2020-04-26 09:17:46
Πέθαναν από φυσικά αίτια ο Ιωάννης Μεταξάς (1941) και ο τσάρος Μπόρις Γ’ της Βουλγαρίας (1943) ή δολοφονήθηκαν- Ποιοι μπορεί να κρύβονται πίσω από τις δολοφονίες των τριών ηγετών; Στο άρθρο μας ‘’Γερμανοί κατάσκοποι στην Ελλάδα πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο’’ (29/3/2020), αναφερθήκαμε ακροθιγώς στον Σπυρίδωνα Παξινό που ήταν επικεφαλής της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Αστυνομικός Διευθυντής Αθηνών επί Ιωάννου Μεταξά, με εξαιρετικό έργο στον τομέα της αντικατασκοπίας. Ο Παξινός μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα ακολούθησε τη βασιλική κυβέρνηση στο Κάιρο. Σε μια δεξίωση της βρετανικής πρεσβείας στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα ,ο Παξινός που συνήθιζε να πίνει αρκετά,έκανε το μοιραίο λάθος να εκμυστηρευθεί σ’ ένα Βρετανό διπλωμάτη ,ότι μετά το τέλος του πολέμου θα εξέδιδε ένα βιβλίο στο οποίο θα αποκάλυπτε τα πάντα για τον θάνατο του Ιωάννη Μεταξά. Την επόμενη μέρα συνελήφθη από τους Βρετανούς ως κατάσκοπος των Γερμανών και φυλακίστηκε αρχικά στη Συρία και έπειτα στην Ινδία
. Μετά την αποφυλάκισή του ο Παξινός δεν επέστρεψε στην Ελλάδα αλλά εγκαταστάθηκε στο Καράτσι του Πακιστάν, όπου δολοφονήθηκε κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες το 1958. Η περίεργη ιστορία του Παξινού και το τραγικό του τέλος μας έκανε να ασχοληθούμε περισσότερο με τον θάνατο του Ιωάννη Μεταξά. Γνωρίζαμε ότι υπήρχαν κάποιες σκιές σχετικά με τον θάνατό του και όσα έγιναν με τον Παξινό σίγουρα ήταν πολύ περίεργα και πολλαπλασίαζαν τα ερωτηματικά για το τι ακριβώς έγινε στα τέλη Ιανουαρίου 1941.
Αναζητώντας περισσότερα στοιχεία για τον περίεργο θάνατο του Ιωάννη Μεταξά διαπιστώσαμε ότι οι σχετικές αναφορές είναι λιγοστές. Περισσότερα στοιχεία βρήκαμε στο βιβλίο του Τάσου Κοντογιαννίδη ‘’ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ’’, τα οποία και θα παραθέσουμε στη συνέχεια.
Βρήκαμε επίσης ότι και για άλλον έναν ηγέτη, τον Μπόρις της Βουλγαρίας που έφυγε από τη ζωή το 1943, υπάρχουν κάποια σκοτεινά σημεία. Αποφασίσαμε λοιπόν να ασχοληθούμε όχι μόνο με τον θάνατο του Ιωάννη Μεταξά αλλά και με το τέλος του τσάρου Μπόρις της Βουλγαρίας και του Αλέξανδρου Παπάγου. Όπως θα διαπιστώσετε κάποια μεγάλη χώρα ίσως ωφελήθηκε από τους θανάτους των συγκεκριμένων ηγετών κάτι που περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα.
Ιωάννης Μεταξάς (1871-1941)
Ο Ιωάννης Μεταξάς γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1871. Σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων και τη Στρατιωτική Ακαδημία του Βερολίνου. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) ως αξιωματικός του επιτελείου. Το 1915 διορίστηκε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού αντικαθιστώντας προσωρινά στην αρχηγία τον Βίκτορα Δούσμανη. Διαφώνησε με την έξοδο της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ ,θεωρώντας απίθανο το ενδεχόμενο να ηττηθεί η Γερμανία. Εξορίστηκε από την κυβέρνηση Βενιζέλου στην Κορσική (1917-1920).
