2019-06-09 13:17:34
ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Επισκοπή Βονδίτζης (Bonditza)
11ος – 12ος και 13ος μχ αιώνας
Γράφει ο Αντιπρόεδρος Ντίνος Στυλιανός
Η Αμφικτιονία Ακαρνάνων έχει ενεργό project (Η Βυθισμένη Βόνδιτζα) με αντικείμενο την επισκοπή Βονδίτζης και τις επιστολές προς αυτήν από τον Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιωάννη Απόκαυκο. Το Project διανύει τον 5ο χρόνο ιστορικής έρευνας και προβλέπεται εντός του 2019 να ολοκληρωθεί.
Οι επιστολές δεν μας παρουσιάζουν μόνο άγνωστα ιστορικά γεγονότα αλλά η μεθοδολογία της ιστορικής έρευνας με την λέξη-λέξη μετάφραση, μας μεταφέρει σε εκείνη την άγνωστη περίοδο και μας κοινοποιεί άγνωστες συνήθειες και τακτικές....
Για εμάς τους Αμφικτίονες, η μελέτη των επιστολών και σημειωμάτων, μας έδωσε τα απαραίτητα στοιχεία για να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε ότι στον μεσαίωνα οι κάτοικοι στη Παλαιά Ελλάδα δεν ήταν «κακομοίρηδες» ούτε «άγριοι», αλλά και ότι δεν ζούσαν σε σπηλιές – δάση χωρίς τα απαραίτητα της διαβίωσης, όπως έντεχνα παρουσιάζουν οι ξένοι περιηγητές και διπλωμάτες.
Στη Παλαιά Ελλάδα και κυρίως στη Βόνδιτζα, υπήρχε οργανωμένη κοινωνία, με νόμους και ισχυρά έθιμα. Υπήρχε διοικητική, πολιτική και στρατιωτική ιεραρχία, σχολές για γράμματα και τέχνες, μεγάλα οικιστικά συγκροτήματα και ξένοι επενδυτές.
Η Επισκοπή της Βόνδιτζας πρέπει να είναι η παλαιότερη (με την διαδοχή της παλαιάς Δωδώνης και βέβαια της Αβαρνίτσας) από όσες ανήκαν στο Θέμα της Νικοπόλεως. Αργότερα που η Κωνσταντινούπολη αποφάσισε τη μεταφορά της έδρας από τη Νικόπολη στη Ναύπακτο, η Βόνδιτζα είχε την πρώτη θέση.
Για τον κατάλογο των επισκόπων της Βόνδιτζας έχει γίνει μια σοβαρή εργασία από τους Μιχάλη Πίκουλα, Θεόδωρο Πανταζόπουλο, Γεώργιο Δέλλα (Αρχιμανδίτη του Οικουμενικού θρόνου) και Νικόλαο Μπακογιώργο.
Για τους επισκόπους του 13ου αιώνα ο Απόκαυκος μας δίνει αρκετές πληροφορίες μέσα από τις επιστολές που έστελνε σε αυτούς:
Σε αυτή την περίοδο, επίσκοποι Βονδίτζης καταγράφονται (με πληροφορίες από το αρχείο Απόκαυκου) οι:
-Γεώργιος (πρίν το 1218 μχ),
-Νικόλαος (μετά το 1218 μχ) και
-Ιωάννης (μετά το 1227 μχ)
ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Επίσκοπος Βόνδιτζας
Οι πληροφορίες μας είναι ελάχιστες, λόγω των λίγων αναφορών που γίνονται στο πρόσωπό του από τον Απόκαυκο. Πρέπει οι σχέσεις τους να μην ήταν καλές και να έγιναν χειρότερες το 1217-1218. Για τον εν λόγω επίσκοπο παραθέτουμε αναλυτικά στοιχεία στα σχόλια των επιστολών που του έστειλε ο Απόκαυκος. Η γραφή του Απόκαυκου προς τον επίσκοπο Γεώργιο, αυτή που γράφθηκε από την Αβαρνίτσα, ήταν προφητική.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Επίσκοπος της Βόνδιτζας
Οι μόνες πληροφορίες μας είναι αυτές που προέρχονται από το αρχείο Απόκαυκου. Ο Απόκαυκος τον χαρακτηρίζει ως αξιογάπητο από το ποίμνιό του. Έχει άριστες γνώσεις της ιατρικής, χωρίς να διευκρινίζεται αν πρίν το χρίσμα του ως επίσκοπος ήταν με αποκλειστικό επάγγελμα αυτό του ιατρού. Καλός ιππέας και καλός συζητητής. Μάλλον πρίν την χειροτονία του Νικόλαου, πρέπει ο Νικόλαος να φρόντιζε ιατρικά τον Απόκαυκο. Λόγω των πολλών επιστολών που συντάχθηκαν και αποστάλθηκαν στον Νικόλαο, οι πληροφορίες για αυτόν αλλά και για την τότε επισκοπή είναι καθοριστικές στο να αντιληφθούμε το μεγαλείο της τότε Βόνδιτζας.
