2019-03-31 00:17:51
Η ιδιοφυής και μυστική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων - Πού οφείλεται η εκπληκτική αντοχή της Ακρόπολης στους σεισμούς
Γράφει
η Μαργαρίτα Τζαγκαράκη
Αν κάτι έχει απασχολήσει αρκετά τους επιστήμονες και τους μηχανικούς είναι το μυστικό της άψογης σεισμικής συμπεριφοράς του Παρθενώνα και του Βράχου της Ακρόπολης, σε μία ιστορία 25 αιώνων σεισμικών δονήσεων.
Πώς στέκεται αγέρωχη ενώ άλλες σύγχρονες κατασκευές έχουν καταρρεύσει; Πού οφείλεται άραγε αυτή η εκπληκτική αντοχή του μνημείου στις φυσικές καταστροφές; Πώς μπόρεσαν οι αρχαίοι μηχανικοί να την κτίσουν σύμφωνα με σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς; Πώς οι άνθρωποι εκείνης της εποχής είχαν αυτές τις γνώσεις και μπόρεσαν να τις εφαρμόσουν;
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυξημένο υπήρξε τελευταία το επενδυτικό ενδιαφέρον για κομμάτια γης που έχουν μείνει ανεκμετάλλευτα στην περιοχή της Ακρόπολης προκειμένου να δημιουργηθούν ξενοδοχειακές μονάδες δίπλα στο μνημείο με τους κατοίκους να φοβούνται ότι θα «χαθεί» ο Παρθενώνας από τα μάτια των κατοίκων και των επισκεπτών της πρωτεύουσας.
Είναι γεγονός ότι πολλοί επιστήμονες και μηχανικοί έχουν ασχοληθεί επισταμένως με το μυστήριο φαινόμενο της στατικότητας του μνημείου. Μετά από πολλές έρευνες, συμπέραναν ότι τα κτίρια στον βράχο της Ακρόπολης κατασκευάστηκαν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αντέχουν στους σεισμούς.
Ο καθηγητής Κυριαζής Πιτιλάκης που διδάσκει Τεχνική Σεισμολογία και Σεισμική Μηχανική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κι έχει ασχοληθεί με τα μνημεία της Ακρόπολης αναφέρει στο newsbeast.gr ότι η Ακρόπολη είναι ένα ιδιοφυές σύστημα σε ό,τι αφορά την σεισμική συμπεριφορά και ότι οι κίονες εκτός του γεγονότος ότι κατασκευάστηκαν ώστε να είναι εύκολη η μεταφορά τους, σχεδιάστηκαν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να έχουν εξαιρετική συμπεριφορά στην σεισμική δραστηριότητα.
«Έχουν γίνει πράγματι αρκετές δουλειές και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και υπάρχει ένα γενικό συμπέρασμα το οποίο δεν αφορά μόνο τον Παρθενώνα αλλά γενικώς τις αρχαίες κατασκευές τύπου αρχαιοελληνικών ναών με κίονες οι οποίοι είναι σπονδυλωτοί. Κι όταν λέω σπονδυλωτοί εννοώ κομμάτια που μπαίνουν το ένα πάνω στο άλλο και οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι με μία συγκεκριμένη τεχνολογία. Επομένως μπορείτε να φανταστείτε σπονδύλους ο ένας πάνω στον άλλο οι οποίοι μπορούν και έχουν μία σχετική ελευθερία κίνησης μεταξύ τους που συναρτάται από την τριβή η οποία αναπτύσσεται ανάμεσα στους σπονδύλους και στην επιφάνεια. Έχει αποδειχθεί ότι οι κίονες αυτοί όχι μόνο αυτοί που είναι από πάνω ως κάτω ενιαίοι, αλλά οι σπονδυλωτοί, είναι ιδιοφυή συστήματα τα οποία απορροφούν σε πολύ μεγάλο βαθμό την σεισμική ενέργεια με αποτέλεσμα οι παραμορφώσεις τους να είναι πολύ περιορισμένες και εξαυτού και η κατάρρευσή τους να είναι πολύ δύσκολη. Καταρρέουν δηλαδή υπό ειδικές συνθήκες με δονήσεις οι οποίες είναι μεγάλης περιόδου και έντασης.
