2019-05-04 22:30:35
Του Νικόλαου Παναγιωτόπουλου
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, πληροφορηθήκαμε ότι το νοσοκομείο που τότε εργαζόμουν βρισκόταν σε διαπραγμάτευση με διάσημο καρδιοχειρουργό του εξωτερικού που θα ερχόταν να χειρουργεί στην Ελλάδα μια με δύο φορές το μήνα.
Μου έκανε εντύπωση γιατί ήξερα ότι εργαζόταν σε ένα νοσοκομείο του Λονδίνου, το οποίο είχα επισκεφτεί κι εγώ, και απολάμβανε μεγάλης αποδοχής σε παγκόσμιο επίπεδο. Η βασίλισσα της Αγγλίας τον είχε ονομάσει μάλιστα σερ. Η απάντηση που πήρα με προβλημάτισε. Μου είπαν ότι είχε συμπληρώσει τον χρόνο για τη σύνταξη (67 έτη νομίζω) και σύμφωνα με το Βρετανικό νόμο μπορούσε να έχει ακαδημαϊκή δραστηριότητα, ερευνητική δράση, εκπαιδευτική παρουσία αλλά δεν μπορούσε πλέον για κανένα λόγο να χειρουργεί σε βρετανικό έδαφος. Στην Ελλάδα ελλείψει αντίστοιχου νόμου μπορούσε να γραφτεί στον ιατρικό σύλλογο και να συνεχίσει να χειρουργεί επ’ αόριστον. Και πραγματικά, όχι στο τότε νοσοκομείο μου αλλά σε άλλο μεγάλο Αθηναϊκό ιδιωτικό νοσοκομείο συνέχισε για πολλά χρόνια να χειρουργεί μερικές μέρες το μήνα και μετά να γυρίζει πίσω στη βάση του.
Το παράδειγμα αυτό πρέπει να προβληματίσει τον κάθε πολίτη που κάνει χρήση των υπηρεσιών υγείας στον ιδιωτικό τομέα. Είναι οφθαλμοφανές σε κάθε επισκέπτη ενός ιδιωτικού θεραπευτηρίου ότι πολύ σημαντική μερίδα των γιατρών που εργάζονται ως θεράποντες σε αυτά είναι μιας ηλικίας που υπερβαίνει το όριο συνταξιοδότησης. Είναι εμφανές επίσης ότι δεν πρόκειται μόνο για άτομα που βρίσκονται στην έβδομη δεκαετία της ζωής τους, αλλά στην όγδοη, την ένατη ακόμη και τη δέκατη κάποιοι από αυτούς. Είναι γιατροί του ιδιωτικού τομέα που ο νόμος τους επιτρέπει να εργάζονται μέχρι να αποφασίσουν να σταματήσουν; Κάποιοι από αυτούς ναι. Οι περισσότεροι όμως είναι γιατροί που τερματίζοντας τη σταδιοδρομία τους στο Πανεπιστήμιο, σε νοσοκομείο του ΕΣΥ ή σε οποιαδήποτε άλλη δημόσια δομή αποφάσισαν να συνεχίσουν σε ένα ιδιωτικό νοσοκομείο. Πολλές φορές ως γιατροί του ΕΣΥ δεν είχαν ποτέ δουλέψει επίσημα με ιατρείο, άλλες φορές είχαν προσωπική πελατεία κατά παρέκκλιση του νόμου σε παράνομο ιατρείο ή μέσα στο νοσοκομείο, ενώ κάποιοι του χειρουργικού τομέα είχαν δουλέψει με γιατρούς του ιδιωτικού τομέα κάνοντας το δημόσιο νοσοκομείο προσωπικό τους ιατρείο όπως είχαμε περιγράψει σε παλαιότερο άρθρο. Οι πανεπιστημιακοί είναι μια κατηγορία σαφώς πιο εξοικειωμένη με το ιδιωτικό επάγγελμα και κινούνται πολύ πιο άνετα στο χώρο ενός ιδιωτικού νοσοκομείου.
