2019-02-04 12:21:00
Συντάκτης: Θανάσης Βασιλείου
Το τι ακριβώς εννοούσε ο Πάνος Καμμένος με τη γκαζόζα, δεν θα το μάθουμε. Κι αν το μάθουμε, δεν θα γίνουμε σοφότεροι∙ ούτε η χώρα θα απαλλαγεί από «προδότες», «καλοφόρετους» και «καραγκιοζάκους».
Απλώς, θα επικυρώνεται η αντίληψη που έχει σχηματιστεί –από μεγάλη μερίδα με τη βοήθεια συγκεκριμένων ΜΜΕ‒ για την πολιτική και για το τι, εν γένει, είναι πολιτική: πλασάρισμα, λόμπινγκ, συναλλαγή, σούξου-μούξου, προνόμια, επιρροή, άγλωσσο κύρος και αυθεντία προνεωτερικού τύπου: «Rex non potest peccare» (ο βασιλιάς δεν μπορεί να έχει άδικο).
Το θέμα είναι ότι μαζεύονται πολλά «πολιτικά» φετίχ και ξόρκια. Μεγαλομανία, εγωισμοί, αυτοθαυμασμός, υπερ-βεβαιότητα, αριθμητική, ανοησία κ.λπ., στον αντίποδα του δύσκολου διεθνούς πλαισίου, του σχεδιασμού, των στόχων, των τακτικών και των στρατηγικών... παρά το γεγονός ότι –μαζί με το λιμάρικο αίσθημα της μείζονος αντιπολίτευσης για εξουσία‒ τα πρώτα υπερισχύουν των δεύτερων. Μάλιστα, σε βαθμό που δικαιώνουν την άποψη του Γ. Κονδύλη στον Μεσοπόλεμο, ότι «την Ελλάδα μπορεί να την κυβερνήσει κι ένας ημιαγράμματος δεκανέας».
Αν μη τι άλλο, φαίνεται ότι ύστερα από πολλά χρόνια οικονομικής κρίσης, ταπείνωσης και εθνικής δυσπραγίας, δύσκολα μιλάμε για ορθότητα, νηφαλιότητα ή έστω για ουδετερότητα στην προσέγγιση και ιεράρχιση των πραγματικών θεμάτων της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Αντίθετα, ασχολιόμαστε με την …«κατάρα της γκαζόζας». Αν μας παρηγορεί, βέβαια, το «θα πίνουμε γκαζόζα» ως επιτομή σύγχισης και απροσδιοριστίας δεν είναι ελληνικό προνόμιο.
Είναι παγκόσμιο και ευρωπαϊκό. Ήδη ο Τραμπ μπερδεύει τις πολικές θερμοκρασίες με το πρόβλημα του θερμοκηπίου, όπως μπερδεύει τις δουλειές στον Λευκό Οίκο με τις δουλειές του στον «Όμιλο Εταιρειών Τραμπ» ως υβρίδιο προέδρου με «brand name». Η Κίνα του προέδρου Σι Τζινπίνγκ πιστεύει ότι το 1945 ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός νίκησε την Ιαπωνία και έβαλε τέλος στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αλλά αν η Κίνα είναι σήμερα η κληρονόμος της παγκοσμιοποίησης και μπορεί να λέει ό,τι θέλει, και αν η αμερικανική δημοκρατία μπορεί –λέμε τώρα‒ να εγείρει αναχώματα στον αλλοπρόσαλο Τραμπ, δεν συμβαίνει ακριβώς το ίδιο στη μεταλλαγμένη Ευρώπη. Ενώ, λ.χ., ο Τραμπ διευκόλυνε τη διαφθορά (που υποτίθεται θα χτυπούσε) αποδυναμώνοντας τους θεσμούς, ο Ορμπαν στην Ουγγαρία και ο Κατσίνσκι στην Πολωνία επικεντρώνονται στην κατάληψη θεσμών και μηχανισμών ελέγχου, στην αλλαγή των κανόνων και στη δημιουργία των δικών τους θεσμών που προωθούν τις ανισότητες και τη νεοδουλεία προς όφελος των μεγάλων εταιρειών –κάτι που δεν φαίνεται να πολυενοχλεί την Ευρώπη.
