Ξαναζώντας τα Νέμεα

2012-06-21 06:37:04

Τα Νέμεα ήταν πανελλήνιοι αγώνες, που τελούνταν κάθε δύο χρόνια στο ιερό του Διός στη Νεμέα προς τιμήν του ήρωα Οφέλτη. Στην εικόνα, μία από τις παλαιότερες αγωνιστικές επιγραφές που αναφέρεται στις τέσσερις νίκες του Άριστι από τις Κλεωνές.

Νεμέα, Αρχαιολογικό Μουσείο.

της Ελίνας Γαληνού

Οι αγώνες των αρχαίων Ελλήνων που ξεχώρισαν μέσα στην Παγκόσμια Ιστορία του Πολιτισμού, ήταν τέσσερεις. Τα Ισθμια, τα Πύθια, τα Νέμεα και τα Ολύμπια.

Αυτοί οι αγώνες που διεξάγονταν σε κάθε έναν από τους τέσσερεις αυτούς τόπους, εναλλάξ κάθε χρόνο, αποτελούσαν τον λεγόμενο κύκλο των ιερών αθλητικών εορτών. Κατά το διάστημα της διεξαγωγής τους, μια ιερή εκεχειρία ανέστελλε κάθε πόλεμο και εχθροπραξία, και όλοι οι Ελληνες από την Μακεδονία ως την Κρήτη, έδιναν το παρόν. Η κίνηση αυτή υπογράμμιζε τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα των αγώνων, μέσω της κοινής ανθρώπινης υπόστασης των συμμετεχόντων σ΄αυτούς. Ηταν αν μη τι άλλο, μια συστηματική και τακτική προτροπή για ειρήνη, την πρώτη στην Ιστορία της ανθρωπότητας.

Οι ιερές αυτές αθλητικές γιορτές, γέννησαν τους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες και την φιλειρηνική ιδέα των Ηνωμένων Εθνών.

Σύμφωνα με την παράδοση, η χρονολογική αφετηρία των Νεμέων σηματοδοτείται το 573π.Χ και ο χρόνος διεξαγωγής τους, ήταν κάθε δύο χρόνια τη δεύτερη πανσέληνο μετά το θερινό ηλιοστάσιο. Θεωρείται ότι καθορίστηκαν προς τιμήν του γιού του βασιλιά Λυκούργου που έχασε πρόωρα τη ζωή του από δάγκωμα φιδιού. Σύμφωνα με τον χρησμό που δόθηκε στους γονείς του παιδιού κατά την γέννησή του, δεν έπρεπε να ακουμπήσει το χώμα πριν μάθει να περπατάει. Ομως, λέγεται ότι η παραμάνα του όταν συνάντησε τους Επτά επί Θήβαις και τους βοήθησε να βρούν μια πηγή να ξεδιψάσουν, ακούμπησε για λίγο το μωρό πάνω στη γή, σ΄ένα στρώμα από αγριοσέλινο. Οταν γύρισε, το μωρό είχε πεθάνει, και το γεγονός αυτό θεωρήθηκε κακός οιωνός για το ξεκίνημα της εκστρατείας κατά των Θηβών. Ετσι τα Νέμεα είχαν πάντα νεκρικό χαρακτήρα. Οι Ελλανοδίκες φορούσαν μαύρα ιμάτια και γύρω από το ιερό του Δία-που είχε αναλάβει προστάτης των αγώνων- φυτεύονταν κυπαρίσσια.

Αρχικά, ο έλεγχος των αγώνων ανήκε στην πόλη των Κλεωνών ενώ αργότερα, ανέλαβε την διοργάνωσή τους το Αργος. Οι αγώνες των πρώτων χρόνων ήταν γυμνικοί και ιππικοί. Αργότερα προστέθηκαν και οι μουσικοί. Το έπαθλο του νικητή ήταν ένα στεφάνι αγριοσέλινου που συμβόλιζε τον εφήμερο χαρακτήρα της νίκης.

Τον Απρίλιο του 1995 στο Μουσείο Μπενάκη, ανακοινώθηκε επίσημα η ίδρυση του Συλλόγου για την Αναβίωση των Νεμέων Αγώνων, με σκοπό ν΄αναβιώσει τα Νέμεα σαν τόπο διεθνούς αθλητικής συνάντησης. Συμμετοχή μπορούν να δηλώσουν όλοι, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, εθνικότητας, θρησκείας και γλώσσας. Μέχρι τώρα, ο Σύλλογος αριθμεί εκατοντάδες μέλη σε όλον τον κόσμο, ενώ έχουν συμμετάσχει στους αγώνες πάνω από 2500 άνθρωποι από 45 χώρες, ηλικίας 5-97 ετών. Το γεγονός ότι τόσοι άνθρωποι σήμερα έχουν διάθεση να τρέξουν πάνω στ΄αχνάρια των αρχαίων εκείνων αθλητών, επιβεβαιώνει την ανάγκη να βρίσκεται κοινός τόπος συμμετοχής σε αγώνες ευγενούς άμιλας, για τον μέσο άνθρωπο.

Το 1974 άρχισε η ανασκαφή του αρχαίου σταδίου της Νεμέας από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή. Στις εργασίες, πρωτοστάτησε ο αρχαιολόγος καθηγητής του Πανεπιστημίου Μπέρκλευ, δρ. Miller, ο οποίος με την επιμονή του, κατάφερε να αναδείξει το ευμεγέθες αρχαίο στάδιο, που είχε κτιστεί στα τέλη του 4ου αι.π.Χ. Τότε, η Νεμέα ήταν ένα τμήμα της πόλης-κράτους των Κλεωνών και κατοικούσαν εκεί, μόνο ιερείς. Το 1996 έγιναν οι πρώτοι αγώνες της νέας εποχής στα Νέμεα και ακολούθησαν οι επόμενοι, ανά τετραετία. Οικογένειες ολόκληρες, καθισμένες στις χωμάτινες πλαγιές, παρακολούθησαν τους εορτασμούς. Οι αθλητές ενδύθηκαν ομοιόμορφους χιτώνες στα αρχαία αποδυτήρια και εισήλθαν στο στίβο του Σταδίου, περνώντας από την ίδια θολωτή δίοδο που χρησιμοποιούσαν οι αθλητές τον 4ο π.Χ αιώνα. Η εκκίνησή τους έγινε από την ίδια λίθινη αφετηρία και στο τέλος της ημέρας, οι νικητές στεφανώθηκαν όπως τότε, με το στεφάνι από αγριοσέλινο. Η Πέμπτη Νεμεάδα αναμένεται στις 23 Ιουνίου 2012 και είναι ανοιχτή σε όσους θέλουν να ξαναζήσουν κάτι από τους αρχαίους ιερούς αγώνες ή να έρθουν σ΄επαφή με το υπέροχο εκείνο πνεύμα ειρήνης και ανθρωπισμού, που ακόμα ζεί στην γή της Νεμέας.
InfoGnomon

ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