Οι γιατροί αυτών των κατηγοριών λοιπόν στα 67 και πλέον χρόνια τους, μεταφυτεύονται στο ιδιωτικό νοσοκομείο και όχι απλά ως συνεργάτες. Έρχονται με ειδικά προνόμια, τους παραχωρούνται εφημερίες για να αναλαμβάνουν περιστατικά που έρχονται στα εξωτερικά ιατρεία χωρίς να γνωρίζουν κάποιο γιατρό, ονομάζονται φυσικά διευθυντές, τους παραχωρούνται γραφεία, νέοι γιατροί ως βοηθοί που πληρώνονται από το νοσοκομείο, γραμματείς και γίνεται και μια θορυβώδης παρουσίαση. Ανακοινώνεται στο νοσοκομείο με ένα έγγραφο που φτάνει σε όλα τα τμήματα, στα περιοδικά που εκδίδονται από το θεραπευτήριο και στον τύπο, ηλεκτρονικό και έντυπο, ανάλογα με το βεληνεκές και τις γνωριμίες του γιατρού. Όλα αυτά βέβαια σπάνια θα συμβούν με κάποιο γιατρό που ξεκίνησε ως επιλογή του να εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα από τη νεαρή ηλικία του εκτός κι αν πρόκειται για κάποιο γιατρό με μεγάλη πελατεία ή ισχυρή υποστήριξη.
Ποιες σκέψεις προκύπτουν από όλα αυτά; Η μία είναι ένα τεράστιο θέμα που δεν αγγίζει ούτε ο Ιατρικός Σύλλογος, ούτε τα αρμόδια Υπουργεία. Πότε σταματά ένας γιατρός να εργάζεται; Μπορεί να αποδίδει και να είναι ασφαλής η κρίση του μέχρι τα βαθιά του γεράματα; Αφού δεν υπάρχει ηλικιακό όριο μπορεί να αποφασίζει ο ίδιος πότε θα σταματήσει την καριέρα του στην κλινική ιατρική; Θα πει κάποιος, δεν είναι πολύτιμη η γνώση και εμπειρία ενός γιατρού που επί δεκαετίες ασκεί την ιατρική και μάλιστα πολλές φορές με επιτυχία; Σαφώς, όπως είναι πολύτιμη η εμπειρία ενός παλιού ποδοσφαιριστή στην προπονητική. Η ακαδημαϊκή παρουσία, η διδασκαλία νεότερων γιατρών, η συγγραφή, η έρευνα, η συμμετοχή σε επιτροπές και συμβούλια, η συμβουλευτική παρουσία στον ιατρικό χώρο όχι απλώς είναι θεμιτή αλλά απαραίτητη. Σεβόμαστε και τιμούμε τους καθηγητές μας και τους παλαιότερους συναδέλφους και σε λίγο θα βρισκόμαστε και εμείς στη θέση τους. Με όλο το σεβασμό όμως, πόσο μπορεί να χειρουργεί ή να κάνει ιατρικές πράξεις ένας ογδοντάχρονος χειρουργός; Αν δεν εμπιστευόμαστε έναν εβδομηντάχρονο οδηγό να μας πηγαίνει με το λεωφορείο στη δουλειά μας, αν δεν εμπιστευόμαστε ένα ογδοντάχρονο πιλότο να μας "πετάξει" μέχρι την Κρήτη, με ποια λογική μπορούμε να εμπιστευθούμε ένα ογδοντάχρονο αναισθησιολόγο να μας "κοιμίσει" σε μια επέμβαση; Και πράγματι κάποιοι είναι πολύ μάχιμοι αλλά ποιος το ελέγχει και το αξιολογεί; Ο οδηγός Ι.Χ. έστω και στοιχειωδώς ανανεώνει το δίπλωμά του, ένας γιατρός από ποιόν παίρνει την άδεια ότι είναι ικανός να εργάζεται σε μια μάχιμη θέση; Κάποιος που συνταξιοδοτείται από τη δημόσια θέση του, που ήταν άλλωστε και η επιλογή ζωής γι’ αυτόν γιατί πρέπει να συνεχίζει μέχρι τελικής πτώσης στον ιδιωτικό τομέα;
Και κάτι άλλο. Ο ιδιωτικός τομέας έτσι παραδέχεται ότι τα δικά του στελέχη, που ήσαν στο ιδιωτικό θεραπευτήριο όλη τους τη ζωή είναι στην πλειοψηφία τους δεύτερης ιατρικής ποιότητας αφού οι συνταξιούχοι του δημοσίου έχουν προτεραιότητα στην κατάληψη μιας προβεβλημένης θέσεως. Πολλοί άλλωστε παλιοί γιατροί του ιδιωτικού τομέα προωθούν τα παιδιά τους στο δημόσιο τομέα και ύστερα, μετά από χρόνια, τους φέρνουν κοντά τους στον ιδιωτικό. Τα παράδοξα του συστήματός υγείας μας που κάποιες άλλες χώρες τα έχουν λύσει εδώ και πολλές δεκαετίες.