ΙΩΑΝΝΗΣ, Επίσκοπος Βόνδιτζας
Ανήκε στην αντίπαλη όχθη από τον Απόκαυκο. Μάλλον σύμπλευσε με τον Αρτης και αυτό το διακρίνουμε όχι μόνο στις επιστολές προς αυτόν αλλά και από τις άλλες επιστολές του Απόκαυκου σε άλλους επισκόπους σε αυτή τη περίοδο. Καλό θα είναι ο αναγνώστης να αποτυπώσει την εικόνα του Ιώάννη μέσα από τα σχόλια που αναπτύσσονται στις επιστολές που απευθύνονται σε αυτόν ή τον αφορούν.
Για την περίοδο του 11ου και του 12ου αιώνα, μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχαν πληροφορίες περί των επισκόπων που διοικούσαν την επισκοπή Βονδίτζης (Bontitza).
Η ομάδα εργασίας «Η Βυθισμένη Βόνδιτζα» εντόπισε στοιχεία για αυτή την άγνωστη χρονική περίοδο :
(Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art, Από τον/την Dumbarton Oaks, Eric McGeer, Fogg Art Museum):
Στην πρώτη σφραγίδα (12ος μΧ αιώνας) απεικονίζεται η Θεοτόκος μετά του Χριστού, ενώ η επιγραφή περιέχει την ευχή-αφιέρωση «Τον Βονδίτζης, Πανάγαθε, Μιχαήλ σκέποις». Προφανώς αναφέρεται στον επίσκοπο Βονδίτζης με όνομα Μιχαήλ.
Η επόμενη σφραγίδα περιέχει επιγραφή σε σχήμα σταυρού με περιεχόμενο «Θεοτόκε βοήθει (προ)έδρω Βονδίτζης». Πολλοί ιστορικοί ερευνητές μεταφράζουν την λέξη «προέδρω» με την λέξη «επίσκοπος».
Όπως παρατηρούμε και από τις δύο προαναφερόμενες σφραγίδες η Θεοτόκος, είτε με την εικόνα της είτε με το όνομά της, να έχει την προεξέχουσα θέση στην τιμή αλλά και στην επίκληση της βοήθειάς της. Αυτό θα το συναντήσουμε μέσα στις επιστολές με πληροφορίες για την ύπαρξη εκκλησίας αφιερωμένης στην Θεοτόκο αλλά και στην κατασκευή μιας άλλης αφιερωμένη και αυτήν στην Θεοτόκο.
Στο επόμενο άρθρο μας, θα παρουσιάσουμε άγνωστα στοιχεία για την ζωή, την δράση του Δανιήλ, του τελευταίου επισκόπου Βονδίτζης, καθώς επίσης για το τι μπορεί να απέγινε η σημαντική φορητή περιουσία της επισκοπής.
ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ximeronews
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Επισκοπή Βονδίτζης (Bonditza)
11ος – 12ος και 13ος μχ αιώνας
Γράφει ο Αντιπρόεδρος Ντίνος Στυλιανός
Η Αμφικτιονία Ακαρνάνων έχει ενεργό project (Η Βυθισμένη Βόνδιτζα) με αντικείμενο την επισκοπή Βονδίτζης και τις επιστολές προς αυτήν από τον Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιωάννη Απόκαυκο. Το Project διανύει τον 5ο χρόνο ιστορικής έρευνας και προβλέπεται εντός του 2019 να ολοκληρωθεί.
Οι επιστολές δεν μας παρουσιάζουν μόνο άγνωστα ιστορικά γεγονότα αλλά η μεθοδολογία της ιστορικής έρευνας με την λέξη-λέξη μετάφραση, μας μεταφέρει σε εκείνη την άγνωστη περίοδο και μας κοινοποιεί άγνωστες συνήθειες και τακτικές....
Για εμάς τους Αμφικτίονες, η μελέτη των επιστολών και σημειωμάτων, μας έδωσε τα απαραίτητα στοιχεία για να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε ότι στον μεσαίωνα οι κάτοικοι στη Παλαιά Ελλάδα δεν ήταν «κακομοίρηδες» ούτε «άγριοι», αλλά και ότι δεν ζούσαν σε σπηλιές – δάση χωρίς τα απαραίτητα της διαβίωσης, όπως έντεχνα παρουσιάζουν οι ξένοι περιηγητές και διπλωμάτες.
Στη Παλαιά Ελλάδα και κυρίως στη Βόνδιτζα, υπήρχε οργανωμένη κοινωνία, με νόμους και ισχυρά έθιμα. Υπήρχε διοικητική, πολιτική και στρατιωτική ιεραρχία, σχολές για γράμματα και τέχνες, μεγάλα οικιστικά συγκροτήματα και ξένοι επενδυτές.
Η Επισκοπή της Βόνδιτζας πρέπει να είναι η παλαιότερη (με την διαδοχή της παλαιάς Δωδώνης και βέβαια της Αβαρνίτσας) από όσες ανήκαν στο Θέμα της Νικοπόλεως. Αργότερα που η Κωνσταντινούπολη αποφάσισε τη μεταφορά της έδρας από τη Νικόπολη στη Ναύπακτο, η Βόνδιτζα είχε την πρώτη θέση.
Για τον κατάλογο των επισκόπων της Βόνδιτζας έχει γίνει μια σοβαρή εργασία από τους Μιχάλη Πίκουλα, Θεόδωρο Πανταζόπουλο, Γεώργιο Δέλλα (Αρχιμανδίτη του Οικουμενικού θρόνου) και Νικόλαο Μπακογιώργο.
Για τους επισκόπους του 13ου αιώνα ο Απόκαυκος μας δίνει αρκετές πληροφορίες μέσα από τις επιστολές που έστελνε σε αυτούς:
Σε αυτή την περίοδο, επίσκοποι Βονδίτζης καταγράφονται (με πληροφορίες από το αρχείο Απόκαυκου) οι:
-Γεώργιος (πρίν το 1218 μχ),
-Νικόλαος (μετά το 1218 μχ) και
-Ιωάννης (μετά το 1227 μχ)
ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Επίσκοπος Βόνδιτζας
Οι πληροφορίες μας είναι ελάχιστες, λόγω των λίγων αναφορών που γίνονται στο πρόσωπό του από τον Απόκαυκο. Πρέπει οι σχέσεις τους να μην ήταν καλές και να έγιναν χειρότερες το 1217-1218. Για τον εν λόγω επίσκοπο παραθέτουμε αναλυτικά στοιχεία στα σχόλια των επιστολών που του έστειλε ο Απόκαυκος. Η γραφή του Απόκαυκου προς τον επίσκοπο Γεώργιο, αυτή που γράφθηκε από την Αβαρνίτσα, ήταν προφητική.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Επίσκοπος της Βόνδιτζας
Οι μόνες πληροφορίες μας είναι αυτές που προέρχονται από το αρχείο Απόκαυκου. Ο Απόκαυκος τον χαρακτηρίζει ως αξιογάπητο από το ποίμνιό του. Έχει άριστες γνώσεις της ιατρικής, χωρίς να διευκρινίζεται αν πρίν το χρίσμα του ως επίσκοπος ήταν με αποκλειστικό επάγγελμα αυτό του ιατρού. Καλός ιππέας και καλός συζητητής. Μάλλον πρίν την χειροτονία του Νικόλαου, πρέπει ο Νικόλαος να φρόντιζε ιατρικά τον Απόκαυκο. Λόγω των πολλών επιστολών που συντάχθηκαν και αποστάλθηκαν στον Νικόλαο, οι πληροφορίες για αυτόν αλλά και για την τότε επισκοπή είναι καθοριστικές στο να αντιληφθούμε το μεγαλείο της τότε Βόνδιτζας.
