2018-06-04 09:34:20
Η Αράχνη ήταν ένα φτωχό κορίτσι, που ζούσε στην Κολοφώνα της Λυδίας, σ’ ένα μικρό και άσημο χωριό. Η μητέρα της είχε πεθάνει και ο πατέρας της, Ίδμων, ήταν βαφέας ρούχων. Η νεαρή κοπέλα δεν μπορούσε να υπερηφανευτεί ούτε για τα πλούτη ούτε για την καταγωγή της. Μπορούσε όμως να καμαρώνει για το ταλέντο της στην υφαντική τέχνη. Τα υφαντά της ήταν τόσο εντυπωσιακά, που ακόμα και οι Νύμφες ταξίδευαν συχνά από τον ποταμό Πακτωλό ως το χωριό της Αράχνης, για να τα θαυμάσουν. Πολλές φορές έμεναν εκεί με τις ώρες παρατηρώντας τα επιδέξια δάχτυλα της κοπέλας την ώρα που ύφαινε.
Έγινε τόσο διάσημη και τόσο μεγάλος ήταν ο θαυμασμός του κόσμου που σύντομα κυκλοφόρησε η φήμη πως δασκάλα της ήταν η ίδια η θεά της υφαντικής τέχνης, η Αθηνά. Η Αράχνη όμως, που είχε φουσκώσει από υπερηφάνεια για τα επιτεύγματά της, δεν ήθελε να μοιραστεί την φήμη της ούτε με τη θεά. Δεν παραδεχόταν πως το ταλέντο της ήταν δώρο της θεάς και μάλιστα την προκάλεσε σε διαγωνισμό υφαντικής. «Ας διαγωνιστεί μαζί μου, και αν αποδειχτεί πως είναι πιο ικανή από μένα, τότε ας τα χάσω όλα», πρότεινε.
Η θεά αποφάσισε να της δώσει μια ευκαιρία να ξανασκεφτεί την πρότασή της. Εμφανίστηκε ως ηλικιωμένη και την παρακάλεσε να ακούσει τα λόγια μίας έμπειρης γυναίκας που ο χρόνος της έχει διδάξει πολλά. «Δεν είναι κακό», της είπε, «να επιδιώκεις τον έπαινο των ανθρώπων όταν επεξεργάζεσαι με τόση επιδεξιότητα το μαλλί, αλλά δεν θα πρέπει να αρνείσαι την τέχνη της θεάς Αθηνάς. Μάλιστα θα πρέπει να της ζητήσεις συγγνώμη κι εκείνη θα σε συγχωρήσει». Η Αράχνη έστρεψε το συνοφρυωμένο βλέμμα της προς την άγνωστη γριά και της είπε τρέμοντας από τον θυμό: «Ανόητη και ξεκουτιασμένη, που τα γεράματα σ’ έχουν παραλύσει, η μεγάλη σου ηλικία είναι και η ατυχία σου. Ας ωφεληθούν από τις συμβουλές σου η κόρη σου και η νύφη σου, αν σε κάτι σας έχουν ευλογήσει οι θεοί. Όσο για μένα, γνωρίζω πολύ καλά τι μου γίνεται και δεν αλλάζω γνώμη. Τράβα τον δρόμο σου και συμβούλεψε τη θεά σου να έρθει εδώ η ίδια και να μην αποφεύγει τον διαγωνισμό».
«Η Παλλάς Αθηνά θα έρθει σε σένα», είπε η θεά και αμέσως απεκδύθηκε την μεταμφίεση. Για λίγο μόνο ξαφνιάστηκε η Αράχνη, και αμέσως ανέκτησε το υπερήφανο ύφος της. Ρίχτηκαν και οι δύο στη δουλειά με ξέφρενους ρυθμούς, αποτυπώνοντας στα υφαντά τους σκηνές από το ένδοξο παρελθόν. Η θεά έφτιαξε μία εικόνα, πλαισιωμένη με κλαδιά ελιάς, παριστάνοντας τους θεούς να παρακολουθούν την ίδια να ανταγωνίζεται με τον Ποσειδώνα για το όνομα της πόλης των Αθηνών, ενώ στις άκρες του υφαντού απεικόνισε όλους εκείνους, τους οποίους οι θεοί είχαν τιμωρήσει για την αλαζονεία τους: Τον Αίμο και τη Ροδόπη, που μεταμορφώθηκαν σε βουνά επειδή επιχείρησαν να μοιάσουν στον Δία και στην Ήρα· την Αντιγόνη από την Τροία, η οποία μεταμορφώθηκε σε πελαργό, τον Κινύρα που καταδικάστηκε να θρηνεί αιώνια τις κόρες του και τη βασίλισσα των Πυγμαίων, που έγινε γερανός.
