2018-03-03 03:25:21
Απαντώντας στην υπ΄ αρ. 3/18.1.18 Ερώτηση της Λαϊκής Συσπείρωσης σχετικά με το καταστροφικό για το περιβάλλον, αδιέξοδο και πανάκριβο έργο του ΧΥΤΑ Γραμματικού, η Διοίκηση της Περιφέρειας απάντησε με ένα πολυσέλιδο κείμενο, που μας δίνει την ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε,
στοιχεία, εκτιμήσεις και συμπεράσματα, που αναφέρονταν στην Ερώτησή μας. Και να αποκαλύψουμε, παράλληλα, ψέματα και λαθροχειρίες, που αποσκοπούν στο να συγκαλύψουν ευθύνες και να μεταθέσουν αλλού το «πολιτικό κόστος» για τις παραπέρα αντιλαϊκές μεθοδεύσεις που απεργάζεται. Παραθέτουμε στη συνέχεια τις πιο χαρακτηριστικές απαντήσεις με τα δικά μας σχόλια :
1. Μερικές σημαντικές ομολογίες
1.1 Ομολογία εξαπάτησης των κατοίκων του Γραμματικού και των γειτονικών κοινοτήτων
«Η σημερινή Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής, µε αίσθηση ευθύνης απέναντι στους πολίτες, ενήργησε άμεσα και µε τέτοιο τρόπο ώστε να εκπληρώσει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις [σ.σ.: αποφασίζοντας τη συνέχιση του έργου], που σχετίζονται µε την προστασία τόσο της δημόσιας υγείας όσο και του περιβάλλοντος, προς όφελος των πολιτών και της τοπικής κοινωνίας του Γραμματικού».
Ομολογείται ότι εξαπατούσε τους ψηφοφόρους η κα Δούρου όταν εξαπέλυε προεκλογικά μύδρους κατά του ΧΥΤΑ Γραμματικού και προσπαθούσε να τους αποκοιμίσει στη συνέχεια όταν, μετά την εκλογή της, δήλωνε την κατηγορηματική της αντίθετη με το έργο (Αυγή – 29.5.14). Ακόμη και τον Οκτώβρη του 2014 διαβεβαίωνε ότι η διατήρηση του έργου στον Π/Υ του 2015 ήταν τεχνικό μόνο ζήτημα, μακριά από τους στόχους της, που θα τακτοποιούνταν με την επόμενη αναμόρφωση του Π/Υ, ενώ ακόμη και στην 11η Συνεδρίαση του ΠΣ (2.4.15) δήλωνε την “αντίθεσή” της (!) στη δημιουργία του ΧΥΤΑ. Είχε τότε την ευκαιρία να διακόψει το έργο και να μελετηθεί μια ολοκληρωμένη λύση για την αξιοποίηση προς άλλη κατεύθυνση των υποδομών που είχαν μέχρι τότε υλοποιηθεί. Προτίμησε όμως, ακολουθώντας την πολιτική του προκατόχου της, να το συνεχίσει εκτινάσσοντας το κόστος του σε δυσθεώρητα ύψη με συνεχείς παρατάσεις και υπερβάσεις της αρχικής σύμβασης.
1.2 Δεν πρόκειται για μονάδα ανακύκλωσης αλλά για μονάδα βιοξήρανσης
«… δεν αναφερόμαστε σε απόθεση απορριμμάτων αλλά σε διαχείριση και επεξεργασία απορριμμάτων που καταλήγει σε αδρανές υπόλειμμα».
Επιβεβαιώνεται ότι η ΜΕΑ Γραμματικού δεν θα είναι μονάδα ανακύκλωσης αλλά μονάδα βιοξήρανσης των σκουπιδιών για παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου (κυρίως σε τσιμεντοβιομηχανίες και λιγότερο για συναποτέφρωση σε παραγωγής ΗΕ). Μόνο οι μονάδες αυτές βγάζουν ως άχρηστα «αδρανές υπόλειμμα» και μάλιστα σε ποσοστό περί το 10%. Τούτο επισημαίνεται και στο σκεπτικό της υπ’ αρ. 144/29.3.2016 απόφασης της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ, όπου αναφέρεται για την υπόψη ΜΕΑ ότι «το τελικό υπόλειμμα … είναι κάτω από 10% της αρχικής ποσότητας και είναι πλήρως αδρανοποιημένο». Άλλωστε τέτοια μονάδα προβλέπει και η ΜΠΕ του 2003.
1.3 Αναγνωρίζεται το ενδεχόμενο ρύπανσης των επιφανειακών νερών
«Συμπερασματικά η έκθεση [σ.σ. του ΙΓΜΕ – Αύγουστος 2017] καταλήγει στις ακόλουθες σηµαντικές διαπιστώσεις: ‘’Σε ό,τι αφορά τα επιφανειακά νερά υπογραμμίζεται ότι ακόµα και στην περίπτωση που θα υπήρχαν διαφυγές ρύπων για οποιαδήποτε αιτία δεν θα μπορούσε να προκληθεί καμία επιβάρυνση στα υπόγεια νερά’’».
Αναγνωρίζεται εδώ από το ΙΓΜΕ ως υπαρκτό το ενδεχόμενο διαφυγής στραγγισμάτων προς το εφαπτόμενο ρέμα αλλά αξιολογείται μόνο από πλευράς ρύπανσης των υπόγειων και όχι των επιφανειακών νερών, δεδομένου το τελευταίο αυτό δεν περιλαμβάνονταν στη σύμβαση του σχετικού ερευνητικού προγράμματος μεταξύ Περιφέρειας και ΙΓΜΕ. Αλλά και σε σχέση με τη ρύπανση των υπόγειων νερών, ακόμη και γεωτρήσεων υδροδότησης με πόσιμο νερό, έχει δημοσιευθεί ισχυρός επιστημονικός αντίλογος (18.1.18) από τον ομότιμο καθηγητή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Α. Κελεπερτζή και το Γεωλόγο Γ. Παπαδοκοτσώλη.
1.4 Επιβεβαιώνεται η σοβαρή ανεπάρκεια των αρχικών περιβαλλοντικών όρων του έργου
«Είναι προφανές από τα διαλαμβανόμενα στην σχετική ερώτηση, ότι δεν έχετε τη σωστή εικόνα του έργου και οι όποιες πληροφορίες διαθέτουν είναι στην καλύτερη περίπτωση λανθασμένες. ∆εν μπορεί για παράδειγμα να αναφέρεται ότι το αποτέλεσμα του έργου είναι η ‘’αποψίλωση δασικών εκτάσεων πάνω από 100 στρ.’’ όταν σύμφωνα µε τους νέους περιβαλλοντικούς όρους του έργου, προβλέπεται η αναδάσωση ίσης προς την επέμβαση έκτασης, εμβαδού 105.403,609 τ.µ.».
Αναγνωρίζεται ουσιαστικά η ακαταλληλότητα του χώρου από πλευράς φυσικού περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις από τα απαιτούμενα συνοδά έργα, η οποία επιχειρείται εκ των υστέρων να υποστηριχθεί με εμβαλωματικές παρεμβάσεις, που πέραν των άλλων συμβάλλουν στο διπλασιασμό του αρχικού συμβατικού κόστους. Από την άλλη πλευρά επιχειρείται να αντισταθμιστεί η καταστροφή δασικών εκτάσεων ώριμης βλάστησης με φύτευση δενδρυλλίων, τα οποία θα χρειαστούν ειδική, αρχικά, παρακολούθηση και πάνω από μια εικοσαετία για να φτάσουν στην κατάσταση προ της αποψίλωσής τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και από πλευράς πρόσθετου κόστους.
Κι ακόμη:
«Οι παραπάνω εργασίες αποτελούν συµπληρωµατικές εργασίες που είναι απαραίτητες και προέκυψαν, κυρίως, από τους νέους περιβαλλοντικούς όρους του έργου, καθώς και λόγω γενικότερης χωροταξικής – λειτουργικής αναδιάρθρωσης του ΧΥΤ μετά την ανάθεση του έργου».
Μια ακόμη ομολογία για την ακαταλληλότητα του χώρου όταν αρχικά επιλέχθηκε και αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά.
1.5 Επιβεβαίωση επί τα χείρω του πακτωλού των χρημάτων, που ήδη δαπανήθηκαν
«Η εκτίμηση [σ.σ.: που περιλαμβάνεται στην ερώτηση της ΛΣ] ότι για την ολοκλήρωση του έργου απαιτείται να δαπανηθούν επιπλέον 13 εκατομμύρια ευρώ είναι λανθασµένη, καθώς μέχρι σήµερα έχουν δαπανηθεί περί τα 28,5 εκατομμύρια ευρώ και υπολείπονται ακόµα 5,9 εκατομμύρια ευρώ για την ολοκλήρωση του έργου (στην φάση του αυτή)».
