2019-03-24 09:25:05
ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ MICROSOFT OFFICE SPECIALIST
KAI ΤΕΧΝΟΒΛΑΣΤΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΑΔΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ «Θεόδωρος ΓΡΙΒΑΣ, ο σταυραετός της Λάμιας»
Το 2010 και το 2011, η Αμφικτιονία σε συνεργασία με τα Εκπαιδευτήρια Πληροφορικής Βόνιτσας,συγκέντρωσε ιστορικό υλικό για την φάρα των Γριβαίων. Είχαν δημιουργηθεί 10 ομάδες εργασίας, με συγκεκριμένα αντικείμενα έρευνας. Κάθε ομάδα εργασίας αποτελούνταν από 5 έως και 9 σπουδαστές.
Το υλικό παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που έγινε στο Καστρόσπιτο (Κούλια) των Γριβαίων στη Περατιά Βόνιτσας Αιτ/νιας. Μετά από 60 χρόνια, η Κούλια άνοιξε και δέχθηκε ένα μεγάλο πλήθος επισκεπτών, οι οποίοι αφού ξεναγήθηκαν στο Καστρόσπιτο, παρακολούθησαν την εκδήλωση της Αμφικτιονίας Ακαρνάνων και των σπουδαστών των Εκπαιδευτηρίων... Με το τέλος της εκδήλωσης, οι σπουδαστές παρέδωσαν στους επισκέπτες πλούσιο ιστορικό υλικό, το οποίο είχε συγκεντρωθεί στην έρευνα, αλλά λόγω της ανάγκης για σύντμηση του χρόνου της εκδήλωσης, δεν μπορούσε να παρουσιαστεί.
Σημείωση για τους αναγνώστες του άρθρου:
Λάμια ονομάζεται ο ορεινός όγκος από τον Αγιο Νικόλαο μέχρι και την Περατιά.
Φωτογραφία από την εκδήλωση
Από δεξιά προς τα αριστερά:
Αλέξανδρος Ασπρογέρακας-Γρίβας, ο Κωνσταντίνος Ασπρογέρακας-Γρίβας (καθηγητής της Νομικής Αθηνών) και η σύζυγός του Αγγελική, ο Χρήστος Μανιάκης-Γρίβας (Γενικός Πρόξενος Ελλάδας στη Νότια Αυστραλία) και η σύζυγός του Εφη, ο Γεώργιος Βρακατσέλης (πρόεδρος ΤΚ Περατιάς) και η Μαίρη Παπανικολή Γρίβα.
Η Κούλια του Γρίβα, βρίσκεται δύο χιλιόμετρα μετά την διασταύρωση του ΤΕΚΕ και προς τον συνοικισμό Αγία Βαρβάρα Περατιάς. Στη φωτογραφία βλέπουμε την αυλή της Κούλιας, όπου και πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση.
Από σήμερα και σε τέσσερες συνέχειες, θα σας παραδώσουμε όλο το υλικό για την ένδοξη φάρα των Γριβαίων και αναλυτικά στοιχεία για την ζωή του στρατηγού Θεοδωράκη του Δράκου Γρίβα.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ «Θεόδωρος ΓΡΙΒΑΣ, ο σταυραετός της Λάμιας»
Η καταγωγή του Θεοδωράκη Δράκου Γρίβα (1797 -24/10/1862)
Το γενεαλογικό δέντρο ξεκινά από τους Μπουγιάννους (Μπουαίοι). Μια από τις πιο ισχυρές Αρβανίτικες φάρες. Οι Μπούα από τις αρχές του 14ου αιώνα συμμετέχουν σε όλα τα ιστορικά γεγονότα, με φάσμα περιοχής από την Πελοπόννησο μέχρι την Ήπειρο και από την Θεσσαλία μέχρι την Ιταλία.
Στο χρονικό των Τόκκο (1375-1426) και τον φάκελο Foscari (1420-1499), μελέτη που παρουσιάστηκε στη παραλία της Βόνιτσας από την ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ, το καλοκαίρι του 2014, εκεί γνωστοποιήθηκαν οι πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ των Τόκκο και των Μπούα (Μπούα Σπάτα, Μπούα Σγουρός, Μουρίκης Μπούα και λοιποί.)
Με συνεντεύξεις που είχαμε με τους σημερινούς απόγονους του Θεοδωράκη Γρίβα, όλοι τοποθέτησαν ως γενάρχη τους τον Μερκούριο Μπούα Γρίβα.
Στο σπίτι της Κας Μαίρης Παπανικολή Γρίβα, στην Αθήνα, υπάρχει κεντημένο το οικόσημο του γενάρχη των Γριβάιων, του Μερκούριου Μπούα Γρίβα. Στις συνεντεύξεις που είχαμε, η κυρία Μαίρη μας μίλησε για το γενεολογικό δέντρο, όπως το είχε διαφυλάξει ο σύζυγός της.
Επίσης στο αρχοντικό των Γριβαίων (Κούλια Περατιάς) υπάρχει τοοικόσημο του Μερκούριου Μπόυα τόσο σε κάδρο μέσα στο αρχοντικό, όσο ζωγραφισμένο στον ορθοστάτη της πόρτας του αρχοντικού. Στο οικόσημο εμφανίζονται αρκετές σημαίες. Είναι αυτές που κέρδισε ο Μερκούριος Μπούα, στα πεδία των μαχών.
Στις συνεντεύξεις με τον καθηγητή της Νομικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κο Κωνσταντίνο Ασπρογέρακα-Γρίβα, όσο και με τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στην Νότια Αυστραλία, Κο Χρήστο Μανιάκη-Γρίβα, με βάση την παράδοση που κρατούν από γενιά σε γενιά, τοποθετούν ως γενάρχη τους τον Μερκούριο Μπούα.
Ποιος ήταν ο Μερκούριος Μπούα;
Γόνος του Θεόδωρου Μπούα, ο οποίος με το στράτευμά του είχε κατέβει από την Ήπειρο στην Πελοπόννησο, προστατεύοντας το Δεσποτάτο του Μυστρά. Ο Μερκούριος γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1478. Σε νεαρή ηλικία εντάσσεται με το στράτευμά του στις υπηρεσίες της Γαληνότατης Δημοκρατίας της Βενετίας.
Νυμφεύεται την Αικατερίνη Μπόχαλη. Οι Μπουχαλαίοι ήταν μια άλλη σημαντική Αρβανίτικη φάρα. Η Αμφικτιονία Ακαρνάνων στις ιστορικές έρευνες που ενεργεί, έχει εντοπίσει αρκετά μέλη της φάρας Μπόχαλη να συνεργάζονται με τους Ενετούς.
Στο βιβλίο μας «Το κάστρο των 18 Εθνοτήτων» περιλαμβάνουμε την ενημέρωση για την ονομασία της συνοικίας Μπούχαλη της Βόνιτσας , από απόγονο της φάρας των Μπόχαλη, οι οποίοι εγκατέστησαν τις οικογένειές τους στην ασφαλή Ενετική Βόνιτσα, όταν αυτοί βρίσκονταν στις υπηρεσίες της Γαληνότατης Δημοκρατίας, σε συνεχείς πολέμους.
Πεδίο των μαχών η Ιταλία όπου διακρίνεται όχι μόνο για το θάρρος του αλλά και για την αξιοπιστία στις συμμαχίες που συνάπτει. Στο στράτευμά του υπάρχει μια ομάδα ιππέων η οποία με τα κατορθώματά της έχει αφήσει ιστορία στην Ιταλία και υπάρχει ένα ποίημα των 4000 στίχων με τα κατορθώματα του Μερκούριου,στην οποία κατονομάζεται ως απόγονος του Πύρου, του Μέγα Αλέξανδρου και του Αχιλλέα. Συγγραφέας αυτής της ποιητικής συλλογής είναι ο Κορωναίος από την Ζάκυνθο.
Όταν για μια περίοδο το στράτευμά του ανήκει στη στρατιά του Γερμανού αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού, του επιτράπηκε ώστε το στράτευμά του να φέρει την δική του σημαία.
Πέθανε στην Ιταλία το 1542. Το μνημείο στο τάφο του, στο Τρεβίζο, είναι επιβλητικό.
Την περίοδο που ο Μερκούριος φεύγει για Ιταλία, οι άλλοι της φάρας του, καταφεύγουν στα Επτάνησα αφού η τούρκικη κυριαρχία έχει επεκταθεί σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα.
Στην Ιθάκη καταφεύγει ο Θεόδωρος Μπούα και από εκεί το 1585 οργανώνεται η εκστρατεία, την οποία παραθέτουμε στη συνέχεια του άρθρου μας.
Οι Γριβαίοι, δεν φέρουν στο επώνυμό τους το συνοδευτικό χαρακτηριστικό «Μπούα». Στην παράθεση της ιστορίας για τους Αρβανίτες, από τους περίφημους ιστορικούς Αριστείδη Κόλια και Κώστα Μπίρη, υπάρχουν πολλές αναφορές για τους Μπούα. Η μόνη διαφοροποίηση που υπάρχει στις δύο σημαντικές και πολυσέλιδες ιστορικές αναφορές, βρίσκεται στην διάσταση για τηνεξαφάνιση του γένους Μπούα (Κ. Μπίρης), ενώ ο Α. Κόλιας τοποθετείται για συνέχιση της φάρας με τα επώνυμα Γρίβας, Σπάτας κλπ.
Βέβαια στα ανωτέρω πρέπει σοβαρά να ληφθεί η τακτική που χρησιμοποιήθηκε σε όλους τους Μπούα αλλά και αργότερα στις φάρες του Σουλίου. Η φάρα ήταν μία και αναμφισβήτητη. Για το ξεχώρισμα κάθε οικογένειας μέσα στη φάρα, ο γιός παρουσιάζονταν με το δικό του μικρό όνομα και για επίθετο επικαλούνταν το μικρό όνομα του πατέρα του. Για παράδειγμα στη φάρα των Ζερβαίων (από το Ζερβάτι της Δρόπολης και αργότερα της Λάκας Σουλίου) ο Τούσιας του Τζίμα Ζέρβας, καταγράφονταν ως Τούσιας Τζίμας.
Από πλευράς της Αμφικτιονίας Ακαρνάνων, καταθέτουμε την ιστορική πληροφορία, ότι το 1839 στη Βόνιτσα, δάσκαλος ήταν ο Δ.Ν. Μπούας, ο οποίος διάβασε το καλωσόρισμα του Βασιλικού ζεύγους (Οθων και Αμαλία) στη Βόνιτσα:
Η καταγωγή της οικογένειας Γρίβα φέρεται να είναι το χωριό Τοσκέσι της Λάκας Σουλίου. Από τις υπάρχουσες πληροφορίες ή βιβλιοθήκες, δεν υπήρχε δυνατότητα εντοπισμού του χωριού ή της περιοχής. Με την βοήθεια του ΑμφικτίοναΛιόντου Δημήτριου (εκπαιδευτικός) και τις επικοινωνίες που είχε με συνεργάτες-φίλους του, διασταυρώθηκε η νέα ονομασία του χώρου με το παλιό Τοσκέσι. Σήμερα το χωριό ονομάζεται Αχλαδέα.
Στα τέλη του 16ου αιώνα η φάρα του Γρίβα βρίσκεται στην βορειοδυτική Ακαρνανία. Αφέντης της φάρας είναι ο Θεόδωρος Μπούα Γρίβας (απόγονος του Θεόδωρου Μπούα που μετοίκησε στην Ιθάκη) και ο αδελφός αυτού ο Γκίνος Μπούα Γρίβας
Το 1585 οι Ενετοί ενδιαφέρονται για την Ηπειρωτική Ελλάδα και τα παράλια του Ιονίου. Θεωρούν ζωτικό χώρο κυρίως την πόλη της Βόνιτσας και την ισχυρά θέση του Ναπολιτάνικου κάστρου της που από τα τέλη του 15ου αιώνα βρίσκεται υπό Τουρκική κατοχή.
Οι Ενετοί οργανώνουν κίνημα των υπόδουλων Ελλήνων με τρεις ταυτόχρονες κινήσεις. Ο Θεόδωρος Γρίβας καταλαμβάνει την Βόνιτσα (όχι όμως και το κάστρο) με γενική σφαγή των Τούρκων, ο Πούλιος Δράκος κυριεύει την Άρτα και ο Μαλάμος πολιορκεί τα Ιωάννινα.
Οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται ότι το κίνημα δεν έχει σχέση μόνο με την αντίδραση των Ελλήνων στον Τούρκικο ζυγό, αλλά ότι πρόκειται και για συντονισμένο σχέδιο των Ενετών.
Ρίχνουν στην μάχη ότι καλλίτερο έχουν: τις αρμάδες της Θεσσαλίας και της Ναυπάκτου. Ο Θεόδωρος Γρίβας περικυκλώνεται μέσα στα στενά της Κλεισούρας και η αναγγελία του θανάτου τού αδελφού του Γκίνου Μπούα(σε μάχη έξω από την Περατιά) τον υποχρεώνει να υποχωρήσει με τραγικές απώλειες. Βρίσκει καταφύγιο στην Ιθάκη όπου εκεί οι πολλές πληγές του τον οδηγούν στον θάνατο.
Από την φάρα μένουν οι τρεις γιοί του.
Ο ένας γιος, ο Σίμος, προσπάθησε να ανασυστήσει το στράτευμα με παλικάρια από την Λάκα του Σουλίου. Γίνεται κύριος του Τοσκέρι και αμέσως καταλαμβάνει τον Λούρο. Ο αρματολός του Βάλτου Τρομπούκης νικά τον Σίμο και τον υποχρεώνει να καταφύγει στην Λευκάδα, όπου εντάσσεται στον μοναχικό βίο.
