2018-02-27 10:15:20
Του Αντιστρατήγου ε.α Λάμπρου Τζούμη
Σε λίγες μέρες όπως κάθε χρόνο, θα έλθει στην επικαιρότητα το θέμα των κρίσεων στις Ένοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.), το οποίο θα αποτελέσει κατά πάσα πιθανότητα για μια ακόμα φορά αντικείμενο κριτικής και προβληματισμού.
Οι Ε.Δ. αποτελούν έναν από τους βασικούς πυλώνες ασφάλειας και σταθερότητας της πατρίδας μας και για το λόγο αυτό η εμπέδωση του αισθήματος αξιοκρατίας στα στελέχη συντελεί στη διατήρηση και ανύψωση του αξιόμαχου των Ε.Δ. Μια αναδρομή όμως στις κρίσεις των αξιωματικών, καταδεικνύει την ύπαρξη νοοτροπιών και πρακτικών που κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση και υπονομεύουν τη μαχητική ισχύ και την αξιοκρατία. Χαρακτηριστικό στοιχείο που παρατηρείται συχνά είναι ο ευτελισμός της θεσμικής διαδικασίας και η έλλειψη σεβασμού από την πολιτεία γι΄ αυτούς που την υπηρετούν (προαγωγές με καθαρά μικροπολιτικά κριτήρια, ΚΥΣΕΑ δια περιφοράς, κ.λπ).
Η επιλογή του Α/ΓΕΕΘΑ και των Αρχηγών Γενικών Επιτελείων προβλέπεται να γίνεται από το ΚΥΣΕΑ κατόπιν σχετικής πρότασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Η διαδικασία και η σχετική ανακοίνωση περί συνεδρίασης του υπόψη οργάνου υπενθυμίζει τη λειτουργία του, καθόσον η σύγκλιση αυτού συνήθως δεν συμβαίνει συχνά, παρά το γεγονός ότι αυτό επιβάλλεται λόγω αρμοδιοτήτων για σοβαρά θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας (π.χ. Διαχείριση Κρίσεων, Διαμόρφωση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας της χώρας, αποφάσεις για θέματα αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής, αποδέσμευση Εθνικών Κανόνων Εμπλοκής, κ.λπ).
Με το νόμο 4407/16 καθορίσθηκε η διάρκεια θητείας των Αρχηγών, σύμφωνα με τον οποίο προβλέπεται χρονική διάρκεια τριών ετών για τον Α/ΓΕΕΘΑ και δύο ετών για τους Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων, που μπορεί να παραταθεί κατά ένα ακόμη έτος. Καθορίζεται επίσης, ότι η θητεία τους μπορεί να διακοπεί πριν από την πάροδο της ανωτέρω χρονικής διάρκειας, με απόφαση του ΚΥΣΕΑ, κατόπιν εισήγησης του ΥΕΘΑ για σοβαρούς λόγους.
Η αόριστη αναφορά σε «σοβαρούς λόγους» προβληματίζει για την επίκληση αυτών προς εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων. Η πρόταση του ΥΕΘΑ για την επιλογή των Αρχηγών όπως γίνεται αντιληπτό, εμπεριέχει σε μεγάλο βαθμό το στοιχείο της υποκειμενικότητας, αλλά και της αλληλεξάρτησης μεταξύ αρχηγών και υπουργού με τα θετικά και αρνητικά πρόσημα που αυτό σηματοδοτεί.
Η αντίστοιχη διαδικασία σε χώρες του Δύσης σε καμιά περίπτωση δεν έχει τη μορφή αυτή, αλλά περιλαμβάνει αφενός μεν την έγκριση πρότασης του υπουργού από τα αρμόδια θεσμικά όργανα του κοινοβουλίου και αφετέρου την τελική επιλογή ανάμεσα στους προτεινόμενους υποψηφίους. Η επιλογή και η έγκριση πραγματοποιείται μετά από εξέταση των βιογραφικών τους, από τα οποία προκύπτει η επαγγελματική επάρκεια και η αποτελεσματικότητά τους, καθώς και σχετική συνέντευξη στην οποία παρουσιάζουν το σχεδιασμό και το όραμά τους για τις Ε.Δ.