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα ίδρυσε το Κόμμα των Ελευθεροφρόνων και εναντιώθηκε στην Επανάσταση του 1922. Στη συνέχεια έφυγε για την Ιταλία και επέστρεψε με την παραχώρηση αμνηστίας. Συνεργάστηκε στην οικουμενική κυβέρνηση μετά τις εκλογές του 1926 ,όπως και στις κυβερνήσεις συνασπισμού ως Υπουργός Συγκοινωνιών. Μετά την αποτυχία του στις εκλογές του 1928 ανακοίνωσε ότι θα εγκαταλείψει την πολιτική. Επανέκαμψε ωστόσο το 1932 ως Υπουργός Στρατιωτικών ενώ το ίδιο Υπουργείο ανέλαβε και στην Κυβέρνηση Δεμερτζή (1936). Ο αδόκητος θάνατος του τελευταίου οδήγησε τον βασιλιά Γεώργιο Β’ να τον διορίσει πρωθυπουργό παρά τις πολλές αντιδράσεις που σημειώθηκαν. Στις 4 Αυγούστου 1936 με τη σύμφωνη γνώμη του βασιλιά Γεώργιου ανέστειλε άρθρα του Συντάγματος, κυρίως όσα αφορούσαν τις ατομικές ελευθερίες, διέλυσε τη Βουλή και εγκαθίδρυσε το γνωστό ως καθεστώς της 4ης Αυγούστου. Στα θετικά της διακυβέρνησής του η ίδρυση του Ι.Κ.Α. και η καθιέρωση του οκτάωρου στην εργασία, σε μια προσπάθεια να αποκτήσει λαϊκά ερείσματα. Επίσης ξεκίνησε μια σειρά από προετοιμασίες για τον διαφαινόμενο στον ορίζοντα πόλεμο. Βέβαια το αστυνομικό κράτος, η οργάνωση της Νεολαίας (ΕΟΝ) και η προσπάθεια διάδοσης των ιδεών του καθεστώτος, το βίαιο, αντικομμουνιστικό και αντικοινοβουλευτικό καθεστώς, οι αυθαίρετες συλλήψεις κ.α. κατατάσσουν το καθεστώς της 4ης Αυγούστου στα δικτατορικά. Ο φανατικός αντιβενιζελικός Μεταξάς προσπάθησε να συνάψει συμμαχία με τη Μ. Βρετανία (Ιούνιος 1938) χωρίς όμως αποτέλεσμα. Από το 1939 ο Μεταξάς ταυτίστηκε απόλυτα με τους Βρετανούς ενώ οι σχέσεις της χώρας μας με τη Γερμανία ήταν τυπικές καθώς το ναζιστικό καθεστώς είχε κάνει σημαντικές επενδύσεις στην Ελλάδα.
Μετά το «Όχι» στον Γκράτσι στις 3 π.μ. της 28ης Οκτωβρίου 1940 (‘’Alors c’est la guerre’’ δηλ. ‘’Λοιπόν αυτό σημαίνει πόλεμος’’), σύσσωμος σχεδόν ο ελληνικός λαός τάχθηκε στο πλευρό του Μεταξά. ‘’Η ημέρα εκείνη δεν επικύρωνε αλλά καταργούσε την 4η Αυγούστου’’ γράφει ο Γ. Σεφέρης. Οι επιτυχίες του ελληνικού Στρατού επί των Ιταλών στα βουνά της Ηπείρου και το αλβανικό έδαφος προκάλεσαν μεγάλο ενθουσιασμό στον λαό και αύξησαν τη δημοτικότητα του Μεταξά. Τον Ιανουάριο του 1941 οι Βρετανοί έκαναν πρόταση στον Μεταξά προκειμένου να φέρουν δυνάμεις στο μέτωπο της Ηπείρου. Ο Μεταξάς ζήτησε από τους Βρετανούς να στείλουν 10 μεραρχίες μαζί με τις ανάλογες αεροπορικές δυνάμεις. Οι Βρετανοί απάντησαν ότι θα στείλουν δύο μόνο μεραρχίες μαζί με μια μικρή αεροπορική δύναμη. Ο Μεταξάς απάντησε: ‘’Καλύτερα να μην μας στείλετε τίποτα. Το μόνο που θα καταφέρετε σ’ αυτή την περίπτωση είναι να προκαλέσετε επίθεση των Γερμανών’’. Οι Γερμανοί είχαν ζητήσει να μεσολαβήσουν μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας για να τερματιστεί ο πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών. Η Ελλάδα θα διατηρούσε τα εδάφη της Β. Ηπείρου που είχε καταλάβει. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι Βρετανοί δεν ήθελαν να συνθηκολογήσει η Ελλάδα με τη Γερμανία. Άλλωστε στο ημερολόγιό του ο ίδιος ο Μεταξάς γράφει ότι «καλύτερα να πεθάνουμε όλοι παρά να υποταχθούμε στον Χίτλερ» ενώ είχε απορρίψει προτάσεις του πρέσβη μας στη Γερμανία Ραγκαβή να μεσολαβήσει στον Χίτλερ.
