2019-02-17 14:30:44
Πριν από καμιά πενηνταριά χρόνια, στο δημοτικό, μαζεύαμε και παίζαμε χαρτάκια. Είχαν βγει τότε, λίγο πριν από τα 150 χρόνια της επανάστασης του 21 και μέσα στο πνεύμα της εθνοσωτηρίου, χαρτάκια με τους ήρωες του 1821. Κάποιοι ήρωες ήταν συνηθισμένοι, κάποιοι σπάνιοι, κάποιοι πολύ σπάνιοι. Στη γειτονιά μου ήταν σπανιότατος ο Δυοβουνιώτης, δεν τον είχε κανένα παιδί στο σχολείο. Κάποιοι μεγαλύτεροι είχαν συμπληρώσει όλο το άλμπουμ των ηρώων της εθνεγερσίας, με εξαίρεση τον Δυοβουνιώτη. Μια ωραία πρωία, εκεί που αγόρασα 2-3 χαρτάκια από το περίπτερο, έτυχα τον Δυοβουνιώτη και, επειδή δεν είχα βλέψεις να συμπληρώσω το άλμπουμ αφού μου έλειπαν πολλά από τα απλώς σπάνια χαρτάκια, τον αντάλλαξα ύστερα από δημοπρασία και βρέθηκα με μάτσα ολόκληρα από Καραϊσκάκηδες, Κολοκοτρώνηδες, Νικηταράδες, Μιαούληδες, Κανάρηδες και άλλους μη σπάνιους ήρωες.
Αυτό το περιστατικό της παιδικής μου ηλικίας το ξαναθυμήθηκα προχτές, καθώς παρακολουθούσα τη συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση στη Βουλή
. Ο Αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, απευθυνόμενος στον Πρωθυπουργό, είπε: «Διαλέξτε δύο άρθρα, όποια θέλετε, και θα τα υπερψηφίσουμε για αναθεωρητέα, αρκεί κι εσείς να υπερψηφίσετε τα άρθρα 16 και 24». Ή, όπως λέγαμε στο δημοτικό: «Σου δίνω τον Καραϊσκάκη και τον Γεωργάκη Ολύμπιο, μου δίνεις τον Παπαφλέσσα και τον Μήτρο Σαρκουδίνο;» Βέβαια ο Αλέξης Τσίπρας δεν μπήκε στο πνεύμα του παζαριού, αλλιώς θα μπορούσε να ζητήσει πέντε ή έξι άρθρα για τον Δυοβουνιώτη του, για το άρθρο 16 δηλαδή.
Θα έλεγε κανείς ότι η πρόταση Μητσοτάκη ευτελίζει τον θεσμό της συνταγματικής αναθεώρησης. Κάποιος άλλος θα έλεγε ότι μαρτυράει τον ζήλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την αναθεώρηση του άρθρου 16, που εμποδίζει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Και οι δυο θα είχαν δίκιο, το ένα δεν αποκλείει το άλλο.
Πέρα από ιδεολογική αρχή, αυτός ο ζήλος της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων ίσως οφείλεται εν μέρει και σε πιέσεις που δέχονται από σχολάρχες που θέλουν να ιδρύσουν ιδιωτικά πανεπιστήμια-πρατήρια πώλησης πτυχίων που λίγο θα διαφέρουν σε ποιότητα σπουδών από την…. Ελληνική Αγωγή του Άδωνη Γεωργιάδη. Πάντως. η Νέα Δημοκρατία ήταν συνεπής στην υποστήριξη των ιδιωτικών πανεπιστημίων και, την προηγούμενη φορά που είχε τεθεί θέμα συνταγματικής αναθεώρησης, την περίοδο 2006-2007, την ίδια στάση είχε κρατήσει.
Η πολιτική δύναμη που μετέβαλε στάση από το 2006 ως σήμερα είναι το τότε ΠΑΣΟΚ και τώρα ΚΙΝΑΛ. Το 2006 ενώ αρχικά το ΠΑΣΟΚ είχε δείξει να συναινεί στην αναθεώρηση του άρθρου 16, υπήρξε οξύτατη αντίδραση της βάσης και της νεολαίας του κόμματος, χάρη στην οποία τελικά απετράπη η συμφωνία του ΠΑΣΟΚ, άρα και η αναθεώρηση του άρθρου. Μάλιστα, από ειρωνεία της τύχης, πρωτοστάτης της υπεράσπισης του δημόσιου χαρακτήρα του πανεπιστημίου το 2006 ήταν ο… Βαγγέλης Βενιζέλος, ο οποίος τότε ήταν ηγέτης της αριστερής, ας πούμε, πτέρυγας του ΠΑΣΟΚ. Φέτος, το ΚΙΝΑΛ τάχθηκε υπέρ της αναθεώρησης του άρθρου 16.