Η Αράχνη απεικόνισε τις ερωτικές περιπέτειες των θεών, κατά τις οποίες δεν δίσταζαν να παίρνουν μορφές ζώων, ποταμών ή και φυσικών φαινομένων ξεγελώντας τις γυναίκες που επιθυμούσαν. Του Δία, που μεταμορφωμένος πότε ως ταύρος, πότε ως αετός, κύκνος ή βροχή έσμιξε με τις πολυάριθμες ερωμένες του, αλλά και του Ποσειδώνα, του Απόλλωνα και του Βάκχου που μεταμορφώνονταν με την ίδια φαντασία για να ξελογιάσουν αγνά κορίτσια. Είκοσι δύο περιπτώσεις θεϊκών μεταμφιέσεων χώρεσε στο υφαντό της! Για το πλαίσιο της εικόνας, η Αράχνη προτίμησε κισσούς στολισμένους με άνθη.
Το εργόχειρο της θνητής κοπέλας ήταν εκθαμβωτικό! Ήταν τέλειο και η θεά δεν μπορούσε να το αρνηθεί, όσο και αν αυτό την εκνεύριζε. Η θεματολογία όμως που επέλεξε η Αράχνη, ήταν μεγαλύτερη ύβρις και από την αλαζονεία της. Η θεά έσκισε το υφαντό και άρχισε να χτυπά την κοπέλα με τη σαΐτα του αργαλειού με τόση οργή, που απελπισμένη η Αράχνη επιχείρησε να κρεμαστεί μ’ ένα σκοινί. Η Αθηνά τη λυπήθηκε και σκέφτηκε, γιατί μία τόσο ταλαντούχα υφάντρα να μην υφαίνει για πάντα! Αμέσως την ράντισε με εκχυλίσματα από βότανα της Εκάτης και η νεαρή συρρικνώθηκε μέχρι που έγινε… αράχνη, παραμένοντας κρεμασμένη από τον ιστό της για πάντα.
Μία απλοϊκή ερμηνεία του μύθου υποστηρίζει πως η Αθηνά θύμωσε, επειδή η προκλητική υφάντρα εξέθεσε τις αδυναμίες των θεών και θα μπορούσαμε να δεχτούμε αυτή την ερμηνεία, αν δεν γνωρίζαμε πως ιστορίες με τις αταξίες των θεών που απεικόνισε η Αράχνη κυκλοφορούσαν ευρέως χωρίς να θεωρούνται απαγορευμένες. Ίσως, λοιπόν, αυτό που απλώς δεν είχε καταλάβει η Αράχνη να ήταν πως είναι ανόητο να είσαι τόσο προκλητικός με κάποιον που είναι αδύνατον να νικήσεις. Ίσως όλα αυτά να ήταν αποκυήματα των ανθρώπων, που απλώς προσπαθούσαν να φέρουν τους θεούς πιο κοντά τους, αποδίδοντας σε αυτούς ανθρώπινες αδυναμίες.
Ίσως πάλι ο θυμός της Αθηνάς οφείλεται στο ότι η προκλητική νεαρή έκανε την ανοησία να κρίνει ως αληθινά γεγονότα αλληγορικές αφηγήσεις. Ένας μύθος μπορεί να είναι απλά η προσπάθεια του ανθρώπου να περιγράψει με δικούς του όρους, φαινόμενα δεν μπορεί να αντιληφθεί με τις αισθήσεις του. Οι μύθοι είναι ψεύτικες ιστορίες, δεν αποκλείεται όμως να περιγράφουν κάποιες αλήθειες που έχουν ξεθωριάσει με τον χρόνο. Αυτό ισχύει βέβαια και για τον μύθο της Αράχνης, ο οποίος, αν μη τι άλλο, μας αποκαλύπτει πως ο άνθρωπος έμαθε να φτιάχνει ρούχα και σκεπάσματα από ίνες, παρατηρώντας την εργατική αράχνη, και πως αυτό μάλλον συνέβη πρώτη φορά κάπου στην Μ. Ασία.