Όλο το χρονικό διάστημα από τις 28 Οκτωβρίου 1940 έως τον Ιανουάριο του 1941 ο Μεταξάς είχε καταβληθεί ιδιαίτερα από τη διαρκή αγωνία, την κόπωση, τα ξενύχτια και την υπερένταση και παρά τις υποδείξεις των γιατρών και των συνεργατών του δεν ξεκουραζόταν.
Επέμενε να συνεχίσει να εργάζεται παρά τις ιατρικές συμβουλές. Στα μέσα Ιανουαρίου 1941, ο Μεταξάς εμφάνισε μια φλεγμονή του φάρυγγα. Η φλεγμονή αυτή κατέληξε σε «απόστημα παραμυγδαλικόν, που παρουσίασε εν συνεχεία τοξιναιμικά φαινόμενα και επιπλοκάς, ως γαστροραγίαν και ουρίαν και απέθανεν…». Αυτή ήταν η επίσημη εκδοχή του θανάτου του. Το σχετικό ιατρικό ανακοινωθέν, υπογράφουν οι κορυφαίοι Έλληνες γιατροί εκείνη την εποχή: Μ. Γερουλάνος, Β. Μπένσης, Μ. Γεωργόπουλος, Μ. Μακκάς, Ε. Φωκάς, Δ. Δημητριάδης, Ι. Χρυσικός, Γ. Καραγιαννόπουλος, Δ. Κομνηνός, Ν. Λωράνδος, Γ. Οικονομίδης, Ν. Γεωργόπουλος.
Ήταν 6.00 π.μ. της 29ης Ιανουαρίου 1941, όταν ο Μεταξάς άφησε την τελευταία του πνοή.
Την ίδια ημέρα, άρχισαν οι διαδοχικές εκδόσεις την εφημερίδων για να ενημερώσουν τον κόσμο για τον θάνατο του Μεταξά. Στη δεύτερη σελίδα της «Βραδυνής», γίνεται αναφορά στην παρουσία των Άγγλων γιατρών, που κανείς δεν κατάλαβε ποιος τον είχε καλέσει για να δουν τον Μεταξά και ποια ήταν η προσφορά τους.
«Την 1η μεταμεσημβρινήν ώραν της χθες, εγένετο και Δευτέρα μετάγγισης και την εσπέραν και Τρίτη. Η καρδία του αντείχε μέχρι της 8ης εσπερινής. Ο Άγγλος υποστράτηγος κ. Ντ. Αλμπιάκ, ελθών εκ Κρήτης επίτηδες αεροπορικώς, συνοδεύετο και από τον Άγγλον αρχίατρον του Βρετανικού Ναυτικού, όστις και έκαμεν ιδιοχείρως την ένεσιν εις τον ασθενή…».
Τι είδους ένεση ήταν αυτή όμως και πώς ο Άγγλος αρχίατρος «παρέκαμψε» τόσους εξαίρετους Έλληνες γιατρούς; Η κόρη του Ιωάννη Μεταξά Νανά Φωκά (1912-2002), σε συνέντευξή της στον Γιώργο Λεονταρίτη που δημοσιεύθηκε στην «Ακρόπολη», είπε μεταξύ άλλων: «Θυμάμαι, μόλις είχα αναρρώσει από ιλαρά κι έτρεξα εδώ, σ’ αυτό το σπίτι (ενν. στην Κηφισιά) να τον δω. Με είχαν ειδοποιήσει, ότι ο πατέρας, ήταν άρρωστος. Όλο το κακό έγινε από ένα απόστημα στο δόντι, που του έφερε υψηλό πυρετό. Δεν υπήρχαν τότε πενικιλίνες. Ο πατέρας βρισκόταν στο κρεβάτι. Κάποια στιγμή, άνοιξε τα μάτια του και είπε: «Θέλω να δω τη Νανά». Στο σαλόνι βρισκόταν κόσμος, υπουργοί, στελέχη της ΕΟΝ, γινόταν φασαρία. Διέσχισα όλο αυτό το πλήθος και μπήκα στο δωμάτιό του και με χάιδεψε. Κάθησα δίπλα σιωπηλή. Σε λίγο ήρθε ο χειρουργός Μακκάς. Ο πατέρας τον ρώτησε:
«Κύριε καθηγητά, έχω ελπίδες;»
«Βεβαίως εξοχότατε. Θα γίνετε καλά».
