2019-03-29 10:45:54
Φωτογραφία για Ποιες κατηγορίες συνταξιούχων έχουν προβάδισμα στη διεκδίκηση αναδροµικών από «κοµµένα» δώρα-µειώσεις-άλλες πηγές
Ποιοι ασφαλισμένοι, ανεξαρτήτως του εάν αποχώρησαν από την εργασία τους πριν ή μετά τον νόμο Κατρούγκαλου, βρίσκονται μπροστά σε ανοιχτό πεδίο διεκδικήσεων, λόγω περικοπών που κρίθηκαν αντισυνταγματικές ή εξαιτίας νέων δεδομένων στο καθεστώς συνταξιοδότησής τους

Πέντε ομάδες συνταξιούχων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για τη διεκδίκηση αναδρομικών από «κομμένα» δώρα, μειώσεις και άλλες πηγές. Παλαιοί και νέοι συνταξιούχοι, που αποχώρησαν πριν ή μετά τον νόμο Κατρούγκαλου, βρίσκονται μπροστά σε ανοιχτό πεδίο διεκδικήσεων, λόγω περικοπών που κρίθηκαν αντισυνταγματικές στα δώρα και στις συντάξεις τους ή λόγω νέων δεδομένων που αφορούν στο καθεστώς συνταξιοδότησής τους.

Τη στιγμή που οι επίμαχες ρήτρες του νόμου Κατρούγκαλου αναμένεται να κριθούν από το ΣτΕ, «δείχνοντας» άμεσα ή έμμεσα το εύρος και το ύψος των διεκδικούμενων ποσών, η μεγάλη μάζα των παλαιών συνταξιούχων οδηγεί την κούρσα των αναδρομικών. Πρόκειται για συνταξιούχους οι οποίοι έχασαν το 2012 τα «κουτσουρεμένα» από το 2010 δώρα και σημαντικό τμήμα των συντάξεών τους, κύριων και επικουρικών. Οι εν λόγω περικοπές κρίθηκαν το 2015 αντισυνταγματικές από το ΣτΕ. Ωστόσο δεν είναι οι μόνοι που βρίσκονται σε... αναδρομική τροχιά.


Αναλυτικά οι ομάδες συνταξιούχων που διεκδικούν αναδρομικά είναι:

1. Παλαιοί συνταξιούχοι που είχαν προσφύγει στα δικαστήρια κατά των περικοπών του 2012 πριν από την απόφαση-βόμβα του ΣτΕ το 2015. Σύμφωνα με το σκεπτικό του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, οι εν λόγω συνταξιούχοι είναι οι μόνοι που δικαιούνται αναδρομικά από το 2013. Δεδομένης της κρίσης του ΣτΕ, δεν φαίνεται άλλο περιθώριο εκτός από τη δικαίωση των εν λόγω υποθέσεων όταν κι εφόσον αυτές τελεσιδικήσουν. Νομικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως οι εφετειακές αποφάσεις που δικαιώνουν συνταξιούχους δημιουργούν τη νομική υποχρέωση στα Ταμεία να πληρώσουν τα επιδικαζόμενα ποσά.

2. Παλαιοί συνταξιούχοι που δεν είχαν προσφύγει στα δικαστήρια κατά των περικοπών του 2012 πριν από την απόφαση-βόμβα του ΣτΕ το 2015. Σύμφωνα με το σκεπτικό του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, οι εν λόγω συνταξιούχοι δεν δικαιούνται αναδρομικά για την περίοδο 2013 - 2015 για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Συγκλίνουσες νομικές απόψεις καταλήγουν πως το πλέον βάσιμο χρονικό διάστημα εντός του οποίου εντοπίζεται έδαφος για τις όψιμες αξιώσεις είναι το 10μηνο Ιούνιος 2015 έως Μάιος 2016. Πρόκειται για το χρονικό διάστημα ανάμεσα στη δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ και την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016), το οποίο φαίνεται προς το παρόν ως η πλέον «ακάλυπτη» περίοδος. Η δεύτερη νομική προσέγγιση ενοποιεί τον χρόνο από τον Ιούλιο του 2015 έως και τον Δεκέμβριο του 2018 επειδή οι αντισυνταγματικές περικοπές των νόμων 4051 και 4093 του 2012 συνέχισαν να επιβάλλονται στις παλαιές συντάξεις μέχρι την «πρεμιέρα» του επανυπολογισμού τον περασμένο Γενάρη. Στον νόμο Κατρούγκαλου, ωστόσο, υπάρχει ρήτρα για την εν λόγω περίοδο που μένει να κριθεί.

3. Νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν από 13/5/2016 έως και 31 Δεκεμβρίου 2018 και δικαιούνται προσωπική διαφορά. Υπολογίζεται πως πρόκειται για πάνω από 100.000 νέους συνταξιούχους, οι οποίοι εμπίπτουν στην 3ετη μεταβατική περίοδο του νόμου Κατρούγκαλου και δικαιούνται τμήμα «προσωπικής διαφοράς», επειδή η σύνταξή τους -όπως υπολογίστηκε με την εξίσωση του νόμου 4387 του 2016 (Εθνική και Ανταποδοτική)- υπολείπεται κατά 20% και πλέον από τη σύνταξη που θα έπαιρναν με το παλιό καθεστώς. Αναλυτικά, στον νόμο του 2016 αναφέρεται πως για αιτήσεις που θα κατατεθούν το 2016, εάν το ποσό της απονεμόμενης σύνταξης με τον νόμο Κατρούγκαλου υπολείπεται σε ποσοστό άνω του 20% του ποσού της σύνταξης που θα απονεμόταν κατά το προϊσχύσαν καθεστώς, ο συνταξιούχος θα πάρει το μισό, δηλαδή το 50% ως προσωπική διαφορά. Δηλαδή, για παράδειγμα, αν κάποιος ασφαλισμένος ΟΑΕΕ θα ελάμβανε με τις παλιές διατάξεις 1.300 ευρώ και με τις διατάξεις του 2016 έλαβε 1.000 ευρώ (διαφορά 23%), τότε θα πρέπει να λάβει τα 150 ευρώ ως «προσωπική διαφορά». Αντίστοιχα, όσοι συνταξιοδοτήθηκαν το 2017 και ανήκουν σε αυτές τις κατηγορίες, δικαιούνται το 1/3 της διαφοράς (δηλαδή το 33,3%), ενώ όσοι έφυγαν το 2018 το 1/4, δηλαδή το 25%. Από φέτος δεν υπάρχει επιπλέον ποσό για τους νέους συνταξιούχους. Με τον πρόσφατο νόμο που κατάργησε τις περικοπές συντάξεων του 2019, διασώθηκαν και οι εν λόγω «προσωπικές διαφορές» των νέων συνταξιούχων. Εργατολόγοι επισημαίνουν τώρα πως η σύγκριση της νέας σύνταξης του ν.4387/2016 έπρεπε να γίνει με την παλιά σύνταξη χωρίς όμως να συμπεριληφθούν σε αυτό το κρίσιμο ποσό οι περικοπές των νόμων 4051 και 4093 του 2012, που είχαν κριθεί το 2015 αντισυνταγματικές από το ΣτΕ. Δηλαδή το παλαιό ποσό, που χρησιμοποιήθηκε ως μέτρο σύγκρισης, θα έπρεπε κατά τις εν λόγω νομικές εκτιμήσεις να είναι αυξημένο, χωρίς να υπολογίζονται τα «ψαλίδια» του 2012. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα η «προσωπική διαφορά» για τους περισσότερους από όσους τη δικαιούνταν να βγαίνει μεγαλύτερη, ενώ θα οδηγούσε και μια επιπλέον ομάδα συνταξιούχων, που σήμερα δεν λαμβάνουν επιπλέον ποσό, στο να λάβουν «προσωπική διαφορά». Εφόσον το εν λόγω ζήτημα προχωρήσει και κριθεί στα δικαστήρια, τότε ενδέχεται να ανοίξει ο δρόμος για νέο κύκλο διεκδικήσεων. Σημειώνεται πως στο ίδιο άρθρο του νόμου Κατρούγκαλου, όπου ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες της 3ετούς μεταβατικής περιόδου, αναφέρεται πως «εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης κρίνονται με τους κανόνες που ίσχυαν κατά την 31η.12.2014», πριν δηλαδή τη δημοσίευση της απόφασης-βόμβας του ΣτΕ.

