Την Κυριακή, όλα τα μάτια θα είναι στραμμένα στην Ελλάδα.
Οι εκλογές εκεί, θεωρούνται ως ένα είδος δημοψηφίσματος για την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη.
Μήπως όμως δεν έχει πλέον καμία σημασία το όποιο αποτέλεσμα;
Τις τελευταίες μέρες, η απόσυρση των καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες έχει αυξηθεί. Και αν αυτό το bank run βγει εκτός ελέγχου, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, ασχέτως εκλογικού αποτελέσματος.
Κανένας δεν ξέρει ποιος πρόκειται να κερδίσει τις εκλογές, αφού υπάρχει απαγόρευση δημοσίευσης δημοσκοπήσεων από την 2α Ιουνίου, αλλά σίγουρα θα χρειαστούν πολλές διαπραγματεύσεις και συνεννοήσεις για να σχηματιστεί κυβέρνηση.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν το ακροαριστερό ΣΥΡΙΖΑ θα πάρει την πρώτη θέση, κερδίζοντας σε ψήφους την κεντροδεξιά ΝΔ.
Αν το πετύχει, θα πάρει ως μπόνους 50 βουλευτικές έδρες, και έτσι, έστω χωρίς πλειοψηφία, θα είναι το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύτηκε να καταγγείλει το πρόγραμμα λιτότητας, που έχει επιβληθεί ως όρος διάσωσης, και που η Ελλάδα έχει αποδεχτεί. Οι εταίροι όμως της χώρας, έχουν ξεκαθαρίσει ότι αν γίνει κάτι τέτοιο, θα διακόψουν την περαιτέρω χρηματοδότηση.
Το ελληνικό κράτος θα μείνει χωρίς λεφτά μέσα σε λίγους μόνο μήνες, και αν δεν μπορέσει να ξοφλήσει τα χρέη του, οι τράπεζες της χώρας, που είναι οι μεγαλύτεροι δανειστές της, θα καταρρεύσουν. Τότε, και η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να διακόψει τον δανεισμό προς αυτές.
Αυτό σημαίνει πως οι τράπεζες δεν θα έχουν ευρώ, και άρα η χώρα στην ουσία θα βγει από την ευρωζώνη.
Όλα αυτά μας δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι είναι αυτοί που θα αποφασίσουν αν τελικά η χώρα παραμείνει στο ευρώ.
Οι δανειστές της Ελλάδας (Γερμανία, κ.ά) της λένε: «Αν ψηφίσετε ΣΥΡΙΖΑ φεύγετε».
Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως πιστεύει, πως πρόκειται περί μπλόφας.
Κατά την άποψή του, η ευρωζώνη έχει πολλά να χάσει, αν εκδιωχτεί η Ελλάδα. Πιστεύει ότι ο πανικός που θα προκύψει θα τυλίξει την Ισπανία και την Ιταλία, και θα απειλήσει την επιβίωση της νομισματικής ένωσης.
Η πρόσφατη διάσωση της Ισπανίας, που έγινε σχεδόν χωρίς κανέναν όρο, ενίσχυσε τον ισχυρισμό του ΣΥΡΙΖΑ ότι μπορεί να ακυρώσει τις αυστηρές προϋποθέσεις που συνοδεύουν την αντίστοιχη ελληνική διάσωση.
Οι δανειστές της Ελλάδας επανέρχονται με σκληρή ρητορική, σχεδιασμένη να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα, μαζί με μια δήθεν διαρροή, αφού σύμφωνα με το Reuters, η ΕΕ συζητά το ενδεχόμενο επιβολής ελέγχων κεφαλαίου στην Ελλάδα αν αυτή φύγει από το ευρώ.
Κάτι τέτοιο θα σήμαινε επιβολή ορίων όσον αφορά στο πόσα χρήματα θα μπορούσε κάποιος να πάρει ή να μεταφέρει από ΑΤΜ. Με άλλα λόγια, οι καταθέσεις των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα πάγωναν, ώστε να μετατραπούν σε δραχμές, που στην συνέχεια θα έχαναν πάνω από το μισό της αξίας τους έναντι του ευρώ. Για αυτό και οι Έλληνες αποφάσισαν να πάρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες.
Οι αναλήψεις λέγεται ότι αντιστοιχούν σε €800 εκατ. την ημέρα! Μπορεί ως ποσό να ακούγεται μεγάλο, αλλά υπάρχουν συνολικά περίπου €170 δις σε καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες.
Τώρα, υπάρχει κίνδυνος διάχυσης του πανικού αυτού. Ο ένας μιμείται τον άλλο, και έτσι σύντομα οι τράπεζες μπορεί να αδειάσουν από καταθέσεις.