Από την ώρα εκείνη έπεσε σε αφασία και δεν συνήλθε ποτέ. Μόνη μου παρηγοριά ήταν αυτό το τελευταίο χάδι του. Όλη μέρα έμεινα δίπλα στο κρεβάτι του. Το απόγευμα φέρανε έναν Άγγλο γιατρό. Δεν ξέρω ποιος τον έφερε. Στο Κεφαλάρι είχε εγκατασταθεί ένα στρατιωτικό νοσοκομείο.
Ίσως απ’ εκεί. Ο Άγγλος γιατρός έφερε μια φιάλη οξυγόνου και έμενε δίπλα του. Θυμάμαι, ότι ήταν διαρκώς μεθυσμένος.
Μια φορά μάλιστα παραπάτησε και έπεσε μαζί με την φιάλη του οξυγόνου στον κήπο! Κοιμόταν εδώ, σ’ έναν καναπέ δίπλα στο κρεβάτι του Μεταξά κι ακουγόταν συγχρόνως ο ρόγχος του ετοιμοθάνατου και το ροχαλητό του μεθυσμένου Άγγλου!». Σε ερώτηση του Γ. Λεονταρίτη αν ο θάνατος του πατέρας της ήταν φυσιολογικός, η Νανά Φωκά απάντησε: «Οι άνθρωποι που βρίσκονταν κοντά του, ήταν ο Αραβαντινός, ο οδοντογιατρός του. Δεν νομίζω ότι αυτός μπορούσε… Όχι δεν θέλω να πιστέψω κάτι τέτοιο για τους Άγγλους… Πρέπει να σας πω όμως, ότι ο πατέρας είχε πει τότε στους Άγγλους, ότι εάν ήθελαν να μπουν στην Ελλάδα, έπρεπε να έλθουν με μεγάλες δυνάμεις. Διαφορετικά οι Γερμανοί θα ακολουθούσαν αμέσως. Πολλοί είπαν τότε, ότι οι Βρετανοί δυσαρεστήθηκαν. Δεν πιστεύω όμως ότι τον δηλητηρίασαν. Και αν γινόταν όμως κάτι τέτοιο, εγώ δεν θα μπορούσα να το ξέρω».
Μιλώντας στον Τάσο Κοντογιαννίδη, λίγο πριν φύγει απ’ τη ζωή η Νανά Φωκά επιβεβαίωσε όσα αναφέραμε. Πρόσθεσε μάλιστα, ότι ο πατέρας της θα είχε σωθεί αν φρόντιζε περισσότερο την υγεία του και είχε καλέσει έγκαιρα γιατρό. Υπογράμμισε επίσης ότι ο ρόλος των Άγγλων της φάνηκε ύποπτος, κάτι που πίστευε ως τον θάνατό της. Αιχμές εναντίον των γιατρών, άφησε ο στενός συνεργάτης του Μεταξά, πανίσχυρος Υφυπουργός Ασφαλείας, Κωνσταντίνος Μανιαδάκης. Σε μια σειρά άρθρων του για τον πόλεμο του ’40 στην «Ακρόπολη» (δημοσιεύθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’50), γράφει για «παραλείψεις των γιατρών», ενώ σε στενούς τους φίλους είχε εκμυστηρευθεί: «Αν είχαμε πάει τον αρχηγό σε νοσοκομείο και μάλιστα σε τρίτη θέση, σίγουρα θα ζούσε».
Ο μόνος άνθρωπος που πιθανότατα, γνώριζε τα πραγματικά αίτια του θανάτου του Μεταξά, ήταν ο διοικητής Ασφαλείας Αθηνών εκείνη την εποχή, Σπύρος Παξινός.
Όπως αναφέραμε, σε δεξίωση της Βρετανικής πρεσβείας στο Κάιρο το 1942, αποκάλυψε σ’ έναν Άγγλο διπλωμάτη που υπηρετούσε στην Αθήνα στα χρόνια του Μεταξά ότι εκείνο τον καιρό έγραφε ένα βιβλίο στο οποίο αποκάλυπτε τα πάντα γύρω απ’ τον θάνατο του Ιωάννη Μεταξά και πρόσθεσε: «Το βιβλίο θα εκδοθεί φυσικά όταν τελειώσει ο πόλεμος, αλλά νομίζω ότι δεν θα σας ενθουσιάσει!».
