2012-06-07 08:04:22
Του Θανου Π. Ντοκου*
Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου μπορούν να οδηγήσουν σε τρία πιθανά σενάρια: α) έξοδο από την Ευρωζώνη, όχι λόγω προθέσεων, αλλά εξαιτίας εσφαλμένων χειρισμών και διολίσθηση σε τριτοκοσμική κατάσταση, β) παραμονή στο ευρώ, χωρίς να διδαχθούμε από τα προηγούμενα λάθη μας με αποτέλεσμα μια παρατεταμένη ύφεση και εθνική παρακμή, γ) μια ορθολογική κυβέρνηση που θα πράξει τα απαραίτητα για να μπει η χώρα σε πορεία ανασυγκρότησης και ανάπτυξης (που προϋποθέτει σε επόμενη φάση την οριστική ανανέωση του πολιτικού κόσμου).
Σε αυτή την τρίτη περίπτωση, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μια σειρά εκκρεμοτήτων στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας της χώρας. Ακόμη και με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, θα απαιτηθεί πολύς χρόνος και συστηματική προσπάθεια για να βελτιωθεί η διεθνής εικόνα της χώρας, ενώ το διπλωματικό κεφάλαιο, η περιφερειακή επιρροή αλλά και τα (οικονομικά) μέσα άσκησης εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής θα παραμείνουν αρκετά περιορισμένα.
Ταυτόχρονα, έχουμε αρκετά ανοιχτά μέτωπα, ποικίλης βαρύτητας και οξύτητας: με σαφή διαφορά προτεραιότητας οι σχέσεις με την Τουρκία και κατόπιν η θέση μας στην Ε.Ε., το Σκοπιανό, οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ και τις ανερχόμενες μεγάλες δυνάμεις (ιδιαίτερα με τη Ρωσία και την Κίνα), ο ρόλος μας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο (στρατηγική διάσταση και οικονομική διπλωματία), οι σχέσεις με την Αλβανία, το ενεργειακό ίχνος της χώρας, η παρουσία μας σε διεθνείς οργανισμούς κ.ά. Η αποστολή του ελληνικού μηχανισμού εξωτερικής πολιτικής θα είναι εξαιρετικά δύσκολη και θα απαιτηθεί αποτελεσματική αξιοποίηση όλων των διατιθέμενων συντελεστών ισχύος, συμπεριλαμβανομένης και της «έξυπνης» ισχύος (smart power), ιδιαίτερα όσον αφορά τις συμμαχίες και την ανάληψη εθνικών ή τη συμμετοχή σε πολυμερείς πρωτοβουλίες. Βασική προτεραιότητα θα πρέπει να αποτελέσει η δημιουργία οργάνου στρατηγικού σχεδιασμού (τόσο για την ετοιμασία ενός εθνικού στρατηγικού σχεδίου, όσο και την επεξεργασία δογμάτων εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής και εσωτερικής ασφάλειας).
Πρώτο βήμα για την επεξεργασία αποτελεσματικών (και ρεαλιστικών) δογμάτων είναι η επανεξέταση, από μηδενική βάση αν αυτό απαιτηθεί, των βασικών παραδοχών και αντιλήψεων σε μια σειρά από κεντρικά ζητήματα και η προσαρμογή τους στα σύγχρονα δεδομένα. Στη συνέχεια, αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού καθώς και νέων εργαλείων διπλωματίας, άμυνας και ασφάλειας, στο πλαίσιο μιας πολιτικής που θα υιοθετηθεί από μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου, αλλά και από την ελληνική κοινωνία (στην οποία θα πρέπει να παρουσιαστεί με τρόπο καθαρό και ειλικρινή). Μόνο η στήριξη των πολιτών θα εξασφαλίσει την επιτυχία της συζητούμενης πολιτικής και θα αποτρέψει τη δημαγωγική εκμετάλλευση ζητημάτων και προκλήσεων υψηλής σπουδαιότητας, όπως η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και το μεταναστευτικό.
Τέλος, απαιτείται και μια ενεργητική εξωτερική πολιτική με στόχο τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για κλείσιμο ζητημάτων με τρόπο που να κατοχυρώνει τα ζωτικά μας συμφέροντα - που θα πρέπει επιτέλους να καθοριστούν με σαφήνεια, διαδικασία την οποία δεν μπήκαν στον κόπο να ολοκληρώσουν οι πολιτικές μας ηγεσίες.
* Ο κ. Θάνος Π. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ.
