2019-07-21 16:00:25
Η επιχείρηση ΝΙΚΗ είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές στρατιωτικές επιχειρήσεις των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, που απέδειξε περίτρανα τον ηρωϊσμό, την αυτοθυσία και την μαχητικότητα των Ελλήνων στρατιωτών, που κάτω υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες και συγκυρίες, πολέμησαν μέχρι τελευταία στιγμή.
Οι Έλληνες καταδρομείς, σε μια «αποστολή αυτοκτονίας» όπως την χαρακτήρισαν πολλοί, μεταφέρθηκαν με αεροπορικά μέσα στην Λευκωσία, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, όπου και υπερασπίστηκαν το αεροδρόμιο απέναντι στις εχθρικές τουρκικές δυνάμεις. Όμως η επιχείρηση ΝΙΚΗ έμελλε να εξελιχθεί με ένα τραγικό και αιματηρό τρόπο.
Η έναρξη της επιχείρησης
Τα μεσάνυχτα της 21ης προς 22ας Ιουλίου, 15 αεροσκάφη Νοράτλας της πολεμικής αεροπορίας απογειώθηκαν από τη Σούδα της Κρήτης. Η επιχείρηση ΝΙΚΗ προέβλεπε ότι τα αεροσκάφη θα μετέφεραν Έλληνες καταδρομείς στο νησί. Πέταξαν σε κοντινή απόσταση από τη θάλασσα με σβηστά φώτα και σιγή ασυρμάτου για να μη γίνουν αντιληπτοί από τους Τούρκους.
Από τα 15 αεροσκάφη τα δύο προσγειώθηκαν στη Ρόδο και τα υπόλοιπα συνέχισαν για την Κύπρο. 12 ελληνικά μεταγωγικά τύπου Νοράτλας, μετέφεραν καταδρομείς στην Κύπρο, αλλα΄χτυπήθηκαν κατά λάθος, από φίλια πυρά κοντά στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Τα 13 Νοράτλας έφτασαν στη Λευκωσία χωρίς να εντοπιστούν από τους Τούρκους.
Ωστόσο, οι Κύπριοι νόμιζαν ότι πρόκειται για τουρκικά αεροσκάφη και τους επιτέθηκαν με αντιαεροπορικά. Η έλλειψη συνεννόησης της διοίκησης των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με την Κυπριακή Εθνοφρουρά ήταν η αιτία της επίθεσης των Κυπρίων. Δύο Νοράτλας χτυπήθηκαν από φίλια πυρά κατά την προσγείωση τους στο αεροδρόμιο, με αποτέλεσμα τη συντριβή του «ΝΙΚΗ 4» στο έδαφος.
Η τραγωδία και τα «φίλια πυρά»
Τέσσερις αεροπόροι και 27 καταδρομείς σκοτώθηκαν επί τόπου. Την μέρα της κατάρριψης του ελληνικού μεταγωγικού, οι Τούρκοι αποβίβασαν άρματα μάχης και κατέλαβαν την Κερύνεια. Ο μοναδικός που επέζησε ήταν ο Θανάσης Ζαφειρίου, ο οποίος πήδηξε από το φλεγόμενο αεροσκάφος σε ένα χωράφι χωρίς αλεξίπτωτο. Όπως ανέφερε πολλά χρόνια αργότερα:
«Οι χειριστές ήταν νεκροί και το αεροσκάφος ακυβέρνητο δεχόταν πυρά. Είχαν πάρει φωτιά τα κασόνια με τις χειροβομβίδες δίπλα μου και ένιωθα να καίγομαι, κοίταζα για αλεξίπτωτο, αλλά δεν βρήκα πουθενά. Άνοιξα τη πόρτα του αεροσκάφους και πήδηξα στο κενό. Οι γονείς μου έκαναν την κηδεία και τα εννιάμερα, ενώ ήμουν ζωντανός». Συγκλονιστική είναι η μαρτυρία του Κυριάκου Λάρκου ο οποίος το 1974 ήταν χειριστής στα αντιαεροπορικά πυροβόλα:
«Μας είχαν δώσει διαταγή να είμαστε συνεχώς πάνω στο αντιαεροπορικό και όταν ακούσουμε βόμβο αεροπλάνου να ρίξουμε. Στη συνέχεια ήρθε μια δεύτερη διαταγή που έλεγε ότι αν δείτε πράσινη φωτοβολίδα να βάλλετε, αν δείτε κόκκινη να δεσμεύσετε τα πυροβόλα. Τα μεσάνυχτα ακούσαμε τις μηχανές των αεροσκαφών, είδαμε την πράσινη φωτοβολίδα και αρχίσαμε και ρίχναμε. Χτυπήσαμε ένα αεροπλάνο, έπεσε, αλλά εμείς δεν το είδαμε.
