Η πρώτη ακριβής μέτρηση ύψους βουνού από τον Ξεναγόρα στο αρχαίο Πύθιο

2018-09-14 14:07:29

Ο Ξεναγόρας μεταξύ 3ου και 2ου αιώνα π.Χ. μέτρησε την υψομετρική διαφορά προς... κορυφή του Ολύμπου, πιθανότατα μέχρι την κορυφή ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ (2473 μ.) με μεγάλη ακρίβεια για την εποχή του.

Ο Ξεναγόρας, για να πετύχει αυτή την εκπληκτική ακρίβεια, χρησιμοποίησε αυστηρές γεωμετρικές μεθόδους και αξιόπιστα όργανα, κατά πάσα πιθανότητα το όργανο Διόπτρα (πρόδρομος του θεοδολίχου για τη μέτρηση των γωνιών), όπως περιγράφεται στο Περί Διόπτρας έργο του Ήρωνα Αλεξανδρέως δύο αιώνες περίπου αργότερα.

Η μέτρηση του ύψους μιας κορυφής του Δυτικού Ολύμπου από τον Ξεναγόρα, πιθανώς κατά την ελληνιστική περίοδο (3ος – 2ος αιώνας π.Χ.), επαληθεύεται σήμερα με μεγάλη ακρίβεια, ιδιαίτερα μετά την ταυτοποίηση του ναού του Πυθίου Απόλλωνα, ύστερα από τις τελευταίες αρχαιολογικές ανασκαφές της δεκαετίας του 1990 και του 2000.

Η μέτρηση αναφέρεται πιθανότατα στην υψηλότερη κορυφή του Δυτικού Ολύμπου με την ονομασία Φλάμπουρο, ορατή από το ναό του αρχαίου Πυθίου της Περραιβικής Τρίπολης

. Το σφάλμα της μέτρησης είναι μικρότερο από 3%, της τάξης του 2% ή περίπου 50 μέτρων, με ακριβές υψόμετρο 2473 μέτρα. Η ιστορική πηγή του Πλούταρχου, στο έργο του Βίοι Παράλληλοι, συνδέεται με την ιστορική μάχη της Πύδνας του 168 π.Χ. και την ύπαρξη της σχετικής επιγραφής στο ιερό του Πυθίου Απόλλωνα.

Η μεθοδολογία μέτρησης από τον Ξεναγόρα θα πρέπει να ομοιάζει αρκετά με εκείνες των Προτάσεων 8 και 12 που περιγράφει ο Ήρων στο περί Διόπτρας έργο του δύο περίπου αιώνες αργότερα και τη χρήση κάποιας μορφής διόπτρας.

Η διερεύνηση της επίδρασης των σφαλμάτων σε συνδυασμό με τη μετρητική διαδικασία και τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της περιοχής του ναού του Απόλλωνα επιβεβαιώνουν την ακρίβεια της μέτρησης.

Η εκπληκτική ακρίβεια της μέτρησης του Ξεναγόρα σε συνδυασμό με την επαλήθευση των ιστορικών πηγών δικαιολογημένα κατατάσσουν τη μέτρηση αυτή ως την πρώτη επιστημονική και πλέον ακριβή υψομέτρηση βουνού στην αρχαιότητα.
Πηγή
Tromaktiko

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