Ωστόσο, η σχετική πρόταση της Νέας Δημοκρατίας απορρίφθηκε κι έτσι το άρθρο 16 δεν συμπεριλαμβάνεται στις αναθεωρητέες διατάξεις. Αυτό σημαίνει πως η συζήτηση που ακολουθεί έχει χαρακτήρα μάλλον ακαδημαϊκό, αλλά δεν ταιριάζει αυτό σε μια συζήτηση για την ανώτατη εκπαίδευση;
Προσωπικά, πιστεύω ότι στην παρούσα συγκυρία θα ήταν αρνητικό να αναθεωρηθεί το άρθρο 16 και να επιτραπεί η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων και χαίρομαι που η κυβέρνηση της Αριστεράς υπεράσπισε το δημόσιο πανεπιστήμιο. Ο λόγος είναι ότι για να ιδρυθεί ένα στοιχειωδώς αξιοπρεπές ιδιωτικό πανεπιστήμιο χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις: 50 με 100 εκατομμύρια, το λιγότερο και φυσικά, δεν μιλάμε για σχολές που έχουν ανάγκη από πολυδάπανες υποδομές, όπως ιατρικές ή πολυτεχνικές. Ακόμα και με τη σημερινή χλομή ανάκαμψη της οικονομίας, πιστεύει κανείς ότι θα υπάρξουν τέτοιες επενδύσεις; Χιμαιρικό ακούγεται. Κατά πάσα πιθανότητα, θα φτιαχτούν ψευτοσχολές, σε εύκολες ειδικότητες, χωρίς υποδομές, που θα δίνουν ψευτοχαρτιά.
Στη Δυτική Ευρώπη, στην οποία προσβλέπουμε, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια έχουν μάλλον περιθωριακή θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και, κανένα δεν είναι αξιόλογο. Για παράδειγμα στη Γερμανία, όπως διαβάζω, υπάρχουν 83 ιδιωτικά πανεπιστήμια στα οποία σπουδάζει το 1% των φοιτητών.
Εύρωστα ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα με υψηλό επίπεδο σπουδών υπάρχουν στις ΗΠΑ, αλλά βέβαια τα μεγέθη τους είναι απλησίαστα από τα δικά μας ιδρύματα. Χαρακτηριστικό είναι πως το Χάρβαρντ έχει endowment (ρευστά διαθέσιμα) πάνω από 34 δισεκατομμύρια δολάρια, περίπου το 20% του ελληνικού ΑΕΠ. Ακόμα κι ένα μέτριο πανεπιστήμιο όπως της Νότιας Ντακότας, έξω από την πρώτη χιλιάδα της παγκόσμιας κατάταξης, έχει endowment 100 εκατομμύρια.
Και βέβαια, κάτι που δεν θέλουν να τονίζουν οι υπέρμαχοι της ιδιωτικοποίησης είναι το καλπάζον φοιτητικό χρέος στις ΗΠΑ, καθώς τα σπουδαστικά δάνεια έχουν ξεπεράσει το 1,5 τρισεκ. δολάρια και το 11,5% από αυτά δεν εξυπηρετούνται, το ποσοστό δεν είναι πολύ μεγάλο, αλλά το απόλυτο μέγεθος του χρέους δεν είναι ευκαταφρόνητο.
Δεν θα γράψω περισσότερα. Κάποια στοιχεία που ανέφερα τα έχω πάρει από άρθρο του καθηγητή Περικλή Γκόγκα, αναπλ. καθηγητή Οικονομικών στο ΔΠΘ, γραμμένο «σε ανύποπτο χρόνο». Σας συνιστώ να το διαβάσετε ολόκληρο.
Αξιόλογα βρήκα και τα πρόσφατα άρθρα του Θοδωρή Αθανασιάδη για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, από αριστερή βεβαίως σκοπιά. Ιδού το πιο πρόσφατο και μπορείτε μόνοι σας να περιηγηθείτε στα άλλα.
Από το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου
«The New Daily Mail»
TheNewDailyMail
Αυτό το περιστατικό της παιδικής μου ηλικίας το ξαναθυμήθηκα προχτές, καθώς παρακολουθούσα τη συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση στη Βουλή
Θα έλεγε κανείς ότι η πρόταση Μητσοτάκη ευτελίζει τον θεσμό της συνταγματικής αναθεώρησης. Κάποιος άλλος θα έλεγε ότι μαρτυράει τον ζήλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την αναθεώρηση του άρθρου 16, που εμποδίζει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Και οι δυο θα είχαν δίκιο, το ένα δεν αποκλείει το άλλο.
Πέρα από ιδεολογική αρχή, αυτός ο ζήλος της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων ίσως οφείλεται εν μέρει και σε πιέσεις που δέχονται από σχολάρχες που θέλουν να ιδρύσουν ιδιωτικά πανεπιστήμια-πρατήρια πώλησης πτυχίων που λίγο θα διαφέρουν σε ποιότητα σπουδών από την…. Ελληνική Αγωγή του Άδωνη Γεωργιάδη. Πάντως. η Νέα Δημοκρατία ήταν συνεπής στην υποστήριξη των ιδιωτικών πανεπιστημίων και, την προηγούμενη φορά που είχε τεθεί θέμα συνταγματικής αναθεώρησης, την περίοδο 2006-2007, την ίδια στάση είχε κρατήσει.