Η εμπειρία του παρελθόντος, καταδεικνύει ότι ένα από τα καθοριστικά στοιχεία για την παραμονή των αρχηγών στη θέση τους, είναι η προθυμία ή «αφωνία» που επιδεικνύουν στις διαθέσεις της κυβέρνησης, σχετικά με το σχεδιασμό για τις E.Δ. Σε αντιδιαστολή με τη χώρα μας τον Ιούλιο της περασμένης χρονιάς, ο αρχηγός των γαλλικών Ε.Δ. στρατηγός Πιερ ντε Βιλιέ υπέβαλλε την παραίτησή του και στην ανακοίνωση που εξέδωσε ανέφερε ότι : «Δεν είμαι πλέον σε θέση να διασφαλίσω τη διατήρηση του μοντέλου του στρατού για τον οποίο πιστεύω ότι αποτελεί εγγύηση της προστασίας της Γαλλίας, σήμερα και αύριο, καθώς και να υποστηρίξω τις φιλοδοξίες της χώρας».
Ο ντε Βιλιέ πριν την παραίτηση, είχε εμφανιστεί ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής και χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα για να διαμαρτυρηθεί σχετικά με τις περικοπές ύψους 850 εκατομμυρίων ευρώ στον αμυντικό προϋπολογισμό, στις οποίες προχώρησε ο Μακρόν στο πλαίσιο των προσπαθειών του να ελέγξει τις κρατικές δαπάνες. Σύμφωνα με κοινοβουλευτικές πηγές ο ντε Βιλιέ φέρεται να είπε : «Δεν θα επιτρέψω στον εαυτό μου να με γ@@@@ε κατ΄ αυτόν τον τρόπο».
Στην εισαγωγική ομιλία του ενώπιον της Επιτροπής του Γαλλικού Κοινοβουλίου, είχε τονίσει αναφορικά με τις αμυντικές δαπάνες, ότι:
► Μόνο το 40% των αναγκών του Στρατού καλύπτονται από πιστώσεις που έχουν προβλεφθεί από τον προϋπολογισμό, ενώ η χρηματοδότηση των υπολοίπων εξαρτάται από πολιτικές αποφάσεις.
► Υφίσταται σοβαρό πρόβλημα με το λογισμικό υπολογισμού των αποζημιώσεων, γεγονός που έχει αρνητική επίδραση στο ηθικό του προσωπικού και των οικογενειών του.
► Είναι αναγκαία η αύξηση των πιστώσεων για την καταβολή αποζημιώσεων ημερών εκτός έδρας, καθώς η αδυναμία καταβολής τους επιδρά αρνητικά στο ηθικό του προσωπικού.
► Απαιτείται αύξηση του αριθμού των κτιριακών εγκαταστάσεων και βελτίωση των υφιστάμενων υποδομών, προκειμένου να στεγαστεί το προσωπικό. Η αύξηση του αριθμού του προσωπικού σε συνδυασμό με την παραχώρηση στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε άλλους φορείς στο παρελθόν, προκαλούν οξύ στεγαστικό πρόβλημα.
► Πρέπει οι διαδικασίες σχεδιασμού, ανάπτυξης και προμήθειας οπλικών συστημάτων να καταστούν πιο ευέλικτες για να αποφευχθεί η απευθείας προμήθεια ορισμένων ειδών από το εμπόριο με διαδικασίες κατεπείγοντος, που εκτοξεύουν το κόστος.
Όπως διαπιστώνουμε, προβλήματα σχετικά με αυτά που ανέφερε ο αρχηγός στρατού για τις γαλλικές Ε.Δ., απασχολούν και τις ελληνικές σε πολύ μεγαλύτερη έκταση. Σοβαρά θέματα επιχειρησιακής φύσεως, που πλήττουν το αξιόμαχο, όπως οι δραματικές περικοπές στα λειτουργικά έξοδα των Ε.Δ. λόγω των μνημονιακών νόμων, η χαμηλή στελέχωση των μονάδων, κ.λπ., είναι επιβεβλημένο να αναδεικνύονται στο μέγιστο δυνατό βαθμό από τη στρατιωτική ηγεσία, ανεξάρτητα προσωπικού κόστους, με σκοπό την αλλαγή νοοτροπίας από πλευράς πολιτικής ηγεσίας, που έχει υιοθετήσει πρακτικές που καταδεικνύουν ότι: «Το θάρρος της γνώμης αποτελεί μειονέκτημα, η αφωνία επιβραβεύεται».
