2018-05-01 07:25:15
Για πολλούς ανθρώπους, η μοναξιά που προκύπτει από την απώλεια ενός κοντινού προσώπου, η έλλειψη ενός συντρόφου, αλλά και ένας μικρός, περιορισμένος κοινωνικός περίγυρος μπορούν να προκαλέσουν την ψυχολογική συντριβή και κατ' επέκταση την κατάθλιψη. Η Ιαπωνία φαίνεται να προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να δώσει λύση στο φαινόμενο, μέσω όμως της ανάπτυξης μιας αρκετά περίεργης βιομηχανίας, αυτής της ενοικίασης συγγενών. Παρά το γεγονός ότι η μίσθωση ηθοποιών για τέτοιους σκοπούς φαντάζει σαν μια αρρωστημένη συνθήκη, τα γραφεία που ασχολούνται με τις ενοικιάσεις συγγενών βλέπουν τις δουλειές τους να εκτοξεύονται, γεννώντας ταυτόχρονα ερωτήματα ως προς το πως μπορούν να επηρεαστούν οι πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις στη νέα αυτή τάξη πραγμάτων.
Σε δημοσίευμα του New Yorker αναφέρεται η περίπτωση του, Yūichi Ishii, ο οποίος αποφάσισε το 2009 να ιδρύσει τη δική του εταιρεία ενοικίασης συγγενών
. Το πρώτο βήμα του ήταν να σκεφτεί ένα ταιριαστό όνομα γι' αυτή. Ξεκίνησε να ερευνά φράσεις που σχετίζονται με την ιδέα της ιδανικής οικογένειας και ανακάλυψε το "Family Romance of Neurotics", ένα δοκίμιο του Freud, δημοσιευμένο το 1909, σχετικά με τα παιδιά που πιστεύουν ότι οι γονείς τους τους εξαπατούν και ότι οι πραγματικοί γονείς τους είναι ευγενείς ή βασιλείς. Σύμφωνα με τον Freud, αυτού του είδους η φαντασίωση είναι μια ψυχολογική αντίδραση του παιδιού, ώστε να αντιμετωπίσει την αναπόφευκτη, οδυνηρή εμπειρία της απογοήτευσης από τους γονείς του σε κάποια φάση της ζωής του.
Το πρακτορείο ενοικίασης συγγενών ''Family Romance''
Τέτοιου είδους απογοητεύσεις μπορούν να λυθούν πλέον με μια ενοικίαση συγγενών. Ο Ishii διατηρεί το Family Romance, μαζί με ένα πρακτορείο ταλέντων και μια συμβουλευτική εταιρεία τεχνολογίας, διαθέτοντας περίπου είκοσι υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης. Διατηρεί μια βάση δεδομένων με περίπου 1.200 ανεξάρτητους ηθοποιούς, που υποδύονται τους συγγενείς ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο για τους πελάτες που απευθύνονται στην επιχείρηση. Οι μεγάλες εργολαβίες της εταιρίας αφορούν σε ενοικιάσεις ηθοποιών για μια φορά, για εκδηλώσεις όπως γάμοι, πάρτι κλπ. Αυτές αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% των εσόδων της Family Romance. Τα υπόλοιπα κέρδη προέρχονται από προσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται με τους ενοικιαστές συγγενών και μπορούν να συνεχίζονται ακόμη και για χρόνια.
Ο ίδιος ο Ishii, από το 2009, έχει υποδυθεί το σύζυγο για εκατό περίπου γυναίκες. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, πολλές φορές υποδυόταν το συγγενή ακόμα και σε δέκα οικογένειες ταυτόχρονα και αναλάμβανε ένα μη βιώσιμο φόρτο εργασίας. «Νιώθεις σαν να κουβαλάς τη ζωή κάποιου στις πλάτες σου», αναφέρει στο New Yorker. Έχει εφαρμόσει πλέον μια πολιτική σύμφωνα με την οποία κανένας ηθοποιός δεν μπορεί να παίζει περισσότερους από πέντε ρόλους ταυτόχρονα.
Οι δυσκολίες του επαγγέλματος
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του New Yorker, μια από τις δυσκολίες της εργασίας αυτού του είδους είναι η σχέση εξάρτησης που διαμορφώνεται με τους πελάτες. Ο Ishii αναφέρει ότι το 30-40% των γυναικών που συνάπτουν «σχέσεις» με μισθωμένους συζύγους, τελικά τους προτείνει να παντρευτούν στην πραγματικότητα. Οι άνδρες πελάτες έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σχέσεις εξάρτησης, καθώς οι ενοικιαζόμενες σύζυγοι, για λόγους ασφαλείας, επισκέπτονται σπάνια τους άνδρες στο σπίτι τους. Σε γενικές γραμμές, δεν πρέπει να είναι μόνες με τους πελάτες και η φυσική επαφή πέρα από το κράτημα των χεριών δεν επιτρέπεται.
Οι πιο δύσκολες καταστάσεις εξάρτησης αφορούν τις μητέρες μονογονεϊκών οικογενειών. «Δεν μπορούμε απλώς να τις απομακρύνουμε με ψυχρό τρόπο, επειδή έχουμε την ευθύνη ότι θα παίξουμε αυτόν τον ρόλο για πολύ καιρό για τα παιδιά τους», αναφέρει ο Ishi. Στις περιπτώσεις αυτές, το πρώτο του βήμα είναι να μειωθεί η συχνότητα των συναναστροφών σε μία φορά κάθε τρεις μήνες. Αυτή η προσέγγιση λειτουργεί με μερικούς ανθρώπους, αλλά άλλοι επιμένουν σε πιο συχνές συναντήσεις. Περιστασιακά όμως, οι σχέσεις αυτού του είδους πρέπει να τερματιστούν.