Επομένως οι περισσότεροι αρχαιοελληνικοί ναοί, που είναι κατασκευασμένοι με τον τρόπο αυτό είναι μνημεία τα οποία μπορούν να αντισταθούν πάρα πολύ καλά σε σεισμικές δονήσεις. Μιλάω για πολύ μεγάλες επιταχύνσεις» λέει ο κ. Πιτιλάκης για να προσθέσει:
«Οι ζημιές οι οποίες βλέπουμε, οι καταστροφές σε κάποιο ποσοστό μικρό ή μεγάλο δεν μπορώ να το ξέρω, οφείλονται και σε ανθρωπογενή αίτια. Δηλαδή όταν το μνημείο μέσα στους αιώνες έχανε πλέον και τη χρησιμότητά του οι ίδιοι οι άνθρωποι σε πολλές περιπτώσεις το κατέστρεφαν για να χρησιμοποιήσουν το υλικό ως νέο οικοδομικό υλικό.
Δηλαδή οι ναοί που για κάποιο λόγο μπόρεσαν κι έμειναν, είτε στη Νότια Ιταλία,κι αυτή είναι πολύ σεισμογενής, είτε στην Ελλάδα, για κάποιον λόγο δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κι έχοντας αυτή την καταπληκτική συμπεριφορά στον σεισμό μπορούσαν και παραμένουν σε μία καλή κατάσταση μέχρι και τις μέρες μας. Ο Παρθενώνας είναι ένας από αυτούς τους ναούς που έχουν σωθεί από όλες τις άλλες καταστάσεις, όπως και τα Προπύλαια και γενικά όλες οι κατασκευές που είναι πάνω στην Ακρόπολη».
«Η Ακρόπολη έχει ένα ελλειψοειδές σχήμα και από ότι φαίνεται επειδή είναι βράχος επηρεάζεται περισσότερο, όπως και τα μνημεία της, από σεισμούς που έχουν την προέλευσή τους και την πηγή τους σχετικά μακριά σε ό,τι αφορά την πιθανότητα να έχουμε ζημιές.
Οι κοντινοί σεισμοί ακόμα και σαν αυτούς που είχαμε το 1995 είναι συνήθως μικρής διάρκειας και το ενεργειακό περιεχόμενο που μπορεί να προκαλέσει κάποιες ζημιές είναι σχετικά μικρό και μπορεί να παραληφθεί με πολύ μεγάλη άνεση από τις κατασκευές του τύπου που σας περιέγραψα πριν. Φαίνεται ότι τα μνημεία αυτά θα είναι πιο ευάλωτα από έναν αρκετά μακρινό και αρκετά μεγάλο σεισμό που όμως είναι σπάνιος σχετικά στην Ελλάδα. Μακρινοί εννοώ σε μεγάλη απόσταση. Ένας σεισμός που θα είναι πάρα πολύ δυνατός, εξαιρετικά σπάνιος στα 100-200 χλμ. για παράδειγμα.
Για αυτό το λόγο πιστεύουμε ότι τα μνημεία της Ακρόπολης αντέχουν στις σεισμικές δονήσεις και πολύ καλά. Το εθνικό Αστεροσκοπείο, όταν η Ελλάδα είχε περισσότερα χρήματα όπως για παράδειγμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες, είχε εγκαταστήσει ένα πρόγραμμα ενόγανης παρακολούθησης σε συνεργασία με την υπηρεσία αποκατάστασης της Ακρόπολης. Οι μετρήσεις που έχουμε πάρει και τις έχουμε αναλύσει δείχνουν ακριβώς αυτό, ότι θα περιμένει κανείς ότι η Ακρόπολη και τα μνημεία της θα είναι πιο ευάλωτα σε ισχυρούς μακρινούς σεισμούς που όμως είναι πολύ σπάνιοι.