Αλλά αυτό σημαίνει ότι στην εποχή της ακραίας εταιρικής συγκέντρωσης, όπου οι παγκόσμιοι κλάδοι αιχμής ελέγχονται από λίγες εταιρείες-γίγαντες, η πολιτική έχει μετατραπεί σε λόμπι που απειλεί την ίδια τη δημοκρατία. Όμως, η ιστορία έχει δείξει ότι η ανεκτικότητα στην ανισότητα και ο μη έλεγχος της υπερβολικής εταιρικής δύναμης ‒μαζί με τη βλακεία‒ μπορεί να προκαλέσει την άνοδο του λαϊκισμού, του εθνικισμού και των φασιστικών καθεστώτων. Κακά τα ψέματα. Η υπόθεση της μετακίνησης του Ψαριανού ή του Αμυρά στη Ν.Δ., δεν σημαίνει ότι θα ισιώσει η Ν.Δ.
Ομοίως, το άνοιγμα του ΣΥΡΙΖΑ σε στελέχη του πάλαι παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ δεν σημαίνει κάποιο επιτυχές άνοιγμα ή έστω την ανασύσταση μιας διευρυμένης Κεντροαριστεράς στην Ελλάδα. Για να το πούμε διαφορετικά, είναι σαν να βάζεις τον Τζον Ροκφέλερ να σου φτιάξει αντιμονοπωλιακούς νόμους, ή τη Δαμανάκη σε ανοιχτή ακρόαση με τον Μαρξ. Το ζήτημα είναι ότι δεν υπάρχουν ιδεολογικοπολιτικές αρετές και καθαρά αφηγήματα. Και αυτό είναι η αχίλλειος πτέρνα της Κεντροαριστεράς αλλά και της Αριστεράς.
Πού κάνει λάθος το αφήγημα του πρωθυπουργού που –παρά τις ιδεολογικές διαφορές‒ συμπίπτει με το αφήγημα της απερχόμενης καγκελαρίου Μέρκελ για το μεταναστευτικό και τις φυγόκεντρες δυνάμεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες προτάσσουν τον εθνικισμό, τη μισαλλοδοξία, τον φόβο και που εμφανίζονται κάτω από την ομπρέλα της Ακροδεξιάς; Το λάθος είναι ότι δεν βλέπει πως αυτός ο φιλοευρωπαϊσμός ‒όπως και του Μακρόν στη Γαλλία‒, στα ουσιώδη χαρακτηριστικά του, δεν διαφοροποιεί δεξιές ατζέντες, κεντρώες ή αριστερές.
Επιδιώκει μια απολιτίκ κυκλοφορία των ελίτ σε εθνικά πλαίσια, άλλοτε με αυταρχικό, ολοκληρωτικό ή και με βλακώδη τρόπο – αρκεί να δηλώνουν «φιλοευρωπαϊσμό». Η Ακροδεξιά, απλώς ρητορικά, αμφισβητεί τη «φιλελεύθερη συναίνεση» στην οποία συστρατεύτηκε, μαζί με τη Δεξιά, η Κεντροαριστερά αλλά και η Αριστερά. Είναι κρίμα που δεν κουβεντιάζονται αυτά τα θέματα. Ούτε καν συζητιέται το νόημα των υποδείξεων για συνεχείς «μεταρρυθμίσεις». Υποτίθεται πως, αρχικά, προϋπήρξαν κάποιες «ρυθμίσεις» που, όμως, απορρυθμίστηκαν.
Αλλά ούτε κι αυτό κουβεντιάζεται. Και μένει να ρυθμίζουμε «παρεκτροπές»∙ και αυτό κάνουμε. Όμως, οι παρεκτροπές ως αποκλίσεις από τους κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού, της στήριξης κοινωνικών κατακτήσεων και του κράτους ευημερίας, δεν κάνουν άλλο από το να στρώνουν δρόμο σε αντανακλαστικά τα οποία μυρίζουν οργή και όχι λύσεις. Πολιτικό κιτς, κούραση και εθνικο τραλαλά ή, αλλιώς, κερασμένη ξεφτίλα.
http://www.efsyn.gr/arthro/i-katara-tis-gkazozas
Το τι ακριβώς εννοούσε ο Πάνος Καμμένος με τη γκαζόζα, δεν θα το μάθουμε. Κι αν το μάθουμε, δεν θα γίνουμε σοφότεροι∙ ούτε η χώρα θα απαλλαγεί από «προδότες», «καλοφόρετους» και «καραγκιοζάκους».
