι’ αυτό οι γονείς θα πρέπει να ψάχνουν για την πρόοδο των ικανοτήτων, όπως η ανάπτυξη της κατανόησης, της έκφρασης και της συμμετοχής. Σας αναφέρουμε μερικές ικανότητες που τα περισσότερα παιδιά έχουν τελειοποιήσει μέχρι την ηλικία των δύο ετών
*
Μπορεί να ακολουθήσει μια απλή οδηγία, όπως ‘Φέρε την μπάλα σου’
*
Μπορεί να αναγνωρίσει μέρη του σώματος, όπως την κοιλιά, το πόδι, το χέρι και το κεφάλι
*
Μπορεί να μιμηθεί κάτι που κάνει η μαμά ή ο μπαμπάς, όπως το ξύρισμα ή το χτένισμα των μαλλιών
*
Μπορεί να πει αρκετές λέξεις και να ξεκινήσει να φτιάχνει μικρές φράσεις με δυο ή και παραπάνω λέξεις.
24wro
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Αν είχα σφαίρες θα σας σκότωνα κι εσάς»
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
