2019-05-01 09:00:12
Το τι ήταν η Εργατική Πρωτομαγιά του 1886 μπορεί ο καθένας να το βρει εύκολα. Αρκεί να το θέλει και να ψάξει στις ανάλογες πηγές... Στιγμές ένδοξες, λοιπόν, που κάποιοι άνθρωποι, πραγματικοί εξεγερμένοι και επαναστάτες, τα έδωσαν όλα. Δίχως να τους ενδιαφέρει η προβολή, η υστεροφημία και τα κάθε διαλογής ανταλλάγματα.
Παρά μόνο το δίκιο μίας καλύτερης ζωής για τους πολλούς... Η ζέση του εδώ και τώρα, που συνδέεται άρρηκτα με τις υποκειμενικές συνθήκες. Όταν τα όρια έχουν εξαντληθεί και το δικαίωμα στην επιβίωση ορίζει τα μέσα του αγώνα, οι επιλογές στενεύουν... Όταν τίποτα το ενδιάμεσο δεν μπορεί να καταπραϋνει τον πόνο, να αποτρέψει την οργή, τότε γράφονται σημαντικές σελίδες στο βιβλίο της προ-ιστορικής διαδρομής της ανθρωπότητας...
Όμως, η ιστορία συνεχίζεται. Το τότε είναι τότε. Το σήμερα είναι σήμερα. Και το αύριο είναι αύριο. Υπάρχει, άραγε, κάποιος συγκεκριμένος προσανατολισμός για το μέλλον του συνδικαλιστικού κινήματος φερ΄ειπείν στη χώρα μας; Μάλλον, ακόμα και η έναρξη μίας τέτοιας συζήτησης προσομοιάζει σε θέμα ταμπού
. Υπάρχουν άνθρωποι που «τσουρουφλίζονται» και άλλοι που «καίγονται». Παρόλα αυτά, επικρατούν στο σήμερα εκείνοι που ξέρουν να «σβήνουν τις φωτιές όταν πρέπει»... Ας κάνουμε, με αφορμή τα 133 χρόνια από την Εργατική Πρωτομαγιά του Σικάγο, μία απόπειρα να ανοίξουμε μία συζήτηση που μπορεί να αποτελέσει τροφή για περαιτέρω διερεύνηση.
Κάνοντας, λοιπόν, μία πρόχειρη αποτίμηση για την εξέλιξη μέσα στο χρόνο του εγχώριου συνδικαλιστικού κινήματος, μπορούμε να καταλήξουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα στο τι πρέπει να αποφευχθεί στο μέλλον, παρά στο τι θα γίνει... Το συνδικαλιστικό κίνημα του μέλλοντος θα πρέπει να μείνει μακριά από γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες, από κομματικές εξαρτήσεις, από καπιταλιστικές και κάθε διαλογής «εξαγορές», από λογικές ανάθεσης σε κλειστές ομάδες που δεν δίνουν λόγο σε κανέναν (παρότι εμφανίζονται ως «εκπρόσωποι των πολλών»). Στους καιρούς της νηνεμίας και της γενικευμένης «παραζάλης» κάθε υπερθεμάτιση μοιάζει ύποπτη... Θα πρέπει να σταθεί, λοιπόν, το κίνημα αυτό πρωτίστως απέναντι σε χειραγωγήσεις, αποπλανήσεις και πονηρές αμβλύνσεις, που λαμβάνουν χώρα στους κρίσιμους εκείνους χωροχρόνους που διαμορφώνονται μελλοντικοί όροι βάθους.
Το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να ενημερώνεται συνεχώς για τις τάσεις της παγκόσμιας οικονομίας. Για τα διάφορα στρατόπεδα που κρατούν τα ηνία και επιχειρούν να δώσουν τις δικές τους κατευθύνσεις στα πράγματα. Δεν μπορεί να αγνοήσει την τεχνολογική εξέλιξη, δεν μπορεί να μην συνυπολογίσει όλα εκείνα τα μέσα που έχουν στην κατοχή τους οι κυρίαρχοι του πλανήτη. Θα πρέπει να γνωρίζει την κατάσταση του συνδικαλιστικού κινήματος σε άλλες χώρες και να αναζητάει ανάλογες προωθητικές συνεργασίες. Ο διεθνισμός είναι παράμετρος ενδυνάμωσης και προσαρμογής στους πραγματικούς όρους των κοινωνικών-λαϊκών κινητικοτήτων και συνειδήσεων, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.