Μερικά παραδείγματα για την ενοικίαση συγγενών
Οι εταιρίες σαν αυτή του Ishi διοργανώνουν παράλληλα ψεύτικους γάμους, σεμινάρια, εμπορικές εκθέσεις, διαγωνισμούς κωμωδίας, πάρτι και κάθετι που χωράει ο νους. Σε μια περίπτωση, μία γυναίκα είχε αναλάβει τη μίμηση της συζύγου ενός άντρα για επτά χρόνια, με τη δικαιολογία ότι η πραγματική του σύζυγος είχε παχύνει πολύ. Ο σύζυγος είχε προσλάβει την ηθοποιό για να βγαίνει μαζί του και με τους φίλους του. Η ίδια ηθοποιός είχε επίσης αντικαταστήσει υπέρβαρες μητέρες σε σχολικές εκδηλώσεις, με τη δικαιολογία ότι τα παιδιά των υπέρβαρων γονέων ενδέχεται να υποστούν σχολικό εκφοβισμό.
Σε μια άλλη ιστορία, μια τυφλή γυναίκα νοίκιαζε από την εταιρία έναν φίλο, ώστε να πηγαίνουν μαζί σε πάρτι γνωριμιών και αυτός να εντοπίζει για λογαριασμό της τους πιο όμορφους άντρες. Ανύπαντρες γυναίκες με γονείς που τις πιέζουν να παντρευτούν συχνά νοικιάζουν ψεύτικους συντρόφους ή αρραβωνιαστικούς . Ο Ishii αναφέρει στο New Yorker ότι, δύο ή τρεις φορές το χρόνο, πραγματοποιεί ολόκληρους ψεύτικους γάμους. Το κόστος τους είναι περίπου πέντε εκατομμύρια γιεν (δηλαδή περίπου 47.000 δολάρια). Σε ορισμένες περιπτώσεις, η νύφη προσκαλεί πραγματικούς συναδέλφους της, φίλους και μέλη της οικογένειας. Σε άλλες, ο καθένας είναι ένας ηθοποιός, εκτός από τη νύφη και τους γονείς της. Ένας νοικιασμένος κουμπάρος εκφωνεί μια ομιλία, συχνά κάνοντας τους υπόλοιπους παρευρισκόμενους να κλάψουν. Όταν ο Ishii υποδύεται τον γαμπρό, βιώνει πολύπλοκα συναισθήματα. Ένας ψεύτικος γάμος, αναφέρει, είναι εξίσου σημαντικό έργο για να οργανωθεί με έναν πραγματικό και ο ίδιος και ο πελάτης του σχεδιάζουν μαζί για μήνες.
Η υπηρεσία "Rental Scolder"
Από όλες τις υπηρεσίες που προσφέρει η Family Romance, η πιο δύσκολη για του ηθοποιούς είναι η "Rental Scolder". Οι ηθοποιοί προσλαμβάνονται από ανθρώπους που έχουν διαπράξει «κάποιο λάθος» και χρειάζονται βοήθεια για να ξεφύγουν από μια δυσάρεστη κατάσταση. Ο Ishii περιγράφει μερικά πιθανά σενάρια. Αν για παράδειγμα κάνετε λάθος στο χώρο εργασία σας και ένας δυσαρεστημένος πελάτης ζητά επίμονα να δει τον προϊστάμενό σας, μπορείτε να μισθώσετε τον Ishii για να μιμηθεί τον επιβλέποντα. Αυτός θα παρουσιάσει τον εαυτό του ως επικεφαλής του τμήματος και θα ζητήσει συγγνώμη. Εάν αυτή δεν γίνει δεκτή, μπορεί να αποσταλεί διαφορετικός ηθοποιός για να ζητήσει συγγνώμη ως ανώτερός του.
Περισσότερο αγχωτικές εξακολουθούν να είναι οι περιπτώσεις απιστίας. Ένας απατημένος σύζυγος απαιτεί μερικές φορές μια προσωπική συγγνώμη από τον εραστή της συζύγου του. Αληθινές σύζυγοι, με μη συνεργάσιμους εραστές, μπορούν να νοικιάσουν αντικαταστάτες. Η τακτική του Ishii, σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι να πηγαίνει στο σπίτι του ζευγαριού και, όταν ο σύζυγος ανοίγει την πόρτα, να πέφτει στα γόνατά του και ζητά συγγνώμη. Η ιδέα του αποσκοπεί στην αποφυγή της πιθανής άσκησης βίας μέσω ενός συνδυασμού έκπληξης, φόβου και κολακείας. Αν ο εραστής είναι παντρεμένος, ο αδικημένος σύζυγος μπορεί να ζητήσει συνάντηση τόσο με τον εραστή όσο και με τη σύζυγο του εραστή, ελπίζοντας να καταστρέψει το γάμο του αντιπάλου του.
Άλλα παρόμοια πρακτορεία
Ένα άλλο πρακτορείο ενοικίασης προσφέρει μια πιο εξειδικευμένη υπηρεσία: το όνομά της, «Ikemeso Takkyūbin», σημαίνει «όμορφοι άνδρες που κλαίνε». Οι πελάτες επιλέγουν από έναν κατάλογο από όμορφους άνδρες που αντιστοιχούν σε διαφορετικούς τύπους, όπως «μικρός αδελφός», «σκληρός τύπος», ακόμα και «οδοντίατρος». Ο ιδρυτής της εταιρίας, Hiroki Terai, αναφέρει στο New Yorker ότι η υπηρεσία κλάματος είναι μια παραλλαγή ενός άλλου επιχειρηματικού εγχειρήματος: τις «τελετές διαζυγίου», οι οποίες αποσκοπούν στο κλείσιμο της σχέσης και την ανακούφιση από το κοινωνικό στίγμα.
Τα τελευταία εννέα χρόνια, έχει εκτελέσει 530 τελετές. Οι τελετές, που συχνά πραγματοποιούνται σε ένα ερειπωμένο κτίριο για να «συμβολίσουν έναν γάμο που τελειώνει», περιλαμβάνουν μια παρουσίαση, που δείχνει τα σημεία στα οποία ο γάμος πήγε στραβά. Δεκαπέντε ζευγάρια έχουν επανασυνδεθεί μετά το slide show. Μερικές φορές, οι γυναίκες που ντρέπονται για τα διαζύγιά τους προσλαμβάνουν ψεύτικους συγγενείς για να παρευρεθούν στην τελετή.
