2020-04-21 02:46:01
Με μάσκες και γάντια η επιστροφή: Θα συνιστάται η χρήση τους σε γραφεία, εστιατόρια, καταστήματα και μέσα συγκοινωνίας Στο σπίτι οι ευπαθείς ομάδες:
Έξω ακόμη και οι 70άρηδες με καλή υγεία - Μέσα όσοι έχουν καρδιακά, διαβητικοί και με χαμηλό ανοσοποιητικό
Τον Μάιο οι μαθητές στα θρανία: Λίγες ώρες την εβδομάδα, με νέους σε ηλικία καθηγητές και χωρίς ευπαθείς γονείς
Σε μια νέα... επιστήμη ανάγεται, στην Ελλάδα και παγκοσμίως, η αποκλιμάκωση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, με τους ειδικούς να εισηγούνται τα επόμενα βήματα, αλλά να επισημαίνουν και τους κινδύνους, και την κυβέρνηση να βρίσκεται αντιμέτωπη με διλήμματα ιατρικού, κοινωνικού και οικονομικού περιεχομένου και να καλείται να σταθμίσει καλά τις αποφάσεις της.
Ανοίγουμε σιγά-σιγά - Το ζυγίζει ο Μητσοτάκης
Επιστήμονες και κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν συμφωνήσει σε ένα βασικό στοιχείο: ότι η πορεία εξόδου από το πεδίο των περιορισμών θα γίνει με προσεκτικά, σταδιακά και ελεγχόμενα βήματα
. Κάθε βήμα θα είναι ελεγχόμενο και κάθε επόμενο θα εξαρτάται από τα αποτελέσματα του προηγούμενου.Για την Ελλάδα ο χρόνος για την πορεία εξόδου από το πεδίο των περιορισμών έχει ήδη αρχίσει να μετράει αντίστροφα. Οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι κρίσιμες, καθώς θα αποτυπώσουν την αποτελεσματικότητα των μέτρων μέσα στον Απρίλιο και μάλιστα σε μία ιδιαίτερη συγκυρία για τους Ελληνες, μέσα στις ημέρες του Πάσχα, και ελπίζεται πως θα παγιώσουν τη θετική εικόνα που έχουν μέχρι τώρα οι ειδικοί. Στο ίδιο διάστημα οι Ελληνες αρμόδιοι θα παρακολουθούν με πολλή προσοχή πώς εξελίσσεται η κατάσταση στις ευρωπαϊκές χώρες -κυρίως σε Ισπανία, Αυστρία, Δανία-, οι οποίες θα έχουν τότε συμπληρώσει ικανό χρονικό διάστημα άρσης κάποιων μέτρων και θα μελετούν αν και πόσο τα νέα δεδομένα επηρέασαν το επιδημιολογικό τους φορτίο.
Τα συμπεράσματα από το εσωτερικό αλλά και την αλλοδαπή θα μπουν στο τραπέζι των τηλεδιασκέψεων, θα αξιολογηθούν και θα δρομολογήσουν τις αποφάσεις της κυβέρνησης, που, όπως όλα δείχνουν, θα θέσει σε εφαρμογή το Στρατηγικό Σχέδιο Σταδιακής Μετάβασης, όπως ονομάζεται ακριβώς, μετά τη δεύτερη εβδομάδα του Μαΐου. Το Σχέδιο θα ξεδιπλώνεται σε διαδοχικές φάσεις, διαφορετικές για κάθε τομέα της οικονομίας και για κάθε πληθυσμιακή ομάδα.
Καθώς η χώρα μας συμπληρώνει την όγδοη εβδομάδα που βρίσκεται αντιμέτωπη με την πανδημία και την έκτη εβδομάδα που εφαρμόζονται τα έκτακτα περιοριστικά μέτρα για την αναχαίτιση του κορωνοϊού SARS-CoV-2, επιστήμονες και κυβέρνηση βλέπουν με ικανοποίηση τα αριθμητικά δεδομένα που καταγράφουν πια σταθερά μείωση των ασθενών και των θανάτων καθώς και εκείνα που μετρούν τη μειωμένη μεταδοτικότητα της λοίμωξης COVID-19 και σχεδιάζουν ψύχραιμα και χωρίς βεβιασμένες κινήσεις την εθνική στρατηγική της σταδιακής αποκλιμάκωσης των μέτρων. Ολοι γνωρίζουν ότι δεν είναι κάτι εύκολο, τουναντίον. Η αποκλιμάκωση τέτοιων μέτρων δοκιμάζεται πρώτη φορά παγκοσμίως.
Το χρονοδιάγραμμα της εξόδου από τα μέτρα καταρτίζεται με πρώτο ορόσημο το δεύτερο 10ήμερο του Μαΐου, αλλά περιέχει και πολλά ανοιχτά χρονικά διαστήματα, όπως και πολλές εναλλακτικές προθεσμίες. Και αυτό διότι τα μέτρα θα αρχίσουν να αίρονται σταδιακά, αλλά δεν θα αφορούν ταυτόχρονα όλο τον πληθυσμό, ούτε με τον ίδιο τρόπο ούτε κατά τον ίδιο χρόνο, ενώ δεν αποκλείεται και η κατά τόπους, μερική ή ολική, άρση των μέτρων αποστασιοποίησης και περιορισμού κυκλοφορίας που έχουν εφαρμοστεί. Επίσης, καθίσταται σαφές ότι τα μέτρα θα μπορούν να αίρονται και να εφαρμόζονται εκ νέου κάθε φορά ή κατά τόπους ή και στο σύνολο της επικράτειας εάν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την έντονη κυκλοφορία του κορωνοϊού.
Στο κλίμα των ημερών, ακόμη και τα σοκολατένια πασχαλινά λαγουδάκια φορούν προστατευτικές μάσκες
Πώς μπήκαμε και πώς θα βγούμε
Η εφαρμογή των μέτρων ξεκίνησε στη χώρα στις 11 Μαρτίου με την αναστολή λειτουργίας όλων των εκπαιδευτικών μονάδων καθώς και όλων των εισαγγελιών και δικαστηρίων και συνεχίστηκε με το κλείσιμο, στις 14 Μαρτίου, εμπορικών κέντρων, εστιατορίων, καφετεριών, βιβλιοθηκών, κινηματογράφων, μουσείων, κομμωτηρίων κ.λπ. Στις 16 Μαρτίου ανεστάλη η λειτουργία όλων των χώρων θρησκευτικής λατρείας και δύο ημέρες αργότερα απαγορεύτηκε στο σύνολο της επικράτειας η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων. Η κλιμάκωση των έκτακτων περιοριστικών μέτρων κορυφώθηκε στις 23 Μαρτίου με τον περιορισμό της κυκλοφορίας των πολιτών σε όλη την επικράτεια. Χρειάστηκαν δηλαδή 13 ημέρες για να απλωθεί το δίχτυ των μέτρων με ζητούμενο να αναχαιτιστεί ο κορωνοϊός.
Στο σπίτι οι ευπαθείς ομάδες - Εξω ακόμη και οι 70ρηδες με καλή υγεία - Μέσα όσοι έχουν καρδιαγγειακά, διαβητικοί και με χαμηλό ανοσοποιητικό
Για τους ειδικούς που...σπουδάζουν τη νέα επιστήμη της στρατηγικής εξόδου από τα μέτρα, η αποτίμηση της πρώτης φάσης της αντιμετώπισης της πανδημίας είναι απλή: «Η πρώτη φάση, στο τέλος Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου, είχε πολύ υψηλό βαθμό δυσκολίας από πολιτικής άποψης, αλλά ήταν εύκολη από τεχνικής πλευράς. Και φυσικά δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος», εξηγεί στο «ΘΕΜΑ» επιστήμονας που συμμετέχει στις ομάδες εργασίας που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο της λειτουργίας της ειδικής επιτροπής η οποία έχει αναλάβει τη χάραξη της στρατηγικής εξόδου από τα μέτρα και την οποία συντονίζει ο υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Ακης Σκέρτσος.
Ωστόσο, η εκτίμηση για την επόμενη φάση αλλάζει. «Τώρα όμως αντιστρέφονται οι όροι. Η αποκλιμάκωση είναι μια πολιτική απόφαση με σχετικά χαμηλό βαθμό ευκολίας, αλλά έχει υψηλότατο βαθμό δυσκολίας από τεχνικής πλευράς: το πώς θα υλοποιηθεί ό,τι αποφασιστεί ή ό,τι αποφασίζεται είναι μια διαδικασία πρωτόγνωρη για το κράτος», περιγράφει ο ειδικός, αναφέροντας χαρακτηριστικά τις συνέργειες μεταξύ υπουργείων που απαιτούνται για την υλοποίηση των όποιων πολιτικών αποφάσεων δρομολογηθούν. Σε αντίθεση, δε, με το βραχύ χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε για την εφαρμογή των μέτρων, η άρση τους αναμένεται να εξελιχθεί σε μια μακρά διαδικασία, της οποίας μάλιστα δεν είναι ακόμη ορατός ο χρονικός ορίζοντας.
Τη δυσκολία της στρατηγικής εξόδου από τα μέτρα περιέγραψε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον κορωνοϊό, καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας, την περασμένη εβδομάδα: «Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποια μαγική συνταγή. Σε κάποιες χώρες η άρση αφορά τομείς της οικονομίας, όπως οι κατασκευές, σε άλλες, όπως η Δανία, ανοίγουν σταδιακά τα σχολεία και ειδικά αυτά που φιλοξενούν μικρότερα παιδιά, αλλά με πάρα πολύ αυστηρούς κανόνες. Στη Γερμανία, στις 20 Απριλίου, ανοίγουν καταστήματα μεγαλύτερα των 800 τετραγωνικών μέτρων. Πάλι με αυστηρό αριθμό εισερχομένων, αυστηρούς κανόνες υγιεινής. Παντού δυσκολίες, παντού αποστάσεις, παντού υγιεινή, αυτό θα είναι ο κοινός παρονομαστής».
Ποιες ομάδες θα υποβάλλονται σε μαζικά τεστ κατά προτεραιότητα
Σχέδιο αντίθετης διαδρομής
Η στρατηγική εξόδου από το πεδίο των μέτρων στη χώρα μας περιλαμβάνει, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, δύο οδικούς άξονες. Ο ένας είναι ακριβώς ο ίδιος με εκείνον που οδήγησε σε αυτό το πεδίο των περιοριστικών μέτρων, αλλά με αντίθετη κατεύθυνση. Ο άλλος άξονας έχει διαφορετική χάραξη από εκείνον που οδήγησε στα μέτρα, αλλά οδηγεί εκτός του περιοριστικού πεδίου.
Στην Ελλάδα οι σταθμοί του πρώτου οδικού άξονα ήταν πέντε, με πρώτο σταθμό το κλείσιμο σχολείων, επόμενο το κλείσιμο εκκλησιών, στη συνέχεια των κλειστών και ανοιχτών δημόσιων χώρων, των εμπορικών καταστημάτων και πέμπτο σταθμό τον περιορισμό μετακινήσεων. Από το τέλος της διαδρομής αυτής σχεδιάζεται να ξεκινήσει η επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση. Δηλαδή να αρθούν πρώτα οι περιορισμοί στις μετακινήσεις, στη συνέχεια να ανοίξουν τα εμπορικά καταστήματα, μετά οι κλειστοί και ανοιχτοί δημόσιοι χώροι, οι εκκλησίες και, τέλος, τα σχολεία. Η διάρκεια της διαδρομής σε αυτό τον άξονα σίγουρα δεν θα διαρκέσει 13 ημέρες, όσο διάστημα δηλαδή απαιτήθηκε για να διανυθεί η διαδρομή την πρώτη φορά. Η αντίθετη πορεία θα μπορούσε να ξεκινήσει μετά το πρώτο 10ήμερο του Μαΐου. Και ο δεύτερος άξονας περιλαμβάνει τους ίδιους σταθμούς, αλλά έχει διαφορετική χάραξη για να φτάσει σε αυτούς. Στην Ελλάδα οι μέχρι τώρα σχεδιασμοί βασίζονται κυρίως στον πρώτο οδικό άξονα. Σε κάθε σταθμό, με άλλα λόγια σε κάθε άρση μέτρου, θα υπάρχει ένα ικανό χρονικό διάστημα ώστε να αποτυπώνεται το αποτέλεσμα. Θα γίνεται αξιολόγηση και μετά, ανάλογα με το θετικό ή αρνητικό αποτύπωμα, θα συνεχίζεται η πορεία προς τον επόμενο σταθμό.