Προσθέτοντας τα πιο πάνω ποσά ομολογείται ότι «στη φάση του αυτή» το έργο θα κοστίσει 34,4 εκ.€, έναντι των 33,34 εκ.€, που είχαμε υπολογίσει στην ερώτησή μας με βάση τα διαθέσιμα μέσω του «Διαύγεια» στοιχεία. Εδώ η Διοίκηση της Περιφέρειας ανεβάζει κατά 1 εκ.€ το συμβατικό κόστος του έργου έναντι του προκύπτοντος με βάση (ι) τον 7ο Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Εργασιών (ΑΠΕ – 27.1.17), που ενέκρινε η Οικονομική Επιτροπή, ύψους 28,2 εκ.€ και (ιι) την από 10.10.17 «1η Συμπληρωματική Σύμβαση Εργασιών», που υπέγραψε η κα Δούρου, ύψους 5,14 €, σύνολο 33,34 €.
Όσον αφορά στην εκτίμησή μας ότι απομένουν να δαπανηθούν «γύρω στα 13 εκ €» για να λειτουργήσει το έργο αυτή στηρίχθηκε εν μέρει και στο γεγονός ότι η Υπηρεσία με την υπ’ αρ. 242821/22.11.17 Απόφασή της είχε πιστοποιήσει ότι οι «εκτελεσθείσες και παραληφθείσες εργασίες» μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2017 ανέρχονταν σε 21,57 εκ €, ενώ μαθαίνουμε τώρα ότι μέχρι την 25.1.18 έχουν πληρωθεί στον ανάδοχο 28,5 εκ €!
1.6 Υπάρχει και Β’ Φάση με άλλα 2.000.000 m3
Όσον αφορά στη φράση «ολοκλήρωση του έργου (στη φάση του αυτή)», που περιλαμβάνεται στο πιο πάνω υπό στοιχείο 1.5 απόσπασμα της απάντησης, αυτή αποκαλύπτει την πρόθεση της Διοίκησης να επεκτείνει (Β’ Φάση - με άλλο διαγωνισμό) καθ’ ύψος και έκταση το υπό ολοκλήρωση σήμερα 1ο κύτταρο, ώστε να διπλασιαστεί η χωρητικότητα του συνολικού έργου, όπως άλλωστε αυτό προβλέπεται στη βασική ΜΠΕ του 2003 της όλης ΟΕΔΑ.
1.7 Διπλασιάζεται ο χρόνος λειτουργίας του 1ου κυττάρου: η μισή αλήθεια
«Ο χώρος υγειονομικής ταφής αποβλήτων [σ.σ.: εδώ αναφέρονται σε ΧΥΤΑ όχι ΧΥΤΥ] Γραμματικού έχει σχεδιαστεί µε χωρητικότητα 2.000.000 m3, η οποία αντιστοιχεί σε χρόνο ζωής του κυττάρου 20 έτη. Με την υλοποίηση των έργων επεξεργασίας, που σχεδιάζουμε να υλοποιήσουμε, θα διατίθενται στο χώρο ταφής µόνο τα υπολείμματα της επεξεργασίας γεγονός που θα υπερδιπλασιάσει το χρόνο ζωής του έργου».
Ομολογείται ότι τα μέχρι τώρα λεγόμενα περί 20ετίας ως προς τη διάρκεια λειτουργίας του ΧΥΤ«Υ» ήταν λόγια του αέρα. Ήδη η Διοίκηση «καμαρώνει» ότι θα διπλασιάσει στα 40 χρόνια το χρόνο λειτουργίας του κυττάρου της Α’ φάσης του ΧΥΤ«Υ» και, συνεπώς, στα 80 χρόνια του ΧΥΤ«Υ» στο σύνολό του (με το 2ο κύτταρο της Β’ φάσης).
Αυτό είναι «ένα το κρατούμενο» 1.8 Απόθεμα πλεονάζοντος χώρου 4.000.000 m3 για σύμμεικτα απορρίμματα
Το δεύτερο είναι ακόμη χειρότερο. Με την απάντησή τους αυτή (στοιχείο 1.7) αποκαλύπτουν άθελά τους την πρόθεση, παρά τις μέχρι τώρα – ακόμη και νομικές - δεσμεύσεις τους, να διοχετεύσουν στον ΧΥΤ«Υ» και σύμμεικτα απορρίμματα! Πράγματι τα υπολείμματα μιας μονάδας βιοξήρανσης (στη ΜΠΕ αναφέρονται ως «αδρανή, άκαυστα υλικά, δηλαδή κατά κύριο λόγο γυαλί, πέτρες, σκόνη, κεραμικά») 50.544 τ/έτος (60.000 τ/έτος είναι η ετήσια δυναμικότητά της) και μιας μονάδας επεξεργασίας βιοαποβλήτων 18.532 τ/έτος (20.000 τ/έτος είναι η ετήσια δυναμικότητά της) δεν υπερβαίνουν τους 7.582 (εδώ 15%) + 3.243 (το 17,5%) = 10.825 τ/έτος (στην απάντηση γίνονται δεκτοί 14.000 τον/έτος υπολειμμάτων για ποσότητα όμως 80.000 τ/έτος έναντι της πραγματικής των 69.076 τ/έτος).
Η ποσότητα αυτή απαιτεί ετήσια κατανάλωση απορριμματικού χώρου 13.500 m3 /έτος με ειδ. βάρος συμπιεσμένου σκουπιδιού και υπολειμμάτων 0,80 τόνοι ανά m3. Ακόμη και στα 40 χρόνια λειτουργίας, που τώρα ευαγγελίζονται, θα καταναλωθούν 13.500 * 40 = 540.000 m3. Με διατιθέμενο απορριμματικό χώρο 1.800.000 m3 (έναντι των συνολικά προσφερόμενων 2.000.000 m3) στο υπό αποπεράτωση κύτταρο περισσεύουν, σύμφωνα με την απάντηση της Περιφέρειας, 1.260.000 m3 διαθέσιμα, προφανώς, για σύμμεικτα απορρίμματα.
Εκτός εάν η Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής ξοδεύει 35 εκ.€ για ένα κύτταρο 100 στρ. με προοπτική να λειτουργήσει για (1.800.000m3/13.500 m3 /έτος =) 133 χρόνια! Και με το δεύτερο - επάλληλο – κύτταρο, της ίδιας χωρητικότητας, να διαρκέσει στη συνέχεια άλλα τόσα χρόνια, όπερ άτοπο!
Το απόθεμα, όμως, των 1.260.000m3 του 1ου κυττάρου για τα σύμμεικτα απορρίμματα είναι η «αισιόδοξη» εκδοχή. Υπάρχουν και τα 1.800.000 m3 του 2ου κυττάρου, σύνολο 3.060.000 m3 Το πιθανότερο όμως είναι να μη χρησιμοποιηθεί ούτε ένα κυβικό μέτρο για τη διάθεση υπολειμμάτων αφού ούτε η ΜΕΑ (εν προκειμένω μονάδα βιοξήρανσης) ούτε η μονάδα κομποστοποίησης βιοαποβλήτων φαίνονται στον ορίζοντα. Προς τί λοιπόν όλη αυτή η πρεμούρα, όλος αυτός ο πακτωλός χρημάτων για ένα ΧΥΤ«Υ», που θα κληθεί να υποδεχθεί υπολείμματα από μονάδες που θα λειτουργήσουν (άμποτες λειτουργήσουν) το νωρίτερο ύστερα από 3 –4 χρόνια; Η Περιφερειάρχης οφείλει να δώσει ξεκάθαρη απάντηση.
Από τη μεριά μας, πάντως, αναρωτιόμαστε: Πόσο άδικο θα είχε κανείς να συμπεράνει ότι Κυβέρνηση και Περιφέρεια ετοιμάζουν μεθοδικά το ΧΥΤ«Υ» Γραμματικού ως μια «προσωρινή λύση» χωρητικότητας 4.000.000m3 για όλα τα σκουπίδια της Αττικής, μέχρι να ετοιμαστεί η Γ’ Φάση του ΧΥΤΑ Φυλής ή κάποιο άλλο σενάριο, καθώς σε λίγο θα «σκάσει» από σκουπίδια και το τελευταίο κύτταρο του ΧΥΤΑ Φυλής;
2. Ψέματα και λαθροχειρίες
2.1 Η ΕΕ πανταχού παρούσα
«Αρχικά, στο πλαίσιο αυτό, όπως άλλωστε είχαμε προεκλογικά εξαγγείλει, ανατρέψαμε τον πλήρως ανακόλουθο µε τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τα σύγχρονα δεδομένα σχεδιασμό της προηγούμενης διοίκησης».
Η πολιτική ηγεσία της Περιφέρειας Αττικής «ξεχνάει» ότι το πρόγραμμα του προκατόχου της κ. Σγουρού είχε την ολόπλευρη στήριξη των κοινοτικών οργάνων. Άλλωστε, η πολιτική της προηγούμενης Διοίκησης υπέρ των ΣΔΙΤ υιοθετήθηκε και επεκτάθηκε σε επίπεδο Επικράτειας από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τις ευλογίες της ΕΕ.