Απλώς, θα επικυρώνεται η αντίληψη που έχει σχηματιστεί –από μεγάλη μερίδα με τη βοήθεια συγκεκριμένων ΜΜΕ‒ για την πολιτική και για το τι, εν γένει, είναι πολιτική: πλασάρισμα, λόμπινγκ, συναλλαγή, σούξου-μούξου, προνόμια, επιρροή, άγλωσσο κύρος και αυθεντία προνεωτερικού τύπου: «Rex non potest peccare» (ο βασιλιάς δεν μπορεί να έχει άδικο).
Το θέμα είναι ότι μαζεύονται πολλά «πολιτικά» φετίχ και ξόρκια. Μεγαλομανία, εγωισμοί, αυτοθαυμασμός, υπερ-βεβαιότητα, αριθμητική, ανοησία κ.λπ., στον αντίποδα του δύσκολου διεθνούς πλαισίου, του σχεδιασμού, των στόχων, των τακτικών και των στρατηγικών... παρά το γεγονός ότι –μαζί με το λιμάρικο αίσθημα της μείζονος αντιπολίτευσης για εξουσία‒ τα πρώτα υπερισχύουν των δεύτερων. Μάλιστα, σε βαθμό που δικαιώνουν την άποψη του Γ. Κονδύλη στον Μεσοπόλεμο, ότι «την Ελλάδα μπορεί να την κυβερνήσει κι ένας ημιαγράμματος δεκανέας».
Αν μη τι άλλο, φαίνεται ότι ύστερα από πολλά χρόνια οικονομικής κρίσης, ταπείνωσης και εθνικής δυσπραγίας, δύσκολα μιλάμε για ορθότητα, νηφαλιότητα ή έστω για ουδετερότητα στην προσέγγιση και ιεράρχιση των πραγματικών θεμάτων της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Αντίθετα, ασχολιόμαστε με την …«κατάρα της γκαζόζας». Αν μας παρηγορεί, βέβαια, το «θα πίνουμε γκαζόζα» ως επιτομή σύγχισης και απροσδιοριστίας δεν είναι ελληνικό προνόμιο.
Είναι παγκόσμιο και ευρωπαϊκό. Ήδη ο Τραμπ μπερδεύει τις πολικές θερμοκρασίες με το πρόβλημα του θερμοκηπίου, όπως μπερδεύει τις δουλειές στον Λευκό Οίκο με τις δουλειές του στον «Όμιλο Εταιρειών Τραμπ» ως υβρίδιο προέδρου με «brand name». Η Κίνα του προέδρου Σι Τζινπίνγκ πιστεύει ότι το 1945 ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός νίκησε την Ιαπωνία και έβαλε τέλος στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αλλά αν η Κίνα είναι σήμερα η κληρονόμος της παγκοσμιοποίησης και μπορεί να λέει ό,τι θέλει, και αν η αμερικανική δημοκρατία μπορεί –λέμε τώρα‒ να εγείρει αναχώματα στον αλλοπρόσαλο Τραμπ, δεν συμβαίνει ακριβώς το ίδιο στη μεταλλαγμένη Ευρώπη. Ενώ, λ.χ., ο Τραμπ διευκόλυνε τη διαφθορά (που υποτίθεται θα χτυπούσε) αποδυναμώνοντας τους θεσμούς, ο Ορμπαν στην Ουγγαρία και ο Κατσίνσκι στην Πολωνία επικεντρώνονται στην κατάληψη θεσμών και μηχανισμών ελέγχου, στην αλλαγή των κανόνων και στη δημιουργία των δικών τους θεσμών που προωθούν τις ανισότητες και τη νεοδουλεία προς όφελος των μεγάλων εταιρειών –κάτι που δεν φαίνεται να πολυενοχλεί την Ευρώπη.