Ο δείκτης που θα επιτρέπει στους επιστήμονες να εισηγούνται κάθε φορά άρση μέτρου είναι ο δείκτης R0, ο οποίος αντιπροσωπεύει τον πραγματικό αριθμό αναπαραγωγής, δηλαδή υποδηλώνει πόσα άλλα άτομα κατά μέσο όρο μολύνει ένα μολυσμένο άτομο. Σε αυτή τη φάση ο δείκτης στην Ελλάδα είναι κάτω από 1, δηλαδή ένας ασθενής μπορεί να κολλήσει λιγότερο από έναν άνθρωπο, ενώ ο ίδιος δείκτης στις αρχές Μαρτίου ήταν 2, δηλαδή ένας ασθενής μπορούσε να μεταδώσει σε τουλάχιστον άλλους δύο τον ιό. Οσο ο R0 παραμένει κάτω από 1, τότε θεωρείται μια καλή ένδειξη για τη χαλάρωση των μέτρων. Βεβαίως, όπως έχει εξηγήσει ο κ. Τσιόδρας, ανεξάρτητα με τον δείκτη, «όσο υπάρχουν συνεχιζόμενες επιδημίες σε κάποιες περιοχές, σε χώρους υψηλού κινδύνου, πρέπει να παραμένουμε σε επιφυλακή». Και αυτό μπορεί να μεταφράζεται σε εφαρμογή μέτρων στις περιοχές όπου καταγράφεται επιδημική έξαρση.
Κλοιός προστασίας
Ωστόσο, όποια διαδρομή κι αν ακολουθηθεί, θα πρέπει να πληρούται μία βασική προϋπόθεση: η προστασία των ευπαθών ομάδων. Οι άνθρωποι ηλικίας άνω των 65 χρόνων ήταν και παραμένουν ο πληθυσμός-στόχος του αόρατου εχθρού SARS-CoV-2, καθώς λόγω της λοίμωξης Covid-19 οδηγούνται με ταχείς ρυθμούς στα νοσοκομεία με επιπλοκές. Τα υπουργεία Εργασίας, Υγείας και Εσωτερικών εργάζονται πυρετωδώς ώστε να ολοκληρώσουν το σχέδιο προστασίας αυτού του πληθυσμού.
Κρίσιμο ζήτημα που εξετάζεται είναι να αποσαφηνιστεί ποιος θα είναι ο ωφελούμενος πληθυσμός αυτού του πεδίου. Προφανώς δεν θα είναι όλοι οι ηλικιωμένοι, ούτε όλοι οι χρονίως πάσχοντες. Εάν, για παράδειγμα, κάποιος είναι ηλικίας 70 χρόνων και υγιής, θα μπορούσε να μη συγκαταλέγεται σε αυτό τον πληθυσμό. Ωστόσο, οι ηλικιωμένοι άνω των 75 χρόνων και όσοι αντιμετωπίζουν χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς και οι ανοσοκατασταλμένοι θα μπουν σε κλοιό προστασίας από τις υπηρεσίες του κράτους και στην επόμενη φάση, δεδομένου ότι αυτοί αποτελούν και τον ευπαθή πληθυσμό της πρώτης φάσης που διανύουμε. Σε αυτή τη φάση θεωρείται πολύ σημαντικό να ενημερωθούν για τον κίνδυνο που διατρέχουν τόσο οι ίδιοι όσο και οι οικείοι τους και να σταθμίσουν οι ίδιοι τις κινήσεις τους.
Στο πλαίσιο αυτό δρομολογείται ευρεία καμπάνια ενημέρωσης είτε μέσω της ΗΔΙΚΑ και του ΕΟΠΥΥ, μέσα δηλαδή από τη συνταγογράφηση και συνεπώς μέσα από τους γιατρούς ή τους φαρμακοποιούς, είτε και με δημόσια μηνύματα ώστε να ευαισθητοποιηθεί και ο οικογενειακός και κοινωνικός περίγυρος αυτών των ευπαθών ομάδων. Παράλληλα, προχωρά με ταχύ ρυθμό η στελέχωση των υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες θα φροντίζουν για την κάλυψη αναγκών των ηλικιωμένων και των ευπαθών ατόμων σε τρόφιμα, φάρμακα κ.ά., όπως και η συνεργασία με τα ασφαλιστικά ταμεία και τις τράπεζες για την καταβολή των συντάξεων με τρόπο που να ελαχιστοποιηθεί ο συγχρωτισμός.
Η επόμενη φάση
Κάθε σχεδιασμός που γίνεται και κάθε σενάριο που ξεδιπλώνεται βασίζεται σε δύο άξονες, σε ένα στέρεο και ανθεκτικό σύστημα υγείας, με επαρκείς υποδομές, κλίνες και προσωπικό, καθώς και σε ένα πλήρες δίκτυο εργαστηρίων για διενέργεια μαζικών τεστ για λοίμωξη Covid-19 στον πληθυσμό. Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας έχει αποδυθεί τις τελευταίες οκτώ εβδομάδες σε μια τεράστια προσπάθεια για την ανάπτυξη κλινών ΜΕΘ και την ενίσχυση του αδύναμου συστήματος υγείας. Εχει δρομολογήσει περί τις 4.824 προσλήψεις ιατρικού, νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού και έχει ολοκληρώσει 3.073 προσλήψεις, εκ των οποίων οι 381 αφορούν ιατρικό προσωπικό και οι 2.692 νοσηλευτικό και λοιπό υγειονομικό προσωπικό. Με τη συνεργασία και των ιδιωτών έχουν πλέον αναπτυχθεί 300 κλίνες ΜΕΘ για ασθενείς λόγω κορωνοϊού και 700 κλίνες ΜΕΘ για άλλα περιστατικά. Τα ελληνικά νοσοκομεία μέχρι και τον περασμένο Φεβρουάριο διέθεταν 565 κλίνες ΜΕΘ και άλλες 40 που είχαν παραχωρηθεί από τις ιδιωτικές κλινικές.
Στην παρούσα φάση, και με τη λήψη των περιοριστικών μέτρων χρειάστηκε να νοσηλευτούν έως και 95 ασθενείς σε ΜΕΘ, που σημαίνει ότι καλύφθηκε περίπου το 40% των διαθέσιμων κλινών. Στην επόμενη φάση και με τη σταδιακή άρση των μέτρων θεωρείται πιθανό να καλυφθεί μεγαλύτερος αριθμός κλινών ΜΕΘ, ίσως οι διπλάσιες από τις 95 που καλύφθηκαν τον προηγούμενο μήνα. Ωστόσο, πλέον οι εντατικολόγοι, όπως και όλοι οι γιατροί, γνωρίζουν ότι υπάρχει σύστημα εντατικής νοσηλείας και πως οι ασθενείς θα μπορούν να δώσουν τη γενναία μάχη τους στις συνθήκες που τους αξίζουν και όχι διασωληνωμένοι σε προαύλια και τέντες - όπως γινόταν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στο μεταξύ, έχουν συγκροτηθεί και οι 500 κινητές μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας οι οποίες θα παρέχουν κατ’ʼοίκον νοσηλευτικές υπηρεσίες και θα διενεργούν τα τεστ μοριακού ελέγχου στον πληθυσμό. Μάλιστα, σημαντικό ρόλο στη διενέργεια τεστ θα έχει και το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας. Δημιουργήθηκε, επίσης, Μητρώο Ασθενών Κορωνοϊού ως σημείο αναφοράς, έτσι ώστε τα απαραίτητα δεδομένα να βρίσκονται στη διάθεση των φορέων.
Η πλήρης ενεργοποίηση αυτή την εβδομάδα του δικτύου των 500 κινητών μονάδων που θα διενεργούν τεστ για τον κορωνοϊό στον πληθυσμό είναι ο άλλος βασικός άξονας που θα επιτρέψει μερικώς την άρση , αρχικά, των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Οι μονάδες θα διενεργούν δεκάδες τεστ καθημερινά, αλλά στοχευμένα σε συγκεκριμένους πληθυσμούς, π.χ. σε επαγγελματίες υγείας, ηλικιωμένους σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων ή εκτός αυτών, χρονίως πάσχοντες, σχολικές μονάδες, οικισμούς Ρομά, κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, σωφρονιστικά καταστήματα κ.ο.κ., ώστε να έχουν εικόνα σχετικά με τα ποσοστά μόλυνσης από τον κορωνοϊό στη χώρα. Για την προμήθεια δεκάδων χιλιάδων τεστ που θα αξιοποιηθούν τους επόμενους μήνες έχουν κινητοποιηθεί αρμοδίως οι υπηρεσίες του υπουργείου Υγείας, ενώ έχουν δρομολογηθεί και κάποιες διακρατικές συμφωνίες. Σημαντικό ρόλο θα συνεχίσει να έχει η ιχνηλάτηση επαφών και η περαιτέρω αξιοποίηση κάθε high-tech μέσου για πληροφορία και εντοπισμό. Εξίσου κομβική θεωρείται η ενίσχυση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και της Πολιτικής Προστασίας με προσωπικό.
Ο ρόλος της μάσκας
Ο τελευταίος περιορισμός που επιβλήθηκε, αυτός της μετακίνησης, θα είναι, όπως όλα δείχνουν, ο πρώτος που θα αρθεί μέσα στον Μάιο. Και θα ακολουθήσει το άνοιγμα των μικρών εμπορικών καταστημάτων και στη συνέχεια των χώρων υγειονομικού ενδιαφέροντος, όπως καφετέριες και εστιατόρια. Κάθε έξοδος από το σπίτι το επόμενο διάστημα φαίνεται όμως ότι θα γίνεται υπό την προϋπόθεση της χρήσης μάσκας. Τις προηγούμενες εβδομάδες οι μάσκες βρέθηκαν στο προσκήνιο αρνητικά, για υπερβολική ή κακή χρήση από τους πολίτες. Πλέον όμως όλοι οι διεθνείς οργανισμοί δημόσιας υγείας και οι ειδικοί συμφωνούν ότι η χρήση τους επαναπροσδιορίζεται στη φάση της άρσης των μέτρων.
Με μάσκα και γάντια και αυστηρούς κανόνες υγιεινής στον χώρο δρομολογείται και η επαναλειτουργία των χώρων υγειονομικού ενδιαφέροντος, των εμπορικών καταστημάτων και των εταιρειών. Προς την κατεύθυνση αυτή, η Επιτροπή που καταρτίζει το Στρατηγικό Σχέδιο Σταδιακής Μετάβασης έχει ζητήσει από τα υπουργεία Εργασίας και Υγείας να ολοκληρώσουν τον υγειονομικό χάρτη για τους χώρους εργασίας, ανάλογα με τον πυρήνα κάθε χώρου, για την επόμενη φάση της ζωής μας με τον κορωνοϊό. Βασικά σημεία του θα είναι η φυσική αποστασιοποίηση των 2 μέτρων, η ατομική υγιεινή σε κάθε χώρο εργασίας και ο έλεγχος για την τήρηση όλων όσα προβλέπονται. Στο πλαίσιο αυτό θα καταγραφούν αλλαγές, π.χ., στον αριθμό των εισερχομένων στα εμπορικά καταστήματα, στις υποχρεώσεις του εργοδότη έναντι των εργαζομένων για τα μέσα προστασίας τους, στον αριθμό των πελατών στα εστιατόρια ή στα καφέ. Τα τραπεζοκαθίσματα θα εμφανιστούν και πάλι, ωστόσο θα είναι σημαντικά μειωμένος ο αριθμός τους ώστε να τηρείται η απόσταση των 2 μέτρων μεταξύ τους.
Εντατικοποίηση των μέτρων σήμερα και αύριο με ελέγχους και διπλά πρόστιμα. Από την επόμενη εβδομάδα ο Νίκος Χαρδαλιάς θα ασχοληθεί με το σχέδιο επιστροφής στην κανονικότητα
Βγαίνουμε ανάποδα
του Μανώλη Γαλάνη
Γιατί τα κατεπείγοντα πρώτα μέτρα της καραντίνας θα αρθούν τελευταία με βάση τον κυβερνητικό σχεδιασμό
Η 25η Φεβρουαρίου 2020 αποτελεί την καθοριστική ημερομηνία στην εθνική προσπάθεια αποφυγής και περιορισμού της διάδοσης του κορωνοϊού στην ελληνική επικράτεια. Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) την ημέρα εκείνη ορίστηκε ο βασικός πυλώνας της στρατηγικής ανάσχεσης της νόσου μέσω της υιοθέτησης κατεπειγόντων περιοριστικών μέτρων, τα οποία και θα αρθούν τελευταία, βάσει του κυβερνητικού σχεδιασμού.
Τα μέτρα που επιβλήθηκαν είναι:
- Προσωρινή αναστολή της λειτουργίας σχολείων δημόσιων και ιδιωτικών καθώς και χώρων θρησκευτικής λατρείας.
- Προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας θεάτρων, κινηματογράφων, χώρων αθλητικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, ιδιωτικών επιχειρήσεων, δημόσιων υπηρεσιών και οργανισμών, καθώς και γενικά χώρων συνάθροισης κοινού.
