2019-01-15 08:46:29
Φωτογραφία για Μύθοι και αλήθειες για τα αντισταθμιστικά ωφελήματα. Τι συμβαίνει με την αναβάθμιση των F-16
•Οι επιπτώσεις στην αμυντική βιομηχανία.

•Η ευρωπαϊκή και η ελληνική διάσταση των πραγμάτων. Τι συμβαίνει με την αναβάθμιση των F-16 από τις ΗΠΑ.

Στην Ελλάδα έχουν «δαιμονοποιηθεί». Όχι αδίκως αφού αποτέλεσαν κάποιες φορές εστία αδιαφάνειας σε εξοπλιστικά προγράμματα. Τα αντισταθμιστικά ωφελή­ματα καταργήθηκαν γι' αυτόν τον λόγο, αλλά αυτή την εβδομάδα τα βρήκαμε μπροστά μας με αφορμή την τροπολογία που κατέθεσε ο ΥΕΘΑ Πάνος Καμμένος για τα F-16.

Τι είναι τα περίφημα Α.Ω.; Ο θεσμός των αντισταθμιστικών ωφελημάτων (Α.Ω.) σε όλες τις τεχνολογικά ανεπτυγμένες χώρες χρησιμο­ποιείται για να αντισταθμιστεί η εκροή συναλ­λάγματος που δημιουργεί η υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων, κάτι που επιτυγχάνε­ται με την παροχή έργου στην εγχώρια βιομη­χανία, αλλά και με την αναβάθμιση της τεχνολογικής και παραγωγικής της υποδομής μέσα από τη μεταφορά τεχνογνωσίας Τα Α.Ω. είναι ουσιαστικά δημιούργημα του Ψυχρού Πολέμου, όταν και χρησιμοποιήθηκαν από πολλές ευρωπαϊκές χώρες για να δημιουργήσουν τις κατάλληλες βιομηχανικές δομές οι οποίες αργότερα μετεξελίχθηκαν σε εταιρείες που σή­μερα διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο στον χώρο της άμυνας.


Το αμυντικό γίγνεσθαι της Ε.Ε. ορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το άρθρο 346 της Ενοποιημένης Απόδοσης της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕ), το οποίο αναφέρει χαρακτηριστικά ότι:

1. Κανένα κράτος-μέλος δεν υποχρεούται να παρέχει πληροφορίες τη διάδοση των οποίων θεωρεί αντίθετη προς ουσιώδη συμ­φέροντα ασφάλειάς του.

2. Κάθε κράτος-μέλος δύναται να λαμβά­νει τα μέτρα που θεωρεί αναγκαία για την προστασία ουσιωδών συμφερόντων της ασφαλείας του, που αφορούν την παραγωγή ή εμπορία όπλων, πυρομαχικών και πολεμικού υλικού. Τα μέτρα αυτά δεν πρέπει να αλλοι­ώνουν τους όρους του ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς σχετικά με τα προϊό­ντα που δεν προορίζονται για στρατιωτικούς ειδικά σκοπούς.

Τα κράτη-μέλη κατέφευγαν ιδιαίτερα συχνά στη χρήση των εξαιρέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 346 της ΣΛΕ, καθιστώντας κανό­να καταστάσεις και νομικές αποκλείσεις που θα έπρεπε να είναι η εξαίρεση. Έτσι, ξεκίνη­σε μια νομοπαραγωγική διαδικασία, η οποία κορυφώθηκε με την ψήφιση της οδηγίας 2009/81/ΕΚ σχετικά με τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων έργων, προμηθειών και παροχής υπηρεσιών που συνάπτονται από αναθέτουσες Αρχές ή αναθέτοντες φορείς στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας. Η οδηγία είχε σκοπό τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου που θα επιτρέπει στα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν το κοινοτικό δίκαιο χωρίς να διακυβεύονται τα ουσιώδη συμφέροντα της ασφάλειάς τους αποφεύγοντας όμως να καταφεύγουν κατ' εξακολούθηση και κατά παράβαση του πνεύματος και της ουσίας του στο άρθρο 346 της ΣΛΕ.

