2018-11-12 11:28:41
Η Ελλάδα έφτασε πολύ κοντά στην έξοδο από τη Ζώνη του Ευρώ το καλοκαίρι του 2015 παραδέχεται στην «Καθημερινή» ο τέως Πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ. Το Grexit δεν ήταν μπλόφα. Ήταν, σημειώνει χαρακτηριστικά, ένα Plan B το οποίο είχε προετοιμαστεί για παν ενδεχόμενο με παρότρυνση της Μέρκελ μετά την απόφαση Τσίπρα να κάνει δημοψήφισμα.
Ο κ. Ολάντ μιλάει για το δραματικό παρασκήνιο που οδήγησε στη συμφωνία του τρίτου μνημονίου και υπογραμμίζει την προσπάθεια που κατέβαλε η γαλλική πλευρά για να μη φτάσει ποτέ στο τραπέζι το Plan B για την Ελλάδα. «Εάν απομακρυνθεί η Ελλάδα, ποιος θα είναι ο επόμενος; Είστε βέβαιοι ότι δεν θα είστε ο επόμενος;», ήταν το κύριο επιχείρημά του προς τους εταίρους.
Πλέκει, όμως, και το εγκώμιο της καγκελαρίου για την αποτροπή του Grexit. «Η Άγκελα Μέρκελ ήταν απαιτητική αλλά και υπομονετική. Την τελευταία στιγμή, ενώ θα μπορούσε να κλίνει προς την επιλογή της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, κάτι για το οποίο την πίεζαν αναμφίβολα μέσα από την κυβέρνησή της, αντιστάθηκε για να μπορέσει να βρεθεί μια αξιόπιστη και βιώσιμη λύση».
Κύριε πρόεδρε, ήθελα κατ’ αρχάς να σας ρωτήσω πόσο σημαντικές ήταν η Ελλάδα και η ελληνική υπόθεση κατά τη διάρκεια της θητείας σας;
Όταν ανέλαβα την Προεδρία της Δημοκρατίας το 2012, ο ελληνικός φάκελος ήταν ήδη εδώ και αρκετούς μήνες στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και στο τραπέζι του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας. Και δούλεψα όλα αυτά τα χρόνια για να μπορέσει η Ελλάδα να μείνει στη Ζώνη του Ευρώ. Παρέστην σε αμέτρητες συναντήσεις είτε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, είτε με τους Έλληνες Πρωθυπουργούς, είτε, κυρίως, με την Άγκελα Μέρκελ, η οποία ήταν ενίοτε ένας δύσκολος εταίρος σε όλες αυτές τις διαπραγματεύσεις.
Πώς είδατε τον Αλέξη Τσίπρα όταν κέρδισε τις εκλογές; Ως μία απειλή για το στάτους κβο στην Ευρώπη ή ως έναν πιθανό συνομιλητή/συνοδοιπόρο;
Τον είδα ως Αρχηγό μιας κυβέρνησης που εξελέγη για να ξεκινήσει μια διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης των όρων που είχαν επιβληθεί από την τρόικα στην Ελλάδα και οι οποίοι ήταν ιδιαίτερα σκληροί. Τον είδα ως έναν συνομιλητή όχι μόνον επειδή είχε το δικαίωμα αλλά και σοβαρό. Αναγνώρισα βαθιά το γεγονός ότι η πρώτη χώρα που επισκέφθηκε ο Αλέξης Τσίπρας ήταν η Γαλλία. Αισθάνθηκα υποχρεωμένος, από τη φιλία που με δένει με τον ελληνικό λαό και τον σεβασμό μου προς τον Αλέξη Τσίπρα, να κάνω το παν για να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη και να υπάρξει ελάφρυνση στο αυστηρό πρόγραμμα που απαιτούσαν οι ευρωπαϊκές αρχές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την επιστροφή της ισορροπίας των δημοσιονομικών της Ελλάδας. Ήμουν πάντα ειλικρινής με τον Αλέξη Τσίπρα, του επεσήμανα τι τον περιμένει σε αυτή τη διαδικασία. Τον ενθάρρυνα να συνεργαστεί με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και με την κ. Μέρκελ, να είναι τόσο πρωταγωνιστής όσο και εταίρος, να μην απομονωθεί.
Ποιες ήταν οι πρώτες συμβουλές που του δώσατε; Πιστέψατε ποτέ ότι θα σταματούσε την πληρωμή των ελληνικών υποχρεώσεων εκβιάζοντας μία λύση; Θεωρήσατε ποτέ ότι ο ίδιος, την περίοδο Βαρουφάκη, σκεπτόταν την έξοδο από το ευρώ;
Είχα συμβουλέψει τον Αλέξη Τσίπρα να ανοίξει τα χαρτιά του με την Άγκελα Μέρκελ. Να δείξει ότι ήξερε την ατζέντα του, ότι ήξερε ποιοι ήταν οι κίνδυνοι σε περίπτωση αποτυχίας και ποιες θα ήταν οι εγγυήσεις για την επιβολή των δεσμεύσεων. Η Άγκελα Μέρκελ ήταν απαιτητική αλλά και υπομονετική. Την τελευταία στιγμή, ενώ θα μπορούσε να κλίνει προς την επιλογή της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, κάτι για το οποίο την πίεζαν αναμφίβολα μέσα από την κυβέρνησή της, αντιστάθηκε για να μπορέσει να βρεθεί μια αξιόπιστη και βιώσιμη λύση. Ο εκβιασμός δεν αποτελεί ποτέ λύση, ωστόσο, ήταν απαραίτητο ο Αλέξης Τσίπρας να προβάλει το πόσο επώδυνες ήταν ήδη οι προσπάθειες για τη χώρα του και ότι υπήρχε η ανάγκη να του δοθεί χρόνος να διορθώσει τα οικονομικά που είχαν υποβαθμιστεί από τους προκατόχους του. Κράτησε τον λόγο του. Εάν ο Αλέξης Τσίπρας σκέφθηκε να φύγει από την Ευρωζώνη, δεν το είπε ποτέ, και ποτέ δεν απείλησε ότι θα το κάνει.