Έτσι μπορούμε να πούμε ότι σε γενικές γραμμές μάλλον είμαστε σχετικά καθησυχαστικοί σε ό,τι αφορά την μελλοντική συμπεριφορά της Ακρόπολης και των μνημείων της για συνηθισμένους σεισμούς του ελλαδικού χώρου και ειδικά της Αττικής. Η πολύ καλή συμπεριφορά και ιδιαίτερη θα έλεγα των σπονδυλωτών κιόνων, που είναι ένα πολύ ελκυστικό από άποψη έρευνας θέμα, αποδεικνύει ότι η Ακρόπολη είναι ένα ιδιοφυές σύστημα σε ό,τι αφορά την σεισμική συμπεριφορά»
Όσο για το πώς ήταν σε θέση τότε να γνωρίζουν οι μηχανικοί να χτίσουν με πιο σύχγρονες αντισεισμικές μεθόδους, ο καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, Κυριαζής Πιτιλάκης εξηγεί:
«Δεν είναι βέβαιο ότι το έκαναν από την αρχή συνειδητά διότι οι μονολιθικοί κίονες είναι πολύ πιο βαρείς και πολύ πιο δύσκολα μεταφερόμενοι. Επομένως το να φτιάξουν σπονδυλωτούς δηλαδή κομμάτι κομμάτι, το κάθε κομμάτι ζυγίζει μερικούς τόνους βέβαια, είναι πολύ πιο εύκολο. Στην Ελλάδα οι περισσότερες κατασκευές αυτού του τύπου ήταν σπονδυλωτές. Και δουλεύοντας στη συνέχεια και βλέποντας τη συμπεριφορά μέσα στα χρόνια προφανώς διαπίστωσαν αυτήν την τόσο καλή συμπεριφορά. Μην νομίζουμε ότι είχε από την αρχή την ιδιοφυή ιδέα κάποιος μηχανικός της εποχής να το κατασκευάσει έτσι αλλά μαθαίνοντας μες το χρόνο αποδείχθηκε ότι πράγματι ήταν μία πολύ καλή λύση. Θα λέγαμε ότι αυτό είναι ένα είδος σεισμικής μόνωσης, με πολύ απλή διατύπωση, που σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιείται και σήμερα στις σεισμικές μονώσεις ως βασική ιδέα».
Ολοκληρώνοντας την κουβέντα μας ο κ. Πιτιλάκης τονίζει ότι η Ελλάδα θα πορούσε να είναι στην πρωτοκαθεδρία της τεχνογνωσίας στον κόσμο σε ότι αφορά την αναστήλωση των μνημείων.
«Ο πλούτος της Ελλάδας, η πολιτιστική κληρονομία που έχουμε χρήζει προστασίας και προστασίας όχι με τα λόγια. Πόσο μάλλον ένα μνημείο σαν την Ακρόπολη που περιττό να πω την ακτινοβολία την οποία έχει, εκεί πρέπει να γίνονται συστηματικές μελέτες. Γίνεται ένα καταπληκτικό έργο αναστήλωσης αυτή τη στιγμή αλλά θα έπρεπε να γίνονται και μελέτες.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι στην πρωτοκαθεδρία της τεχνογνωσίας στον κόσμο σε ότι αφορά την αναστήλωση των μνημείων. Είναι σε πολύ καλό επίπεδο αλλά θα μπορούσε να είναι ακόμα πιο μπροστά» καταλήγει.
ΠΗΓΗ
πηγη
periergaa
Γράφει
η Μαργαρίτα Τζαγκαράκη
Αν κάτι έχει απασχολήσει αρκετά τους επιστήμονες και τους μηχανικούς είναι το μυστικό της άψογης σεισμικής συμπεριφοράς του Παρθενώνα και του Βράχου της Ακρόπολης, σε μία ιστορία 25 αιώνων σεισμικών δονήσεων.
Πώς στέκεται αγέρωχη ενώ άλλες σύγχρονες κατασκευές έχουν καταρρεύσει; Πού οφείλεται άραγε αυτή η εκπληκτική αντοχή του μνημείου στις φυσικές καταστροφές; Πώς μπόρεσαν οι αρχαίοι μηχανικοί να την κτίσουν σύμφωνα με σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς; Πώς οι άνθρωποι εκείνης της εποχής είχαν αυτές τις γνώσεις και μπόρεσαν να τις εφαρμόσουν;
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυξημένο υπήρξε τελευταία το επενδυτικό ενδιαφέρον για κομμάτια γης που έχουν μείνει ανεκμετάλλευτα στην περιοχή της Ακρόπολης προκειμένου να δημιουργηθούν ξενοδοχειακές μονάδες δίπλα στο μνημείο με τους κατοίκους να φοβούνται ότι θα «χαθεί» ο Παρθενώνας από τα μάτια των κατοίκων και των επισκεπτών της πρωτεύουσας.
Είναι γεγονός ότι πολλοί επιστήμονες και μηχανικοί έχουν ασχοληθεί επισταμένως με το μυστήριο φαινόμενο της στατικότητας του μνημείου. Μετά από πολλές έρευνες, συμπέραναν ότι τα κτίρια στον βράχο της Ακρόπολης κατασκευάστηκαν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αντέχουν στους σεισμούς.
Ο καθηγητής Κυριαζής Πιτιλάκης που διδάσκει Τεχνική Σεισμολογία και Σεισμική Μηχανική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κι έχει ασχοληθεί με τα μνημεία της Ακρόπολης αναφέρει στο newsbeast.gr ότι η Ακρόπολη είναι ένα ιδιοφυές σύστημα σε ό,τι αφορά την σεισμική συμπεριφορά και ότι οι κίονες εκτός του γεγονότος ότι κατασκευάστηκαν ώστε να είναι εύκολη η μεταφορά τους, σχεδιάστηκαν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να έχουν εξαιρετική συμπεριφορά στην σεισμική δραστηριότητα.