Η σημασία της οικογένειας για την Ιαπωνική κουλτούρα
Τι σημαίνει όμως η οικογένεια για την ιαπωνική κουλτούρα και γιατί φτάνουν σε σημείο να νοικιάζουν συγγενείς; Μετά από αιώνες απομόνωσης και φεουδαρχικής κυριαρχίας, με τη Μεταρρύθμιση του αυτοκράτορα Μεϊτζί, το 1868, η Ιαπωνία ενώθηκε σε μια ενιαία χώρα, και το σύνολο των εξουσιών περιήλθαν στον αυτοκράτορα. Η Ιαπωνία εξελίχθηκε από ένα καθυστερημένο φεουδαρχικό κράτος σε μια εκβιομηχανισμένη υπερδύναμη, σε μια σύγχρονη γραφειοκρατική χώρα με μεγάλη στρατιωτική δύναμη.
Σχεδιάστηκε ένας νέος αστικός κώδικας, στον οποίο προβλεπόταν αυτό που οι δυτικοί ονόμαζαν «οικογένεια» - μια έννοια που δεν είχε καμία σαφή νομική υπόσταση στην Ιαπωνία και δεν μπορούσε να εκφραστεί από καμία ιαπωνική λέξη. Επινοήθηκε η λέξη «kazoku» και δημιουργήθηκε ένα «οικογενειακό σύστημα», βασισμένο σε μια μορφή εγχώριας οργάνωσης που υπήρχε για αιώνες: το «ie», δηλαδή το νοικοκυριό - σπίτι. Πρόκειται για μια παραδοσιακή και καθοριστική δομή της ιαπωνικής κοινωνίας, άκρως πατριαρχική, και αφορά στη συμβίωση ενός συνόλου ανθρώπων, με επικεφαλής τους παπούδες και εν συνεχεία τους γιούς, τις συζύγους των γιων και τα παιδιά. Μια συμβίωση με συγκεκριμένους και αυστηρούς ρόλους και κανόνες, που δεν περιορίζονταν μόνο στις σχέσεις αίματος, αλλά επεκτείνονταν και σε οικονομικές και κοινωνικο-θρησκευτικές λειτουργίες εντός νοικοκυριού. Εκείνη την εποχή, το «ie» για τους Ιάπωνες ήταν πολύ σημαντικότερο ακόμη και από την συγγένεια εξ αίματος.
Η εθνικιστική ιδεολογία της εποχής Μεϊτζί θα απεικόνιζε σταδιακά την Ιαπωνία σαν μια μεγάλη οικογένεια, ένα μεγάλο «ie», με τον αυτοκράτορα ως επικεφαλής της κύριας κατοικίας και κάθε άλλο νοικοκυριό ως υπομέρος της. Έτσι η οικογένεια κατέστη κεντρικός παράγοντας διαμόρφωσης στην εθνική ταυτότητα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα νέο σύνταγμα προσπάθησε να αντικαταστήσει το «ie» με την οικογένεια δυτικού τύπου. Οι γάμοι μέσω του εξαναγκασμού απαγορεύτηκαν, οι σύζυγοι έγιναν ίσοι δια νόμου και η περιουσία κατανεμήθηκε ομοιόμορφα στα παιδιά ενός ζευγαριού, ανεξάρτητα από το φύλο και τη σειρά γέννησης. Όσα όριζε το «ie» ήταν πλέον παρελθόν.
Με τη μεταπολεμική οικονομική ανάπτυξη και την άνοδο της εταιρικής κουλτούρας, τα νοικοκυριά παλαιού τύπου έγιναν λιγότερο συνηθισμένα, ενώ οι δυτικού τύπου πυρηνικές οικογένειες (δηλαδή: σύζυγοι μαζί με παιδιά) που διαμένουν σε διαμερίσματα πολλαπλασιάστηκαν. Κατά την οικονομική άνοδο της δεκαετίας του 1980, οι γυναίκες εργάζονταν όλο και περισσότερο εκτός του σπιτιού. Το ποσοστό γεννήσεων μειώθηκε, ενώ το ποσοστό διαζυγίων και ο αριθμός των μονογονεϊκών νοικοκυριών αυξήθηκε. Το ίδιο έγινε και με το προσδόκιμο ζωής και το ποσοστό των ηλικιωμένων.
Οι πρώτες ενοικιάσεις συγγενών
Με το «ie» ρυθμίζονταν όλες οι σχέσεις σε μια οικογένεια, όμως μετά από αυτή την πολιτισμική διαφοροποίηση εμφανίστηκε το πρώτο κύμα ενοικιαζόμενων οικογενειών. Το 1989, ο Satsuki Ōiwa, πρόεδρος μιας εταιρείας στο Τόκυο, άρχισε να νοικιάζει παιδιά και εγγόνια στους παραμελημένους ηλικιωμένους - μια ιδέα που πήρε μετά την ακρόαση των εργαζομένων της εταιρίας, που φοβούνταν ότι είναι πολύ απασχολημένοι για να επισκεφτούν τους γονείς τους. Στο παρελθόν το «ie» όριζε πως ο μεγαλύτερος γιος θα φρόντιζε τους γονείς του μέχρι το τέλος της ζωής τους. Όμως όλα αυτά αποτελούσαν παρελθόν και η υπηρεσία του Ōiwa, ως υποκατάστατο, προβλήθηκε ευρέως από τον Τύπο. Μέσα σε λίγα χρόνια, απέστειλε «συγγενείς» σε περισσότερους από εκατό πελάτες. Η ιδέα των ενοικιαζόμενων συγγενών ριζώθηκε τότε στη δημόσια κοινή γνώμη. Ο μεταμοντερνισμός βρισκόταν στον αέρα και, σε μια εποχή πολιτισμικού σχετικισμού, οι ενοικιάσεις συγγενών εδραιώθηκαν.