Πόσο δύσκολο ήταν να πεισθεί η κ. Μέρκελ ότι έπρεπε να του δώσει μία ευκαιρία;
Φρόντισα ώστε η Άγκελα Μέρκελ να μην παρασυρθεί προς μια λύση που θα ήταν αντίθετη προς τα συμφέροντα της Ευρώπης. Ήμουν ο πρωτεργάτης της επίμονης αναζήτησης λύσης, αλλά χωρίς τη συγκατάθεση της Άγκελα Μέρκελ οι προσπάθειές μου θα ήταν μάταιες.
Είχατε μια δραματική συνάντηση με τον κ. Τσίπρα και την κ. Μέρκελ λίγο πριν ανακοινώσει το δημοψήφισμα. Τι ελέχθη εκεί; Σας αιφνιδίασε το δημοψήφισμα, τι του είπατε εσείς και τι η Μέρκελ στην τριμερή τηλεφωνική διάσκεψη που είχατε την ημέρα που το ανακοίνωσε;
Αυτή η τηλεφωνική συνομιλία ήταν ιδιαίτερα έντονη, διότι η Άγκελα Μέρκελ και εγώ είχαμε στηρίξει πολύ τον Αλέξη Τσίπρα και τον είχαμε τότε ενθαρρύνει να υιοθετήσει το σχέδιο που πρότεινε η Επιτροπή. Αλλά ήθελε μια καλύτερη συμφωνία και την υποστήριξη της χώρας του με δημοψήφισμα για να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με νέα ισχύ, το οποίο και έγινε. Όμως υπήρχε ο κίνδυνος να πάψουν οι περαιτέρω διαπραγματεύσεις. Εδώ και πάλι διασφάλισα ότι μετά την ψηφοφορία των Ελλήνων θα μπορούσαμε να ανοίξουμε πάλι τις συζητήσεις για την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και για ένα νέο πρόγραμμα βοήθειας. Αυτό δεν ήταν αυτονόητο, διότι πολλοί θεωρούσαν, ειδικά στη Γερμανία, ότι η λογική συνέπεια του δημοψηφίσματος έπρεπε να είναι το τέλος της διαπραγμάτευσης και η έξοδος της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ. Είπα αυτήν την κουβέντα στον Αλέξη: «Βοήθησέ με, να σε βοηθήσω».
Το βράδυ του δημοψηφίσματος είχατε δραματικές επικοινωνίες με τον Έλληνα Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τι συζητήσατε και σε ποια φόρμουλα καταλήξατε για να ξεκινήσει πάλι ο διάλογος με τον Τσίπρα;
Ο φίλος μου Προκόπης Παυλόπουλος, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Με διαβεβαίωσε πως η Ελλάδα είναι ακλόνητα ευρωπαϊκή και μου ζήτησε να εμπιστευθώ ότι η ελληνική κυβέρνηση θα επιστρέψει στον διάλογο, το οποίο και έγινε. Παρ’ όλο που δεν έχει την ίδια πολιτική κατεύθυνση με τον Αλέξη Τσίπρα, ήταν πολύ σημαντικό να μπορέσει να βεβαιώσει, εξ ονόματος του ελληνικού λαού, την καλή πίστη του πρωθυπουργού. Καλή πίστη που πράγματι υπήρξε.
Θέλω να μου περιγράψετε αυτό το δραματικό τηλεφώνημα που είχατε με τον κ. Τσίπρα το βράδυ που βγήκε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Ελλάδα.
Ναι, ο Τσίπρας είχε κερδίσει το δημοψήφισμα, αλλά είχε χάσει την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων. Μπορούσε να είναι περήφανος που έπεισε τους Έλληνες να τον στηρίξουν, αλλά έπρεπε και να ανησυχεί πολύ για την επόμενη ημέρα. Εκείνη τη νύχτα τον συνεχάρην για το αποτέλεσμα, αλλά του είπα ότι τώρα θα αντιμετώπιζε πολύ μεγάλες δυσκολίες, αναφέροντάς του το εξής: «Εάν θέλεις να παραμείνει η Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ, πρέπει να το πεις σύντομα. Πρέπει να ανοίξεις άμεσα τις διαπραγματεύσεις. Βοήθησέ με, να σε βοηθήσω. Αν θέλεις να πας σε μια λύση, θα σε βοηθήσω. Αλλά μπορώ μόνο μέχρι εκεί που εσύ θα έχεις αποφασίσει». Και τελικά ήρθε στη διαπραγμάτευση.
Του ζητήθηκε να απολύσει τον Βαρουφάκη πριν πάει στις Βρυξέλλες;
Ποτέ δεν απαιτήσαμε κάτι από τον Αλέξη Τσίπρα σε ό,τι αφορούσε την επιλογή των ανθρώπων, διότι ήταν αποκλειστικά δική του ευθύνη. Ποτέ δεν του ασκήσαμε πίεση, παρ’ όλο που είναι αλήθεια ότι ο Υπουργός κ. Βαρουφάκης δεν έκανε τίποτα για να διευκολύνει τη συμφωνία στο Eurogroup. Δεν σταματούσε να κομπάζει και έδινε μαθήματα οικονομίας στους συναδέλφους του.
Η καθυστέρηση της Ευρώπης κόστισε χρήμα και πόνο στους Έλληνες
Πόσο κοντά στο Grexit φτάσαμε στις 12-13 Ιουλίου; Υπήρχε όντως έτοιμο σχέδιο;
Το καθήκον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήταν να προετοιμάσουν αυτήν την επιλογή, αλλά ποτέ τίποτα δεν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δεν ήθελα να εξετάσουμε αυτό το ενδεχόμενο, διότι το να το εξετάσουμε σήμαινε και να το αποδεχθούμε.
