2019-09-23 22:00:32
Ο πρωθυπουργός του Καναδά κ. Τριντό, με όλον τον σεβασμό, με αφήνει παντελώς αδιάφορο. Θέλω να πω, δεν ανήκει στη χορεία των ηγετών που αναρωτιέσαι και ανησυχείς τι σκέφτεται για τον κόσμο τούτο.
Φαίνεται όμως πως είναι καλός άνθρωπος, κυρίως δε άνθρωπος που μαθαίνει από τα λάθη του. Απόδειξη, η αντίδρασή του στη φωτογραφία που δημοσίευσε το περιοδικό Time. Εμφανίζεται σε πάρτι μεταμφιεσμένων που έλαβε χώρα το 2001 με θέμα «Νύχτες της Αραβίας» και όπου αυτός είχε την έμπνευση να βάψει το πρόσωπό του μαύρο για να παραστήσει τον Αλαντίν. Εντάξει, δεν λέω ότι πρόκειται για πρωτότυπη ιδέα, πλην όμως κανείς δεν τον κατηγόρησε για έλλειψη έμπνευσης ή φαντασίας. Αντιθέτως, ξεσήκωσε σάλο διότι η αστυνομία του ορθού ήθους θεώρησε πως κατ’ αυτόν τον τρόπο αποκάλυψε τα ρατσιστικά του αισθήματα.
«Δεν έπρεπε να το κάνω», είπε. «Επρεπε να το έχω σκεφτεί καλύτερα, όμως δεν το σκέφτηκα και ζητώ ειλικρινώς συγγνώμη»
. Κοινώς είμαι καλός άνθρωπος και δεν κάνω κακές σκέψεις. Ως γνωστόν, η Ιερά Εξέταση έκαιγε το σώμα για να το λυτρώσει από το πνεύμα του κακού που είχε φωλιάσει μέσα του. Ομως ο κόσμος έχει προοδεύσει από τους καιρούς του Ιγνάτιου Λογιόλα και ο Τριντό δεν κινδυνεύει από την πυρά. Αντιθέτως, ζει σε δημοκρατία και κινδυνεύει να χάσει τις εκλογές. Και μέχρι εδώ όλα πάνε καλά στον καλύτερο των κόσμων.
Να θυμίσω ότι την περασμένη άνοιξη ακυρώθηκε παράσταση των «Ικέτιδων» του Αισχύλου στη Σορβόννη γιατί ο σκηνοθέτης είχε βάψει μαύρα τα πρόσωπα ορισμένων ηθοποιών που συμμετείχαν στον χορό. Ως γνωστόν, πρόκειται για τις κόρες του Αίγυπτου. Θεωρήθηκε ότι έτσι προσβάλλει τους Αφρικανούς, διότι τα βαμμένα μαύρα πρόσωπα στους καιρούς της ρατσιστικής ανεμελιάς χρησιμοποιούνταν για να τους γελοιοποιήσουν.
Δεν χρειάζεται να πω ότι αυτά τα δύο περιστατικά μού έφεραν στον νου δύο ελληνικές ταινίες της παλιάς καλής εποχής της κωμωδίας. Στην πρώτη πρωταγωνιστεί ο Κώστας Βουτσάς βαμμένος και ο τίτλος της είναι: «Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς». Ο Βουτσάς σερβιτόρος μαθαίνει ότι οι μαύροι πληρώνονται καλύτερα απ’ τους Ελληνες και βάφεται για να προσληφθεί στο σπίτι ενός εφοπλιστή. Στη δεύτερη πρωταγωνιστεί ο Λάμπρος Κωνσταντάρας, που επιστρέφει στην Αθήνα ύστερα από χρόνια στην Αφρική μαζί με τον υπηρέτη του, τον Γιώργο Μούτσιο βαμμένο σοκολατί. Ο τίτλος της είναι «Ο άνθρωπος που γύρισε από τη ζέστη».
Μέτριες κωμωδίες στημένες με στερεότυπα για την ευρεία κατανάλωση. Απαραίτητες διευκρινίσεις. Η Ελλάδα δεν είχε ποτέ αποικίες ούτε είχε μαύρους δούλους για να καλλιεργούν τα βαμβακοχώραφά της. Δεν είχε καν μετανάστες ώς πρόσφατα. Ως εκ τούτου, η ελληνική κοινωνία δεν είχε λόγους για να αισθάνεται ενοχές για το αποικιοκρατικό της παρελθόν. Τις ενοχές τις κατάπιαμε όλες μαζί και ωμές όταν μετά το 2015 οποιοσδήποτε τολμούσε να ψελλίσει κάτι για τον συνωστισμό μεταναστών αυτομάτως χριζόταν φασίστας ή ρατσιστής. Ας πούμε όμως ότι αυτό είναι εσωτερικό πρόβλημα μιας μικρής κοινωνίας που παλεύει να γίνει ευρωπαϊκή. Σε εμάς η αστυνομία της ορθής σκέψης συμπεριφέρεται ως νεόπλουτη.
