ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

Εικονικοί κόσμοι των social media: Ο καλός, ο κακός και ο “άσχημος” (ή, απλά, ρεαλιστικός)

 

Ποιος από όλους τους εικονικούς κόσμους που έχουμε δημιουργήσει έχει τη χειρότερη επιρροή πάνω μας; Το έχετε αναρωτηθεί ποτέ;

Δεν υπάρχει αμφιβολία, τα social media μας έχουν συνεπάρει. Οι περισσότεροι πια ζούμε δυο παράλληλες ζωές, μια στον πραγματικό κόσμο και μια στον εικονικό των κοινωνικών δικτύων.

Φυσικά, όσο πιο νέος, τόσο περισσότερο ασχολείσαι. Βρες έναν εικοσάρη χωρίς λογαριασμό σε facebook και instagram, και θα πάρεις βραβείο ανακάλυψης σπάνιου δείγματος. Και, βέβαια, όσο πιο νέος, τόσο περισσότερο χρόνο περνάς στον εικονικό σου κόσμο, στον οποίο δίνεις και μεγάλη σημασία – συχνά μεγαλύτερη απ’ όσο θα ’πρεπε.

Αν και, κατά καιρούς, έχουν γίνει διάφορες εικασίες για το ποιος εικονικός κόσμος ασκεί την πιο αρνητική επιρροή πάνω στους χρήστες, μια έγκυρη απάντηση έδωσε μια έρευνα με τίτλο #StatusofMind της Βασιλικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας της Βρετανίας. Δημοσιεύτηκε από το BBC και μελέτησε την ψυχολογική επίδραση της χρήσης κοινωνικών δικτύων σε 1.479 άτομα, ηλικίας από 14 έως 24 ετών εκεί, δηλαδή, που γίνεται και η βαριά χρήση. Οι ερευνητές ζήτησαν από τους νέους να αξιολογήσουν τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούν περισσότερο με βάση 14 κριτήρια, τα οποία και φανέρωσαν ποιες τους προκαλούν περισσότερο αρνητικά συναισθήματα, όπως άγχος, φόβο, κατάθλιψη, κακή εικόνα για το σώμα τους και αίσθημα μοναξιάς και κατωτερότητας.

Τα αποτελέσματα ανέδειξαν δυο νικητές, έναν καλό κι έναν κακό. “Καλός” των κοινωνικών δικτύων στέφθηκε το YouTube. Σύμφωνα με τη βρετανική έρευνα, είναι εκείνο που μας κάνει να νιώθουμε ψυχικά καλύτερα. Και ποιος είναι ο “κακός πρωταθλητής” που μας κάνει να νιώθουμε χάλια; Το χρυσό πάει στο Instagram. Και ενδιάμεσα, με σειρά από τον χειρότερο στον καλύτερο, ακολουθούν τα Snapchat, Facebook και Twitter.

Ο πρωταθλητής της κακής επιρροής, το Instagram, έχει φτάσει πια παγκοσμίως τα 700 εκατομμύρια μηνιαίους χρήστες, προσθέτοντας πάνω από 100 εκατομμύρια χρήστες σε τέσσερις μόνος μήνες. Μιλάμε για αλματώδη ανάπτυξη, αν σκεφτεί κανείς ότι το δίκτυο, το οποίο εξαγοράστηκε από το Facebook το 2012, είχε τότε μόλις 30 εκατομμύρια χρήστες. Αυτό σημαίνει ότι, μέσα σε λίγα χρόνια, έγινε από παραπαίδι του Facebook υπολογίσιμο αδελφάκι.

Δεν είναι καθόλου περίεργο το ότι Instagram και Snapchat βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των κακών επιρροών. Δεν είναι καθόλου περίεργο που αποδείχτηκαν τα χειρότερα για την ψυχική μας υγεία. Και τα δύο δίνουν έμφαση στην εικόνα. Για την ακρίβεια, πάνω σ’ αυτήν στηρίζουν την ύπαρξή τους. Το επεσήμανε και η επικεφαλής της Βασιλικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας, Σίρλεϊ Κράμερ, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι, τελικά, η έμφαση στην εικόνα αποδεικνύεται να ενισχύει τα αισθήματα ανεπάρκειας και άγχους στους νέους.

Αυτό εξηγεί και γιατί το YouΤube λειτουργεί αντίστροφα. Όχι ότι δεν στηρίζεται κι εκείνο στην εικόνα, απλώς εκεί ό,τι βλέπεις ανταποκρίνεται περισσότερο στην πραγματική ζωή. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα βίντεο που ανεβάζουν οι youtubers, οι οποίοι είναι οι σταρ της νέας εποχής, με τη διαφορά ότι οι ίδιοι είναι πιο προσιτοί, ενώ μέσα στα βίντεο τους βλέπεις και κομμάτια απ’ τη ζωή σου. Με άλλα λόγια, το YouΤube λειτουργεί περισσότερο ρεαλιστικά.