2.2 Ένα αντιλαϊκό ΠΕΣΔΑ, που δουλεύονταν δύο χρόνια
«Ήδη η Αττική, από το Δεκέμβριο του 2016, διαθέτει νέο νομικό πλαίσιο διαχείρισης απορριμμάτων, …».
Καμαρώνει η Διοίκηση Δούρου, η οποία εκλέχτηκε στην Περιφέρεια το Μάη του 2014 και Πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ το Νοέμβρη του 2014, με βασική προεκλογική υπόσχεση, μεταξύ άλλων, την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής, χρειάστηκαν πάνω από δύο χρόνια για την έγκριση (επεισοδιακή, πάντως, και αμφισβητούμενη) από το Περιφερειακό Συμβούλιο (6.12.16) προς ΠΕΣΔΑ αντιλαϊκού, προσθέτουμε εμείς, εικονικού (ως προς τις επιμέρους προθεσμίες υλοποίησης των δύο φάσεων και ως προς στόχους που θέτει) και εξαιρετικά προβληματικού, ως προς την υλοποίησή του.
Κάνοντας το «μαύρο άσπρο» φτάνει στο σημείο να εγκαλέσει την παράταξή μας επειδή «προέβλεπε ότι το νέο ΠΕΣΔΑ δεν θα εγκρινόταν ποτέ από το Περιφερειακό Συμβούλιο». Δεν ξέρουμε πού το είδε αυτό, η αλήθεια πάντως είναι ότι το 1ο σχέδιο του νέου ΠΕΣΔΑ, που είχε εγκριθεί ομόφωνα με την υπ’ αρ. 281/5.8.15 Απόφαση της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ και με μεγάλη πλειοψηφία από το ΔΣ του ΕΔΣΝΑ την 28.9.15 (το καταψήφισαν οι 3 σύμβουλοι της Λ.Σ. και ένας σύμβουλος από το δήμο Φυλής), αποσύρθηκε έπειτα ως ανεπαρκές. Στη συνέχεια πέρασε από «40 κύματα» μέχρι να «εγκριθεί», τρόπος του λέγειν, το 2ο σχέδιό του από την πλειοψηφία και κάποιους «πρόθυμους», κατά την επεισοδιακή συνεδρίαση του ΠΣ της 6.12.16.
Αναφέρεται ακόμη:
«… προχωρήσαμε άμεσα σε συνεργασία µε τους Δήµους, στη ριζική του αναθεώρηση [σ.σ.: του ΠΕΣΔΑ Αττικής]».
Στο σημείο 1.1 φαίνεται πόσο «άμεσα» και αποτελεσματικά προχώρησε η Διοίκηση της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ. Όσο για τη συνεργασία με τους δήμους, όλοι θυμούνται τα «τελεσίγραφα», που κατά καιρούς έστελνε για να καλύψει τη δική της συνειδητή βραδυπορία.
2.3 Και πάλι το «μπαλάκι» στους δήμους
«Επιλέξαμε παράλληλα ένα νέο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων, … όπου καθοριστικό ρόλο πρέπει να έχουν οι Δήμοι και οι πολίτες». Και σε άλλο σημείο: «Κατόπιν των ανωτέρω, αναλάβαµε, είτε µέσω της Περιφέρειας είτε µέσω του Ε∆ΣΝΑ, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στήριξης των Δήμων για την κατάρτιση των Τοπικών τους Σχεδίων Διαχείρισης – που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος επιτυχίας του νέου μοντέλου, …»
Πρόκειται για τη διαρκή προσπάθεια της κας Δούρου να ρίξει στις πλάτες των δήμων την ευθύνη για τη δική της συνειδητή απραξία, ακόμη και για την υλοποίηση του «δικού της» ΠΕΣΔΑ, με μοναδική εξαίρεση τη σπατάλη εκατομμυρίων ευρώ για το αδιέξοδο, επικίνδυνο για το περιβάλλον και τη λαϊκή υγεία πανάκριβο έργο του ΧΥΤ«Υ» Γραμματικού. Και με τον τρόπο αυτό να «δείξει» όσους αντιδρούν στο έργο αυτό, ως υπαίτιους για τη διαιώνιση - με διαδοχικές επεκτάσεις - του ΧΥΤΑ Φυλής.
Την διαψεύδει όμως το ίδιο το ΠΕΣΔΑ, που η ίδια εκπόνησε και ενέκρινε ως Διοίκηση της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ:
(ι) Αρκεί, προς τούτο, μια μόνο ματιά στις «βραχυπρόθεσμες δράσεις» («εντός του 2016 – 2017») του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ (σελ.33, υπ’ αρ. 414/16 απόφαση Π.Σ. Αττικής). Διαπιστώνει κανείς ότι δεν έχει υλοποιηθεί καμία από τις οκτώ (8) προβλεπόμενες βραχυπρόθεσμες δράσεις, και μάλιστα Α΄ προτεραιότητας, αρμοδιότητας ΕΔΣΝΑ ή/και Περιφέρειας Αττικής.
Πρόκειται για τις παρακάτω δράσεις:
- Μελέτη σύστασης ΑΣΑ (ΕΔΣΝΑ) - Μελέτη σχεδιασμού δικτύου επεξεργασίας βιοαποβλήτων από ΔσΠ (ΕΔΣΝΑ) και - Υλοποίηση υποδομών δικτύου επεξεργασίας βιοαποβλήτων από ΔσΠ (Περιφέρεια/ΕΔΣΝΑ) - Μελέτη σχεδιασμού δικτύου εγκαταστάσεων επεξεργασίας συμμείκτων (ΕΔΣΝΑ) και - Υλοποίηση υποδομών δικτύου εγκαταστάσεων επεξεργασίας συμμείκτων (Περιφέρεια/ΕΔΣΝΑ) (!) - Αντιμετώπιση άμεσων αναγκών σε χώρους ταφής και σχέδιο αποκατάστασης του ΧΥΤ Φυλής (Περιφέρεια ΕΔΣΝΑ) - Μελέτη σχεδιασμού δικτύου νέων χώρων διάθεσης υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) [σ.σ.: περιλαμβανομένων και χώρων «για την κάλυψη των αναγκών ταφής επικίνδυνων, μη επικίνδυνων και αδρανών αποβλήτων»] (ΕΔΣΝΑ) και - Υλοποίηση υποδομών δικτύου νέων χώρων διάθεσης υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) [σ.σ.: περιλαμβανομένων και χώρων «για την κάλυψη των αναγκών ταφής επικίνδυνων, μη επικίνδυνων και αδρανών αποβλήτων»] (Περιφέρεια/ΕΔΣΝΑ)
(ιι) Ειδικότερα για την επεξεργασία των βιοαποβλήτων, που αποτελούν το μεγαλύτερο σε ποσότητα ρεύμα των χωριστά συλλεγομένων αποβλήτων, το «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ» του ΠΕΣΔΑ (βλ. υπ’ αρ. 414/16 απόφαση Π.Σ. Αττικής) αναφέρει σχετικά: (σελ. 97-Η/Υ):
«Α.2.2 Δίκτυα χωριστής συλλογής και επεξεργασίας
……………………………………………………………………………………………………………… Α.2.2.1 Βιοαπόβλητα
Η επεξεργασία θα γίνεται σε τρεις (3) κεντρικές και σε ορισμένες αποκεντρωμένες σχετικά μικρές μονάδες κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων των Δήμων. Πιο συγκεκριμένα για την επεξεργασία προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων προβλέπεται:
…………………………………………………………………………………………………………………
Ανάπτυξη σε δεύτερη φάση πλήρους δικτύου μονάδων με βάση τις διαδημοτικές συνεργασίες όπου προκύψουν, και με δυνατότητα επιμερισμού τους, εφόσον οι διαδημοτικές συνεργασίες δεν προκύψουν ή δεν επαρκούν, στις ήδη προγραμματισμένες Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ), μετά από επεξεργασία των διαπιστωθέντων αναγκών και των προταθέντων μονάδων από τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ)».
Σύμφωνα με τα παραπάνω, διατηρώντας στο ακέραιο την αντίθεσή μας απέναντι στο αντιλαϊκό περιεχόμενο του ΠΕΣΔΑ αλλά και σε συγκεκριμένες τεχνικού χαρακτήρα δράσεις του, αποκαλύπτουμε από την άλλη μεριά ότι η Περιφέρεια και ο ΕΔΣΝΑ, με άλλα λόγια η Διοίκηση Δούρου, φέρει την καθοριστική ευθύνη για τη συνεχιζόμενη έλλειψη βασικών υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, από κοινού με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, η οποία συγκαλύπτει τη συνειδητή απραξία της πρώτης απέναντι στον κοινό τους στόχο για τη διαιώνιση του ΧΥΤΑ Φυλής. Με τη λεγόμενη «Γ’ Φάση» - όπως έχει ήδη καταγγείλει το ΚΚΕ - να προβάλλει όλο και πιο καθαρά στο προσκήνιο.