Αλλά αυτό σημαίνει ότι στην εποχή της ακραίας εταιρικής συγκέντρωσης, όπου οι παγκόσμιοι κλάδοι αιχμής ελέγχονται από λίγες εταιρείες-γίγαντες, η πολιτική έχει μετατραπεί σε λόμπι που απειλεί την ίδια τη δημοκρατία. Όμως, η ιστορία έχει δείξει ότι η ανεκτικότητα στην ανισότητα και ο μη έλεγχος της υπερβολικής εταιρικής δύναμης ‒μαζί με τη βλακεία‒ μπορεί να προκαλέσει την άνοδο του λαϊκισμού, του εθνικισμού και των φασιστικών καθεστώτων. Κακά τα ψέματα. Η υπόθεση της μετακίνησης του Ψαριανού ή του Αμυρά στη Ν.Δ., δεν σημαίνει ότι θα ισιώσει η Ν.Δ.
Ομοίως, το άνοιγμα του ΣΥΡΙΖΑ σε στελέχη του πάλαι παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ δεν σημαίνει κάποιο επιτυχές άνοιγμα ή έστω την ανασύσταση μιας διευρυμένης Κεντροαριστεράς στην Ελλάδα. Για να το πούμε διαφορετικά, είναι σαν να βάζεις τον Τζον Ροκφέλερ να σου φτιάξει αντιμονοπωλιακούς νόμους, ή τη Δαμανάκη σε ανοιχτή ακρόαση με τον Μαρξ. Το ζήτημα είναι ότι δεν υπάρχουν ιδεολογικοπολιτικές αρετές και καθαρά αφηγήματα. Και αυτό είναι η αχίλλειος πτέρνα της Κεντροαριστεράς αλλά και της Αριστεράς.
Πού κάνει λάθος το αφήγημα του πρωθυπουργού που –παρά τις ιδεολογικές διαφορές‒ συμπίπτει με το αφήγημα της απερχόμενης καγκελαρίου Μέρκελ για το μεταναστευτικό και τις φυγόκεντρες δυνάμεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες προτάσσουν τον εθνικισμό, τη μισαλλοδοξία, τον φόβο και που εμφανίζονται κάτω από την ομπρέλα της Ακροδεξιάς; Το λάθος είναι ότι δεν βλέπει πως αυτός ο φιλοευρωπαϊσμός ‒όπως και του Μακρόν στη Γαλλία‒, στα ουσιώδη χαρακτηριστικά του, δεν διαφοροποιεί δεξιές ατζέντες, κεντρώες ή αριστερές.
Επιδιώκει μια απολιτίκ κυκλοφορία των ελίτ σε εθνικά πλαίσια, άλλοτε με αυταρχικό, ολοκληρωτικό ή και με βλακώδη τρόπο – αρκεί να δηλώνουν «φιλοευρωπαϊσμό». Η Ακροδεξιά, απλώς ρητορικά, αμφισβητεί τη «φιλελεύθερη συναίνεση» στην οποία συστρατεύτηκε, μαζί με τη Δεξιά, η Κεντροαριστερά αλλά και η Αριστερά. Είναι κρίμα που δεν κουβεντιάζονται αυτά τα θέματα. Ούτε καν συζητιέται το νόημα των υποδείξεων για συνεχείς «μεταρρυθμίσεις». Υποτίθεται πως, αρχικά, προϋπήρξαν κάποιες «ρυθμίσεις» που, όμως, απορρυθμίστηκαν.
Αλλά ούτε κι αυτό κουβεντιάζεται. Και μένει να ρυθμίζουμε «παρεκτροπές»∙ και αυτό κάνουμε. Όμως, οι παρεκτροπές ως αποκλίσεις από τους κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού, της στήριξης κοινωνικών κατακτήσεων και του κράτους ευημερίας, δεν κάνουν άλλο από το να στρώνουν δρόμο σε αντανακλαστικά τα οποία μυρίζουν οργή και όχι λύσεις. Πολιτικό κιτς, κούραση και εθνικο τραλαλά ή, αλλιώς, κερασμένη ξεφτίλα.
http://www.efsyn.gr/arthro/i-katara-tis-gkazozas
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Το ταμείο στο Prime time...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
