2019-07-19 22:00:25
Η ισχυρή σεισμική δόνηση 5,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που χτύπησε την Αττική το μεσημέρι αναστάτωσε τους κατοίκους του λεκανοπεδίου. Ο σεισμός προκλήθηκε από τη βορειοδυτική απόληξη του ρήγματος που έδωσε τον σεισμό του 1999 και προκάλεσε υλικές ζημιές.
Η στιγμή που τα 5,1 Ρίχτερ «χτυπούν» την Αθήνα:
Η Ελλάδα είναι μία κατ' εξοχήν σεισμογενής χώρα και με βάση τα στατιστικά στοιχεία, από άποψη σεισμικότητας καταλαμβάνει την πρώτη θέση σε Μεσόγειο και Ευρώπη και την έκτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά την Ιαπωνία, τις Νέες Εβρίδες, το Περού, τα Νησιά Σολομώντα και τη Χιλή.
Ο Εγκέλαδος ταρακουνά συχνά την Ελλάδα, χωρίς όμως να προκαλεί πάντα καταστροφές, αφού στο σεισμό παίζουν καταλυτικό ρόλο δύο παράγοντες, η περιοχή στην οποία «χτυπά» και το εστιακό του βάθος.
Το ελληνικό τόξο που δίνει σεισμούς γύρω στα 7,5 Ρίχτερ (έχει καταγραφεί και σεισμός μέχρι 8 Ρίχτερ αλλά εξαιτίας του γεγονότος ότι έγινε το 1926 οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν με ακρίβεια το μέγεθος) ξεκινά από την Κεφαλονιά, διασχίζει το νότιο Ιόνιο ανατολικά της Πελοποννήσου και περνά νότια της Κρήτης για να καταλήξει στη Ρόδο
. Το ελληνικό τόξο είναι το σημείο σύγκλισης της αφρικανικής με την ευρασιατική λιθοσφαιρική πλάκα, με την πρώτη να βυθίζεται περίπου 4,5 εκατοστά το χρόνο κάτω από τη δεύτερη.
Τα Επτάνησα και η Κρήτη έχουν δοκιμαστεί ιδιαιτέρως από τους σεισμούς. Όμως τα δύο δυνατότερα χτυπήματα του Εγκέλαδου στην Ελλάδα είχαν ως επίκεντρό τους σημεία κοντά στο νησί της Ρόδου.
Εντυπωσιάζει η αναφορά στη Ρόδο του καθηγητή Γεωλογίας Ευθύμιου Λέκκα: «η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα προέκυψαν από σεισμούς. Γι’ αυτό παρατηρείται αυτή η πολυμορφία και πολυπλοκότητα της περιοχής»!
7,7 με 8,2 Ρίχτερ στη Ρόδο (12 Οκτωβρίου 1856 - 618 νεκροί)
Ήταν 12 Οκτωβρίου του 1856 όταν σημειώθηκε η ισχυρότερη σεισμική δόνηση στην Ελλάδα, στη θαλάσσια περιοχή βόρεια της Τήλου. Επειδή δεν υπήρχαν ενόργανες μετρήσεις, το μέγεθος του έχει εκτιμηθεί από διάφορες επιστημονικές μελέτες σε 7,7 Ρίχτερ έως 8,2 Ρίχτερ.
Το σίγουρο είναι πως ο σεισμός προκάλεσε τεράστιες καταστροφές σε Κρήτη και Ρόδο ενώ προκάλεσε και μίνι τσουνάμι στις ακτές του Λιβάνου και της Χάιφα!
Το μόνο που απέμεινε από το μοναστήρι του Αγίου Φραγκίσκου μετά το σεισμό του 1856. (Φωτογραφία από τα αρχεία της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου/candianews)
Στη Ρόδο ο σεισμός διήρκεσε από 40 έως 90 δευτερόλεπτα, κατέστρεψε ολοσχερώς οχτώ χωριά και σκότωσε 60 ανθρώπους. Στην Κρήτη σκοτώθηκαν 538 άνθρωποι και καταστράφηκαν ολοσχερώς 6.512 κτήρια. Στην Κάρπαθο σκοτώθηκαν 20 άνθρωποι και καταστράφηκαν 8.000 σπίτια. Ζημιές προκλήθηκαν σε Καστελόριζο, Αμοργό, Σύμη, Κύπρο και Κάσο.
7,2 με 8 Ρίχτερ στη Ρόδο (26 Ιουνίου 1926 – 18 νεκροί)
Πρόκειται για τον μεγαλύτερο σεισμό που έχει δώσει το ελληνικό τόξο τον 20ο αιώνα.
Τον αποκάλεσαν και παγκόσμιο σεισμό γιατί ταρακούνησε πάνω από δέκα χώρες. Ο σεισμός των με επίκεντρο το χωριό Αρχάγγελος στη Ρόδο έγινε αισθητός σχεδόν σε όλη τη Μεσόγειο: Παλαιστίνη, Κύπρος, τουρκικά παράλια, νότια Αλβανία, ανατολική Ιταλία, Σκόπια, Κύπρος, Αίγυπτος.
Το Σάββατο 26 Ιουνίου 1926 στις 19:45 έγινε ο σεισμός με επίκεντρο μεταξύ Κω και Ρόδου, περίπου 60 χιλιόμετρα από την πόλη Ρόδου. Οι κάτοικοι του Αρχαγγέλου είχαν εγκαταλείψει το χωριό τους νωρίτερα μέσα στη μέρα αφού είχαν σημειωθεί μικροσεισμοί. Οι νεκροί από το σεισμό έφθασαν τους 12, με τους τέσσερις να είναι στο χωριό Αρχάγγελος.
Τον σεισμό προκάλεσε το ρήγμα της Χάλκης, το οποίο ευθυνόταν και για τον σεισμό της 12ης Οκτωβρίου του 1856.