InfoGnomon
Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου μπορούν να οδηγήσουν σε τρία πιθανά σενάρια: α) έξοδο από την Ευρωζώνη, όχι λόγω προθέσεων, αλλά εξαιτίας εσφαλμένων χειρισμών και διολίσθηση σε τριτοκοσμική κατάσταση, β) παραμονή στο ευρώ, χωρίς να διδαχθούμε από τα προηγούμενα λάθη μας με αποτέλεσμα μια παρατεταμένη ύφεση και εθνική παρακμή, γ) μια ορθολογική κυβέρνηση που θα πράξει τα απαραίτητα για να μπει η χώρα σε πορεία ανασυγκρότησης και ανάπτυξης (που προϋποθέτει σε επόμενη φάση την οριστική ανανέωση του πολιτικού κόσμου).
Σε αυτή την τρίτη περίπτωση, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μια σειρά εκκρεμοτήτων στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας της χώρας. Ακόμη και με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, θα απαιτηθεί πολύς χρόνος και συστηματική προσπάθεια για να βελτιωθεί η διεθνής εικόνα της χώρας, ενώ το διπλωματικό κεφάλαιο, η περιφερειακή επιρροή αλλά και τα (οικονομικά) μέσα άσκησης εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής θα παραμείνουν αρκετά περιορισμένα.
Ταυτόχρονα, έχουμε αρκετά ανοιχτά μέτωπα, ποικίλης βαρύτητας και οξύτητας: με σαφή διαφορά προτεραιότητας οι σχέσεις με την Τουρκία και κατόπιν η θέση μας στην Ε.Ε., το Σκοπιανό, οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ και τις ανερχόμενες μεγάλες δυνάμεις (ιδιαίτερα με τη Ρωσία και την Κίνα), ο ρόλος μας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο (στρατηγική διάσταση και οικονομική διπλωματία), οι σχέσεις με την Αλβανία, το ενεργειακό ίχνος της χώρας, η παρουσία μας σε διεθνείς οργανισμούς κ.ά. Η αποστολή του ελληνικού μηχανισμού εξωτερικής πολιτικής θα είναι εξαιρετικά δύσκολη και θα απαιτηθεί αποτελεσματική αξιοποίηση όλων των διατιθέμενων συντελεστών ισχύος, συμπεριλαμβανομένης και της «έξυπνης» ισχύος (smart power), ιδιαίτερα όσον αφορά τις συμμαχίες και την ανάληψη εθνικών ή τη συμμετοχή σε πολυμερείς πρωτοβουλίες. Βασική προτεραιότητα θα πρέπει να αποτελέσει η δημιουργία οργάνου στρατηγικού σχεδιασμού (τόσο για την ετοιμασία ενός εθνικού στρατηγικού σχεδίου, όσο και την επεξεργασία δογμάτων εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής και εσωτερικής ασφάλειας).
Πρώτο βήμα για την επεξεργασία αποτελεσματικών (και ρεαλιστικών) δογμάτων είναι η επανεξέταση, από μηδενική βάση αν αυτό απαιτηθεί, των βασικών παραδοχών και αντιλήψεων σε μια σειρά από κεντρικά ζητήματα και η προσαρμογή τους στα σύγχρονα δεδομένα. Στη συνέχεια, αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού καθώς και νέων εργαλείων διπλωματίας, άμυνας και ασφάλειας, στο πλαίσιο μιας πολιτικής που θα υιοθετηθεί από μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου, αλλά και από την ελληνική κοινωνία (στην οποία θα πρέπει να παρουσιαστεί με τρόπο καθαρό και ειλικρινή). Μόνο η στήριξη των πολιτών θα εξασφαλίσει την επιτυχία της συζητούμενης πολιτικής και θα αποτρέψει τη δημαγωγική εκμετάλλευση ζητημάτων και προκλήσεων υψηλής σπουδαιότητας, όπως η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και το μεταναστευτικό.
Τέλος, απαιτείται και μια ενεργητική εξωτερική πολιτική με στόχο τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για κλείσιμο ζητημάτων με τρόπο που να κατοχυρώνει τα ζωτικά μας συμφέροντα - που θα πρέπει επιτέλους να καθοριστούν με σαφήνεια, διαδικασία την οποία δεν μπήκαν στον κόπο να ολοκληρώσουν οι πολιτικές μας ηγεσίες.
* Ο κ. Θάνος Π. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
H Formula 1 παει στα σχολεια μας...
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τέλος στα λιπαρά μαλλιά
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