Στις χαμηλότερες βαθμίδες της ιεραρχίας και κυρίως στο στάδιο προαγωγής από την κλίμακα των ανωτέρων σε αυτή των ανωτάτων, μέσω της διαδικασίας που διενεργείται από τα αρμόδια συμβούλια των Κλάδων, παρατηρείται συχνά αιφνιδιασμός και αποστρατείες αξιωματικών για ανεξήγητους λόγους. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού, οι αξιωματικοί γνωρίζουν από τα αρχικά στάδια της καριέρας τους τις προοπτικές εξέλιξης ανάλογα με την επιλογή τους για πρωτεύοντα «τομέα» σταδιοδρομίας με ανάλογη κατάρτιση, εκπαίδευση, καθήκοντα, κ.λπ, ή δευτερεύον «μονοπάτι» καριέρας, με τοποθέτηση σε θέσεις αντίστοιχης ευθύνης.
Στη χώρα μας, η προαγωγή στις ανώτατες βαθμίδες της ιεραρχίας προβλέπει υποχρεωτικά κριτήρια σύμφωνα με το ν. 3883/2010 όπως αξιολογήσεις, εκπαιδεύσεις σε βασικά σχολεία ή επιμόρφωση στις σχολές ΑΔΙΣΠΟ - ΣΕΘΑ, καθήκοντα, θέσεις που υπηρέτησε ο αξιωματικός, κ.λπ. Αυτό όμως που παρατηρείται σχεδόν κάθε χρόνο, είναι ότι αποστρατεύονται αξιωματικοί παρά το γεγονός ότι πληρούν όλα τα προβλεπόμενα κριτήρια και κάποιες φορές διαθέτουν και επιπλέον ενισχυτικά προσόντα όπως μεταπτυχιακά, κ.λπ. Τα κριτήρια λοιπόν λαμβάνονται υπόψη στις κρίσεις κατά περίπτωση και επιλεκτικά.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι για την προαγωγή πρέπει να λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη η βαρύτητα των Μονάδων και των θέσεων στις οποίες υπηρέτησε κάποιος την τελευταία πενταετία. Εκ του αποτελέσματος όμως φαίνεται, ότι αυτό έχει μηδενική ή ελάχιστη σημασία. Υπάρχουν αξιωματικοί του Στρατού Ξηράς που υπηρέτησαν επί σειρά ετών σε «βελούδινες» θέσεις, οι οποίοι γνώριζαν τον Έβρο και τα νησιά μόνο από το χάρτη, αλλά ανήλθαν στις υψηλότερες βαθμίδες της ιεραρχίας.
Προφανώς σε αυτούς τα συμβούλια κρίσεων δεν έλαβαν υπόψη το κριτήριο αυτό, καθόσον διέβλεψαν ότι επρόκειτο περί χαρισματικών ηγετών και αφενός μεν τους προήγαγαν, αφετέρου δε στο βαθμό του στρατηγού τους τοποθέτησαν σε θέσεις υψηλής επιχειρησιακής ευθύνης, προκειμένου αυτό να αποτελέσει εφαλτήριο για περαιτέρω ανέλιξη.
Το πρόβλημα της αποστρατείας των στελεχών σε αυτό το στάδιο της καριέρας τους, δημιουργείται λόγω της πυραμιδοειδούς οργάνωσης των Ε.Δ., το οποίο στους μικρούς βαθμούς απαιτεί μεγάλο αριθμό προσωπικού σε αντίθεση με την υψηλότερη κλίμακα της ιεραρχίας που απαιτεί μείωση. Η αδυναμία αντιμετώπισης του προβλήματος με τη θεσμοθέτηση κατάλληλου αδιάβλητου πλαισίου κατά τα πρότυπα του εξωτερικού, επιτρέπει παρεμβάσεις από διάφορους παράγοντες στη διαδικασία των κρίσεων.
Χωρίς να υιοθετείται ισοπεδωτική λογική, ότι «πάντα τα ίδια γίνονται», οι παρεμβάσεις που αφορούν τη στήριξη ή δυσμένεια, προέρχονται από πολιτικούς ή άλλους «παράγοντες» ή «κύκλους» ή «παράγκες» του περιβάλλοντος τους. Σημαντικό ρόλο επίσης διαδραματίζει η αρχηγοκεντρική λειτουργία των συμβουλίων, με αποτέλεσμα η προαγωγή ή αποστρατεία των στελεχών να εμπεριέχει υποκειμενικά κριτήρια του εκάστοτε αρχηγού.