ΙΩΑΝΝΗΣ, Επίσκοπος Βόνδιτζας
Ανήκε στην αντίπαλη όχθη από τον Απόκαυκο. Μάλλον σύμπλευσε με τον Αρτης και αυτό το διακρίνουμε όχι μόνο στις επιστολές προς αυτόν αλλά και από τις άλλες επιστολές του Απόκαυκου σε άλλους επισκόπους σε αυτή τη περίοδο. Καλό θα είναι ο αναγνώστης να αποτυπώσει την εικόνα του Ιώάννη μέσα από τα σχόλια που αναπτύσσονται στις επιστολές που απευθύνονται σε αυτόν ή τον αφορούν.
Για την περίοδο του 11ου και του 12ου αιώνα, μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχαν πληροφορίες περί των επισκόπων που διοικούσαν την επισκοπή Βονδίτζης (Bontitza).
Η ομάδα εργασίας «Η Βυθισμένη Βόνδιτζα» εντόπισε στοιχεία για αυτή την άγνωστη χρονική περίοδο :
(Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art, Από τον/την Dumbarton Oaks, Eric McGeer, Fogg Art Museum):
Στην πρώτη σφραγίδα (12ος μΧ αιώνας) απεικονίζεται η Θεοτόκος μετά του Χριστού, ενώ η επιγραφή περιέχει την ευχή-αφιέρωση «Τον Βονδίτζης, Πανάγαθε, Μιχαήλ σκέποις». Προφανώς αναφέρεται στον επίσκοπο Βονδίτζης με όνομα Μιχαήλ.
Η επόμενη σφραγίδα περιέχει επιγραφή σε σχήμα σταυρού με περιεχόμενο «Θεοτόκε βοήθει (προ)έδρω Βονδίτζης». Πολλοί ιστορικοί ερευνητές μεταφράζουν την λέξη «προέδρω» με την λέξη «επίσκοπος».
Όπως παρατηρούμε και από τις δύο προαναφερόμενες σφραγίδες η Θεοτόκος, είτε με την εικόνα της είτε με το όνομά της, να έχει την προεξέχουσα θέση στην τιμή αλλά και στην επίκληση της βοήθειάς της. Αυτό θα το συναντήσουμε μέσα στις επιστολές με πληροφορίες για την ύπαρξη εκκλησίας αφιερωμένης στην Θεοτόκο αλλά και στην κατασκευή μιας άλλης αφιερωμένη και αυτήν στην Θεοτόκο.
Στο επόμενο άρθρο μας, θα παρουσιάσουμε άγνωστα στοιχεία για την ζωή, την δράση του Δανιήλ, του τελευταίου επισκόπου Βονδίτζης, καθώς επίσης για το τι μπορεί να απέγινε η σημαντική φορητή περιουσία της επισκοπής.
ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ximeronews
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ανακοινώσεις τις επόμενες μέρες...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