7,2 με 8 Ρίχτερ στα Κύθηρα (11 Αυγούστου 1903 - 14 νεκροί)
Ο σεισμός χαρακτηρίζεται ως Κολοσσιαίος και το επίκεντρό του ήταν το χωριό Μιτάτα. Πριν από το σεισμό οι κάτοικοι των Κυθήρων άκουσαν έναν εκκωφαντικό θόρυβο. Δεκατέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ενώ υπήρξαν τεράστιες καταστροφές σε εννέα χωριά.
Ο σεισμός έγινε αισθητός σε όλη την Ελλάδα, κατά μήκος των Δαλματικών Ακτών, στην ανατολική Σικελία, τη Μάλτα, τη Βεγγάλη, την Αίγυπτο και τα τουρκικά παράλια.
7,8 Ρίχτερ στην Κρήτη (16 Φεβρουαρίου 1810 - 2.500 νεκροί)
Η σεισμική δόνηση ισοπέδωσε το Ηράκλειο Κρήτης όταν σάρωνε η επιδημία της πανούκλας. Λόγω της χρονολογίας οι πληροφορίες από γραπτές πηγές είναι ελάχιστες. Ο σεισμός της 16ης Φεβρουαρίου σημειώθηκε νύχτα (έχει καταγραφεί με διεθνή ώρα 22:15', άρα 15 λεπτά μετά τα μεσάνυκτα ώρα Ελλάδος) και υπολογίζεται από 7,5 μέχρι 7,8 Ρίχτερ και επίκεντρο την πόλη του Ηρακλείου. Το μεγαλύτερο μέρος των οικοδομημάτων της πόλης έπεσε ενώ έχασαν τη ζωή τους 2.500 με 3.000 άνθρωποι!
Κατά το σεισμό κατεδαφίστηκε και το βενετσιάνικο μοναστήρι των Αγίων Ασωμάτων στο όρος Ίδη. Η σφοδρή δόνηση έγινε ιδιαίτερα αισθητή μέχρι την Ιταλία, τη Μάλτα και τη βόρειο Αφρική.
Μαρτυρία για τον πιο πολύνεκρο σεισμό που έχει καταγραφεί στην ελληνική ιστορία υπάρχει σε έγγραφο Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδος Τζαγκαρόλων. Σύμφωνα μ’ αυτό, κατά τις ημέρες της ηγουμενίας του Νεοφύτου «κατά το 1810 εγένετο σεισμός μέγας και φρικτός, υφ’ ου χιλιάδες, καθ’ α λέγουσιν, ανθρώπων και ζώων απωλέσθησαν. Τα πάντα εν πάση τη νήσω ερειπώθησαν. Διηγούνται δε ότι μίαν ώραν προ της επελεύσεως του σεισμού τα ζώα, προγνωρίσαντα τούτο εβόων γοερώς, έκαστον κατά την ιδίαν αυτού φύσιν».
7,5 Ρίχτερ στα Φιλιατρά (27 Ιουνίου 1886 – 326 νεκροί)
Ήταν στις 27 Αυγούστου του 1886 όταν ισχυρός σεισμός με επίκεντρο τα Φιλιατρά έπληξε την Μεσσηνία και την Ηλεία.
326 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 796 τραυματίστηκαν ενώ καταστράφηκαν 123 χωριά. 6.000 σπίτια κατέρρευσαν και υπέστησαν σοβαρές βλάβες με αποτέλεσμα να κριθούν ακατοίκητα.
Το τεράστιο μέγεθος του σεισμού αποδεικνύει το γεγονός ότι στην παραλία Αγριλίου εκδηλώθηκε θαλάσσιο κύμα βαρύτητας και στην περιοχή της Μαραθόπολης παρατηρήθηκαν διαρρήξεις στο έδαφος από τις οποίες ανάβλυζε γλυκό νερό!
Ο σεισμός έγινε έντονα αισθητός σε: Ζάκυνθο, Κεφαλονιά, Πάτρα, Ιωάννινα και Ηράκλειο, Τεργέστη, Μάλτα, Συρία, Αλεξάνδρεια, Κάιρο και Μικρά Ασία.
7,5 Ρίχτερ στην Αμοργό (9 Ιουλίου 1956 – 53 νεκροί)
Η συγκεκριμένη σεισμική δόνηση προκάλεσε ένα από τα μεγαλύτερα τσουνάμι στο Αιγαίο!
Το ημερολόγιο έδειχνε 9 Ιουλίου 1956, στις 3:11 όταν 7,5 Ρίχτερ ταρακουνούν την Αμοργό. Από τον σεισμό έχασαν τη ζωή τους 53 άνθρωποι και να τραυματίστηκαν εκατό.
Ο σεισμός προκάλεσε τσουνάμι 25 μέτρων στην νοτιοανατολική ακτή της Αμοργού, 20 μέτρων στη βορειοδυτική ακτή της Αστυπάλαιας και δέκα μέτρων στη Φολέγανδρο.
Το τσουνάμι στην Αμοργό
Τις σοβαρότερες ζημιές τις υπέστη η Σαντορίνη και το 35% των σπιτιών κατέρρευσαν. Εκτός από τη Σαντορίνη, σοβαρές βλάβες υπέστησαν τα νησιά Αμοργός, Ανάφη, Αστυπάλαια, Ίος, Πάρος, Νάξος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος και Λειψοί.
7,5 Ρίχτερ στη Χερσόνησο του Άθω (8 Νοεμβρίου 1905)
Στις 22:30 της 8ης Νοεμβρίου του 1905, 7,5 Ρίχτερ κατέστρεψαν ολοσχερώς τη Χερσόνησο του Άθω. Μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί πόσοι άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους ενώ καταστράφηκαν σπίτια σε Ιερισσό, Γοματιό, Κασσάνδα και εκκλησίες στο Άγιο Όρος.