* Ο κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος είναι ειδικός καρδιολόγος με εξειδίκευση και πολύχρονη θητεία στην Διοίκηση Μονάδας Εντατικής Θεραπείας
capital.gr
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, πληροφορηθήκαμε ότι το νοσοκομείο που τότε εργαζόμουν βρισκόταν σε διαπραγμάτευση με διάσημο καρδιοχειρουργό του εξωτερικού που θα ερχόταν να χειρουργεί στην Ελλάδα μια με δύο φορές το μήνα.
Μου έκανε εντύπωση γιατί ήξερα ότι εργαζόταν σε ένα νοσοκομείο του Λονδίνου, το οποίο είχα επισκεφτεί κι εγώ, και απολάμβανε μεγάλης αποδοχής σε παγκόσμιο επίπεδο. Η βασίλισσα της Αγγλίας τον είχε ονομάσει μάλιστα σερ. Η απάντηση που πήρα με προβλημάτισε. Μου είπαν ότι είχε συμπληρώσει τον χρόνο για τη σύνταξη (67 έτη νομίζω) και σύμφωνα με το Βρετανικό νόμο μπορούσε να έχει ακαδημαϊκή δραστηριότητα, ερευνητική δράση, εκπαιδευτική παρουσία αλλά δεν μπορούσε πλέον για κανένα λόγο να χειρουργεί σε βρετανικό έδαφος. Στην Ελλάδα ελλείψει αντίστοιχου νόμου μπορούσε να γραφτεί στον ιατρικό σύλλογο και να συνεχίσει να χειρουργεί επ’ αόριστον. Και πραγματικά, όχι στο τότε νοσοκομείο μου αλλά σε άλλο μεγάλο Αθηναϊκό ιδιωτικό νοσοκομείο συνέχισε για πολλά χρόνια να χειρουργεί μερικές μέρες το μήνα και μετά να γυρίζει πίσω στη βάση του.
Το παράδειγμα αυτό πρέπει να προβληματίσει τον κάθε πολίτη που κάνει χρήση των υπηρεσιών υγείας στον ιδιωτικό τομέα. Είναι οφθαλμοφανές σε κάθε επισκέπτη ενός ιδιωτικού θεραπευτηρίου ότι πολύ σημαντική μερίδα των γιατρών που εργάζονται ως θεράποντες σε αυτά είναι μιας ηλικίας που υπερβαίνει το όριο συνταξιοδότησης. Είναι εμφανές επίσης ότι δεν πρόκειται μόνο για άτομα που βρίσκονται στην έβδομη δεκαετία της ζωής τους, αλλά στην όγδοη, την ένατη ακόμη και τη δέκατη κάποιοι από αυτούς. Είναι γιατροί του ιδιωτικού τομέα που ο νόμος τους επιτρέπει να εργάζονται μέχρι να αποφασίσουν να σταματήσουν; Κάποιοι από αυτούς ναι. Οι περισσότεροι όμως είναι γιατροί που τερματίζοντας τη σταδιοδρομία τους στο Πανεπιστήμιο, σε νοσοκομείο του ΕΣΥ ή σε οποιαδήποτε άλλη δημόσια δομή αποφάσισαν να συνεχίσουν σε ένα ιδιωτικό νοσοκομείο. Πολλές φορές ως γιατροί του ΕΣΥ δεν είχαν ποτέ δουλέψει επίσημα με ιατρείο, άλλες φορές είχαν προσωπική πελατεία κατά παρέκκλιση του νόμου σε παράνομο ιατρείο ή μέσα στο νοσοκομείο, ενώ κάποιοι του χειρουργικού τομέα είχαν δουλέψει με γιατρούς του ιδιωτικού τομέα κάνοντας το δημόσιο νοσοκομείο προσωπικό τους ιατρείο όπως είχαμε περιγράψει σε παλαιότερο άρθρο. Οι πανεπιστημιακοί είναι μια κατηγορία σαφώς πιο εξοικειωμένη με το ιδιωτικό επάγγελμα και κινούνται πολύ πιο άνετα στο χώρο ενός ιδιωτικού νοσοκομείου.