4. Νέοι συνταξιούχοι που έχουν αποχωρήσει από τις 13 Μαΐου 2016 και μετά με διαδοχική ή παράλληλη ασφάλιση.Με πρόσφατη εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας αποσαφηνίστηκε πλήρως το νέο καθεστώς και εισήχθη μια νέα κοινωνικοασφαλιστική λογική για την αντιμετώπιση ασφαλισμένων που είχαν μεταβολές ασφαλιστικού φορέα και ασφάλιση σε δύο φορείς κατά την ίδια χρονική περίοδο. Όπως επισημαίνει ο έγκριτος εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος, όλες οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί για αιτήσεις που υποβλήθηκαν μετά την ισχύ του ν. 4387/2016 (δηλαδή από 13-5-2016 και μετά) θα πρέπει τώρα να επανεξετασθούν αναδρομικά, εφόσον υπάρχει διαδοχικός ή παράλληλος χρόνος ασφάλισης, επειδή «προφανώς ο υπολογισμός του ποσού σύνταξης δεν έχει γίνει κατά τον τρόπο που η νέα εγκύκλιος ορίζει». Όπως ορίζει η νέα εγκύκλιος, ως προς τον υπολογισμό του ποσού, αξιοποιείται κάθε χρόνος ασφάλισης «για τον οποίο έχουν καταβληθεί εισφορές». Επίσης αξιοποιείται ο παράλληλος χρόνος ασφάλισης ο οποίος προσαυξάνει το ποσό της σύνταξης. Επίσης αποσαφηνίστηκε πως οι διατάξεις διαδοχικής ασφάλισης εφαρμόζονται ακόμη και όταν ο χρόνος ασφάλισης στους δύο φορείς είναι καθ’ όλα παράλληλος και δεν υπάρχει ούτε κατ’ ελάχιστο διαδοχικός. Ενδεικτικό είναι πως ο ΕΦΚΑ με εξαιρετικά επείγουσα εγκύκλιό του ενημέρωσε τις υπηρεσίες ότι εκδόθηκε το εν λόγω έγγραφο με τις διευκρινίσεις για την αξιοποίηση του παράλληλου και μη χρόνου ασφάλισης, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Ο ΕΦΚΑ διευκρίνισε πως οι εν λόγω οδηγίες εφαρμόζονται από 13.5.2016, ημερομηνία ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου και παρέπεμψε σε νεότερο έγγραφό του για τις περαιτέρω λεπτομέρειες. Εργατολόγοι εκτιμούν πως οι διαφορές που μπορεί να προκύψουν για περισσότερους από 50.000 ήδη συνταξιούχους (αποχώρησαν μετά τις 13 Μαΐου 2016) ενδέχεται να ξεπερνούν και τα 100 ευρώ τον μήνα, γεγονός που σημαίνει πως μαζεύονται αναδρομικά της τάξης των 2.500 ευρώ περίπου, για όσους αποχώρησαν κοντά στον Γενάρη του 2017 και εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες.

5. Νέοι συνταξιούχοι, πρώην δημόσιοι υπάλληλοι ειδικών μισθολογίων -κατ’ αρχάς γιατροί- που αποχώρησαν μετά το 2017. Όπως έχουν επισημάνει έγκριτοι εργατολόγοι στο «Εθνος», εφόσον οι ρυθμίσεις του ειδικού μισθολογίου του 2017 κριθούν τελεσίδικα αντισυνταγματικές και οι μισθοί μετά το 2017 πρέπει να αναπροσαρμοστούν, αυτό αναπόφευκτα επηρεάζει το άθροισμα των συντάξιμων αποδοχών και το ποσό της σύνταξης. Δηλαδή αν επιβεβαιωθούν και στο εφετείο και τελεσιδικήσουν σε ανώτατο βαθμό οι τρεις πρωτόδικες αποφάσεις που δικαίωσαν πρόσφατα γιατρούς του ΕΣΥ, επιδικάζοντας αναδρομικά, ανοίγει νέος κύκλος διεκδικήσεων για αναδρομικά και αναπροσαρμογή συντάξεων. Αυτό συμβαίνει διότι το ποσό της σύνταξης υπολογίζεται πλέον με βάση τις συντάξιμες αποδοχές από το 2002 έως τη στιγμή της αποχώρησης.

Η εξίσωση

Όπως έχει επισημάνει η δικηγόρος Ασπασία Παπαθανασοπούλου, ειδική σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, ειδικά για τους συνταξιούχους, οι επιπτώσεις από τις νέες δικαστικές αποφάσεις διευρύνονται -αυξάνονται δηλαδή τα διεκδικούμενα ποσά- όσο πιο μακριά από το 2017 βγαίνει κανείς στη σύνταξη, καθώς όσο μεγαλύτερο διάστημα μπαίνει στην εξίσωση για το ποσό της σύνταξης, τόσο περισσότερο επηρεάζεται το τελικό αποτέλεσμα.