- Προσωρινή επιβολή περιορισμού κατ’ οίκον για τη μη διάδοση της νόσου.
- Επιβολή προληπτικών ελέγχων σε όλες τις πύλες εισόδου της χώρας.
- Προσωρινός περιορισμός των συνδέσεων με χώρες μεγάλης διάδοσης της νόσου.
- Περιορισμός της κυκλοφορίας μέσων μεταφοράς εντός της επικράτειας.
- Υποχρεωτική υποβολή σε κλινικό και εργαστηριακό ιατρικό έλεγχο προσώπων για τα οποία υπάρχουν εύλογες υπόνοιες ότι μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο.
11 Μαρτίο: Με νέα ΠΝΠ αποφασίζεται η προσωρινή αναστολή λειτουργίας των σχολείων, των δικαστηρίων και εισαγγελιών της χώρας. Επιπλέον, ματαιώνονται οι παρελάσεις για την εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου.
14 Μαρτίου: Κλείνουν εμπορικά κέντρα, εστιατόρια, καφετέριες, κέντρα διασκέδασης, βιβλιοθήκες, κινηματογράφοι, μουσεία, καζίνο, αθλητικές εγκαταστάσεις, θεματικά πάρκα, κομμωτήρια, κουρεία, κέντρα αισθητικής. Επιβάλλεται η αναλογία του ενός ατόμου ανά 10 τ.μ και με ελάχιστη απόσταση τα 2 μέτρα μεταξύ τους.
16 Μαρτίου: Τίθεται σε εφαρμογή η αναστολή λειτουργίας όλων των χώρων θρησκευτικής λατρείας.
18 Μαρτίου: Προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων στο σύνολο της επικράτειας. Ανοιχτά παραμένουν μόνο τα σούπερ μάρκετ, τα καταστήματα τροφίμων, τα φαρμακεία, οι τράπεζες και τα πρατήρια καυσίμων. Στις 6 το πρωί της ημέρας εκείνης απαγορεύεται και η είσοδος στη χώρα μας πολιτών εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης.
23 Μαρτίου: Τα περιοριστικά μέτρα κορυφώνονται όταν επιβάλλεται περιορισμός της κυκλοφορίας πολιτών σε όλη την επικράτεια. Το μέτρο έχει ήδη παραταθεί έως τις 27 Απριλίου, με εξαίρεση συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές με υψηλό επιδημιολογικό φορτίο, για τις οποίες προβλέπεται κατ’ οίκον περιορισμός των κατοίκων τους.
Με τραπεζάκια έξω η άρση του lockdown
του Στέλιου Μορφίδη
Εντατικοποίηση των μέτρων σήμερα και αύριο με ελέγχους και διπλά πρόστιμα. Από την επόμενη εβδομάδα ο Νίκος Χαρδαλιάς θα ασχοληθεί με το σχέδιο επιστροφής στην κανονικότητα
Σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσουν τα εμπορικά καταστήματα - Πώς θα γίνει η διαδικασία με βάση τον κυβερνητικό σχεδιασμό - Τι εργαλεία θα χρησιμοποιηθούν
Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι η αρχή θα γίνει από την εστίαση και σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσουν τα εμπορικά καταστήματα. Η συγκεκριμένη προτεραιότητα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στηρίζεται σε δύο άξονες: αφενός να ξεκινήσει και πάλι η δραστηριότητα τμημάτων της αγοράς που θα ενισχύσουν την οικονομία αλλά και τα δημόσια οικονομικά, αφετέρου να μπορούν να τηρηθούν περιοριστικοί κανόνες στο κομμάτι της ασφάλειας υγείας.
«Θα ξεκινήσουμε από τα καταστήματα που μπορούμε να ελέγξουμε ότι μπορούν να τηρηθούν οι κανόνες. Να είναι σε θέση να ελέγξουν την είσοδο, να μπορούν να τηρηθούν τα τετραγωνικά ανά πελάτη κ.ο.κ. Επίσης, από επιχειρήσεις που μπορούν να το σηκώσουν ως βάρος, διότι αναγνωρίζουμε ότι η επανεκκίνηση για κάποιους θα είναι μια δύσκολη διαδικασία. Και φυσικά, θα ξεκινήσουμε από εκεί που το Δημόσιο μπορεί να έχει γρήγορα λεφτά και έσοδα ώστε να τονωθούν και τα ταμεία του, τα οποία προς το παρόν μόνο δίνουν», λέει στο «ΘΕΜΑ» πηγή από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Κάπως έτσι, και με δεδομένο ότι ο χώρος της εστίασης γενικότερα -καφέ, εστιατόρια και μπαρ- συγκεντρώνει περίπου το 30% των καταναλωτικών δαπανών, αυτομάτως μπαίνει, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, πρώτος στη λίστα με τους τομείς της οικονομίας που θα επαναλειτουργήσουν. Αυτό όμως θα γίνει με αυστηρούς για την ασφάλεια της υγείας όρους.
Πώς θα γίνει η άρση
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η άρση θα αφορά σε πρώτο στάδιο καταστήματα με υπαίθριους χώρους. Επίσης, αναμένεται να προσδιοριστούν όρια στους πελάτες ανά τ.μ. κάθε καταστήματος, όπως επίσης και στα τραπεζοκαθίσματα, τα οποία μάλιστα θα πρέπει να τηρούν αποστάσεις ασφαλείας. Γι’ αυτό εξάλλου και το σκεπτικό των Αρχών είναι τα καταστήματα να λειτουργήσουν περίπου με το 1/3 των τραπεζοκαθισμάτων που είχαν.
Σημειωτέον ότι ο κλάδος της εστίασης, με περίπου 90.000 επιχειρήσεις και 270.000 απασχολούμενους (370.000 αν συνυπολογιστούν και τα συμβοηθούντα μέλη οικογενειών με α’ βαθμό συγγένειας που δεν ασφαλίζονται), τζιράρει ετησίως γύρω στα 4 δισ. ευρώ. Παράλληλα όμως αποτελεί και τον τελικό κρίκο μιας μεγαλύτερης αλυσίδας τομέων της οικονομικής δραστηριότητας (αρτοποιεία, οπωροπωλεία, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, κάβες, βιομηχανία έως και την πρωτογενή παραγωγή) με πολλαπλό αντίκτυπο.
Με δεδομένο ότι ο χώρος της εστίασης συγκεντρώνει περίπου το 30% των καταναλωτικών δαπανών, αυτομάτως μπαίνει πρώτος στη λίστα με τους τομείς της οικονομίας που θα επανα-λειτουργήσουν
Εμπορικοί δρόμοι
Λίγο μετά την εστίαση, σειρά θα πάρουν τα εμπορικά καταστήματα λιανικής που βρίσκονται σε εμπορικούς δρόμους. Σε αυτή την περίπτωση θα ισχύσουν οι στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής που τηρούνται σήμερα στα καταστήματα τροφίμων. Κοινώς, ένας πελάτης ανά 15 τ.μ. του καταστήματος, τήρηση αποστάσεων και ατομικά μέτρα προστασίας της υγείας. «Το να ανοίξει και πάλι η αγορά είναι από μόνο του κάτι θετικό, αφού το γενικό lockdown είναι θάνατος. Ωστόσο υπάρχουν πολλές προκλήσεις και προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν», τονίζει στο «ΘΕΜΑ» ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) Γιώργος Καββαθάς, ο οποίος προέρχεται από τον κλάδο της εστίασης.
«Ειδικά το πρώτο διάστημα θα είναι πολύ δύσκολο. Πώς θα έρθει στα καταστήματα ο κόσμος όταν ακόμα η γενική οδηγία είναι “βάλε μάσκα και μην έχεις επαφές με κόσμο”; Ειδικά για τα εστιατόρια, αυτό ενέχει μεγάλο ρίσκο. Ας αφήσουμε όλα τα υπόλοιπα, και να δούμε μόνο τι θα σερβίρει. Τι προμήθειες πρέπει να κάνω; Πόσες μερίδες να υπολογίσω; Τα περισσότερα προϊόντα είναι ευαλλοίωτα. Περιττό να σας πω τι ζημιά προκλήθηκε όταν ανακοινώθηκε το lockdown Παρασκευή βράδυ... Ολα τα καταστήματα είχαν κάνει προμήθειες για το Σαββατοκύριακο και πήγαν όλες στα σκουπίδια. Γι’ αυτό και επικρατεί επιφυλακτικότητα μεταξύ των επιχειρηματιών του χώρου. Πολλοί μου λένε ότι ίσως καθυστερήσουν να ανοίξουν, για να δουν πώς θα πάει η αγορά τις πρώτες ημέρες. Εξάλλου, για να επαναλειτουργήσουν θα χρειαστεί άμεσα ένα σημαντικό κεφάλαιο κίνησης, το οποίο δεν μπορεί και αυτό να έρθει από δανεικά», τονίζει.
Σε κάθε περίπτωση, πληροφορίες αναφέρουν ότι από την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να ξεκινήσουν εντατικότερες συσκέψεις στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων προκειμένου να συνταχθεί συγκεκριμένο σχέδιο με αναλυτικές προβλέψεις για το τι θα περιλαμβάνει κάθε στάδιο της διαδικασίας άρσης των περιορισμών στην αγορά.
Εργασία 15 μέρες το μήνα και μισός μισθός
της Μαίρης Λαμπαδίτη
Με το εκ νέου άνοιγμα των επιχειρήσεων που έμειναν κλειστές ο εργοδότης μπορεί να απασχολεί τον εργαζόμενο δύο εβδομάδες τον μήνα με το 50% του μισθού του, ενώ θα δίνεται κρατική ενίσχυση για αποκατάσταση των κομμένων αμοιβών
Φρένο στην ανεργία και σταδιακή επαναφορά της ομαλότητας στην αγορά εργασίας είναι το επόμενο πλάνο της κυβέρνησης, που θα τεθεί σε εφαρμογή μετά τις 5 Μαΐου. Η αποκλιμάκωση των μέτρων θα επιτρέψει σε έναν αριθμό εργοδοτών να ανοίξουν τις επιχειρήσεις τους κάτω από αυστηρούς όρους υγειονομικής προστασίας και να απασχολήσουν μέρος του προσωπικού τους. Αναμένεται να επαναλειτουργήσουν υπαίθρια καφέ, εστιατόρια και μικρά εμπορικά καταστήματα, ενώ θα επιδοτηθεί ο εσωτερικός τουρισμός, προκειμένου να λειτουργήσουν κάποιες ξενοδοχειακές μονάδες, καθώς παραμένει θολό το τοπίο σε ό,τι αφορά τις αφίξεις από το εξωτερικό.
Ενα από τα πρώτα όπλα που θα δοθεί στις επιχειρήσεις που θα ανοίξουν είναι η δυνατότητα χρήσης της εκ περιτροπής εργασίας για τους επόμενους 6 μήνες προκειμένου να αποκατασταθεί σταδιακά η ομαλότητα στην αγορά. Σύμφωνα με τη ρύθμιση που ήδη ισχύει, οι επιχειρήσεις που αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους των εργαζομένων τους και όχι του συνόλου μπορούν για τους υπόλοιπους εργαζόμενους που δεν μπαίνουν σε αναστολή να κάνουν χρήση του μέτρου της εκ περιτροπής εργασίας.
Αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα απασχολείται τουλάχιστον δύο εβδομάδες τον μήνα και θα αμείβεται με το 50% του μισθού του. Δηλαδή μια επιχείρηση εστίασης που απασχολεί 10 άτομα θα έχει τη δυνατότητα με νέα υποβολή δήλωσης να αναγγείλει ότι διατηρεί τους 5 σε καθεστώς αναστολής της σύμβασης, ενώ οι άλλοι 5 θα εργάζονται με εκ περιτροπής εργασία.
Το μέτρο που θα χαρακτηριζόταν πρωτοφανές ακόμα και σε εποχές μνημονίων ήδη εφαρμόζεται γενικευμένα στη Γερμανία με τη σύμφωνη γνώμη των συνδικάτων, ως ασπίδα προστασίας για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Η αγωνία του οικονομικού επιτελείου είναι να ελεγχθεί η ανεργία η οποία, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, αναμένεται να εκτοξευτεί στο 22,3% το 2020.