Η εθνική ασφάλεια

Οι βασικοί άξονες επί των οποίων κινείται η οδηγία είναι πρόδηλοι από το προοίμιό της στο οποίο αποτυπώνεται η άποψη πως «η εθνική ασφάλεια παραμένει στην αποκλειστική ευθύνη κάθε κράτους-μέλους σε αμφότερους τους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας», αναγνωρίζοντας την πρωτοκαθεδρία του εθνικού έναντι του ευρωπαϊκού σε θέματα ασφά­λειας και άμυνας και σπεύδει από το προοίμιό της να καθη­συχάσει τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, τονίζοντας πως «η εθνική ασφάλεια παραμένει στην αποκλειστική ευθύνη κά­θε κράτους-μέλους και κατ' επέκταση οι συμβάσεις που αφο­ρούν αυτόν τον τομέα μπορούν να εξαιρεθούν από τον γενι­κό κανόνα της ελεύθερης αγοράς».

Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η οδηγία, ως μέσο δεύτερογένους νομοθεσίας της Ε.Ε., δεν αλλάζει τη Συνθήκη (δηλαδή το άρθρο 346 της ΣΑΕ), ορίζει όμως την ορθή εφαρμογή της. Έτσι, εάν ένα κράτος-μέλος προτίθεται να χρησιμοποιήσει το άρθρο 346 της ΣΛΕ, πρέπει να είναι έτοιμο να διευκρινίσει πλήρως ότι το επιλεγέν μέτρο είναι πράγματι αναγκαίο για την προστασία των ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας του. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τα παραπάνω, κράτη όπως η Πολωνία, η Δανία και η Ολλανδία έχουν περιλάβει σε συμβόλαια αγοράς αμυντικού υλικού όρους για την ύπαρξη Α.Ω., παρακάμπτοντας τις διατάξεις της κοινοτικής οδηγί­ας 2009/81, επικαλούμενες ουσιαστικά τη δυνατότητα που τους προσφέρει το άρθρο 346.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν στα­τιστικά στοιχεία για τη συνολική αξία των προγραμμάτων Α.Ω. στην Ε.Ε. Μια αξιόπι­στη πηγή για την εξαγωγή συμπερασμάτων που αφορούν την υλοποίηση προγραμμάτων Α.Ω. είναι η ετήσια έκθεση (Offsets in Defense Trade), του Γραφείου Βιομηχανίας και Ασφά­λειας (Bureau of Industry and Security - BIS) του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου (U.S. Department of Commerce), στην οποία κατα­γράφονται ετησίως στοιχεία για την επίπτωση των Α.Ω. στις εμπορικές συναλλαγές των αμε­ρικανικών εταιρειών. Σύμφωνα με την 21η έκ­θεση, η οποία δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2016, το 2015 οι αμερικανικές εταιρείες σύναψαν τρεις νέες συμβάσεις Α.Ω. με μέλη της Ε.Ε. συνολικής αξίας 35,5 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι συμβάσεις αυτές αναλογούσαν στο 7,89% των νέων συμφωνιών Α.Ω. και στο 0,45% της συνολικής τους αξίας. Επιπλέον, οι αμερικανικές εταιρείες ανέφεραν ότι πραγμα­τοποίησαν 177 συναλλαγές σχετιζόμενες με τα Α.Ω. με τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., η ονομαστική αξία των οποίων ανήλθε στα 683,1 εκατομμύ­ρια δολάριά, ενώ η πιστωτική τους αξία άγγιξε τα 805,3 εκατομμύρια δολάρια. Οι συναλλα­γές αυτές αποτελούσαν το 27,19% όλων των συναλλαγών Α.Ω. των αμερικανικών εταιρει­ών για το 2015 και το 13,53% της συνολικής πιστωτικής αξίας αυτών.