Καταστροφές στο Άγιο Όρος (φωτογραφία agioritikesmnimes.blogspot.gr)
7,2 Ρίχτερ στην Κεφαλονιά (4 Φεβρουαρίου 1867 – 224 νεκροί)
Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους σεισμούς του 19ου αιώνα στον ελλαδικό χώρο. Είχε επίκεντρο το Ληξούρι και ισοπέδωσε σχεδόν ολοκληρωτικά τη χερσόνησο της Παλικής στη δυτική Κεφαλονιά.
Σύμφωνα με μεταγενέστερες μετρήσεις, η σεισμική δόνηση ήταν μεγέθους 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και 10 βαθμών της κλίμακας Μερκάλι (δηλαδή εξαιρετικά καταστροφικός).
Ήταν 4:19 την 4η Φεβρουαρίου του 1867. Πριν από τον κύριο σεισμό είχαν προηγηθεί μικρότερου μεγέθους δονήσεις και σύμφωνα με μαρτυρίες, λίγο πριν το σεισμό ένα άλογο στο Αργοστόλι είχε σπάσει τα δεσμά του και έτρεψε αλαφιασμένο στην πόλη.
Από τον σεισμό έχασαν τη ζωή τους 224 άνθρωποι και καταστράφηκαν ολοσχερώς δώδεκα χωριά. Στο Ληξούρι έμειναν όρθια μόλις δύο σπίτια. Σημειώθηκαν κατολισθήσεις και διαρρήξεις εδαφών, ενώ παρατηρήθηκε κι ένα ανεπαίσθητο τσουνάμι.
Ο σεισμός έγινε αισθητός στην κεντρική και νότιο Ελλάδα, τη νότια Ιταλία, την Αλβανία, την Ιθάκη, τη Λευκάδα, τη Ζάκυνθο, την Κέρκυρα και τη δυτική Στερεά Ελλάδα.
Οι μετασεισμοί συνεχίστηκαν για αρκετούς μήνες και ο συγκεκριμένος σεισμός στάθηκε η αφορμή για ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα από το νησί προς τα ηπειρωτικά και το εξωτερικό.
7,2 Ρίχτερ στην Κεφαλονιά (12 Αυγούστου 1953 – 476 νεκροί)
Πρόκειται για τον δεύτερο σεισμό που ισοπέδωσε την Κεφαλονιά και βρίσκεται στη λίστα με τους μεγαλύτερους που έχουν γίνει στην Ελλάδα.
To 1953 υπήρξε μια σεισμική ακολουθία από τρεις καταστροφικούς κύριους σεισμούς, από τις 9 έως τις 12 Αυγούστου:
Η πρώτη κύρια σεισμική δόνηση σημειώθηκε την Κυριακή στις 9 Αυγούστου 1953, στις 9:41. Ήταν μεγέθους 6,4 Ρίχτερ και είχε επίκεντρο το Σταυρό Ιθάκης.
Την Τρίτη 11 Αυγούστου, ώρα 5:32 έλαβε χώρα ο δεύτερος σεισμός μεγέθους 6,8 Ρίχτερ, με επίκεντρο βορειοδυτικά της Ζακύνθου.
Την Τετάρτη 12 Αυγούστου, σημειώθηκε σεισμός 5,2 Ρίχτερ και αργότερα, στις 11.25 π.μ. την ίδια μέρα, έλαβε χώρα ο ισχυρότερος και καταστροφικότερος σεισμός στην ιστορία της Κεφαλονιάς, μεγέθους 7,2 Ρίχτερ, με επίκεντρο την νοτιοανατολική Κεφαλονιά.
Συνολικά 455 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 2.412 τραυματτίστηκαν ενώ 21 θεωρούνται ακόμα αγνοούμενοι!
Στην πόλη του Αργοστολίου, διασώθηκαν δύο μόνο σπίτια, το ισόγειο του αρχοντικού της οικογένειας Γκιντιλίνη - Κοσμετάτου και το σπίτι του Βρεττού δίπλα στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη.
To αρχοντικό της οικογένειας της οικογένειας Κοσμετάτου
Μετά τον σεισμό ανθρωπιστική βοήθεια εστάλη στους πληγέντες και κινητοποιήθηκε ο ελληνικός, βρετανικός και 6ος αμερικανικός στόλος καθώς επίσης και ο Ερυθρός Σταυρός. Επίσης αποφασίστηκε η σύσταση διεθνούς συντονιστικής επιτροπής.
Ο σεισμός στάθηκε η αφορμή για χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα Ιόνια Νησιά. Η ελληνική κυβέρνηση φοβούμενη κύμα φυγής, εσωτερικής μετανάστευσης (προσφυγικού κύματος) και ερήμωσης των νησιών απαγόρευσε την έξοδο!
Η ολοσχερώς κατεστραμμένη εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης στη Ζάκυνθο
Μακροπρόθεσμα, η καταστροφή της τοπικής οικονομίας από τον σεισμό και η αδυναμία δημιουργίας των απαραίτητων οικονομικών δομών ώστε να αποτραπεί το κύμα φυγής οδήγησαν πολλούς στη μετανάστευση προς τα αστικά κέντρα και χώρες του εξωτερικού. Σε διάστημα 20 ετών, από το 1951 έως το 1971, ο πληθυσμός των τριών νησιών μειώθηκε από 92.706 σε 66.929 (μείωση 27,80%).
7,2 Ρίχτερ στη Ρόδο (25 Απριλίου 1957 – 18 νεκροί)
Η Ρόδος βρίσκεται για τρίτη φορά στη λίστα με τους μεγαλύτερους σεισμούς. Στις 21:15 της 25ης Απριλίου του 1957 7,2 Ρίχτερ ταρακούνησαν το νησί και 18 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Πριν την εκδήλωση του κύριου σεισμού έγιναν αρκετοί προσεισμοί, ο μεγαλύτερος εκ των οποίων ήταν στις 23 Απριλίου 1957 μεγέθους 6,8 Ρίχτερ. Ο μεγαλύτερος από τους μετασεισμούς που ακολούθησαν έγινε στις 25 Απριλίου σε βάθος 100 χιλιομέτρων και επίκεντρο κοντά στη Ρόδο, μεγέθους 6,1 Ρίχτερ και προκάλεσε ζημιές στις τουρκικές ακτές.