Το συνδικαλιστικό κίνημα οφείλει να μιλάει, επίσης, με παρρησία για τις ήττες και τις οπισθοχωρήσεις του, για τις αδυναμίες και τις αδράνειές του, για τις συγχύσεις και τα κενά του. Να αναλύει τα αίτια των νικών και των όποιων μπροστινών βηματισμών. Να ερμηνεύει ρόλους προσωπικοτήτων και να καταγράφει αιτιολογήσεις ατομικών στάσεων. Να προβλέπει και να ανακαλύπτει τα σημεία που μπορούν να λειτουργήσουν ως Δούρειοι Ίπποι, και για το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα, και για τους «εταίρους» του... Να μπορεί να εκμεταλλεύεται τα προφανή και να απαρνιέται τα «δοσμένα»... Να πριμοδοτεί εκείνες τις σπερματικές ακόμα κινητικότητες που είναι σε θέση εν δυνάμει να επηρεάσουν το κεντρικό σκηνικό, να ανοίξουν συζητήσεις και να πείσουν πολλούς ανθρώπους. Όχι μόνο γιατί θα επικαλείται λογικά επιχειρήματα, αλλά γιατί θα προσφέρει προτεινόμενες λύσεις σε πραγματικά προβλήματα.
Το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να είναι σε θέση να δημοσιολογήσει, να πάρει πρωτοβουλίες. Να θέσει ατζέντες προς συλλογικές επεξεργασίες, να παλέψει για παραγωγικά μοντέλα προς όφελος των αδυνάμων. Να βγει μπροστά και να μην αρκείται σε αποσπασματικές αναφορές, ούτε σε επετειακές ρετσέτες (που θυμίζουν «μνημόσυνα»). Να απομακρυνθεί από την ηττοπάθεια, να χτίσει φρούρια που θα αποτρέπουν «μολύνσεις» και «εισαγωγές» λογικών αλλοίωσης και αλλοτρίωσης. Να αποκτηθεί ξανά περηφάνεια, πίστη στην πρακτική της διεκδίκησης, αγάπη για το συλλογικό, σεβασμό στην ατομικότητα. Να γίνει ξανά η λέξη αγώνας μία σοβαρή υπόθεση. Να ξεδιαλύνει ποια είναι τα όρια μίας ανασχετικής και αυτοκαταστροφικής «καθαρότητας» και ποια τα πεδία εμπλοκής σε «εχθρικά εδάφη» για κάτι το απτό. Να διαλέξει ο καθένας και η κάθε μία τι θέλει να κάνει και τι να εξυπηρετήσει. Μετά θα είναι, ίσως, πιο εύκολο να βρεθούν και οι δέοντες τρόποι...
Και όσο για τον τελικό πολιτικό προσανατολισμό; Αυτό είναι το μεγάλο επίδικο και για το συνδικαλισμό, αν θέλει να μη φθαρεί -για παράδειγμα- από τον οικονομισμό. Αλλά και το πιο δύσκολο θέμα, γιατί σε αυτά τα σταυροδρόμια ο καθένας παίρνει τα ρίσκα του. Όμως, σε μάκρος χρόνου οι ίδιες οι ανάγκες θα τα πουν αυτά. Με τη δέουσα διαύγεια. Εκεί θα φανεί αν θα επικρατήσουν λογικές ταξικού συμβιβασμού ή ρήξης. Αλλά, οτιδήποτε κι αν γίνει, θα πρέπει το συνδικαλιστικό κίνημα να είναι εκ των προτέρων σε θέση να αντιπροτείνει. Να είναι σε θέση να πείθει πως η αυριανή μέρα θα είναι καλύτερη. Πως θα καλύπτει τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες και πως παράλληλα θα παλεύει για πλειοψηφική πολιτισμική αναβάθμιση. Για την επαναφορά του ανθρώπου στο κέντρο των αξιών. Όχι ως δερβέναγας της φύσης, αλλά σαν κομμάτι που θα σέβεται και θα προστατεύει τα υπόλοιπα...
