ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

Το Facebook επένδυσε 1 δισ. στο ρολόι που «διαβάζει» τη σκέψη μας

Οσο πιο επιγραμματικά και υπεραπλουστευτικά μπορεί να διατυπωθεί, το γεγονός αυτό

καθαυτό είναι ότι η Facebook κατέβαλε περί το 1 δισ. δολάρια για την εξαγορά της CTRL-labs. Πρόκειται για μια νεοφυή εταιρεία (startup) με έδρα τη Νέα Υόρκη η οποία ειδικεύεται στην εξέλιξη μιας φορητής μικροσυσκευής υπό τη μορφή ενός ευμεγέθους ορθογώνιου ρολογιού.

Η συσκευή αυτή (που μάλλον θυμίζει smartphone με λουρί) προορίζεται για την απευθείας μετατροπή της ανθρώπινης σκέψης σε εντολές χειρισμού υπολογιστών, τηλεφώνων κ.λπ. Και πάλι υπεραπλουστεύοντας θα έλεγε κανείς ότι με τη σκέψη του και μόνο, δηλαδή χωρίς να κάνει την παραμικρή κίνηση με το χέρι, χωρίς να εκφωνήσει κάποια προφορική εντολή ή να εκτελέσει κάποια χειρονομία στον αέρα, αυτός που φορά στον καρπό του το ρολόι της CTRL-labs μπορεί να μετακινεί τη γραφίδα στην οθόνη του PC, να γράφει κείμενα, να στέλνει ηλεκτρονικά μηνύματα, να παίζει βιντεοπαιχνίδια κ.ο.κ.

Εφόσον αναγνωριστεί και αναγνωστεί το ηλεκτρικό σήμα, ο μηχανισμός του ρολογιού το επεξεργάζεται αστραπιαία και το μεταφράζει στην ίδια εντολή που είχε αρχικά δοθεί από τον εγκέφαλο του χρήστη

Με την πολυδάπανη εξαγορά της CTRL-labs η Facebook επιβεβαιώνει εμφατικά τις προθέσεις της για το μέλλον. Και το μέλλον -πιθανότατα το εγγύτερο απ’ ό,τι τείνουμε να φανταζόμαστε- είναι η άμεση διασύνδεση του ανθρώπινου νου με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - ή ευρύτερα με τη δέσμη των υπηρεσιών που θα προσφέρει προσεχώς η Facebook. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ έχει προσωπικό ενδιαφέρον για τις επαναστατικές καινοτομίες στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης, τα Δίκτυα Τεχνητών Νευρώνων κ.λπ.

Στο πλαίσιο της ανάπτυξης της Facebook σε αυτό το εξαιρετικά προωθημένο τεχνολογικό πεδίο, το 2014 είχε εξαγοραστεί η Oculus, μια εταιρεία πρωτοποριακών εφαρμογών εικονικής πραγματικότητας. Προ πενταετίας ο Ζάκερμπεργκ είχε εγκρίνει με ενθουσιασμό την απόκτηση της Oculus αντί 2 δισ. δολαρίων. Συνεπώς, πίσω από τις αστρονομικές αυτές επενδύσεις υπάρχει η βούληση που ωθεί τη Facebook να κάνει το επόμενο βήμα: να διεισδύσει στον εγκέφαλο των χρηστών του. Ητοι των 2,2 δισεκατομμυρίων χρηστών του σε όλο τον πλανήτη.

Σήματα μυών

Για να έχει κάποιος μια πρόχειρη και επιφανειακή ιδέα τού πώς λειτουργεί το ρολόι της CTRL-labs (και πλέον της Facebook), θα πρέπει να ξεκινήσει από τη σύνθεση του ανθρώπινου οργανισμού. Οταν ένας μυς όπως ο δικέφαλος του χεριού μας ενεργοποιείται, περίπου 600.000 μυϊκές ίνες συντονίζονται για να εκτελέσουν την εντολή που έχει δοθεί από τον εγκέφαλο μέσω ηλεκτρικού σήματος. Η απλούστερη κίνηση του χεριού, όπως η ανύψωση του πήχη, ελέγχεται απολύτως και ρυθμίζεται αδιάκοπα, κατά διαστήματα που δεν υπερβαίνουν σε διάρκεια το χιλιοστό του δευτερολέπτου. Υπάρχουν συστάδες μυϊκών ινών επιφορτισμένες με την προσαρμογή της απαιτούμενης ταχύτητας και δύναμης - και αυτό είναι το μυστικό που εξηγεί την αρμονία της κίνησης ενός ζωντανού οργανισμού σε σύγκριση με οποιαδήποτε απόπειρα απομίμησής της από ρομπότ. Οι συστοιχίες των μυϊκών ινών βρίσκονται με τη σειρά τους υπό τον έλεγχο νευρώνων.