O κύριος σεισμός σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής συνοδευόταν από «υπόκωφον κρότον» και είχε διάρκεια 35 δευτερόλεπτα.
Ο σεισμός με τους περισσότερους νεκρούς τα τελευταία 50 χρόνια
Ήταν στις 7 Σεπτεμβρίου του 1999 στις 14:56 όταν 5,9 Ρίχτερ ταρακούνησαν την Αθήνα. Ο σεισμός της Πάρνηθας μπορεί να μην ήταν μεγάλος σε ένταση της κλίμακας Ρίχτερ αλλά το εστιακό του βάθος ήταν μόλις 9-14 χιλιόμετρα.
145 με 153 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, γεγονός που κατατάσσει τον σεισμό ως τον πιο θανατηφόρο που έλαβε χώρα στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια. Υπολογίστηκε ότι τουλάχιστον άλλοι 85 σώθηκαν μέσα από τα συντρίμμια, 2.000 τραυματίστηκαν και 50.000 έμειναν άστεγοι.
Η Ρικομέξ
Στο εξαώροφο κτίριο της Ρικομέξ στο Μενίδι, που στεγάζονταν οι εταιρείες Ρικομέξ και Εστία Εμπορική, σκοτώθηκαν 39 άνθρωποι, ανάμεσα στους οποίους δύο έγκυες γυναίκες.
Η επιχείρηση έφθασε μέχρι τα δικαστήρια από συγγενείς των θυμάτων. Το 2007, από τους 33 κατηγορούμενους για την κατάρρευση του εργοστασίου όλοι απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες με ασαφή αιτιολογία.
Κάποιοι από τους συγγενείς των θυμάτων πήραν τις εξής αποζημιώσεις:
17.000 ευρώ για νεκρό αδερφό
30.000 ευρώ για νεκρό γονιό
40.000 ευρώ για νεκρό παιδί
Τον Μάιο του 2010 αποφασίστηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι η Νομαρχία έχει αυτοτελείς ευθύνες, καθώς δεν διενήργησε σωστά τους προληπτικούς και κατασταλτικούς ελέγχους στην κατασκευή του εργοστασίου και πρέπει να αποζημιώσει τα θύματα με 18 εκατομμύρια ευρώ. Τελικά το 2012 αποφασίστηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής η καταβολή 13 εκατομμυρίων ευρώ σε συγγενείς των θυμάτων από τους πόρους της περιφέρειας.
Με πληροφορίες από: Wikipedia, Εφημερίδα Ροδιακή, Εφημερίδα Πατρίς, meteoclub, «Οι σεισμοί της Ελλάδας» των Παπαζάχου Β. & Παπαζάχου Κ. (2003), agioritikesmnimes.blogspot.gr, Σαν Σήμερα.
Συλλογή φωτογραφιών 1 36
Διάσωση τραυματία από το κατεστραμμένο εργοστάσιο της FourlisΤο εξώφυλλο της Καθημερινής, δύο μέρες μετά τον μεγάλο σεισμό της Ρόδου το 1956Καταστροφές στην Κεφαλονιά το 1953«Ξύπνησαν» μνήμες από το 1999 - Οι μεγάλοι σεισμοί στην Ελλάδα (pics & vids) - Media Gallery 3«Ξύπνησαν» μνήμες από το 1999 - Οι μεγάλοι σεισμοί στην Ελλάδα (pics & vids) - Media Gallery 4«Ξύπνησαν» μνήμες από το 1999 - Οι μεγάλοι σεισμοί στην Ελλάδα (pics & vids) - Media Gallery 5Καταστροφές από τον σεισμό της 26ης Ιουνίου 1926Καταστροφές στο Άγιο ΌροςΑθήνα 1999: Διάσωση τραυματία από το εργοστάσιο της «ΦΙΑΛΟΠΛΑΣΤ»Αθήνα 1999Αθήνα 1999Επίσκεψη Σημίτη σεΑθήνα 1999Αθήνα 1999: Εκκλησία στο ΠεριστέριΑθήνα 1999: Κατάρρευση πολυκατοικίαςΑθήνα 1999: Ρωγμές στο λιμάνι του ΠειραιάΑθήνα 1999: Κατάρρευση πολυκατοικίας στη ΜεταμόρφωσηΑθήνα 1999: Κατάρρευση πολυκατοικίας στη ΜεταμόρφωσηΑθήνα 1999: Διάσωση τραυματία στη ΜεταμόρφωσηΑθήνα 1999: Κατάρρευση πολυκατοικίας στη ΜεταμόρφωσηΑθήνα 1999: Καταστροφές στο ΜενίδιΑθήνα 1999: Καταστροφές στο ΜενίδιΑθήνα 1999: Διάσωση κοριτσιού στο ΜενίδιΑθήνα 1999: Καταστροφές στο ΜενίδιΑθήνα 1999: Απεγκλωβισμός σκύλου από σπίτι που κατέρρευσε στη Νέα ΕρυθραίαΑθήνα 1999: Κατεστραμμένο αυτοκίνητο έξω από γκρεμισμένο σπίτι στη Νέα ΕρυθραίαΣπίτι κατέρρευσε στη Νέα ΕρυθραίαΤραυματίας σε σπίτι που κατέρρευσε στη Νέα ΕρυθραίαΑθήνα 1999: Το κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΑθήνα 1999: Το κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΤο κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΔιάσωση τραυματία από το κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΔιάσωση τραυματία από το κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΕΜΑΚ από την Τουρκία στο κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΑθήνα 1999: Το κατεστραμμένο εργοστάσιο της FourlisΤο κατεστραμμένο εργοστάσιο της FourlisΔιάσωση τραυματία από το κατεστραμμένο εργοστάσιο της FourlisΤο εξώφυλλο της Καθημερινής, δύο μέρες μετά τον μεγάλο σεισμό της Ρόδου το 1956
parapona-rodou
Η στιγμή που τα 5,1 Ρίχτερ «χτυπούν» την Αθήνα:
Η Ελλάδα είναι μία κατ' εξοχήν σεισμογενής χώρα και με βάση τα στατιστικά στοιχεία, από άποψη σεισμικότητας καταλαμβάνει την πρώτη θέση σε Μεσόγειο και Ευρώπη και την έκτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά την Ιαπωνία, τις Νέες Εβρίδες, το Περού, τα Νησιά Σολομώντα και τη Χιλή.