2.4 Σπατάλη εκατομμυρίων ευρώ σε βάρος του περιβάλλοντος και της υγείας των λαϊκών στρωμάτων
«Η οικονομική αξιολόγηση της υφιστάμενης λύσης διάθεσης των αποβλήτων στο έργο του Γραμματικού, δεν μπορεί να γίνει µε απλουστευτικές συγκρίσεις, όπως µε το κόστος μίας «νταλίκας μεταφόρτωσης», αλλά απαιτεί µία ορθή οικονομική αξιολόγηση όπως σύγκριση µε κόστος κατασκευής και λειτουργίας, µε το κόστος προμήθειας των μέσων μεταφόρτωσης, το κόστος των μεταφορικών, το κόστος των τελών εισόδου κ.λπ.».
(ι) Ως προς το κόστος επένδυσης ο συντάκτης της απάντησης δείχνει να αγνοεί ότι στις βασικές υποδομές και στο κόστος κατασκευής μιας μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστον και ο εξοπλισμός για την επιτόπου συσκευασία των υπολειμμάτων της. Στην προκείμενη περίπτωση ο εξοπλισμός αυτός καλύπτεται με δυο επικαθήμενα (με ενσωματωμένο συμπιεστή) των 45m3 το καθένα (ωφέλιμο φορτίο 18 τον) ενώ επιπρόσθετα απαιτείται ένας τράκτορας για την εκ περιτροπής διακίνησή τους προς τον πλησιέστερο ΧΥΤΑ. Καμία άλλη πρόσθετη υποδομή δεν απαιτείται. Συνεπώς η «στενή» οικονομική σύγκριση του κόστους μιας νταλίκας (τράκτορας + επικαθήμενο) με τα 35 εκ. του ΧΥΤ«Υ» των 100 στρεμμάτων είναι απόλυτα αντικειμενική και προς την πλευρά της ασφάλειας.
Ειδικά στην προκείμενη περίπτωση, για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της σπατάλης που έχει γίνει και συνεχίζεται (λόγω και της προφανούς ακαταλληλότητας της θέσης αλλά και του σχεδιασμού του έργου), σημειώνουμε ότι στο ΠΕΣΔΑ [σελ.66, υπ’ αρ. 414/16 απόφαση Π.Σ. Αττικής] το «δίκτυο διάθεσης υπολειμμάτων (Χ.Υ.Τ.Υ.)» (πρόκειται για 3 ΧΥΤΥ περιλαμβανομένου και του Γραμματικού) προϋπολογίζεται σε 50 εκ.€ για ποσότητα υπολειμμάτων 413.000 τον/έτος. Φαντασθείτε, τώρα, ότι τα 35 εκ.€ από αυτά ξοδεύονται (τα 28,5 εκ. έχουν ήδη δαπανηθεί σύμφωνα με την απάντηση της Περιφέρειας) για τη διάθεση μιας ποσότητας μόλις 11.000 τον/έτος, έστω των 14.000 τον/έτος που δέχεται η Περιφέρεια! Απομένουν μόλις 15 εκ.€ για τους υπόλοιπους 400.000 τον/έτος!
(ιι) Ως προς τη σύγκριση μεταξύ (α) του λειτουργικού κόστους δύο δρομολογίων μιας νταλίκας (περιλαμβανομένου και του τέλους εισόδου στον ΧΥΤΥ μεταφοράς) και (β) του λειτουργικού κόστους του υπόψη ΧΥΤ«Υ» είναι εμφανές ότι αυτή αποβαίνει συντριπτικά σε βάρος του δεύτερου, καθόσον περιλαμβάνει: Τις αμοιβές προσωπικού (περιλαμβάνεται όλη η απαιτούμενη «γκάμα» ειδικοτήτων), την προμήθεια, συντήρηση και ανανέωση του κινητού εξοπλισμού καθώς και το κόστος λειτουργίας του (καύσιμα, λιπαντικά, επισκευές), το υψηλό κόστος επεξεργασίας των στραγγισμάτων (όσων δεν διαρρέουν στο εφαπτόμενο ρέμα σε περιπτώσεις συνεχών βροχοπτώσεων), το υψηλό κόστος τελικής αποκατάστασης και μεταφροντίδας (τουλάχιστον 20ετούς) των τελειωμένων πρανών, τα γενικά έξοδα.
Το κόστος αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με το όποιο τέλος εισόδου σε ένα ΧΥΤΥ μέσου φορτίου υποδοχής υπολειμμάτων πχ 140.000 τον/έτος λόγω της προφανούς «οικονομίας κλίμακας».
Και όλα αυτά, χωρίς να συνυπολογίσουμε εδώ την εξαιρετικά επιβαρυντική για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία επίπτωση του συγκεκριμένου έργου, στη συγκεκριμένη θέση που έχει επιλεγεί.
2.5 Υποκριτικές κορώνες περί «ηθικής και δεοντολογίας»
Σε κάθε περίπτωση, η λύση μεταφοράς των υπολειμμάτων στον «πλησιέστερο περιφερειακό ΧΥΤΑ» [σ.σ.: «εκτός της περιφερειακής ενότητας» Αν. Αττικής] στερείται ηθικής και δεοντολογίας, αντιβαίνοντας στις αρχές της αποκέντρωσης, της εγγύτητας, της δίκαιης κατανοµής της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική ενώ, στην ουσία, αποσκοπεί στη διαιώνιση του παντελώς αποτυχηµένου και επικίνδυνου, σε βάρος των πολιτών της Δυτικής Αττικής της δηµόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, μοντέλου της Φυλής».
Εδώ ταιριάζει το «κοίτα ποιος μιλάει».
Στην ερώτησή της η Λ.Σ. δεν έθεσε θέμα για το πού θα πάει το ετήσιο φορτίο των 11.000 τον υπολειμμάτων, τόσο προκύπτει με τα παραπλανητικά – όπως δείξαμε πιο πάνω - στοιχεία του ΠΕΣΔΑ. Αντίθετα, η Διοίκηση Δούρου είναι αυτή που υπηρετεί με θρησκευτική ευλάβεια το «μοντέλο της Φυλής», που εξακολουθεί να φορτώνει την περιοχή με πάνω από 2.000.000 τ/έτος (μαζί με τα ιδιωτικά εξωοικιακά). Είναι αυτή που διακηρύσσει ξεδιάντροπα μέσω του ΠΕΣΔΑ ότι (φυσικά τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα στην πραγματικότητα):
- Το Θριάσιο, με ειδικότερη στόχευση το «Λατομείο Μουσαμά» εν μέσω οικισμών αλλά και στη «Ζώνη Α’ Απολύτου Προστασίας του Όρους Αιγάλεω», προορίζεται για την απόρριψη των δύο τρίτων (275.000 τον : 413.000 τον) των παραγομένων υπολειμμάτων σε όλη την Αττική.
- Το ΕΜΑΚ Άνω Λιοσίων – Φυλής πολλαπλασιάζει την ποσότητα σύμμεικτων απορριμμάτων (317.000 τον/έτος) και προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων (100.000 τον/έτος) που θα επεξεργάζεται, προερχόμενα από 3 επιπλέον Περιφερειακές Ενότητες, πέραν της Δυτ. Αττικής.
- Ο Αποτεφρωτήρας μολυσματικών και άλλων επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων παραμένει ακλόνητος στη θέση του υποδεχόμενος μολυσματικά και άλλα επικίνδυνα απόβλητα από όλη τη χώρα.
Και όλα αυτά με τη Γ’ Φάση του «ΧΥΤΑ Φυλής» να αποκαλύπτεται ήδη ως η από καιρό προεπιλεγμένη «διέξοδος» στο αδιέξοδο, που συνειδητά συντήρησαν Κυβέρνηση και Περιφερειακή Αρχή μέχρι να οριστικοποιηθεί, υπό το κράτος ενός μεθοδευμένου εκβιασμού σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, το μοίρασμα της «πίτας» μεταξύ των επιχειρηματικών ομίλων του κλάδου.