Οι ελλείψεις του υφισταμένου συστήματος διαδικασίας των κρίσεων, επιβεβαιώνεται από την αποκατάσταση αριθμού αποστράτων στελεχών μετά την προσφυγή τους και επανάκριση σε μεταγενέστερο χρόνο από το ΣΑΓΕ ή από τα διοικητικά δικαστήρια. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί το κατάλληλο μοντέλο που να εξασφαλίζει το αδιάβλητο της διαδικασίας και να δίδει τη δυνατότητα στους αξιωματικούς να είναι υπεύθυνοι της διαχείρισης της σταδιοδρομίας τους με τις επιθυμίες και επιλογές τους για τον τομέα καριέρας που θα ακολουθήσουν.
Μια παθογένεια επίσης του υφισταμένου συστήματος είναι το φαινόμενο δημιουργίας στρατιών αποστράτων σε ηλικίες που κυμαίνονται κοντά στα 50 έτη, χωρίς τη θέλησή τους. Τα τελευταία χρόνια της μνημονιακής κρίσης τα στελέχη που αποστρατεύονται στην μεγαλύτερη πλειοψηφία δεν το επιθυμούν, καθ’ όσον οι αποδοχές του αποστράτου, είναι κατά πολύ χαμηλότερες από τις αντίστοιχες της ενεργού υπηρεσίας. Το παράλογο της όλης υπόθεσης είναι ότι το κράτος με τις διατάξεις των μνημονιακών νόμων που έχουν θεσμοθετηθεί, τιμωρεί τα στελέχη με τις μεγάλες περικοπές που θα υποστούν στις συντάξεις τους, παρά το γεγονός ότι το ίδιο τα οδηγεί σε αποστρατεία, χωρίς τη θέλησή τους.
Περιπτώσεις αξιωματικών με σοβαρά οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα έχουν οδηγηθεί στην οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση τη στιγμή που η κοινωνία μαστίζεται από την ανεργία. Σε αντιδιαστολή στο στρατό των ΗΠΑ οι αξιωματικοί συνταξιοδοτούνται νωρίτερα από τον ελληνικό στρατό και τους δίνεται η δυνατότητα δεύτερης καριέρας. Οι οικονομικές απολαβές μετά τη σύνταξή τους είναι εξασφαλισμένες και βασικό στοιχείο αποτελεί η έλλειψη οποιασδήποτε ανησυχίας για το οικονομικό τους μέλλον μετά τη συνταξιοδότηση.
Με σκοπό την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού πέρυσι με το νόμο 4494/17 καθορίσθηκε η δυνατότητα οικειοθελούς παραμονής στην ενεργό υπηρεσία Εκτός Οργανικών Θέσεων (ΕΟΘ), αξιωματικών βαθμού έως Συνταγματάρχη και αντιστοίχων των άλλων κλάδων, σε περίπτωση που κρίνονται ευδοκίμως τερματίσαντες τη σταδιοδρομία τους πριν από τη συμπλήρωση του πεντηκοστού ογδόου (58) έτους της ηλικίας τους.
Παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί διαταγή επανόδου στις τάξεις των Ε.Δ. για όσους αποστρατεύτηκαν στις κρίσεις Μαρ. 2017, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, το ποσοστό που θα επανέλθει είναι μικρό. Το γεγονός αυτό αν επιβεβαιωθεί δεν επιλύει το πρόβλημα αλλά αντίθετα παρέχει ένα ακόμα «όπλο» στον εκάστοτε ΥΕΘΑ για εξυπηρέτηση μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων.
Για την αντιμετώπιση του εν λόγω προβλήματος απαιτείται να θεσμοθετηθούν διατάξεις όπως αύξηση χρονικής διάρκειας παραμονής στους βαθμούς, προκειμένου να δίδεται η δυνατότητα σε στελέχη που επιλέγουν το δευτερεύον «μονοπάτι» καριέρας να παραμείνουν στο στράτευμα τουλάχιστον για 35 έτη και άνω.