Ο Εγκέλαδος ταρακουνά συχνά την Ελλάδα, χωρίς όμως να προκαλεί πάντα καταστροφές, αφού στο σεισμό παίζουν καταλυτικό ρόλο δύο παράγοντες, η περιοχή στην οποία «χτυπά» και το εστιακό του βάθος.
Το ελληνικό τόξο που δίνει σεισμούς γύρω στα 7,5 Ρίχτερ (έχει καταγραφεί και σεισμός μέχρι 8 Ρίχτερ αλλά εξαιτίας του γεγονότος ότι έγινε το 1926 οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν με ακρίβεια το μέγεθος) ξεκινά από την Κεφαλονιά, διασχίζει το νότιο Ιόνιο ανατολικά της Πελοποννήσου και περνά νότια της Κρήτης για να καταλήξει στη Ρόδο
Τα Επτάνησα και η Κρήτη έχουν δοκιμαστεί ιδιαιτέρως από τους σεισμούς. Όμως τα δύο δυνατότερα χτυπήματα του Εγκέλαδου στην Ελλάδα είχαν ως επίκεντρό τους σημεία κοντά στο νησί της Ρόδου.
Εντυπωσιάζει η αναφορά στη Ρόδο του καθηγητή Γεωλογίας Ευθύμιου Λέκκα: «η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα προέκυψαν από σεισμούς. Γι’ αυτό παρατηρείται αυτή η πολυμορφία και πολυπλοκότητα της περιοχής»!
7,7 με 8,2 Ρίχτερ στη Ρόδο (12 Οκτωβρίου 1856 - 618 νεκροί)
Ήταν 12 Οκτωβρίου του 1856 όταν σημειώθηκε η ισχυρότερη σεισμική δόνηση στην Ελλάδα, στη θαλάσσια περιοχή βόρεια της Τήλου. Επειδή δεν υπήρχαν ενόργανες μετρήσεις, το μέγεθος του έχει εκτιμηθεί από διάφορες επιστημονικές μελέτες σε 7,7 Ρίχτερ έως 8,2 Ρίχτερ.
Το σίγουρο είναι πως ο σεισμός προκάλεσε τεράστιες καταστροφές σε Κρήτη και Ρόδο ενώ προκάλεσε και μίνι τσουνάμι στις ακτές του Λιβάνου και της Χάιφα!
Το μόνο που απέμεινε από το μοναστήρι του Αγίου Φραγκίσκου μετά το σεισμό του 1856. (Φωτογραφία από τα αρχεία της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου/candianews)
Στη Ρόδο ο σεισμός διήρκεσε από 40 έως 90 δευτερόλεπτα, κατέστρεψε ολοσχερώς οχτώ χωριά και σκότωσε 60 ανθρώπους. Στην Κρήτη σκοτώθηκαν 538 άνθρωποι και καταστράφηκαν ολοσχερώς 6.512 κτήρια. Στην Κάρπαθο σκοτώθηκαν 20 άνθρωποι και καταστράφηκαν 8.000 σπίτια. Ζημιές προκλήθηκαν σε Καστελόριζο, Αμοργό, Σύμη, Κύπρο και Κάσο.
7,2 με 8 Ρίχτερ στη Ρόδο (26 Ιουνίου 1926 – 18 νεκροί)
Πρόκειται για τον μεγαλύτερο σεισμό που έχει δώσει το ελληνικό τόξο τον 20ο αιώνα.
Τον αποκάλεσαν και παγκόσμιο σεισμό γιατί ταρακούνησε πάνω από δέκα χώρες. Ο σεισμός των με επίκεντρο το χωριό Αρχάγγελος στη Ρόδο έγινε αισθητός σχεδόν σε όλη τη Μεσόγειο: Παλαιστίνη, Κύπρος, τουρκικά παράλια, νότια Αλβανία, ανατολική Ιταλία, Σκόπια, Κύπρος, Αίγυπτος.
Το Σάββατο 26 Ιουνίου 1926 στις 19:45 έγινε ο σεισμός με επίκεντρο μεταξύ Κω και Ρόδου, περίπου 60 χιλιόμετρα από την πόλη Ρόδου. Οι κάτοικοι του Αρχαγγέλου είχαν εγκαταλείψει το χωριό τους νωρίτερα μέσα στη μέρα αφού είχαν σημειωθεί μικροσεισμοί. Οι νεκροί από το σεισμό έφθασαν τους 12, με τους τέσσερις να είναι στο χωριό Αρχάγγελος.
Τον σεισμό προκάλεσε το ρήγμα της Χάλκης, το οποίο ευθυνόταν και για τον σεισμό της 12ης Οκτωβρίου του 1856.
7,2 με 8 Ρίχτερ στα Κύθηρα (11 Αυγούστου 1903 - 14 νεκροί)
Ο σεισμός χαρακτηρίζεται ως Κολοσσιαίος και το επίκεντρό του ήταν το χωριό Μιτάτα. Πριν από το σεισμό οι κάτοικοι των Κυθήρων άκουσαν έναν εκκωφαντικό θόρυβο. Δεκατέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ενώ υπήρξαν τεράστιες καταστροφές σε εννέα χωριά.