Το ρολόι της CTRL-labs, στην κάτω πλευρά του, αυτή που εφάπτεται με το δέρμα του καρπού, είναι εφοδιασμένο με αισθητήρες τελευταίας τεχνολογίας, οι οποίοι καθιστούν εφικτό κάτι που εν πρώτοις φαντάζει αδιανόητο και ανέφικτο: τον εντοπισμό ανάμεσα σε αμέτρητες άλλες και την απομόνωση των συγκεκριμένων συστοιχιών από μυϊκές ίνες που εκτελούν την εκάστοτε κίνηση. Εφόσον αναγνωριστεί και αναγνωστεί το δεδομένο ηλεκτρικό σήμα, ο υπόλοιπος μηχανισμός του ρολογιού το επεξεργάζεται αστραπιαία και το μεταφράζει στην ίδια εντολή που είχε αρχικά δοθεί από τον εγκέφαλο του χρήστη. Μόνο που αντί να κινηθεί, π.χ., το δάχτυλό του και να πιέσει ένα ορισμένο πλήκτρο στον υπολογιστή ή κάποιο σημείο στην οθόνη του smartphone, η ενέργεια εκτελείται με την παρέμβαση του ρολογιού της CTRL-labs. Και με την ταχύτητα της σκέψης. Θεωρητικά ούτε ο ίδιος ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν είναι σε θέση να χειριστεί μεμονωμένους νευρώνες, και το μεγάλο στοίχημα της επιστήμης είναι η χαρτογράφηση των συστοιχιών από μυϊκές ίνες οι οποίες έχουν ταυτοποιηθεί ως υπεύθυνες για συγκεκριμένες κινήσεις και υπαχθεί πλήρως στον έλεγχο του ρολογιού. Πάντως, οι υπεύθυνοι της CTR-labs έχουν πειστεί -και προφανώς έπεισαν και τον Ζάκερμπεργκ- πως ό,τι θεωρείται αδύνατο οι ίδιοι το έχουν ήδη κατακτήσει.

Νευροεπιστήμονες και εφευρέτες

Το ποιοι είναι πίσω από την εταιρεία υποδεικνύει σε μεγάλο βαθμό και ποια είναι η CTRL-labs. Την ίδρυσαν το 2015 από κοινού δύο νευροεπιστήμονες, ο Πάτρικ Κάιφος και ο Τόμας Ρίρντον, ο οποίος προηγουμένως ήταν ένας από τους δημιουργούς του προγράμματος διαδικτυακής περιήγησης Microsoft Internet Explorer. Ο Ρίρντον δεν δίστασε να εγκαταλείψει μια σταδιοδρομία με απεριόριστες προοπτικές στον κλάδο του λογισμικού για να αφοσιωθεί στο πραγματικό του πάθος, τις νευροεπιστήμες. Οπότε παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του στον Explorer και επιδόθηκε στην εξειδικευμένη και εις βάθος μελέτη των νευρωνικών δικτύων του ανθρώπινου οργανισμού. Ακολούθως, ο Ρίρντον θέλησε να εφαρμόσει τις γνώσεις που απέκτησε στη CTRL-labs, τη δική του επιχείρηση. «Τα παιδιά μας δεν θα χρησιμοποιούν ποτέ πληκτρολόγιο», διακηρύσσει ο ίδιος με την αυτοπεποίθηση του ανθρώπου που προλέγει τα μελλούμενα. Και συμπληρώνει: «Πριν από τη CTRL-labs οι ερευνητές δεν είχαν ξεπεράσει την ανίχνευση 25 συστοιχιών νευρώνων-μυϊκών ινών. Εμείς έχουμε φτάσει τις 100. Και προβλέπουμε ότι σύντομα θα σπάσουμε αυτό το όριο».

