Πολιτικό έγκλημα: ποιοι είναι στο στόχαστρο; - του Γιάννη Πανούση

2019-01-16 08:07:43

Ο επιστημονικός -και όχι μόνο- διάλογος ως προς την έννοια και την έκταση των όρων «πολιτικό έγκλημα-πολιτικός εγκληματίας» είναι ιδιαίτερα χρήσιμος σήμερα, κυρίως λόγω της σύγχυσης

τρομοκρατίας και πολιτικού εγκλήματος. Ως πολιτικό έγκλημα ορίζεται το έγκλημα που επιδιώκει την ανατροπή του εκάστοτε υφιστάμενου πολιτικού συστήματος, θίγει τα πολιτειακά συμφέροντα του κράτους και προσβάλλει ευθέως το έννομο αγαθό της πολιτειακής εξουσίας.

Ως γνωστόν, η θωράκιση της δημοκρατίας δεν σχετίζεται μόνο με την υποχρέωση σεβασμού των νόμων αλλά και με την προστασία του πολιτεύματος από τις ανατρεπτικές ενέργειες. Οι δύο όψεις αυτού του νομίσματος εντάσσονται μαζί στην έννοια του πολιτικού εγκλήματος, διότι θα ήταν παράλογο να ταυτίζονται τα πολιτικά εγκλήματα με το άρθρο 120 του Συντάγματος (θετική εκδοχή) και να μη συναρτώνται καθόλου με τους προκαλούντες τον κίνδυνο (αρνητική εκδοχή).

Στη χώρα μας φαίνεται ότι οι πολιτικές αντιλήψεις και η κρατούσα έννομη τάξη του χρόνου και του χώρου τέλεσης ενός «πολιτικού εγκλήματος» παίζουν τον πλέον κρίσιμο ρόλο και όχι η αντικειμενική και υποκειμενική του φύση. Από την άλλη, ο πολιτικός εγκληματίας αρνείται τη συγκεκριμένη πολιτική και ιστορική πραγματικότητα καθώς έχει την «πεποίθηση» ότι μπορεί και οφείλει να επιβάλλει ένα -κατά την άποψή του- δικαιότερο σύστημα με τη βία και τον τρόμο.

Το πρώτο θέμα που τίθεται είναι αν στις δημοκρατίες -και όχι βέβαια στις δικτατορίες ή στους απελευθερωτικούς αγώνες- νοείται «τρομοκρατία εξ ιδεολογίας». Το δεύτερο ερώτημα είναι το ποιος νομιμοποιείται και πώς να μετατρέψει το δικαίωμα διαφωνίας ή και ανυπακοής σε «ένοπλη πάλη». Σε κάθε περίπτωση πολιτικό έγκλημα πρέπει να χαρακτηρίζεται ό,τι λυτρώνει από τους τυράννους (υπέρ της ελευθερίας) και τρομοκρατία ό,τι καταλύει τις ελευθερίες.

Κατά τη γνώμη μου, πολιτικό έγκλημα έχουμε όταν και εάν συντρέχουν σωρευτικά τα παρακάτω επτά στοιχεία:

1. Να προϋπάρχει πολιτικός σχηματισμός εκτός του κοινοβουλευτικού φάσματος (ανεξάρτητα από τη φύση του πολιτεύματος)2. Να έχει δημοσιοποιηθεί πολιτικό πρόγραμμα διεύρυνσης της δημοκρατίας3. Να διακατέχονται οι δράστες από την πολιτικο-ηθική πεποίθηση ότι ο σκοπός τους είναι ευγενής και αφορά όλο τον λαό4. Να συγκρούονται εμφανώς οι «απελευθερωτικές» πολιτικές αξίες του πολιτικού εγκληματία με τις «σαθρές» πολιτικές αξίες του κράτους5. Να έχει σχεδιαστεί δράση περιορισμένης πολιτικής βίας (όχι δηλαδή κατάλυση του κράτους, διότι τότε πρόκειται για επανάσταση ή πραξικόπημα)6. Να μη στρέφεται ευθέως εναντίον αθώων και ανυπεράσπιστων πολιτών-τυχαίων στόχων7. Να μην έχει εκδηλωθεί έντονη λαϊκή αποδοκιμασία ως προς τους πολιτικούς στόχους και τα μέσα, την αναλογικότητα και την αναγκαιότητα.

Εφόσον συντρέχουν τα παραπάνω, τότε πρόκειται για πολιτικό έγκλημα, διαφορετικά πρόκειται για εγκληματικότητα του κοινού ποινικού δικαίου. Το ότι σήμερα η δημοκρατία μας και οι θεσμοί της βρίσκονται μπροστά σε μια γενικευμένη κρίση νομιμοποίησης αυτό δεν σημαίνει ότι αυτομάτως και αυτοδικαίως «αυτονομιμοποιούνται» οι βίαιοι σωτήρες μας. Το τελικό πάντως ερώτημα είναι γιατί επί 45 μεταπολιτευτικά χρόνια η Βουλή των Ελλήνων αρνείται ή αποφεύγει να μιλήσει ευθέως και ειλικρινά για το φαινόμενο και προτιμούν -τόσο οι μεν όσο και οι δε- να ανταλλάσσουν κατηγορίες άνευ ουσίας;

ΥΓ. «Σάπια δοκάνια/δόκανα σιωπής/και το ψωμάκι κάρβουνο/το γάλα σου φαρμάκι/Κακή αρρώστια σάπισε/Πατρίδα στους μαστούς σου»

Χρήστος Μπράβος, Αρρωστη μάνα

Γιάννης Πανούσης

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
_
bloko

ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