Ο σεισμός έγινε αισθητός σε όλη την Ελλάδα, κατά μήκος των Δαλματικών Ακτών, στην ανατολική Σικελία, τη Μάλτα, τη Βεγγάλη, την Αίγυπτο και τα τουρκικά παράλια.
7,8 Ρίχτερ στην Κρήτη (16 Φεβρουαρίου 1810 - 2.500 νεκροί)
Η σεισμική δόνηση ισοπέδωσε το Ηράκλειο Κρήτης όταν σάρωνε η επιδημία της πανούκλας. Λόγω της χρονολογίας οι πληροφορίες από γραπτές πηγές είναι ελάχιστες. Ο σεισμός της 16ης Φεβρουαρίου σημειώθηκε νύχτα (έχει καταγραφεί με διεθνή ώρα 22:15', άρα 15 λεπτά μετά τα μεσάνυκτα ώρα Ελλάδος) και υπολογίζεται από 7,5 μέχρι 7,8 Ρίχτερ και επίκεντρο την πόλη του Ηρακλείου. Το μεγαλύτερο μέρος των οικοδομημάτων της πόλης έπεσε ενώ έχασαν τη ζωή τους 2.500 με 3.000 άνθρωποι!
Κατά το σεισμό κατεδαφίστηκε και το βενετσιάνικο μοναστήρι των Αγίων Ασωμάτων στο όρος Ίδη. Η σφοδρή δόνηση έγινε ιδιαίτερα αισθητή μέχρι την Ιταλία, τη Μάλτα και τη βόρειο Αφρική.
Μαρτυρία για τον πιο πολύνεκρο σεισμό που έχει καταγραφεί στην ελληνική ιστορία υπάρχει σε έγγραφο Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδος Τζαγκαρόλων. Σύμφωνα μ’ αυτό, κατά τις ημέρες της ηγουμενίας του Νεοφύτου «κατά το 1810 εγένετο σεισμός μέγας και φρικτός, υφ’ ου χιλιάδες, καθ’ α λέγουσιν, ανθρώπων και ζώων απωλέσθησαν. Τα πάντα εν πάση τη νήσω ερειπώθησαν. Διηγούνται δε ότι μίαν ώραν προ της επελεύσεως του σεισμού τα ζώα, προγνωρίσαντα τούτο εβόων γοερώς, έκαστον κατά την ιδίαν αυτού φύσιν».
7,5 Ρίχτερ στα Φιλιατρά (27 Ιουνίου 1886 – 326 νεκροί)
Ήταν στις 27 Αυγούστου του 1886 όταν ισχυρός σεισμός με επίκεντρο τα Φιλιατρά έπληξε την Μεσσηνία και την Ηλεία.
326 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 796 τραυματίστηκαν ενώ καταστράφηκαν 123 χωριά. 6.000 σπίτια κατέρρευσαν και υπέστησαν σοβαρές βλάβες με αποτέλεσμα να κριθούν ακατοίκητα.
Το τεράστιο μέγεθος του σεισμού αποδεικνύει το γεγονός ότι στην παραλία Αγριλίου εκδηλώθηκε θαλάσσιο κύμα βαρύτητας και στην περιοχή της Μαραθόπολης παρατηρήθηκαν διαρρήξεις στο έδαφος από τις οποίες ανάβλυζε γλυκό νερό!
Ο σεισμός έγινε έντονα αισθητός σε: Ζάκυνθο, Κεφαλονιά, Πάτρα, Ιωάννινα και Ηράκλειο, Τεργέστη, Μάλτα, Συρία, Αλεξάνδρεια, Κάιρο και Μικρά Ασία.
7,5 Ρίχτερ στην Αμοργό (9 Ιουλίου 1956 – 53 νεκροί)
Η συγκεκριμένη σεισμική δόνηση προκάλεσε ένα από τα μεγαλύτερα τσουνάμι στο Αιγαίο!
Το ημερολόγιο έδειχνε 9 Ιουλίου 1956, στις 3:11 όταν 7,5 Ρίχτερ ταρακουνούν την Αμοργό. Από τον σεισμό έχασαν τη ζωή τους 53 άνθρωποι και να τραυματίστηκαν εκατό.
Ο σεισμός προκάλεσε τσουνάμι 25 μέτρων στην νοτιοανατολική ακτή της Αμοργού, 20 μέτρων στη βορειοδυτική ακτή της Αστυπάλαιας και δέκα μέτρων στη Φολέγανδρο.
Το τσουνάμι στην Αμοργό
Τις σοβαρότερες ζημιές τις υπέστη η Σαντορίνη και το 35% των σπιτιών κατέρρευσαν. Εκτός από τη Σαντορίνη, σοβαρές βλάβες υπέστησαν τα νησιά Αμοργός, Ανάφη, Αστυπάλαια, Ίος, Πάρος, Νάξος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος και Λειψοί.
7,5 Ρίχτερ στη Χερσόνησο του Άθω (8 Νοεμβρίου 1905)
Στις 22:30 της 8ης Νοεμβρίου του 1905, 7,5 Ρίχτερ κατέστρεψαν ολοσχερώς τη Χερσόνησο του Άθω. Μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί πόσοι άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους ενώ καταστράφηκαν σπίτια σε Ιερισσό, Γοματιό, Κασσάνδα και εκκλησίες στο Άγιο Όρος.
Καταστροφές στο Άγιο Όρος (φωτογραφία agioritikesmnimes.blogspot.gr)
7,2 Ρίχτερ στην Κεφαλονιά (4 Φεβρουαρίου 1867 – 224 νεκροί)
Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους σεισμούς του 19ου αιώνα στον ελλαδικό χώρο. Είχε επίκεντρο το Ληξούρι και ισοπέδωσε σχεδόν ολοκληρωτικά τη χερσόνησο της Παλικής στη δυτική Κεφαλονιά.