Αυτή είναι η πραγματικότητα, και όσο βαθύτερα την αντιληφθούν οι εργαζόμενοι τόσο καλύτερα θα συνειδητοποιήσουν ότι η λύση και αυτού του προβλήματος περνάει μέσα από τη σύγκρουση με τις πολιτικές που το δημιουργούν και το οξύνουν.-
Οι περιφερειακοί σύμβουλοι της «Λαϊκής Συσπείρωσης»
ΑΓΓΕΛΟΝΙΔΗ ΧΡΗΣΤΙΝΑ
ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΕΛΕΝΗ
ΜΑΝΟΥΣΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΜΠΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ
ΠΡΩΤΟΥΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Σχετικά Έγγραφα:
2018-01-18_Ερώτ ΛΣ ΧΥΤΑ Γραμματικού
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ_ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ - ΧΥΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
anatakti
στοιχεία, εκτιμήσεις και συμπεράσματα, που αναφέρονταν στην Ερώτησή μας. Και να αποκαλύψουμε, παράλληλα, ψέματα και λαθροχειρίες, που αποσκοπούν στο να συγκαλύψουν ευθύνες και να μεταθέσουν αλλού το «πολιτικό κόστος» για τις παραπέρα αντιλαϊκές μεθοδεύσεις που απεργάζεται. Παραθέτουμε στη συνέχεια τις πιο χαρακτηριστικές απαντήσεις με τα δικά μας σχόλια :
1. Μερικές σημαντικές ομολογίες
1.1 Ομολογία εξαπάτησης των κατοίκων του Γραμματικού και των γειτονικών κοινοτήτων
«Η σημερινή Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής, µε αίσθηση ευθύνης απέναντι στους πολίτες, ενήργησε άμεσα και µε τέτοιο τρόπο ώστε να εκπληρώσει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις [σ.σ.: αποφασίζοντας τη συνέχιση του έργου], που σχετίζονται µε την προστασία τόσο της δημόσιας υγείας όσο και του περιβάλλοντος, προς όφελος των πολιτών και της τοπικής κοινωνίας του Γραμματικού».
Ομολογείται ότι εξαπατούσε τους ψηφοφόρους η κα Δούρου όταν εξαπέλυε προεκλογικά μύδρους κατά του ΧΥΤΑ Γραμματικού και προσπαθούσε να τους αποκοιμίσει στη συνέχεια όταν, μετά την εκλογή της, δήλωνε την κατηγορηματική της αντίθετη με το έργο (Αυγή – 29.5.14). Ακόμη και τον Οκτώβρη του 2014 διαβεβαίωνε ότι η διατήρηση του έργου στον Π/Υ του 2015 ήταν τεχνικό μόνο ζήτημα, μακριά από τους στόχους της, που θα τακτοποιούνταν με την επόμενη αναμόρφωση του Π/Υ, ενώ ακόμη και στην 11η Συνεδρίαση του ΠΣ (2.4.15) δήλωνε την “αντίθεσή” της (!) στη δημιουργία του ΧΥΤΑ. Είχε τότε την ευκαιρία να διακόψει το έργο και να μελετηθεί μια ολοκληρωμένη λύση για την αξιοποίηση προς άλλη κατεύθυνση των υποδομών που είχαν μέχρι τότε υλοποιηθεί. Προτίμησε όμως, ακολουθώντας την πολιτική του προκατόχου της, να το συνεχίσει εκτινάσσοντας το κόστος του σε δυσθεώρητα ύψη με συνεχείς παρατάσεις και υπερβάσεις της αρχικής σύμβασης.
1.2 Δεν πρόκειται για μονάδα ανακύκλωσης αλλά για μονάδα βιοξήρανσης
«… δεν αναφερόμαστε σε απόθεση απορριμμάτων αλλά σε διαχείριση και επεξεργασία απορριμμάτων που καταλήγει σε αδρανές υπόλειμμα».
Επιβεβαιώνεται ότι η ΜΕΑ Γραμματικού δεν θα είναι μονάδα ανακύκλωσης αλλά μονάδα βιοξήρανσης των σκουπιδιών για παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου (κυρίως σε τσιμεντοβιομηχανίες και λιγότερο για συναποτέφρωση σε παραγωγής ΗΕ). Μόνο οι μονάδες αυτές βγάζουν ως άχρηστα «αδρανές υπόλειμμα» και μάλιστα σε ποσοστό περί το 10%. Τούτο επισημαίνεται και στο σκεπτικό της υπ’ αρ. 144/29.3.2016 απόφασης της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ, όπου αναφέρεται για την υπόψη ΜΕΑ ότι «το τελικό υπόλειμμα … είναι κάτω από 10% της αρχικής ποσότητας και είναι πλήρως αδρανοποιημένο». Άλλωστε τέτοια μονάδα προβλέπει και η ΜΠΕ του 2003.
1.3 Αναγνωρίζεται το ενδεχόμενο ρύπανσης των επιφανειακών νερών
«Συμπερασματικά η έκθεση [σ.σ. του ΙΓΜΕ – Αύγουστος 2017] καταλήγει στις ακόλουθες σηµαντικές διαπιστώσεις: ‘’Σε ό,τι αφορά τα επιφανειακά νερά υπογραμμίζεται ότι ακόµα και στην περίπτωση που θα υπήρχαν διαφυγές ρύπων για οποιαδήποτε αιτία δεν θα μπορούσε να προκληθεί καμία επιβάρυνση στα υπόγεια νερά’’».
Αναγνωρίζεται εδώ από το ΙΓΜΕ ως υπαρκτό το ενδεχόμενο διαφυγής στραγγισμάτων προς το εφαπτόμενο ρέμα αλλά αξιολογείται μόνο από πλευράς ρύπανσης των υπόγειων και όχι των επιφανειακών νερών, δεδομένου το τελευταίο αυτό δεν περιλαμβάνονταν στη σύμβαση του σχετικού ερευνητικού προγράμματος μεταξύ Περιφέρειας και ΙΓΜΕ. Αλλά και σε σχέση με τη ρύπανση των υπόγειων νερών, ακόμη και γεωτρήσεων υδροδότησης με πόσιμο νερό, έχει δημοσιευθεί ισχυρός επιστημονικός αντίλογος (18.1.18) από τον ομότιμο καθηγητή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Α. Κελεπερτζή και το Γεωλόγο Γ. Παπαδοκοτσώλη.
1.4 Επιβεβαιώνεται η σοβαρή ανεπάρκεια των αρχικών περιβαλλοντικών όρων του έργου
«Είναι προφανές από τα διαλαμβανόμενα στην σχετική ερώτηση, ότι δεν έχετε τη σωστή εικόνα του έργου και οι όποιες πληροφορίες διαθέτουν είναι στην καλύτερη περίπτωση λανθασμένες. ∆εν μπορεί για παράδειγμα να αναφέρεται ότι το αποτέλεσμα του έργου είναι η ‘’αποψίλωση δασικών εκτάσεων πάνω από 100 στρ.’’ όταν σύμφωνα µε τους νέους περιβαλλοντικούς όρους του έργου, προβλέπεται η αναδάσωση ίσης προς την επέμβαση έκτασης, εμβαδού 105.403,609 τ.µ.».
Αναγνωρίζεται ουσιαστικά η ακαταλληλότητα του χώρου από πλευράς φυσικού περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις από τα απαιτούμενα συνοδά έργα, η οποία επιχειρείται εκ των υστέρων να υποστηριχθεί με εμβαλωματικές παρεμβάσεις, που πέραν των άλλων συμβάλλουν στο διπλασιασμό του αρχικού συμβατικού κόστους. Από την άλλη πλευρά επιχειρείται να αντισταθμιστεί η καταστροφή δασικών εκτάσεων ώριμης βλάστησης με φύτευση δενδρυλλίων, τα οποία θα χρειαστούν ειδική, αρχικά, παρακολούθηση και πάνω από μια εικοσαετία για να φτάσουν στην κατάσταση προ της αποψίλωσής τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και από πλευράς πρόσθετου κόστους.
Κι ακόμη:
«Οι παραπάνω εργασίες αποτελούν συµπληρωµατικές εργασίες που είναι απαραίτητες και προέκυψαν, κυρίως, από τους νέους περιβαλλοντικούς όρους του έργου, καθώς και λόγω γενικότερης χωροταξικής – λειτουργικής αναδιάρθρωσης του ΧΥΤ μετά την ανάθεση του έργου».
Μια ακόμη ομολογία για την ακαταλληλότητα του χώρου όταν αρχικά επιλέχθηκε και αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά.
1.5 Επιβεβαίωση επί τα χείρω του πακτωλού των χρημάτων, που ήδη δαπανήθηκαν
«Η εκτίμηση [σ.σ.: που περιλαμβάνεται στην ερώτηση της ΛΣ] ότι για την ολοκλήρωση του έργου απαιτείται να δαπανηθούν επιπλέον 13 εκατομμύρια ευρώ είναι λανθασµένη, καθώς μέχρι σήµερα έχουν δαπανηθεί περί τα 28,5 εκατομμύρια ευρώ και υπολείπονται ακόµα 5,9 εκατομμύρια ευρώ για την ολοκλήρωση του έργου (στην φάση του αυτή)».
Προσθέτοντας τα πιο πάνω ποσά ομολογείται ότι «στη φάση του αυτή» το έργο θα κοστίσει 34,4 εκ.€, έναντι των 33,34 εκ.€, που είχαμε υπολογίσει στην ερώτησή μας με βάση τα διαθέσιμα μέσω του «Διαύγεια» στοιχεία. Εδώ η Διοίκηση της Περιφέρειας ανεβάζει κατά 1 εκ.€ το συμβατικό κόστος του έργου έναντι του προκύπτοντος με βάση (ι) τον 7ο Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Εργασιών (ΑΠΕ – 27.1.17), που ενέκρινε η Οικονομική Επιτροπή, ύψους 28,2 εκ.€ και (ιι) την από 10.10.17 «1η Συμπληρωματική Σύμβαση Εργασιών», που υπέγραψε η κα Δούρου, ύψους 5,14 €, σύνολο 33,34 €.