Το βιβλίο αυτό, δεν εκδόθηκε ποτέ. Την επόμενη ημέρα, ο Παξινός συνελήφθη από τους Άγγλους ως κατάσκοπος των Γερμανών (!) και φυλακίστηκε στο Άκρον της Συρίας.
Η κατηγορία ήταν ότι πριν φύγει για τη Μέση Ανατολή, παρέδωσε στους Γερμανούς το Αρχείο Ασφαλείας. Μάλιστα, μετά την απελευθέρωση κατηγορήθηκε ως δωσίλογος για την πράξη του αυτή! Όμως, το Αρχείο είχε τοποθετηθεί από τον Παξινό τη Μεγάλη Παρασκευή του 1941, λίγες μέρες πριν την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα, σε κρύπτη, στο κτήμα, Κανελλόπουλου στα Μελίσσια, μετά από εντολή του Κ. Μανιαδάκη. Τον Ιούνιο του 1946, βρέθηκε και παραδόθηκε στο Κέντρο Αλλοδαπών. Ο Παξινός είχε φροντίσει να κρύψει και το αρχείο των Κομμουνιστών, στα υπόγεια του σπιτιού επί της οδού Τοσίτσα 28. Ωστόσο, το βρήκε και το πήρε ,ύστερα από προδοσία, ομάδα κομμουνιστών με επικεφαλής τον καπετάν Λευτέρη, αδελφό της Ηλέκτρας Αποστόλου, που δολοφονήθηκε από την «Ειδική Ασφάλεια», τμήμα της Χωροφυλακής που είχε ως αποστολή του τη δίωξη και σύλληψη των κομμουνιστών σε όλη την Ελλάδα, στις 26 Ιουλίου 1944.
Στην περίπτωση του αρχείου των Κομμουνιστών, φαίνεται ότι υπήρξε ολιγωρία από τις αστυνομικές αρχές, οι οποίες είχαν ειδοποιηθεί έγκαιρα για την ενέργεια που θα έκαναν οι άνδρες του καπετάν Λευτέρη.
Ο Παξινός δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα. Ποτέ κανείς δεν του ζήτησε συγγνώμη. Εγκαταστάθηκε μετά τον πόλεμο στο Πακιστάν και δολοφονήθηκε, κάτω από μυστηριώδης συνθήκες, από αγνώστους, στο Καράτσι τον Οκτώβριο του 1958.
Η ιστορία του Σπύρου Παξινού, όσο και να θέλει να πιστέψει κάποιος την επίσημη εκδοχή για τον θάνατο του Μεταξά, προβληματίζει… Τον Μεταξά διαδέχθηκε ο Αλέξανδρος Κορυζής. Από τις 7 Μαρτίου 1941, βρετανικές δυνάμεις, έφτασαν σταδιακά στην Ελλάδα. Αυτό το γεγονός, ήταν και η επίσημη αιτία (ή αφορμή) για την κήρυξη του πολέμου από τη Γερμανία στη χώρα μας, στις 6 Απρίλιου 1941 (επίδοση διακοίνωσης του Γερμανού πρέσβη φον Έρμπαχ στον Κορυζή). Λίγες ημέρες αργότερα (18/4/1941), ο Κορυζής αυτοκτόνησε Πηγή: ΤΑΣΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΙΔΗΣ, «ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ,2016.
Μπόρις Γ’ της Βουλγαρίας (1894-1943)
Ίσως αναρωτηθούν εύλογα πολλοί αναγνώστες, ποια σχέση είχε ο Ιωάννης Μεταξάς με τον τσάρο της Βουλγαρίας Μπόρις Γ’. Όπως θα δούμε και ο θάνατος του Βούλγαρου ηγέτη καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου. Ας δούμε μερικά στοιχεία για τη ζωή του. Γεννήθηκε στη Σόφια στις 30 Ιανουαρίου 1849 και ήταν γιος του Φερδινάρδου Α’ και της Μαρίας-Λουίζας, του οίκου Βουρβόνων-Πάρμα. Μετά την ήττα της Βουλγαρίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διαδέχτηκε τον πατέρα του στον θρόνο (3 Οκτωβρίου 1918).