Σύμφωνα με μεταγενέστερες μετρήσεις, η σεισμική δόνηση ήταν μεγέθους 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και 10 βαθμών της κλίμακας Μερκάλι (δηλαδή εξαιρετικά καταστροφικός).
Ήταν 4:19 την 4η Φεβρουαρίου του 1867. Πριν από τον κύριο σεισμό είχαν προηγηθεί μικρότερου μεγέθους δονήσεις και σύμφωνα με μαρτυρίες, λίγο πριν το σεισμό ένα άλογο στο Αργοστόλι είχε σπάσει τα δεσμά του και έτρεψε αλαφιασμένο στην πόλη.
Από τον σεισμό έχασαν τη ζωή τους 224 άνθρωποι και καταστράφηκαν ολοσχερώς δώδεκα χωριά. Στο Ληξούρι έμειναν όρθια μόλις δύο σπίτια. Σημειώθηκαν κατολισθήσεις και διαρρήξεις εδαφών, ενώ παρατηρήθηκε κι ένα ανεπαίσθητο τσουνάμι.
Ο σεισμός έγινε αισθητός στην κεντρική και νότιο Ελλάδα, τη νότια Ιταλία, την Αλβανία, την Ιθάκη, τη Λευκάδα, τη Ζάκυνθο, την Κέρκυρα και τη δυτική Στερεά Ελλάδα.
Οι μετασεισμοί συνεχίστηκαν για αρκετούς μήνες και ο συγκεκριμένος σεισμός στάθηκε η αφορμή για ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα από το νησί προς τα ηπειρωτικά και το εξωτερικό.
7,2 Ρίχτερ στην Κεφαλονιά (12 Αυγούστου 1953 – 476 νεκροί)
Πρόκειται για τον δεύτερο σεισμό που ισοπέδωσε την Κεφαλονιά και βρίσκεται στη λίστα με τους μεγαλύτερους που έχουν γίνει στην Ελλάδα.
To 1953 υπήρξε μια σεισμική ακολουθία από τρεις καταστροφικούς κύριους σεισμούς, από τις 9 έως τις 12 Αυγούστου:
Η πρώτη κύρια σεισμική δόνηση σημειώθηκε την Κυριακή στις 9 Αυγούστου 1953, στις 9:41. Ήταν μεγέθους 6,4 Ρίχτερ και είχε επίκεντρο το Σταυρό Ιθάκης.
Την Τρίτη 11 Αυγούστου, ώρα 5:32 έλαβε χώρα ο δεύτερος σεισμός μεγέθους 6,8 Ρίχτερ, με επίκεντρο βορειοδυτικά της Ζακύνθου.
Την Τετάρτη 12 Αυγούστου, σημειώθηκε σεισμός 5,2 Ρίχτερ και αργότερα, στις 11.25 π.μ. την ίδια μέρα, έλαβε χώρα ο ισχυρότερος και καταστροφικότερος σεισμός στην ιστορία της Κεφαλονιάς, μεγέθους 7,2 Ρίχτερ, με επίκεντρο την νοτιοανατολική Κεφαλονιά.
Συνολικά 455 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 2.412 τραυματτίστηκαν ενώ 21 θεωρούνται ακόμα αγνοούμενοι!
Στην πόλη του Αργοστολίου, διασώθηκαν δύο μόνο σπίτια, το ισόγειο του αρχοντικού της οικογένειας Γκιντιλίνη - Κοσμετάτου και το σπίτι του Βρεττού δίπλα στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη.
To αρχοντικό της οικογένειας της οικογένειας Κοσμετάτου
Μετά τον σεισμό ανθρωπιστική βοήθεια εστάλη στους πληγέντες και κινητοποιήθηκε ο ελληνικός, βρετανικός και 6ος αμερικανικός στόλος καθώς επίσης και ο Ερυθρός Σταυρός. Επίσης αποφασίστηκε η σύσταση διεθνούς συντονιστικής επιτροπής.
Ο σεισμός στάθηκε η αφορμή για χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα Ιόνια Νησιά. Η ελληνική κυβέρνηση φοβούμενη κύμα φυγής, εσωτερικής μετανάστευσης (προσφυγικού κύματος) και ερήμωσης των νησιών απαγόρευσε την έξοδο!
Η ολοσχερώς κατεστραμμένη εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης στη Ζάκυνθο
Μακροπρόθεσμα, η καταστροφή της τοπικής οικονομίας από τον σεισμό και η αδυναμία δημιουργίας των απαραίτητων οικονομικών δομών ώστε να αποτραπεί το κύμα φυγής οδήγησαν πολλούς στη μετανάστευση προς τα αστικά κέντρα και χώρες του εξωτερικού. Σε διάστημα 20 ετών, από το 1951 έως το 1971, ο πληθυσμός των τριών νησιών μειώθηκε από 92.706 σε 66.929 (μείωση 27,80%).
7,2 Ρίχτερ στη Ρόδο (25 Απριλίου 1957 – 18 νεκροί)
Η Ρόδος βρίσκεται για τρίτη φορά στη λίστα με τους μεγαλύτερους σεισμούς. Στις 21:15 της 25ης Απριλίου του 1957 7,2 Ρίχτερ ταρακούνησαν το νησί και 18 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Πριν την εκδήλωση του κύριου σεισμού έγιναν αρκετοί προσεισμοί, ο μεγαλύτερος εκ των οποίων ήταν στις 23 Απριλίου 1957 μεγέθους 6,8 Ρίχτερ. Ο μεγαλύτερος από τους μετασεισμούς που ακολούθησαν έγινε στις 25 Απριλίου σε βάθος 100 χιλιομέτρων και επίκεντρο κοντά στη Ρόδο, μεγέθους 6,1 Ρίχτερ και προκάλεσε ζημιές στις τουρκικές ακτές.
O κύριος σεισμός σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής συνοδευόταν από «υπόκωφον κρότον» και είχε διάρκεια 35 δευτερόλεπτα.
