2019-03-25 09:30:31
Μεγάλος αριθμός εμπορικών πλοίων διατέθηκε για τους σκοπούς της επανάστασης, προερχόμενος από τους ιστορικούς ναυτότοπους του Αιγαίου και του Ιονίου και κυρίως από την Ύδρα, τις Σπέτσες, τα Ψαρά και το Γαλαξείδι.
Μαρτίγοι και μαρτιγάνες, μπρίκια, γολέτες και σκούνες, τσερνίκια, μίστικα, ζαμπέκες και γαλιότες, ελαφρά και ευέλικτα ιστιοφόρα, επιστρατεύτηκαν για να καλύψουν τις ανάγκες του ανεφοδιασμού των επαναστατημένων Ελλήνων και να εμποδίσουν τους Οθωμανούς να μεταφέρουν στρατό στις επαναστατημένες περιοχές της νότιας Βαλκανικής. Έμπειρα από τις εμπορικές τους πλόες στη Μεσόγειο εν μέσω των Ναπολεόντειων Πολέμων αλλά και τις «αναμετρήσεις» με τους πειρατές και κουρσάρους στα νερά του Αιγαίου, καθώς και από την συχνά ακούσια υπηρεσία τους στον οθωμανικό στόλο (μελάχηδες ή λεβέντες ονομάζονταν όσοι Έλληνες ναυτολογούνταν υποχρεωτικά στα τουρκικά πλοία), τα ελληνικά πληρώματα είχαν εξασκηθεί στις πολεμικές τακτικές και γνώριζαν καλά τις αδυναμίες του αντιπάλου.
Στην Τένεδο, στις Σπέτσες, τη Σάμο, την Πάτρα, τη Μεθώνη, τον Καφηρέα, τον Κάβο-Μπαμπά, στην Ερεσό, στον κόλπο του Γέροντα, την Αστυπάλαια, την Άνδρο και την Αγκάλη (Περιοχή Ιτέας) έγιναν ναυμαχίες μεγάλης ιστορικής σημασίας και βεβαίως αριθμητικά άνισες, καθώς στο πλευρό των οθωμανικών στρατευμάτων που πολεμούσαν τους Έλληνες είχε σπεύσει από το 1825 και ο ισχυρός στόλος του Ιμπραήμ πασά. Το τελειωτικό χτύπημα κατά των τουρκοαιγυπτιακών δυνάμεων από τους συμμαχικούς στόλους δόθηκε στο Ναβαρίνο (1827), για να ακολουθήσει τρία χρόνια αργότερα η υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου, με το οποίο αναγνωρίσθηκε η Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος.
Ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της ελληνικής επανάστασης γράφτηκε από τα πυρπολικά ή «ηφαίστεια», όπως αποκαλούνταν σε κείμενα της εποχής, παλιά ή φτηνής κατασκευής σκάφη, τα οποία γεμίζονταν με εύφλεκτα υλικά για να προκαλέσουν πυρκαγιά σε εκείνα του εχθρού. Κατά τον αγώνα του 1821 τα πυρπολικά είτε ήταν αγκυροβολημένα σε κάποιο λιμάνι, είτε έπλεαν στο πέλαγος. Μόλις οι ναύτες του πυρπολικού διέκριναν εχθρικό πλοίο, οδηγούσαν το δικό τους γρήγορα κοντά του, το προσκολλούσαν σε αυτό με γάντζους, του έβαζαν φωτιά και στη συνέχεια το εγκατέλειπαν μετεπιβιβαζόμενοι σε σωστική λέμβο. Αυτές οι κινήσεις προϋπέθεταν άψογο συντονισμό κινήσεων, δεξιοτεχνία, ψυχραιμία, ετοιμότητα και πάνω από όλα τόλμη και θάρρος. Το σύνθημα ήταν: «Με τη βοήθεια του σταυρού, επιτεθείτε».
Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα έγιναν 59 τέτοιες επιθέσεις, από τις οποίες οι 39 επιτυχείς. Η πρώτη ήταν στον κόλπο της Ερεσού της Λέσβου στις 27 Μαΐου 1821, με μπουρλοτιέρηδες τους Ψαριανούς Δημήτριο Παπανικολή και Γεώργιο Καλαφάτη. Το τουρκικό δίκροτο «Μπεκτάς Καπτάν» ανατινάχθηκε και πάνω από 1.000 Τούρκοι ναύτες βρήκαν θάνατο.