Το 1622 ο Σίμος Μπούας Γρίβας πεθαίνει στην Λευκάδα, ενταφιάζεται μέσα στον ναό του μοναστηριού Άγιος Πρόδρομος, στο λιβάδι Καρυάς Λευκάδας.
1622 Αύγουστος ις Σήμος Μπούας εκοιμήθη εν Κυρίω.
Αυτό αναγράφει η πέτρινη πλάκα που βρίσκεται μέσα στον ιερό ναό του μοναστηριού. Η κεφαλή του νεκρού Σίμου Μπούα Γρίβα, βρίσκεται πάντα κάτω από τα ιερά μυστήρια της Ορθόδοξης εκκλησίας. (ο τάφος είναι ακριβώς στο σημείο που υψώνονται τα «αγια των αγίων» πρίν ξεκινήσει η θεία μυσταγωγία).
Στην επίσκεψη της ομάδας εργασίας (Χρήστος Θεοδώρου, Πέτρος Ζακυνθινός, Ντίνος Ιωάννης), στο μοναστήρι, οι εντυπώσεις ήταν τόσο εντυπωσιακές που κανείς δεν το ανέμενε. Δεν ήταν μόνο η τοποθεσία του μοναστηριού, αλλά το σύνολο των κτιρίων-πύργων, η αυτονομία του μοναστηριού σε θέματα ύδατος (πολλά πηγάδια), το πλήθος των οικημάτων που συγκροτούσαν μια καστροπολιτεία, όλα αυτά συνοδευμένα από την παρουσία-ξενάγηση του κυρίουΦώντα, δημιούργησαν μία αξέχαστη στιγμή.
Η πέτρα που καλύπτει τον τάφο του Σίμου Μπούα Γρίβα είναι σκαλισμένη με το λεκτικό «1622 Αυγουστος ις’ Σήμος Μπούας εκοιμήθη εν Κυρίω».Επίσης υπάρχει πάνω στην πέτρα μια γραφική παράσταση που εμφανίζει ένα χέρι που κρατά ένα κυπαρίσσι. Από την αφήγηση του Κου Φώντα, η πέτρα έχει πάχος μισό μέτρο και οι μεγάλες διαστάσεις σε πλάτος και μήκος, την καθιστούν εντυπωσιακή.
Πρίν λίγα χρόνια το μοναστήρι και η εκκλησία ήταν στάβλος. Κάποιοι είχαν προσπαθήσει με λοστάρια να ανασηκώσουν την πέτρινη πλάκα του τάφου αλλά είχαν αποτύχει. Μετά δοκίμασαν με κομπρεσέρ να τρυπήσουν την πέτρα και με «αγκίστρι» να την σηκώσουν. Αφού απέτυχαν η λύση τους ήταν να την ανατινάξουν με δυναμίτη. Έγινε το γεγονός της ανατίναξης που αποτέλεσμα είχε σπάσει η πέτρινη πλάκα σε πολλά κομμάτια. Σήμερα η πλάκα του τάφου, με προσωπική δύσκολη εργασία του Κου Φώντα, απεκατέστησε την εμφάνισή της, μετά την συγκόλληση των κομματιών.
Ο Κος Φώντας είναι συνταξιούχος, εργαζόμενος παλιά στην αρχαιολογία ως συντηρητής αρχαίων έργων. Ήταν τιμή μας που βρεθήκαμε δίπλα του, τον ακούσαμε να μας εξιστορεί τα του μοναστηριού και τις ενέργειες για την αποκατάσταση της πλάκας του τάφου καθώς και των αγιογραφιών που ήταν σκεπασμένες από ασβεστώματα, ή από τις σωρευμένες κοπριές ζώων.
1640: Οι δύο άλλοι γιοί του Θεόδωρου Μπούα Γρίβα, ο Αποστόλης και ο Λέκος, βρίσκονται στο Τοσκέσι. Έχουν συγκροτήσει νέο στράτευμα και με γρήγορες κινήσεις βρίσκονται μέσα στην Βόνιτσα.
Ξεπλένουν το αίμα του αδελφού τους Σίμου, με το αίμα του αρματολούΓατσούλη, γιού του αποθανόντος Τρουμπούκη, που τον νικούν και κυριεύουν το αρματολίκι της Βόνιτσας. Πρώτος αρματολός της περιοχής ο μεγαλύτερος από τα δύο αδέλφια, ο Αποστόλης Γρίβας..
Ο Τσεκούρας, γαμβρός του Γατσούλη, ανακαταλαμβάνει το αρματολίκι της Βόνιτσας και προσωρινά το καπετανάτο του Λούρου, γιατί γρήγορα οι Γριβαίοι το είχαν καταλάβει.
Η διαμάχη τελείωσε με την συμφωνία: Οι του Τσεκούρα να νέμονται το αρματολίκι της Βόνιτσας και οι Γριβαίοι το αρματολίκι του Λούρου.
Το 1716 οι γιοί του Αποστόλη Γρίβα, οι Χρήστος και Θεόδωρος, συμφώνησαν με τους αρματολούς του Ξηρομέρου Μεϊτάνη και Σπαθόγιαννο ώστε να εκτοπίσουν από την Βόνιτσα τον Τσεκούρα.
Στο προσκήνιο εμφανίζεται ο εκ Βάλτου συγγενής του Τσεκούρα, ο Κατσικογιάννης.
Επί 13 έτη η Βόνιτσα άλλαζε χέρια στο αρματολίκι της, ώσπου να κατασταλάξει στην εξουσία των Γριβαίων, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι Κατσικογιαναίοι να μην ελέγχουν την γύρω περιοχή.
1752: Ο Αποστόλης Γρίβας, γιός του Χρήστου Γρίβα, πραγματοποιεί μια στρατηγική κίνηση. Παντρεύει τον γιό του Χρήστο με την κόρη του Κατσικογιάννη,δημιουργώντας ένα αρματολίκι από τον Λούρο μέχρι το Αγγελόκαστρο.
1769: Ο Χρήστος Γρίβας εντάσσεται με τα Ρωσικά συμφέροντα (Ορλωφικά) καιπολιορκεί το Βραχώρι (σημερινό Αγρίνιο). Από πολιορκητής βρίσκεται πολιορκούμενος στο Αγγελόκαστρο, όπου και φονεύεται. Η περιοχή αυτή ακόμα και σήμερα εχει την ονομασία «Των Γριβαίων τα κόκαλα» (περιοχή έξω από το Αγγελόκαστρο).
Διάδοχος στο αρματολίκι της Βόνιτσας βρέθηκε ο πεντάχρονος γιός του, ο Δημήτρης, ο επονομαζόμενος Δράκος.
Λόγω του μικρού της ηλικίας του Δράκου, συντάθηκε τριμελής ομάδα, «Τριμελής κηδεμονία» διακυβέρνησης, αποτελούμενη από τον εκ μητρός θείο του Δράκου, τον Κατσικογιάννη, τον Σκλεπούνη και τον Κρεκόνη.
Σε λίγα χρόνια ο Κατσικογιάννης ήλθε σε συμφωνία με τον από την Κατούνα Μαυρομάτη, ο οποίος ήταν άσπονδος εχθρός των Γριβαίων και παράκαμψε την κληρονομική εξουσία του Δράκου.
Ο Δράκος φυγαδεύεται στην Λευκάδα και τα δύο άλλα μέλη της κηδεμονίας με ισχυρό στράτευμα καταστρέφουν τις περιουσίες των Κατσικογιάννη και Μαυρομάτη.
Ολα ξεκαθαρίζονται με την μάχη του Μοναστηρακίου:
Οι Σκλεπούνης και Κρεκόνης ήττιουνται, ο Κατσικογιάννης ανακηρύσσει τον εαυτό του, κύριο στο αρματολίκι της Βόνιτσας και Ξηρομέρου..
1778: Ο 13άχρονος Δράκος εισέρχεται με στράτευμα στην Ακαρνανία και επί δώδεκα έτη πολεμά ενάντια στον θείο του Κατσικογιάννη.
Τ' είν' το κακό που γίνεται και η ταραχή η μεγάλη
'Στα Ρόγκα 'ς τα Ποληόρογκα 'ς το αμπέλια 'ς τα αμπελάκια;
Μήνα βουβάλια σφάζονται, μήνα θηριά μαλώνουν;
Κι' ουδέ βουβάλια σφάζονται κι' ουδέ θηριά μαλώνουν.
Ο Δράκο Γρίβας πολεμάει με δώδεκα χιλιάδες
Μαουλουμπασάδες δώδεκα, πασάδες δέκα πέντε
Ταράχκτηκεν η Πρέβεζα και όλ' η Βαλαώρα.
Πέφτουν τα τόπια 'σα βροχή, και η μπόμπες σα χαλάζι
Κι' αυτά τα λιανοτούφεκα 'σάν άμμος της θαλάσσης.
1790: Ο Μαυρομάτης εγκαταλείπει την συμμαχία με τον Κατσικογιάννη και η κυριαρχία του Δράκου Γρίβα είναι γεγονός.
1797-1798: Γαλλική κυριαρχία. Ο Δράκος Γρίβας συνεργάζεται με τους Γάλλους και διορίζεται αρχηγός των Ελληνικών ταγμάτων στην Γαλλική Κέρκυρα.
26 Ιουνίου 1797 Πάργα:
Ο Δράκος Γρίβας και η Πρεβεζιάνα Θεοδώρα Γιαννίτση γεννούν τον Θεόδωρο Γρίβα, το τέταρτο κατά σειρά γιό τους. Οι τρείς προηγούμενοι γιοί, ήταν ο Χρήστος, ο Κώστας, και ο Σταύρος.
Εκτός τα αγόρια η οικογένεια είχε και κορίτσια, για τα οποία δεν υπάρχουν συγκεντρωμένες πληροφορίες. Από την έρευνα της Αμφικτιονίας σε άλλα projects, εντοπίσαμε μια αδελφή του Θεοδωράκη που παντρεύτηκε με τον Οπλαρχηγό των Αγράφων, τον Γιάννη Μπουκουβάλα (βλάχικης καταγωγής).Μια άλλη αδελφή ήταν στην αυλή του Οθωνα και ακολούθησε στο εξωτερικό το βασιλικό ζεύγος όταν έγινε η έξωση του Οθωνα.
Για μια άλλη αδελφή υπάρχει μια διένεξη: Οι σημερινοί ιδιοκτήτες της Κούλιας του Γρίβα, υποστηρίζουν ότι μια αδελφή του Θεοδωράκη παντρεύτηκε με τον Άγγλο πρόξενο που είχε την έδρα του στην Λευκάδα.Από αυτόν τον γάμο είχαμε ένα αγόρι και ένα κορίτσι. Όταν το ζεύγος (με τα παιδιά) έφυγαν για την Αγγλία, εκεί λίγα χρόνια μετά πέθανε η αδελφή του Θεοδωράκη. Ο Θεοδωράκης Γρίβας, ζήτησε από τον γιό του, τον Δημητράκη, να μεταβεί στην Αγγλία και με κάθε τρόπο να ζητήσει, να πείσει και να πάρει μαζί του τα παιδιά στην Ελλάδα. Η αποστολή είχε επιτυχία και ο Θεόδωρος Γρίβας έδωσε στα δύο παιδιά, το επίθετο Γρίβας.
Στην ανωτέρω ιστορία, ορισμένοι απόγονοι προερχόμενοι από τα δύο προαναφερόμενα παιδιά, απόγονοι οι οποίοι σήμερα κατοικούν στην Λευκάδα και είναι σημαντικά πρόσωπα όχι μόνο στην κοινωνική ζωή, αλλά και στο πολιτικό προσκήνιο, τοποθετούνται ότι αυτή που πανδρεύτηκε τον Άγγλο πρόξενο, δεν ήταν η αδελφή του Θεοδωράκη Γρίβα, αλλά η κόρη του Θεοδωράκη Γρίβα.
Για να κλείσουμε την παράθεση των στοιχείων για τις γυναίκες στη φάρα των Γριβαίων, θα σας δώσουμε την πληροφορία ότι ο πατέρας του Γεώργιου Βαρνακιώτη, ο καπετάν Νικολός, είχε νυμφευτεί με την αδελφή του Δράκου Γρίβα (αδελφή του πατέρα του Θεοδωράκη).
Τέλος του πρώτου μέρους.
Στο δεύτερο μέρος, η ζωή του Θεοδωράκη Γρίβα, από την γέννηση μέχρι και τα γεγονότα του Ναυπλίου.
Για την ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Ο Αντιπρόεδρος
ΝΤΙΝΟΣ Στυλιανός
...................................................... ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΡΙΒΑΣ: Αγωνιστής του 1821, στρατηγός και πολιτικός (μέρος 2ο)
ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ MICROSOFT OFFICE SPECIALIST
KAI ΤΕΧΝΟΒΛΑΣΤΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΑΔΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ: Θεόδωρος ΓΡΙΒΑΣ, ο σταυραετός της Λάμιας
Στις 26 Ιουνίου 1797, στην Πάργα, γεννιέται ο Θεόδωρος Γρίβας, Είναι ο τέταρτος κατά σειρά γιός. Οι τρείς προηγούμενοι γιοί, ήταν ο Χρήστος, ο Κώστας, και ο Σταύρος.