Η έκθεση δεν αρνείται, βέβαια, ότι τα κοινωνικά μέσα μπορεί να είναι και ωφέλιμα, απλώς επεσήμανε ότι τροφοδοτούν μια κρίση ψυχικής υγείας. Βλέπεις κατ’ επανάληψη κάποιους άλλους να διασκεδάζουν, να είναι όμορφοι, να φορούν ωραία ρούχα, να βρίσκονται σε ωραία μέρη και να έχουν εκατοντάδες likes. Γίνεται να μη συγκριθείς; Γίνεται να μη βάλεις τον εαυτό σου απέναντι και να μη θεωρήσεις τη δική σου ζωή μίζερη; Πρέπει να είσαι τρομερά συνειδητοποιημένος για να ξέρεις ότι κάτι τέτοιο είναι λάθος και ότι, στην τελική, οι εικονικές ζωές που δημιουργούμε είναι διαφορετικές από τις πραγματικές. Ειδικά όταν είσαι νέος, τα όρια είναι δυσδιάκριτα.

Όλοι οι ειδικοί αναφέρουν ότι τα κοινωνικά δίκτυα δημιουργούν μη ρεαλιστικές προσδοκίες και συναισθήματα κατωτερότητας. Δεν θέλει πολύ. Εκεί μέσα βλέπεις συνεχώς εικόνες όπου τα ψεγάδια έχουν κρυφτεί επιμελώς κάτω από φίλτρα (σκέψου, αλήθεια, πόση ώρα πειραματίζεσαι με αυτά για να έχεις το καλύτερο αποτέλεσμα, πριν ποστάρεις μια φωτογραφία. Για να μην πω πόση ώρα αυτο-φωτογραφίζεσαι για να μη φαίνεται εκείνο το σπυράκι και η λίγο πιο παχουλή μύτη σου). Ο καθρέφτης, όμως, δεν έχει φίλτρα. Εκεί οι ατέλειες δεν κρύβονται, κι αυτό ακριβώς είναι που αρχίζεις να μην μπορείς ν’ αντέξεις, έχοντας εθιστεί στη φιλτραρισμένη εικονική πραγματικότητα.

 

Μπορούμε, άραγε, να κάνουμε κάτι γι’ αυτό; Μπορούν να βοηθήσουν και τα ίδια τα κοινωνικά δίκτυα στο να κρατηθούν οι ισορροπίες;

Οι ειδικοί προτείνουν στις πλατφόρμες να εισάγουν μια σειρά ελέγχων και μέτρων. Θα μπορούσαν, ας πούμε, να εμφανίζονται στους εικονικούς τείχους αναδυόμενα παράθυρα, τα οποία θα σε προειδοποιούν ότι είσαι online πολλή ώρα. Θα μπορούσαν, επίσης, τα δίκτυα να εντοπίζουν τους χρήστες με προβλήματα ψυχικής υγείας και διακριτικά να αναφέρουν τους τόπους όπου μπορούν να λάβουν υποστήριξη.

 

Ακόμα και μια υπενθύμιση, μέσω ενός εικονιδίου, θα μπορούσε να μας υποδεικνύει πότε βλέπουμε φωτογραφίες που έχουν υποστεί ψηφιακή ανάλυση. Εκεί, δηλαδή, που βλέπεις το αλαβάστρινο κορμί ενός μοντέλου ή της Μαιρούλας της διπλανής πόρτας, που έχει όμως σκεπάσει όλη την κυτταρίτιδα με σέπια, να βγαίνει μια φατσούλα στην οθόνη και να σου κλείνει το μάτι. Σα να σου λέει: “Μη μασάς, φιλενάδα, άμα βγει το φίλτρο θα δεις ότι και η Μαιρούλα και το μοντέλο τρώνε σοκολάτες, και φαίνεται”.

 

Ακόμα βέβαια κι αν γίνουν όλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να ξέρει εάν και πόσο θα λειτουργήσουν. Είναι τόσο μικρό το διάστημα που τα κοινωνικά μέσα μπήκαν στη ζωή μας, πότε να προλάβει να τα μελετήσει και η επιστήμη; Τρέχει κι αυτή η καημένη από πίσω, προσπαθώντας να κατανοήσει και να βάλει σε τάξη όσα μας συμβαίνουν εκεί μέσα, ώστε να προτείνει τρόπους ν’ ανταπεξέλθουμε στις νέες συνθήκες που οι εικονικοί κόσμοι δημιουργούν.

 

Social media Ελληνικά

Σύμφωνα με στοιχεία του monitor της υπηρεσίας της Sidebar, που παρακολουθεί τις τάσεις στα κοινωνικά δίκτυα στη χώρα μας, το 2016 καταγράφηκαν 6.744.991 λογαριασμοί από Έλληνες χρήστες στο Facebook ( το 2015 ήταν 6.016.464). Στο Twitter, προστέθηκαν μέσα στο 2015 περισσότεροι από 100.000 νέοι λογαριασμοί, έφθασαν στους 571.743. Ανοδικές τάσεις έχει και το Instagram, το οποίο είχε το 2016 284.665 λογαριασμούς. Σύμφωνα με άλλες έρευνες, όπως είναι η Web ID της Focus Bari, το Instagram εμφανίζεται πιο δημοφιλές απ’ ότι το Twitter μεταξύ των Ελλήνων χρηστών, ενώ το ποσοστό διείσδυσης του Facebook μεταξύ των Ελλήνων χρηστών του Διαδικτύου είναι περίπου στο 51,8%, του Instagram στο 12,9% και του Twitter μόλις στο 8,1%.

 

planbemag
 
olalathos