Όσον αφορά στην εκτίμησή μας ότι απομένουν να δαπανηθούν «γύρω στα 13 εκ €» για να λειτουργήσει το έργο αυτή στηρίχθηκε εν μέρει και στο γεγονός ότι η Υπηρεσία με την υπ’ αρ. 242821/22.11.17 Απόφασή της είχε πιστοποιήσει ότι οι «εκτελεσθείσες και παραληφθείσες εργασίες» μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2017 ανέρχονταν σε 21,57 εκ €, ενώ μαθαίνουμε τώρα ότι μέχρι την 25.1.18 έχουν πληρωθεί στον ανάδοχο 28,5 εκ €!
1.6 Υπάρχει και Β’ Φάση με άλλα 2.000.000 m3
Όσον αφορά στη φράση «ολοκλήρωση του έργου (στη φάση του αυτή)», που περιλαμβάνεται στο πιο πάνω υπό στοιχείο 1.5 απόσπασμα της απάντησης, αυτή αποκαλύπτει την πρόθεση της Διοίκησης να επεκτείνει (Β’ Φάση - με άλλο διαγωνισμό) καθ’ ύψος και έκταση το υπό ολοκλήρωση σήμερα 1ο κύτταρο, ώστε να διπλασιαστεί η χωρητικότητα του συνολικού έργου, όπως άλλωστε αυτό προβλέπεται στη βασική ΜΠΕ του 2003 της όλης ΟΕΔΑ.
1.7 Διπλασιάζεται ο χρόνος λειτουργίας του 1ου κυττάρου: η μισή αλήθεια
«Ο χώρος υγειονομικής ταφής αποβλήτων [σ.σ.: εδώ αναφέρονται σε ΧΥΤΑ όχι ΧΥΤΥ] Γραμματικού έχει σχεδιαστεί µε χωρητικότητα 2.000.000 m3, η οποία αντιστοιχεί σε χρόνο ζωής του κυττάρου 20 έτη. Με την υλοποίηση των έργων επεξεργασίας, που σχεδιάζουμε να υλοποιήσουμε, θα διατίθενται στο χώρο ταφής µόνο τα υπολείμματα της επεξεργασίας γεγονός που θα υπερδιπλασιάσει το χρόνο ζωής του έργου».
Ομολογείται ότι τα μέχρι τώρα λεγόμενα περί 20ετίας ως προς τη διάρκεια λειτουργίας του ΧΥΤ«Υ» ήταν λόγια του αέρα. Ήδη η Διοίκηση «καμαρώνει» ότι θα διπλασιάσει στα 40 χρόνια το χρόνο λειτουργίας του κυττάρου της Α’ φάσης του ΧΥΤ«Υ» και, συνεπώς, στα 80 χρόνια του ΧΥΤ«Υ» στο σύνολό του (με το 2ο κύτταρο της Β’ φάσης).
Αυτό είναι «ένα το κρατούμενο» 1.8 Απόθεμα πλεονάζοντος χώρου 4.000.000 m3 για σύμμεικτα απορρίμματα
Το δεύτερο είναι ακόμη χειρότερο. Με την απάντησή τους αυτή (στοιχείο 1.7) αποκαλύπτουν άθελά τους την πρόθεση, παρά τις μέχρι τώρα – ακόμη και νομικές - δεσμεύσεις τους, να διοχετεύσουν στον ΧΥΤ«Υ» και σύμμεικτα απορρίμματα! Πράγματι τα υπολείμματα μιας μονάδας βιοξήρανσης (στη ΜΠΕ αναφέρονται ως «αδρανή, άκαυστα υλικά, δηλαδή κατά κύριο λόγο γυαλί, πέτρες, σκόνη, κεραμικά») 50.544 τ/έτος (60.000 τ/έτος είναι η ετήσια δυναμικότητά της) και μιας μονάδας επεξεργασίας βιοαποβλήτων 18.532 τ/έτος (20.000 τ/έτος είναι η ετήσια δυναμικότητά της) δεν υπερβαίνουν τους 7.582 (εδώ 15%) + 3.243 (το 17,5%) = 10.825 τ/έτος (στην απάντηση γίνονται δεκτοί 14.000 τον/έτος υπολειμμάτων για ποσότητα όμως 80.000 τ/έτος έναντι της πραγματικής των 69.076 τ/έτος).
Η ποσότητα αυτή απαιτεί ετήσια κατανάλωση απορριμματικού χώρου 13.500 m3 /έτος με ειδ. βάρος συμπιεσμένου σκουπιδιού και υπολειμμάτων 0,80 τόνοι ανά m3. Ακόμη και στα 40 χρόνια λειτουργίας, που τώρα ευαγγελίζονται, θα καταναλωθούν 13.500 * 40 = 540.000 m3. Με διατιθέμενο απορριμματικό χώρο 1.800.000 m3 (έναντι των συνολικά προσφερόμενων 2.000.000 m3) στο υπό αποπεράτωση κύτταρο περισσεύουν, σύμφωνα με την απάντηση της Περιφέρειας, 1.260.000 m3 διαθέσιμα, προφανώς, για σύμμεικτα απορρίμματα.
Εκτός εάν η Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής ξοδεύει 35 εκ.€ για ένα κύτταρο 100 στρ. με προοπτική να λειτουργήσει για (1.800.000m3/13.500 m3 /έτος =) 133 χρόνια! Και με το δεύτερο - επάλληλο – κύτταρο, της ίδιας χωρητικότητας, να διαρκέσει στη συνέχεια άλλα τόσα χρόνια, όπερ άτοπο!
Το απόθεμα, όμως, των 1.260.000m3 του 1ου κυττάρου για τα σύμμεικτα απορρίμματα είναι η «αισιόδοξη» εκδοχή. Υπάρχουν και τα 1.800.000 m3 του 2ου κυττάρου, σύνολο 3.060.000 m3 Το πιθανότερο όμως είναι να μη χρησιμοποιηθεί ούτε ένα κυβικό μέτρο για τη διάθεση υπολειμμάτων αφού ούτε η ΜΕΑ (εν προκειμένω μονάδα βιοξήρανσης) ούτε η μονάδα κομποστοποίησης βιοαποβλήτων φαίνονται στον ορίζοντα. Προς τί λοιπόν όλη αυτή η πρεμούρα, όλος αυτός ο πακτωλός χρημάτων για ένα ΧΥΤ«Υ», που θα κληθεί να υποδεχθεί υπολείμματα από μονάδες που θα λειτουργήσουν (άμποτες λειτουργήσουν) το νωρίτερο ύστερα από 3 –4 χρόνια; Η Περιφερειάρχης οφείλει να δώσει ξεκάθαρη απάντηση.
Από τη μεριά μας, πάντως, αναρωτιόμαστε: Πόσο άδικο θα είχε κανείς να συμπεράνει ότι Κυβέρνηση και Περιφέρεια ετοιμάζουν μεθοδικά το ΧΥΤ«Υ» Γραμματικού ως μια «προσωρινή λύση» χωρητικότητας 4.000.000m3 για όλα τα σκουπίδια της Αττικής, μέχρι να ετοιμαστεί η Γ’ Φάση του ΧΥΤΑ Φυλής ή κάποιο άλλο σενάριο, καθώς σε λίγο θα «σκάσει» από σκουπίδια και το τελευταίο κύτταρο του ΧΥΤΑ Φυλής;
2. Ψέματα και λαθροχειρίες
2.1 Η ΕΕ πανταχού παρούσα
«Αρχικά, στο πλαίσιο αυτό, όπως άλλωστε είχαμε προεκλογικά εξαγγείλει, ανατρέψαμε τον πλήρως ανακόλουθο µε τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τα σύγχρονα δεδομένα σχεδιασμό της προηγούμενης διοίκησης».
Η πολιτική ηγεσία της Περιφέρειας Αττικής «ξεχνάει» ότι το πρόγραμμα του προκατόχου της κ. Σγουρού είχε την ολόπλευρη στήριξη των κοινοτικών οργάνων. Άλλωστε, η πολιτική της προηγούμενης Διοίκησης υπέρ των ΣΔΙΤ υιοθετήθηκε και επεκτάθηκε σε επίπεδο Επικράτειας από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τις ευλογίες της ΕΕ.
2.2 Ένα αντιλαϊκό ΠΕΣΔΑ, που δουλεύονταν δύο χρόνια
«Ήδη η Αττική, από το Δεκέμβριο του 2016, διαθέτει νέο νομικό πλαίσιο διαχείρισης απορριμμάτων, …».