Για κάποιους με την επιστημονική κατάρτιση και το όραμα των συνιδρυτών της CTRL-labs η εκπλήρωση κάθε στόχου είναι απλώς ένα βήμα πριν από το επόμενο. Στον τομέα της μετάφρασης σκέψεων σε εντολές προς ηλεκτρονικές συσκευές δραστηριοποιούνται πολλοί. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο λόγος που ο Ζάκερμπεργκ επέλεξε τη CTRL-labs ήταν το περιβόητο ρολόι. Αλλοι πειραματίζονται με την ανίχνευση των ηλεκτρικών παλμών μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφίας και με συσκευές που τοποθετούνται στο κεφάλι του χρήστη. Το ρολόι όμως φαίνεται ότι κατήγαγε μια αποφασιστικής σημασίας νίκη έναντι του ανταγωνισμού.

Μετά την πώληση της CTRL-labs στη Facebook, ο Κάιφος, καίτοι μόλις 31 ετών, είναι πολυεκατομμυριούχος. Παρ’ όλα αυτά, ως κάτοχος διδακτορικού τίτλου στις Νευροεπιστήμες, εξηγεί ότι η CTRL-labs επέλεξε τον καρπό αντί του κρανίου διότι «οι εγκεφαλικοί νευρώνες δεν επιτρέπουν τη γενικευμένη εφαρμογή τεχνολογικών λύσεων πολύ απλά επειδή κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Αντιθέτως, το νευρωνικό δίκτυο που διατρέχει τα άκρα εμφανίζει πολύ μεγαλύτερες ομοιότητες από άτομο σε άτομο. Συνεπώς, μια συσκευή όπως το ρολόι της CTRL-labs έχει αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας και ακρίβειας στην αναγνώριση και την επεξεργασία των εντολών του εγκεφάλου, ανεξαρτήτως των ατομικών ιδιαιτεροτήτων κάθε χρήστη».

Μέσα στο μυαλό μας

Το ακριβές ποσό που εκταμιεύτηκε για την εξαγορά της CTRL-labs δεν ανακοινώθηκε επισήμως και μόνο βάσει της φημολογίας εκτιμάται ότι ήταν της τάξεως του 0,5-1 δισ. δολαρίων. Οπως και να έχει, όμως, αυτή είναι η πιο μεγάλη εξαγορά εταιρείας στην οποία έχει προβεί η Facebook από το 2014. Και θα ήταν μια σχετικά ασφαλής πρόβλεψη ότι στους στόχους του Ζάκερμπεργκ είναι η μαζική παραγωγή του «ρολογιού της σκέψης» το ταχύτερο δυνατόν. Λογικά, οι πρώτοι που θα σπεύσουν να το αγοράσουν θα είναι οι aficionados των βιντεοπαιχνιδιών, ως οι κατεξοχήν επισκέπτες των εικονικών κόσμων μέσα στους οποίους εκτυλίσσεται η καταιγιστική δράση των παιχνιδιών εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας. Ο επικεφαλής του αρμόδιου τμήματος στον οργανισμό της Facebook, Αντριου «Μποζ» Μπόζγουορθ, είναι της άποψης ότι «με ένα αντικείμενο όπως το ρολόι της CTRL-labs ο άνθρωπος θα μπορεί να βρίσκεται σε αλληλεπίδραση με τις τεχνολογικές συσκευές που χρησιμοποιεί καθημερινά με έναν τρόπο πολύ πιο φυσικό και ενστικτώδη». Αλλοι, ωστόσο, ανησυχούν ότι η προέλαση της Facebook στα ενδότερα των ανθρώπινων νοητικών λειτουργιών εγκυμονεί μόνο κινδύνους. Τέτοιους που ούτε οι ίδιοι οι φιλύποπτοι περί εφευρέσεων όπως το «ρολόι της σκέψης» τολμούν να φανταστούν.
anatakti