2012-06-18 13:25:04
Του Νίκου Καρούτζου
Αντιμέτωπη με κυκεώνα προβλημάτων η λύση των οποίων επείγει αλλά και δύσκολων αποφάσεων αναμένεται να είναι η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις διεργασίες που ξεκινούν σήμερα. Και αυτό διότι στα προβλήματα τα οποία ταλανίζουν τη χώρα επί δύο και πλέον χρόνια έρχονται να προστεθούν και οι επιπτώσεις της παρατεταμένης ακυβερνησίας.
Το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της οικονομίας έχει ουσιαστικά εκτροχιαστεί, ενώ την ίδια στιγμή εικόνα κατάρρευσης παρουσιάζει η οικονομική δραστηριότητα, καθώς οι εκλογές δημιουργούν αναβλητικότητα και επιφυλακτικότητα. Η νέα κυβέρνηση, υπό αυτές τις συνθήκες, θα έχει περιορισμένα χρονικά περιθώρια να κινηθεί και να λάβει αποφάσεις πριν η κατάσταση καταστεί πλήρως ανεξέλεγκτη.
Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με τους Ευρωπαίους αλλά και να δημιουργήσει συμμαχίες, δεδομένου ότι η επέκταση της κρίσης σε Ισπανία και Ιταλία μεταβάλλει συνεχώς τα δεδομένα.
1. Η επόμενη δόση και το 1 δισ.
Χωρίς αμφιβολία, προτεραιότητα για τη νέα κυβέρνηση είναι η εξασφάλιση της επόμενης δόσης αλλά και του 1 δισ. ευρώ που έχει παρακρατηθεί από την προηγούμενη προκειμένου το κράτος να συνεχίσει να λειτουργεί. Για να εγκριθεί όμως η επόμενη δόση, απαιτείται να έλθει η τρόικα στην Αθήνα και να ελέγξει την πορεία υλοποίησης του μνημονίου. Κι εδώ αρχίζουν τα προβλήματα, καθώς είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν εμπόδια στην έγκριση λόγω του εκτροχιασμού. Διέξοδος από το αδιέξοδο υπάρχει μόνο αν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αποφασιστεί παράταση του προγράμματος αναδιάρθρωσης της Ελλάδας, που θα έχει ως αποτέλεσμα να μεταβληθούν και οι οικονομικές απαιτήσεις της τρόικας έναντι των Αθηνών. Η χρονική παράταση φαίνεται ότι πλέον μπορεί να γίνει αποδεκτή όπως προκύπτει από τις πρώτες αντιδράσεις των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ.
2. Ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών
Από τις βασικές προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης είναι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Μια εκκρεμότητα που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση Παπαδήμου, παρά το γεγονός ότι η υλοποίηση της διαδικασίας αυτής ήταν εντός του πλαισίου συμφωνίας των πολιτικών αρχηγών για τον σχηματισμό της. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα γίνει η διαδικασία και να εφαρμόσει αυστηρό χρονοδιάγραμμα.
Παράλληλα θα πρέπει να δημιουργήσει το ανάλογο κλίμα εμπιστοσύνης ώστε να σταματήσουν οι εκροές καταθετικών κεφαλαίων που παρατηρούνται τις τελευταίες εβδομάδες, προκειμένου να αποφευχθούν δυσάρεστες παρενέργειες.
Το φρένο στις εκροές σε πρώτη φάση και σε δεύτερη η επιστροφή καταθέσεων, μαζί με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, αποτελούν κρισιμότατο παράγοντα για την πορεία της οικονομίας. Και αυτό διότι θα επιτρέψει στις τράπεζες να επανέλθουν σε ομαλότερη λειτουργία και να συμβάλουν στην οικονομική ανάκαμψη. Αξίζει να σημειωθεί ότι καταλυτικό παράγοντα για τη βελτίωση της κατάστασης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα μπορεί να αποτελέσει μια απόφαση για ευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων. Και αυτό διότι πλέον δεν θα υπάρχει λόγος ανησυχίας και άρα μετανάστευσης κεφαλαίων εκτός Ελλάδας. Δεν αποκλείεται μάλιστα να έχουμε αυξημένες ροές καταθέσεων σε ελληνικές τράπεζες από επενδυτές που αναζητούν καλύτερες αποδόσεις, τις οποίες προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες στην παρούσα φάση προκειμένου να προσελκύσουν καταθετικά κεφάλαια και μέχρι του σημείου όπου θα υπάρξει ισορροπία προσφερόμενων επιτοκίων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
3. Φορολογία
Επείγουσα ανάγκη θα πρέπει να θεωρείται και η ψήφιση του φορολογικού νομοσχεδίου, η οποία έχει ήδη καθυστερήσει. Στο πρόσφατο παρελθόν είχαν γίνει συζητήσεις μεταξύ των κομμάτων για τις διατάξεις στις οποίες συμφωνούν, αλλά τα δεδομένα έχουν ήδη αλλάξει. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το περασμένο φθινόπωρο υπάρχει ένα πόρισμα για την «κατάργηση» του κώδικα βιβλίων και στοιχείων το οποίο δημιουργεί στην ουσία ένα νέο κώδικα απλούστερο, αλλά δεν λύνει τα τεράστια προβλήματα γραφειοκρατίας, πολυνομίας και διαφθοράς.