Είναι γιός του Δράκου Γρίβα και της Θεοδώρας Γιαννίτση. Την περίοδο αυτή ο πατέρας του είναι αρχηγός των Ελληνικών ταγμάτων της Γαλλικήςκυριαρχίας στην Κέρκυρα. Για τις αδελφές του Θεόδωρου Γρίβα δεν υπάρχει σαφής καταγραφή αλλά από τις έρευνες σε άλλα project της Αμφικτιονίας Ακαρνάνων, έχουμε εντοπίσει τουλάχιστον τρείς αδελφές. Για τα στοιχεία αυτών, οι αναγνώστες να ανατρέξουν στο πρώτο μέρος της μελέτης.
Όπως προαναφέραμε, μητέρα του Θεοδωράκη ήταν η Σοφία Γιαννίτση. Η μητέρα του κατάγονταν από την Πρέβεζα και ανιψιός της ήταν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος.
Το 1811, ο 14χρονος πλέον Θεοδωράκης τσακώνεται με τον 2ο κατά σειράαδελφό του (τον Κώστα), που αυτός τον χαστουκίζει. Ο Θεοδωράκης θεωρεί την ενέργεια του αδελφού του ως προσβλητική. Σε αυτό το σημείο η έρευνα δεν εντόπισε τον λόγο της διαφωνίας, η οποία προκάλεσε το χαστούκισμά του. Όμως το ότι ο Θεοδωράκης παραπονέθηκε στην μητέρα του, μας δίνει το συμπέρασμα ότι στην διαφωνία με τον αδελφό του, ο Θεοδωράκης πρέπει να είχε δίκιο. Όμως η μητέρα του δεν του έδωσε το δίκαιο που ανέμενε. Οχι μόνο δεν του έδωσε δίκιο αλλά και αυτή τον χαστουκίζει...............
Ο Θεοδωράκης εξάψεται και πλέον δείχνει την πορεία της ζωής του. Δεν αποδέχεται την υποτέλεια, δεν δέχεται την προσβολή, δεν μπορεί να αισθανθεί μειωμένος. Βέβαια αργότερα με την δύναμη που δημιούργησε γύρω από το όνομά του, ο χαρακτήρας του ενεργούσε και με πορεία την εκδίκηση. Μια εκδίκηση που η παροιμία όταν ορίζει ότι η κρύα είναι και πιο καλή, για τον Θεοδωράκη Γρίβα δεν υπήρχε συνταγή. Είτε κρύα , είτε ζεστή, η εκδίκηση ήταν χωρίς έλεος. Δεν σταματούσε πουθενά και ήθελε το τελείωμα.
Αυτό έγινε γρήγορα σωστά στους εχθρούς του και μόνο και μόνο μια θύμηση το τι θα πάθουν όταν ο Γρίβας θα έχει την ευχέρεια της εκδίκησης, τους έκανε αρκετά επιφυλακτικούς σε αυθαίρετες ενέργειες.
Μετά την προσβολή από τον αδελφό του και την μητέρα του, αποφασίζει από μικρός να αρχίσει την αυτονόμησή του. Δεν μπορεί να βρεθεί στην ίδια στέγη με ανθρώπους που τον πρόσβαλαν, ανεξάρτητα της συγγένειας που τους έδενε.
Σε αυτό το σημείο η έρευνά μας προσπάθησε να εντοπίσει την τυχόν μετέπειτα σχέση του Θεοδωράκη με την μητέρα του και τον αδελφό του. Εμείς προσωπικά δεν διαπιστώσαμε καμιά σχέση. Με τον μόνο που βλέπουμε στενές σχέσεις είναι με τον αδελφό του τον Γαρδικιώτη (τον Χρήστο).
Εριόλα Μπούζι
Σαλώμη Μπίτση
Επιστρέφουμε στην εξιστόρηση της ζωής του Θεοδωράκη, όπου τον αφήσαμε στην απόφαση που έλαβε για την αυτονόμηση.
Αποφασίζει να φύγει από το πατρικό σπίτι. Βρίσκεται μόνος στους δρόμους, αλλά παρά το νεαρό της ηλικίας γνωρίζει πως θα διαχειριστεί τα χρυσά νομίσματα που είναι ραμμένα μέσα στο φυλακτό του.
Διασχίζει πάνω από 250 χιλιόμετρα για να φτάσει στα Άγραφα. Η διαδρομή του δύσκολη όχι μόνο λόγω του μικρού της ηλικίας, αλλά κυρίως λόγω της επί δεκάδων ετών αντιδικία της φάρας των Γριβαίων με αυτή των Κατσικογιαναίων, των Μαυροματαίων, του Τρουμπούκη και πολλών άλλων, που στην περιοχή της δικαιοδοσίας τους έπρεπε να περάσει. Κατόρθωσε και πέρασε χωρίς να γίνει αντιληπτός. Αυτή καθ’ αυτή η επιτυχής κατάληξη της επικίνδυνης διαδρομής, πιστεύουμε ότι έδωσε στον Θεοδωράκη την πεποίθηση ότι ΜΠΟΡΕΙ!!!!.
Φτάνοντας στα Αγραφα κατορθώνει να συναντήσει τον Ιωάννη Μπουκουβάλα, όπου μόνο ενώπιον αυτού φανερώνει το ποιος είναι. Δεν ζητά από αυτόν να κατοικήσει και να συντηρηθεί στην οικία του (έχοντας την ιδιότητα του συγγενή λόγω που ο Μπουκουβάλας είναι νυμφευμένος με την αδελφή του την Λασκαρίνα Γρίβα) αλλά ζητά άσυλο.
Ο Ιωάννης Μπουκουβάλας, ένας οπλαρχηγός βλάχικης καταγωγής με σημαντική θέση στις βλάχικες τις φάρες, κατανοεί το αίτημα του Θεοδοράκη αλλά γνωρίζει και το τι θα σημαίνει μια αποδοχή ασύλου στον γιό του Δράκου Γρίβα.
Ο Ιωάννης Μπουκουβάλας είναι επίσης στο κέντρο του κυκλώνα μετά την συμμετοχή του στην σύναξη του Μαγεμένου της Λευκάδας. Εκεί ως εκπρόσωπος των Βλάχων, παρευρέθηκε στη μεγάλη σύναξη που ζήτησε και πραγματοποίησε ο Καποδίστριας για να προστατεύσει την τότε Ρωσική Λευκάδα (Αγία Μαύρα) από τις βλέψεις του Αλή Πασά.
Ακόμα και σήμερα οι Βλάχοι τιμούν τον πρόγονό τους και την συμμετοχή τους στην ιστορική σύναξη στου Μαγεμένου.
Ο Μπουκουβάλας δέχεται τον Θεοδωράκη Γρίβα αλλά δεν του δίνει το άσυλο που ζητά. Η παραμονή του Θεοδωράκη στα Αγραφα δεν έμεινε κρυφή. Πολύ σύντομα την πληροφορήθηκε ο Αλή Πασάς, ο οποίος εκείνη την περίοδο είχε πληροφορίες περί δημιουργίες μετώπου επίθεσης από τα Ιόνια νησιά.
Ο Αλή Πασάς φοβούμενος την επίθεση στα Ηπειρωτικά παράλια, από τονΔράκο Γρίβα, ζητά ως εγγύηση και όμηρο στα Γιάννενα τον γιό του, τον Θοδωρή. Ο Δράκος βεβαιώνει τον Αλή Πασά ότι οι Ελληνικές Λεγεώνες που εδρεύουν στη Κέρκυρα δεν έχουν σκοπό να επέμβουν στην δική του περιοχή. Ο Αλή Πασάς πάντα φοβάται την Υψηλή Πύλη και τις τυχόν συμφωνίες που θα μπορούσε να κάνει με οποιαδήποτε άλλη δύναμη, αρκεί να απαλλαγεί από την επικείμενη ανακήρυξη ανεξάρτητου κράτους από τον Αλή. Παρά τις διαβεβαιώσεις του Δράκου Γρίβα, ο Αλή Πασάς δεν πείθεται ή δείχνει να μην πείθεται. Ζητά από τον Δράκο Γρίβα να του παραδώσει τον Θεοδωράκη ως όμηρο, στα Γιάννενα.
Ο Αλής, κατά την προσφιλή του τακτική δεν επιθυμεί να έχει εκεί ένα Γρίβα σαν όμηρο, θέλει ένα Γρίβα για να τον μυήσει στην νοοτροπία του, στη θρησκεία του και να γίνει ένας καλός και έμπιστος αξιωματικός του.Ενας Γρίβας στην αυλή του Αλή, θα είναι η σταθερή επικράτηση του Αλή στααρματολίκια του Λούρου και της Βόνιτσας.
Ο Δράκος Γρίβας δίνει την συγκατάβασή του, ώστε ο Θεοδωράκης να μείνει στα Γιάννενα ως όμηρος, αλλά ο Θεοδωράκης έχει άλλη γνώμη, δεν συμφωνεί.
Φεύγει κρυφά από την περιοχή που έλεγχε ο Μπουκουβάλας και εντάσσεται στην δύναμη του αρματολού Πανουργιά.
Το 1811, ο Αλή Πασάς καλεί από τη Κέρκυρα τον Δράκο Γρίβα για να αναλάβει το αρματολίκι της Βόνιτσας, και ο Δράκος παραδίδει την αρχηγία των Ελληνικών ταγμάτων της Κέρκυρας στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Ο Δράκος Γρίβας εισέρχεται πλέον ως κυρίαρχος στο αρματολίκι της Βόνιτσας. Ένα όνειρο που είχε από παιδί, τώρα το πραγματοποιεί. Όλα κρατούν καλά μέχρι το 1812, όπου ο Αλή Πασάς αποφασίζει να καταστρέψει το Γαρδίκι. Ζητά από τον Δράκο Γρίβα να ηγηθεί της εκστρατείας αλλά ο Δράκος (για άγνωστους μέχρι σήμερα λόγους) αρνείται. Ο Αλή Πασάς προτάσσει την δικαιολογία για το χάλασμα του Γαρδικιού «τα δεινά της μητέρας του, της Χάμκω, από τους Γαρδικιώτες», αλλά αυτό δεν πείθει τον Δράκο Γρίβα.
Σε αυτό το σημείο ας μας επιτραπεί μια ιστορική παρένθεση.
Πρίν ο Αλή πασάς αναλάβει το Πασαλίκι, είχε δικές του ομάδες με τις οποίες προσπαθούσε να ελέγξει την περιοχή της σημερινής κάτω Αλβανίας. Σε μια από αυτές τις ομάδες, στην οποία ήταν η αδελφή του και η μάνα του, σε παγίδα από τους Γαρδικιώτες, συλλαμβάνονται. Αντί να φυλακιστούν και να περιμένουν τη καταβολή των λύτρων από τον Αλή, οι Γαρδικιώτες εφαρμόζουν στις δύο γυναίκες τον ομαδικό βιασμό και μάλιστα στη πλατεία του χωριού.
Όταν καταβλήθηκαν τα λύτρα και απελευθερώθηκαν, η Χάμκω (η μάνα του) ποτέ δεν έπαυσε να θυμίζει στον γιό της τα δεινά της στο Γαρδίκι. Κάθε πρωί και την ώρα που αυτή ξυπνούσε τον Αλή, η πρώτη κουβέντα της ήταν μιαεκδίκηση για όσα τράβηξε στο Γαρδίκι. Όταν η Χάμκω πέθαινε, ζήτησε με όρκο από τον γιό της τον Αλή, να «πάρει τα χάκια του».
Ο Αλής το 1812 αποφάσισε να καταστρέψει το ισχυρό Γαρδίκι, ένα χωριό μέσα στη σημερινή Αλβανία.
Δίνει εντολή στον Δράκο Γρίβα να συνδράμει στην επιχείρηση. Ο Δράκος αρνείται και η δυσμένεια του Αλή αποδεικνύεται έτσι όπως έκανε και στον αγαθό Αβδουλάχ, τον δηλητηριάζει.
Την εκστρατεία την αναλαμβάνει ο Θανάσης Βάγιας, σταυραδελφός της αγαπημένης του Αλή, της Βασιλικής. Λίγες ημέρες πρίν την είσοδο των στρατευμάτων στο Γαρδίκι και την καταστροφή του, ο Θανάσης Βάγιας πληγώνεται σοβαρά και μεταφέρνεται στα Γιάνεννα, από τον Οδυσσέα Ανδρούτσο.
Παναγιώτης Λαϊος
1816. Περνούν 4 έτη και ο Θεόδωρος Γρίβας μπαίνει σε νέες περιπέτειες.
Ο Αλή Πασάς στέλνει τον Οδυσσέα Ανδρούτσο να αναλάβει την περιοχή του Πανουργιά. Ο Πανουργιάς συνεργάζεται και το επόμενο βήμα είναι η συμφωνία για να παραδοθεί ο Θεόδωρος Γρίβας στον Αλή Πασά. Ο Θεοδωράκης αντιλαμβάνεται την συμφωνία, φτιάχνει την πρώτη δική μου ομάδα από 5 παλικάρια και περνάει στα βουνά σαν κλέφτης.
Σε μάχη με τους Τούρκους, συλλαμβάνεται αφού έχει πληγωθεί σοβαρά στα χέρια και τα πόδια. Αλυσοδεμένος μεταφέρεται στα Γιάννενα και δίνεται εντολή να απαγχονιστεί.
Στα Γιάννενα, στις φυλακές του Αλή Πασά στήνεται η αγχόνη. Την στιγμή του απαγχονισμού ο Γρίβας καλύπτει το κεφάλι του με το πανωφόρι του.