Φοβηθήκατε ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα έφευγε από το τραπέζι; Τι του είπατε;
Κατά τη διάρκεια της νύχτας φτάσαμε πολλές φορές κοντά στην καταστροφή διότι προσετίθεντο συνεχώς όροι από τον έναν ή τον άλλον και υπήρξαν πολλές διακοπές της συνεδρίασης. Έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε μια συζήτηση, όχι πλέον με τα 19 μέλη της Ευρωζώνης, αλλά σε ένα πιο περιορισμένο σώμα που θα αποτελείτο από τη Μέρκελ, τον Τουσκ, τον Τσίπρα, τον Γιούνκερ και εμένα. Αυτό το σχήμα μάς επέτρεψε να επιστρέψουμε στους αρχηγούς των κυβερνήσεων με μια συμφωνία, η οποία και υιοθετήθηκε τελικά τις πρωινές ώρες, έπειτα από εργασίες που διήρκεσαν όλη νύχτα.
Παίξατε καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή του Grexit. Εχει φύγει εντελώς ο κίνδυνος; Τι λάθη έκανε η Ευρώπη σε αυτή την υπόθεση της ελληνικής διάσωσης;
Το επιχείρημά μου ήταν να πείσω τους εταίρους μας ότι η έξοδος της Ελλάδας δεν ήταν μόνο ένα πρόβλημα για την Ελλάδα, αλλά για όλη την Ευρώπη, επειδή αυτό θα σήμαινε ότι η Ευρωζώνη μπορούσε να διαλυθεί. Τους προειδοποιούσα: «Εάν απομακρυνθεί η Ελλάδα, ποιος θα είναι ο επόμενος; Είστε βέβαιοι ότι δεν θα είστε ο επόμενος;».
Πιστεύω ότι η προειδοποίηση αυτή έκανε σαφές ότι η αλληλεγγύη ισοδυναμούσε με σταθερότητα. Ποτέ δεν πίστευα στην προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ. Ήταν δρόμος χωρίς επιστροφή. Εκ των υστέρων μπορούμε να πούμε ότι είχαμε δίκιο, γιατί η Ζώνη του Ευρώ παρέμεινε ενωμένη και η Ελλάδα εκπλήρωσε όλες τις δεσμεύσεις της. Πέτυχε όλα τα αναμενόμενα αποτελέσματα, και ακόμη περισσότερα, ιδίως όσον αφορά το δημοσιονομικό πλεόνασμα.
Ήταν επίσης απαραίτητο να δείξουμε ότι η Ευρώπη άντεχε σε μια εποχή που πολλοί αναρωτήθηκαν για το μέλλον της: Αναμενόταν το βρετανικό δημοψήφισμα, το προσφυγικό ζήτημα απασχολούσε όλες τις χώρες. Η έξοδος της Ελλάδας δεν θα ήταν απλώς μια αποσυναρμολόγηση της Ζώνης του Ευρώ, θα σήμαινε την αποδόμηση ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό που προσάπτω συχνά στην Ευρώπη δεν είναι η κατεύθυνση των αποφάσεών της, αλλά ο χρόνος που χρειάζεται για να τις πάρει. Το ελληνικό ζήτημα ήταν ευρέως γνωστό από το 2010. Επιλύθηκε το 2015. Αυτό κόστισε χρόνο, χρήμα και πολύ πόνο και θυσίες για τους Έλληνες.
Η γεωπολιτική κατάσταση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απόφαση να παραμείνει η Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ, και ποιος ήταν ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών σε αυτή την κρίση;
Ο Μπαράκ Ομπάμα επέμεινε πολύ ώστε να βρεθεί μια λύση, αλλά το ΔΝΤ δεν βοήθησε ιδιαίτερα, ειδικά ο εκπρόσωπός του στην Ελλάδα. Όμως ήταν δουλειά των Ευρωπαίων και μόνον αυτών να βρουν λύση.
Η διαπραγμάτευση
Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη για το κατά πόσον η κ. Μέρκελ, ο κ. Σόιμπλε μπλόφαραν για το Grexit ή εάν ήταν μια πραγματική απειλή. Εσείς τι λέτε γι’ αυτό;
Για τους Γερμανούς, ήταν μια πιθανότητα, η οποία αρχικά ήταν μάλλον θεωρητική ώστε να ασκηθεί πίεση στις ελληνικές αρχές, αλλά κάποια στιγμή, μετά το δημοψήφισμα που διοργανώθηκε στην Ελλάδα για το σχέδιο της Επιτροπής, η Γερμανία άλλαξε σημαντικά τη θέση της, και ζήτησε να υπάρξει έστω η μελέτη ενός Grexit.
H κ. Μέρκελ μου είπε ότι θα έπρεπε να εξετάσουμε την επιλογή του Grexit. Ότι αν η Γαλλία ήθελε να κρατήσει την Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ, θα έπρεπε να αποδεχθεί πως σε περίπτωση αποτυχίας χρειαζόταν να εξεταστεί και να προετοιμαστεί η λύση. Και απάντησα στην Άγκελα Μέρκελ ότι πριν εξετάσουμε αυτό το ενδεχόμενο, έπρεπε να γίνουν τα πάντα για να κρατηθεί η Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ. Πρόσθεσα ότι το Plan A ήταν να κρατήσουμε την Ελλάδα, ποτέ δεν είχα εμπιστοσύνη στα Plan Β. Όμως ήταν ένα Plan Β. Και ως τέτοιο το πρότειναν οι Γερμανοί για την περίπτωση που η διαπραγμάτευση αποτύγχανε. Άρα, ναι, η Ελλάδα έφτασε κοντά στην έξοδο από τη Ζώνη του Ευρώ.