Είναι δε αξιοσημείωτο ότι η Επιτροπή για τον Κώδικα κλήθηκε να καταγράψει τον νέο κώδικα σε μια κόλλα χαρτί και αυτή παρέδωσε διατάξεις 130 σελίδων περίπου μετά από επιμονή στελεχών του ΥΠ.ΟΙΚ. που μετείχαν στην Επιτροπή. Στο πακέτο των αλλαγών στη φορολογία περιλαμβάνονται ο περιορισμός των φοροαπαλλαγών, αλλαγές στον ΦΠΑ με στόχο την απλοποίηση του συστήματος επιβολής του φόρου, το κλείσιμο 200 εφοριών έως το τέλος του έτους και μείωση συντελεστών φορολόγησης και στα κέρδη των επιχειρήσεων αλλά και των φυσικών προσώπων.
Μείζονος σημασίας είναι το θέμα της αύξησης των αντικειμενικών αξιών σε αγοραία επίπεδα. Και αυτό γιατί οι επιπτώσεις στην αγορά θα εξαρτηθούν από τις αλλαγές στη φορολογία. Το βέβαιο είναι ότι πρόκειται για αναγκαία τομή, καθώς περιορίζει τις δυνατότητες διακίνησης «μαύρου χρήματος» μέσω της αγοράς οικοδομής.
Η νέα κυβέρνηση, πάντως, θα βρεθεί αντιμέτωπη και με ένα άλλο πρόβλημα. Την αδυναμία καταβολής των φόρων από σημαντικό ποσοστό των φορολογουμένων που θα υποβάλλουν φορολογικές δηλώσεις. Αρκεί να αναφερθεί πως από το τέλος Ιουνίου και μετά θα πέσουν μαζεμένα φορολογικά βάρη (φόρος εισοδήματος, εισφορά αλληλεγγύης, τέλος επιτηδεύματος και φόροι ακινήτων) ύψους 9 δισ. ευρώ περίπου, που είναι αμφίβολο αν θα αποπληρωθούν από τα νοικοκυριά. Και αυτό όταν στα έσοδα καταγράφεται μεγάλη υστέρηση έναντι των στόχων, την οποία στο ΥΠ.ΟΙΚ. υπολογίζουν στο 1,3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, αλλά είναι πολύ πιθανόν να αποδειχθεί τελικά κατά πολύ υψηλότερη. Η Νέα Δημοκρατία έχει εντοπίσει το πρόβλημα και προωθεί τη λύση της χρονικής μετάθεσης της καταβολής. Το ζήτημα που γεννάται είναι ότι η μετάθεση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα εκτέλεσης του προϋπολογισμού, τα οποία ίσως δεν θα υφίστανται αν ληφθεί χρονική παράταση εκτέλεσης των στόχων του μνημονίου. Επιπλέον, η ύφεση φαίνεται ότι είναι πολύ βαθύτερη από αυτή που προβλέπει ο προϋπολογισμός, κι αυτό πρακτικά μεταφράζεται σε χαμηλότερα φορολογικά έσοδα.