Οι ενοικιάσεις συγγενών στην τέχνη
Το 1993, η Misa Yamamura, μια διάσημη συγγραφέας μυθιστοριογραφίας, κυκλοφόρησε το «Murder Incident of the Family Rental». Επρόκειτο για ένα βιβλίο μυστηρίου, στο οποίο μια ηλικιωμένη ασθενής με καρκίνο εκβιάζει τον γιο της που την έχει παραμελήσει, υποθηκεύοντας το οικογενειακό σπίτι και ενοικιάζοντας έναν άλλο γιο, νύφη και εγγονό. Όταν η γυναίκα δολοφονείται, δύο αντίγραφα της διαθήκης της έρχονται στην επιφάνεια - ένα που ευνοούσε τον πραγματικό γιο της και ένα άλλο που έκανε το ίδιο, αυτή τη φορά με τους νοικιασμένους της «συγγενείς»- δραματοποιώντας την ένταση των σχέσεων ανάμεσα στην οικογένεια και τις οικονομικές σχέσεις που συνδέουν τους γονείς και τα παιδιά.
Έκτοτε, οι ενοικιαζόμενοι συγγενείς έχουν εμπνεύσει ένα σημαντικό αριθμό λογοτεχνικών έργων. Ο New Yorker συναντήθηκε στο Τόκιο με τον κριτικό λογοτεχνίας, Takayuki Tatsumi, ο οποίος στη δεκαετία του '90, διεξήγαγε μια έρευνα για το είδος. Εξήγησε ότι οι μεταμοντέρνοι και queer συγγραφείς είχαν χρησιμοποιήσει ευρέως τους ενοικιαζόμενους συγγενείς ως θέμα, για να ασκήσουν κριτική στα μέχρι τότε οικογενειακά πρότυπα. «Σύμφωνα με τον Foucault, τα πάντα είναι μια κοινωνική κατασκευή, δεν ορίζονται από τη φύση», ανέφερε ο Tatsumi. Η Satsuki Ōiwa είχε άλλωστε πει παλαιότερα πως «Αυτό που παρέχουμε δεν είναι οικογενειακή αγάπη, αλλά η ανθρώπινη αγάπη εκφράζεται με τη μορφή της οικογένειας». Οι συγγενείς μίσθωσης συνεχίζουν να εμφανίζονται στη λογοτεχνία και τη βιομηχανία ταινιών στην Ιαπωνία, σε μια παρανοϊκή συνθήκη τύπου "Truman Show", όπου κάθε αγαπητό μας πρόσωπο παίζει απλά ένα ρόλο.
Οι διαφοροποιήσεις της ιαπωνικής κοινωνίας
Η απελευθέρωση της ιαπωνικής αγοράς εργασίας κατά τη δεκαετία του '90 και η επακόλουθη διάβρωση του μεταπολεμικού τρόπου ζωής των μισθωτών φαίνεται πως έχει διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο σχετικά με τις ενοικιάσεις συγγενών.
Το 38% του εργατικού δυναμικού αποτελείται πλέον από εργαζόμενους που δεν εργάζονται σταθερά. Το 2010, τα μονογονεϊκά νοικοκυριά ξεπέρασαν σε αριθμό τις πυρηνικές οικογένειες. Στην Ιαπωνία, όπως και αλλού, οι σημερινοί νέοι άνθρωποι έχουν περισσότερες ευκαιρίες κινητικότητας και ατομικής έκφρασης, αλλά λιγότερη εμπειρία ασφάλειας, όπως και λιγότερη αίσθηση της κοινότητας και της οικογένειας. Εν τω μεταξύ, οι ηλικιωμένοι άνθρωποι αυξάνονται. Για την ιαπωνική κουλτούρα, η ενοικίαση συγγενών υπό συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να θεωρείται ακόμα και πράξη ανιδιοτέλειας και κοινωνικότητας, αντί για εξαπάτηση ή υποκρισία.
Καταλήγοντας το δημοσίευμα του New Yorker σημειώνει: Είναι γεγονός ότι οι άνθρωποι σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία έχουν προσλάβει τρίτους για να υποδυθούν ρόλους τους οποίους παραδοσιακά εκτελούσανοι συγγενείς. Στην αρχαία Ελλάδα, τη Ρώμη και την Κίνα, αλλά και στην ιουδαϊκή και τη χριστιανική παράδοση και στον πρώιμο ισλαμικό κόσμο, οι πολίτες συχνά πλήρωναν ανθρώπους για να θρηνήσουν τους νεκρούς τους. Καταγγέλθηκαν από τον Σόλωνα, τον Άγιο Παύλο και από τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν στην Κίνα, την Ινδία και, πρόσφατα, στην Αγγλία, όπου η υπηρεσία Rent A Mourner λειτουργεί με έδρα το Essex από το 2013.
Είναι γεγονός πως σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία είναι πολλά τα παραδείγματα κοινωνιών, ανά περιόδους, που προσλάμβαναν τρίτους για να υποδυθούν ρόλους του οποίους παραδοσιακά εκτελούσαν μέλη της οικογένειας. Στον σύγχρονο κόσμο για παράδειγμα μπορούμε να δούμε τους ρόλους των babysitters, των προσωπικών νοσηλευτών και των μαγείρων, οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασίες που παραδοσιακά εκτελούνταν από μητέρες, κόρες και συζύγους. Στην πραγματικότητα, η ιδέα ότι οι οικογένειες ορίζονται από «μια αγάπη που δεν αγοράζεται με χρήματα» είναι σχετικά πρόσφατη, σημειώνει στο άρθρο της στο New Yorker η συγγραφέας Elif Batuman και συμπλήρωνει: «Στους προβιομηχανικούς χρόνους, η οικογένεια ήταν απλά η βασική οικονομική μονάδα παραγωγής. Η οικογένεια μετατράπηκε σε ένα αγαθό που εκφράζεται από την αγάπη άνευ όρων πολύ πιο πρόσφατα στην ιστορία, σε έναν κόσμο που διέπεται από την αγορά και τις αξίες της».