Από το 1982

Όσον αφορά την Ελλάδα τα Α.Ω. υπήρξαν «συ­νοδοιπόρος» της ελληνικής αμυντικής πραγ­ματικότητας για πάνω από τρεις δεκαετίες. Η υλοποίηση προγραμμάτων Α.Ω. ξεκίνησε το 1982, ορμώμενη από την τότε προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών. Από τότε μέχρι σή­μερα τα Α.Ω. αποτέλεσαν πηγή δημιουργίας έργου για την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, ενίσχυσαν τις εξαγωγές και αναβάθμισαν το τεχνολογικό της επίπεδο. Μάλιστα, τα Α.Ω. σε πολλές περιπτώσεις δημιούργησαν τις κατάλ­ληλες προϋποθέσεις για να προχωρήσουν οι ελληνικές εταιρείες σε μακροχρόνιες στρατηγικές συνεργασίες με κολοσσούς της παγκόσμιας αμυντικής βιομηχανίας.

Η ανάθεση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ της δομικής και ηλεκτρονικής αναβάθμισης των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16 που σταθμεύουν στην Ευρώπη στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) αποτελεί ένα απτό παράδειγμα για το πώς τα προγράμματα αντισταθμιστικών ωφελημάτων μπορούν να δημιουργήσουν τις κατάλληλες δομές έτσι ώστε η ελληνική αμυντική τεχνο­λογική βάση να αναπτυχθεί και να καταφέρει να δημιουργήσει τις κατάλληλες προοπτικές για την περαιτέρω υλοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα Α.Ω. Ο λόγος είναι ότι η ΕΑΒ κατάφερε να κερδίσει αυτό το συμβόλαιο αναβάθμισης εξαιτίας της στενής και πολυδιάστατης συνεργασίας που έχει αναπτύ­ξει με την αμερικανική Lockheed Martin, κατασκευάστρια εταιρεία του μαχητικού αερο­σκάφους F-16, μέσα από την υλοποίηση προγραμμάτων Α.Ω.

Τα Α.Ω. αποτέλεσαν και αποτελούν αναπό­σπαστο κομμάτι του ευρωπαϊκού αμυντικού γίγνεσθαι. Παρά την αντίθετη παραφιλολογία που έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας τα Α.Ω. δεν έχουν καταργηθεί. Κράτη όπως η Πολω­νία, η Δανία και η Ολλανδία έχουν περιλάβει σε συμβόλαια αγοράς αμυντικού υλικού όρους για την ύπαρξη Α.Ω., χωρίς αυτό να αντίκειται στις διατάξεις της Ε.Ε. Η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν πρέπει να μείνει ασυγκίνητη από τα ευεργετήματα που μπορούν να προσφέρουν τα Α.Ω. στην αμυντική της βιομηχανία.

Του ΠΑΡΙ ΚΑΡΒΟΥΝΟΠΟΥΛΟΥ[email protected]

 (REAL NEWS-13/01/2019 - [Μετατροπή σε κείμενο: staratalogia.blogspot.gr])

__________________

Υ.Γ.: Το παρόν άρθρο δημιουργήθηκε σε μορφή κειμένου (με κόπο και σε βάρος της πρεσβυωπίας μας) από το ιστολόγιο μας, όπως συμβαίνει ΠΑΝΤΑ σε άρθρα εφημερίδων ή περιοδικών. Παρακαλούνται όποια «μεγάλα» site ή blog ή διάφορες ενώσεις τα αναδημοσιεύουν να βάζουν την πηγή του ιστολογίου μας ώστε να τηρείται η στοιχειώδης δεοντολογία! Οι αναρτήσεις στο ιστολόγιο μας δεν αποτελούν θέση ή άποψη δική μας άλλα Πολιτών και Blogger. Επίσης δημοσιεύονται άρθρα εφημερίδων και περιοδικών. Ιδιαίτερα άρθρα που αφορούν τις Ένοπλες Δυνάμεις - Σώματα Ασφαλείας και τους Αποστράτους των. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πήγη, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
staratalogia
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