4. Οι μισθοί και οι παρενέργειες
Την ίδια στιγμή, υπάρχει δέσμευση για νομοθετική ρύθμιση όσον αφορά στις μειώσεις των αποδοχών κατά μέσο όρο 12% στα ειδικά μισθολόγια, τα οποία δεν έχουν θιγεί σημαντικά από τις περικοπές. Ωστόσο δεν είναι δεδομένο ότι η μείωση θα είναι αυτού του ύψους. Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι τον Ιούνιο ουσιαστικά λήγει η περίοδος των αναδρομικών κρατήσεων δημοσίων υπαλλήλων για τις μειώσεις μισθών που αποφασίστηκαν τον περασμένο Νοέμβριο και εφαρμόστηκαν με καθυστέρηση. Αυτό σημαίνει ότι το κράτος θα έχει μεγαλύτερες ταμειακές ανάγκες, οι οποίες έχουν ήδη προϋπολογιστεί, αλλά την ίδια στιγμή θα βελτιωθεί και η ρευστότητα στην αγορά και θα δοθεί η δυνατότητα να πληρωθούν με μεγαλύτερη ευκολία οι φόροι καθώς και να υπάρξει καλύτερη αγορά για τις επιχειρήσεις.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η θετική επίδραση θα είναι πρόσκαιρη, αφού οι μισθοί έχει συμφωνηθεί να μείνουν παγωμένοι, ενώ οι ωριμάνσεις δεν θα εφαρμοστούν αν η ανεργία δεν πέσει κάτω από 10%, πράγμα που είναι προφανές ότι δεν προβλέπεται να συμβεί στο άμεσο μέλλον.
Ωστόσο δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι στον ιδιωτικό τομέα οι κοινωνικοί εταίροι θεωρούν πως η πορεία πτώσης των μισθών ουσιαστικά δεν οδηγεί πουθενά, όπως και επίσης και η κατάργηση της μετενέργειας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι συνθήκες διαπραγμάτευσης της νέας κυβέρνησης με τους εταίρους η οποία θα οδηγήσει σε καλύτερες συνθήκες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα.
5. Οι ιδιωτικοποιήσεις
Ενα από τα πιο καυτά μέτωπα που πρέπει να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση είναι αυτό των ιδιωτικοποιήσεων και πλέον η εκλογή της ΝΔ στην πρώτη θέση δημιουργεί θετική προσδοκία. Είναι σαφές ότι μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει ουσιαστικά τίποτα προς την κατεύθυνση αυτή και τα χρονοδιαγράμματα έχουν πέσει έξω, με ό,τι αυτό συνεπάγεται άμεσα και έμμεσα για την οικονομία. Υποτίθεται ότι το 2012 θα εισέρρεαν στα κρατικά ταμεία περί τα 3 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις και δεν έχει μπει ούτε ευρώ, με συνέπεια ο στόχος να θεωρείται απίθανο να επιτευχθεί, προκαλώντας παρενέργειες και στην εκτέλεση του προϋπολογισμού.
Υπενθυμίζεται ότι το μνημόνιο προβλέπει την ιδιωτικοποίηση έως το τέλος Ιουνίου των προγραμματισμένων πακέτων μετοχών των ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΛΠΕ, ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και του Διεθνούς Κέντρου Τύπου, που είναι προφανές πως δεν μπορεί να υλοποιηθεί.
6. Ληξιπρόθεσμες οφειλές
Στο σκέλος των δαπανών είναι προφανές ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να τρέξει με πολύ γρήγορους ρυθμούς, καθώς δεν έχουν προχωρήσει βασικές δράσεις για τις οποίες η Ελλάδα έχει δεσμευτεί. Ειδικότερα, μέχρι το τέλος Ιουνίου οφείλει η κυβέρνηση να δημοσιεύσει σχέδιο για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών από δημόσιους οργανισμούς και να διασφαλίσει ότι το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών σημειώνει σταθερή πτώση. Στην παρούσα φάση αυτό δεν συμβαίνει, καθώς στόχος είναι να μην ξεμείνει από χρήματα το κράτος και διογκώνονται οι υποχρεώσεις προς τον ιδιωτικό τομέα.
Αυτό έχει ως συνέπεια να στερείται η αγορά από πολύτιμα κεφάλαια για την επιβίωση των επιχειρήσεων.
7. Ανεργία
Την ίδια στιγμή, φουντώνει η ανεργία, με αποτέλεσμα να καθίσταται άμεση προτεραιότητα η αναζήτηση λύσεων υποστήριξης των ανέργων. Η Ν.Δ. υποστήριξε την επέκταση του χρόνου καταβολής επιδόματος ανεργίας στα δύο ενώ παράλληλα, υπάρχει δέσμευση έναντι των εταίρων για καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του μήνα ανεξάρτητη αξιολόγηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα της δομής και των δραστηριοτήτων του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και στη συνέχεια να παρουσιαστούν οι διορθωτικές ενέργειες για την αντιμετώπιση της αναποτελεσματικότητας που έχει διαπιστωθεί και να τεθούν ποσοτικοί στόχοι για τον αριθμό των ελέγχων αδήλωτης εργασίας που πρέπει να εκτελεστούν.