Ο Αλής τον προκαλεί:
-Γιατί σκέπασες το κεφάλι σου Γρίβα; Φοβήθηκες τον θάνατο; Δεν ήξερες ότι αφού ακολούθησες την δουλειά του πατέρα σου, αυτή θα ήταν και η ιδική σου τύχη;
-Δεν φοβήθηκα τον θάνατο, αποκρίνεται ο Γρίβας, τον θάνατο τον άφησα στην κοιλιά της μάνας μου, ούτε θα μείνω χωρίς εκδίκηση, έχω 4 αδελφούς.
Δείχνοντας τους δήμιους συνέχισε:
-«Μα ντρέπομαι τον κόσμο που θα με δεί να πεθαίνω έτσι, από τα χέρια τέτοιων παλιανθρώπων».
-«Εζήτησα το θάνατο όπου έπρεπε, αλλά αυτός (δηλ. ο δήμιος) με αρνήθηκε.»
Ο Αλή Πασάς, δίνει εντολή να μην πραγματοποιηθεί ο απαγχονισμός και να συνεχιστεί η φυλάκιση του Θεοδωράκη. Η φυλάκιση συνεχίστηκε μέχρι το 1819.
1819, Ομέρ Βρυώνης, Αποφυλάκιση
Με την μεσιτεία του Ομέρ Βρυώνη (πολύ καλός φίλος του πατέρα του), όχι μόνο αποφυλακίζεται αλλά μετά από 6 μήνες κατατάσσεται στους σωματοφύλακες του Αλή, στη κενή θέση, του εξαδέλφου του, από τη μητέρα του, Οδυσσέα Ανδρούτσου.
Σε αυτό το σημείο της εργασίας πρέπει να προσθέσουμε ότι η σχέση του Ομέρ Βρυώνη με τους Έλληνες της αυλής του Αλή Πασά, δεν ήταν μόνο «η υπηρέτηση των συμφερόντων του Αλή» αλλά και η προώθηση της Θρησκείας του Χατζή-Μπεκτάς. Μια θρησκεία, που κατά την δική μας γνώμη είναι αρκετά κοντά στα Χριστιανικά πρότυπα. Αναφέρεται σε τριαδικό Θεό, δεν έχει την νηστεία του Ραμαζανιού αλλά μόνο νηστεία στην εορτή των Αγίων Αποστόλων, δεν κάνουν περιτομή, έχουν αρκετούς Αγίους της Χριστιανικής θρησκείας (Άγιο Χαράλαμπο, Αγιο Γεώργιο κλπ). Πράγματι σε αυτή την περίοδο οι Μπεκτασίδες κυριαρχούν στην Ηπειρο. Πολλοί χριστιανοί ασπάστηκαν τον Χατζή Μπεκτάς, άλλοι με την θέλησή τους, άλλοι με την βία και οι περισσότεροι από συμφέρον αφού φορολογικά εντάσσονταν ως μουσουλμάνοι στην φορολογία της δεκάτης, απέφευγαν τις αναγκαστικές στρατεύσεις, τις αγγαρείες, τις έκτακτες φορολογίες.
Τα μοναστηριακά τάγματα (δερβίσηδες) ελέγχουν την περιοχή και κατασκευάζουν σε πολλά μέρη τα μοναστήρια τους, τους Τεκέδες. Στην δική μας περιοχή έχουμε τον ΤΕΚΕ της Περατιάς.
Την έρευνα για τον ΤΕΚΕ της Περατιάς, την είχε αναλάβει η 5η ομάδα εργασίας. Το αποτέλεσμα της έρευνας δεν παρουσιάστηκε στην εκδήλωση του Γρίβα (λόγω προσπάθειας σύντμησης του χρόνου παρουσίασης) και διανεμήθηκε στους επισκέπτες μετά το τέλος της εκδήλωσης.
Σε αυτό το σημείο παρεμβάλουμε την εργασία των σπουδαστών:
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ «ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΤΕΚΕ»
«Η περιοχή του κάστρου ΤΕΚΕ – βιλαέτι Γρίβα -χάρτες του Coronelli»
Σπουδαστές 5ης Ομάδας εργασίας:
ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ Νικόλαος του Θεόδωρου-Γεωργίου
ΓΟΥΡΟΥΝΑΣ Σπυρίδων του Γεωργίου
ΛΑΣΚΑΡΗΣ Γεώργιος του Δημητρίου
ΜΠΟΥΚΟΥΡΑΝΗ Λευκοθέα του Νικολάου
ΠΡΟΔΡΟΜΙΤΗ Ισμήνη του Σπυρίδωνα
ΠΡΟΔΡΟΜΙΤΗ Καλλιόπη του Αρη
Υπεύθυνος ομάδας: Ντίνος Στυλιανός
Σπυρίδων Γουρούνας
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΤΕΚΕ
Διαβαίνοντας τον δρόμο από την Βόνιτσα για την Λευκάδα, αφού περάσουμε το χωριό Άγιος Νικόλαος, ακριβώς πάνω στην διασταύρωση για τα χωριά Περατιά και Πλαγιά, ορθώνεται ένα κάστρο, κτισμένο πάνω σε ένα συμπαγή πέτρινο όγκο. Είναι κάτω από τον ίσκιο του όρους «Λάμια», με ένα τελικό ύψος από την θάλασσα, περίπου τα 100 μέτρα. Σε πολλούς είναι γνωστό με την ονομασίαΚάστρο του Τεκέ και σε άλλους ως κάστρο του Γρίβα.
Στο πλαίσιο της μελέτης-εργασίας «Θεοδωράκης Γρίβας, ο σταυραετός της Λάμιας», συστήθηκε η 5η ομάδα εργασίας, με αντικείμενο «Η περιοχή του κάστρου ΤΕΚΕ – βιλαέτι Γρίβα -χάρτες του Coronelli».
Η ονομασία «Κάστρο του Γρίβα» αποδόθηκε επειδή από το χρονικό σημείο της επιστροφής του Θεοδωράκη Γρίβα στην περιοχή της Περατιάς (το 1830), μέσα στην ακίνητη περιουσία που του αποδόθηκε από το Ελληνικό Κράτος, ήταν και το κάστρο του Τεκέ.
Για τον Θεοδωράκη Γρίβα και τον πολυτάραχο βίο του, το κάστρο αυτό του ήταν απαραίτητο όχι μόνο για τον ίδιο και την οικογένειά του αλλά και για το πολυεθνικό στράτευμα που με δικά του χρήματα συντηρούσε. Οι συχνές επιθέσεις, τόσο από διάφορους οπλαρχηγούς του Βάλτου ή του Ξηρομέρου, όσο και οι πολιορκίες από τα στρατεύματα του Οθωνα, χρειάζονταν ένα κάστρο ως «βίγλα». Η κύρια άμυνα των στρατευμάτων του Αλή, πραγματοποιούνταν σε άλλα σημεία της Περατιάς, σημεία που έδειναν το πλεονέκτημα της διαφυγής στην Λευκάδα
Γιατί ονομάζεται κάστρο του Τεκέ;
Το κάστρο κατασκευάστηκε από τον Αλή Πασά στα τέλη της 1ης δεκαετίας του 19ου αιώνα. Ήταν η περίοδος που ο Αλή Πασάς κατέλαβε για 2η φορά την Βόνιτσα, καταλύοντας αυτή την φορά την αυτόνομο «συμπολιτεία του Ακρωτηρίου». Τότε έστρεψε την προσοχή του στην Λευκάδα που την κατείχαν οι Ρώσοι. Έτσι στις αρχές του 1807 αφού εγκατέστησε ισχυρές στρατιωτικές μονάδες στην περιοχή του σημερινού κάστρου, διέταξε τις πολυάριθμες ομάδες των τεχνιτών που είχε στην Πρέβεζα (σύμφωνα με άλλες μελέτες οι τεχνίτες που χρησιμοποιούσε ο Αλής ήταν γύρω στα 2000 άτομα), να περάσουν στην Ηπειρωτική ακτή και να αρχίζουν να κτίζουν το κάστρο.
Ο Αλή Πασάς είχε ένα πλεονέκτημα για την κατασκευή του κάστρου, μια δικαιολογία έναντι των αντιρρήσεων των Ρώσων που κατείχαν την Λευκάδα. Ο Αλής δεν παραβίαζε καμιά συμφωνία, αλλά ούτε και η κατασκευή του κάστρου θα είχε επιθετικούς σκοπούς (ως ψευδώς ισχυρίζονταν). Το κάστρο αυτό θα προστάτευε το μοναστήρι που υπήρχε εκεί, το μοναστήρι των Μπεκτασίδων.
Οι Μπεκτασίδες ήταν πιστοί μιας μωαμεθανικής αίρεσης, που η πίστη τους ήταν πολύ κοντά στα χριστιανικά καθημερινά δρώμενα. Δεν είχαν την νηστεία του ραμαζανιού αλλά έκαναν την νηστεία τους στις εορτές των Αγίων Αποστόλων, ήταν φανατικοί στο ποτό, στην ελευθερία των γυναικών, στο χοιρινό κρέας κλπ.
Μέσα από αυτό το θρησκευτικό καθεστώς ξεπήδησε ένα ιμπεριαλιστικό δεδομένο και δημιουργήθηκαν τα τάγματα των Μπεκτασί, με τους Δερβίσιδες και τους Μπάμπα αλλά και με ανυπακουή στους θρησκευτικούς μωαμεθανούς ηγέτες.
Ενώ οι μωαμεθανοί δεν είχαν μοναστήρια, οι Μπεκτασίδες όχι μόνο είχαν, αλλά αυτά χρησιμοποιούνταν και ως στρατώνες.
Το τελετουργικό των Μπεκτασίδων ήταν καλυμμένο με απόλυτη μυστικότητα, γεγονός που έχει τροφοδοτήσει τους ερευνητές με μεγάλη περιέργεια. Κατά την διάρκεια της μυσταγωγίας καίγονταν διάφορα αρωματικά φυτά. Αυτό δεν είναι μια ιδιαιτερότητα στα τελετουργικά των διάφορων θρησκειών. Σχεδόν στο σύνολό τους οι θρησκείες χρησιμοποιούν διάφορα αρωματικά υλικά που η μυρουδιά τους αναδύεται με παρομοίωση της ανόδου της προσευχής των πιστών προς τον Θεό που λατρεύουν.
Το 1808 ο σουλτάνος Σελίμ ο Γ’, έθεσε στην παρανομία την θρησκευτική αίρεση των μπεκτασίδων, οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στα δυτικά σύνορα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, την Αλβανία και κυρίως στην αυλή του Αλή Πασά.
Το μοναστήρι των Μπεκτασίδων, ο Τεκές της Περατιάς, είχε κτιστεί τουλάχιστον πριν το 1688. Αυτό συνάγεται από τις περιγραφές του μοναδικού, για εκείνα τα χρόνια περιηγητή, του Εβλιγιά Τσελεμπή. Ο Εβλιγιά το 1688 ερχόμενος από τον Αχελώο επισκέφτηκε την Βόνιτσα. Ενώ ήταν έτοιμος να επισκεφτεί την Λευκάδα, προχώρησε προς τα παράλια της Ακαρνανίας στο Ιόνιο και επέστρεψε πίσω στην Ναύπακτο. Μετά από λίγους μήνες έχοντας πορεία προς την Λευκάδα, φτάνει στην σημερινή διασταύρωση προς Περατιά-Πλαγιά και περιγράφει το μοναστήρι των Μπεκτασίδων. Αναφέρει για τα τζαμιά που είχε το μοναστήρι αλλά φυσικά και για μεγάλο πλήθος κελιών. Η περιγραφή των κελιών και η αναφορά στον αριθμό αυτών, την θεωρούμε φυσική αφού οι Τεκέδες εκτός των λόγων θρησκευτικής λατρείας, ήταν και χώροι στρατωνισμού των ταγμάτων Μπεκτασί.
Για τις ανάγκες της απαραίτητης ύδρευσης του μοναστηριού, θεωρούμε (χωρίς να υπάρχουν στοιχεία απόδειξης) ότι πρέπει να μεταφέρονταν νερό από την μεγάλη πηγή που υπήρχε (και σήμερα μπορεί να υπάρχει αλλά η πυκνή και αδιαπέραστη βλάστηση εμποδίζει την προσπέλαση). Στους χάρτες του Coronelli είναι σημειωμένο ένα τοπωνύμιο με την λέξη «Fontana», δηλ. σιντριβάνι – πηγή. Τουλάχιστον σε 7 με 8 χάρτες της τότε περιοχής υπάρχει η σχετική ένδειξη. Η «Fontana» βρίσκεται ακριβώς δίπλα και πάνω από το μοναστήρι του Τεκε.
Το 1684 οι Ενετοί πολιορκούν την Λευκάδα και χρησιμοποιούν το ύψωμα που βρίσκεται το μοναστήρι του Τεκέ, για τις πολεμικές τους ανάγκες. Για την τύχη του μοναστηριού, επί ενετικής κατοχής, δεν υπάρχουν πληροφορίες.