(onalert.gr)
Σε λίγες μέρες όπως κάθε χρόνο, θα έλθει στην επικαιρότητα το θέμα των κρίσεων στις Ένοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.), το οποίο θα αποτελέσει κατά πάσα πιθανότητα για μια ακόμα φορά αντικείμενο κριτικής και προβληματισμού.
Οι Ε.Δ. αποτελούν έναν από τους βασικούς πυλώνες ασφάλειας και σταθερότητας της πατρίδας μας και για το λόγο αυτό η εμπέδωση του αισθήματος αξιοκρατίας στα στελέχη συντελεί στη διατήρηση και ανύψωση του αξιόμαχου των Ε.Δ. Μια αναδρομή όμως στις κρίσεις των αξιωματικών, καταδεικνύει την ύπαρξη νοοτροπιών και πρακτικών που κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση και υπονομεύουν τη μαχητική ισχύ και την αξιοκρατία. Χαρακτηριστικό στοιχείο που παρατηρείται συχνά είναι ο ευτελισμός της θεσμικής διαδικασίας και η έλλειψη σεβασμού από την πολιτεία γι΄ αυτούς που την υπηρετούν (προαγωγές με καθαρά μικροπολιτικά κριτήρια, ΚΥΣΕΑ δια περιφοράς, κ.λπ).
Η επιλογή του Α/ΓΕΕΘΑ και των Αρχηγών Γενικών Επιτελείων προβλέπεται να γίνεται από το ΚΥΣΕΑ κατόπιν σχετικής πρότασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Η διαδικασία και η σχετική ανακοίνωση περί συνεδρίασης του υπόψη οργάνου υπενθυμίζει τη λειτουργία του, καθόσον η σύγκλιση αυτού συνήθως δεν συμβαίνει συχνά, παρά το γεγονός ότι αυτό επιβάλλεται λόγω αρμοδιοτήτων για σοβαρά θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας (π.χ. Διαχείριση Κρίσεων, Διαμόρφωση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας της χώρας, αποφάσεις για θέματα αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής, αποδέσμευση Εθνικών Κανόνων Εμπλοκής, κ.λπ).
Με το νόμο 4407/16 καθορίσθηκε η διάρκεια θητείας των Αρχηγών, σύμφωνα με τον οποίο προβλέπεται χρονική διάρκεια τριών ετών για τον Α/ΓΕΕΘΑ και δύο ετών για τους Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων, που μπορεί να παραταθεί κατά ένα ακόμη έτος. Καθορίζεται επίσης, ότι η θητεία τους μπορεί να διακοπεί πριν από την πάροδο της ανωτέρω χρονικής διάρκειας, με απόφαση του ΚΥΣΕΑ, κατόπιν εισήγησης του ΥΕΘΑ για σοβαρούς λόγους.
Η αόριστη αναφορά σε «σοβαρούς λόγους» προβληματίζει για την επίκληση αυτών προς εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων. Η πρόταση του ΥΕΘΑ για την επιλογή των Αρχηγών όπως γίνεται αντιληπτό, εμπεριέχει σε μεγάλο βαθμό το στοιχείο της υποκειμενικότητας, αλλά και της αλληλεξάρτησης μεταξύ αρχηγών και υπουργού με τα θετικά και αρνητικά πρόσημα που αυτό σηματοδοτεί.
Η αντίστοιχη διαδικασία σε χώρες του Δύσης σε καμιά περίπτωση δεν έχει τη μορφή αυτή, αλλά περιλαμβάνει αφενός μεν την έγκριση πρότασης του υπουργού από τα αρμόδια θεσμικά όργανα του κοινοβουλίου και αφετέρου την τελική επιλογή ανάμεσα στους προτεινόμενους υποψηφίους. Η επιλογή και η έγκριση πραγματοποιείται μετά από εξέταση των βιογραφικών τους, από τα οποία προκύπτει η επαγγελματική επάρκεια και η αποτελεσματικότητά τους, καθώς και σχετική συνέντευξη στην οποία παρουσιάζουν το σχεδιασμό και το όραμά τους για τις Ε.Δ.