Η αδήλωτη εργασία προκαλεί τεράστια προβλήματα στα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία βρίσκονται ήδη στο στάδιο της κατάρρευσης και θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ωστόσο το κρισιμότερο ζήτημα είναι σε πρώτη φάση να σταματήσει η αύξηση της ανεργίας, πράγμα που δεν λύνεται μόνο με διοικητικά μέτρα, αλλά με συνολικό πακέτο πολιτικής που θα αναστρέψει την πορεία της οικονομίας και θα δημιουργήσει συνθήκες ανάπτυξης.
8. Απορρόφηση ΕΣΠΑ
Κρισιμότατος παράγοντας ανάπτυξης είναι η απορροφητικότητα των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Η Ε.Ε. έχει δείξει πρόθεση να παράσχει διευκολύνσεις, αλλά η ελληνική πλευρά μέχρι σήμερα δεν ανταποκρίνεται επαρκώς, με αποτέλεσμα να χάνονται πολύτιμα κονδύλια. Το μεγάλο στοίχημα της όποιας κυβέρνησης προκύψει μετά τις εκλογές είναι να ενεργοποιήσει τις διαδικασίες ώστε το ΕΣΠΑ να αποτελέσει έναν από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης. Σε αυτή την κατεύθυνση, ρόλο αναμένεται να έχει και η ομάδα Ράιχενμπαχ, ενώ δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στο τελευταίο μνημόνιο να λάβει μέτρα για την επιτάχυνση της απορρόφησης και την απλούστευση της υλοποίησης των έργων με α) χαρτογράφηση των ευθυνών και κατάργηση των περιττών σταδίων, β) ενοποίηση των διαχειριστικών ικανοτήτων, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τα υφιστάμενα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου. Προς το παρόν δεν έχει γίνει ουσιαστικά τίποτα και οι ρυθμοί στο προσεχές διάστημα θα πρέπει να είναι ιλιγγιώδεις. Εχουν γίνει συζητήσεις και επαφές επί κυβέρνησης Παπαδήμου, αλλά πέραν τούτου ουδέν.
9. Η καθημερινότητα του πολίτη
Πέρα από τα οικονομικά ζητήματα, η νέα κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη και με την κοινωνία, που ζητεί δικαιοσύνη και ίση αντιμετώπιση. Στο πλαίσιο αυτό, είναι υποχρεωμένη να προωθήσει πολιτικές που θα διευκολύνουν την καθημερινότητα του πολίτη και του μειώνουν το κόστος ζωής. Και τέτοιες πολιτικές αφορούν στον περιορισμό της γραφειοκρατίας, στην αναβάθμιση των υπηρεσιών Υγείας και Παιδείας και την πάταξη της διαφθοράς. Πρόκειται για τομείς στους οποίους η Ελλάδα δεν πάσχει από ελλιπή νομοθεσία, αλλά από εφαρμογή της, η οποία απαιτεί πολιτική βούληση.
10. Ασφάλεια και δικαιοσύνη
Το δεύτερο μεγάλο πολιτικό ζήτημα που καλείται να λύσει η κυβέρνηση είναι η εμπέδωση αισθήματος ασφάλειας στους πολίτες. Και η εμπέδωση της ασφάλειας σχετίζεται με την εφαρμογή των νόμων. Ομως μέχρι σήμερα η εφαρμογή ήταν χαλαρή, με αποτέλεσμα η εγκληματικότητα και η παραβατική συμπεριφορά σε κάθε επίπεδο της καθημερινότητας να έχουν αυξηθεί. Αυτή η εξέλιξη έδωσε το δικαίωμα σε κάποιους να κάνουν πολιτικά παιγνίδια, είτε αντικαθιστώντας το κράτος και πουλώντας προστασία είτε υπονομεύοντας το κράτος, παραβιάζοντας με απροκάλυπτο τρόπο νόμους κρίσιμους για τη χώρα, όπως αυτούς που αφορούν στη λαθρομετανάστευση.
Αν η επόμενη κυβέρνηση δεν τηρήσει την υποχρέωση του κράτους να εφαρμόζει τους νόμους ακριβοδίκαια και για όλους, τότε μπορεί να υπάρξουν επικίνδυνες εξελίξεις. Φυσικά, η ασφάλεια και η ευνομία σχετίζονται και με τον τρόπο λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Μια Δικαιοσύνη που απονέμει δίκαιο με πολύ μεγάλη καθυστέρηση είναι προφανές ότι δημιουργεί έδαφος για μεγαλύτερη ανομία, αφού στην ουσία υπάρχει σε μεγάλο βαθμό ατιμωρησία.
kostasxan.blogspot.com
Αντιμέτωπη με κυκεώνα προβλημάτων η λύση των οποίων επείγει αλλά και δύσκολων αποφάσεων αναμένεται να είναι η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις διεργασίες που ξεκινούν σήμερα. Και αυτό διότι στα προβλήματα τα οποία ταλανίζουν τη χώρα επί δύο και πλέον χρόνια έρχονται να προστεθούν και οι επιπτώσεις της παρατεταμένης ακυβερνησίας.