Υπάρχει η σκέψη ότι το μοναστήρι των Μπεκτασίδων καταστράφηκε, με βάση το εθιμικό δίκαιο εκείνης της εποχής, ώστε στην θέση του να κτιστεί ένα χριστιανικό μοναστήρι. Αυτή η σκέψη προσκρούει πάνω στα γεγονότα που ακολούθησαν την Ενετική κατάληψη της Λευκάδας. Ας δούμε αυτές τις σκέψεις:
ximeronews
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ MICROSOFT OFFICE SPECIALIST
KAI ΤΕΧΝΟΒΛΑΣΤΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΑΔΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ «Θεόδωρος ΓΡΙΒΑΣ, ο σταυραετός της Λάμιας»
Το 2010 και το 2011, η Αμφικτιονία σε συνεργασία με τα Εκπαιδευτήρια Πληροφορικής Βόνιτσας,συγκέντρωσε ιστορικό υλικό για την φάρα των Γριβαίων. Είχαν δημιουργηθεί 10 ομάδες εργασίας, με συγκεκριμένα αντικείμενα έρευνας. Κάθε ομάδα εργασίας αποτελούνταν από 5 έως και 9 σπουδαστές.
Το υλικό παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που έγινε στο Καστρόσπιτο (Κούλια) των Γριβαίων στη Περατιά Βόνιτσας Αιτ/νιας. Μετά από 60 χρόνια, η Κούλια άνοιξε και δέχθηκε ένα μεγάλο πλήθος επισκεπτών, οι οποίοι αφού ξεναγήθηκαν στο Καστρόσπιτο, παρακολούθησαν την εκδήλωση της Αμφικτιονίας Ακαρνάνων και των σπουδαστών των Εκπαιδευτηρίων... Με το τέλος της εκδήλωσης, οι σπουδαστές παρέδωσαν στους επισκέπτες πλούσιο ιστορικό υλικό, το οποίο είχε συγκεντρωθεί στην έρευνα, αλλά λόγω της ανάγκης για σύντμηση του χρόνου της εκδήλωσης, δεν μπορούσε να παρουσιαστεί.
Σημείωση για τους αναγνώστες του άρθρου:
Λάμια ονομάζεται ο ορεινός όγκος από τον Αγιο Νικόλαο μέχρι και την Περατιά.
Φωτογραφία από την εκδήλωση
Από δεξιά προς τα αριστερά:
Αλέξανδρος Ασπρογέρακας-Γρίβας, ο Κωνσταντίνος Ασπρογέρακας-Γρίβας (καθηγητής της Νομικής Αθηνών) και η σύζυγός του Αγγελική, ο Χρήστος Μανιάκης-Γρίβας (Γενικός Πρόξενος Ελλάδας στη Νότια Αυστραλία) και η σύζυγός του Εφη, ο Γεώργιος Βρακατσέλης (πρόεδρος ΤΚ Περατιάς) και η Μαίρη Παπανικολή Γρίβα.
Η Κούλια του Γρίβα, βρίσκεται δύο χιλιόμετρα μετά την διασταύρωση του ΤΕΚΕ και προς τον συνοικισμό Αγία Βαρβάρα Περατιάς. Στη φωτογραφία βλέπουμε την αυλή της Κούλιας, όπου και πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση.
Από σήμερα και σε τέσσερες συνέχειες, θα σας παραδώσουμε όλο το υλικό για την ένδοξη φάρα των Γριβαίων και αναλυτικά στοιχεία για την ζωή του στρατηγού Θεοδωράκη του Δράκου Γρίβα.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ «Θεόδωρος ΓΡΙΒΑΣ, ο σταυραετός της Λάμιας»
Η καταγωγή του Θεοδωράκη Δράκου Γρίβα (1797 -24/10/1862)
Το γενεαλογικό δέντρο ξεκινά από τους Μπουγιάννους (Μπουαίοι). Μια από τις πιο ισχυρές Αρβανίτικες φάρες. Οι Μπούα από τις αρχές του 14ου αιώνα συμμετέχουν σε όλα τα ιστορικά γεγονότα, με φάσμα περιοχής από την Πελοπόννησο μέχρι την Ήπειρο και από την Θεσσαλία μέχρι την Ιταλία.
Στο χρονικό των Τόκκο (1375-1426) και τον φάκελο Foscari (1420-1499), μελέτη που παρουσιάστηκε στη παραλία της Βόνιτσας από την ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ, το καλοκαίρι του 2014, εκεί γνωστοποιήθηκαν οι πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ των Τόκκο και των Μπούα (Μπούα Σπάτα, Μπούα Σγουρός, Μουρίκης Μπούα και λοιποί.)
Με συνεντεύξεις που είχαμε με τους σημερινούς απόγονους του Θεοδωράκη Γρίβα, όλοι τοποθέτησαν ως γενάρχη τους τον Μερκούριο Μπούα Γρίβα.
Στο σπίτι της Κας Μαίρης Παπανικολή Γρίβα, στην Αθήνα, υπάρχει κεντημένο το οικόσημο του γενάρχη των Γριβάιων, του Μερκούριου Μπούα Γρίβα. Στις συνεντεύξεις που είχαμε, η κυρία Μαίρη μας μίλησε για το γενεολογικό δέντρο, όπως το είχε διαφυλάξει ο σύζυγός της.
Επίσης στο αρχοντικό των Γριβαίων (Κούλια Περατιάς) υπάρχει τοοικόσημο του Μερκούριου Μπόυα τόσο σε κάδρο μέσα στο αρχοντικό, όσο ζωγραφισμένο στον ορθοστάτη της πόρτας του αρχοντικού. Στο οικόσημο εμφανίζονται αρκετές σημαίες. Είναι αυτές που κέρδισε ο Μερκούριος Μπούα, στα πεδία των μαχών.
Στις συνεντεύξεις με τον καθηγητή της Νομικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κο Κωνσταντίνο Ασπρογέρακα-Γρίβα, όσο και με τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στην Νότια Αυστραλία, Κο Χρήστο Μανιάκη-Γρίβα, με βάση την παράδοση που κρατούν από γενιά σε γενιά, τοποθετούν ως γενάρχη τους τον Μερκούριο Μπούα.
Ποιος ήταν ο Μερκούριος Μπούα;
Γόνος του Θεόδωρου Μπούα, ο οποίος με το στράτευμά του είχε κατέβει από την Ήπειρο στην Πελοπόννησο, προστατεύοντας το Δεσποτάτο του Μυστρά. Ο Μερκούριος γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1478. Σε νεαρή ηλικία εντάσσεται με το στράτευμά του στις υπηρεσίες της Γαληνότατης Δημοκρατίας της Βενετίας.
Νυμφεύεται την Αικατερίνη Μπόχαλη. Οι Μπουχαλαίοι ήταν μια άλλη σημαντική Αρβανίτικη φάρα. Η Αμφικτιονία Ακαρνάνων στις ιστορικές έρευνες που ενεργεί, έχει εντοπίσει αρκετά μέλη της φάρας Μπόχαλη να συνεργάζονται με τους Ενετούς.
Στο βιβλίο μας «Το κάστρο των 18 Εθνοτήτων» περιλαμβάνουμε την ενημέρωση για την ονομασία της συνοικίας Μπούχαλη της Βόνιτσας , από απόγονο της φάρας των Μπόχαλη, οι οποίοι εγκατέστησαν τις οικογένειές τους στην ασφαλή Ενετική Βόνιτσα, όταν αυτοί βρίσκονταν στις υπηρεσίες της Γαληνότατης Δημοκρατίας, σε συνεχείς πολέμους.
Πεδίο των μαχών η Ιταλία όπου διακρίνεται όχι μόνο για το θάρρος του αλλά και για την αξιοπιστία στις συμμαχίες που συνάπτει. Στο στράτευμά του υπάρχει μια ομάδα ιππέων η οποία με τα κατορθώματά της έχει αφήσει ιστορία στην Ιταλία και υπάρχει ένα ποίημα των 4000 στίχων με τα κατορθώματα του Μερκούριου,στην οποία κατονομάζεται ως απόγονος του Πύρου, του Μέγα Αλέξανδρου και του Αχιλλέα. Συγγραφέας αυτής της ποιητικής συλλογής είναι ο Κορωναίος από την Ζάκυνθο.
Όταν για μια περίοδο το στράτευμά του ανήκει στη στρατιά του Γερμανού αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού, του επιτράπηκε ώστε το στράτευμά του να φέρει την δική του σημαία.
Πέθανε στην Ιταλία το 1542. Το μνημείο στο τάφο του, στο Τρεβίζο, είναι επιβλητικό.
Την περίοδο που ο Μερκούριος φεύγει για Ιταλία, οι άλλοι της φάρας του, καταφεύγουν στα Επτάνησα αφού η τούρκικη κυριαρχία έχει επεκταθεί σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα.
Στην Ιθάκη καταφεύγει ο Θεόδωρος Μπούα και από εκεί το 1585 οργανώνεται η εκστρατεία, την οποία παραθέτουμε στη συνέχεια του άρθρου μας.
Οι Γριβαίοι, δεν φέρουν στο επώνυμό τους το συνοδευτικό χαρακτηριστικό «Μπούα». Στην παράθεση της ιστορίας για τους Αρβανίτες, από τους περίφημους ιστορικούς Αριστείδη Κόλια και Κώστα Μπίρη, υπάρχουν πολλές αναφορές για τους Μπούα. Η μόνη διαφοροποίηση που υπάρχει στις δύο σημαντικές και πολυσέλιδες ιστορικές αναφορές, βρίσκεται στην διάσταση για τηνεξαφάνιση του γένους Μπούα (Κ. Μπίρης), ενώ ο Α. Κόλιας τοποθετείται για συνέχιση της φάρας με τα επώνυμα Γρίβας, Σπάτας κλπ.
Βέβαια στα ανωτέρω πρέπει σοβαρά να ληφθεί η τακτική που χρησιμοποιήθηκε σε όλους τους Μπούα αλλά και αργότερα στις φάρες του Σουλίου. Η φάρα ήταν μία και αναμφισβήτητη. Για το ξεχώρισμα κάθε οικογένειας μέσα στη φάρα, ο γιός παρουσιάζονταν με το δικό του μικρό όνομα και για επίθετο επικαλούνταν το μικρό όνομα του πατέρα του. Για παράδειγμα στη φάρα των Ζερβαίων (από το Ζερβάτι της Δρόπολης και αργότερα της Λάκας Σουλίου) ο Τούσιας του Τζίμα Ζέρβας, καταγράφονταν ως Τούσιας Τζίμας.
Από πλευράς της Αμφικτιονίας Ακαρνάνων, καταθέτουμε την ιστορική πληροφορία, ότι το 1839 στη Βόνιτσα, δάσκαλος ήταν ο Δ.Ν. Μπούας, ο οποίος διάβασε το καλωσόρισμα του Βασιλικού ζεύγους (Οθων και Αμαλία) στη Βόνιτσα:
Η καταγωγή της οικογένειας Γρίβα φέρεται να είναι το χωριό Τοσκέσι της Λάκας Σουλίου. Από τις υπάρχουσες πληροφορίες ή βιβλιοθήκες, δεν υπήρχε δυνατότητα εντοπισμού του χωριού ή της περιοχής. Με την βοήθεια του ΑμφικτίοναΛιόντου Δημήτριου (εκπαιδευτικός) και τις επικοινωνίες που είχε με συνεργάτες-φίλους του, διασταυρώθηκε η νέα ονομασία του χώρου με το παλιό Τοσκέσι. Σήμερα το χωριό ονομάζεται Αχλαδέα.
Στα τέλη του 16ου αιώνα η φάρα του Γρίβα βρίσκεται στην βορειοδυτική Ακαρνανία. Αφέντης της φάρας είναι ο Θεόδωρος Μπούα Γρίβας (απόγονος του Θεόδωρου Μπούα που μετοίκησε στην Ιθάκη) και ο αδελφός αυτού ο Γκίνος Μπούα Γρίβας
Το 1585 οι Ενετοί ενδιαφέρονται για την Ηπειρωτική Ελλάδα και τα παράλια του Ιονίου. Θεωρούν ζωτικό χώρο κυρίως την πόλη της Βόνιτσας και την ισχυρά θέση του Ναπολιτάνικου κάστρου της που από τα τέλη του 15ου αιώνα βρίσκεται υπό Τουρκική κατοχή.
Οι Ενετοί οργανώνουν κίνημα των υπόδουλων Ελλήνων με τρεις ταυτόχρονες κινήσεις. Ο Θεόδωρος Γρίβας καταλαμβάνει την Βόνιτσα (όχι όμως και το κάστρο) με γενική σφαγή των Τούρκων, ο Πούλιος Δράκος κυριεύει την Άρτα και ο Μαλάμος πολιορκεί τα Ιωάννινα.
Οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται ότι το κίνημα δεν έχει σχέση μόνο με την αντίδραση των Ελλήνων στον Τούρκικο ζυγό, αλλά ότι πρόκειται και για συντονισμένο σχέδιο των Ενετών.
Ρίχνουν στην μάχη ότι καλλίτερο έχουν: τις αρμάδες της Θεσσαλίας και της Ναυπάκτου. Ο Θεόδωρος Γρίβας περικυκλώνεται μέσα στα στενά της Κλεισούρας και η αναγγελία του θανάτου τού αδελφού του Γκίνου Μπούα(σε μάχη έξω από την Περατιά) τον υποχρεώνει να υποχωρήσει με τραγικές απώλειες. Βρίσκει καταφύγιο στην Ιθάκη όπου εκεί οι πολλές πληγές του τον οδηγούν στον θάνατο.
Από την φάρα μένουν οι τρεις γιοί του.
Ο ένας γιος, ο Σίμος, προσπάθησε να ανασυστήσει το στράτευμα με παλικάρια από την Λάκα του Σουλίου. Γίνεται κύριος του Τοσκέρι και αμέσως καταλαμβάνει τον Λούρο. Ο αρματολός του Βάλτου Τρομπούκης νικά τον Σίμο και τον υποχρεώνει να καταφύγει στην Λευκάδα, όπου εντάσσεται στον μοναχικό βίο.