Συνεπώς, η ενοικίαση συγγενών, παρά το γεγονός ότι φαντάζει μια αρρωστημένη συνθήκη, για πολλούς ανθρώπους είναι μια άκρως λογική επιλογή, στα πλαίσια της ευημερίας τους. Το αν και το πως θα επηρεαστούν οι σύγχρονες σχέσεις των ανθρώπων από μια πιθανή έκρηξη των ενοικιάσεων συγγενών δεν φαίνεται πως μπορούμε να το γνωρίζουμε ακόμα, αλλά σίγουρα προκαλεί τεράστιο κοινωνιολογικό ενδιαφέρον και θα μας απασχολήσει στο μέλλον...
Πηγή
Tromaktiko
Σε δημοσίευμα του New Yorker αναφέρεται η περίπτωση του, Yūichi Ishii, ο οποίος αποφάσισε το 2009 να ιδρύσει τη δική του εταιρεία ενοικίασης συγγενών
Το πρακτορείο ενοικίασης συγγενών ''Family Romance''
Τέτοιου είδους απογοητεύσεις μπορούν να λυθούν πλέον με μια ενοικίαση συγγενών. Ο Ishii διατηρεί το Family Romance, μαζί με ένα πρακτορείο ταλέντων και μια συμβουλευτική εταιρεία τεχνολογίας, διαθέτοντας περίπου είκοσι υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης. Διατηρεί μια βάση δεδομένων με περίπου 1.200 ανεξάρτητους ηθοποιούς, που υποδύονται τους συγγενείς ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο για τους πελάτες που απευθύνονται στην επιχείρηση. Οι μεγάλες εργολαβίες της εταιρίας αφορούν σε ενοικιάσεις ηθοποιών για μια φορά, για εκδηλώσεις όπως γάμοι, πάρτι κλπ. Αυτές αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% των εσόδων της Family Romance. Τα υπόλοιπα κέρδη προέρχονται από προσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται με τους ενοικιαστές συγγενών και μπορούν να συνεχίζονται ακόμη και για χρόνια.
Ο ίδιος ο Ishii, από το 2009, έχει υποδυθεί το σύζυγο για εκατό περίπου γυναίκες. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, πολλές φορές υποδυόταν το συγγενή ακόμα και σε δέκα οικογένειες ταυτόχρονα και αναλάμβανε ένα μη βιώσιμο φόρτο εργασίας. «Νιώθεις σαν να κουβαλάς τη ζωή κάποιου στις πλάτες σου», αναφέρει στο New Yorker. Έχει εφαρμόσει πλέον μια πολιτική σύμφωνα με την οποία κανένας ηθοποιός δεν μπορεί να παίζει περισσότερους από πέντε ρόλους ταυτόχρονα.
Οι δυσκολίες του επαγγέλματος
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του New Yorker, μια από τις δυσκολίες της εργασίας αυτού του είδους είναι η σχέση εξάρτησης που διαμορφώνεται με τους πελάτες. Ο Ishii αναφέρει ότι το 30-40% των γυναικών που συνάπτουν «σχέσεις» με μισθωμένους συζύγους, τελικά τους προτείνει να παντρευτούν στην πραγματικότητα. Οι άνδρες πελάτες έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σχέσεις εξάρτησης, καθώς οι ενοικιαζόμενες σύζυγοι, για λόγους ασφαλείας, επισκέπτονται σπάνια τους άνδρες στο σπίτι τους. Σε γενικές γραμμές, δεν πρέπει να είναι μόνες με τους πελάτες και η φυσική επαφή πέρα από το κράτημα των χεριών δεν επιτρέπεται.
Οι πιο δύσκολες καταστάσεις εξάρτησης αφορούν τις μητέρες μονογονεϊκών οικογενειών. «Δεν μπορούμε απλώς να τις απομακρύνουμε με ψυχρό τρόπο, επειδή έχουμε την ευθύνη ότι θα παίξουμε αυτόν τον ρόλο για πολύ καιρό για τα παιδιά τους», αναφέρει ο Ishi. Στις περιπτώσεις αυτές, το πρώτο του βήμα είναι να μειωθεί η συχνότητα των συναναστροφών σε μία φορά κάθε τρεις μήνες. Αυτή η προσέγγιση λειτουργεί με μερικούς ανθρώπους, αλλά άλλοι επιμένουν σε πιο συχνές συναντήσεις. Περιστασιακά όμως, οι σχέσεις αυτού του είδους πρέπει να τερματιστούν.
Μερικά παραδείγματα για την ενοικίαση συγγενών
Οι εταιρίες σαν αυτή του Ishi διοργανώνουν παράλληλα ψεύτικους γάμους, σεμινάρια, εμπορικές εκθέσεις, διαγωνισμούς κωμωδίας, πάρτι και κάθετι που χωράει ο νους. Σε μια περίπτωση, μία γυναίκα είχε αναλάβει τη μίμηση της συζύγου ενός άντρα για επτά χρόνια, με τη δικαιολογία ότι η πραγματική του σύζυγος είχε παχύνει πολύ. Ο σύζυγος είχε προσλάβει την ηθοποιό για να βγαίνει μαζί του και με τους φίλους του. Η ίδια ηθοποιός είχε επίσης αντικαταστήσει υπέρβαρες μητέρες σε σχολικές εκδηλώσεις, με τη δικαιολογία ότι τα παιδιά των υπέρβαρων γονέων ενδέχεται να υποστούν σχολικό εκφοβισμό.