Η πολιτική δύναμη που μετέβαλε στάση από το 2006 ως σήμερα είναι το τότε ΠΑΣΟΚ και τώρα ΚΙΝΑΛ. Το 2006 ενώ αρχικά το ΠΑΣΟΚ είχε δείξει να συναινεί στην αναθεώρηση του άρθρου 16, υπήρξε οξύτατη αντίδραση της βάσης και της νεολαίας του κόμματος, χάρη στην οποία τελικά απετράπη η συμφωνία του ΠΑΣΟΚ, άρα και η αναθεώρηση του άρθρου. Μάλιστα, από ειρωνεία της τύχης, πρωτοστάτης της υπεράσπισης του δημόσιου χαρακτήρα του πανεπιστημίου το 2006 ήταν ο… Βαγγέλης Βενιζέλος, ο οποίος τότε ήταν ηγέτης της αριστερής, ας πούμε, πτέρυγας του ΠΑΣΟΚ. Φέτος, το ΚΙΝΑΛ τάχθηκε υπέρ της αναθεώρησης του άρθρου 16.
Ωστόσο, η σχετική πρόταση της Νέας Δημοκρατίας απορρίφθηκε κι έτσι το άρθρο 16 δεν συμπεριλαμβάνεται στις αναθεωρητέες διατάξεις. Αυτό σημαίνει πως η συζήτηση που ακολουθεί έχει χαρακτήρα μάλλον ακαδημαϊκό, αλλά δεν ταιριάζει αυτό σε μια συζήτηση για την ανώτατη εκπαίδευση;
Προσωπικά, πιστεύω ότι στην παρούσα συγκυρία θα ήταν αρνητικό να αναθεωρηθεί το άρθρο 16 και να επιτραπεί η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων και χαίρομαι που η κυβέρνηση της Αριστεράς υπεράσπισε το δημόσιο πανεπιστήμιο. Ο λόγος είναι ότι για να ιδρυθεί ένα στοιχειωδώς αξιοπρεπές ιδιωτικό πανεπιστήμιο χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις: 50 με 100 εκατομμύρια, το λιγότερο και φυσικά, δεν μιλάμε για σχολές που έχουν ανάγκη από πολυδάπανες υποδομές, όπως ιατρικές ή πολυτεχνικές. Ακόμα και με τη σημερινή χλομή ανάκαμψη της οικονομίας, πιστεύει κανείς ότι θα υπάρξουν τέτοιες επενδύσεις; Χιμαιρικό ακούγεται. Κατά πάσα πιθανότητα, θα φτιαχτούν ψευτοσχολές, σε εύκολες ειδικότητες, χωρίς υποδομές, που θα δίνουν ψευτοχαρτιά.
Στη Δυτική Ευρώπη, στην οποία προσβλέπουμε, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια έχουν μάλλον περιθωριακή θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και, κανένα δεν είναι αξιόλογο. Για παράδειγμα στη Γερμανία, όπως διαβάζω, υπάρχουν 83 ιδιωτικά πανεπιστήμια στα οποία σπουδάζει το 1% των φοιτητών.
Εύρωστα ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα με υψηλό επίπεδο σπουδών υπάρχουν στις ΗΠΑ, αλλά βέβαια τα μεγέθη τους είναι απλησίαστα από τα δικά μας ιδρύματα. Χαρακτηριστικό είναι πως το Χάρβαρντ έχει endowment (ρευστά διαθέσιμα) πάνω από 34 δισεκατομμύρια δολάρια, περίπου το 20% του ελληνικού ΑΕΠ. Ακόμα κι ένα μέτριο πανεπιστήμιο όπως της Νότιας Ντακότας, έξω από την πρώτη χιλιάδα της παγκόσμιας κατάταξης, έχει endowment 100 εκατομμύρια.
Και βέβαια, κάτι που δεν θέλουν να τονίζουν οι υπέρμαχοι της ιδιωτικοποίησης είναι το καλπάζον φοιτητικό χρέος στις ΗΠΑ, καθώς τα σπουδαστικά δάνεια έχουν ξεπεράσει το 1,5 τρισεκ. δολάρια και το 11,5% από αυτά δεν εξυπηρετούνται, το ποσοστό δεν είναι πολύ μεγάλο, αλλά το απόλυτο μέγεθος του χρέους δεν είναι ευκαταφρόνητο.
Δεν θα γράψω περισσότερα. Κάποια στοιχεία που ανέφερα τα έχω πάρει από άρθρο του καθηγητή Περικλή Γκόγκα, αναπλ. καθηγητή Οικονομικών στο ΔΠΘ, γραμμένο «σε ανύποπτο χρόνο». Σας συνιστώ να το διαβάσετε ολόκληρο.
Αξιόλογα βρήκα και τα πρόσφατα άρθρα του Θοδωρή Αθανασιάδη για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, από αριστερή βεβαίως σκοπιά. Ιδού το πιο πρόσφατο και μπορείτε μόνοι σας να περιηγηθείτε στα άλλα.
Από το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου
«The New Daily Mail»
TheNewDailyMail
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ζάεφ: «Είμαι Μακεδόνας, από τη Βόρεια Μακεδονία»
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