Το 1622 ο Σίμος Μπούας Γρίβας πεθαίνει στην Λευκάδα, ενταφιάζεται μέσα στον ναό του μοναστηριού Άγιος Πρόδρομος, στο λιβάδι Καρυάς Λευκάδας.
1622 Αύγουστος ις Σήμος Μπούας εκοιμήθη εν Κυρίω.
Αυτό αναγράφει η πέτρινη πλάκα που βρίσκεται μέσα στον ιερό ναό του μοναστηριού. Η κεφαλή του νεκρού Σίμου Μπούα Γρίβα, βρίσκεται πάντα κάτω από τα ιερά μυστήρια της Ορθόδοξης εκκλησίας. (ο τάφος είναι ακριβώς στο σημείο που υψώνονται τα «αγια των αγίων» πρίν ξεκινήσει η θεία μυσταγωγία).
Στην επίσκεψη της ομάδας εργασίας (Χρήστος Θεοδώρου, Πέτρος Ζακυνθινός, Ντίνος Ιωάννης), στο μοναστήρι, οι εντυπώσεις ήταν τόσο εντυπωσιακές που κανείς δεν το ανέμενε. Δεν ήταν μόνο η τοποθεσία του μοναστηριού, αλλά το σύνολο των κτιρίων-πύργων, η αυτονομία του μοναστηριού σε θέματα ύδατος (πολλά πηγάδια), το πλήθος των οικημάτων που συγκροτούσαν μια καστροπολιτεία, όλα αυτά συνοδευμένα από την παρουσία-ξενάγηση του κυρίουΦώντα, δημιούργησαν μία αξέχαστη στιγμή.
Η πέτρα που καλύπτει τον τάφο του Σίμου Μπούα Γρίβα είναι σκαλισμένη με το λεκτικό «1622 Αυγουστος ις’ Σήμος Μπούας εκοιμήθη εν Κυρίω».Επίσης υπάρχει πάνω στην πέτρα μια γραφική παράσταση που εμφανίζει ένα χέρι που κρατά ένα κυπαρίσσι. Από την αφήγηση του Κου Φώντα, η πέτρα έχει πάχος μισό μέτρο και οι μεγάλες διαστάσεις σε πλάτος και μήκος, την καθιστούν εντυπωσιακή.
Πρίν λίγα χρόνια το μοναστήρι και η εκκλησία ήταν στάβλος. Κάποιοι είχαν προσπαθήσει με λοστάρια να ανασηκώσουν την πέτρινη πλάκα του τάφου αλλά είχαν αποτύχει. Μετά δοκίμασαν με κομπρεσέρ να τρυπήσουν την πέτρα και με «αγκίστρι» να την σηκώσουν. Αφού απέτυχαν η λύση τους ήταν να την ανατινάξουν με δυναμίτη. Έγινε το γεγονός της ανατίναξης που αποτέλεσμα είχε σπάσει η πέτρινη πλάκα σε πολλά κομμάτια. Σήμερα η πλάκα του τάφου, με προσωπική δύσκολη εργασία του Κου Φώντα, απεκατέστησε την εμφάνισή της, μετά την συγκόλληση των κομματιών.
Ο Κος Φώντας είναι συνταξιούχος, εργαζόμενος παλιά στην αρχαιολογία ως συντηρητής αρχαίων έργων. Ήταν τιμή μας που βρεθήκαμε δίπλα του, τον ακούσαμε να μας εξιστορεί τα του μοναστηριού και τις ενέργειες για την αποκατάσταση της πλάκας του τάφου καθώς και των αγιογραφιών που ήταν σκεπασμένες από ασβεστώματα, ή από τις σωρευμένες κοπριές ζώων.
1640: Οι δύο άλλοι γιοί του Θεόδωρου Μπούα Γρίβα, ο Αποστόλης και ο Λέκος, βρίσκονται στο Τοσκέσι. Έχουν συγκροτήσει νέο στράτευμα και με γρήγορες κινήσεις βρίσκονται μέσα στην Βόνιτσα.
Ξεπλένουν το αίμα του αδελφού τους Σίμου, με το αίμα του αρματολούΓατσούλη, γιού του αποθανόντος Τρουμπούκη, που τον νικούν και κυριεύουν το αρματολίκι της Βόνιτσας. Πρώτος αρματολός της περιοχής ο μεγαλύτερος από τα δύο αδέλφια, ο Αποστόλης Γρίβας..
Ο Τσεκούρας, γαμβρός του Γατσούλη, ανακαταλαμβάνει το αρματολίκι της Βόνιτσας και προσωρινά το καπετανάτο του Λούρου, γιατί γρήγορα οι Γριβαίοι το είχαν καταλάβει.
Η διαμάχη τελείωσε με την συμφωνία: Οι του Τσεκούρα να νέμονται το αρματολίκι της Βόνιτσας και οι Γριβαίοι το αρματολίκι του Λούρου.
Το 1716 οι γιοί του Αποστόλη Γρίβα, οι Χρήστος και Θεόδωρος, συμφώνησαν με τους αρματολούς του Ξηρομέρου Μεϊτάνη και Σπαθόγιαννο ώστε να εκτοπίσουν από την Βόνιτσα τον Τσεκούρα.
Στο προσκήνιο εμφανίζεται ο εκ Βάλτου συγγενής του Τσεκούρα, ο Κατσικογιάννης.
Επί 13 έτη η Βόνιτσα άλλαζε χέρια στο αρματολίκι της, ώσπου να κατασταλάξει στην εξουσία των Γριβαίων, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι Κατσικογιαναίοι να μην ελέγχουν την γύρω περιοχή.
1752: Ο Αποστόλης Γρίβας, γιός του Χρήστου Γρίβα, πραγματοποιεί μια στρατηγική κίνηση. Παντρεύει τον γιό του Χρήστο με την κόρη του Κατσικογιάννη,δημιουργώντας ένα αρματολίκι από τον Λούρο μέχρι το Αγγελόκαστρο.
1769: Ο Χρήστος Γρίβας εντάσσεται με τα Ρωσικά συμφέροντα (Ορλωφικά) καιπολιορκεί το Βραχώρι (σημερινό Αγρίνιο). Από πολιορκητής βρίσκεται πολιορκούμενος στο Αγγελόκαστρο, όπου και φονεύεται. Η περιοχή αυτή ακόμα και σήμερα εχει την ονομασία «Των Γριβαίων τα κόκαλα» (περιοχή έξω από το Αγγελόκαστρο).
Διάδοχος στο αρματολίκι της Βόνιτσας βρέθηκε ο πεντάχρονος γιός του, ο Δημήτρης, ο επονομαζόμενος Δράκος.
Λόγω του μικρού της ηλικίας του Δράκου, συντάθηκε τριμελής ομάδα, «Τριμελής κηδεμονία» διακυβέρνησης, αποτελούμενη από τον εκ μητρός θείο του Δράκου, τον Κατσικογιάννη, τον Σκλεπούνη και τον Κρεκόνη.
Σε λίγα χρόνια ο Κατσικογιάννης ήλθε σε συμφωνία με τον από την Κατούνα Μαυρομάτη, ο οποίος ήταν άσπονδος εχθρός των Γριβαίων και παράκαμψε την κληρονομική εξουσία του Δράκου.
Ο Δράκος φυγαδεύεται στην Λευκάδα και τα δύο άλλα μέλη της κηδεμονίας με ισχυρό στράτευμα καταστρέφουν τις περιουσίες των Κατσικογιάννη και Μαυρομάτη.
Ολα ξεκαθαρίζονται με την μάχη του Μοναστηρακίου:
Οι Σκλεπούνης και Κρεκόνης ήττιουνται, ο Κατσικογιάννης ανακηρύσσει τον εαυτό του, κύριο στο αρματολίκι της Βόνιτσας και Ξηρομέρου..
1778: Ο 13άχρονος Δράκος εισέρχεται με στράτευμα στην Ακαρνανία και επί δώδεκα έτη πολεμά ενάντια στον θείο του Κατσικογιάννη.
Τ' είν' το κακό που γίνεται και η ταραχή η μεγάλη
'Στα Ρόγκα 'ς τα Ποληόρογκα 'ς το αμπέλια 'ς τα αμπελάκια;
Μήνα βουβάλια σφάζονται, μήνα θηριά μαλώνουν;
Κι' ουδέ βουβάλια σφάζονται κι' ουδέ θηριά μαλώνουν.
Ο Δράκο Γρίβας πολεμάει με δώδεκα χιλιάδες
Μαουλουμπασάδες δώδεκα, πασάδες δέκα πέντε
Ταράχκτηκεν η Πρέβεζα και όλ' η Βαλαώρα.
Πέφτουν τα τόπια 'σα βροχή, και η μπόμπες σα χαλάζι
Κι' αυτά τα λιανοτούφεκα 'σάν άμμος της θαλάσσης.
1790: Ο Μαυρομάτης εγκαταλείπει την συμμαχία με τον Κατσικογιάννη και η κυριαρχία του Δράκου Γρίβα είναι γεγονός.
1797-1798: Γαλλική κυριαρχία. Ο Δράκος Γρίβας συνεργάζεται με τους Γάλλους και διορίζεται αρχηγός των Ελληνικών ταγμάτων στην Γαλλική Κέρκυρα.
26 Ιουνίου 1797 Πάργα:
Ο Δράκος Γρίβας και η Πρεβεζιάνα Θεοδώρα Γιαννίτση γεννούν τον Θεόδωρο Γρίβα, το τέταρτο κατά σειρά γιό τους. Οι τρείς προηγούμενοι γιοί, ήταν ο Χρήστος, ο Κώστας, και ο Σταύρος.
Εκτός τα αγόρια η οικογένεια είχε και κορίτσια, για τα οποία δεν υπάρχουν συγκεντρωμένες πληροφορίες. Από την έρευνα της Αμφικτιονίας σε άλλα projects, εντοπίσαμε μια αδελφή του Θεοδωράκη που παντρεύτηκε με τον Οπλαρχηγό των Αγράφων, τον Γιάννη Μπουκουβάλα (βλάχικης καταγωγής).Μια άλλη αδελφή ήταν στην αυλή του Οθωνα και ακολούθησε στο εξωτερικό το βασιλικό ζεύγος όταν έγινε η έξωση του Οθωνα.
Για μια άλλη αδελφή υπάρχει μια διένεξη: Οι σημερινοί ιδιοκτήτες της Κούλιας του Γρίβα, υποστηρίζουν ότι μια αδελφή του Θεοδωράκη παντρεύτηκε με τον Άγγλο πρόξενο που είχε την έδρα του στην Λευκάδα.Από αυτόν τον γάμο είχαμε ένα αγόρι και ένα κορίτσι. Όταν το ζεύγος (με τα παιδιά) έφυγαν για την Αγγλία, εκεί λίγα χρόνια μετά πέθανε η αδελφή του Θεοδωράκη. Ο Θεοδωράκης Γρίβας, ζήτησε από τον γιό του, τον Δημητράκη, να μεταβεί στην Αγγλία και με κάθε τρόπο να ζητήσει, να πείσει και να πάρει μαζί του τα παιδιά στην Ελλάδα. Η αποστολή είχε επιτυχία και ο Θεόδωρος Γρίβας έδωσε στα δύο παιδιά, το επίθετο Γρίβας.
Στην ανωτέρω ιστορία, ορισμένοι απόγονοι προερχόμενοι από τα δύο προαναφερόμενα παιδιά, απόγονοι οι οποίοι σήμερα κατοικούν στην Λευκάδα και είναι σημαντικά πρόσωπα όχι μόνο στην κοινωνική ζωή, αλλά και στο πολιτικό προσκήνιο, τοποθετούνται ότι αυτή που πανδρεύτηκε τον Άγγλο πρόξενο, δεν ήταν η αδελφή του Θεοδωράκη Γρίβα, αλλά η κόρη του Θεοδωράκη Γρίβα.
Για να κλείσουμε την παράθεση των στοιχείων για τις γυναίκες στη φάρα των Γριβαίων, θα σας δώσουμε την πληροφορία ότι ο πατέρας του Γεώργιου Βαρνακιώτη, ο καπετάν Νικολός, είχε νυμφευτεί με την αδελφή του Δράκου Γρίβα (αδελφή του πατέρα του Θεοδωράκη).
Τέλος του πρώτου μέρους.
Στο δεύτερο μέρος, η ζωή του Θεοδωράκη Γρίβα, από την γέννηση μέχρι και τα γεγονότα του Ναυπλίου.
Για την ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Ο Αντιπρόεδρος
ΝΤΙΝΟΣ Στυλιανός
...................................................... ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΡΙΒΑΣ: Αγωνιστής του 1821, στρατηγός και πολιτικός (μέρος 2ο)
ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ MICROSOFT OFFICE SPECIALIST
KAI ΤΕΧΝΟΒΛΑΣΤΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΑΔΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ: Θεόδωρος ΓΡΙΒΑΣ, ο σταυραετός της Λάμιας
Στις 26 Ιουνίου 1797, στην Πάργα, γεννιέται ο Θεόδωρος Γρίβας, Είναι ο τέταρτος κατά σειρά γιός. Οι τρείς προηγούμενοι γιοί, ήταν ο Χρήστος, ο Κώστας, και ο Σταύρος.