Η εμπειρία του παρελθόντος, καταδεικνύει ότι ένα από τα καθοριστικά στοιχεία για την παραμονή των αρχηγών στη θέση τους, είναι η προθυμία ή «αφωνία» που επιδεικνύουν στις διαθέσεις της κυβέρνησης, σχετικά με το σχεδιασμό για τις E.Δ. Σε αντιδιαστολή με τη χώρα μας τον Ιούλιο της περασμένης χρονιάς, ο αρχηγός των γαλλικών Ε.Δ. στρατηγός Πιερ ντε Βιλιέ υπέβαλλε την παραίτησή του και στην ανακοίνωση που εξέδωσε ανέφερε ότι : «Δεν είμαι πλέον σε θέση να διασφαλίσω τη διατήρηση του μοντέλου του στρατού για τον οποίο πιστεύω ότι αποτελεί εγγύηση της προστασίας της Γαλλίας, σήμερα και αύριο, καθώς και να υποστηρίξω τις φιλοδοξίες της χώρας».
Ο ντε Βιλιέ πριν την παραίτηση, είχε εμφανιστεί ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής και χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα για να διαμαρτυρηθεί σχετικά με τις περικοπές ύψους 850 εκατομμυρίων ευρώ στον αμυντικό προϋπολογισμό, στις οποίες προχώρησε ο Μακρόν στο πλαίσιο των προσπαθειών του να ελέγξει τις κρατικές δαπάνες. Σύμφωνα με κοινοβουλευτικές πηγές ο ντε Βιλιέ φέρεται να είπε : «Δεν θα επιτρέψω στον εαυτό μου να με γ@@@@ε κατ΄ αυτόν τον τρόπο».
Στην εισαγωγική ομιλία του ενώπιον της Επιτροπής του Γαλλικού Κοινοβουλίου, είχε τονίσει αναφορικά με τις αμυντικές δαπάνες, ότι:
► Μόνο το 40% των αναγκών του Στρατού καλύπτονται από πιστώσεις που έχουν προβλεφθεί από τον προϋπολογισμό, ενώ η χρηματοδότηση των υπολοίπων εξαρτάται από πολιτικές αποφάσεις.
► Υφίσταται σοβαρό πρόβλημα με το λογισμικό υπολογισμού των αποζημιώσεων, γεγονός που έχει αρνητική επίδραση στο ηθικό του προσωπικού και των οικογενειών του.
► Είναι αναγκαία η αύξηση των πιστώσεων για την καταβολή αποζημιώσεων ημερών εκτός έδρας, καθώς η αδυναμία καταβολής τους επιδρά αρνητικά στο ηθικό του προσωπικού.
► Απαιτείται αύξηση του αριθμού των κτιριακών εγκαταστάσεων και βελτίωση των υφιστάμενων υποδομών, προκειμένου να στεγαστεί το προσωπικό. Η αύξηση του αριθμού του προσωπικού σε συνδυασμό με την παραχώρηση στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε άλλους φορείς στο παρελθόν, προκαλούν οξύ στεγαστικό πρόβλημα.
► Πρέπει οι διαδικασίες σχεδιασμού, ανάπτυξης και προμήθειας οπλικών συστημάτων να καταστούν πιο ευέλικτες για να αποφευχθεί η απευθείας προμήθεια ορισμένων ειδών από το εμπόριο με διαδικασίες κατεπείγοντος, που εκτοξεύουν το κόστος.
Όπως διαπιστώνουμε, προβλήματα σχετικά με αυτά που ανέφερε ο αρχηγός στρατού για τις γαλλικές Ε.Δ., απασχολούν και τις ελληνικές σε πολύ μεγαλύτερη έκταση. Σοβαρά θέματα επιχειρησιακής φύσεως, που πλήττουν το αξιόμαχο, όπως οι δραματικές περικοπές στα λειτουργικά έξοδα των Ε.Δ. λόγω των μνημονιακών νόμων, η χαμηλή στελέχωση των μονάδων, κ.λπ., είναι επιβεβλημένο να αναδεικνύονται στο μέγιστο δυνατό βαθμό από τη στρατιωτική ηγεσία, ανεξάρτητα προσωπικού κόστους, με σκοπό την αλλαγή νοοτροπίας από πλευράς πολιτικής ηγεσίας, που έχει υιοθετήσει πρακτικές που καταδεικνύουν ότι: «Το θάρρος της γνώμης αποτελεί μειονέκτημα, η αφωνία επιβραβεύεται».