Καμαρώνει η Διοίκηση Δούρου, η οποία εκλέχτηκε στην Περιφέρεια το Μάη του 2014 και Πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ το Νοέμβρη του 2014, με βασική προεκλογική υπόσχεση, μεταξύ άλλων, την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής, χρειάστηκαν πάνω από δύο χρόνια για την έγκριση (επεισοδιακή, πάντως, και αμφισβητούμενη) από το Περιφερειακό Συμβούλιο (6.12.16) προς ΠΕΣΔΑ αντιλαϊκού, προσθέτουμε εμείς, εικονικού (ως προς τις επιμέρους προθεσμίες υλοποίησης των δύο φάσεων και ως προς στόχους που θέτει) και εξαιρετικά προβληματικού, ως προς την υλοποίησή του.
Κάνοντας το «μαύρο άσπρο» φτάνει στο σημείο να εγκαλέσει την παράταξή μας επειδή «προέβλεπε ότι το νέο ΠΕΣΔΑ δεν θα εγκρινόταν ποτέ από το Περιφερειακό Συμβούλιο». Δεν ξέρουμε πού το είδε αυτό, η αλήθεια πάντως είναι ότι το 1ο σχέδιο του νέου ΠΕΣΔΑ, που είχε εγκριθεί ομόφωνα με την υπ’ αρ. 281/5.8.15 Απόφαση της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ και με μεγάλη πλειοψηφία από το ΔΣ του ΕΔΣΝΑ την 28.9.15 (το καταψήφισαν οι 3 σύμβουλοι της Λ.Σ. και ένας σύμβουλος από το δήμο Φυλής), αποσύρθηκε έπειτα ως ανεπαρκές. Στη συνέχεια πέρασε από «40 κύματα» μέχρι να «εγκριθεί», τρόπος του λέγειν, το 2ο σχέδιό του από την πλειοψηφία και κάποιους «πρόθυμους», κατά την επεισοδιακή συνεδρίαση του ΠΣ της 6.12.16.
Αναφέρεται ακόμη:
«… προχωρήσαμε άμεσα σε συνεργασία µε τους Δήµους, στη ριζική του αναθεώρηση [σ.σ.: του ΠΕΣΔΑ Αττικής]».
Στο σημείο 1.1 φαίνεται πόσο «άμεσα» και αποτελεσματικά προχώρησε η Διοίκηση της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ. Όσο για τη συνεργασία με τους δήμους, όλοι θυμούνται τα «τελεσίγραφα», που κατά καιρούς έστελνε για να καλύψει τη δική της συνειδητή βραδυπορία.
2.3 Και πάλι το «μπαλάκι» στους δήμους
«Επιλέξαμε παράλληλα ένα νέο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων, … όπου καθοριστικό ρόλο πρέπει να έχουν οι Δήμοι και οι πολίτες». Και σε άλλο σημείο: «Κατόπιν των ανωτέρω, αναλάβαµε, είτε µέσω της Περιφέρειας είτε µέσω του Ε∆ΣΝΑ, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στήριξης των Δήμων για την κατάρτιση των Τοπικών τους Σχεδίων Διαχείρισης – που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος επιτυχίας του νέου μοντέλου, …»
Πρόκειται για τη διαρκή προσπάθεια της κας Δούρου να ρίξει στις πλάτες των δήμων την ευθύνη για τη δική της συνειδητή απραξία, ακόμη και για την υλοποίηση του «δικού της» ΠΕΣΔΑ, με μοναδική εξαίρεση τη σπατάλη εκατομμυρίων ευρώ για το αδιέξοδο, επικίνδυνο για το περιβάλλον και τη λαϊκή υγεία πανάκριβο έργο του ΧΥΤ«Υ» Γραμματικού. Και με τον τρόπο αυτό να «δείξει» όσους αντιδρούν στο έργο αυτό, ως υπαίτιους για τη διαιώνιση - με διαδοχικές επεκτάσεις - του ΧΥΤΑ Φυλής.
Την διαψεύδει όμως το ίδιο το ΠΕΣΔΑ, που η ίδια εκπόνησε και ενέκρινε ως Διοίκηση της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ:
(ι) Αρκεί, προς τούτο, μια μόνο ματιά στις «βραχυπρόθεσμες δράσεις» («εντός του 2016 – 2017») του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ (σελ.33, υπ’ αρ. 414/16 απόφαση Π.Σ. Αττικής). Διαπιστώνει κανείς ότι δεν έχει υλοποιηθεί καμία από τις οκτώ (8) προβλεπόμενες βραχυπρόθεσμες δράσεις, και μάλιστα Α΄ προτεραιότητας, αρμοδιότητας ΕΔΣΝΑ ή/και Περιφέρειας Αττικής.
Πρόκειται για τις παρακάτω δράσεις:
- Μελέτη σύστασης ΑΣΑ (ΕΔΣΝΑ) - Μελέτη σχεδιασμού δικτύου επεξεργασίας βιοαποβλήτων από ΔσΠ (ΕΔΣΝΑ) και - Υλοποίηση υποδομών δικτύου επεξεργασίας βιοαποβλήτων από ΔσΠ (Περιφέρεια/ΕΔΣΝΑ) - Μελέτη σχεδιασμού δικτύου εγκαταστάσεων επεξεργασίας συμμείκτων (ΕΔΣΝΑ) και - Υλοποίηση υποδομών δικτύου εγκαταστάσεων επεξεργασίας συμμείκτων (Περιφέρεια/ΕΔΣΝΑ) (!) - Αντιμετώπιση άμεσων αναγκών σε χώρους ταφής και σχέδιο αποκατάστασης του ΧΥΤ Φυλής (Περιφέρεια ΕΔΣΝΑ) - Μελέτη σχεδιασμού δικτύου νέων χώρων διάθεσης υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) [σ.σ.: περιλαμβανομένων και χώρων «για την κάλυψη των αναγκών ταφής επικίνδυνων, μη επικίνδυνων και αδρανών αποβλήτων»] (ΕΔΣΝΑ) και - Υλοποίηση υποδομών δικτύου νέων χώρων διάθεσης υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) [σ.σ.: περιλαμβανομένων και χώρων «για την κάλυψη των αναγκών ταφής επικίνδυνων, μη επικίνδυνων και αδρανών αποβλήτων»] (Περιφέρεια/ΕΔΣΝΑ)
(ιι) Ειδικότερα για την επεξεργασία των βιοαποβλήτων, που αποτελούν το μεγαλύτερο σε ποσότητα ρεύμα των χωριστά συλλεγομένων αποβλήτων, το «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ» του ΠΕΣΔΑ (βλ. υπ’ αρ. 414/16 απόφαση Π.Σ. Αττικής) αναφέρει σχετικά: (σελ. 97-Η/Υ):
«Α.2.2 Δίκτυα χωριστής συλλογής και επεξεργασίας
……………………………………………………………………………………………………………… Α.2.2.1 Βιοαπόβλητα
Η επεξεργασία θα γίνεται σε τρεις (3) κεντρικές και σε ορισμένες αποκεντρωμένες σχετικά μικρές μονάδες κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων των Δήμων. Πιο συγκεκριμένα για την επεξεργασία προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων προβλέπεται:
…………………………………………………………………………………………………………………
Ανάπτυξη σε δεύτερη φάση πλήρους δικτύου μονάδων με βάση τις διαδημοτικές συνεργασίες όπου προκύψουν, και με δυνατότητα επιμερισμού τους, εφόσον οι διαδημοτικές συνεργασίες δεν προκύψουν ή δεν επαρκούν, στις ήδη προγραμματισμένες Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ), μετά από επεξεργασία των διαπιστωθέντων αναγκών και των προταθέντων μονάδων από τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ)».
Σύμφωνα με τα παραπάνω, διατηρώντας στο ακέραιο την αντίθεσή μας απέναντι στο αντιλαϊκό περιεχόμενο του ΠΕΣΔΑ αλλά και σε συγκεκριμένες τεχνικού χαρακτήρα δράσεις του, αποκαλύπτουμε από την άλλη μεριά ότι η Περιφέρεια και ο ΕΔΣΝΑ, με άλλα λόγια η Διοίκηση Δούρου, φέρει την καθοριστική ευθύνη για τη συνεχιζόμενη έλλειψη βασικών υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, από κοινού με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, η οποία συγκαλύπτει τη συνειδητή απραξία της πρώτης απέναντι στον κοινό τους στόχο για τη διαιώνιση του ΧΥΤΑ Φυλής. Με τη λεγόμενη «Γ’ Φάση» - όπως έχει ήδη καταγγείλει το ΚΚΕ - να προβάλλει όλο και πιο καθαρά στο προσκήνιο.