Τα πρώτα δυσοίωνα στοιχεία δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι το κύμα της ανεργίας θα φουντώσει από τον τουρισμό και την εστίαση εξαιτίας των προσλήψεων που δεν έγιναν. Χαρακτηριστικό είναι ότι από το θετικό ισοζύγιο του συστήματος «Εργάνη» τον Μάρτιο απουσιάζουν εντελώς τα επαγγέλματα των κλάδων εστίασης και καταλυμάτων (σερβιτόροι, τραπεζοκόμοι, μπάρμαν, υπάλληλοι υποδοχής πελατών ξενοδοχείων, εστιατορίων, καταστημάτων κ.λπ.). Η αναχαίτιση της ανεργίας, ωστόσο, θα εξαρτηθεί από τον βηματισμό της αποκλιμάκωσης των περιοριστικών μέτρων, αλλά και από τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων που θα βγάλει από το οπλοστάσιό της η κυβέρνηση με τη συμβολή και του ευρωπαϊκού πακέτου χρηματοδότησης.
Την ίδια ώρα οι επιχειρηματίες εκφράζουν τον προβληματισμό τους για τη δυνατότητα που έχουν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, με δεδομένο ότι η καταναλωτική κίνηση αναμένεται μειωμένη εξαιτίας της αρνητικής ψυχολογίας.
Οι κομμένες αμοιβές
Για να αποκατασταθεί μέρος των κομμένων αμοιβών, το υπουργείο Εργασίας μελετά σχέδιο προσαύξησης των μισθών των εργαζομένων που εργάζονται υπό καθεστώς ευέλικτων μορφών απασχόλησης, με στόχο να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας όταν παρέλθει το διάστημα της απαγόρευσης των απολύσεων.
Το σχέδιο που βασίζεται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «SURE» προβλέπει καταβολή προσαύξησης μισθού με αντίστοιχη προσαύξηση έως και στο διπλάσιο ύψος των ασφαλιστικών εισφορών.
Το πρόγραμμα θα επιτρέπει στα κράτη-μέλη να πληρώνουν επί της ουσίας τους μισθούς των εργαζομένων των επιχειρήσεων που μειώνουν την παραγωγή και τις ώρες εργασίας ώστε να μη χρειαστεί να κάνουν απολύσεις.
Παράλληλα, ως γενναίο κίνητρο για νέες προσλήψεις, μελετάται η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών σε συνδυασμό με τη σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από την 1η Ιουνίου, όπως έχει ήδη νομοθετηθεί.
Ωστόσο, αν υποθέσουμε ότι ο επιχειρηματίας δεν θέλει να κάνει χρήση της εκ περιτροπής απασχόλησης, αλλά επιθυμεί να ενεργοποιήσει το σύνολο του προσωπικού του, θα πρέπει να περιμένει να προβλεφθεί νέο νομοθετικό πλαίσιο, καθώς οι έκτακτες ρυθμίσεις που βρίσκονται σε ισχύ δεν καλύπτουν τη διακοπή της αναστολής της σύμβασης προκειμένου να επιστρέψει ο εργαζόμενος στο πόστο του.
Η ρύθμιση που δίνει -κατ’ εξαίρεση- τη δυνατότητα στην επιχείρηση που πλήττεται να διακόπτει την αναστολή σύμβασης των εργαζομένων αφορά μόνο την περίπτωση επίταξής της από δημόσια αρχή, καθώς για την κάλυψη έκτακτων, μη αναβαλλόμενων και ανελαστικών αναγκών για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι τα ξενοδοχεία που επιτάχθηκαν προκειμένου να φιλοξενήσουν επιβάτες σε καραντίνα. Οι υπάλληλοι που διέκοψαν την αναστολή, όπως προβλέπει η ρύθμιση, θα πληρωθούν από τους ξενοδόχους για όσο διάστημα παρείχαν τις υπηρεσίες τους.
Επομένως, αν ανοίξουν τα υπαίθρια καφέ και τα εμπορικά καταστήματα δεν μπορούν να επικαλεστούν έκτακτες ανάγκες για να διακόψουν την αναστολή. Θα χρειαστεί λοιπόν νέο νομοθετικό πλαίσιο για να καλυφθεί η επιστροφή στην εργασία.
Σπριντ στο τέλος για να μη χαθεί 100% ο τουρισμός
της Στεφανίας Σούκη
Με τα σωστά υγειονομικά πρωτόκολλα θα μπορέσουμε να ξεκινήσουμε την τουριστική σεζόν - Οι Ελληνες μπορούν να δώσουν φέτος μια ανάσα στον κλάδο
Στα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα ισχύσουν την επόμενη μέρα για τα ταξίδια και, κυρίως, στο αν οι Βρυξέλλες θα καταφέρουν να υιοθετήσουν αυτή τη φορά κοινή στάση στην επανεκκίνηση -σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στο ξεκίνημα της κρίσης του κορωνοϊού, όπου κάθε χώρα υιοθέτησε τη δική της στρατηγική- στρέφεται τώρα το ενδιαφέρον των εγχώριων τουριστικών φορέων προκειμένου να περισώσουν ό,τι είναι δυνατό από τη φετινή σεζόν, η οποία θεωρείται λίγο πολύ χαμένη.
Στα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα ισχύσουν την επόμενη μέρα για τα ταξίδια και, κυρίως, στο αν οι Βρυξέλλες θα καταφέρουν να υιοθετήσουν αυτή τη φορά κοινή στάση στην επανεκκίνηση -σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στο ξεκίνημα της κρίσης του κορωνοϊού όπου κάθε χώρα υιοθέτησε τη δική της στρατηγική- στρέφεται τώρα το ενδιαφέρον των εγχώριων τουριστικών φορέων, προκειμένου να περισώσουν ό,τι γίνεται περισσότερο από τη φετινή σεζόν, η οποία θεωρείται, λίγο πολύ, χαμένη. Μέρος του χαμένου εδάφους υπολογίζεται να ανακτηθεί το 2021, ώστε το 2022 πια ο κλάδος να έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει στα επίπεδα όπου ήταν το 2018, όταν οι τουριστικές εισπράξεις ξεπέρασαν το ορόσημο των 16 δισ. ευρώ.
«Στο ξεκίνημα της κρίσης οι Βρυξέλλες απέτυχαν να έχουν κοινό συντονισμό και η κάθε χώρα κινήθηκε με χωριστή στρατηγική. Στην παρούσα φάση, με το βλέμμα στην επανεκκίνηση και τη σταδιακή άρση των απαγορεύσεων, το μεγάλο ζητούμενο είναι αν θα μπορέσει η Ευρώπη να λειτουργήσει πιο κεντρικά και συντονισμένα. Είναι κρίσιμο για τον κλάδο του τουρισμού, όποιος θέλει να ταξιδέψει να γνωρίζει ποιοι θα είναι οι κανόνες και οι προϋποθέσεις της επόμενης μέρας. Δεν είναι δυνατόν το βάρος αυτό να πέφτει στη χώρα υποδοχής του επισκέπτη. Εφόσον έχουμε σωστά υγειονομικά πρωτόκολλα, θα μπορέσουμε να ξεκινήσουμε φέτος την τουριστική σεζόν, όποτε κι αν γίνει αυτή η επανεκκίνηση και παρά το γεγονός ότι το 2020 φαίνεται να έχει χαθεί κατά το μεγαλύτερο ποσοστό για τον ελληνικό τουρισμό», δηλώνουν οι επιτελείς του τουρισμού.
Οι δηλώσεις, πάντως, των Ευρωπαίων ηγετών ενισχύουν την άποψη περί πλήρους κατάρρευσης του κλάδο τη φετινή χρονιά. Μετά την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία συνέστησε να αποφεύγονται φέτος τα σχέδια για διακοπές γιατί δεν μπορεί να υπάρξουν αξιόπιστες προβλέψεις για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ήρθαν και οι δηλώσεις της Ανγκελα Μέρκελ περί «εύθραυστης επιτυχίας» μέχρι στιγμής της Γερμανίας ενώ συνέστησε στους πολίτες να αποφεύγουν τα ταξίδια. «Οσο δεν υπάρχει φάρμακο και, κυρίως, εμβόλιο, θα ζούμε με τον κορωνοϊό», δήλωσε η καγκελάριος, δίνοντας το στίγμα ότι η επανεκκίνηση στα ταξίδια έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά.
Ετσι, λοιπόν, η χαμένη τουριστικά χρονιά έχει φουντώσει και τις συζητήσεις για τη «μονοκαλλιέργεια» της ελληνικής οικονομίας και τις προβλέψεις εντός και εκτός Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένου και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, για βουτιά του ΑΕΠ φέτος, από τη στιγμή που η Ελλάδα είναι από τις χώρες του ΟΟΣΑ με τα μεγαλύτερα ποσοστό εξάρτησης από τον τουριστικό κλάδο. Με βάση τα νούμερα του 2019, η άμεση συνεισφορά του τουρισμού στο ελληνικό ΑΕΠ με 25 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 18,18 δισ. είναι άμεσες τουριστικές εισπράξεις και κρουαζιέρα, αλλά και εσωτερικός τουρισμός, επενδύσεις, μεταφορές) αντιστοιχεί σε 13%. Αν ληφθούν, δε, υπόψη και οι πολλαπλασιαστές του κλάδου, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ και το ΙΟΒΕ (2,2 έως 2,65), η άμεση και έμμεση συνεισφορά φτάνει στο 30%. Υπάρχουν ολόκληρες περιοχές της χώρας με συντριπτική εξάρτηση από τον κλάδο, όπως το 97% του ΑΕΠ στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, το 71% στα νησιά του Ιονίου, το 50% στην Κρήτη κ.ο.κ.
Στον αέρα τα έσοδα
Αυτή τη στιγμή τα έσοδα είναι στον αέρα πολύ περισσότερο, αφού ουδείς γνωρίζει πότε θα ανοίξουν εκ νέου τα ξενοδοχεία συνεχούς και εποχικής λειτουργίας, τα οποία παραμένουν κλειστά στο σύνολό τους έως το τέλος Απριλίου και μέχρι νεωτέρας. Επί του παρόντος και μετά την πρώτη δέσμη μέτρων που ελήφθησαν ώστε ο κλάδος να μπει σε καθεστώς μίνιμουμ λειτουργίας συντήρησης -«safe mode», όπως επαναλαμβάνουν οι τουριστικοί φορείς-, ο τουρισμός, από τους πλέον πληγέντες τομείς πανευρωπαϊκά λόγω του κορωνοϊού, δεν αναμένεται να είναι στο πρώτο στάδιο της επανεκκίνησης της οικονομίας.
Από το υπουργείο Τουρισμού διαμηνύουν ότι οι αποφάσεις για την επανεκκίνηση θα ληφθούν σε πλήρη συντονισμό και καθ’ υπόδειξιν ειδικών και της ομάδας του κ. Σωτήρη Τσιόδρα. Το πιθανότερο είναι η επαναλειτουργία να γίνει σταδιακά, ξεκινώντας από τα 12μηνης λειτουργίας και εν συνεχεία θα ακολουθήσουν τα εποχικής στα νησιά. Ειδικά ως προς τις μονάδες εποχικής λειτουργίας, οι εκτιμήσεις των ξενοδόχων αναφέρουν ότι φέτος τουλάχιστον 3 στα 10 ξενοδοχεία θα μείνουν κλειστά, με πολλούς επιχειρηματίες στα νησιά είτε να προχωρούν σε συνεργασίες, είτε, αν διαθέτουν περισσότερες από μία μονάδες, να συμπτύσσουν τις δραστηριότητές τους.
Επιπλέον, στο αμέσως προσεχές διάστημα είναι πολλά τα ζητήματα και σε πολλαπλά μέτωπα για τα οποία θα αναζητηθεί η χρυσή τομή σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να γίνει η επανεκκίνηση στα ταξίδια: από τις αποστάσεις μέσα στα αεροπλάνα, που σίγουρα δεν μπορούν να πετούν με πληρότητα 20% για να έχουν πολλές κενές θέσεις ανάμεσα στους επιβάτες γιατί τότε θα είναι μη αποδοτικές οι πτήσεις, μέχρι τις αποστάσεις στα ξενοδοχεία, στα τραπέζια του πρωινού και τις ξαπλώστρες στις παραλίες. Οι υγειονομικοί όροι λειτουργίας στην επανέναρξη θα είναι πρώτης προτεραιότητας και εδώ εμπίπτουν και τα τυχόν τεστ που ζητούν οι τουριστικοί φορείς στις εισόδους της χώρας (αεροδρόμια, λιμάνια), στις βασικές τουριστικές υποδομές (μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ.), αλλά και στα ξενοδοχεία, ακόμη και για τον έλεγχο του προσωπικού.