Το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της οικονομίας έχει ουσιαστικά εκτροχιαστεί, ενώ την ίδια στιγμή εικόνα κατάρρευσης παρουσιάζει η οικονομική δραστηριότητα, καθώς οι εκλογές δημιουργούν αναβλητικότητα και επιφυλακτικότητα. Η νέα κυβέρνηση, υπό αυτές τις συνθήκες, θα έχει περιορισμένα χρονικά περιθώρια να κινηθεί και να λάβει αποφάσεις πριν η κατάσταση καταστεί πλήρως ανεξέλεγκτη.
Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με τους Ευρωπαίους αλλά και να δημιουργήσει συμμαχίες, δεδομένου ότι η επέκταση της κρίσης σε Ισπανία και Ιταλία μεταβάλλει συνεχώς τα δεδομένα.
1. Η επόμενη δόση και το 1 δισ.
Χωρίς αμφιβολία, προτεραιότητα για τη νέα κυβέρνηση είναι η εξασφάλιση της επόμενης δόσης αλλά και του 1 δισ. ευρώ που έχει παρακρατηθεί από την προηγούμενη προκειμένου το κράτος να συνεχίσει να λειτουργεί. Για να εγκριθεί όμως η επόμενη δόση, απαιτείται να έλθει η τρόικα στην Αθήνα και να ελέγξει την πορεία υλοποίησης του μνημονίου. Κι εδώ αρχίζουν τα προβλήματα, καθώς είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν εμπόδια στην έγκριση λόγω του εκτροχιασμού. Διέξοδος από το αδιέξοδο υπάρχει μόνο αν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αποφασιστεί παράταση του προγράμματος αναδιάρθρωσης της Ελλάδας, που θα έχει ως αποτέλεσμα να μεταβληθούν και οι οικονομικές απαιτήσεις της τρόικας έναντι των Αθηνών. Η χρονική παράταση φαίνεται ότι πλέον μπορεί να γίνει αποδεκτή όπως προκύπτει από τις πρώτες αντιδράσεις των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ.
2. Ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών
Από τις βασικές προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης είναι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Μια εκκρεμότητα που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση Παπαδήμου, παρά το γεγονός ότι η υλοποίηση της διαδικασίας αυτής ήταν εντός του πλαισίου συμφωνίας των πολιτικών αρχηγών για τον σχηματισμό της. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα γίνει η διαδικασία και να εφαρμόσει αυστηρό χρονοδιάγραμμα.
Παράλληλα θα πρέπει να δημιουργήσει το ανάλογο κλίμα εμπιστοσύνης ώστε να σταματήσουν οι εκροές καταθετικών κεφαλαίων που παρατηρούνται τις τελευταίες εβδομάδες, προκειμένου να αποφευχθούν δυσάρεστες παρενέργειες.
Το φρένο στις εκροές σε πρώτη φάση και σε δεύτερη η επιστροφή καταθέσεων, μαζί με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, αποτελούν κρισιμότατο παράγοντα για την πορεία της οικονομίας. Και αυτό διότι θα επιτρέψει στις τράπεζες να επανέλθουν σε ομαλότερη λειτουργία και να συμβάλουν στην οικονομική ανάκαμψη. Αξίζει να σημειωθεί ότι καταλυτικό παράγοντα για τη βελτίωση της κατάστασης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα μπορεί να αποτελέσει μια απόφαση για ευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων. Και αυτό διότι πλέον δεν θα υπάρχει λόγος ανησυχίας και άρα μετανάστευσης κεφαλαίων εκτός Ελλάδας. Δεν αποκλείεται μάλιστα να έχουμε αυξημένες ροές καταθέσεων σε ελληνικές τράπεζες από επενδυτές που αναζητούν καλύτερες αποδόσεις, τις οποίες προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες στην παρούσα φάση προκειμένου να προσελκύσουν καταθετικά κεφάλαια και μέχρι του σημείου όπου θα υπάρξει ισορροπία προσφερόμενων επιτοκίων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
3. Φορολογία
Επείγουσα ανάγκη θα πρέπει να θεωρείται και η ψήφιση του φορολογικού νομοσχεδίου, η οποία έχει ήδη καθυστερήσει. Στο πρόσφατο παρελθόν είχαν γίνει συζητήσεις μεταξύ των κομμάτων για τις διατάξεις στις οποίες συμφωνούν, αλλά τα δεδομένα έχουν ήδη αλλάξει. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το περασμένο φθινόπωρο υπάρχει ένα πόρισμα για την «κατάργηση» του κώδικα βιβλίων και στοιχείων το οποίο δημιουργεί στην ουσία ένα νέο κώδικα απλούστερο, αλλά δεν λύνει τα τεράστια προβλήματα γραφειοκρατίας, πολυνομίας και διαφθοράς.