Στις χαμηλότερες βαθμίδες της ιεραρχίας και κυρίως στο στάδιο προαγωγής από την κλίμακα των ανωτέρων σε αυτή των ανωτάτων, μέσω της διαδικασίας που διενεργείται από τα αρμόδια συμβούλια των Κλάδων, παρατηρείται συχνά αιφνιδιασμός και αποστρατείες αξιωματικών για ανεξήγητους λόγους. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού, οι αξιωματικοί γνωρίζουν από τα αρχικά στάδια της καριέρας τους τις προοπτικές εξέλιξης ανάλογα με την επιλογή τους για πρωτεύοντα «τομέα» σταδιοδρομίας με ανάλογη κατάρτιση, εκπαίδευση, καθήκοντα, κ.λπ, ή δευτερεύον «μονοπάτι» καριέρας, με τοποθέτηση σε θέσεις αντίστοιχης ευθύνης.
Στη χώρα μας, η προαγωγή στις ανώτατες βαθμίδες της ιεραρχίας προβλέπει υποχρεωτικά κριτήρια σύμφωνα με το ν. 3883/2010 όπως αξιολογήσεις, εκπαιδεύσεις σε βασικά σχολεία ή επιμόρφωση στις σχολές ΑΔΙΣΠΟ - ΣΕΘΑ, καθήκοντα, θέσεις που υπηρέτησε ο αξιωματικός, κ.λπ. Αυτό όμως που παρατηρείται σχεδόν κάθε χρόνο, είναι ότι αποστρατεύονται αξιωματικοί παρά το γεγονός ότι πληρούν όλα τα προβλεπόμενα κριτήρια και κάποιες φορές διαθέτουν και επιπλέον ενισχυτικά προσόντα όπως μεταπτυχιακά, κ.λπ. Τα κριτήρια λοιπόν λαμβάνονται υπόψη στις κρίσεις κατά περίπτωση και επιλεκτικά.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι για την προαγωγή πρέπει να λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη η βαρύτητα των Μονάδων και των θέσεων στις οποίες υπηρέτησε κάποιος την τελευταία πενταετία. Εκ του αποτελέσματος όμως φαίνεται, ότι αυτό έχει μηδενική ή ελάχιστη σημασία. Υπάρχουν αξιωματικοί του Στρατού Ξηράς που υπηρέτησαν επί σειρά ετών σε «βελούδινες» θέσεις, οι οποίοι γνώριζαν τον Έβρο και τα νησιά μόνο από το χάρτη, αλλά ανήλθαν στις υψηλότερες βαθμίδες της ιεραρχίας.
Προφανώς σε αυτούς τα συμβούλια κρίσεων δεν έλαβαν υπόψη το κριτήριο αυτό, καθόσον διέβλεψαν ότι επρόκειτο περί χαρισματικών ηγετών και αφενός μεν τους προήγαγαν, αφετέρου δε στο βαθμό του στρατηγού τους τοποθέτησαν σε θέσεις υψηλής επιχειρησιακής ευθύνης, προκειμένου αυτό να αποτελέσει εφαλτήριο για περαιτέρω ανέλιξη.
Το πρόβλημα της αποστρατείας των στελεχών σε αυτό το στάδιο της καριέρας τους, δημιουργείται λόγω της πυραμιδοειδούς οργάνωσης των Ε.Δ., το οποίο στους μικρούς βαθμούς απαιτεί μεγάλο αριθμό προσωπικού σε αντίθεση με την υψηλότερη κλίμακα της ιεραρχίας που απαιτεί μείωση. Η αδυναμία αντιμετώπισης του προβλήματος με τη θεσμοθέτηση κατάλληλου αδιάβλητου πλαισίου κατά τα πρότυπα του εξωτερικού, επιτρέπει παρεμβάσεις από διάφορους παράγοντες στη διαδικασία των κρίσεων.
Χωρίς να υιοθετείται ισοπεδωτική λογική, ότι «πάντα τα ίδια γίνονται», οι παρεμβάσεις που αφορούν τη στήριξη ή δυσμένεια, προέρχονται από πολιτικούς ή άλλους «παράγοντες» ή «κύκλους» ή «παράγκες» του περιβάλλοντος τους. Σημαντικό ρόλο επίσης διαδραματίζει η αρχηγοκεντρική λειτουργία των συμβουλίων, με αποτέλεσμα η προαγωγή ή αποστρατεία των στελεχών να εμπεριέχει υποκειμενικά κριτήρια του εκάστοτε αρχηγού.