Αλλιώς, θα μιλάμε για ανακύκλωση και για ανούσιες επαναληπτικότητες. Για στείρες λέξεις, ακόμα και για ναρκισσιστικές πομφόλυγες. Για φραστικές προτάσεις που είναι εντελώς αποκομμένες από την πραγματική ζωή. Οι υλικές ανάγκες δημιουργούν συνειδήσεις και το προβάδισμα στα πρώτα στάδια το έχει -καλώς ή κακώς- το συντηρητικό κομμάτι. Γιατί παρέχει κάτι, έστω και λίγο..., χωρίς πολλές διακινδυνεύσεις. Αυτοί που πρέπει να προβληματίζονται είναι όσοι θέλουν να κρύψουν και όχι όσοι σκέπτονται το καλό των πολλών. Εκείνοι που γεννοβολούν «στρατιές» παραπονούμενων (έως εξαθλιωμένων), και όχι όσοι επιχειρούν να προστατεύσουν οτιδήποτε μπορούν για τους ίδιους και για τους γύρω τους.
O κόσμος της εργασίας έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Δεν φιλολογεί, παρά βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της κινητικότητας των πραγμάτων της κανονικής ζωής. Βιώνει, υπόκειται, μαθαίνει, ξέρει... Δεν ξεγελιέται εύκολα, παρότι γίνεται συχνότατα θύμα εκμετάλλευσης των αναγκών του. Αξιολογεί πολύ πιο εύστοχα από όσο «προδίδουν» οι αντιδράσεις του. Αξίζει περισσότερα πράγματα. Τουλάχιστον εκείνο το κομμάτι του που δεν ρέπει προς την ηθική εξαχρείωση. Μπορεί να γίνει προπομπός κοινωνικών μετασχηματισμών. Θα γίνει; Δεν μπορεί να είναι σίγουρος κανένας, οι πιθανότητες προς ώρας είναι λίγες... Αλλά, μπορεί να εργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση και με ανοιχτά τα μάτια να βλέπει τι γίνεται γύρω του, πίσω του και μπροστά του...
Κώστας Μαρούντας
efsyn.gr
Παρά μόνο το δίκιο μίας καλύτερης ζωής για τους πολλούς... Η ζέση του εδώ και τώρα, που συνδέεται άρρηκτα με τις υποκειμενικές συνθήκες. Όταν τα όρια έχουν εξαντληθεί και το δικαίωμα στην επιβίωση ορίζει τα μέσα του αγώνα, οι επιλογές στενεύουν... Όταν τίποτα το ενδιάμεσο δεν μπορεί να καταπραϋνει τον πόνο, να αποτρέψει την οργή, τότε γράφονται σημαντικές σελίδες στο βιβλίο της προ-ιστορικής διαδρομής της ανθρωπότητας...
Όμως, η ιστορία συνεχίζεται. Το τότε είναι τότε. Το σήμερα είναι σήμερα. Και το αύριο είναι αύριο. Υπάρχει, άραγε, κάποιος συγκεκριμένος προσανατολισμός για το μέλλον του συνδικαλιστικού κινήματος φερ΄ειπείν στη χώρα μας; Μάλλον, ακόμα και η έναρξη μίας τέτοιας συζήτησης προσομοιάζει σε θέμα ταμπού
Κάνοντας, λοιπόν, μία πρόχειρη αποτίμηση για την εξέλιξη μέσα στο χρόνο του εγχώριου συνδικαλιστικού κινήματος, μπορούμε να καταλήξουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα στο τι πρέπει να αποφευχθεί στο μέλλον, παρά στο τι θα γίνει... Το συνδικαλιστικό κίνημα του μέλλοντος θα πρέπει να μείνει μακριά από γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες, από κομματικές εξαρτήσεις, από καπιταλιστικές και κάθε διαλογής «εξαγορές», από λογικές ανάθεσης σε κλειστές ομάδες που δεν δίνουν λόγο σε κανέναν (παρότι εμφανίζονται ως «εκπρόσωποι των πολλών»). Στους καιρούς της νηνεμίας και της γενικευμένης «παραζάλης» κάθε υπερθεμάτιση μοιάζει ύποπτη... Θα πρέπει να σταθεί, λοιπόν, το κίνημα αυτό πρωτίστως απέναντι σε χειραγωγήσεις, αποπλανήσεις και πονηρές αμβλύνσεις, που λαμβάνουν χώρα στους κρίσιμους εκείνους χωροχρόνους που διαμορφώνονται μελλοντικοί όροι βάθους.