«Έχουν γίνει πράγματι αρκετές δουλειές και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και υπάρχει ένα γενικό συμπέρασμα το οποίο δεν αφορά μόνο τον Παρθενώνα αλλά γενικώς τις αρχαίες κατασκευές τύπου αρχαιοελληνικών ναών με κίονες οι οποίοι είναι σπονδυλωτοί. Κι όταν λέω σπονδυλωτοί εννοώ κομμάτια που μπαίνουν το ένα πάνω στο άλλο και οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι με μία συγκεκριμένη τεχνολογία. Επομένως μπορείτε να φανταστείτε σπονδύλους ο ένας πάνω στον άλλο οι οποίοι μπορούν και έχουν μία σχετική ελευθερία κίνησης μεταξύ τους που συναρτάται από την τριβή η οποία αναπτύσσεται ανάμεσα στους σπονδύλους και στην επιφάνεια. Έχει αποδειχθεί ότι οι κίονες αυτοί όχι μόνο αυτοί που είναι από πάνω ως κάτω ενιαίοι, αλλά οι σπονδυλωτοί, είναι ιδιοφυή συστήματα τα οποία απορροφούν σε πολύ μεγάλο βαθμό την σεισμική ενέργεια με αποτέλεσμα οι παραμορφώσεις τους να είναι πολύ περιορισμένες και εξαυτού και η κατάρρευσή τους να είναι πολύ δύσκολη. Καταρρέουν δηλαδή υπό ειδικές συνθήκες με δονήσεις οι οποίες είναι μεγάλης περιόδου και έντασης.
Επομένως οι περισσότεροι αρχαιοελληνικοί ναοί, που είναι κατασκευασμένοι με τον τρόπο αυτό είναι μνημεία τα οποία μπορούν να αντισταθούν πάρα πολύ καλά σε σεισμικές δονήσεις. Μιλάω για πολύ μεγάλες επιταχύνσεις» λέει ο κ. Πιτιλάκης για να προσθέσει:
«Οι ζημιές οι οποίες βλέπουμε, οι καταστροφές σε κάποιο ποσοστό μικρό ή μεγάλο δεν μπορώ να το ξέρω, οφείλονται και σε ανθρωπογενή αίτια. Δηλαδή όταν το μνημείο μέσα στους αιώνες έχανε πλέον και τη χρησιμότητά του οι ίδιοι οι άνθρωποι σε πολλές περιπτώσεις το κατέστρεφαν για να χρησιμοποιήσουν το υλικό ως νέο οικοδομικό υλικό.
Δηλαδή οι ναοί που για κάποιο λόγο μπόρεσαν κι έμειναν, είτε στη Νότια Ιταλία,κι αυτή είναι πολύ σεισμογενής, είτε στην Ελλάδα, για κάποιον λόγο δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κι έχοντας αυτή την καταπληκτική συμπεριφορά στον σεισμό μπορούσαν και παραμένουν σε μία καλή κατάσταση μέχρι και τις μέρες μας. Ο Παρθενώνας είναι ένας από αυτούς τους ναούς που έχουν σωθεί από όλες τις άλλες καταστάσεις, όπως και τα Προπύλαια και γενικά όλες οι κατασκευές που είναι πάνω στην Ακρόπολη».
«Η Ακρόπολη έχει ένα ελλειψοειδές σχήμα και από ότι φαίνεται επειδή είναι βράχος επηρεάζεται περισσότερο, όπως και τα μνημεία της, από σεισμούς που έχουν την προέλευσή τους και την πηγή τους σχετικά μακριά σε ό,τι αφορά την πιθανότητα να έχουμε ζημιές.
Οι κοντινοί σεισμοί ακόμα και σαν αυτούς που είχαμε το 1995 είναι συνήθως μικρής διάρκειας και το ενεργειακό περιεχόμενο που μπορεί να προκαλέσει κάποιες ζημιές είναι σχετικά μικρό και μπορεί να παραληφθεί με πολύ μεγάλη άνεση από τις κατασκευές του τύπου που σας περιέγραψα πριν. Φαίνεται ότι τα μνημεία αυτά θα είναι πιο ευάλωτα από έναν αρκετά μακρινό και αρκετά μεγάλο σεισμό που όμως είναι σπάνιος σχετικά στην Ελλάδα. Μακρινοί εννοώ σε μεγάλη απόσταση. Ένας σεισμός που θα είναι πάρα πολύ δυνατός, εξαιρετικά σπάνιος στα 100-200 χλμ. για παράδειγμα.
