ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

Το οικονομικό κόστος του φόβου

Ο χρηματιστηριακός δείκτη S&P δίνει μια πραγματική απόδοση 7% (προσαρμοσμένη βάσει του πληθωρισμού). Αντίθετα, το ετήσιο πραγματικό επιτόκιο για τα πενταετή ομόλογα των ΗΠΑ με προστασία από τον πληθωρισμό, γνωστά ως TIPS, είναι -1,02%. Ναι, σωστά διαβάσατε, υπάρχει αρνητικό πρόσημο: αν αγοράσετε τα ομόλογα αυτά, ετησίως κατά τα επόμενα πέντε χρόνια το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών θα σας καταβάλει τόκους που ανέρχονται στο ύψος του πληθωρισμού μείον 1,02%. Ακόμα και το ετήσιο πραγματικό επιτόκιο των 30ετών TIPS είναι μόνο 0,63% - συν το ρίσκο που αναλαμβάνετε ότι η αξία τους θα μειωθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτήες, γεγονός που συνεπάγεται μεγάλη απώλεια αν χρειαστεί να τα πουλήσετε πριν από τη λήξη τους.

Έτσι, φανταστείτε ότι έχετε επενδύσει $ 10.000 στο δείκτη S&P. Φέτος, το μερίδιο σας από το κέρδος των εταιριών αυτών θα είναι $ 700. Τώρα, φανταστείτε ότι από το σύνολο αυτό, οι εταιρείες πληρώνουν 250 δολάρια σε μερίσματα (τα οποία μπορείτε να επανεπενδύσετε) και διατηρούν $ 450 σε κέρδη για να επανεπενδύσουν στις επιχειρήσεις τους. Αν οι διαχειριστές των εταιρειών κάνουν τη δουλειά τους σωστά, η επανεπένδυση αυτή θα ενισχύσει την αξία των μετοχών σας στα $ 10.450. Προσθέστε σε αυτό και τα $ 250 των πρόσφατα αγορασμένων μετοχών, και το χαρτοφυλάκιο του επόμενου έτους θα είναι αξίας $10.700 - περισσότερο αν οι χρηματιστηριακές αποτιμήσεις σημειώσουν άνοδο, και λιγότερο αν πέσουν.

Έτσι εάν έχετε επενδύσει $ 10.000 στον S&P για τα επόμενα πέντε χρόνια, μπορεί ευλόγως να αναμένετε (με σημαντικό ρίσκο βέβαια) περίπου 7% απόδοση στο κεφάλαιο σας ανά έτος, αφήνοντάς σας ένα σύνθετο κέρδος προσαρμοσμένο στο πληθωρισμό της τάξεως των $4.191. Εάν έχετε επενδύσει $ 10.000 σε πενταετή TIPS μπορείτε να περιμένετε με βεβαιότητα μια πενταετή απώλεια των $510.

Αυτή η διαφορά στις αποδόσεις είναι τεράστια. Τίθεται φυσικά το ερώτημα: γιατί οι επενδυτές δεν κινούν τα χρήματά τους από τα TIPS (και τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και άλλα ασφαλή επενδυτικά προϊόντα) προς τις μετοχές (και άλλε σχετικά υψηλού κινδύνου επενδύσεις). Ο καθένας έχει διαφορετικούς λόγους – και όχι πάντα βάσιμους. Αλλά φαίνεται να υπάρχουν δύο κύριες εξηγήσεις.

Πρώτον, πολλοί επενδυτές δεν είναι σίγουροι ότι οι παρούσες συνθήκες θα συνεχιστούν. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι σε ένα χρόνο από τώρα οι συνθήκες θα μοιάζουν αρκετά με τις σημερινές, με την ανεργία και τα περιθώρια κέρδους στα ίδια επίπεδα, τους μισθούς και τις τιμές κατά μέσο όρο περίπου 1,5% υψηλότερα, με τη συνολική παραγωγή ανεβασμένη κατά περίπου 2%. Ωστόσο, πολλοί επενδυτές βλέπουν μια σημαντική απειλή όπως αυτή του 2008 και 2009, είτε από μια γενικευμένη κρίση της ευρωζώνης ή και από άλλη αιτία, και εκφράζουν το φόβο ότι, σε αντίθεση με το 2008 και το 2009, οι κυβερνήσεις δεν θα έχουν τη δύναμη και την θέληση να αμβλύνουν τις οικονομικές επιπτώσεις.

Οι επενδυτές αυτοί δεν βλέπουν την ετήσια απόδοση του 7% ως μια ρεαλιστική προσδοκία με τους κίνδυνους να αντισταθμίζονται από τις ευκαιρίες. Αντίθετα, το θεωρούν απλά ένα καλό αισιόδοξο σενάριο, που μόνο οι παράτολμοι θα εμπιστεύονταν.

Δεύτερον, πολλοί όντως βλέπουν την ετήσια απόδοση του 7% ως μια εύλογη προσδοκία, και ανυπομονούν να την αρπάξουν – αλλά θεωρούν πως μάλλον δεν μπορούν να αναλάβουν το οικονομικό ρίσκο. Πράγματι, ο κόσμος φαίνεται να βρίσκεται σε πολύ πιο δεινή θέση από ότι πριν πέντε ή δέκα χρόνια. Το βάρος των χρεών είναι υψηλό, και βασικός στόχος των επενδυτών είναι η απώλεια ζημιών και όχι η κερδοσκοπία.

Και οι δύο λόγοι αντικατοπτρίζουν μια τεράστια αποτυχία των οικονομικών θεσμών μας. Ο πρώτος λόγος προδίδει έλλειψη εμπιστοσύνης ότι οι κυβερνήσεις μπορούν και θα κάνουν τη δουλειά που έμαθαν με την Παγκόσμια Ύφεση της δεκαετίας του 1930: να κρατήσουν το ρυθμό των δαπανών σταθερό, έτσι ώστε οι κρίσεις με μακρόχρονα, διψήφια ποσοστά ανεργίας να μην επαναληφθούν. Η δεύτερη αποκαλύπτει αδυναμία του χρηματοοικονομικού κλάδου να κινητοποιήσει επαρκώς την ικανότητα ανάληψης κινδύνων από την πλευρά της κοινωνίας για την εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων.

Ως άτομα φαίνεται ότι είμαστε συχνά έτοιμοι να αναλογιστούμε κάτι που που έχει περίπου 50% πιθανότητες να διπλασιάσει τον πλούτο μας και περίπου 50% πιθανότητα μείωσης κατά το ήμισυ. Η εύρυθμη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών θα μπορούσε να κινητοποιήσει την ικανότητας ανάληψης κινδύνων προς όφελος όλων, έτσι ώστε όσοι δεν πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να αναλάβουν το ρίσκο διαχείρισης ενός χαρτοφυλακίου μετοχών, να ήταν σε θέση να το περάσουν σε τρίτους μετά αμοιβής.

Γνωρίζουμε, ή τουλάχιστον θα έπρεπε να γνωρίζουμε, πώς να οικοδομήσουμε πολιτικούς θεσμούς που να δέχονται την αποστολή της μακροοικονομικής σταθερότητας, και πώς να χτίσει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που χρειάζονται για να κινητοποιήσουν την ικανότητα ανάληψης κινδύνων και τον κίνδυνο εξάπλωσης. Ωστόσο, σε αξιοσημείωτο βαθμό, έχουμε αποτύχει να το πράξουμε.

sofokleous10.gr