Το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να ενημερώνεται συνεχώς για τις τάσεις της παγκόσμιας οικονομίας. Για τα διάφορα στρατόπεδα που κρατούν τα ηνία και επιχειρούν να δώσουν τις δικές τους κατευθύνσεις στα πράγματα. Δεν μπορεί να αγνοήσει την τεχνολογική εξέλιξη, δεν μπορεί να μην συνυπολογίσει όλα εκείνα τα μέσα που έχουν στην κατοχή τους οι κυρίαρχοι του πλανήτη. Θα πρέπει να γνωρίζει την κατάσταση του συνδικαλιστικού κινήματος σε άλλες χώρες και να αναζητάει ανάλογες προωθητικές συνεργασίες. Ο διεθνισμός είναι παράμετρος ενδυνάμωσης και προσαρμογής στους πραγματικούς όρους των κοινωνικών-λαϊκών κινητικοτήτων και συνειδήσεων, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.
Το συνδικαλιστικό κίνημα οφείλει να μιλάει, επίσης, με παρρησία για τις ήττες και τις οπισθοχωρήσεις του, για τις αδυναμίες και τις αδράνειές του, για τις συγχύσεις και τα κενά του. Να αναλύει τα αίτια των νικών και των όποιων μπροστινών βηματισμών. Να ερμηνεύει ρόλους προσωπικοτήτων και να καταγράφει αιτιολογήσεις ατομικών στάσεων. Να προβλέπει και να ανακαλύπτει τα σημεία που μπορούν να λειτουργήσουν ως Δούρειοι Ίπποι, και για το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα, και για τους «εταίρους» του... Να μπορεί να εκμεταλλεύεται τα προφανή και να απαρνιέται τα «δοσμένα»... Να πριμοδοτεί εκείνες τις σπερματικές ακόμα κινητικότητες που είναι σε θέση εν δυνάμει να επηρεάσουν το κεντρικό σκηνικό, να ανοίξουν συζητήσεις και να πείσουν πολλούς ανθρώπους. Όχι μόνο γιατί θα επικαλείται λογικά επιχειρήματα, αλλά γιατί θα προσφέρει προτεινόμενες λύσεις σε πραγματικά προβλήματα.
Το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να είναι σε θέση να δημοσιολογήσει, να πάρει πρωτοβουλίες. Να θέσει ατζέντες προς συλλογικές επεξεργασίες, να παλέψει για παραγωγικά μοντέλα προς όφελος των αδυνάμων. Να βγει μπροστά και να μην αρκείται σε αποσπασματικές αναφορές, ούτε σε επετειακές ρετσέτες (που θυμίζουν «μνημόσυνα»). Να απομακρυνθεί από την ηττοπάθεια, να χτίσει φρούρια που θα αποτρέπουν «μολύνσεις» και «εισαγωγές» λογικών αλλοίωσης και αλλοτρίωσης. Να αποκτηθεί ξανά περηφάνεια, πίστη στην πρακτική της διεκδίκησης, αγάπη για το συλλογικό, σεβασμό στην ατομικότητα. Να γίνει ξανά η λέξη αγώνας μία σοβαρή υπόθεση. Να ξεδιαλύνει ποια είναι τα όρια μίας ανασχετικής και αυτοκαταστροφικής «καθαρότητας» και ποια τα πεδία εμπλοκής σε «εχθρικά εδάφη» για κάτι το απτό. Να διαλέξει ο καθένας και η κάθε μία τι θέλει να κάνει και τι να εξυπηρετήσει. Μετά θα είναι, ίσως, πιο εύκολο να βρεθούν και οι δέοντες τρόποι...