Πηγή Tromaktiko
Έγινε τόσο διάσημη και τόσο μεγάλος ήταν ο θαυμασμός του κόσμου που σύντομα κυκλοφόρησε η φήμη πως δασκάλα της ήταν η ίδια η θεά της υφαντικής τέχνης, η Αθηνά. Η Αράχνη όμως, που είχε φουσκώσει από υπερηφάνεια για τα επιτεύγματά της, δεν ήθελε να μοιραστεί την φήμη της ούτε με τη θεά. Δεν παραδεχόταν πως το ταλέντο της ήταν δώρο της θεάς και μάλιστα την προκάλεσε σε διαγωνισμό υφαντικής. «Ας διαγωνιστεί μαζί μου, και αν αποδειχτεί πως είναι πιο ικανή από μένα, τότε ας τα χάσω όλα», πρότεινε.
Η θεά αποφάσισε να της δώσει μια ευκαιρία να ξανασκεφτεί την πρότασή της. Εμφανίστηκε ως ηλικιωμένη και την παρακάλεσε να ακούσει τα λόγια μίας έμπειρης γυναίκας που ο χρόνος της έχει διδάξει πολλά. «Δεν είναι κακό», της είπε, «να επιδιώκεις τον έπαινο των ανθρώπων όταν επεξεργάζεσαι με τόση επιδεξιότητα το μαλλί, αλλά δεν θα πρέπει να αρνείσαι την τέχνη της θεάς Αθηνάς. Μάλιστα θα πρέπει να της ζητήσεις συγγνώμη κι εκείνη θα σε συγχωρήσει». Η Αράχνη έστρεψε το συνοφρυωμένο βλέμμα της προς την άγνωστη γριά και της είπε τρέμοντας από τον θυμό: «Ανόητη και ξεκουτιασμένη, που τα γεράματα σ’ έχουν παραλύσει, η μεγάλη σου ηλικία είναι και η ατυχία σου. Ας ωφεληθούν από τις συμβουλές σου η κόρη σου και η νύφη σου, αν σε κάτι σας έχουν ευλογήσει οι θεοί. Όσο για μένα, γνωρίζω πολύ καλά τι μου γίνεται και δεν αλλάζω γνώμη. Τράβα τον δρόμο σου και συμβούλεψε τη θεά σου να έρθει εδώ η ίδια και να μην αποφεύγει τον διαγωνισμό».
«Η Παλλάς Αθηνά θα έρθει σε σένα», είπε η θεά και αμέσως απεκδύθηκε την μεταμφίεση. Για λίγο μόνο ξαφνιάστηκε η Αράχνη, και αμέσως ανέκτησε το υπερήφανο ύφος της. Ρίχτηκαν και οι δύο στη δουλειά με ξέφρενους ρυθμούς, αποτυπώνοντας στα υφαντά τους σκηνές από το ένδοξο παρελθόν. Η θεά έφτιαξε μία εικόνα, πλαισιωμένη με κλαδιά ελιάς, παριστάνοντας τους θεούς να παρακολουθούν την ίδια να ανταγωνίζεται με τον Ποσειδώνα για το όνομα της πόλης των Αθηνών, ενώ στις άκρες του υφαντού απεικόνισε όλους εκείνους, τους οποίους οι θεοί είχαν τιμωρήσει για την αλαζονεία τους: Τον Αίμο και τη Ροδόπη, που μεταμορφώθηκαν σε βουνά επειδή επιχείρησαν να μοιάσουν στον Δία και στην Ήρα· την Αντιγόνη από την Τροία, η οποία μεταμορφώθηκε σε πελαργό, τον Κινύρα που καταδικάστηκε να θρηνεί αιώνια τις κόρες του και τη βασίλισσα των Πυγμαίων, που έγινε γερανός.