Το ουσιαστικό πρόβλημα είναι πού οδηγεί η κυριαρχία της πολιτικής ορθότητας τον δυτικό κόσμο. Σε άλλα νέα έμαθα πως κάποιοι κατηγορούν τον Μπεν Κίνγκσλεϊ επειδή έβαψε το πρόσωπό του πιο σκούρο απ’ ό,τι είναι για να παραστήσει τον Γκάντι. Αναρωτιέμαι πώς διδάσκεται στο αμερικανικό πανεπιστήμιο το αριστούργημα του Κόνραντ «Ο Νέγρος του Νάρκισσου».
Αν αναλογιστούμε πως ολόκληρος ο δυτικός πολιτισμός χτίστηκε πάνω στη μίμηση και στην αναπαράσταση, από τον Ομηρο έως τον τελευταίο συγγραφέα αστυνομικού μυθιστορήματος, αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε φθάσει σε ένα σημείο όπου ο δυτικός πολιτισμός αδυνατεί να αντιληφθεί τον εαυτό του. Σοβαρό; Κοπτόμεθα για την κλιματική αλλαγή, όμως δεν αντιλαμβανόμαστε το AIDS της πολιτικής ορθότητας. Εδώ δεν απειλείται η ελεύθερη έκφραση. Απειλείται το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του πολιτισμού μας, που μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε έκφραση. Είναι πνευματική επιδημία.
Fiat Justitia et pereat mundus. Ας επιβληθεί η δικαιοσύνη, κι ας χαθεί ο κόσμος (κατ’ άλλους, ο κόσμος να χαλάσει). Η απορία μου ήταν πάντα: αν χαθεί ο κόσμος, ποία η χρησιμότης του δικαίου; Αν χαθεί ο πολιτισμός που μας έδωσε τη δυνατότητα να σκεφτούμε τα δικαιώματα των μαύρων, των ομοφυλοφίλων, την ισοτιμία άνδρα και γυναίκας, τότε τι να τα κάνεις τα δικαιώματα; Και κάτι τελευταίο. Αν είχα να διαλέξω ανάμεσα στην πολιτική ευφυΐα του Τριντό και στην αφέλεια του Βουτσά, θα διάλεγα τη δεύτερη
greece-salonikia
Φαίνεται όμως πως είναι καλός άνθρωπος, κυρίως δε άνθρωπος που μαθαίνει από τα λάθη του. Απόδειξη, η αντίδρασή του στη φωτογραφία που δημοσίευσε το περιοδικό Time. Εμφανίζεται σε πάρτι μεταμφιεσμένων που έλαβε χώρα το 2001 με θέμα «Νύχτες της Αραβίας» και όπου αυτός είχε την έμπνευση να βάψει το πρόσωπό του μαύρο για να παραστήσει τον Αλαντίν. Εντάξει, δεν λέω ότι πρόκειται για πρωτότυπη ιδέα, πλην όμως κανείς δεν τον κατηγόρησε για έλλειψη έμπνευσης ή φαντασίας. Αντιθέτως, ξεσήκωσε σάλο διότι η αστυνομία του ορθού ήθους θεώρησε πως κατ’ αυτόν τον τρόπο αποκάλυψε τα ρατσιστικά του αισθήματα.
«Δεν έπρεπε να το κάνω», είπε. «Επρεπε να το έχω σκεφτεί καλύτερα, όμως δεν το σκέφτηκα και ζητώ ειλικρινώς συγγνώμη»
Να θυμίσω ότι την περασμένη άνοιξη ακυρώθηκε παράσταση των «Ικέτιδων» του Αισχύλου στη Σορβόννη γιατί ο σκηνοθέτης είχε βάψει μαύρα τα πρόσωπα ορισμένων ηθοποιών που συμμετείχαν στον χορό. Ως γνωστόν, πρόκειται για τις κόρες του Αίγυπτου. Θεωρήθηκε ότι έτσι προσβάλλει τους Αφρικανούς, διότι τα βαμμένα μαύρα πρόσωπα στους καιρούς της ρατσιστικής ανεμελιάς χρησιμοποιούνταν για να τους γελοιοποιήσουν.