Για τον πρώτο καιρό μετά την επανεκκίνηση, από τον Ιούνιο και μετά, ως τονωτική ένεση για την επόμενη μέρα στις τουριστικές επιχειρήσεις είναι κρίσιμος ο ρόλος και του εσωτερικού τουρισμού, έστω κια αν είναι πολύ μικρό το ποσοστό του επί του συνόλου των διανυκτερεύσεων - μόλις στο 10% έναντι του 90% που είναι το ποσοστό του εισερχόμενου τουρισμού. «Ο εσωτερικός τουρισμός δεν μπορεί να κάνει την ανατροπή για φέτος, δεν είναι εισαγόμενα έσοδα, πρόκειται για χρήμα στο εσωτερικό που ουσιαστικά αναμοχλεύεται και ανακυκλώνεται», σχολιάζει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέξανδρος Βασιλικός. Με το σκεπτικό ότι οι Ελληνες μπορούν να δώσουν μιαν ανάσα φέτος στον κλάδο, στα προσεχή πλάνα του υπουργείου Τουρισμού είναι να αναβιώσουν παλιά προγράμματα που ίσχυαν προ μνημονίων και επιπλέον να ενισχυθούν τα κονδύλια του κοιν anatakti
Έξω ακόμη και οι 70άρηδες με καλή υγεία - Μέσα όσοι έχουν καρδιακά, διαβητικοί και με χαμηλό ανοσοποιητικό
Τον Μάιο οι μαθητές στα θρανία: Λίγες ώρες την εβδομάδα, με νέους σε ηλικία καθηγητές και χωρίς ευπαθείς γονείς
Σε μια νέα... επιστήμη ανάγεται, στην Ελλάδα και παγκοσμίως, η αποκλιμάκωση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, με τους ειδικούς να εισηγούνται τα επόμενα βήματα, αλλά να επισημαίνουν και τους κινδύνους, και την κυβέρνηση να βρίσκεται αντιμέτωπη με διλήμματα ιατρικού, κοινωνικού και οικονομικού περιεχομένου και να καλείται να σταθμίσει καλά τις αποφάσεις της.
Ανοίγουμε σιγά-σιγά - Το ζυγίζει ο Μητσοτάκης
Επιστήμονες και κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν συμφωνήσει σε ένα βασικό στοιχείο: ότι η πορεία εξόδου από το πεδίο των περιορισμών θα γίνει με προσεκτικά, σταδιακά και ελεγχόμενα βήματα
Τα συμπεράσματα από το εσωτερικό αλλά και την αλλοδαπή θα μπουν στο τραπέζι των τηλεδιασκέψεων, θα αξιολογηθούν και θα δρομολογήσουν τις αποφάσεις της κυβέρνησης, που, όπως όλα δείχνουν, θα θέσει σε εφαρμογή το Στρατηγικό Σχέδιο Σταδιακής Μετάβασης, όπως ονομάζεται ακριβώς, μετά τη δεύτερη εβδομάδα του Μαΐου. Το Σχέδιο θα ξεδιπλώνεται σε διαδοχικές φάσεις, διαφορετικές για κάθε τομέα της οικονομίας και για κάθε πληθυσμιακή ομάδα.
Καθώς η χώρα μας συμπληρώνει την όγδοη εβδομάδα που βρίσκεται αντιμέτωπη με την πανδημία και την έκτη εβδομάδα που εφαρμόζονται τα έκτακτα περιοριστικά μέτρα για την αναχαίτιση του κορωνοϊού SARS-CoV-2, επιστήμονες και κυβέρνηση βλέπουν με ικανοποίηση τα αριθμητικά δεδομένα που καταγράφουν πια σταθερά μείωση των ασθενών και των θανάτων καθώς και εκείνα που μετρούν τη μειωμένη μεταδοτικότητα της λοίμωξης COVID-19 και σχεδιάζουν ψύχραιμα και χωρίς βεβιασμένες κινήσεις την εθνική στρατηγική της σταδιακής αποκλιμάκωσης των μέτρων. Ολοι γνωρίζουν ότι δεν είναι κάτι εύκολο, τουναντίον. Η αποκλιμάκωση τέτοιων μέτρων δοκιμάζεται πρώτη φορά παγκοσμίως.
Το χρονοδιάγραμμα της εξόδου από τα μέτρα καταρτίζεται με πρώτο ορόσημο το δεύτερο 10ήμερο του Μαΐου, αλλά περιέχει και πολλά ανοιχτά χρονικά διαστήματα, όπως και πολλές εναλλακτικές προθεσμίες. Και αυτό διότι τα μέτρα θα αρχίσουν να αίρονται σταδιακά, αλλά δεν θα αφορούν ταυτόχρονα όλο τον πληθυσμό, ούτε με τον ίδιο τρόπο ούτε κατά τον ίδιο χρόνο, ενώ δεν αποκλείεται και η κατά τόπους, μερική ή ολική, άρση των μέτρων αποστασιοποίησης και περιορισμού κυκλοφορίας που έχουν εφαρμοστεί. Επίσης, καθίσταται σαφές ότι τα μέτρα θα μπορούν να αίρονται και να εφαρμόζονται εκ νέου κάθε φορά ή κατά τόπους ή και στο σύνολο της επικράτειας εάν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την έντονη κυκλοφορία του κορωνοϊού.
Στο κλίμα των ημερών, ακόμη και τα σοκολατένια πασχαλινά λαγουδάκια φορούν προστατευτικές μάσκες
Πώς μπήκαμε και πώς θα βγούμε
Η εφαρμογή των μέτρων ξεκίνησε στη χώρα στις 11 Μαρτίου με την αναστολή λειτουργίας όλων των εκπαιδευτικών μονάδων καθώς και όλων των εισαγγελιών και δικαστηρίων και συνεχίστηκε με το κλείσιμο, στις 14 Μαρτίου, εμπορικών κέντρων, εστιατορίων, καφετεριών, βιβλιοθηκών, κινηματογράφων, μουσείων, κομμωτηρίων κ.λπ. Στις 16 Μαρτίου ανεστάλη η λειτουργία όλων των χώρων θρησκευτικής λατρείας και δύο ημέρες αργότερα απαγορεύτηκε στο σύνολο της επικράτειας η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων. Η κλιμάκωση των έκτακτων περιοριστικών μέτρων κορυφώθηκε στις 23 Μαρτίου με τον περιορισμό της κυκλοφορίας των πολιτών σε όλη την επικράτεια. Χρειάστηκαν δηλαδή 13 ημέρες για να απλωθεί το δίχτυ των μέτρων με ζητούμενο να αναχαιτιστεί ο κορωνοϊός.
Στο σπίτι οι ευπαθείς ομάδες - Εξω ακόμη και οι 70ρηδες με καλή υγεία - Μέσα όσοι έχουν καρδιαγγειακά, διαβητικοί και με χαμηλό ανοσοποιητικό
Για τους ειδικούς που...σπουδάζουν τη νέα επιστήμη της στρατηγικής εξόδου από τα μέτρα, η αποτίμηση της πρώτης φάσης της αντιμετώπισης της πανδημίας είναι απλή: «Η πρώτη φάση, στο τέλος Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου, είχε πολύ υψηλό βαθμό δυσκολίας από πολιτικής άποψης, αλλά ήταν εύκολη από τεχνικής πλευράς. Και φυσικά δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος», εξηγεί στο «ΘΕΜΑ» επιστήμονας που συμμετέχει στις ομάδες εργασίας που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο της λειτουργίας της ειδικής επιτροπής η οποία έχει αναλάβει τη χάραξη της στρατηγικής εξόδου από τα μέτρα και την οποία συντονίζει ο υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Ακης Σκέρτσος.
Ωστόσο, η εκτίμηση για την επόμενη φάση αλλάζει. «Τώρα όμως αντιστρέφονται οι όροι. Η αποκλιμάκωση είναι μια πολιτική απόφαση με σχετικά χαμηλό βαθμό ευκολίας, αλλά έχει υψηλότατο βαθμό δυσκολίας από τεχνικής πλευράς: το πώς θα υλοποιηθεί ό,τι αποφασιστεί ή ό,τι αποφασίζεται είναι μια διαδικασία πρωτόγνωρη για το κράτος», περιγράφει ο ειδικός, αναφέροντας χαρακτηριστικά τις συνέργειες μεταξύ υπουργείων που απαιτούνται για την υλοποίηση των όποιων πολιτικών αποφάσεων δρομολογηθούν. Σε αντίθεση, δε, με το βραχύ χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε για την εφαρμογή των μέτρων, η άρση τους αναμένεται να εξελιχθεί σε μια μακρά διαδικασία, της οποίας μάλιστα δεν είναι ακόμη ορατός ο χρονικός ορίζοντας.
Τη δυσκολία της στρατηγικής εξόδου από τα μέτρα περιέγραψε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον κορωνοϊό, καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας, την περασμένη εβδομάδα: «Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποια μαγική συνταγή. Σε κάποιες χώρες η άρση αφορά τομείς της οικονομίας, όπως οι κατασκευές, σε άλλες, όπως η Δανία, ανοίγουν σταδιακά τα σχολεία και ειδικά αυτά που φιλοξενούν μικρότερα παιδιά, αλλά με πάρα πολύ αυστηρούς κανόνες. Στη Γερμανία, στις 20 Απριλίου, ανοίγουν καταστήματα μεγαλύτερα των 800 τετραγωνικών μέτρων. Πάλι με αυστηρό αριθμό εισερχομένων, αυστηρούς κανόνες υγιεινής. Παντού δυσκολίες, παντού αποστάσεις, παντού υγιεινή, αυτό θα είναι ο κοινός παρονομαστής».
Ποιες ομάδες θα υποβάλλονται σε μαζικά τεστ κατά προτεραιότητα
Σχέδιο αντίθετης διαδρομής
Η στρατηγική εξόδου από το πεδίο των μέτρων στη χώρα μας περιλαμβάνει, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, δύο οδικούς άξονες. Ο ένας είναι ακριβώς ο ίδιος με εκείνον που οδήγησε σε αυτό το πεδίο των περιοριστικών μέτρων, αλλά με αντίθετη κατεύθυνση. Ο άλλος άξονας έχει διαφορετική χάραξη από εκείνον που οδήγησε στα μέτρα, αλλά οδηγεί εκτός του περιοριστικού πεδίου.
Στην Ελλάδα οι σταθμοί του πρώτου οδικού άξονα ήταν πέντε, με πρώτο σταθμό το κλείσιμο σχολείων, επόμενο το κλείσιμο εκκλησιών, στη συνέχεια των κλειστών και ανοιχτών δημόσιων χώρων, των εμπορικών καταστημάτων και πέμπτο σταθμό τον περιορισμό μετακινήσεων. Από το τέλος της διαδρομής αυτής σχεδιάζεται να ξεκινήσει η επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση. Δηλαδή να αρθούν πρώτα οι περιορισμοί στις μετακινήσεις, στη συνέχεια να ανοίξουν τα εμπορικά καταστήματα, μετά οι κλειστοί και ανοιχτοί δημόσιοι χώροι, οι εκκλησίες και, τέλος, τα σχολεία. Η διάρκεια της διαδρομής σε αυτό τον άξονα σίγουρα δεν θα διαρκέσει 13 ημέρες, όσο διάστημα δηλαδή απαιτήθηκε για να διανυθεί η διαδρομή την πρώτη φορά. Η αντίθετη πορεία θα μπορούσε να ξεκινήσει μετά το πρώτο 10ήμερο του Μαΐου. Και ο δεύτερος άξονας περιλαμβάνει τους ίδιους σταθμούς, αλλά έχει διαφορετική χάραξη για να φτάσει σε αυτούς. Στην Ελλάδα οι μέχρι τώρα σχεδιασμοί βασίζονται κυρίως στον πρώτο οδικό άξονα. Σε κάθε σταθμό, με άλλα λόγια σε κάθε άρση μέτρου, θα υπάρχει ένα ικανό χρονικό διάστημα ώστε να αποτυπώνεται το αποτέλεσμα. Θα γίνεται αξιολόγηση και μετά, ανάλογα με το θετικό ή αρνητικό αποτύπωμα, θα συνεχίζεται η πορεία προς τον επόμενο σταθμό.
Ο δείκτης που θα επιτρέπει στους επιστήμονες να εισηγούνται κάθε φορά άρση μέτρου είναι ο δείκτης R0, ο οποίος αντιπροσωπεύει τον πραγματικό αριθμό αναπαραγωγής, δηλαδή υποδηλώνει πόσα άλλα άτομα κατά μέσο όρο μολύνει ένα μολυσμένο άτομο. Σε αυτή τη φάση ο δείκτης στην Ελλάδα είναι κάτω από 1, δηλαδή ένας ασθενής μπορεί να κολλήσει λιγότερο από έναν άνθρωπο, ενώ ο ίδιος δείκτης στις αρχές Μαρτίου ήταν 2, δηλαδή ένας ασθενής μπορούσε να μεταδώσει σε τουλάχιστον άλλους δύο τον ιό. Οσο ο R0 παραμένει κάτω από 1, τότε θεωρείται μια καλή ένδειξη για τη χαλάρωση των μέτρων. Βεβαίως, όπως έχει εξηγήσει ο κ. Τσιόδρας, ανεξάρτητα με τον δείκτη, «όσο υπάρχουν συνεχιζόμενες επιδημίες σε κάποιες περιοχές, σε χώρους υψηλού κινδύνου, πρέπει να παραμένουμε σε επιφυλακή». Και αυτό μπορεί να μεταφράζεται σε εφαρμογή μέτρων στις περιοχές όπου καταγράφεται επιδημική έξαρση.