Η Αράχνη απεικόνισε τις ερωτικές περιπέτειες των θεών, κατά τις οποίες δεν δίσταζαν να παίρνουν μορφές ζώων, ποταμών ή και φυσικών φαινομένων ξεγελώντας τις γυναίκες που επιθυμούσαν. Του Δία, που μεταμορφωμένος πότε ως ταύρος, πότε ως αετός, κύκνος ή βροχή έσμιξε με τις πολυάριθμες ερωμένες του, αλλά και του Ποσειδώνα, του Απόλλωνα και του Βάκχου που μεταμορφώνονταν με την ίδια φαντασία για να ξελογιάσουν αγνά κορίτσια. Είκοσι δύο περιπτώσεις θεϊκών μεταμφιέσεων χώρεσε στο υφαντό της! Για το πλαίσιο της εικόνας, η Αράχνη προτίμησε κισσούς στολισμένους με άνθη.
Το εργόχειρο της θνητής κοπέλας ήταν εκθαμβωτικό! Ήταν τέλειο και η θεά δεν μπορούσε να το αρνηθεί, όσο και αν αυτό την εκνεύριζε. Η θεματολογία όμως που επέλεξε η Αράχνη, ήταν μεγαλύτερη ύβρις και από την αλαζονεία της. Η θεά έσκισε το υφαντό και άρχισε να χτυπά την κοπέλα με τη σαΐτα του αργαλειού με τόση οργή, που απελπισμένη η Αράχνη επιχείρησε να κρεμαστεί μ’ ένα σκοινί. Η Αθηνά τη λυπήθηκε και σκέφτηκε, γιατί μία τόσο ταλαντούχα υφάντρα να μην υφαίνει για πάντα! Αμέσως την ράντισε με εκχυλίσματα από βότανα της Εκάτης και η νεαρή συρρικνώθηκε μέχρι που έγινε… αράχνη, παραμένοντας κρεμασμένη από τον ιστό της για πάντα.
Μία απλοϊκή ερμηνεία του μύθου υποστηρίζει πως η Αθηνά θύμωσε, επειδή η προκλητική υφάντρα εξέθεσε τις αδυναμίες των θεών και θα μπορούσαμε να δεχτούμε αυτή την ερμηνεία, αν δεν γνωρίζαμε πως ιστορίες με τις αταξίες των θεών που απεικόνισε η Αράχνη κυκλοφορούσαν ευρέως χωρίς να θεωρούνται απαγορευμένες. Ίσως, λοιπόν, αυτό που απλώς δεν είχε καταλάβει η Αράχνη να ήταν πως είναι ανόητο να είσαι τόσο προκλητικός με κάποιον που είναι αδύνατον να νικήσεις. Ίσως όλα αυτά να ήταν αποκυήματα των ανθρώπων, που απλώς προσπαθούσαν να φέρουν τους θεούς πιο κοντά τους, αποδίδοντας σε αυτούς ανθρώπινες αδυναμίες.
Ίσως πάλι ο θυμός της Αθηνάς οφείλεται στο ότι η προκλητική νεαρή έκανε την ανοησία να κρίνει ως αληθινά γεγονότα αλληγορικές αφηγήσεις. Ένας μύθος μπορεί να είναι απλά η προσπάθεια του ανθρώπου να περιγράψει με δικούς του όρους, φαινόμενα δεν μπορεί να αντιληφθεί με τις αισθήσεις του. Οι μύθοι είναι ψεύτικες ιστορίες, δεν αποκλείεται όμως να περιγράφουν κάποιες αλήθειες που έχουν ξεθωριάσει με τον χρόνο. Αυτό ισχύει βέβαια και για τον μύθο της Αράχνης, ο οποίος, αν μη τι άλλο, μας αποκαλύπτει πως ο άνθρωπος έμαθε να φτιάχνει ρούχα και σκεπάσματα από ίνες, παρατηρώντας την εργατική αράχνη, και πως αυτό μάλλον συνέβη πρώτη φορά κάπου στην Μ. Ασία.
Πηγή Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Δελτίο καιρού για Δευτέρα 04-06-2018
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