Και όσο για τον τελικό πολιτικό προσανατολισμό; Αυτό είναι το μεγάλο επίδικο και για το συνδικαλισμό, αν θέλει να μη φθαρεί -για παράδειγμα- από τον οικονομισμό. Αλλά και το πιο δύσκολο θέμα, γιατί σε αυτά τα σταυροδρόμια ο καθένας παίρνει τα ρίσκα του. Όμως, σε μάκρος χρόνου οι ίδιες οι ανάγκες θα τα πουν αυτά. Με τη δέουσα διαύγεια. Εκεί θα φανεί αν θα επικρατήσουν λογικές ταξικού συμβιβασμού ή ρήξης. Αλλά, οτιδήποτε κι αν γίνει, θα πρέπει το συνδικαλιστικό κίνημα να είναι εκ των προτέρων σε θέση να αντιπροτείνει. Να είναι σε θέση να πείθει πως η αυριανή μέρα θα είναι καλύτερη. Πως θα καλύπτει τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες και πως παράλληλα θα παλεύει για πλειοψηφική πολιτισμική αναβάθμιση. Για την επαναφορά του ανθρώπου στο κέντρο των αξιών. Όχι ως δερβέναγας της φύσης, αλλά σαν κομμάτι που θα σέβεται και θα προστατεύει τα υπόλοιπα...
Αλλιώς, θα μιλάμε για ανακύκλωση και για ανούσιες επαναληπτικότητες. Για στείρες λέξεις, ακόμα και για ναρκισσιστικές πομφόλυγες. Για φραστικές προτάσεις που είναι εντελώς αποκομμένες από την πραγματική ζωή. Οι υλικές ανάγκες δημιουργούν συνειδήσεις και το προβάδισμα στα πρώτα στάδια το έχει -καλώς ή κακώς- το συντηρητικό κομμάτι. Γιατί παρέχει κάτι, έστω και λίγο..., χωρίς πολλές διακινδυνεύσεις. Αυτοί που πρέπει να προβληματίζονται είναι όσοι θέλουν να κρύψουν και όχι όσοι σκέπτονται το καλό των πολλών. Εκείνοι που γεννοβολούν «στρατιές» παραπονούμενων (έως εξαθλιωμένων), και όχι όσοι επιχειρούν να προστατεύσουν οτιδήποτε μπορούν για τους ίδιους και για τους γύρω τους.
O κόσμος της εργασίας έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Δεν φιλολογεί, παρά βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της κινητικότητας των πραγμάτων της κανονικής ζωής. Βιώνει, υπόκειται, μαθαίνει, ξέρει... Δεν ξεγελιέται εύκολα, παρότι γίνεται συχνότατα θύμα εκμετάλλευσης των αναγκών του. Αξιολογεί πολύ πιο εύστοχα από όσο «προδίδουν» οι αντιδράσεις του. Αξίζει περισσότερα πράγματα. Τουλάχιστον εκείνο το κομμάτι του που δεν ρέπει προς την ηθική εξαχρείωση. Μπορεί να γίνει προπομπός κοινωνικών μετασχηματισμών. Θα γίνει; Δεν μπορεί να είναι σίγουρος κανένας, οι πιθανότητες προς ώρας είναι λίγες... Αλλά, μπορεί να εργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση και με ανοιχτά τα μάτια να βλέπει τι γίνεται γύρω του, πίσω του και μπροστά του...
Κώστας Μαρούντας
efsyn.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η Χρυσή και η Αμαλία χάνουν τα σπίτια τους σε Ψυχικό, Καστρί και Σπέτσες
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Στην εισαγγελία Διαφθοράς για εξέταση ο Ανδρέας Λοβέρδος
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