Το 1934, η στρατιωτική οργάνωση Ζβενό επέβαλε δικτατορία και κατάργησε τα πολιτικά κόμματα στη χώρα.
Ο Μπόρις περιορίστηκε σε ρόλο βασιλιά-μαριονέτας, ωστόσο με αντιπραξικόπημα τον επόμενο χρόνο, κατέλαβε εκ νέου την εξουσία. Με την κήρυξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μπόρις προσανατολίστηκε προς τη Γερμανία. Στις 7 Σεπτεμβρίου, με μεσολάβηση του Χίτλερ, η Νότια Δοβρουτσά, που είχε δοθεί στη Ρουμανία μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, επιστράφηκε στη Βουλγαρία. Τον Μάρτιο του 1941, ο Μπόρις συμμάχησε με τις δυνάμεις του Άξονα και η Βουλγαρία κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και την ελληνική Θράκη.
Ωστόσο, ο Μπόρις δεν ήταν διατεθειμένος να ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα του Χίτλερ. Αρνήθηκε να στείλει δυνάμεις στο Ανατολικό Μέτωπο εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, μάλιστα δεν επέτρεψε ούτε σε εθελοντές να πολεμήσουν τους Σοβιετικούς, ενώ παρά την ψήφιση του αντιεβραϊκού Νόμου για την προστασία του Έθνους», στις 24 Δεκεμβρίου 1940, (ο Μπόρις τον υπέγραψε στις 21/1/1941), εκτόπισε μόνον 11.343 Εβραίους από τη Μακεδονία και τη Θράκη, έναντι 20.000 που ζητούσαν οι Γερμανοί και με διάφορες προφάσεις, αρνήθηκε να παραδώσει Εβραίους της Βουλγαρίας στους ναζί. Οι Εβραίοι από τη Μακεδονία και τη Θράκη εκτοπίστηκαν στα στρατόπεδα θανάτου της Τρεμπλίνκα και του Μαϊντάνεκ στην Πολωνία.
Εξοργισμένος ο Χίτλερ από τη στάση του Βούλγαρου ηγέτη, ζήτησε να τον συναντήσει, κάτι που έγινε, στις 14 Αυγούστου 1943 στο Ράστεμπουργκ της Ανατολικής Πρωσίας. Ο Μπόρις, είχε κηρύξει «συμβολικά» τον πόλεμο στη Μ. Βρετανία και τις Η.Π.Α., ενώ αρνήθηκε να συμμετάσχει στον πόλεμο κατά της ΕΣΣΔ. Επίσης οι 50.000 Εβραίοι της Βουλγαρίας γλίτωσαν τον θάνατο, καθώς ο Μπόρις επέμεινε ότι ήταν απαραίτητοι για διάφορες εργασίες, όπως η συντήρηση των δρόμων, κάτι που τελικά δέχτηκε ο Χίτλερ. Ο Μπόρις επέστρεψε στη Σόφια και λίγες μέρες αργότερα (28/8/1943), πέθανε από καρδιακή προσβολή. Σύμφωνα με το ημερολόγιο του τότε Γερμανού επιτελούς στη Σόφια. Συνταγματάρχη φον Σένεμπεκ, οι Γερμανοί γιατροί Σάλιτς και Χανς Έπινγκερ που παρακολουθούσαν τον Μπόρις, πίστευαν ότι είχε πεθάνει από το ίδιο δηλητήριο που ο Έπιγνκερ είχε βρει δύο χρόνια νωρίτερα στη σορό του Ιωάννη Μεταξά.
Επρόκειτο για ένα αργό δηλητήριο, που απαιτεί εβδομάδες για να δράσει και προκαλεί την εμφάνιση κηλίδων στο δέρμα του θύματος πριν τον θάνατό του. Η Βουλγαρία βομβαρδίστηκε ανελέητα από Βρετανούς και Αμερικανούς μετά τον θάνατο του Μπόρις, πληρώνοντας το τίμημα της συμμαχίας της με τις δυνάμεις τον Άξονα.
Για το ποιος μπορεί να ευθύνεται για τον θάνατο του Μπόρις;
Ο Τσόρτσιλ είχε πει λίγο αργότερα: «Αυτό που συνέβη στον βασιλιά Μπόρις θα συμβεί και σε άλλους που συμμορφώνονται με τη Γερμανία». Μήπως οι Βρετανοί πάλι θέλοντας να διαβρώσουν περαιτέρω τις δυνάμεις του Άξονα στα Βαλκάνια είχαν «φροντίσει» για τον πρόωρο θάνατο του Μπόρις.