Οι πιο δραματικές ημέρες ήταν πριν από το δημοψήφισμα
Είστε ένας αποδεδειγμένος φίλος της Ελλάδος. Πώς βλέπετε το μέλλον της;
Η Γαλλία είναι βαθιά συνδεδεμένη με την παρουσία και την επιρροή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν ήταν εκείνος που επέτρεψε στην Ελλάδα να μπει στην Ε.Ε. μετά την πτώση της δικτατορίας. Ο Φρανσουά Μιτεράν ήταν εκείνος ο οποίος έκανε τα πάντα για να καταστήσει την Ελλάδα πλήρη εταίρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Λιονέλ Ζοσπέν ήταν εκείνος που ήθελε να γίνει δεκτή η Ελλάδα στην Ευρωζώνη. Ως σοσιαλιστής και ως Γάλλος, αισθανόμουν την κληρονομιά αυτών των σπουδαίων αποφάσεων. Ο Αλέξης Τσίπρας είναι ένας θαρραλέος άνθρωπος, ειλικρινής στις δεσμεύσεις του και επίμονος στη διαπραγμάτευση. Γνωρίζει άψογα τα θέματα που διαχειρίζεται. Αυτό ήταν ένα πλεονέκτημα για τη διαπραγμάτευση. Ήξερε ότι, πέρα από την πολιτική και τις αρχές που έπρεπε να θέσει, έπρεπε να πάει σε λεπτομέρειες, και το έκανε σπουδαία με τον Υπουργό Οικονομικών του Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Ποια είναι η πιο δραματική στιγμή που ζήσατε σε όλο αυτό το επεισόδιο;
Οι ημέρες που προηγήθηκαν του δημοψηφίσματος, επειδή ήξερα ότι υπήρχε πιθανότητα οριστικής ρήξης. Και οι ημέρες που ακολούθησαν, επειδή κάποιοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το αποτέλεσμα για να φέρουν τη ρήξη. Αυτό κρίθηκε σε λίγες ώρες. Η πιο αποφασιστική στιγμή ήταν αναμφίβολα στην αρχή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όταν οι Υπουργοί Οικονομικών δεν είχαν έρθει σε συμφωνία την προηγουμένη. Ανακοίνωσα τότε πως ο στόχος ήταν να γίνουν τα πάντα για να κρατηθεί η Ελλάδα, και η Άγκελα Μέρκελ συμφώνησε. Θυμάμαι τη χειραψία που ανταλλάξαμε με τον Αλέξη Τσίπρα στο τέλος αυτής της μακράς νύχτας. Oταν του είπα ότι είχε πετύχει, μου απάντησε ότι το πιο δύσκολο ερχόταν για εκείνον διότι έπρεπε να σταθεί ενώπιον του Κοινοβουλίου και του ελληνικού λαού. Και το κατάφερε. Ξέρω τι οφείλει η Ευρώπη στην Ελλάδα. Περισσότερο και από την ιστορία μας, οφείλει τον πολιτισμό, τη δημοκρατία. Η Ελλάδα δεν είναι μια οποιαδήποτε χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ευρωπαϊκή ήπειρος χωρίς την Ελλάδα δεν είναι πλέον η Ευρώπη. Και η Ελλάδα χωρίς την Ευρώπη δεν θα είναι πια η ίδια.
Εγκλωβισμένη η Ε.Ε. από κυβερνήσεις λαϊκιστικών κομμάτων
Πιστεύετε ότι οι αποφάσεις στην Ε.Ε. λαμβάνονται δημοκρατικά; Μήπως τα μικρά κράτη-μέλη, όπως η Ελλάδα, έχουν δίκιο να θεωρούν ότι δεν έχουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων;
Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα πηγάζουν από δημοκρατικές διαδικασίες. Είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που το απαρτίζουν εκλέγονται από τους αντίστοιχους λαούς τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πηγάζει από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αφού αυτό τη συστήνει. Και τέλος, οι ευρωβουλευτές, οι οποίοι έχουν εκλεγεί και έχουν νόμιμη εξουσία. Τα «μικρότερα κράτη» έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα στα θεσμικά όργανα από ό,τι φαντάζονται, διότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικρατεί ο κανόνας της ομοφωνίας ή της συναίνεσης. Μερικές φορές εις βάρος των άλλων, το είδαμε με το ζήτημα των προσφύγων. Το μόνο ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι εάν η διαδικασία λήψης αποφάσεων της Ευρώπης είναι δίκαιη ή όχι. Όσο με αφορά, θεωρώ ότι η Ευρώπη συχνά ενεργεί προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά με χρονοβόρο διαδικασία, και η περίπτωση της Ελλάδας αποτελεί τέτοιο παράδειγμα.
Θεωρείτε την άνοδο του λαϊκισμού και των ευρωσκεπτικιστών πραγματική απειλή για την Ε.Ε.; Ποια είναι τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από τις Βρυξέλλες στο άμεσο μέλλον και ποια είναι τα μηνύματα που πρέπει να περάσουν μέχρι τις ευρωεκλογές για να εμποδίσουν αυτή την άνοδο;
Ναι, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ήδη εγκλωβισμένη από κυβερνήσεις λαϊκιστικών κομμάτων, σε τομείς όπως η μετανάστευση, η μάχη κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη και η φορολογική εναρμόνιση. Η Ευρώπη απειλείται επίσης όσον αφορά την εφαρμογή των κανόνων από κόμματα που αυτοπροσδιορίζονται ως υπερασπιστές της εθνικής κυριαρχίας. Τι πρέπει να γίνει για να αποτραπεί αυτή η διαδικασία; Δεν πρέπει απλώς να καταγγείλουμε αυτούς τους λαϊκιστές, πρέπει επιπλέον να δείξουμε ότι η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει πηγή προόδου, ευημερίας, προστασίας και ασφάλειας. Αυτό λείπει τα τελευταία χρόνια.
Ανησυχείτε για την Ευρώπη;
Ανησυχώ για την κατάσταση στην Ευρώπη, φυσικά λόγω των λαϊκιστών. Και τούτο, επειδή η Ευρώπη έχει μπλοκαριστεί. Έχει ακινητοποιηθεί. Τίποτα δεν προχωράει. Άρα αυτό που χρειάζεται είναι να συσταθεί μια ομάδα από αρκετές χώρες που θα το επιθυμούν, η Ελλάδα είναι σε αυτές, η οποία θα μπορούσε να αποφασίζει, στο πλαίσιο της Ευρώπης των «27», τι θα μπορούσαμε να κάνουμε παραπάνω. Παραπάνω για την οικολογία, για τη φορολογική εναρμόνιση, για τον έλεγχο της μετανάστευσης, για την υποδοχή των προσφύγων. Οι αποφάσεις να λαμβάνονται, όμως, από ορισμένες χώρες, αντί να μένουμε σε μια Ευρώπη των «27» που είναι μεν οπωσδήποτε το κοινό μας πεπρωμένο, αλλά που δεν μας δίνει την ικανότητα να δράσουμε. Αυτή είναι η πρόκληση των επόμενων ευρωεκλογών.
kathimerini.gr
«The New Daily Mail»
Ο κ. Ολάντ μιλάει για το δραματικό παρασκήνιο που οδήγησε στη συμφωνία του τρίτου μνημονίου και υπογραμμίζει την προσπάθεια που κατέβαλε η γαλλική πλευρά για να μη φτάσει ποτέ στο τραπέζι το Plan B για την Ελλάδα. «Εάν απομακρυνθεί η Ελλάδα, ποιος θα είναι ο επόμενος; Είστε βέβαιοι ότι δεν θα είστε ο επόμενος;», ήταν το κύριο επιχείρημά του προς τους εταίρους.