Συνεπώς, οι γιατροί κατ’ αρχήν του ΕΣΥ που συνταξιοδοτήθηκαν την περίοδο μετά το 2017 θα πρέπει να προσδοκούν μετά την τελεσιδικία των εν λόγω υποθέσεων, αναδρομική αύξηση του μέσου όρου των συντάξιμων αποδοχών και συνεπώς αύξηση στη σύνταξή τους, το ποσό της οποίας είναι κλιμακούμενο ανάλογα με το πόσο μακριά από το 2017 τοποθετείται η στιγμή της συνταξιοδότησης. Η αναδρομική αύξηση στη σύνταξη μπορεί να κυμαίνεται από 30 έως και πάνω από 40 ευρώ.

Οι τρεις ταχύτητες διεκδικήσεων

Η συνθήκη για τους συνταξιούχους ωστόσο φαίνεται πως δεν είναι ίδια με τους δημοσίους υπαλλήλους. Η επαναφορά δώρων ύψους π.χ. 800 ευρώ για όλους τους 2,5 εκατ. συνταξιούχους θα σήμαινε κόστος στο σύστημα 2 δισ. ετησίως. Δαπάνη που είναι τριπλάσια σε σχέση με το εκτιμώμενο κόστος μιας επαναφοράς δώρων στο Δημόσιο, η οποία έχει κοστολογηθεί από το υπουργείο Οικονομικών στα 700 εκατ. ευρώ το έτος για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους. Υπενθυμίζεται πως η δαπάνη από την κατάργηση των περικοπών του 2019 στις συντάξεις προσεγγίζει τα 2 δισ. ετησίως. Πλην των δώρων που αφορούν όλους, το κόστος μόνο από τις αντισυνταγματικές περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις (ν. 4051 και 4093) που αφορούν 1,2 εκατ. συνταξιούχους φτάνει στα 175 εκατ. ευρώ τον μήνα, δηλαδή 2,1 δισ. τον χρόνο. Επίσης για τους συνταξιούχους ισχύει εντελώς νέο καθεστώς από το 2016, ο νόμος Κατρούγκαλου, που μένει να κριθεί από το ΣτΕ.

Σε αυτό το πλαίσιο διαμορφώνονται τρεις ταχύτητες διεκδικήσεων για τα κομμένα δώρα:

1. Συνταξιούχοι Δημοσίου, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΝΑΤ άνω των 60 ετών και με συνολικό μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές, μερίσματα, προσαυξήσεις λόγω οικογενειακών βαρών, επίδομα απολύτου αναπηρίας αλλά και επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας υπολογιζόμενα σε 12μηνη βάση) έως 2.430 ευρώ. Δικαιούνταν το πλήρες ποσό των 800 ευρώ (400 Χριστούγεννα, 200 Πάσχα και 200 καλοκαίρι). Αντίστοιχα όσοι είχαν μηνιαίο εισόδημα από 2.430 έως 2.500 ευρώ δικαιούνταν τμήμα των δώρων.

2. Συνταξιούχοι ΟΓΑ.Είχαν εξαιρεθεί από το «ψαλίδι» του 2010, καθώς λαμβάνουν χαμηλές συντάξεις και συνεπώς δικαιούνταν πλήρη δώρα (μία σύνταξη τα Χριστούγεννα, μισή το Πάσχα και μισή το καλοκαίρι).

3. Συνταξιούχοι Δημοσίου, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΝΑΤ κάτω των 60 ετών ή / και με συνολικό εισόδημα από συντάξεις πάνω από 2.500 ευρώ. Δεν δικαιούνταν καθόλου δώρα, τα είχαν χάσει εξ ολοκλήρου από το 2010 και συνεπώς δεν μπορούν να διεκδικήσουν κάτι. Πάγια θέση του υπουργείου Εργασίας είναι πως για την περίοδο μετά το 2015 η κυβέρνηση συμμορφώθηκε με την απόφαση του ΣτΕ μέσα από τον νόμο Κατρούγκαλου.

(ΠΗΓΗ: ethnos.gr - Γιάννης Φώσκολος)
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