Οι ελλείψεις του υφισταμένου συστήματος διαδικασίας των κρίσεων, επιβεβαιώνεται από την αποκατάσταση αριθμού αποστράτων στελεχών μετά την προσφυγή τους και επανάκριση σε μεταγενέστερο χρόνο από το ΣΑΓΕ ή από τα διοικητικά δικαστήρια. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί το κατάλληλο μοντέλο που να εξασφαλίζει το αδιάβλητο της διαδικασίας και να δίδει τη δυνατότητα στους αξιωματικούς να είναι υπεύθυνοι της διαχείρισης της σταδιοδρομίας τους με τις επιθυμίες και επιλογές τους για τον τομέα καριέρας που θα ακολουθήσουν.
Μια παθογένεια επίσης του υφισταμένου συστήματος είναι το φαινόμενο δημιουργίας στρατιών αποστράτων σε ηλικίες που κυμαίνονται κοντά στα 50 έτη, χωρίς τη θέλησή τους. Τα τελευταία χρόνια της μνημονιακής κρίσης τα στελέχη που αποστρατεύονται στην μεγαλύτερη πλειοψηφία δεν το επιθυμούν, καθ’ όσον οι αποδοχές του αποστράτου, είναι κατά πολύ χαμηλότερες από τις αντίστοιχες της ενεργού υπηρεσίας. Το παράλογο της όλης υπόθεσης είναι ότι το κράτος με τις διατάξεις των μνημονιακών νόμων που έχουν θεσμοθετηθεί, τιμωρεί τα στελέχη με τις μεγάλες περικοπές που θα υποστούν στις συντάξεις τους, παρά το γεγονός ότι το ίδιο τα οδηγεί σε αποστρατεία, χωρίς τη θέλησή τους.
Περιπτώσεις αξιωματικών με σοβαρά οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα έχουν οδηγηθεί στην οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση τη στιγμή που η κοινωνία μαστίζεται από την ανεργία. Σε αντιδιαστολή στο στρατό των ΗΠΑ οι αξιωματικοί συνταξιοδοτούνται νωρίτερα από τον ελληνικό στρατό και τους δίνεται η δυνατότητα δεύτερης καριέρας. Οι οικονομικές απολαβές μετά τη σύνταξή τους είναι εξασφαλισμένες και βασικό στοιχείο αποτελεί η έλλειψη οποιασδήποτε ανησυχίας για το οικονομικό τους μέλλον μετά τη συνταξιοδότηση.
Με σκοπό την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού πέρυσι με το νόμο 4494/17 καθορίσθηκε η δυνατότητα οικειοθελούς παραμονής στην ενεργό υπηρεσία Εκτός Οργανικών Θέσεων (ΕΟΘ), αξιωματικών βαθμού έως Συνταγματάρχη και αντιστοίχων των άλλων κλάδων, σε περίπτωση που κρίνονται ευδοκίμως τερματίσαντες τη σταδιοδρομία τους πριν από τη συμπλήρωση του πεντηκοστού ογδόου (58) έτους της ηλικίας τους.
Παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί διαταγή επανόδου στις τάξεις των Ε.Δ. για όσους αποστρατεύτηκαν στις κρίσεις Μαρ. 2017, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, το ποσοστό που θα επανέλθει είναι μικρό. Το γεγονός αυτό αν επιβεβαιωθεί δεν επιλύει το πρόβλημα αλλά αντίθετα παρέχει ένα ακόμα «όπλο» στον εκάστοτε ΥΕΘΑ για εξυπηρέτηση μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων.
Για την αντιμετώπιση του εν λόγω προβλήματος απαιτείται να θεσμοθετηθούν διατάξεις όπως αύξηση χρονικής διάρκειας παραμονής στους βαθμούς, προκειμένου να δίδεται η δυνατότητα σε στελέχη που επιλέγουν το δευτερεύον «μονοπάτι» καριέρας να παραμείνουν στο στράτευμα τουλάχιστον για 35 έτη και άνω.
(onalert.gr)
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Θαμμένη ζωντανή και άλλες 9 ιστορίες που θα σε στοιχειώσουν...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