Πλέκει, όμως, και το εγκώμιο της καγκελαρίου για την αποτροπή του Grexit. «Η Άγκελα Μέρκελ ήταν απαιτητική αλλά και υπομονετική. Την τελευταία στιγμή, ενώ θα μπορούσε να κλίνει προς την επιλογή της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, κάτι για το οποίο την πίεζαν αναμφίβολα μέσα από την κυβέρνησή της, αντιστάθηκε για να μπορέσει να βρεθεί μια αξιόπιστη και βιώσιμη λύση».
Κύριε πρόεδρε, ήθελα κατ’ αρχάς να σας ρωτήσω πόσο σημαντικές ήταν η Ελλάδα και η ελληνική υπόθεση κατά τη διάρκεια της θητείας σας;
Όταν ανέλαβα την Προεδρία της Δημοκρατίας το 2012, ο ελληνικός φάκελος ήταν ήδη εδώ και αρκετούς μήνες στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και στο τραπέζι του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας. Και δούλεψα όλα αυτά τα χρόνια για να μπορέσει η Ελλάδα να μείνει στη Ζώνη του Ευρώ. Παρέστην σε αμέτρητες συναντήσεις είτε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, είτε με τους Έλληνες Πρωθυπουργούς, είτε, κυρίως, με την Άγκελα Μέρκελ, η οποία ήταν ενίοτε ένας δύσκολος εταίρος σε όλες αυτές τις διαπραγματεύσεις.
Πώς είδατε τον Αλέξη Τσίπρα όταν κέρδισε τις εκλογές; Ως μία απειλή για το στάτους κβο στην Ευρώπη ή ως έναν πιθανό συνομιλητή/συνοδοιπόρο;
Τον είδα ως Αρχηγό μιας κυβέρνησης που εξελέγη για να ξεκινήσει μια διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης των όρων που είχαν επιβληθεί από την τρόικα στην Ελλάδα και οι οποίοι ήταν ιδιαίτερα σκληροί. Τον είδα ως έναν συνομιλητή όχι μόνον επειδή είχε το δικαίωμα αλλά και σοβαρό. Αναγνώρισα βαθιά το γεγονός ότι η πρώτη χώρα που επισκέφθηκε ο Αλέξης Τσίπρας ήταν η Γαλλία. Αισθάνθηκα υποχρεωμένος, από τη φιλία που με δένει με τον ελληνικό λαό και τον σεβασμό μου προς τον Αλέξη Τσίπρα, να κάνω το παν για να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη και να υπάρξει ελάφρυνση στο αυστηρό πρόγραμμα που απαιτούσαν οι ευρωπαϊκές αρχές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την επιστροφή της ισορροπίας των δημοσιονομικών της Ελλάδας. Ήμουν πάντα ειλικρινής με τον Αλέξη Τσίπρα, του επεσήμανα τι τον περιμένει σε αυτή τη διαδικασία. Τον ενθάρρυνα να συνεργαστεί με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και με την κ. Μέρκελ, να είναι τόσο πρωταγωνιστής όσο και εταίρος, να μην απομονωθεί.
Ποιες ήταν οι πρώτες συμβουλές που του δώσατε; Πιστέψατε ποτέ ότι θα σταματούσε την πληρωμή των ελληνικών υποχρεώσεων εκβιάζοντας μία λύση; Θεωρήσατε ποτέ ότι ο ίδιος, την περίοδο Βαρουφάκη, σκεπτόταν την έξοδο από το ευρώ;
Είχα συμβουλέψει τον Αλέξη Τσίπρα να ανοίξει τα χαρτιά του με την Άγκελα Μέρκελ. Να δείξει ότι ήξερε την ατζέντα του, ότι ήξερε ποιοι ήταν οι κίνδυνοι σε περίπτωση αποτυχίας και ποιες θα ήταν οι εγγυήσεις για την επιβολή των δεσμεύσεων. Η Άγκελα Μέρκελ ήταν απαιτητική αλλά και υπομονετική. Την τελευταία στιγμή, ενώ θα μπορούσε να κλίνει προς την επιλογή της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, κάτι για το οποίο την πίεζαν αναμφίβολα μέσα από την κυβέρνησή της, αντιστάθηκε για να μπορέσει να βρεθεί μια αξιόπιστη και βιώσιμη λύση. Ο εκβιασμός δεν αποτελεί ποτέ λύση, ωστόσο, ήταν απαραίτητο ο Αλέξης Τσίπρας να προβάλει το πόσο επώδυνες ήταν ήδη οι προσπάθειες για τη χώρα του και ότι υπήρχε η ανάγκη να του δοθεί χρόνος να διορθώσει τα οικονομικά που είχαν υποβαθμιστεί από τους προκατόχους του. Κράτησε τον λόγο του. Εάν ο Αλέξης Τσίπρας σκέφθηκε να φύγει από την Ευρωζώνη, δεν το είπε ποτέ, και ποτέ δεν απείλησε ότι θα το κάνει.
Πόσο δύσκολο ήταν να πεισθεί η κ. Μέρκελ ότι έπρεπε να του δώσει μία ευκαιρία;
Φρόντισα ώστε η Άγκελα Μέρκελ να μην παρασυρθεί προς μια λύση που θα ήταν αντίθετη προς τα συμφέροντα της Ευρώπης. Ήμουν ο πρωτεργάτης της επίμονης αναζήτησης λύσης, αλλά χωρίς τη συγκατάθεση της Άγκελα Μέρκελ οι προσπάθειές μου θα ήταν μάταιες.