Είναι δε αξιοσημείωτο ότι η Επιτροπή για τον Κώδικα κλήθηκε να καταγράψει τον νέο κώδικα σε μια κόλλα χαρτί και αυτή παρέδωσε διατάξεις 130 σελίδων περίπου μετά από επιμονή στελεχών του ΥΠ.ΟΙΚ. που μετείχαν στην Επιτροπή. Στο πακέτο των αλλαγών στη φορολογία περιλαμβάνονται ο περιορισμός των φοροαπαλλαγών, αλλαγές στον ΦΠΑ με στόχο την απλοποίηση του συστήματος επιβολής του φόρου, το κλείσιμο 200 εφοριών έως το τέλος του έτους και μείωση συντελεστών φορολόγησης και στα κέρδη των επιχειρήσεων αλλά και των φυσικών προσώπων.
Μείζονος σημασίας είναι το θέμα της αύξησης των αντικειμενικών αξιών σε αγοραία επίπεδα. Και αυτό γιατί οι επιπτώσεις στην αγορά θα εξαρτηθούν από τις αλλαγές στη φορολογία. Το βέβαιο είναι ότι πρόκειται για αναγκαία τομή, καθώς περιορίζει τις δυνατότητες διακίνησης «μαύρου χρήματος» μέσω της αγοράς οικοδομής.
Η νέα κυβέρνηση, πάντως, θα βρεθεί αντιμέτωπη και με ένα άλλο πρόβλημα. Την αδυναμία καταβολής των φόρων από σημαντικό ποσοστό των φορολογουμένων που θα υποβάλλουν φορολογικές δηλώσεις. Αρκεί να αναφερθεί πως από το τέλος Ιουνίου και μετά θα πέσουν μαζεμένα φορολογικά βάρη (φόρος εισοδήματος, εισφορά αλληλεγγύης, τέλος επιτηδεύματος και φόροι ακινήτων) ύψους 9 δισ. ευρώ περίπου, που είναι αμφίβολο αν θα αποπληρωθούν από τα νοικοκυριά. Και αυτό όταν στα έσοδα καταγράφεται μεγάλη υστέρηση έναντι των στόχων, την οποία στο ΥΠ.ΟΙΚ. υπολογίζουν στο 1,3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, αλλά είναι πολύ πιθανόν να αποδειχθεί τελικά κατά πολύ υψηλότερη. Η Νέα Δημοκρατία έχει εντοπίσει το πρόβλημα και προωθεί τη λύση της χρονικής μετάθεσης της καταβολής. Το ζήτημα που γεννάται είναι ότι η μετάθεση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα εκτέλεσης του προϋπολογισμού, τα οποία ίσως δεν θα υφίστανται αν ληφθεί χρονική παράταση εκτέλεσης των στόχων του μνημονίου. Επιπλέον, η ύφεση φαίνεται ότι είναι πολύ βαθύτερη από αυτή που προβλέπει ο προϋπολογισμός, κι αυτό πρακτικά μεταφράζεται σε χαμηλότερα φορολογικά έσοδα.
4. Οι μισθοί και οι παρενέργειες
Την ίδια στιγμή, υπάρχει δέσμευση για νομοθετική ρύθμιση όσον αφορά στις μειώσεις των αποδοχών κατά μέσο όρο 12% στα ειδικά μισθολόγια, τα οποία δεν έχουν θιγεί σημαντικά από τις περικοπές. Ωστόσο δεν είναι δεδομένο ότι η μείωση θα είναι αυτού του ύψους. Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι τον Ιούνιο ουσιαστικά λήγει η περίοδος των αναδρομικών κρατήσεων δημοσίων υπαλλήλων για τις μειώσεις μισθών που αποφασίστηκαν τον περασμένο Νοέμβριο και εφαρμόστηκαν με καθυστέρηση. Αυτό σημαίνει ότι το κράτος θα έχει μεγαλύτερες ταμειακές ανάγκες, οι οποίες έχουν ήδη προϋπολογιστεί, αλλά την ίδια στιγμή θα βελτιωθεί και η ρευστότητα στην αγορά και θα δοθεί η δυνατότητα να πληρωθούν με μεγαλύτερη ευκολία οι φόροι καθώς και να υπάρξει καλύτερη αγορά για τις επιχειρήσεις.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η θετική επίδραση θα είναι πρόσκαιρη, αφού οι μισθοί έχει συμφωνηθεί να μείνουν παγωμένοι, ενώ οι ωριμάνσεις δεν θα εφαρμοστούν αν η ανεργία δεν πέσει κάτω από 10%, πράγμα που είναι προφανές ότι δεν προβλέπεται να συμβεί στο άμεσο μέλλον.