Δεν χρειάζεται να πω ότι αυτά τα δύο περιστατικά μού έφεραν στον νου δύο ελληνικές ταινίες της παλιάς καλής εποχής της κωμωδίας. Στην πρώτη πρωταγωνιστεί ο Κώστας Βουτσάς βαμμένος και ο τίτλος της είναι: «Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς». Ο Βουτσάς σερβιτόρος μαθαίνει ότι οι μαύροι πληρώνονται καλύτερα απ’ τους Ελληνες και βάφεται για να προσληφθεί στο σπίτι ενός εφοπλιστή. Στη δεύτερη πρωταγωνιστεί ο Λάμπρος Κωνσταντάρας, που επιστρέφει στην Αθήνα ύστερα από χρόνια στην Αφρική μαζί με τον υπηρέτη του, τον Γιώργο Μούτσιο βαμμένο σοκολατί. Ο τίτλος της είναι «Ο άνθρωπος που γύρισε από τη ζέστη».
Μέτριες κωμωδίες στημένες με στερεότυπα για την ευρεία κατανάλωση. Απαραίτητες διευκρινίσεις. Η Ελλάδα δεν είχε ποτέ αποικίες ούτε είχε μαύρους δούλους για να καλλιεργούν τα βαμβακοχώραφά της. Δεν είχε καν μετανάστες ώς πρόσφατα. Ως εκ τούτου, η ελληνική κοινωνία δεν είχε λόγους για να αισθάνεται ενοχές για το αποικιοκρατικό της παρελθόν. Τις ενοχές τις κατάπιαμε όλες μαζί και ωμές όταν μετά το 2015 οποιοσδήποτε τολμούσε να ψελλίσει κάτι για τον συνωστισμό μεταναστών αυτομάτως χριζόταν φασίστας ή ρατσιστής. Ας πούμε όμως ότι αυτό είναι εσωτερικό πρόβλημα μιας μικρής κοινωνίας που παλεύει να γίνει ευρωπαϊκή. Σε εμάς η αστυνομία της ορθής σκέψης συμπεριφέρεται ως νεόπλουτη.
Το ουσιαστικό πρόβλημα είναι πού οδηγεί η κυριαρχία της πολιτικής ορθότητας τον δυτικό κόσμο. Σε άλλα νέα έμαθα πως κάποιοι κατηγορούν τον Μπεν Κίνγκσλεϊ επειδή έβαψε το πρόσωπό του πιο σκούρο απ’ ό,τι είναι για να παραστήσει τον Γκάντι. Αναρωτιέμαι πώς διδάσκεται στο αμερικανικό πανεπιστήμιο το αριστούργημα του Κόνραντ «Ο Νέγρος του Νάρκισσου».
Αν αναλογιστούμε πως ολόκληρος ο δυτικός πολιτισμός χτίστηκε πάνω στη μίμηση και στην αναπαράσταση, από τον Ομηρο έως τον τελευταίο συγγραφέα αστυνομικού μυθιστορήματος, αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε φθάσει σε ένα σημείο όπου ο δυτικός πολιτισμός αδυνατεί να αντιληφθεί τον εαυτό του. Σοβαρό; Κοπτόμεθα για την κλιματική αλλαγή, όμως δεν αντιλαμβανόμαστε το AIDS της πολιτικής ορθότητας. Εδώ δεν απειλείται η ελεύθερη έκφραση. Απειλείται το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του πολιτισμού μας, που μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε έκφραση. Είναι πνευματική επιδημία.
Fiat Justitia et pereat mundus. Ας επιβληθεί η δικαιοσύνη, κι ας χαθεί ο κόσμος (κατ’ άλλους, ο κόσμος να χαλάσει). Η απορία μου ήταν πάντα: αν χαθεί ο κόσμος, ποία η χρησιμότης του δικαίου; Αν χαθεί ο πολιτισμός που μας έδωσε τη δυνατότητα να σκεφτούμε τα δικαιώματα των μαύρων, των ομοφυλοφίλων, την ισοτιμία άνδρα και γυναίκας, τότε τι να τα κάνεις τα δικαιώματα; Και κάτι τελευταίο. Αν είχα να διαλέξω ανάμεσα στην πολιτική ευφυΐα του Τριντό και στην αφέλεια του Βουτσά, θα διάλεγα τη δεύτερη
greece-salonikia
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Οι σεισμοί της Αλβανίας από το 57 μ.Χ. ως τα τέλη του 20ου αιώνα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