Είχατε μια δραματική συνάντηση με τον κ. Τσίπρα και την κ. Μέρκελ λίγο πριν ανακοινώσει το δημοψήφισμα. Τι ελέχθη εκεί; Σας αιφνιδίασε το δημοψήφισμα, τι του είπατε εσείς και τι η Μέρκελ στην τριμερή τηλεφωνική διάσκεψη που είχατε την ημέρα που το ανακοίνωσε;
Αυτή η τηλεφωνική συνομιλία ήταν ιδιαίτερα έντονη, διότι η Άγκελα Μέρκελ και εγώ είχαμε στηρίξει πολύ τον Αλέξη Τσίπρα και τον είχαμε τότε ενθαρρύνει να υιοθετήσει το σχέδιο που πρότεινε η Επιτροπή. Αλλά ήθελε μια καλύτερη συμφωνία και την υποστήριξη της χώρας του με δημοψήφισμα για να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με νέα ισχύ, το οποίο και έγινε. Όμως υπήρχε ο κίνδυνος να πάψουν οι περαιτέρω διαπραγματεύσεις. Εδώ και πάλι διασφάλισα ότι μετά την ψηφοφορία των Ελλήνων θα μπορούσαμε να ανοίξουμε πάλι τις συζητήσεις για την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και για ένα νέο πρόγραμμα βοήθειας. Αυτό δεν ήταν αυτονόητο, διότι πολλοί θεωρούσαν, ειδικά στη Γερμανία, ότι η λογική συνέπεια του δημοψηφίσματος έπρεπε να είναι το τέλος της διαπραγμάτευσης και η έξοδος της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ. Είπα αυτήν την κουβέντα στον Αλέξη: «Βοήθησέ με, να σε βοηθήσω».
Το βράδυ του δημοψηφίσματος είχατε δραματικές επικοινωνίες με τον Έλληνα Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τι συζητήσατε και σε ποια φόρμουλα καταλήξατε για να ξεκινήσει πάλι ο διάλογος με τον Τσίπρα;
Ο φίλος μου Προκόπης Παυλόπουλος, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Με διαβεβαίωσε πως η Ελλάδα είναι ακλόνητα ευρωπαϊκή και μου ζήτησε να εμπιστευθώ ότι η ελληνική κυβέρνηση θα επιστρέψει στον διάλογο, το οποίο και έγινε. Παρ’ όλο που δεν έχει την ίδια πολιτική κατεύθυνση με τον Αλέξη Τσίπρα, ήταν πολύ σημαντικό να μπορέσει να βεβαιώσει, εξ ονόματος του ελληνικού λαού, την καλή πίστη του πρωθυπουργού. Καλή πίστη που πράγματι υπήρξε.
Θέλω να μου περιγράψετε αυτό το δραματικό τηλεφώνημα που είχατε με τον κ. Τσίπρα το βράδυ που βγήκε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Ελλάδα.
Ναι, ο Τσίπρας είχε κερδίσει το δημοψήφισμα, αλλά είχε χάσει την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων. Μπορούσε να είναι περήφανος που έπεισε τους Έλληνες να τον στηρίξουν, αλλά έπρεπε και να ανησυχεί πολύ για την επόμενη ημέρα. Εκείνη τη νύχτα τον συνεχάρην για το αποτέλεσμα, αλλά του είπα ότι τώρα θα αντιμετώπιζε πολύ μεγάλες δυσκολίες, αναφέροντάς του το εξής: «Εάν θέλεις να παραμείνει η Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ, πρέπει να το πεις σύντομα. Πρέπει να ανοίξεις άμεσα τις διαπραγματεύσεις. Βοήθησέ με, να σε βοηθήσω. Αν θέλεις να πας σε μια λύση, θα σε βοηθήσω. Αλλά μπορώ μόνο μέχρι εκεί που εσύ θα έχεις αποφασίσει». Και τελικά ήρθε στη διαπραγμάτευση.
Του ζητήθηκε να απολύσει τον Βαρουφάκη πριν πάει στις Βρυξέλλες;
Ποτέ δεν απαιτήσαμε κάτι από τον Αλέξη Τσίπρα σε ό,τι αφορούσε την επιλογή των ανθρώπων, διότι ήταν αποκλειστικά δική του ευθύνη. Ποτέ δεν του ασκήσαμε πίεση, παρ’ όλο που είναι αλήθεια ότι ο Υπουργός κ. Βαρουφάκης δεν έκανε τίποτα για να διευκολύνει τη συμφωνία στο Eurogroup. Δεν σταματούσε να κομπάζει και έδινε μαθήματα οικονομίας στους συναδέλφους του.
Η καθυστέρηση της Ευρώπης κόστισε χρήμα και πόνο στους Έλληνες
Πόσο κοντά στο Grexit φτάσαμε στις 12-13 Ιουλίου; Υπήρχε όντως έτοιμο σχέδιο;
Το καθήκον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήταν να προετοιμάσουν αυτήν την επιλογή, αλλά ποτέ τίποτα δεν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δεν ήθελα να εξετάσουμε αυτό το ενδεχόμενο, διότι το να το εξετάσουμε σήμαινε και να το αποδεχθούμε.
Φοβηθήκατε ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα έφευγε από το τραπέζι; Τι του είπατε;
Κατά τη διάρκεια της νύχτας φτάσαμε πολλές φορές κοντά στην καταστροφή διότι προσετίθεντο συνεχώς όροι από τον έναν ή τον άλλον και υπήρξαν πολλές διακοπές της συνεδρίασης. Έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε μια συζήτηση, όχι πλέον με τα 19 μέλη της Ευρωζώνης, αλλά σε ένα πιο περιορισμένο σώμα που θα αποτελείτο από τη Μέρκελ, τον Τουσκ, τον Τσίπρα, τον Γιούνκερ και εμένα. Αυτό το σχήμα μάς επέτρεψε να επιστρέψουμε στους αρχηγούς των κυβερνήσεων με μια συμφωνία, η οποία και υιοθετήθηκε τελικά τις πρωινές ώρες, έπειτα από εργασίες που διήρκεσαν όλη νύχτα.