Σε μια άλλη ιστορία, μια τυφλή γυναίκα νοίκιαζε από την εταιρία έναν φίλο, ώστε να πηγαίνουν μαζί σε πάρτι γνωριμιών και αυτός να εντοπίζει για λογαριασμό της τους πιο όμορφους άντρες. Ανύπαντρες γυναίκες με γονείς που τις πιέζουν να παντρευτούν συχνά νοικιάζουν ψεύτικους συντρόφους ή αρραβωνιαστικούς . Ο Ishii αναφέρει στο New Yorker ότι, δύο ή τρεις φορές το χρόνο, πραγματοποιεί ολόκληρους ψεύτικους γάμους. Το κόστος τους είναι περίπου πέντε εκατομμύρια γιεν (δηλαδή περίπου 47.000 δολάρια). Σε ορισμένες περιπτώσεις, η νύφη προσκαλεί πραγματικούς συναδέλφους της, φίλους και μέλη της οικογένειας. Σε άλλες, ο καθένας είναι ένας ηθοποιός, εκτός από τη νύφη και τους γονείς της. Ένας νοικιασμένος κουμπάρος εκφωνεί μια ομιλία, συχνά κάνοντας τους υπόλοιπους παρευρισκόμενους να κλάψουν. Όταν ο Ishii υποδύεται τον γαμπρό, βιώνει πολύπλοκα συναισθήματα. Ένας ψεύτικος γάμος, αναφέρει, είναι εξίσου σημαντικό έργο για να οργανωθεί με έναν πραγματικό και ο ίδιος και ο πελάτης του σχεδιάζουν μαζί για μήνες.
Η υπηρεσία "Rental Scolder"
Από όλες τις υπηρεσίες που προσφέρει η Family Romance, η πιο δύσκολη για του ηθοποιούς είναι η "Rental Scolder". Οι ηθοποιοί προσλαμβάνονται από ανθρώπους που έχουν διαπράξει «κάποιο λάθος» και χρειάζονται βοήθεια για να ξεφύγουν από μια δυσάρεστη κατάσταση. Ο Ishii περιγράφει μερικά πιθανά σενάρια. Αν για παράδειγμα κάνετε λάθος στο χώρο εργασία σας και ένας δυσαρεστημένος πελάτης ζητά επίμονα να δει τον προϊστάμενό σας, μπορείτε να μισθώσετε τον Ishii για να μιμηθεί τον επιβλέποντα. Αυτός θα παρουσιάσει τον εαυτό του ως επικεφαλής του τμήματος και θα ζητήσει συγγνώμη. Εάν αυτή δεν γίνει δεκτή, μπορεί να αποσταλεί διαφορετικός ηθοποιός για να ζητήσει συγγνώμη ως ανώτερός του.
Περισσότερο αγχωτικές εξακολουθούν να είναι οι περιπτώσεις απιστίας. Ένας απατημένος σύζυγος απαιτεί μερικές φορές μια προσωπική συγγνώμη από τον εραστή της συζύγου του. Αληθινές σύζυγοι, με μη συνεργάσιμους εραστές, μπορούν να νοικιάσουν αντικαταστάτες. Η τακτική του Ishii, σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι να πηγαίνει στο σπίτι του ζευγαριού και, όταν ο σύζυγος ανοίγει την πόρτα, να πέφτει στα γόνατά του και ζητά συγγνώμη. Η ιδέα του αποσκοπεί στην αποφυγή της πιθανής άσκησης βίας μέσω ενός συνδυασμού έκπληξης, φόβου και κολακείας. Αν ο εραστής είναι παντρεμένος, ο αδικημένος σύζυγος μπορεί να ζητήσει συνάντηση τόσο με τον εραστή όσο και με τη σύζυγο του εραστή, ελπίζοντας να καταστρέψει το γάμο του αντιπάλου του.
Άλλα παρόμοια πρακτορεία
Ένα άλλο πρακτορείο ενοικίασης προσφέρει μια πιο εξειδικευμένη υπηρεσία: το όνομά της, «Ikemeso Takkyūbin», σημαίνει «όμορφοι άνδρες που κλαίνε». Οι πελάτες επιλέγουν από έναν κατάλογο από όμορφους άνδρες που αντιστοιχούν σε διαφορετικούς τύπους, όπως «μικρός αδελφός», «σκληρός τύπος», ακόμα και «οδοντίατρος». Ο ιδρυτής της εταιρίας, Hiroki Terai, αναφέρει στο New Yorker ότι η υπηρεσία κλάματος είναι μια παραλλαγή ενός άλλου επιχειρηματικού εγχειρήματος: τις «τελετές διαζυγίου», οι οποίες αποσκοπούν στο κλείσιμο της σχέσης και την ανακούφιση από το κοινωνικό στίγμα.
Τα τελευταία εννέα χρόνια, έχει εκτελέσει 530 τελετές. Οι τελετές, που συχνά πραγματοποιούνται σε ένα ερειπωμένο κτίριο για να «συμβολίσουν έναν γάμο που τελειώνει», περιλαμβάνουν μια παρουσίαση, που δείχνει τα σημεία στα οποία ο γάμος πήγε στραβά. Δεκαπέντε ζευγάρια έχουν επανασυνδεθεί μετά το slide show. Μερικές φορές, οι γυναίκες που ντρέπονται για τα διαζύγιά τους προσλαμβάνουν ψεύτικους συγγενείς για να παρευρεθούν στην τελετή.
Η σημασία της οικογένειας για την Ιαπωνική κουλτούρα
Τι σημαίνει όμως η οικογένεια για την ιαπωνική κουλτούρα και γιατί φτάνουν σε σημείο να νοικιάζουν συγγενείς; Μετά από αιώνες απομόνωσης και φεουδαρχικής κυριαρχίας, με τη Μεταρρύθμιση του αυτοκράτορα Μεϊτζί, το 1868, η Ιαπωνία ενώθηκε σε μια ενιαία χώρα, και το σύνολο των εξουσιών περιήλθαν στον αυτοκράτορα. Η Ιαπωνία εξελίχθηκε από ένα καθυστερημένο φεουδαρχικό κράτος σε μια εκβιομηχανισμένη υπερδύναμη, σε μια σύγχρονη γραφειοκρατική χώρα με μεγάλη στρατιωτική δύναμη.