Ο σεισμός με τους περισσότερους νεκρούς τα τελευταία 50 χρόνια
Ήταν στις 7 Σεπτεμβρίου του 1999 στις 14:56 όταν 5,9 Ρίχτερ ταρακούνησαν την Αθήνα. Ο σεισμός της Πάρνηθας μπορεί να μην ήταν μεγάλος σε ένταση της κλίμακας Ρίχτερ αλλά το εστιακό του βάθος ήταν μόλις 9-14 χιλιόμετρα.
145 με 153 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, γεγονός που κατατάσσει τον σεισμό ως τον πιο θανατηφόρο που έλαβε χώρα στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια. Υπολογίστηκε ότι τουλάχιστον άλλοι 85 σώθηκαν μέσα από τα συντρίμμια, 2.000 τραυματίστηκαν και 50.000 έμειναν άστεγοι.
Η Ρικομέξ
Στο εξαώροφο κτίριο της Ρικομέξ στο Μενίδι, που στεγάζονταν οι εταιρείες Ρικομέξ και Εστία Εμπορική, σκοτώθηκαν 39 άνθρωποι, ανάμεσα στους οποίους δύο έγκυες γυναίκες.
Η επιχείρηση έφθασε μέχρι τα δικαστήρια από συγγενείς των θυμάτων. Το 2007, από τους 33 κατηγορούμενους για την κατάρρευση του εργοστασίου όλοι απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες με ασαφή αιτιολογία.
Κάποιοι από τους συγγενείς των θυμάτων πήραν τις εξής αποζημιώσεις:
17.000 ευρώ για νεκρό αδερφό
30.000 ευρώ για νεκρό γονιό
40.000 ευρώ για νεκρό παιδί
Τον Μάιο του 2010 αποφασίστηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι η Νομαρχία έχει αυτοτελείς ευθύνες, καθώς δεν διενήργησε σωστά τους προληπτικούς και κατασταλτικούς ελέγχους στην κατασκευή του εργοστασίου και πρέπει να αποζημιώσει τα θύματα με 18 εκατομμύρια ευρώ. Τελικά το 2012 αποφασίστηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής η καταβολή 13 εκατομμυρίων ευρώ σε συγγενείς των θυμάτων από τους πόρους της περιφέρειας.
Με πληροφορίες από: Wikipedia, Εφημερίδα Ροδιακή, Εφημερίδα Πατρίς, meteoclub, «Οι σεισμοί της Ελλάδας» των Παπαζάχου Β. & Παπαζάχου Κ. (2003), agioritikesmnimes.blogspot.gr, Σαν Σήμερα.
Συλλογή φωτογραφιών 1 36
Διάσωση τραυματία από το κατεστραμμένο εργοστάσιο της FourlisΤο εξώφυλλο της Καθημερινής, δύο μέρες μετά τον μεγάλο σεισμό της Ρόδου το 1956Καταστροφές στην Κεφαλονιά το 1953«Ξύπνησαν» μνήμες από το 1999 - Οι μεγάλοι σεισμοί στην Ελλάδα (pics & vids) - Media Gallery 3«Ξύπνησαν» μνήμες από το 1999 - Οι μεγάλοι σεισμοί στην Ελλάδα (pics & vids) - Media Gallery 4«Ξύπνησαν» μνήμες από το 1999 - Οι μεγάλοι σεισμοί στην Ελλάδα (pics & vids) - Media Gallery 5Καταστροφές από τον σεισμό της 26ης Ιουνίου 1926Καταστροφές στο Άγιο ΌροςΑθήνα 1999: Διάσωση τραυματία από το εργοστάσιο της «ΦΙΑΛΟΠΛΑΣΤ»Αθήνα 1999Αθήνα 1999Επίσκεψη Σημίτη σεΑθήνα 1999Αθήνα 1999: Εκκλησία στο ΠεριστέριΑθήνα 1999: Κατάρρευση πολυκατοικίαςΑθήνα 1999: Ρωγμές στο λιμάνι του ΠειραιάΑθήνα 1999: Κατάρρευση πολυκατοικίας στη ΜεταμόρφωσηΑθήνα 1999: Κατάρρευση πολυκατοικίας στη ΜεταμόρφωσηΑθήνα 1999: Διάσωση τραυματία στη ΜεταμόρφωσηΑθήνα 1999: Κατάρρευση πολυκατοικίας στη ΜεταμόρφωσηΑθήνα 1999: Καταστροφές στο ΜενίδιΑθήνα 1999: Καταστροφές στο ΜενίδιΑθήνα 1999: Διάσωση κοριτσιού στο ΜενίδιΑθήνα 1999: Καταστροφές στο ΜενίδιΑθήνα 1999: Απεγκλωβισμός σκύλου από σπίτι που κατέρρευσε στη Νέα ΕρυθραίαΑθήνα 1999: Κατεστραμμένο αυτοκίνητο έξω από γκρεμισμένο σπίτι στη Νέα ΕρυθραίαΣπίτι κατέρρευσε στη Νέα ΕρυθραίαΤραυματίας σε σπίτι που κατέρρευσε στη Νέα ΕρυθραίαΑθήνα 1999: Το κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΑθήνα 1999: Το κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΤο κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΔιάσωση τραυματία από το κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΔιάσωση τραυματία από το κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΕΜΑΚ από την Τουρκία στο κατεστραμμένο εργοστάσιο της ΡικομέξΑθήνα 1999: Το κατεστραμμένο εργοστάσιο της FourlisΤο κατεστραμμένο εργοστάσιο της FourlisΔιάσωση τραυματία από το κατεστραμμένο εργοστάσιο της FourlisΤο εξώφυλλο της Καθημερινής, δύο μέρες μετά τον μεγάλο σεισμό της Ρόδου το 1956
parapona-rodou
VIDEO
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αθήνα: Ξύπνησαν μνήμες του '99 στη Δυτική Αττική
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