Παίξατε καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή του Grexit. Εχει φύγει εντελώς ο κίνδυνος; Τι λάθη έκανε η Ευρώπη σε αυτή την υπόθεση της ελληνικής διάσωσης;
Το επιχείρημά μου ήταν να πείσω τους εταίρους μας ότι η έξοδος της Ελλάδας δεν ήταν μόνο ένα πρόβλημα για την Ελλάδα, αλλά για όλη την Ευρώπη, επειδή αυτό θα σήμαινε ότι η Ευρωζώνη μπορούσε να διαλυθεί. Τους προειδοποιούσα: «Εάν απομακρυνθεί η Ελλάδα, ποιος θα είναι ο επόμενος; Είστε βέβαιοι ότι δεν θα είστε ο επόμενος;».
Πιστεύω ότι η προειδοποίηση αυτή έκανε σαφές ότι η αλληλεγγύη ισοδυναμούσε με σταθερότητα. Ποτέ δεν πίστευα στην προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ. Ήταν δρόμος χωρίς επιστροφή. Εκ των υστέρων μπορούμε να πούμε ότι είχαμε δίκιο, γιατί η Ζώνη του Ευρώ παρέμεινε ενωμένη και η Ελλάδα εκπλήρωσε όλες τις δεσμεύσεις της. Πέτυχε όλα τα αναμενόμενα αποτελέσματα, και ακόμη περισσότερα, ιδίως όσον αφορά το δημοσιονομικό πλεόνασμα.
Ήταν επίσης απαραίτητο να δείξουμε ότι η Ευρώπη άντεχε σε μια εποχή που πολλοί αναρωτήθηκαν για το μέλλον της: Αναμενόταν το βρετανικό δημοψήφισμα, το προσφυγικό ζήτημα απασχολούσε όλες τις χώρες. Η έξοδος της Ελλάδας δεν θα ήταν απλώς μια αποσυναρμολόγηση της Ζώνης του Ευρώ, θα σήμαινε την αποδόμηση ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό που προσάπτω συχνά στην Ευρώπη δεν είναι η κατεύθυνση των αποφάσεών της, αλλά ο χρόνος που χρειάζεται για να τις πάρει. Το ελληνικό ζήτημα ήταν ευρέως γνωστό από το 2010. Επιλύθηκε το 2015. Αυτό κόστισε χρόνο, χρήμα και πολύ πόνο και θυσίες για τους Έλληνες.
Η γεωπολιτική κατάσταση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απόφαση να παραμείνει η Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ, και ποιος ήταν ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών σε αυτή την κρίση;
Ο Μπαράκ Ομπάμα επέμεινε πολύ ώστε να βρεθεί μια λύση, αλλά το ΔΝΤ δεν βοήθησε ιδιαίτερα, ειδικά ο εκπρόσωπός του στην Ελλάδα. Όμως ήταν δουλειά των Ευρωπαίων και μόνον αυτών να βρουν λύση.
Η διαπραγμάτευση
Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη για το κατά πόσον η κ. Μέρκελ, ο κ. Σόιμπλε μπλόφαραν για το Grexit ή εάν ήταν μια πραγματική απειλή. Εσείς τι λέτε γι’ αυτό;
Για τους Γερμανούς, ήταν μια πιθανότητα, η οποία αρχικά ήταν μάλλον θεωρητική ώστε να ασκηθεί πίεση στις ελληνικές αρχές, αλλά κάποια στιγμή, μετά το δημοψήφισμα που διοργανώθηκε στην Ελλάδα για το σχέδιο της Επιτροπής, η Γερμανία άλλαξε σημαντικά τη θέση της, και ζήτησε να υπάρξει έστω η μελέτη ενός Grexit.
H κ. Μέρκελ μου είπε ότι θα έπρεπε να εξετάσουμε την επιλογή του Grexit. Ότι αν η Γαλλία ήθελε να κρατήσει την Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ, θα έπρεπε να αποδεχθεί πως σε περίπτωση αποτυχίας χρειαζόταν να εξεταστεί και να προετοιμαστεί η λύση. Και απάντησα στην Άγκελα Μέρκελ ότι πριν εξετάσουμε αυτό το ενδεχόμενο, έπρεπε να γίνουν τα πάντα για να κρατηθεί η Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ. Πρόσθεσα ότι το Plan A ήταν να κρατήσουμε την Ελλάδα, ποτέ δεν είχα εμπιστοσύνη στα Plan Β. Όμως ήταν ένα Plan Β. Και ως τέτοιο το πρότειναν οι Γερμανοί για την περίπτωση που η διαπραγμάτευση αποτύγχανε. Άρα, ναι, η Ελλάδα έφτασε κοντά στην έξοδο από τη Ζώνη του Ευρώ.