Ωστόσο δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι στον ιδιωτικό τομέα οι κοινωνικοί εταίροι θεωρούν πως η πορεία πτώσης των μισθών ουσιαστικά δεν οδηγεί πουθενά, όπως και επίσης και η κατάργηση της μετενέργειας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι συνθήκες διαπραγμάτευσης της νέας κυβέρνησης με τους εταίρους η οποία θα οδηγήσει σε καλύτερες συνθήκες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα.
5. Οι ιδιωτικοποιήσεις
Ενα από τα πιο καυτά μέτωπα που πρέπει να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση είναι αυτό των ιδιωτικοποιήσεων και πλέον η εκλογή της ΝΔ στην πρώτη θέση δημιουργεί θετική προσδοκία. Είναι σαφές ότι μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει ουσιαστικά τίποτα προς την κατεύθυνση αυτή και τα χρονοδιαγράμματα έχουν πέσει έξω, με ό,τι αυτό συνεπάγεται άμεσα και έμμεσα για την οικονομία. Υποτίθεται ότι το 2012 θα εισέρρεαν στα κρατικά ταμεία περί τα 3 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις και δεν έχει μπει ούτε ευρώ, με συνέπεια ο στόχος να θεωρείται απίθανο να επιτευχθεί, προκαλώντας παρενέργειες και στην εκτέλεση του προϋπολογισμού.
Υπενθυμίζεται ότι το μνημόνιο προβλέπει την ιδιωτικοποίηση έως το τέλος Ιουνίου των προγραμματισμένων πακέτων μετοχών των ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΛΠΕ, ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και του Διεθνούς Κέντρου Τύπου, που είναι προφανές πως δεν μπορεί να υλοποιηθεί.
6. Ληξιπρόθεσμες οφειλές
Στο σκέλος των δαπανών είναι προφανές ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να τρέξει με πολύ γρήγορους ρυθμούς, καθώς δεν έχουν προχωρήσει βασικές δράσεις για τις οποίες η Ελλάδα έχει δεσμευτεί. Ειδικότερα, μέχρι το τέλος Ιουνίου οφείλει η κυβέρνηση να δημοσιεύσει σχέδιο για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών από δημόσιους οργανισμούς και να διασφαλίσει ότι το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών σημειώνει σταθερή πτώση. Στην παρούσα φάση αυτό δεν συμβαίνει, καθώς στόχος είναι να μην ξεμείνει από χρήματα το κράτος και διογκώνονται οι υποχρεώσεις προς τον ιδιωτικό τομέα.
Αυτό έχει ως συνέπεια να στερείται η αγορά από πολύτιμα κεφάλαια για την επιβίωση των επιχειρήσεων.
7. Ανεργία
Την ίδια στιγμή, φουντώνει η ανεργία, με αποτέλεσμα να καθίσταται άμεση προτεραιότητα η αναζήτηση λύσεων υποστήριξης των ανέργων. Η Ν.Δ. υποστήριξε την επέκταση του χρόνου καταβολής επιδόματος ανεργίας στα δύο ενώ παράλληλα, υπάρχει δέσμευση έναντι των εταίρων για καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του μήνα ανεξάρτητη αξιολόγηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα της δομής και των δραστηριοτήτων του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και στη συνέχεια να παρουσιαστούν οι διορθωτικές ενέργειες για την αντιμετώπιση της αναποτελεσματικότητας που έχει διαπιστωθεί και να τεθούν ποσοτικοί στόχοι για τον αριθμό των ελέγχων αδήλωτης εργασίας που πρέπει να εκτελεστούν.