Ύποπτοι θεωρούνται επίσης οι Σοβιετικοί αλλά και εσωτερικοί εχθροί του Μπόρις οι λεγόμενοι «Βούλγαροι ερυθρόλευκοι». Ο στενός συνεργάτης του Χίτλερ και μετρ της προπαγάνδας Γκέμπελς, στις 10 Σεπτεμβρίου 1943 έκανε την εξής καταχώρηση στο ημερολόγιό του:
«Ο Φίρερ μου είπε ότι πρέπει τώρα να θεωρηθεί σίγουρο ότι (ο Μπόρις) πέθανε από δηλητήριο φιδιού. Δεν είναι ακόμα γνωστό ποιος ανέμειξε (who mixed στο αγγλικό κείμενο) το δηλητήριο. Οι Γερμανοί γιατροί ήθελαν να κάνουν αυτοψία, η βουλγαρική κυβέρνηση συμφώνησε αλλά η βασιλική οικογένεια αρνήθηκε. Δεν θα το θεωρούσα αδύνατο το δηλητήριο να φτιάχτηκε από τους Ιταλούς». Στις 8 Σεπτεμβρίου 1943 η Ιταλία είχε αλλάξει στρατόπεδο και είχε προσχωρήσει στους Συμμάχους. Η άποψή μας είναι, ότι οι Ιταλοί δεν έχουν καμία σχέση με τον θάνατο του Μπόρις.
Πάντως στην αγγλική έκδοση της WIKIPEDIA, διαβάζουμε ότι για την (πιθανή) δηλητηρίαση του Μπόρις υπάρχουν τρεις εκδοχές. Ότι έγινε:
α) από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες
β) από τη μυστική αστυνομική οργάνωση NKVD της Σοβιετικής Ένωσης
γ) από την Υπηρεσία Ασφαλείας και Πληροφοριών του Γ’ Ράιχ, Sicherheitsdienst
Οι Βούλγαροι θεωρούν ότι ο Μπόρις δολοφονήθηκε από τους Βρετανούς. Ο Χίτλερ μόλις πληροφορήθηκε τον θάνατο του Μπόρις έσπασε εξοργισμένος ένα βάζο στον τοίχο.
Το αν ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Μπόρις της Βουλγαρίας πέθαναν από φυσικά αίτια ή δολοφονήθηκαν, πιθανότατα δεν θα μαθευτεί ποτέ.
Το σίγουρο είναι ότι τόσο τον θάνατο του Μεταξά όσο κι εκείνον του Μπόρις ακολούθησαν γεγονότα που ίσως δεν θα είχαν συμβεί αν και οι δυο ζούσαν.
Βέβαια στην παγκόσμια ιστορία εκατοντάδες ηγέτες, ανώτατοι στρατιωτικοί , αξιωματούχοι κ.ά. έχουν δολοφονηθεί . Οι δολοφονίες αυτές, άλλαξαν συχνά δραματικά, την πορεία των γεγονότων.
Ανάμεσα στους «περίεργους θανάτους» είναι και αυτός του Αλέξανδρου Παπάγου (1955) με τον οποίο θα ασχοληθούμε σε μελλοντικό μας άρθρο.
anatakti
Αναζητώντας περισσότερα στοιχεία για τον περίεργο θάνατο του Ιωάννη Μεταξά διαπιστώσαμε ότι οι σχετικές αναφορές είναι λιγοστές. Περισσότερα στοιχεία βρήκαμε στο βιβλίο του Τάσου Κοντογιαννίδη ‘’ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ’’, τα οποία και θα παραθέσουμε στη συνέχεια.
Βρήκαμε επίσης ότι και για άλλον έναν ηγέτη, τον Μπόρις της Βουλγαρίας που έφυγε από τη ζωή το 1943, υπάρχουν κάποια σκοτεινά σημεία. Αποφασίσαμε λοιπόν να ασχοληθούμε όχι μόνο με τον θάνατο του Ιωάννη Μεταξά αλλά και με το τέλος του τσάρου Μπόρις της Βουλγαρίας και του Αλέξανδρου Παπάγου. Όπως θα διαπιστώσετε κάποια μεγάλη χώρα ίσως ωφελήθηκε από τους θανάτους των συγκεκριμένων ηγετών κάτι που περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα.