Κλοιός προστασίας
Ωστόσο, όποια διαδρομή κι αν ακολουθηθεί, θα πρέπει να πληρούται μία βασική προϋπόθεση: η προστασία των ευπαθών ομάδων. Οι άνθρωποι ηλικίας άνω των 65 χρόνων ήταν και παραμένουν ο πληθυσμός-στόχος του αόρατου εχθρού SARS-CoV-2, καθώς λόγω της λοίμωξης Covid-19 οδηγούνται με ταχείς ρυθμούς στα νοσοκομεία με επιπλοκές. Τα υπουργεία Εργασίας, Υγείας και Εσωτερικών εργάζονται πυρετωδώς ώστε να ολοκληρώσουν το σχέδιο προστασίας αυτού του πληθυσμού.
Κρίσιμο ζήτημα που εξετάζεται είναι να αποσαφηνιστεί ποιος θα είναι ο ωφελούμενος πληθυσμός αυτού του πεδίου. Προφανώς δεν θα είναι όλοι οι ηλικιωμένοι, ούτε όλοι οι χρονίως πάσχοντες. Εάν, για παράδειγμα, κάποιος είναι ηλικίας 70 χρόνων και υγιής, θα μπορούσε να μη συγκαταλέγεται σε αυτό τον πληθυσμό. Ωστόσο, οι ηλικιωμένοι άνω των 75 χρόνων και όσοι αντιμετωπίζουν χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς και οι ανοσοκατασταλμένοι θα μπουν σε κλοιό προστασίας από τις υπηρεσίες του κράτους και στην επόμενη φάση, δεδομένου ότι αυτοί αποτελούν και τον ευπαθή πληθυσμό της πρώτης φάσης που διανύουμε. Σε αυτή τη φάση θεωρείται πολύ σημαντικό να ενημερωθούν για τον κίνδυνο που διατρέχουν τόσο οι ίδιοι όσο και οι οικείοι τους και να σταθμίσουν οι ίδιοι τις κινήσεις τους.
Στο πλαίσιο αυτό δρομολογείται ευρεία καμπάνια ενημέρωσης είτε μέσω της ΗΔΙΚΑ και του ΕΟΠΥΥ, μέσα δηλαδή από τη συνταγογράφηση και συνεπώς μέσα από τους γιατρούς ή τους φαρμακοποιούς, είτε και με δημόσια μηνύματα ώστε να ευαισθητοποιηθεί και ο οικογενειακός και κοινωνικός περίγυρος αυτών των ευπαθών ομάδων. Παράλληλα, προχωρά με ταχύ ρυθμό η στελέχωση των υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες θα φροντίζουν για την κάλυψη αναγκών των ηλικιωμένων και των ευπαθών ατόμων σε τρόφιμα, φάρμακα κ.ά., όπως και η συνεργασία με τα ασφαλιστικά ταμεία και τις τράπεζες για την καταβολή των συντάξεων με τρόπο που να ελαχιστοποιηθεί ο συγχρωτισμός.
Η επόμενη φάση
Κάθε σχεδιασμός που γίνεται και κάθε σενάριο που ξεδιπλώνεται βασίζεται σε δύο άξονες, σε ένα στέρεο και ανθεκτικό σύστημα υγείας, με επαρκείς υποδομές, κλίνες και προσωπικό, καθώς και σε ένα πλήρες δίκτυο εργαστηρίων για διενέργεια μαζικών τεστ για λοίμωξη Covid-19 στον πληθυσμό. Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας έχει αποδυθεί τις τελευταίες οκτώ εβδομάδες σε μια τεράστια προσπάθεια για την ανάπτυξη κλινών ΜΕΘ και την ενίσχυση του αδύναμου συστήματος υγείας. Εχει δρομολογήσει περί τις 4.824 προσλήψεις ιατρικού, νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού και έχει ολοκληρώσει 3.073 προσλήψεις, εκ των οποίων οι 381 αφορούν ιατρικό προσωπικό και οι 2.692 νοσηλευτικό και λοιπό υγειονομικό προσωπικό. Με τη συνεργασία και των ιδιωτών έχουν πλέον αναπτυχθεί 300 κλίνες ΜΕΘ για ασθενείς λόγω κορωνοϊού και 700 κλίνες ΜΕΘ για άλλα περιστατικά. Τα ελληνικά νοσοκομεία μέχρι και τον περασμένο Φεβρουάριο διέθεταν 565 κλίνες ΜΕΘ και άλλες 40 που είχαν παραχωρηθεί από τις ιδιωτικές κλινικές.
Στην παρούσα φάση, και με τη λήψη των περιοριστικών μέτρων χρειάστηκε να νοσηλευτούν έως και 95 ασθενείς σε ΜΕΘ, που σημαίνει ότι καλύφθηκε περίπου το 40% των διαθέσιμων κλινών. Στην επόμενη φάση και με τη σταδιακή άρση των μέτρων θεωρείται πιθανό να καλυφθεί μεγαλύτερος αριθμός κλινών ΜΕΘ, ίσως οι διπλάσιες από τις 95 που καλύφθηκαν τον προηγούμενο μήνα. Ωστόσο, πλέον οι εντατικολόγοι, όπως και όλοι οι γιατροί, γνωρίζουν ότι υπάρχει σύστημα εντατικής νοσηλείας και πως οι ασθενείς θα μπορούν να δώσουν τη γενναία μάχη τους στις συνθήκες που τους αξίζουν και όχι διασωληνωμένοι σε προαύλια και τέντες - όπως γινόταν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στο μεταξύ, έχουν συγκροτηθεί και οι 500 κινητές μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας οι οποίες θα παρέχουν κατ’ʼοίκον νοσηλευτικές υπηρεσίες και θα διενεργούν τα τεστ μοριακού ελέγχου στον πληθυσμό. Μάλιστα, σημαντικό ρόλο στη διενέργεια τεστ θα έχει και το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας. Δημιουργήθηκε, επίσης, Μητρώο Ασθενών Κορωνοϊού ως σημείο αναφοράς, έτσι ώστε τα απαραίτητα δεδομένα να βρίσκονται στη διάθεση των φορέων.
Η πλήρης ενεργοποίηση αυτή την εβδομάδα του δικτύου των 500 κινητών μονάδων που θα διενεργούν τεστ για τον κορωνοϊό στον πληθυσμό είναι ο άλλος βασικός άξονας που θα επιτρέψει μερικώς την άρση , αρχικά, των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Οι μονάδες θα διενεργούν δεκάδες τεστ καθημερινά, αλλά στοχευμένα σε συγκεκριμένους πληθυσμούς, π.χ. σε επαγγελματίες υγείας, ηλικιωμένους σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων ή εκτός αυτών, χρονίως πάσχοντες, σχολικές μονάδες, οικισμούς Ρομά, κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, σωφρονιστικά καταστήματα κ.ο.κ., ώστε να έχουν εικόνα σχετικά με τα ποσοστά μόλυνσης από τον κορωνοϊό στη χώρα. Για την προμήθεια δεκάδων χιλιάδων τεστ που θα αξιοποιηθούν τους επόμενους μήνες έχουν κινητοποιηθεί αρμοδίως οι υπηρεσίες του υπουργείου Υγείας, ενώ έχουν δρομολογηθεί και κάποιες διακρατικές συμφωνίες. Σημαντικό ρόλο θα συνεχίσει να έχει η ιχνηλάτηση επαφών και η περαιτέρω αξιοποίηση κάθε high-tech μέσου για πληροφορία και εντοπισμό. Εξίσου κομβική θεωρείται η ενίσχυση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και της Πολιτικής Προστασίας με προσωπικό.
Ο ρόλος της μάσκας
Ο τελευταίος περιορισμός που επιβλήθηκε, αυτός της μετακίνησης, θα είναι, όπως όλα δείχνουν, ο πρώτος που θα αρθεί μέσα στον Μάιο. Και θα ακολουθήσει το άνοιγμα των μικρών εμπορικών καταστημάτων και στη συνέχεια των χώρων υγειονομικού ενδιαφέροντος, όπως καφετέριες και εστιατόρια. Κάθε έξοδος από το σπίτι το επόμενο διάστημα φαίνεται όμως ότι θα γίνεται υπό την προϋπόθεση της χρήσης μάσκας. Τις προηγούμενες εβδομάδες οι μάσκες βρέθηκαν στο προσκήνιο αρνητικά, για υπερβολική ή κακή χρήση από τους πολίτες. Πλέον όμως όλοι οι διεθνείς οργανισμοί δημόσιας υγείας και οι ειδικοί συμφωνούν ότι η χρήση τους επαναπροσδιορίζεται στη φάση της άρσης των μέτρων.
Με μάσκα και γάντια και αυστηρούς κανόνες υγιεινής στον χώρο δρομολογείται και η επαναλειτουργία των χώρων υγειονομικού ενδιαφέροντος, των εμπορικών καταστημάτων και των εταιρειών. Προς την κατεύθυνση αυτή, η Επιτροπή που καταρτίζει το Στρατηγικό Σχέδιο Σταδιακής Μετάβασης έχει ζητήσει από τα υπουργεία Εργασίας και Υγείας να ολοκληρώσουν τον υγειονομικό χάρτη για τους χώρους εργασίας, ανάλογα με τον πυρήνα κάθε χώρου, για την επόμενη φάση της ζωής μας με τον κορωνοϊό. Βασικά σημεία του θα είναι η φυσική αποστασιοποίηση των 2 μέτρων, η ατομική υγιεινή σε κάθε χώρο εργασίας και ο έλεγχος για την τήρηση όλων όσα προβλέπονται. Στο πλαίσιο αυτό θα καταγραφούν αλλαγές, π.χ., στον αριθμό των εισερχομένων στα εμπορικά καταστήματα, στις υποχρεώσεις του εργοδότη έναντι των εργαζομένων για τα μέσα προστασίας τους, στον αριθμό των πελατών στα εστιατόρια ή στα καφέ. Τα τραπεζοκαθίσματα θα εμφανιστούν και πάλι, ωστόσο θα είναι σημαντικά μειωμένος ο αριθμός τους ώστε να τηρείται η απόσταση των 2 μέτρων μεταξύ τους.
Εντατικοποίηση των μέτρων σήμερα και αύριο με ελέγχους και διπλά πρόστιμα. Από την επόμενη εβδομάδα ο Νίκος Χαρδαλιάς θα ασχοληθεί με το σχέδιο επιστροφής στην κανονικότητα
Βγαίνουμε ανάποδα
του Μανώλη Γαλάνη
Γιατί τα κατεπείγοντα πρώτα μέτρα της καραντίνας θα αρθούν τελευταία με βάση τον κυβερνητικό σχεδιασμό
Η 25η Φεβρουαρίου 2020 αποτελεί την καθοριστική ημερομηνία στην εθνική προσπάθεια αποφυγής και περιορισμού της διάδοσης του κορωνοϊού στην ελληνική επικράτεια. Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) την ημέρα εκείνη ορίστηκε ο βασικός πυλώνας της στρατηγικής ανάσχεσης της νόσου μέσω της υιοθέτησης κατεπειγόντων περιοριστικών μέτρων, τα οποία και θα αρθούν τελευταία, βάσει του κυβερνητικού σχεδιασμού.
Τα μέτρα που επιβλήθηκαν είναι:
- Προσωρινή αναστολή της λειτουργίας σχολείων δημόσιων και ιδιωτικών καθώς και χώρων θρησκευτικής λατρείας.
- Προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας θεάτρων, κινηματογράφων, χώρων αθλητικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, ιδιωτικών επιχειρήσεων, δημόσιων υπηρεσιών και οργανισμών, καθώς και γενικά χώρων συνάθροισης κοινού.
- Προσωρινή επιβολή περιορισμού κατ’ οίκον για τη μη διάδοση της νόσου.
- Επιβολή προληπτικών ελέγχων σε όλες τις πύλες εισόδου της χώρας.
- Προσωρινός περιορισμός των συνδέσεων με χώρες μεγάλης διάδοσης της νόσου.
- Περιορισμός της κυκλοφορίας μέσων μεταφοράς εντός της επικράτειας.
- Υποχρεωτική υποβολή σε κλινικό και εργαστηριακό ιατρικό έλεγχο προσώπων για τα οποία υπάρχουν εύλογες υπόνοιες ότι μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο.
11 Μαρτίο: Με νέα ΠΝΠ αποφασίζεται η προσωρινή αναστολή λειτουργίας των σχολείων, των δικαστηρίων και εισαγγελιών της χώρας. Επιπλέον, ματαιώνονται οι παρελάσεις για την εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου.