Σχεδιάστηκε ένας νέος αστικός κώδικας, στον οποίο προβλεπόταν αυτό που οι δυτικοί ονόμαζαν «οικογένεια» - μια έννοια που δεν είχε καμία σαφή νομική υπόσταση στην Ιαπωνία και δεν μπορούσε να εκφραστεί από καμία ιαπωνική λέξη. Επινοήθηκε η λέξη «kazoku» και δημιουργήθηκε ένα «οικογενειακό σύστημα», βασισμένο σε μια μορφή εγχώριας οργάνωσης που υπήρχε για αιώνες: το «ie», δηλαδή το νοικοκυριό - σπίτι. Πρόκειται για μια παραδοσιακή και καθοριστική δομή της ιαπωνικής κοινωνίας, άκρως πατριαρχική, και αφορά στη συμβίωση ενός συνόλου ανθρώπων, με επικεφαλής τους παπούδες και εν συνεχεία τους γιούς, τις συζύγους των γιων και τα παιδιά. Μια συμβίωση με συγκεκριμένους και αυστηρούς ρόλους και κανόνες, που δεν περιορίζονταν μόνο στις σχέσεις αίματος, αλλά επεκτείνονταν και σε οικονομικές και κοινωνικο-θρησκευτικές λειτουργίες εντός νοικοκυριού. Εκείνη την εποχή, το «ie» για τους Ιάπωνες ήταν πολύ σημαντικότερο ακόμη και από την συγγένεια εξ αίματος.
Η εθνικιστική ιδεολογία της εποχής Μεϊτζί θα απεικόνιζε σταδιακά την Ιαπωνία σαν μια μεγάλη οικογένεια, ένα μεγάλο «ie», με τον αυτοκράτορα ως επικεφαλής της κύριας κατοικίας και κάθε άλλο νοικοκυριό ως υπομέρος της. Έτσι η οικογένεια κατέστη κεντρικός παράγοντας διαμόρφωσης στην εθνική ταυτότητα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα νέο σύνταγμα προσπάθησε να αντικαταστήσει το «ie» με την οικογένεια δυτικού τύπου. Οι γάμοι μέσω του εξαναγκασμού απαγορεύτηκαν, οι σύζυγοι έγιναν ίσοι δια νόμου και η περιουσία κατανεμήθηκε ομοιόμορφα στα παιδιά ενός ζευγαριού, ανεξάρτητα από το φύλο και τη σειρά γέννησης. Όσα όριζε το «ie» ήταν πλέον παρελθόν.
Με τη μεταπολεμική οικονομική ανάπτυξη και την άνοδο της εταιρικής κουλτούρας, τα νοικοκυριά παλαιού τύπου έγιναν λιγότερο συνηθισμένα, ενώ οι δυτικού τύπου πυρηνικές οικογένειες (δηλαδή: σύζυγοι μαζί με παιδιά) που διαμένουν σε διαμερίσματα πολλαπλασιάστηκαν. Κατά την οικονομική άνοδο της δεκαετίας του 1980, οι γυναίκες εργάζονταν όλο και περισσότερο εκτός του σπιτιού. Το ποσοστό γεννήσεων μειώθηκε, ενώ το ποσοστό διαζυγίων και ο αριθμός των μονογονεϊκών νοικοκυριών αυξήθηκε. Το ίδιο έγινε και με το προσδόκιμο ζωής και το ποσοστό των ηλικιωμένων.
Οι πρώτες ενοικιάσεις συγγενών
Με το «ie» ρυθμίζονταν όλες οι σχέσεις σε μια οικογένεια, όμως μετά από αυτή την πολιτισμική διαφοροποίηση εμφανίστηκε το πρώτο κύμα ενοικιαζόμενων οικογενειών. Το 1989, ο Satsuki Ōiwa, πρόεδρος μιας εταιρείας στο Τόκυο, άρχισε να νοικιάζει παιδιά και εγγόνια στους παραμελημένους ηλικιωμένους - μια ιδέα που πήρε μετά την ακρόαση των εργαζομένων της εταιρίας, που φοβούνταν ότι είναι πολύ απασχολημένοι για να επισκεφτούν τους γονείς τους. Στο παρελθόν το «ie» όριζε πως ο μεγαλύτερος γιος θα φρόντιζε τους γονείς του μέχρι το τέλος της ζωής τους. Όμως όλα αυτά αποτελούσαν παρελθόν και η υπηρεσία του Ōiwa, ως υποκατάστατο, προβλήθηκε ευρέως από τον Τύπο. Μέσα σε λίγα χρόνια, απέστειλε «συγγενείς» σε περισσότερους από εκατό πελάτες. Η ιδέα των ενοικιαζόμενων συγγενών ριζώθηκε τότε στη δημόσια κοινή γνώμη. Ο μεταμοντερνισμός βρισκόταν στον αέρα και, σε μια εποχή πολιτισμικού σχετικισμού, οι ενοικιάσεις συγγενών εδραιώθηκαν.
Οι ενοικιάσεις συγγενών στην τέχνη
Το 1993, η Misa Yamamura, μια διάσημη συγγραφέας μυθιστοριογραφίας, κυκλοφόρησε το «Murder Incident of the Family Rental». Επρόκειτο για ένα βιβλίο μυστηρίου, στο οποίο μια ηλικιωμένη ασθενής με καρκίνο εκβιάζει τον γιο της που την έχει παραμελήσει, υποθηκεύοντας το οικογενειακό σπίτι και ενοικιάζοντας έναν άλλο γιο, νύφη και εγγονό. Όταν η γυναίκα δολοφονείται, δύο αντίγραφα της διαθήκης της έρχονται στην επιφάνεια - ένα που ευνοούσε τον πραγματικό γιο της και ένα άλλο που έκανε το ίδιο, αυτή τη φορά με τους νοικιασμένους της «συγγενείς»- δραματοποιώντας την ένταση των σχέσεων ανάμεσα στην οικογένεια και τις οικονομικές σχέσεις που συνδέουν τους γονείς και τα παιδιά.