Οι πιο δραματικές ημέρες ήταν πριν από το δημοψήφισμα
Είστε ένας αποδεδειγμένος φίλος της Ελλάδος. Πώς βλέπετε το μέλλον της;
Η Γαλλία είναι βαθιά συνδεδεμένη με την παρουσία και την επιρροή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν ήταν εκείνος που επέτρεψε στην Ελλάδα να μπει στην Ε.Ε. μετά την πτώση της δικτατορίας. Ο Φρανσουά Μιτεράν ήταν εκείνος ο οποίος έκανε τα πάντα για να καταστήσει την Ελλάδα πλήρη εταίρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Λιονέλ Ζοσπέν ήταν εκείνος που ήθελε να γίνει δεκτή η Ελλάδα στην Ευρωζώνη. Ως σοσιαλιστής και ως Γάλλος, αισθανόμουν την κληρονομιά αυτών των σπουδαίων αποφάσεων. Ο Αλέξης Τσίπρας είναι ένας θαρραλέος άνθρωπος, ειλικρινής στις δεσμεύσεις του και επίμονος στη διαπραγμάτευση. Γνωρίζει άψογα τα θέματα που διαχειρίζεται. Αυτό ήταν ένα πλεονέκτημα για τη διαπραγμάτευση. Ήξερε ότι, πέρα από την πολιτική και τις αρχές που έπρεπε να θέσει, έπρεπε να πάει σε λεπτομέρειες, και το έκανε σπουδαία με τον Υπουργό Οικονομικών του Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Ποια είναι η πιο δραματική στιγμή που ζήσατε σε όλο αυτό το επεισόδιο;
Οι ημέρες που προηγήθηκαν του δημοψηφίσματος, επειδή ήξερα ότι υπήρχε πιθανότητα οριστικής ρήξης. Και οι ημέρες που ακολούθησαν, επειδή κάποιοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το αποτέλεσμα για να φέρουν τη ρήξη. Αυτό κρίθηκε σε λίγες ώρες. Η πιο αποφασιστική στιγμή ήταν αναμφίβολα στην αρχή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όταν οι Υπουργοί Οικονομικών δεν είχαν έρθει σε συμφωνία την προηγουμένη. Ανακοίνωσα τότε πως ο στόχος ήταν να γίνουν τα πάντα για να κρατηθεί η Ελλάδα, και η Άγκελα Μέρκελ συμφώνησε. Θυμάμαι τη χειραψία που ανταλλάξαμε με τον Αλέξη Τσίπρα στο τέλος αυτής της μακράς νύχτας. Oταν του είπα ότι είχε πετύχει, μου απάντησε ότι το πιο δύσκολο ερχόταν για εκείνον διότι έπρεπε να σταθεί ενώπιον του Κοινοβουλίου και του ελληνικού λαού. Και το κατάφερε. Ξέρω τι οφείλει η Ευρώπη στην Ελλάδα. Περισσότερο και από την ιστορία μας, οφείλει τον πολιτισμό, τη δημοκρατία. Η Ελλάδα δεν είναι μια οποιαδήποτε χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ευρωπαϊκή ήπειρος χωρίς την Ελλάδα δεν είναι πλέον η Ευρώπη. Και η Ελλάδα χωρίς την Ευρώπη δεν θα είναι πια η ίδια.
Εγκλωβισμένη η Ε.Ε. από κυβερνήσεις λαϊκιστικών κομμάτων
Πιστεύετε ότι οι αποφάσεις στην Ε.Ε. λαμβάνονται δημοκρατικά; Μήπως τα μικρά κράτη-μέλη, όπως η Ελλάδα, έχουν δίκιο να θεωρούν ότι δεν έχουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων;
Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα πηγάζουν από δημοκρατικές διαδικασίες. Είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που το απαρτίζουν εκλέγονται από τους αντίστοιχους λαούς τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πηγάζει από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αφού αυτό τη συστήνει. Και τέλος, οι ευρωβουλευτές, οι οποίοι έχουν εκλεγεί και έχουν νόμιμη εξουσία. Τα «μικρότερα κράτη» έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα στα θεσμικά όργανα από ό,τι φαντάζονται, διότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικρατεί ο κανόνας της ομοφωνίας ή της συναίνεσης. Μερικές φορές εις βάρος των άλλων, το είδαμε με το ζήτημα των προσφύγων. Το μόνο ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι εάν η διαδικασία λήψης αποφάσεων της Ευρώπης είναι δίκαιη ή όχι. Όσο με αφορά, θεωρώ ότι η Ευρώπη συχνά ενεργεί προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά με χρονοβόρο διαδικασία, και η περίπτωση της Ελλάδας αποτελεί τέτοιο παράδειγμα.
Θεωρείτε την άνοδο του λαϊκισμού και των ευρωσκεπτικιστών πραγματική απειλή για την Ε.Ε.; Ποια είναι τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από τις Βρυξέλλες στο άμεσο μέλλον και ποια είναι τα μηνύματα που πρέπει να περάσουν μέχρι τις ευρωεκλογές για να εμποδίσουν αυτή την άνοδο;
Ναι, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ήδη εγκλωβισμένη από κυβερνήσεις λαϊκιστικών κομμάτων, σε τομείς όπως η μετανάστευση, η μάχη κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη και η φορολογική εναρμόνιση. Η Ευρώπη απειλείται επίσης όσον αφορά την εφαρμογή των κανόνων από κόμματα που αυτοπροσδιορίζονται ως υπερασπιστές της εθνικής κυριαρχίας. Τι πρέπει να γίνει για να αποτραπεί αυτή η διαδικασία; Δεν πρέπει απλώς να καταγγείλουμε αυτούς τους λαϊκιστές, πρέπει επιπλέον να δείξουμε ότι η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει πηγή προόδου, ευημερίας, προστασίας και ασφάλειας. Αυτό λείπει τα τελευταία χρόνια.
Ανησυχείτε για την Ευρώπη;
Ανησυχώ για την κατάσταση στην Ευρώπη, φυσικά λόγω των λαϊκιστών. Και τούτο, επειδή η Ευρώπη έχει μπλοκαριστεί. Έχει ακινητοποιηθεί. Τίποτα δεν προχωράει. Άρα αυτό που χρειάζεται είναι να συσταθεί μια ομάδα από αρκετές χώρες που θα το επιθυμούν, η Ελλάδα είναι σε αυτές, η οποία θα μπορούσε να αποφασίζει, στο πλαίσιο της Ευρώπης των «27», τι θα μπορούσαμε να κάνουμε παραπάνω. Παραπάνω για την οικολογία, για τη φορολογική εναρμόνιση, για τον έλεγχο της μετανάστευσης, για την υποδοχή των προσφύγων. Οι αποφάσεις να λαμβάνονται, όμως, από ορισμένες χώρες, αντί να μένουμε σε μια Ευρώπη των «27» που είναι μεν οπωσδήποτε το κοινό μας πεπρωμένο, αλλά που δεν μας δίνει την ικανότητα να δράσουμε. Αυτή είναι η πρόκληση των επόμενων ευρωεκλογών.
kathimerini.gr
«The New Daily Mail»
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τραγωδία στην Θράκη – Νεκρό 6χρονο αγόρι στην άσφαλτο
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πόσοι άνεργοι του ΟΑΕΔ δικαιούνται δώρο Χριστουγέννων
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