14 Μαρτίου: Κλείνουν εμπορικά κέντρα, εστιατόρια, καφετέριες, κέντρα διασκέδασης, βιβλιοθήκες, κινηματογράφοι, μουσεία, καζίνο, αθλητικές εγκαταστάσεις, θεματικά πάρκα, κομμωτήρια, κουρεία, κέντρα αισθητικής. Επιβάλλεται η αναλογία του ενός ατόμου ανά 10 τ.μ και με ελάχιστη απόσταση τα 2 μέτρα μεταξύ τους.
16 Μαρτίου: Τίθεται σε εφαρμογή η αναστολή λειτουργίας όλων των χώρων θρησκευτικής λατρείας.
18 Μαρτίου: Προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων στο σύνολο της επικράτειας. Ανοιχτά παραμένουν μόνο τα σούπερ μάρκετ, τα καταστήματα τροφίμων, τα φαρμακεία, οι τράπεζες και τα πρατήρια καυσίμων. Στις 6 το πρωί της ημέρας εκείνης απαγορεύεται και η είσοδος στη χώρα μας πολιτών εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης.
23 Μαρτίου: Τα περιοριστικά μέτρα κορυφώνονται όταν επιβάλλεται περιορισμός της κυκλοφορίας πολιτών σε όλη την επικράτεια. Το μέτρο έχει ήδη παραταθεί έως τις 27 Απριλίου, με εξαίρεση συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές με υψηλό επιδημιολογικό φορτίο, για τις οποίες προβλέπεται κατ’ οίκον περιορισμός των κατοίκων τους.
Με τραπεζάκια έξω η άρση του lockdown
του Στέλιου Μορφίδη
Εντατικοποίηση των μέτρων σήμερα και αύριο με ελέγχους και διπλά πρόστιμα. Από την επόμενη εβδομάδα ο Νίκος Χαρδαλιάς θα ασχοληθεί με το σχέδιο επιστροφής στην κανονικότητα
Σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσουν τα εμπορικά καταστήματα - Πώς θα γίνει η διαδικασία με βάση τον κυβερνητικό σχεδιασμό - Τι εργαλεία θα χρησιμοποιηθούν
Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι η αρχή θα γίνει από την εστίαση και σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσουν τα εμπορικά καταστήματα. Η συγκεκριμένη προτεραιότητα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στηρίζεται σε δύο άξονες: αφενός να ξεκινήσει και πάλι η δραστηριότητα τμημάτων της αγοράς που θα ενισχύσουν την οικονομία αλλά και τα δημόσια οικονομικά, αφετέρου να μπορούν να τηρηθούν περιοριστικοί κανόνες στο κομμάτι της ασφάλειας υγείας.
«Θα ξεκινήσουμε από τα καταστήματα που μπορούμε να ελέγξουμε ότι μπορούν να τηρηθούν οι κανόνες. Να είναι σε θέση να ελέγξουν την είσοδο, να μπορούν να τηρηθούν τα τετραγωνικά ανά πελάτη κ.ο.κ. Επίσης, από επιχειρήσεις που μπορούν να το σηκώσουν ως βάρος, διότι αναγνωρίζουμε ότι η επανεκκίνηση για κάποιους θα είναι μια δύσκολη διαδικασία. Και φυσικά, θα ξεκινήσουμε από εκεί που το Δημόσιο μπορεί να έχει γρήγορα λεφτά και έσοδα ώστε να τονωθούν και τα ταμεία του, τα οποία προς το παρόν μόνο δίνουν», λέει στο «ΘΕΜΑ» πηγή από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Κάπως έτσι, και με δεδομένο ότι ο χώρος της εστίασης γενικότερα -καφέ, εστιατόρια και μπαρ- συγκεντρώνει περίπου το 30% των καταναλωτικών δαπανών, αυτομάτως μπαίνει, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, πρώτος στη λίστα με τους τομείς της οικονομίας που θα επαναλειτουργήσουν. Αυτό όμως θα γίνει με αυστηρούς για την ασφάλεια της υγείας όρους.
Πώς θα γίνει η άρση
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η άρση θα αφορά σε πρώτο στάδιο καταστήματα με υπαίθριους χώρους. Επίσης, αναμένεται να προσδιοριστούν όρια στους πελάτες ανά τ.μ. κάθε καταστήματος, όπως επίσης και στα τραπεζοκαθίσματα, τα οποία μάλιστα θα πρέπει να τηρούν αποστάσεις ασφαλείας. Γι’ αυτό εξάλλου και το σκεπτικό των Αρχών είναι τα καταστήματα να λειτουργήσουν περίπου με το 1/3 των τραπεζοκαθισμάτων που είχαν.
Σημειωτέον ότι ο κλάδος της εστίασης, με περίπου 90.000 επιχειρήσεις και 270.000 απασχολούμενους (370.000 αν συνυπολογιστούν και τα συμβοηθούντα μέλη οικογενειών με α’ βαθμό συγγένειας που δεν ασφαλίζονται), τζιράρει ετησίως γύρω στα 4 δισ. ευρώ. Παράλληλα όμως αποτελεί και τον τελικό κρίκο μιας μεγαλύτερης αλυσίδας τομέων της οικονομικής δραστηριότητας (αρτοποιεία, οπωροπωλεία, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, κάβες, βιομηχανία έως και την πρωτογενή παραγωγή) με πολλαπλό αντίκτυπο.
Με δεδομένο ότι ο χώρος της εστίασης συγκεντρώνει περίπου το 30% των καταναλωτικών δαπανών, αυτομάτως μπαίνει πρώτος στη λίστα με τους τομείς της οικονομίας που θα επανα-λειτουργήσουν
Εμπορικοί δρόμοι
Λίγο μετά την εστίαση, σειρά θα πάρουν τα εμπορικά καταστήματα λιανικής που βρίσκονται σε εμπορικούς δρόμους. Σε αυτή την περίπτωση θα ισχύσουν οι στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής που τηρούνται σήμερα στα καταστήματα τροφίμων. Κοινώς, ένας πελάτης ανά 15 τ.μ. του καταστήματος, τήρηση αποστάσεων και ατομικά μέτρα προστασίας της υγείας. «Το να ανοίξει και πάλι η αγορά είναι από μόνο του κάτι θετικό, αφού το γενικό lockdown είναι θάνατος. Ωστόσο υπάρχουν πολλές προκλήσεις και προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν», τονίζει στο «ΘΕΜΑ» ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) Γιώργος Καββαθάς, ο οποίος προέρχεται από τον κλάδο της εστίασης.
«Ειδικά το πρώτο διάστημα θα είναι πολύ δύσκολο. Πώς θα έρθει στα καταστήματα ο κόσμος όταν ακόμα η γενική οδηγία είναι “βάλε μάσκα και μην έχεις επαφές με κόσμο”; Ειδικά για τα εστιατόρια, αυτό ενέχει μεγάλο ρίσκο. Ας αφήσουμε όλα τα υπόλοιπα, και να δούμε μόνο τι θα σερβίρει. Τι προμήθειες πρέπει να κάνω; Πόσες μερίδες να υπολογίσω; Τα περισσότερα προϊόντα είναι ευαλλοίωτα. Περιττό να σας πω τι ζημιά προκλήθηκε όταν ανακοινώθηκε το lockdown Παρασκευή βράδυ... Ολα τα καταστήματα είχαν κάνει προμήθειες για το Σαββατοκύριακο και πήγαν όλες στα σκουπίδια. Γι’ αυτό και επικρατεί επιφυλακτικότητα μεταξύ των επιχειρηματιών του χώρου. Πολλοί μου λένε ότι ίσως καθυστερήσουν να ανοίξουν, για να δουν πώς θα πάει η αγορά τις πρώτες ημέρες. Εξάλλου, για να επαναλειτουργήσουν θα χρειαστεί άμεσα ένα σημαντικό κεφάλαιο κίνησης, το οποίο δεν μπορεί και αυτό να έρθει από δανεικά», τονίζει.
Σε κάθε περίπτωση, πληροφορίες αναφέρουν ότι από την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να ξεκινήσουν εντατικότερες συσκέψεις στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων προκειμένου να συνταχθεί συγκεκριμένο σχέδιο με αναλυτικές προβλέψεις για το τι θα περιλαμβάνει κάθε στάδιο της διαδικασίας άρσης των περιορισμών στην αγορά.
Εργασία 15 μέρες το μήνα και μισός μισθός
της Μαίρης Λαμπαδίτη
Με το εκ νέου άνοιγμα των επιχειρήσεων που έμειναν κλειστές ο εργοδότης μπορεί να απασχολεί τον εργαζόμενο δύο εβδομάδες τον μήνα με το 50% του μισθού του, ενώ θα δίνεται κρατική ενίσχυση για αποκατάσταση των κομμένων αμοιβών
Φρένο στην ανεργία και σταδιακή επαναφορά της ομαλότητας στην αγορά εργασίας είναι το επόμενο πλάνο της κυβέρνησης, που θα τεθεί σε εφαρμογή μετά τις 5 Μαΐου. Η αποκλιμάκωση των μέτρων θα επιτρέψει σε έναν αριθμό εργοδοτών να ανοίξουν τις επιχειρήσεις τους κάτω από αυστηρούς όρους υγειονομικής προστασίας και να απασχολήσουν μέρος του προσωπικού τους. Αναμένεται να επαναλειτουργήσουν υπαίθρια καφέ, εστιατόρια και μικρά εμπορικά καταστήματα, ενώ θα επιδοτηθεί ο εσωτερικός τουρισμός, προκειμένου να λειτουργήσουν κάποιες ξενοδοχειακές μονάδες, καθώς παραμένει θολό το τοπίο σε ό,τι αφορά τις αφίξεις από το εξωτερικό.
Ενα από τα πρώτα όπλα που θα δοθεί στις επιχειρήσεις που θα ανοίξουν είναι η δυνατότητα χρήσης της εκ περιτροπής εργασίας για τους επόμενους 6 μήνες προκειμένου να αποκατασταθεί σταδιακά η ομαλότητα στην αγορά. Σύμφωνα με τη ρύθμιση που ήδη ισχύει, οι επιχειρήσεις που αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους των εργαζομένων τους και όχι του συνόλου μπορούν για τους υπόλοιπους εργαζόμενους που δεν μπαίνουν σε αναστολή να κάνουν χρήση του μέτρου της εκ περιτροπής εργασίας.
Αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα απασχολείται τουλάχιστον δύο εβδομάδες τον μήνα και θα αμείβεται με το 50% του μισθού του. Δηλαδή μια επιχείρηση εστίασης που απασχολεί 10 άτομα θα έχει τη δυνατότητα με νέα υποβολή δήλωσης να αναγγείλει ότι διατηρεί τους 5 σε καθεστώς αναστολής της σύμβασης, ενώ οι άλλοι 5 θα εργάζονται με εκ περιτροπής εργασία.
Το μέτρο που θα χαρακτηριζόταν πρωτοφανές ακόμα και σε εποχές μνημονίων ήδη εφαρμόζεται γενικευμένα στη Γερμανία με τη σύμφωνη γνώμη των συνδικάτων, ως ασπίδα προστασίας για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Η αγωνία του οικονομικού επιτελείου είναι να ελεγχθεί η ανεργία η οποία, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, αναμένεται να εκτοξευτεί στο 22,3% το 2020.
Τα πρώτα δυσοίωνα στοιχεία δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι το κύμα της ανεργίας θα φουντώσει από τον τουρισμό και την εστίαση εξαιτίας των προσλήψεων που δεν έγιναν. Χαρακτηριστικό είναι ότι από το θετικό ισοζύγιο του συστήματος «Εργάνη» τον Μάρτιο απουσιάζουν εντελώς τα επαγγέλματα των κλάδων εστίασης και καταλυμάτων (σερβιτόροι, τραπεζοκόμοι, μπάρμαν, υπάλληλοι υποδοχής πελατών ξενοδοχείων, εστιατορίων, καταστημάτων κ.λπ.). Η αναχαίτιση της ανεργίας, ωστόσο, θα εξαρτηθεί από τον βηματισμό της αποκλιμάκωσης των περιοριστικών μέτρων, αλλά και από τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων που θα βγάλει από το οπλοστάσιό της η κυβέρνηση με τη συμβολή και του ευρωπαϊκού πακέτου χρηματοδότησης.
Την ίδια ώρα οι επιχειρηματίες εκφράζουν τον προβληματισμό τους για τη δυνατότητα που έχουν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, με δεδομένο ότι η καταναλωτική κίνηση αναμένεται μειωμένη εξαιτίας της αρνητικής ψυχολογίας.