Έκτοτε, οι ενοικιαζόμενοι συγγενείς έχουν εμπνεύσει ένα σημαντικό αριθμό λογοτεχνικών έργων. Ο New Yorker συναντήθηκε στο Τόκιο με τον κριτικό λογοτεχνίας, Takayuki Tatsumi, ο οποίος στη δεκαετία του '90, διεξήγαγε μια έρευνα για το είδος. Εξήγησε ότι οι μεταμοντέρνοι και queer συγγραφείς είχαν χρησιμοποιήσει ευρέως τους ενοικιαζόμενους συγγενείς ως θέμα, για να ασκήσουν κριτική στα μέχρι τότε οικογενειακά πρότυπα. «Σύμφωνα με τον Foucault, τα πάντα είναι μια κοινωνική κατασκευή, δεν ορίζονται από τη φύση», ανέφερε ο Tatsumi. Η Satsuki Ōiwa είχε άλλωστε πει παλαιότερα πως «Αυτό που παρέχουμε δεν είναι οικογενειακή αγάπη, αλλά η ανθρώπινη αγάπη εκφράζεται με τη μορφή της οικογένειας». Οι συγγενείς μίσθωσης συνεχίζουν να εμφανίζονται στη λογοτεχνία και τη βιομηχανία ταινιών στην Ιαπωνία, σε μια παρανοϊκή συνθήκη τύπου "Truman Show", όπου κάθε αγαπητό μας πρόσωπο παίζει απλά ένα ρόλο.
Οι διαφοροποιήσεις της ιαπωνικής κοινωνίας
Η απελευθέρωση της ιαπωνικής αγοράς εργασίας κατά τη δεκαετία του '90 και η επακόλουθη διάβρωση του μεταπολεμικού τρόπου ζωής των μισθωτών φαίνεται πως έχει διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο σχετικά με τις ενοικιάσεις συγγενών.
Το 38% του εργατικού δυναμικού αποτελείται πλέον από εργαζόμενους που δεν εργάζονται σταθερά. Το 2010, τα μονογονεϊκά νοικοκυριά ξεπέρασαν σε αριθμό τις πυρηνικές οικογένειες. Στην Ιαπωνία, όπως και αλλού, οι σημερινοί νέοι άνθρωποι έχουν περισσότερες ευκαιρίες κινητικότητας και ατομικής έκφρασης, αλλά λιγότερη εμπειρία ασφάλειας, όπως και λιγότερη αίσθηση της κοινότητας και της οικογένειας. Εν τω μεταξύ, οι ηλικιωμένοι άνθρωποι αυξάνονται. Για την ιαπωνική κουλτούρα, η ενοικίαση συγγενών υπό συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να θεωρείται ακόμα και πράξη ανιδιοτέλειας και κοινωνικότητας, αντί για εξαπάτηση ή υποκρισία.
Καταλήγοντας το δημοσίευμα του New Yorker σημειώνει: Είναι γεγονός ότι οι άνθρωποι σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία έχουν προσλάβει τρίτους για να υποδυθούν ρόλους τους οποίους παραδοσιακά εκτελούσανοι συγγενείς. Στην αρχαία Ελλάδα, τη Ρώμη και την Κίνα, αλλά και στην ιουδαϊκή και τη χριστιανική παράδοση και στον πρώιμο ισλαμικό κόσμο, οι πολίτες συχνά πλήρωναν ανθρώπους για να θρηνήσουν τους νεκρούς τους. Καταγγέλθηκαν από τον Σόλωνα, τον Άγιο Παύλο και από τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν στην Κίνα, την Ινδία και, πρόσφατα, στην Αγγλία, όπου η υπηρεσία Rent A Mourner λειτουργεί με έδρα το Essex από το 2013.
Είναι γεγονός πως σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία είναι πολλά τα παραδείγματα κοινωνιών, ανά περιόδους, που προσλάμβαναν τρίτους για να υποδυθούν ρόλους του οποίους παραδοσιακά εκτελούσαν μέλη της οικογένειας. Στον σύγχρονο κόσμο για παράδειγμα μπορούμε να δούμε τους ρόλους των babysitters, των προσωπικών νοσηλευτών και των μαγείρων, οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασίες που παραδοσιακά εκτελούνταν από μητέρες, κόρες και συζύγους. Στην πραγματικότητα, η ιδέα ότι οι οικογένειες ορίζονται από «μια αγάπη που δεν αγοράζεται με χρήματα» είναι σχετικά πρόσφατη, σημειώνει στο άρθρο της στο New Yorker η συγγραφέας Elif Batuman και συμπλήρωνει: «Στους προβιομηχανικούς χρόνους, η οικογένεια ήταν απλά η βασική οικονομική μονάδα παραγωγής. Η οικογένεια μετατράπηκε σε ένα αγαθό που εκφράζεται από την αγάπη άνευ όρων πολύ πιο πρόσφατα στην ιστορία, σε έναν κόσμο που διέπεται από την αγορά και τις αξίες της».
Συνεπώς, η ενοικίαση συγγενών, παρά το γεγονός ότι φαντάζει μια αρρωστημένη συνθήκη, για πολλούς ανθρώπους είναι μια άκρως λογική επιλογή, στα πλαίσια της ευημερίας τους. Το αν και το πως θα επηρεαστούν οι σύγχρονες σχέσεις των ανθρώπων από μια πιθανή έκρηξη των ενοικιάσεων συγγενών δεν φαίνεται πως μπορούμε να το γνωρίζουμε ακόμα, αλλά σίγουρα προκαλεί τεράστιο κοινωνιολογικό ενδιαφέρον και θα μας απασχολήσει στο μέλλον...
Πηγή
Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τούρκοι χάκερ "χτύπησαν" το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
5 μυστικά που πάντα πρέπει να κρατάτε για τον εαυτό σας
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