Ήρθε ένας αξιωματικός και με οργισμένα ύφος μας είπε: ‘Ρε σεις, τι κάνατε, χτυπήσατε δικό μας αεροπλάνο;’ Έχω τύψεις γι’ αυτό που κάναμε. Εμείς εκτελούσαμε διαταγές και για μια διαταγή που δεν εκτελέσαμε, κοντέψανε να μας εκτελέσουν».
Η μοιραία διαπίστωση και το τέλος της επιχείρησης
Ο Γιώργος Καλογήρου είναι ο άνθρωπος που άθελά του, κατέρριψε το Noratlas διηγείται: «Λίγο πριν νυχτώσει ήρθε κάποιος και μου είπε ότι η σημερινή νύχτα είναι επικίνδυνη. Υπάρχουν πληροφορίες ότι τη νύχτα ενδέχεται να έρθουν τούρκικα αεροπλάνα και ζήτησε να έχουμε τα μάτια μας δεκατέσσερα και να μην αφήσουμε να προσγειωθεί κανένα.
Όταν άκουσα τον βόμβο του αεροπλάνου δεν μπόρεσα να το δω, είχε όλα τα φώτα σβηστά και ήμουν έτοιμος να το καταρρίψω . Μόλις πλησίασε, το σκόπευσα, του έριξα και αυτό ήταν. Το αεροπλάνο κατερρίφθη». Μνημείο για τους Έλληνες πεσόντες στον λόφο της Μακεδονίτισσας, όπου συνετρίβη το Νοράτλας ΝΙΚΗ 4.
Μετά το τραγικό συμβάν, το αεροσκάφος και οι σοροί των Ελλήνων στρατιωτών θάφτηκαν πρόχειρα με τα προσωπικά τους αντικείμενα. Συγκεκριμένα οι 16 που εκσφενδονίστηκαν από το αεροσκάφος κατά την πρόσκρουση τάφηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας και οι υπόλοιποι, μαζί με το αεροσκάφος, στον λόφο της Μακεδονίτισσας, δίπλα από το αεροδρόμιο.
Πηγή: Mixani tou xronou
parapona-rodou
Οι Έλληνες καταδρομείς, σε μια «αποστολή αυτοκτονίας» όπως την χαρακτήρισαν πολλοί, μεταφέρθηκαν με αεροπορικά μέσα στην Λευκωσία, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, όπου και υπερασπίστηκαν το αεροδρόμιο απέναντι στις εχθρικές τουρκικές δυνάμεις. Όμως η επιχείρηση ΝΙΚΗ έμελλε να εξελιχθεί με ένα τραγικό και αιματηρό τρόπο.
Η έναρξη της επιχείρησης
Τα μεσάνυχτα της 21ης προς 22ας Ιουλίου, 15 αεροσκάφη Νοράτλας της πολεμικής αεροπορίας απογειώθηκαν από τη Σούδα της Κρήτης. Η επιχείρηση ΝΙΚΗ προέβλεπε ότι τα αεροσκάφη θα μετέφεραν Έλληνες καταδρομείς στο νησί. Πέταξαν σε κοντινή απόσταση από τη θάλασσα με σβηστά φώτα και σιγή ασυρμάτου για να μη γίνουν αντιληπτοί από τους Τούρκους.
Από τα 15 αεροσκάφη τα δύο προσγειώθηκαν στη Ρόδο και τα υπόλοιπα συνέχισαν για την Κύπρο. 12 ελληνικά μεταγωγικά τύπου Νοράτλας, μετέφεραν καταδρομείς στην Κύπρο, αλλα΄χτυπήθηκαν κατά λάθος, από φίλια πυρά κοντά στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Τα 13 Νοράτλας έφτασαν στη Λευκωσία χωρίς να εντοπιστούν από τους Τούρκους.
Ωστόσο, οι Κύπριοι νόμιζαν ότι πρόκειται για τουρκικά αεροσκάφη και τους επιτέθηκαν με αντιαεροπορικά. Η έλλειψη συνεννόησης της διοίκησης των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με την Κυπριακή Εθνοφρουρά ήταν η αιτία της επίθεσης των Κυπρίων. Δύο Νοράτλας χτυπήθηκαν από φίλια πυρά κατά την προσγείωση τους στο αεροδρόμιο, με αποτέλεσμα τη συντριβή του «ΝΙΚΗ 4» στο έδαφος.