Για αυτό το λόγο πιστεύουμε ότι τα μνημεία της Ακρόπολης αντέχουν στις σεισμικές δονήσεις και πολύ καλά. Το εθνικό Αστεροσκοπείο, όταν η Ελλάδα είχε περισσότερα χρήματα όπως για παράδειγμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες, είχε εγκαταστήσει ένα πρόγραμμα ενόγανης παρακολούθησης σε συνεργασία με την υπηρεσία αποκατάστασης της Ακρόπολης. Οι μετρήσεις που έχουμε πάρει και τις έχουμε αναλύσει δείχνουν ακριβώς αυτό, ότι θα περιμένει κανείς ότι η Ακρόπολη και τα μνημεία της θα είναι πιο ευάλωτα σε ισχυρούς μακρινούς σεισμούς που όμως είναι πολύ σπάνιοι.
Έτσι μπορούμε να πούμε ότι σε γενικές γραμμές μάλλον είμαστε σχετικά καθησυχαστικοί σε ό,τι αφορά την μελλοντική συμπεριφορά της Ακρόπολης και των μνημείων της για συνηθισμένους σεισμούς του ελλαδικού χώρου και ειδικά της Αττικής. Η πολύ καλή συμπεριφορά και ιδιαίτερη θα έλεγα των σπονδυλωτών κιόνων, που είναι ένα πολύ ελκυστικό από άποψη έρευνας θέμα, αποδεικνύει ότι η Ακρόπολη είναι ένα ιδιοφυές σύστημα σε ό,τι αφορά την σεισμική συμπεριφορά»
Όσο για το πώς ήταν σε θέση τότε να γνωρίζουν οι μηχανικοί να χτίσουν με πιο σύχγρονες αντισεισμικές μεθόδους, ο καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, Κυριαζής Πιτιλάκης εξηγεί:
«Δεν είναι βέβαιο ότι το έκαναν από την αρχή συνειδητά διότι οι μονολιθικοί κίονες είναι πολύ πιο βαρείς και πολύ πιο δύσκολα μεταφερόμενοι. Επομένως το να φτιάξουν σπονδυλωτούς δηλαδή κομμάτι κομμάτι, το κάθε κομμάτι ζυγίζει μερικούς τόνους βέβαια, είναι πολύ πιο εύκολο. Στην Ελλάδα οι περισσότερες κατασκευές αυτού του τύπου ήταν σπονδυλωτές. Και δουλεύοντας στη συνέχεια και βλέποντας τη συμπεριφορά μέσα στα χρόνια προφανώς διαπίστωσαν αυτήν την τόσο καλή συμπεριφορά. Μην νομίζουμε ότι είχε από την αρχή την ιδιοφυή ιδέα κάποιος μηχανικός της εποχής να το κατασκευάσει έτσι αλλά μαθαίνοντας μες το χρόνο αποδείχθηκε ότι πράγματι ήταν μία πολύ καλή λύση. Θα λέγαμε ότι αυτό είναι ένα είδος σεισμικής μόνωσης, με πολύ απλή διατύπωση, που σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιείται και σήμερα στις σεισμικές μονώσεις ως βασική ιδέα».
Ολοκληρώνοντας την κουβέντα μας ο κ. Πιτιλάκης τονίζει ότι η Ελλάδα θα πορούσε να είναι στην πρωτοκαθεδρία της τεχνογνωσίας στον κόσμο σε ότι αφορά την αναστήλωση των μνημείων.
«Ο πλούτος της Ελλάδας, η πολιτιστική κληρονομία που έχουμε χρήζει προστασίας και προστασίας όχι με τα λόγια. Πόσο μάλλον ένα μνημείο σαν την Ακρόπολη που περιττό να πω την ακτινοβολία την οποία έχει, εκεί πρέπει να γίνονται συστηματικές μελέτες. Γίνεται ένα καταπληκτικό έργο αναστήλωσης αυτή τη στιγμή αλλά θα έπρεπε να γίνονται και μελέτες.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι στην πρωτοκαθεδρία της τεχνογνωσίας στον κόσμο σε ότι αφορά την αναστήλωση των μνημείων. Είναι σε πολύ καλό επίπεδο αλλά θα μπορούσε να είναι ακόμα πιο μπροστά» καταλήγει.
ΠΗΓΗ
Let's block ads! (Why?)
πηγη
periergaa
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αυτοί που νόμιζαν ότι θα κυβερνούν για πάντα...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