Οι κομμένες αμοιβές
Για να αποκατασταθεί μέρος των κομμένων αμοιβών, το υπουργείο Εργασίας μελετά σχέδιο προσαύξησης των μισθών των εργαζομένων που εργάζονται υπό καθεστώς ευέλικτων μορφών απασχόλησης, με στόχο να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας όταν παρέλθει το διάστημα της απαγόρευσης των απολύσεων.
Το σχέδιο που βασίζεται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «SURE» προβλέπει καταβολή προσαύξησης μισθού με αντίστοιχη προσαύξηση έως και στο διπλάσιο ύψος των ασφαλιστικών εισφορών.
Το πρόγραμμα θα επιτρέπει στα κράτη-μέλη να πληρώνουν επί της ουσίας τους μισθούς των εργαζομένων των επιχειρήσεων που μειώνουν την παραγωγή και τις ώρες εργασίας ώστε να μη χρειαστεί να κάνουν απολύσεις.
Παράλληλα, ως γενναίο κίνητρο για νέες προσλήψεις, μελετάται η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών σε συνδυασμό με τη σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από την 1η Ιουνίου, όπως έχει ήδη νομοθετηθεί.
Ωστόσο, αν υποθέσουμε ότι ο επιχειρηματίας δεν θέλει να κάνει χρήση της εκ περιτροπής απασχόλησης, αλλά επιθυμεί να ενεργοποιήσει το σύνολο του προσωπικού του, θα πρέπει να περιμένει να προβλεφθεί νέο νομοθετικό πλαίσιο, καθώς οι έκτακτες ρυθμίσεις που βρίσκονται σε ισχύ δεν καλύπτουν τη διακοπή της αναστολής της σύμβασης προκειμένου να επιστρέψει ο εργαζόμενος στο πόστο του.
Η ρύθμιση που δίνει -κατ’ εξαίρεση- τη δυνατότητα στην επιχείρηση που πλήττεται να διακόπτει την αναστολή σύμβασης των εργαζομένων αφορά μόνο την περίπτωση επίταξής της από δημόσια αρχή, καθώς για την κάλυψη έκτακτων, μη αναβαλλόμενων και ανελαστικών αναγκών για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι τα ξενοδοχεία που επιτάχθηκαν προκειμένου να φιλοξενήσουν επιβάτες σε καραντίνα. Οι υπάλληλοι που διέκοψαν την αναστολή, όπως προβλέπει η ρύθμιση, θα πληρωθούν από τους ξενοδόχους για όσο διάστημα παρείχαν τις υπηρεσίες τους.
Επομένως, αν ανοίξουν τα υπαίθρια καφέ και τα εμπορικά καταστήματα δεν μπορούν να επικαλεστούν έκτακτες ανάγκες για να διακόψουν την αναστολή. Θα χρειαστεί λοιπόν νέο νομοθετικό πλαίσιο για να καλυφθεί η επιστροφή στην εργασία.
Σπριντ στο τέλος για να μη χαθεί 100% ο τουρισμός
της Στεφανίας Σούκη
Με τα σωστά υγειονομικά πρωτόκολλα θα μπορέσουμε να ξεκινήσουμε την τουριστική σεζόν - Οι Ελληνες μπορούν να δώσουν φέτος μια ανάσα στον κλάδο
Στα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα ισχύσουν την επόμενη μέρα για τα ταξίδια και, κυρίως, στο αν οι Βρυξέλλες θα καταφέρουν να υιοθετήσουν αυτή τη φορά κοινή στάση στην επανεκκίνηση -σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στο ξεκίνημα της κρίσης του κορωνοϊού, όπου κάθε χώρα υιοθέτησε τη δική της στρατηγική- στρέφεται τώρα το ενδιαφέρον των εγχώριων τουριστικών φορέων προκειμένου να περισώσουν ό,τι είναι δυνατό από τη φετινή σεζόν, η οποία θεωρείται λίγο πολύ χαμένη.
Στα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα ισχύσουν την επόμενη μέρα για τα ταξίδια και, κυρίως, στο αν οι Βρυξέλλες θα καταφέρουν να υιοθετήσουν αυτή τη φορά κοινή στάση στην επανεκκίνηση -σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στο ξεκίνημα της κρίσης του κορωνοϊού όπου κάθε χώρα υιοθέτησε τη δική της στρατηγική- στρέφεται τώρα το ενδιαφέρον των εγχώριων τουριστικών φορέων, προκειμένου να περισώσουν ό,τι γίνεται περισσότερο από τη φετινή σεζόν, η οποία θεωρείται, λίγο πολύ, χαμένη. Μέρος του χαμένου εδάφους υπολογίζεται να ανακτηθεί το 2021, ώστε το 2022 πια ο κλάδος να έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει στα επίπεδα όπου ήταν το 2018, όταν οι τουριστικές εισπράξεις ξεπέρασαν το ορόσημο των 16 δισ. ευρώ.
«Στο ξεκίνημα της κρίσης οι Βρυξέλλες απέτυχαν να έχουν κοινό συντονισμό και η κάθε χώρα κινήθηκε με χωριστή στρατηγική. Στην παρούσα φάση, με το βλέμμα στην επανεκκίνηση και τη σταδιακή άρση των απαγορεύσεων, το μεγάλο ζητούμενο είναι αν θα μπορέσει η Ευρώπη να λειτουργήσει πιο κεντρικά και συντονισμένα. Είναι κρίσιμο για τον κλάδο του τουρισμού, όποιος θέλει να ταξιδέψει να γνωρίζει ποιοι θα είναι οι κανόνες και οι προϋποθέσεις της επόμενης μέρας. Δεν είναι δυνατόν το βάρος αυτό να πέφτει στη χώρα υποδοχής του επισκέπτη. Εφόσον έχουμε σωστά υγειονομικά πρωτόκολλα, θα μπορέσουμε να ξεκινήσουμε φέτος την τουριστική σεζόν, όποτε κι αν γίνει αυτή η επανεκκίνηση και παρά το γεγονός ότι το 2020 φαίνεται να έχει χαθεί κατά το μεγαλύτερο ποσοστό για τον ελληνικό τουρισμό», δηλώνουν οι επιτελείς του τουρισμού.
Οι δηλώσεις, πάντως, των Ευρωπαίων ηγετών ενισχύουν την άποψη περί πλήρους κατάρρευσης του κλάδο τη φετινή χρονιά. Μετά την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία συνέστησε να αποφεύγονται φέτος τα σχέδια για διακοπές γιατί δεν μπορεί να υπάρξουν αξιόπιστες προβλέψεις για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ήρθαν και οι δηλώσεις της Ανγκελα Μέρκελ περί «εύθραυστης επιτυχίας» μέχρι στιγμής της Γερμανίας ενώ συνέστησε στους πολίτες να αποφεύγουν τα ταξίδια. «Οσο δεν υπάρχει φάρμακο και, κυρίως, εμβόλιο, θα ζούμε με τον κορωνοϊό», δήλωσε η καγκελάριος, δίνοντας το στίγμα ότι η επανεκκίνηση στα ταξίδια έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά.
Ετσι, λοιπόν, η χαμένη τουριστικά χρονιά έχει φουντώσει και τις συζητήσεις για τη «μονοκαλλιέργεια» της ελληνικής οικονομίας και τις προβλέψεις εντός και εκτός Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένου και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, για βουτιά του ΑΕΠ φέτος, από τη στιγμή που η Ελλάδα είναι από τις χώρες του ΟΟΣΑ με τα μεγαλύτερα ποσοστό εξάρτησης από τον τουριστικό κλάδο. Με βάση τα νούμερα του 2019, η άμεση συνεισφορά του τουρισμού στο ελληνικό ΑΕΠ με 25 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 18,18 δισ. είναι άμεσες τουριστικές εισπράξεις και κρουαζιέρα, αλλά και εσωτερικός τουρισμός, επενδύσεις, μεταφορές) αντιστοιχεί σε 13%. Αν ληφθούν, δε, υπόψη και οι πολλαπλασιαστές του κλάδου, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ και το ΙΟΒΕ (2,2 έως 2,65), η άμεση και έμμεση συνεισφορά φτάνει στο 30%. Υπάρχουν ολόκληρες περιοχές της χώρας με συντριπτική εξάρτηση από τον κλάδο, όπως το 97% του ΑΕΠ στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, το 71% στα νησιά του Ιονίου, το 50% στην Κρήτη κ.ο.κ.
Στον αέρα τα έσοδα
Αυτή τη στιγμή τα έσοδα είναι στον αέρα πολύ περισσότερο, αφού ουδείς γνωρίζει πότε θα ανοίξουν εκ νέου τα ξενοδοχεία συνεχούς και εποχικής λειτουργίας, τα οποία παραμένουν κλειστά στο σύνολό τους έως το τέλος Απριλίου και μέχρι νεωτέρας. Επί του παρόντος και μετά την πρώτη δέσμη μέτρων που ελήφθησαν ώστε ο κλάδος να μπει σε καθεστώς μίνιμουμ λειτουργίας συντήρησης -«safe mode», όπως επαναλαμβάνουν οι τουριστικοί φορείς-, ο τουρισμός, από τους πλέον πληγέντες τομείς πανευρωπαϊκά λόγω του κορωνοϊού, δεν αναμένεται να είναι στο πρώτο στάδιο της επανεκκίνησης της οικονομίας.
Από το υπουργείο Τουρισμού διαμηνύουν ότι οι αποφάσεις για την επανεκκίνηση θα ληφθούν σε πλήρη συντονισμό και καθ’ υπόδειξιν ειδικών και της ομάδας του κ. Σωτήρη Τσιόδρα. Το πιθανότερο είναι η επαναλειτουργία να γίνει σταδιακά, ξεκινώντας από τα 12μηνης λειτουργίας και εν συνεχεία θα ακολουθήσουν τα εποχικής στα νησιά. Ειδικά ως προς τις μονάδες εποχικής λειτουργίας, οι εκτιμήσεις των ξενοδόχων αναφέρουν ότι φέτος τουλάχιστον 3 στα 10 ξενοδοχεία θα μείνουν κλειστά, με πολλούς επιχειρηματίες στα νησιά είτε να προχωρούν σε συνεργασίες, είτε, αν διαθέτουν περισσότερες από μία μονάδες, να συμπτύσσουν τις δραστηριότητές τους.
Επιπλέον, στο αμέσως προσεχές διάστημα είναι πολλά τα ζητήματα και σε πολλαπλά μέτωπα για τα οποία θα αναζητηθεί η χρυσή τομή σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να γίνει η επανεκκίνηση στα ταξίδια: από τις αποστάσεις μέσα στα αεροπλάνα, που σίγουρα δεν μπορούν να πετούν με πληρότητα 20% για να έχουν πολλές κενές θέσεις ανάμεσα στους επιβάτες γιατί τότε θα είναι μη αποδοτικές οι πτήσεις, μέχρι τις αποστάσεις στα ξενοδοχεία, στα τραπέζια του πρωινού και τις ξαπλώστρες στις παραλίες. Οι υγειονομικοί όροι λειτουργίας στην επανέναρξη θα είναι πρώτης προτεραιότητας και εδώ εμπίπτουν και τα τυχόν τεστ που ζητούν οι τουριστικοί φορείς στις εισόδους της χώρας (αεροδρόμια, λιμάνια), στις βασικές τουριστικές υποδομές (μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ.), αλλά και στα ξενοδοχεία, ακόμη και για τον έλεγχο του προσωπικού.
Για τον πρώτο καιρό μετά την επανεκκίνηση, από τον Ιούνιο και μετά, ως τονωτική ένεση για την επόμενη μέρα στις τουριστικές επιχειρήσεις είναι κρίσιμος ο ρόλος και του εσωτερικού τουρισμού, έστω κια αν είναι πολύ μικρό το ποσοστό του επί του συνόλου των διανυκτερεύσεων - μόλις στο 10% έναντι του 90% που είναι το ποσοστό του εισερχόμενου τουρισμού. «Ο εσωτερικός τουρισμός δεν μπορεί να κάνει την ανατροπή για φέτος, δεν είναι εισαγόμενα έσοδα, πρόκειται για χρήμα στο εσωτερικό που ουσιαστικά αναμοχλεύεται και ανακυκλώνεται», σχολιάζει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέξανδρος Βασιλικός. Με το σκεπτικό ότι οι Ελληνες μπορούν να δώσουν μιαν ανάσα φέτος στον κλάδο, στα προσεχή πλάνα του υπουργείου Τουρισμού είναι να αναβιώσουν παλιά προγράμματα που ίσχυαν προ μνημονίων και επιπλέον να ενισχυθούν τα κονδύλια του κοιν anatakti
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πέθανε ο σκηνοθέτης των Τομ & Τζέρι και του Ποπάυ, Gene Deitch
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
449 θάνατοι στη Βρετανία μέσα σε 24 ώρες
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