Η τραγωδία και τα «φίλια πυρά»
Τέσσερις αεροπόροι και 27 καταδρομείς σκοτώθηκαν επί τόπου. Την μέρα της κατάρριψης του ελληνικού μεταγωγικού, οι Τούρκοι αποβίβασαν άρματα μάχης και κατέλαβαν την Κερύνεια. Ο μοναδικός που επέζησε ήταν ο Θανάσης Ζαφειρίου, ο οποίος πήδηξε από το φλεγόμενο αεροσκάφος σε ένα χωράφι χωρίς αλεξίπτωτο. Όπως ανέφερε πολλά χρόνια αργότερα:
«Οι χειριστές ήταν νεκροί και το αεροσκάφος ακυβέρνητο δεχόταν πυρά. Είχαν πάρει φωτιά τα κασόνια με τις χειροβομβίδες δίπλα μου και ένιωθα να καίγομαι, κοίταζα για αλεξίπτωτο, αλλά δεν βρήκα πουθενά. Άνοιξα τη πόρτα του αεροσκάφους και πήδηξα στο κενό. Οι γονείς μου έκαναν την κηδεία και τα εννιάμερα, ενώ ήμουν ζωντανός». Συγκλονιστική είναι η μαρτυρία του Κυριάκου Λάρκου ο οποίος το 1974 ήταν χειριστής στα αντιαεροπορικά πυροβόλα:
«Μας είχαν δώσει διαταγή να είμαστε συνεχώς πάνω στο αντιαεροπορικό και όταν ακούσουμε βόμβο αεροπλάνου να ρίξουμε. Στη συνέχεια ήρθε μια δεύτερη διαταγή που έλεγε ότι αν δείτε πράσινη φωτοβολίδα να βάλλετε, αν δείτε κόκκινη να δεσμεύσετε τα πυροβόλα. Τα μεσάνυχτα ακούσαμε τις μηχανές των αεροσκαφών, είδαμε την πράσινη φωτοβολίδα και αρχίσαμε και ρίχναμε. Χτυπήσαμε ένα αεροπλάνο, έπεσε, αλλά εμείς δεν το είδαμε.
Ήρθε ένας αξιωματικός και με οργισμένα ύφος μας είπε: ‘Ρε σεις, τι κάνατε, χτυπήσατε δικό μας αεροπλάνο;’ Έχω τύψεις γι’ αυτό που κάναμε. Εμείς εκτελούσαμε διαταγές και για μια διαταγή που δεν εκτελέσαμε, κοντέψανε να μας εκτελέσουν».
Η μοιραία διαπίστωση και το τέλος της επιχείρησης
Ο Γιώργος Καλογήρου είναι ο άνθρωπος που άθελά του, κατέρριψε το Noratlas διηγείται: «Λίγο πριν νυχτώσει ήρθε κάποιος και μου είπε ότι η σημερινή νύχτα είναι επικίνδυνη. Υπάρχουν πληροφορίες ότι τη νύχτα ενδέχεται να έρθουν τούρκικα αεροπλάνα και ζήτησε να έχουμε τα μάτια μας δεκατέσσερα και να μην αφήσουμε να προσγειωθεί κανένα.
Όταν άκουσα τον βόμβο του αεροπλάνου δεν μπόρεσα να το δω, είχε όλα τα φώτα σβηστά και ήμουν έτοιμος να το καταρρίψω . Μόλις πλησίασε, το σκόπευσα, του έριξα και αυτό ήταν. Το αεροπλάνο κατερρίφθη». Μνημείο για τους Έλληνες πεσόντες στον λόφο της Μακεδονίτισσας, όπου συνετρίβη το Νοράτλας ΝΙΚΗ 4.
Μετά το τραγικό συμβάν, το αεροσκάφος και οι σοροί των Ελλήνων στρατιωτών θάφτηκαν πρόχειρα με τα προσωπικά τους αντικείμενα. Συγκεκριμένα οι 16 που εκσφενδονίστηκαν από το αεροσκάφος κατά την πρόσκρουση τάφηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας και οι υπόλοιποι, μαζί με το αεροσκάφος, στον λόφο της Μακεδονίτισσας, δίπλα από το αεροδρόμιο.
Πηγή: Mixani tou xronou
parapona-rodou
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Νέα πατέντα από την Apple
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