Αν συμβεί ένα γενικευμένο bank run στην Ελλάδα, θα είναι κάτι το σπάνιο.
Πάντως, όταν κάποιος αποσύρει €1000 από τον λογαριασμό του, η τράπεζα δανείζεται το ποσό αυτό από την κεντρική τράπεζα.
Το περίεργο είναι ότι στη συνέχεια η κεντρική τράπεζα δανείζεται αυτομάτως το ποσό αυτό από την ΕΚΤ, μέσω του συστήματος πληρωμών Target2, που χρησιμοποιείται για τις διασυνοριακές συναλλαγές εντός της ευρωζώνης.
Με άλλα λόγια, το bank run της Ελλάδας, χρηματοδοτείται από την υπόλοιπη ευρωζώνη. Κάθε χίλια ευρώ που βγαίνουν από τις ελληνικές τράπεζες, αυξάνουν την έκθεση της ΕΚΤ κατά χίλια ευρώ, απέναντι στην ενδεχόμενη ελληνική έξοδο!
Αυτό γίνεται αυτόματα μέσω του ισχύοντος συστήματος. Δεν έχει να κάνει με τα δάνεια διάσωσης προς την Ελλάδα.
Ήδη, η ελληνική κεντρική τράπεζα έχει δανειστεί, με αυτό τον τρόπο, περισσότερα από €100 δισεκατομμύρια.
Αν επεκταθεί το bank run, οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να επιβάλλουν ελέγχους στην διακίνηση των κεφαλαίων. Θα το κάνουν όμως;
Όταν έκανε κάτι αντίστοιχο η Αργεντινή το 2001, σημειώθηκε πανικός, χάος στους δρόμους, και κατάρρευση του πολιτικού συστήματος.
Μπορεί η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Ελλάδας, ή η κεντρική της τράπεζα, να κάνουν κάτι παρόμοιο;
Οι Αργεντινοί το έκαναν επειδή είχαν ξεμείνει από δολάρια. Οι Έλληνες όμως έχουν απεριόριστα ευρώ, χάρη στην ΕΚΤ. Πράγματι, οι ελληνικές αρχές, η κεντρική τράπεζα, και η ΕΚΤ, μπορούν να συνεννοηθούν ώστε να υπάρχουν αρκετά χρήματα για να μην επηρεάσει το bank run.
Το να συνεχίζουν να λειτουργούν οι τράπεζες περιορίζει τον πανικό. Και αν η χώρα βγει από το ευρώ, αυτοί που απέσυραν τα χρήματά τους, θα διατηρήσουν την αξία τους σε ευρώ, ενώ η ΕΚΤ θα κληθεί να πληρώσει τον λογαριασμό.
Η ΕΚΤ μπορεί κι αυτή να περιορίσει τον πανικό, εντέλλοντας την ελληνική κεντρική τράπεζα να πάψει να δανείζει στις τράπεζες, ή απαγορεύοντας τις μεταφορές χρημάτων από την Ελλάδα προς την υπόλοιπη ευρωζώνη. Αυτό θα ανάγκαζε τις τράπεζες να κατεβάσουν ρολά, και στην ουσία θα έστελνε την Ελλάδα εκτός ευρώ.
Πρόκειται για μια καθαρά πολιτική απόφαση, για να αποπεμφθεί η Ελλάδα, πριν σχηματιστεί μια καταγγελτική προς την δανειακή συμφωνία κυβέρνηση. Και η ΕΚΤ δεν ασκεί πολιτική.
Επίσης, αν γίνει κάτι τέτοιο, δημιουργείται ένα προηγούμενο. Ήδη σημειώνονται κάποια διστακτικά bank runs στην Ισπανία και στην Ιταλία.
Αν η ΕΚΤ έστελνε σήμα ότι δεν είναι ασφαλείς οι ελληνικές καταθέσεις, τότε οι αναλήψεις χρημάτων από τις τράπεζες των δυο αυτών χωρών θα αυξάνονταν με ταχείς ρυθμούς.
Η ΕΚΤ αντιμετωπίζει ένα δίλημμα. Και κάθε μέρα που συνεχίζεται το ελληνικό bank run, αυξάνεται η έκθεσή της σε τυχόν κινδύνους από μια ελληνική έξοδο.
Είναι δύσκολο να προβλέψουμε το πότε θα αποφασίσει η ΕΚΤ να εγκαταλείψει το πλοίο.
Το ερώτημα όμως είναι: Πόσοι Έλληνες θα περιμένουν μέχρι να το μάθουν;
http://www.bbc.co.uk/news/business-18436777
S.A.
kostasxan.blogspot.com