Είναι γιός του Δράκου Γρίβα και της Θεοδώρας Γιαννίτση. Την περίοδο αυτή ο πατέρας του είναι αρχηγός των Ελληνικών ταγμάτων της Γαλλικήςκυριαρχίας στην Κέρκυρα. Για τις αδελφές του Θεόδωρου Γρίβα δεν υπάρχει σαφής καταγραφή αλλά από τις έρευνες σε άλλα project της Αμφικτιονίας Ακαρνάνων, έχουμε εντοπίσει τουλάχιστον τρείς αδελφές. Για τα στοιχεία αυτών, οι αναγνώστες να ανατρέξουν στο πρώτο μέρος της μελέτης.
Όπως προαναφέραμε, μητέρα του Θεοδωράκη ήταν η Σοφία Γιαννίτση. Η μητέρα του κατάγονταν από την Πρέβεζα και ανιψιός της ήταν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος.
Το 1811, ο 14χρονος πλέον Θεοδωράκης τσακώνεται με τον 2ο κατά σειράαδελφό του (τον Κώστα), που αυτός τον χαστουκίζει. Ο Θεοδωράκης θεωρεί την ενέργεια του αδελφού του ως προσβλητική. Σε αυτό το σημείο η έρευνα δεν εντόπισε τον λόγο της διαφωνίας, η οποία προκάλεσε το χαστούκισμά του. Όμως το ότι ο Θεοδωράκης παραπονέθηκε στην μητέρα του, μας δίνει το συμπέρασμα ότι στην διαφωνία με τον αδελφό του, ο Θεοδωράκης πρέπει να είχε δίκιο. Όμως η μητέρα του δεν του έδωσε το δίκαιο που ανέμενε. Οχι μόνο δεν του έδωσε δίκιο αλλά και αυτή τον χαστουκίζει...............
Ο Θεοδωράκης εξάψεται και πλέον δείχνει την πορεία της ζωής του. Δεν αποδέχεται την υποτέλεια, δεν δέχεται την προσβολή, δεν μπορεί να αισθανθεί μειωμένος. Βέβαια αργότερα με την δύναμη που δημιούργησε γύρω από το όνομά του, ο χαρακτήρας του ενεργούσε και με πορεία την εκδίκηση. Μια εκδίκηση που η παροιμία όταν ορίζει ότι η κρύα είναι και πιο καλή, για τον Θεοδωράκη Γρίβα δεν υπήρχε συνταγή. Είτε κρύα , είτε ζεστή, η εκδίκηση ήταν χωρίς έλεος. Δεν σταματούσε πουθενά και ήθελε το τελείωμα.
Αυτό έγινε γρήγορα σωστά στους εχθρούς του και μόνο και μόνο μια θύμηση το τι θα πάθουν όταν ο Γρίβας θα έχει την ευχέρεια της εκδίκησης, τους έκανε αρκετά επιφυλακτικούς σε αυθαίρετες ενέργειες.
Μετά την προσβολή από τον αδελφό του και την μητέρα του, αποφασίζει από μικρός να αρχίσει την αυτονόμησή του. Δεν μπορεί να βρεθεί στην ίδια στέγη με ανθρώπους που τον πρόσβαλαν, ανεξάρτητα της συγγένειας που τους έδενε.
Σε αυτό το σημείο η έρευνά μας προσπάθησε να εντοπίσει την τυχόν μετέπειτα σχέση του Θεοδωράκη με την μητέρα του και τον αδελφό του. Εμείς προσωπικά δεν διαπιστώσαμε καμιά σχέση. Με τον μόνο που βλέπουμε στενές σχέσεις είναι με τον αδελφό του τον Γαρδικιώτη (τον Χρήστο).
Εριόλα Μπούζι
Σαλώμη Μπίτση
Επιστρέφουμε στην εξιστόρηση της ζωής του Θεοδωράκη, όπου τον αφήσαμε στην απόφαση που έλαβε για την αυτονόμηση.
Αποφασίζει να φύγει από το πατρικό σπίτι. Βρίσκεται μόνος στους δρόμους, αλλά παρά το νεαρό της ηλικίας γνωρίζει πως θα διαχειριστεί τα χρυσά νομίσματα που είναι ραμμένα μέσα στο φυλακτό του.
Διασχίζει πάνω από 250 χιλιόμετρα για να φτάσει στα Άγραφα. Η διαδρομή του δύσκολη όχι μόνο λόγω του μικρού της ηλικίας, αλλά κυρίως λόγω της επί δεκάδων ετών αντιδικία της φάρας των Γριβαίων με αυτή των Κατσικογιαναίων, των Μαυροματαίων, του Τρουμπούκη και πολλών άλλων, που στην περιοχή της δικαιοδοσίας τους έπρεπε να περάσει. Κατόρθωσε και πέρασε χωρίς να γίνει αντιληπτός. Αυτή καθ’ αυτή η επιτυχής κατάληξη της επικίνδυνης διαδρομής, πιστεύουμε ότι έδωσε στον Θεοδωράκη την πεποίθηση ότι ΜΠΟΡΕΙ!!!!.
Φτάνοντας στα Αγραφα κατορθώνει να συναντήσει τον Ιωάννη Μπουκουβάλα, όπου μόνο ενώπιον αυτού φανερώνει το ποιος είναι. Δεν ζητά από αυτόν να κατοικήσει και να συντηρηθεί στην οικία του (έχοντας την ιδιότητα του συγγενή λόγω που ο Μπουκουβάλας είναι νυμφευμένος με την αδελφή του την Λασκαρίνα Γρίβα) αλλά ζητά άσυλο.
Ο Ιωάννης Μπουκουβάλας, ένας οπλαρχηγός βλάχικης καταγωγής με σημαντική θέση στις βλάχικες τις φάρες, κατανοεί το αίτημα του Θεοδοράκη αλλά γνωρίζει και το τι θα σημαίνει μια αποδοχή ασύλου στον γιό του Δράκου Γρίβα.
Ο Ιωάννης Μπουκουβάλας είναι επίσης στο κέντρο του κυκλώνα μετά την συμμετοχή του στην σύναξη του Μαγεμένου της Λευκάδας. Εκεί ως εκπρόσωπος των Βλάχων, παρευρέθηκε στη μεγάλη σύναξη που ζήτησε και πραγματοποίησε ο Καποδίστριας για να προστατεύσει την τότε Ρωσική Λευκάδα (Αγία Μαύρα) από τις βλέψεις του Αλή Πασά.
Ακόμα και σήμερα οι Βλάχοι τιμούν τον πρόγονό τους και την συμμετοχή τους στην ιστορική σύναξη στου Μαγεμένου.
Ο Μπουκουβάλας δέχεται τον Θεοδωράκη Γρίβα αλλά δεν του δίνει το άσυλο που ζητά. Η παραμονή του Θεοδωράκη στα Αγραφα δεν έμεινε κρυφή. Πολύ σύντομα την πληροφορήθηκε ο Αλή Πασάς, ο οποίος εκείνη την περίοδο είχε πληροφορίες περί δημιουργίες μετώπου επίθεσης από τα Ιόνια νησιά.
Ο Αλή Πασάς φοβούμενος την επίθεση στα Ηπειρωτικά παράλια, από τονΔράκο Γρίβα, ζητά ως εγγύηση και όμηρο στα Γιάννενα τον γιό του, τον Θοδωρή. Ο Δράκος βεβαιώνει τον Αλή Πασά ότι οι Ελληνικές Λεγεώνες που εδρεύουν στη Κέρκυρα δεν έχουν σκοπό να επέμβουν στην δική του περιοχή. Ο Αλή Πασάς πάντα φοβάται την Υψηλή Πύλη και τις τυχόν συμφωνίες που θα μπορούσε να κάνει με οποιαδήποτε άλλη δύναμη, αρκεί να απαλλαγεί από την επικείμενη ανακήρυξη ανεξάρτητου κράτους από τον Αλή. Παρά τις διαβεβαιώσεις του Δράκου Γρίβα, ο Αλή Πασάς δεν πείθεται ή δείχνει να μην πείθεται. Ζητά από τον Δράκο Γρίβα να του παραδώσει τον Θεοδωράκη ως όμηρο, στα Γιάννενα.
Ο Αλής, κατά την προσφιλή του τακτική δεν επιθυμεί να έχει εκεί ένα Γρίβα σαν όμηρο, θέλει ένα Γρίβα για να τον μυήσει στην νοοτροπία του, στη θρησκεία του και να γίνει ένας καλός και έμπιστος αξιωματικός του.Ενας Γρίβας στην αυλή του Αλή, θα είναι η σταθερή επικράτηση του Αλή στααρματολίκια του Λούρου και της Βόνιτσας.
Ο Δράκος Γρίβας δίνει την συγκατάβασή του, ώστε ο Θεοδωράκης να μείνει στα Γιάννενα ως όμηρος, αλλά ο Θεοδωράκης έχει άλλη γνώμη, δεν συμφωνεί.
Φεύγει κρυφά από την περιοχή που έλεγχε ο Μπουκουβάλας και εντάσσεται στην δύναμη του αρματολού Πανουργιά.
Το 1811, ο Αλή Πασάς καλεί από τη Κέρκυρα τον Δράκο Γρίβα για να αναλάβει το αρματολίκι της Βόνιτσας, και ο Δράκος παραδίδει την αρχηγία των Ελληνικών ταγμάτων της Κέρκυρας στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Ο Δράκος Γρίβας εισέρχεται πλέον ως κυρίαρχος στο αρματολίκι της Βόνιτσας. Ένα όνειρο που είχε από παιδί, τώρα το πραγματοποιεί. Όλα κρατούν καλά μέχρι το 1812, όπου ο Αλή Πασάς αποφασίζει να καταστρέψει το Γαρδίκι. Ζητά από τον Δράκο Γρίβα να ηγηθεί της εκστρατείας αλλά ο Δράκος (για άγνωστους μέχρι σήμερα λόγους) αρνείται. Ο Αλή Πασάς προτάσσει την δικαιολογία για το χάλασμα του Γαρδικιού «τα δεινά της μητέρας του, της Χάμκω, από τους Γαρδικιώτες», αλλά αυτό δεν πείθει τον Δράκο Γρίβα.
Σε αυτό το σημείο ας μας επιτραπεί μια ιστορική παρένθεση.
Πρίν ο Αλή πασάς αναλάβει το Πασαλίκι, είχε δικές του ομάδες με τις οποίες προσπαθούσε να ελέγξει την περιοχή της σημερινής κάτω Αλβανίας. Σε μια από αυτές τις ομάδες, στην οποία ήταν η αδελφή του και η μάνα του, σε παγίδα από τους Γαρδικιώτες, συλλαμβάνονται. Αντί να φυλακιστούν και να περιμένουν τη καταβολή των λύτρων από τον Αλή, οι Γαρδικιώτες εφαρμόζουν στις δύο γυναίκες τον ομαδικό βιασμό και μάλιστα στη πλατεία του χωριού.
Όταν καταβλήθηκαν τα λύτρα και απελευθερώθηκαν, η Χάμκω (η μάνα του) ποτέ δεν έπαυσε να θυμίζει στον γιό της τα δεινά της στο Γαρδίκι. Κάθε πρωί και την ώρα που αυτή ξυπνούσε τον Αλή, η πρώτη κουβέντα της ήταν μιαεκδίκηση για όσα τράβηξε στο Γαρδίκι. Όταν η Χάμκω πέθαινε, ζήτησε με όρκο από τον γιό της τον Αλή, να «πάρει τα χάκια του».
Ο Αλής το 1812 αποφάσισε να καταστρέψει το ισχυρό Γαρδίκι, ένα χωριό μέσα στη σημερινή Αλβανία.
Δίνει εντολή στον Δράκο Γρίβα να συνδράμει στην επιχείρηση. Ο Δράκος αρνείται και η δυσμένεια του Αλή αποδεικνύεται έτσι όπως έκανε και στον αγαθό Αβδουλάχ, τον δηλητηριάζει.
Την εκστρατεία την αναλαμβάνει ο Θανάσης Βάγιας, σταυραδελφός της αγαπημένης του Αλή, της Βασιλικής. Λίγες ημέρες πρίν την είσοδο των στρατευμάτων στο Γαρδίκι και την καταστροφή του, ο Θανάσης Βάγιας πληγώνεται σοβαρά και μεταφέρνεται στα Γιάνεννα, από τον Οδυσσέα Ανδρούτσο.
Παναγιώτης Λαϊος
1816. Περνούν 4 έτη και ο Θεόδωρος Γρίβας μπαίνει σε νέες περιπέτειες.
Ο Αλή Πασάς στέλνει τον Οδυσσέα Ανδρούτσο να αναλάβει την περιοχή του Πανουργιά. Ο Πανουργιάς συνεργάζεται και το επόμενο βήμα είναι η συμφωνία για να παραδοθεί ο Θεόδωρος Γρίβας στον Αλή Πασά. Ο Θεοδωράκης αντιλαμβάνεται την συμφωνία, φτιάχνει την πρώτη δική μου ομάδα από 5 παλικάρια και περνάει στα βουνά σαν κλέφτης.
Σε μάχη με τους Τούρκους, συλλαμβάνεται αφού έχει πληγωθεί σοβαρά στα χέρια και τα πόδια. Αλυσοδεμένος μεταφέρεται στα Γιάννενα και δίνεται εντολή να απαγχονιστεί.
Στα Γιάννενα, στις φυλακές του Αλή Πασά στήνεται η αγχόνη. Την στιγμή του απαγχονισμού ο Γρίβας καλύπτει το κεφάλι του με το πανωφόρι του.