Η αδήλωτη εργασία προκαλεί τεράστια προβλήματα στα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία βρίσκονται ήδη στο στάδιο της κατάρρευσης και θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ωστόσο το κρισιμότερο ζήτημα είναι σε πρώτη φάση να σταματήσει η αύξηση της ανεργίας, πράγμα που δεν λύνεται μόνο με διοικητικά μέτρα, αλλά με συνολικό πακέτο πολιτικής που θα αναστρέψει την πορεία της οικονομίας και θα δημιουργήσει συνθήκες ανάπτυξης.
8. Απορρόφηση ΕΣΠΑ
Κρισιμότατος παράγοντας ανάπτυξης είναι η απορροφητικότητα των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Η Ε.Ε. έχει δείξει πρόθεση να παράσχει διευκολύνσεις, αλλά η ελληνική πλευρά μέχρι σήμερα δεν ανταποκρίνεται επαρκώς, με αποτέλεσμα να χάνονται πολύτιμα κονδύλια. Το μεγάλο στοίχημα της όποιας κυβέρνησης προκύψει μετά τις εκλογές είναι να ενεργοποιήσει τις διαδικασίες ώστε το ΕΣΠΑ να αποτελέσει έναν από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης. Σε αυτή την κατεύθυνση, ρόλο αναμένεται να έχει και η ομάδα Ράιχενμπαχ, ενώ δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στο τελευταίο μνημόνιο να λάβει μέτρα για την επιτάχυνση της απορρόφησης και την απλούστευση της υλοποίησης των έργων με α) χαρτογράφηση των ευθυνών και κατάργηση των περιττών σταδίων, β) ενοποίηση των διαχειριστικών ικανοτήτων, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τα υφιστάμενα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου. Προς το παρόν δεν έχει γίνει ουσιαστικά τίποτα και οι ρυθμοί στο προσεχές διάστημα θα πρέπει να είναι ιλιγγιώδεις. Εχουν γίνει συζητήσεις και επαφές επί κυβέρνησης Παπαδήμου, αλλά πέραν τούτου ουδέν.
9. Η καθημερινότητα του πολίτη
Πέρα από τα οικονομικά ζητήματα, η νέα κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη και με την κοινωνία, που ζητεί δικαιοσύνη και ίση αντιμετώπιση. Στο πλαίσιο αυτό, είναι υποχρεωμένη να προωθήσει πολιτικές που θα διευκολύνουν την καθημερινότητα του πολίτη και του μειώνουν το κόστος ζωής. Και τέτοιες πολιτικές αφορούν στον περιορισμό της γραφειοκρατίας, στην αναβάθμιση των υπηρεσιών Υγείας και Παιδείας και την πάταξη της διαφθοράς. Πρόκειται για τομείς στους οποίους η Ελλάδα δεν πάσχει από ελλιπή νομοθεσία, αλλά από εφαρμογή της, η οποία απαιτεί πολιτική βούληση.
10. Ασφάλεια και δικαιοσύνη
Το δεύτερο μεγάλο πολιτικό ζήτημα που καλείται να λύσει η κυβέρνηση είναι η εμπέδωση αισθήματος ασφάλειας στους πολίτες. Και η εμπέδωση της ασφάλειας σχετίζεται με την εφαρμογή των νόμων. Ομως μέχρι σήμερα η εφαρμογή ήταν χαλαρή, με αποτέλεσμα η εγκληματικότητα και η παραβατική συμπεριφορά σε κάθε επίπεδο της καθημερινότητας να έχουν αυξηθεί. Αυτή η εξέλιξη έδωσε το δικαίωμα σε κάποιους να κάνουν πολιτικά παιγνίδια, είτε αντικαθιστώντας το κράτος και πουλώντας προστασία είτε υπονομεύοντας το κράτος, παραβιάζοντας με απροκάλυπτο τρόπο νόμους κρίσιμους για τη χώρα, όπως αυτούς που αφορούν στη λαθρομετανάστευση.
Αν η επόμενη κυβέρνηση δεν τηρήσει την υποχρέωση του κράτους να εφαρμόζει τους νόμους ακριβοδίκαια και για όλους, τότε μπορεί να υπάρξουν επικίνδυνες εξελίξεις. Φυσικά, η ασφάλεια και η ευνομία σχετίζονται και με τον τρόπο λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Μια Δικαιοσύνη που απονέμει δίκαιο με πολύ μεγάλη καθυστέρηση είναι προφανές ότι δημιουργεί έδαφος για μεγαλύτερη ανομία, αφού στην ουσία υπάρχει σε μεγάλο βαθμό ατιμωρησία.
kostasxan.blogspot.com
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Σε επιφυλακή η Περιφέρεια Αττικής για ενδεχόμενο αναζωπυρώσεων
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Έμεινε εκτός και η Φώφη
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