Η πιο ονομαστή πυρπόληση ήταν εκείνη της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο στα στενά του Τσεσμέ, με επικεφαλής τον Κωνσταντίνο Κανάρη. Ακολούθησε μετά την καταστροφή – σφαγή του νησιού από τους Τούρκους στις 30 Μαρτίου 1822 και επελέγη η εορταστική περίοδος του Ραμαζανιού, ώστε το πλήγμα για τους Τούρκους να είναι βαρύτερο. Μετά από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες, τη νύχτα της 6ης προς 7η Ιουνίου του 1822, ένα ψαριανό πυρπολικό με κυβερνήτη τον Κανάρη και ένα υδραίικο με τον Πιπίνο, με τη συνοδεία τεσσάρων μπρικιών για τη διάσωση του πληρώματος, πλησίασαν τη φωταγωγημένη ναυαρχίδα. Δυστυχώς το σκάφος του Πιπίνου δεν κατάφερε να προσδεθεί στην υποναυαρχίδα του Μπεκίρ Μπέη λόγω του ανέμου, ωστόσο του Κανάρη προσκολλήθηκε στη ναυαρχίδα του Καρά Αλή όπου και της έβαλε μπουρλότο. Το πλοίο ανατινάχθηκε με όλο το πλήρωμα μαζί με τον Καρά Αλή. Στη συνέχεια οι Έλληνες πυρπολητές οδηγήθηκαν με ασφάλεια στις σωστικές λέμβους και ο Κανάρης επέστρεψε θριαμβευτής στα Ψαρά.
Σήμερα, 25 Μαρτίου 2019, 198 χρόνια μετά την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, ας είναι ημέρα μνήμης και τιμής στους ήρωες του ’21, αλλά και ευκαιρία να αναλογιστούμε τη πολύτιμη συμβολή της Ναυτιλίας στον αγώνα προς την Ελευθερία της Πατρίδας. Χωρίς τα πλοία του εμπορικού στόλου των Ελλήνων του 1821 και τους ηρωικούς ναυτικούς του ο αγώνας για ανεξαρτησία δεν θα είχε πραγματωθεί.
Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μαρτίγοι και μαρτιγάνες, μπρίκια, γολέτες και σκούνες, τσερνίκια, μίστικα, ζαμπέκες και γαλιότες, ελαφρά και ευέλικτα ιστιοφόρα, επιστρατεύτηκαν για να καλύψουν τις ανάγκες του ανεφοδιασμού των επαναστατημένων Ελλήνων και να εμποδίσουν τους Οθωμανούς να μεταφέρουν στρατό στις επαναστατημένες περιοχές της νότιας Βαλκανικής. Έμπειρα από τις εμπορικές τους πλόες στη Μεσόγειο εν μέσω των Ναπολεόντειων Πολέμων αλλά και τις «αναμετρήσεις» με τους πειρατές και κουρσάρους στα νερά του Αιγαίου, καθώς και από την συχνά ακούσια υπηρεσία τους στον οθωμανικό στόλο (μελάχηδες ή λεβέντες ονομάζονταν όσοι Έλληνες ναυτολογούνταν υποχρεωτικά στα τουρκικά πλοία), τα ελληνικά πληρώματα είχαν εξασκηθεί στις πολεμικές τακτικές και γνώριζαν καλά τις αδυναμίες του αντιπάλου.
Στην Τένεδο, στις Σπέτσες, τη Σάμο, την Πάτρα, τη Μεθώνη, τον Καφηρέα, τον Κάβο-Μπαμπά, στην Ερεσό, στον κόλπο του Γέροντα, την Αστυπάλαια, την Άνδρο και την Αγκάλη (Περιοχή Ιτέας) έγιναν ναυμαχίες μεγάλης ιστορικής σημασίας και βεβαίως αριθμητικά άνισες, καθώς στο πλευρό των οθωμανικών στρατευμάτων που πολεμούσαν τους Έλληνες είχε σπεύσει από το 1825 και ο ισχυρός στόλος του Ιμπραήμ πασά. Το τελειωτικό χτύπημα κατά των τουρκοαιγυπτιακών δυνάμεων από τους συμμαχικούς στόλους δόθηκε στο Ναβαρίνο (1827), για να ακολουθήσει τρία χρόνια αργότερα η υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου, με το οποίο αναγνωρίσθηκε η Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος.
Ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της ελληνικής επανάστασης γράφτηκε από τα πυρπολικά ή «ηφαίστεια», όπως αποκαλούνταν σε κείμενα της εποχής, παλιά ή φτηνής κατασκευής σκάφη, τα οποία γεμίζονταν με εύφλεκτα υλικά για να προκαλέσουν πυρκαγιά σε εκείνα του εχθρού. Κατά τον αγώνα του 1821 τα πυρπολικά είτε ήταν αγκυροβολημένα σε κάποιο λιμάνι, είτε έπλεαν στο πέλαγος. Μόλις οι ναύτες του πυρπολικού διέκριναν εχθρικό πλοίο, οδηγούσαν το δικό τους γρήγορα κοντά του, το προσκολλούσαν σε αυτό με γάντζους, του έβαζαν φωτιά και στη συνέχεια το εγκατέλειπαν μετεπιβιβαζόμενοι σε σωστική λέμβο. Αυτές οι κινήσεις προϋπέθεταν άψογο συντονισμό κινήσεων, δεξιοτεχνία, ψυχραιμία, ετοιμότητα και πάνω από όλα τόλμη και θάρρος. Το σύνθημα ήταν: «Με τη βοήθεια του σταυρού, επιτεθείτε».
Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα έγιναν 59 τέτοιες επιθέσεις, από τις οποίες οι 39 επιτυχείς. Η πρώτη ήταν στον κόλπο της Ερεσού της Λέσβου στις 27 Μαΐου 1821, με μπουρλοτιέρηδες τους Ψαριανούς Δημήτριο Παπανικολή και Γεώργιο Καλαφάτη. Το τουρκικό δίκροτο «Μπεκτάς Καπτάν» ανατινάχθηκε και πάνω από 1.000 Τούρκοι ναύτες βρήκαν θάνατο.
Η πιο ονομαστή πυρπόληση ήταν εκείνη της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο στα στενά του Τσεσμέ, με επικεφαλής τον Κωνσταντίνο Κανάρη. Ακολούθησε μετά την καταστροφή – σφαγή του νησιού από τους Τούρκους στις 30 Μαρτίου 1822 και επελέγη η εορταστική περίοδος του Ραμαζανιού, ώστε το πλήγμα για τους Τούρκους να είναι βαρύτερο. Μετά από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες, τη νύχτα της 6ης προς 7η Ιουνίου του 1822, ένα ψαριανό πυρπολικό με κυβερνήτη τον Κανάρη και ένα υδραίικο με τον Πιπίνο, με τη συνοδεία τεσσάρων μπρικιών για τη διάσωση του πληρώματος, πλησίασαν τη φωταγωγημένη ναυαρχίδα. Δυστυχώς το σκάφος του Πιπίνου δεν κατάφερε να προσδεθεί στην υποναυαρχίδα του Μπεκίρ Μπέη λόγω του ανέμου, ωστόσο του Κανάρη προσκολλήθηκε στη ναυαρχίδα του Καρά Αλή όπου και της έβαλε μπουρλότο. Το πλοίο ανατινάχθηκε με όλο το πλήρωμα μαζί με τον Καρά Αλή. Στη συνέχεια οι Έλληνες πυρπολητές οδηγήθηκαν με ασφάλεια στις σωστικές λέμβους και ο Κανάρης επέστρεψε θριαμβευτής στα Ψαρά.
Σήμερα, 25 Μαρτίου 2019, 198 χρόνια μετά την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, ας είναι ημέρα μνήμης και τιμής στους ήρωες του ’21, αλλά και ευκαιρία να αναλογιστούμε τη πολύτιμη συμβολή της Ναυτιλίας στον αγώνα προς την Ελευθερία της Πατρίδας. Χωρίς τα πλοία του εμπορικού στόλου των Ελλήνων του 1821 και τους ηρωικούς ναυτικούς του ο αγώνας για ανεξαρτησία δεν θα είχε πραγματωθεί.
Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Δεν ψαρώνω, σας γλεντάω»...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