Ο Αλής τον προκαλεί:
-Γιατί σκέπασες το κεφάλι σου Γρίβα; Φοβήθηκες τον θάνατο; Δεν ήξερες ότι αφού ακολούθησες την δουλειά του πατέρα σου, αυτή θα ήταν και η ιδική σου τύχη;
-Δεν φοβήθηκα τον θάνατο, αποκρίνεται ο Γρίβας, τον θάνατο τον άφησα στην κοιλιά της μάνας μου, ούτε θα μείνω χωρίς εκδίκηση, έχω 4 αδελφούς.
Δείχνοντας τους δήμιους συνέχισε:
-«Μα ντρέπομαι τον κόσμο που θα με δεί να πεθαίνω έτσι, από τα χέρια τέτοιων παλιανθρώπων».
-«Εζήτησα το θάνατο όπου έπρεπε, αλλά αυτός (δηλ. ο δήμιος) με αρνήθηκε.»
Ο Αλή Πασάς, δίνει εντολή να μην πραγματοποιηθεί ο απαγχονισμός και να συνεχιστεί η φυλάκιση του Θεοδωράκη. Η φυλάκιση συνεχίστηκε μέχρι το 1819.
1819, Ομέρ Βρυώνης, Αποφυλάκιση
Με την μεσιτεία του Ομέρ Βρυώνη (πολύ καλός φίλος του πατέρα του), όχι μόνο αποφυλακίζεται αλλά μετά από 6 μήνες κατατάσσεται στους σωματοφύλακες του Αλή, στη κενή θέση, του εξαδέλφου του, από τη μητέρα του, Οδυσσέα Ανδρούτσου.
Σε αυτό το σημείο της εργασίας πρέπει να προσθέσουμε ότι η σχέση του Ομέρ Βρυώνη με τους Έλληνες της αυλής του Αλή Πασά, δεν ήταν μόνο «η υπηρέτηση των συμφερόντων του Αλή» αλλά και η προώθηση της Θρησκείας του Χατζή-Μπεκτάς. Μια θρησκεία, που κατά την δική μας γνώμη είναι αρκετά κοντά στα Χριστιανικά πρότυπα. Αναφέρεται σε τριαδικό Θεό, δεν έχει την νηστεία του Ραμαζανιού αλλά μόνο νηστεία στην εορτή των Αγίων Αποστόλων, δεν κάνουν περιτομή, έχουν αρκετούς Αγίους της Χριστιανικής θρησκείας (Άγιο Χαράλαμπο, Αγιο Γεώργιο κλπ). Πράγματι σε αυτή την περίοδο οι Μπεκτασίδες κυριαρχούν στην Ηπειρο. Πολλοί χριστιανοί ασπάστηκαν τον Χατζή Μπεκτάς, άλλοι με την θέλησή τους, άλλοι με την βία και οι περισσότεροι από συμφέρον αφού φορολογικά εντάσσονταν ως μουσουλμάνοι στην φορολογία της δεκάτης, απέφευγαν τις αναγκαστικές στρατεύσεις, τις αγγαρείες, τις έκτακτες φορολογίες.
Τα μοναστηριακά τάγματα (δερβίσηδες) ελέγχουν την περιοχή και κατασκευάζουν σε πολλά μέρη τα μοναστήρια τους, τους Τεκέδες. Στην δική μας περιοχή έχουμε τον ΤΕΚΕ της Περατιάς.
Την έρευνα για τον ΤΕΚΕ της Περατιάς, την είχε αναλάβει η 5η ομάδα εργασίας. Το αποτέλεσμα της έρευνας δεν παρουσιάστηκε στην εκδήλωση του Γρίβα (λόγω προσπάθειας σύντμησης του χρόνου παρουσίασης) και διανεμήθηκε στους επισκέπτες μετά το τέλος της εκδήλωσης.
Σε αυτό το σημείο παρεμβάλουμε την εργασία των σπουδαστών:
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ «ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΤΕΚΕ»
«Η περιοχή του κάστρου ΤΕΚΕ – βιλαέτι Γρίβα -χάρτες του Coronelli»
Σπουδαστές 5ης Ομάδας εργασίας:
ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ Νικόλαος του Θεόδωρου-Γεωργίου
ΓΟΥΡΟΥΝΑΣ Σπυρίδων του Γεωργίου
ΛΑΣΚΑΡΗΣ Γεώργιος του Δημητρίου
ΜΠΟΥΚΟΥΡΑΝΗ Λευκοθέα του Νικολάου
ΠΡΟΔΡΟΜΙΤΗ Ισμήνη του Σπυρίδωνα
ΠΡΟΔΡΟΜΙΤΗ Καλλιόπη του Αρη
Υπεύθυνος ομάδας: Ντίνος Στυλιανός
Σπυρίδων Γουρούνας
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΤΕΚΕ
Διαβαίνοντας τον δρόμο από την Βόνιτσα για την Λευκάδα, αφού περάσουμε το χωριό Άγιος Νικόλαος, ακριβώς πάνω στην διασταύρωση για τα χωριά Περατιά και Πλαγιά, ορθώνεται ένα κάστρο, κτισμένο πάνω σε ένα συμπαγή πέτρινο όγκο. Είναι κάτω από τον ίσκιο του όρους «Λάμια», με ένα τελικό ύψος από την θάλασσα, περίπου τα 100 μέτρα. Σε πολλούς είναι γνωστό με την ονομασίαΚάστρο του Τεκέ και σε άλλους ως κάστρο του Γρίβα.
Στο πλαίσιο της μελέτης-εργασίας «Θεοδωράκης Γρίβας, ο σταυραετός της Λάμιας», συστήθηκε η 5η ομάδα εργασίας, με αντικείμενο «Η περιοχή του κάστρου ΤΕΚΕ – βιλαέτι Γρίβα -χάρτες του Coronelli».
Η ονομασία «Κάστρο του Γρίβα» αποδόθηκε επειδή από το χρονικό σημείο της επιστροφής του Θεοδωράκη Γρίβα στην περιοχή της Περατιάς (το 1830), μέσα στην ακίνητη περιουσία που του αποδόθηκε από το Ελληνικό Κράτος, ήταν και το κάστρο του Τεκέ.
Για τον Θεοδωράκη Γρίβα και τον πολυτάραχο βίο του, το κάστρο αυτό του ήταν απαραίτητο όχι μόνο για τον ίδιο και την οικογένειά του αλλά και για το πολυεθνικό στράτευμα που με δικά του χρήματα συντηρούσε. Οι συχνές επιθέσεις, τόσο από διάφορους οπλαρχηγούς του Βάλτου ή του Ξηρομέρου, όσο και οι πολιορκίες από τα στρατεύματα του Οθωνα, χρειάζονταν ένα κάστρο ως «βίγλα». Η κύρια άμυνα των στρατευμάτων του Αλή, πραγματοποιούνταν σε άλλα σημεία της Περατιάς, σημεία που έδειναν το πλεονέκτημα της διαφυγής στην Λευκάδα
Γιατί ονομάζεται κάστρο του Τεκέ;
Το κάστρο κατασκευάστηκε από τον Αλή Πασά στα τέλη της 1ης δεκαετίας του 19ου αιώνα. Ήταν η περίοδος που ο Αλή Πασάς κατέλαβε για 2η φορά την Βόνιτσα, καταλύοντας αυτή την φορά την αυτόνομο «συμπολιτεία του Ακρωτηρίου». Τότε έστρεψε την προσοχή του στην Λευκάδα που την κατείχαν οι Ρώσοι. Έτσι στις αρχές του 1807 αφού εγκατέστησε ισχυρές στρατιωτικές μονάδες στην περιοχή του σημερινού κάστρου, διέταξε τις πολυάριθμες ομάδες των τεχνιτών που είχε στην Πρέβεζα (σύμφωνα με άλλες μελέτες οι τεχνίτες που χρησιμοποιούσε ο Αλής ήταν γύρω στα 2000 άτομα), να περάσουν στην Ηπειρωτική ακτή και να αρχίζουν να κτίζουν το κάστρο.
Ο Αλή Πασάς είχε ένα πλεονέκτημα για την κατασκευή του κάστρου, μια δικαιολογία έναντι των αντιρρήσεων των Ρώσων που κατείχαν την Λευκάδα. Ο Αλής δεν παραβίαζε καμιά συμφωνία, αλλά ούτε και η κατασκευή του κάστρου θα είχε επιθετικούς σκοπούς (ως ψευδώς ισχυρίζονταν). Το κάστρο αυτό θα προστάτευε το μοναστήρι που υπήρχε εκεί, το μοναστήρι των Μπεκτασίδων.
Οι Μπεκτασίδες ήταν πιστοί μιας μωαμεθανικής αίρεσης, που η πίστη τους ήταν πολύ κοντά στα χριστιανικά καθημερινά δρώμενα. Δεν είχαν την νηστεία του ραμαζανιού αλλά έκαναν την νηστεία τους στις εορτές των Αγίων Αποστόλων, ήταν φανατικοί στο ποτό, στην ελευθερία των γυναικών, στο χοιρινό κρέας κλπ.
Μέσα από αυτό το θρησκευτικό καθεστώς ξεπήδησε ένα ιμπεριαλιστικό δεδομένο και δημιουργήθηκαν τα τάγματα των Μπεκτασί, με τους Δερβίσιδες και τους Μπάμπα αλλά και με ανυπακουή στους θρησκευτικούς μωαμεθανούς ηγέτες.
Ενώ οι μωαμεθανοί δεν είχαν μοναστήρια, οι Μπεκτασίδες όχι μόνο είχαν, αλλά αυτά χρησιμοποιούνταν και ως στρατώνες.
Το τελετουργικό των Μπεκτασίδων ήταν καλυμμένο με απόλυτη μυστικότητα, γεγονός που έχει τροφοδοτήσει τους ερευνητές με μεγάλη περιέργεια. Κατά την διάρκεια της μυσταγωγίας καίγονταν διάφορα αρωματικά φυτά. Αυτό δεν είναι μια ιδιαιτερότητα στα τελετουργικά των διάφορων θρησκειών. Σχεδόν στο σύνολό τους οι θρησκείες χρησιμοποιούν διάφορα αρωματικά υλικά που η μυρουδιά τους αναδύεται με παρομοίωση της ανόδου της προσευχής των πιστών προς τον Θεό που λατρεύουν.
Το 1808 ο σουλτάνος Σελίμ ο Γ’, έθεσε στην παρανομία την θρησκευτική αίρεση των μπεκτασίδων, οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στα δυτικά σύνορα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, την Αλβανία και κυρίως στην αυλή του Αλή Πασά.
Το μοναστήρι των Μπεκτασίδων, ο Τεκές της Περατιάς, είχε κτιστεί τουλάχιστον πριν το 1688. Αυτό συνάγεται από τις περιγραφές του μοναδικού, για εκείνα τα χρόνια περιηγητή, του Εβλιγιά Τσελεμπή. Ο Εβλιγιά το 1688 ερχόμενος από τον Αχελώο επισκέφτηκε την Βόνιτσα. Ενώ ήταν έτοιμος να επισκεφτεί την Λευκάδα, προχώρησε προς τα παράλια της Ακαρνανίας στο Ιόνιο και επέστρεψε πίσω στην Ναύπακτο. Μετά από λίγους μήνες έχοντας πορεία προς την Λευκάδα, φτάνει στην σημερινή διασταύρωση προς Περατιά-Πλαγιά και περιγράφει το μοναστήρι των Μπεκτασίδων. Αναφέρει για τα τζαμιά που είχε το μοναστήρι αλλά φυσικά και για μεγάλο πλήθος κελιών. Η περιγραφή των κελιών και η αναφορά στον αριθμό αυτών, την θεωρούμε φυσική αφού οι Τεκέδες εκτός των λόγων θρησκευτικής λατρείας, ήταν και χώροι στρατωνισμού των ταγμάτων Μπεκτασί.
Για τις ανάγκες της απαραίτητης ύδρευσης του μοναστηριού, θεωρούμε (χωρίς να υπάρχουν στοιχεία απόδειξης) ότι πρέπει να μεταφέρονταν νερό από την μεγάλη πηγή που υπήρχε (και σήμερα μπορεί να υπάρχει αλλά η πυκνή και αδιαπέραστη βλάστηση εμποδίζει την προσπέλαση). Στους χάρτες του Coronelli είναι σημειωμένο ένα τοπωνύμιο με την λέξη «Fontana», δηλ. σιντριβάνι – πηγή. Τουλάχιστον σε 7 με 8 χάρτες της τότε περιοχής υπάρχει η σχετική ένδειξη. Η «Fontana» βρίσκεται ακριβώς δίπλα και πάνω από το μοναστήρι του Τεκε.
Το 1684 οι Ενετοί πολιορκούν την Λευκάδα και χρησιμοποιούν το ύψωμα που βρίσκεται το μοναστήρι του Τεκέ, για τις πολεμικές τους ανάγκες. Για την τύχη του μοναστηριού, επί ενετικής κατοχής, δεν υπάρχουν πληροφορίες.
Υπάρχει η σκέψη ότι το μοναστήρι των Μπεκτασίδων καταστράφηκε, με βάση το εθιμικό δίκαιο εκείνης της εποχής, ώστε στην θέση του να κτιστεί ένα χριστιανικό μοναστήρι. Αυτή η σκέψη προσκρούει πάνω στα γεγονότα που ακολούθησαν την Ενετική κατάληψη της Λευκάδας. Ας δούμε αυτές τις σκέψεις:
ximeronews
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Έντονες αποδοκιμασίες κατά Βαρεμένου στην Αυστραλία
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