2.4 Σπατάλη εκατομμυρίων ευρώ σε βάρος του περιβάλλοντος και της υγείας των λαϊκών στρωμάτων
«Η οικονομική αξιολόγηση της υφιστάμενης λύσης διάθεσης των αποβλήτων στο έργο του Γραμματικού, δεν μπορεί να γίνει µε απλουστευτικές συγκρίσεις, όπως µε το κόστος μίας «νταλίκας μεταφόρτωσης», αλλά απαιτεί µία ορθή οικονομική αξιολόγηση όπως σύγκριση µε κόστος κατασκευής και λειτουργίας, µε το κόστος προμήθειας των μέσων μεταφόρτωσης, το κόστος των μεταφορικών, το κόστος των τελών εισόδου κ.λπ.».
(ι) Ως προς το κόστος επένδυσης ο συντάκτης της απάντησης δείχνει να αγνοεί ότι στις βασικές υποδομές και στο κόστος κατασκευής μιας μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστον και ο εξοπλισμός για την επιτόπου συσκευασία των υπολειμμάτων της. Στην προκείμενη περίπτωση ο εξοπλισμός αυτός καλύπτεται με δυο επικαθήμενα (με ενσωματωμένο συμπιεστή) των 45m3 το καθένα (ωφέλιμο φορτίο 18 τον) ενώ επιπρόσθετα απαιτείται ένας τράκτορας για την εκ περιτροπής διακίνησή τους προς τον πλησιέστερο ΧΥΤΑ. Καμία άλλη πρόσθετη υποδομή δεν απαιτείται. Συνεπώς η «στενή» οικονομική σύγκριση του κόστους μιας νταλίκας (τράκτορας + επικαθήμενο) με τα 35 εκ. του ΧΥΤ«Υ» των 100 στρεμμάτων είναι απόλυτα αντικειμενική και προς την πλευρά της ασφάλειας.
Ειδικά στην προκείμενη περίπτωση, για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της σπατάλης που έχει γίνει και συνεχίζεται (λόγω και της προφανούς ακαταλληλότητας της θέσης αλλά και του σχεδιασμού του έργου), σημειώνουμε ότι στο ΠΕΣΔΑ [σελ.66, υπ’ αρ. 414/16 απόφαση Π.Σ. Αττικής] το «δίκτυο διάθεσης υπολειμμάτων (Χ.Υ.Τ.Υ.)» (πρόκειται για 3 ΧΥΤΥ περιλαμβανομένου και του Γραμματικού) προϋπολογίζεται σε 50 εκ.€ για ποσότητα υπολειμμάτων 413.000 τον/έτος. Φαντασθείτε, τώρα, ότι τα 35 εκ.€ από αυτά ξοδεύονται (τα 28,5 εκ. έχουν ήδη δαπανηθεί σύμφωνα με την απάντηση της Περιφέρειας) για τη διάθεση μιας ποσότητας μόλις 11.000 τον/έτος, έστω των 14.000 τον/έτος που δέχεται η Περιφέρεια! Απομένουν μόλις 15 εκ.€ για τους υπόλοιπους 400.000 τον/έτος!
(ιι) Ως προς τη σύγκριση μεταξύ (α) του λειτουργικού κόστους δύο δρομολογίων μιας νταλίκας (περιλαμβανομένου και του τέλους εισόδου στον ΧΥΤΥ μεταφοράς) και (β) του λειτουργικού κόστους του υπόψη ΧΥΤ«Υ» είναι εμφανές ότι αυτή αποβαίνει συντριπτικά σε βάρος του δεύτερου, καθόσον περιλαμβάνει: Τις αμοιβές προσωπικού (περιλαμβάνεται όλη η απαιτούμενη «γκάμα» ειδικοτήτων), την προμήθεια, συντήρηση και ανανέωση του κινητού εξοπλισμού καθώς και το κόστος λειτουργίας του (καύσιμα, λιπαντικά, επισκευές), το υψηλό κόστος επεξεργασίας των στραγγισμάτων (όσων δεν διαρρέουν στο εφαπτόμενο ρέμα σε περιπτώσεις συνεχών βροχοπτώσεων), το υψηλό κόστος τελικής αποκατάστασης και μεταφροντίδας (τουλάχιστον 20ετούς) των τελειωμένων πρανών, τα γενικά έξοδα.
Το κόστος αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με το όποιο τέλος εισόδου σε ένα ΧΥΤΥ μέσου φορτίου υποδοχής υπολειμμάτων πχ 140.000 τον/έτος λόγω της προφανούς «οικονομίας κλίμακας».
Και όλα αυτά, χωρίς να συνυπολογίσουμε εδώ την εξαιρετικά επιβαρυντική για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία επίπτωση του συγκεκριμένου έργου, στη συγκεκριμένη θέση που έχει επιλεγεί.
2.5 Υποκριτικές κορώνες περί «ηθικής και δεοντολογίας»
Σε κάθε περίπτωση, η λύση μεταφοράς των υπολειμμάτων στον «πλησιέστερο περιφερειακό ΧΥΤΑ» [σ.σ.: «εκτός της περιφερειακής ενότητας» Αν. Αττικής] στερείται ηθικής και δεοντολογίας, αντιβαίνοντας στις αρχές της αποκέντρωσης, της εγγύτητας, της δίκαιης κατανοµής της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική ενώ, στην ουσία, αποσκοπεί στη διαιώνιση του παντελώς αποτυχηµένου και επικίνδυνου, σε βάρος των πολιτών της Δυτικής Αττικής της δηµόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, μοντέλου της Φυλής».
Εδώ ταιριάζει το «κοίτα ποιος μιλάει».
Στην ερώτησή της η Λ.Σ. δεν έθεσε θέμα για το πού θα πάει το ετήσιο φορτίο των 11.000 τον υπολειμμάτων, τόσο προκύπτει με τα παραπλανητικά – όπως δείξαμε πιο πάνω - στοιχεία του ΠΕΣΔΑ. Αντίθετα, η Διοίκηση Δούρου είναι αυτή που υπηρετεί με θρησκευτική ευλάβεια το «μοντέλο της Φυλής», που εξακολουθεί να φορτώνει την περιοχή με πάνω από 2.000.000 τ/έτος (μαζί με τα ιδιωτικά εξωοικιακά). Είναι αυτή που διακηρύσσει ξεδιάντροπα μέσω του ΠΕΣΔΑ ότι (φυσικά τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα στην πραγματικότητα):
- Το Θριάσιο, με ειδικότερη στόχευση το «Λατομείο Μουσαμά» εν μέσω οικισμών αλλά και στη «Ζώνη Α’ Απολύτου Προστασίας του Όρους Αιγάλεω», προορίζεται για την απόρριψη των δύο τρίτων (275.000 τον : 413.000 τον) των παραγομένων υπολειμμάτων σε όλη την Αττική.
- Το ΕΜΑΚ Άνω Λιοσίων – Φυλής πολλαπλασιάζει την ποσότητα σύμμεικτων απορριμμάτων (317.000 τον/έτος) και προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων (100.000 τον/έτος) που θα επεξεργάζεται, προερχόμενα από 3 επιπλέον Περιφερειακές Ενότητες, πέραν της Δυτ. Αττικής.
- Ο Αποτεφρωτήρας μολυσματικών και άλλων επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων παραμένει ακλόνητος στη θέση του υποδεχόμενος μολυσματικά και άλλα επικίνδυνα απόβλητα από όλη τη χώρα.
Και όλα αυτά με τη Γ’ Φάση του «ΧΥΤΑ Φυλής» να αποκαλύπτεται ήδη ως η από καιρό προεπιλεγμένη «διέξοδος» στο αδιέξοδο, που συνειδητά συντήρησαν Κυβέρνηση και Περιφερειακή Αρχή μέχρι να οριστικοποιηθεί, υπό το κράτος ενός μεθοδευμένου εκβιασμού σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, το μοίρασμα της «πίτας» μεταξύ των επιχειρηματικών ομίλων του κλάδου.
Αυτή είναι η πραγματικότητα, και όσο βαθύτερα την αντιληφθούν οι εργαζόμενοι τόσο καλύτερα θα συνειδητοποιήσουν ότι η λύση και αυτού του προβλήματος περνάει μέσα από τη σύγκρουση με τις πολιτικές που το δημιουργούν και το οξύνουν.-
Οι περιφερειακοί σύμβουλοι της «Λαϊκής Συσπείρωσης»
ΑΓΓΕΛΟΝΙΔΗ ΧΡΗΣΤΙΝΑ
ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΕΛΕΝΗ
ΜΑΝΟΥΣΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΜΠΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ
ΠΡΩΤΟΥΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Σχετικά Έγγραφα:
2018-01-18_Ερώτ ΛΣ ΧΥΤΑ Γραμματικού
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ_ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ - ΧΥΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
anatakti
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η μεγάλη των μπάτλερ σχολή: Όλα τα μυστικά
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο Σάπιος Βούρκος του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου -
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![«Καταπέλτης» ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό είναι το σχέδιο της Τουρκίας… [Βίντεο]](https://images.newsnowgreece.com/111/1110459/katapeltis-o-kyriakos-velopoulos-afto-einai-to-sxedio-tis-tourkias-vinteo-1-124x78.jpg)