Οι γιατροί αυτών των κατηγοριών λοιπόν στα 67 και πλέον χρόνια τους, μεταφυτεύονται στο ιδιωτικό νοσοκομείο και όχι απλά ως συνεργάτες. Έρχονται με ειδικά προνόμια, τους παραχωρούνται εφημερίες για να αναλαμβάνουν περιστατικά που έρχονται στα εξωτερικά ιατρεία χωρίς να γνωρίζουν κάποιο γιατρό, ονομάζονται φυσικά διευθυντές, τους παραχωρούνται γραφεία, νέοι γιατροί ως βοηθοί που πληρώνονται από το νοσοκομείο, γραμματείς και γίνεται και μια θορυβώδης παρουσίαση. Ανακοινώνεται στο νοσοκομείο με ένα έγγραφο που φτάνει σε όλα τα τμήματα, στα περιοδικά που εκδίδονται από το θεραπευτήριο και στον τύπο, ηλεκτρονικό και έντυπο, ανάλογα με το βεληνεκές και τις γνωριμίες του γιατρού. Όλα αυτά βέβαια σπάνια θα συμβούν με κάποιο γιατρό που ξεκίνησε ως επιλογή του να εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα από τη νεαρή ηλικία του εκτός κι αν πρόκειται για κάποιο γιατρό με μεγάλη πελατεία ή ισχυρή υποστήριξη.
Ποιες σκέψεις προκύπτουν από όλα αυτά; Η μία είναι ένα τεράστιο θέμα που δεν αγγίζει ούτε ο Ιατρικός Σύλλογος, ούτε τα αρμόδια Υπουργεία. Πότε σταματά ένας γιατρός να εργάζεται; Μπορεί να αποδίδει και να είναι ασφαλής η κρίση του μέχρι τα βαθιά του γεράματα; Αφού δεν υπάρχει ηλικιακό όριο μπορεί να αποφασίζει ο ίδιος πότε θα σταματήσει την καριέρα του στην κλινική ιατρική; Θα πει κάποιος, δεν είναι πολύτιμη η γνώση και εμπειρία ενός γιατρού που επί δεκαετίες ασκεί την ιατρική και μάλιστα πολλές φορές με επιτυχία; Σαφώς, όπως είναι πολύτιμη η εμπειρία ενός παλιού ποδοσφαιριστή στην προπονητική. Η ακαδημαϊκή παρουσία, η διδασκαλία νεότερων γιατρών, η συγγραφή, η έρευνα, η συμμετοχή σε επιτροπές και συμβούλια, η συμβουλευτική παρουσία στον ιατρικό χώρο όχι απλώς είναι θεμιτή αλλά απαραίτητη. Σεβόμαστε και τιμούμε τους καθηγητές μας και τους παλαιότερους συναδέλφους και σε λίγο θα βρισκόμαστε και εμείς στη θέση τους. Με όλο το σεβασμό όμως, πόσο μπορεί να χειρουργεί ή να κάνει ιατρικές πράξεις ένας ογδοντάχρονος χειρουργός; Αν δεν εμπιστευόμαστε έναν εβδομηντάχρονο οδηγό να μας πηγαίνει με το λεωφορείο στη δουλειά μας, αν δεν εμπιστευόμαστε ένα ογδοντάχρονο πιλότο να μας "πετάξει" μέχρι την Κρήτη, με ποια λογική μπορούμε να εμπιστευθούμε ένα ογδοντάχρονο αναισθησιολόγο να μας "κοιμίσει" σε μια επέμβαση; Και πράγματι κάποιοι είναι πολύ μάχιμοι αλλά ποιος το ελέγχει και το αξιολογεί; Ο οδηγός Ι.Χ. έστω και στοιχειωδώς ανανεώνει το δίπλωμά του, ένας γιατρός από ποιόν παίρνει την άδεια ότι είναι ικανός να εργάζεται σε μια μάχιμη θέση; Κάποιος που συνταξιοδοτείται από τη δημόσια θέση του, που ήταν άλλωστε και η επιλογή ζωής γι’ αυτόν γιατί πρέπει να συνεχίζει μέχρι τελικής πτώσης στον ιδιωτικό τομέα;
Και κάτι άλλο. Ο ιδιωτικός τομέας έτσι παραδέχεται ότι τα δικά του στελέχη, που ήσαν στο ιδιωτικό θεραπευτήριο όλη τους τη ζωή είναι στην πλειοψηφία τους δεύτερης ιατρικής ποιότητας αφού οι συνταξιούχοι του δημοσίου έχουν προτεραιότητα στην κατάληψη μιας προβεβλημένης θέσεως. Πολλοί άλλωστε παλιοί γιατροί του ιδιωτικού τομέα προωθούν τα παιδιά τους στο δημόσιο τομέα και ύστερα, μετά από χρόνια, τους φέρνουν κοντά τους στον ιδιωτικό. Τα παράδοξα του συστήματός υγείας μας που κάποιες άλλες χώρες τα έχουν λύσει εδώ και πολλές δεκαετίες.
* Ο κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος είναι ειδικός καρδιολόγος με εξειδίκευση και πολύχρονη θητεία στην Διοίκηση Μονάδας Εντατικής Θεραπείας
capital.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