Ιωάννης Μεταξάς (1871-1941)
Ο Ιωάννης Μεταξάς γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1871. Σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων και τη Στρατιωτική Ακαδημία του Βερολίνου. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) ως αξιωματικός του επιτελείου. Το 1915 διορίστηκε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού αντικαθιστώντας προσωρινά στην αρχηγία τον Βίκτορα Δούσμανη. Διαφώνησε με την έξοδο της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ ,θεωρώντας απίθανο το ενδεχόμενο να ηττηθεί η Γερμανία. Εξορίστηκε από την κυβέρνηση Βενιζέλου στην Κορσική (1917-1920).
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα ίδρυσε το Κόμμα των Ελευθεροφρόνων και εναντιώθηκε στην Επανάσταση του 1922. Στη συνέχεια έφυγε για την Ιταλία και επέστρεψε με την παραχώρηση αμνηστίας. Συνεργάστηκε στην οικουμενική κυβέρνηση μετά τις εκλογές του 1926 ,όπως και στις κυβερνήσεις συνασπισμού ως Υπουργός Συγκοινωνιών. Μετά την αποτυχία του στις εκλογές του 1928 ανακοίνωσε ότι θα εγκαταλείψει την πολιτική. Επανέκαμψε ωστόσο το 1932 ως Υπουργός Στρατιωτικών ενώ το ίδιο Υπουργείο ανέλαβε και στην Κυβέρνηση Δεμερτζή (1936). Ο αδόκητος θάνατος του τελευταίου οδήγησε τον βασιλιά Γεώργιο Β’ να τον διορίσει πρωθυπουργό παρά τις πολλές αντιδράσεις που σημειώθηκαν. Στις 4 Αυγούστου 1936 με τη σύμφωνη γνώμη του βασιλιά Γεώργιου ανέστειλε άρθρα του Συντάγματος, κυρίως όσα αφορούσαν τις ατομικές ελευθερίες, διέλυσε τη Βουλή και εγκαθίδρυσε το γνωστό ως καθεστώς της 4ης Αυγούστου. Στα θετικά της διακυβέρνησής του η ίδρυση του Ι.Κ.Α. και η καθιέρωση του οκτάωρου στην εργασία, σε μια προσπάθεια να αποκτήσει λαϊκά ερείσματα. Επίσης ξεκίνησε μια σειρά από προετοιμασίες για τον διαφαινόμενο στον ορίζοντα πόλεμο. Βέβαια το αστυνομικό κράτος, η οργάνωση της Νεολαίας (ΕΟΝ) και η προσπάθεια διάδοσης των ιδεών του καθεστώτος, το βίαιο, αντικομμουνιστικό και αντικοινοβουλευτικό καθεστώς, οι αυθαίρετες συλλήψεις κ.α. κατατάσσουν το καθεστώς της 4ης Αυγούστου στα δικτατορικά. Ο φανατικός αντιβενιζελικός Μεταξάς προσπάθησε να συνάψει συμμαχία με τη Μ. Βρετανία (Ιούνιος 1938) χωρίς όμως αποτέλεσμα. Από το 1939 ο Μεταξάς ταυτίστηκε απόλυτα με τους Βρετανούς ενώ οι σχέσεις της χώρας μας με τη Γερμανία ήταν τυπικές καθώς το ναζιστικό καθεστώς είχε κάνει σημαντικές επενδύσεις στην Ελλάδα.
Μετά το «Όχι» στον Γκράτσι στις 3 π.μ. της 28ης Οκτωβρίου 1940 (‘’Alors c’est la guerre’’ δηλ. ‘’Λοιπόν αυτό σημαίνει πόλεμος’’), σύσσωμος σχεδόν ο ελληνικός λαός τάχθηκε στο πλευρό του Μεταξά. ‘’Η ημέρα εκείνη δεν επικύρωνε αλλά καταργούσε την 4η Αυγούστου’’ γράφει ο Γ. Σεφέρης. Οι επιτυχίες του ελληνικού Στρατού επί των Ιταλών στα βουνά της Ηπείρου και το αλβανικό έδαφος προκάλεσαν μεγάλο ενθουσιασμό στον λαό και αύξησαν τη δημοτικότητα του Μεταξά. Τον Ιανουάριο του 1941 οι Βρετανοί έκαναν πρόταση στον Μεταξά προκειμένου να φέρουν δυνάμεις στο μέτωπο της Ηπείρου. Ο Μεταξάς ζήτησε από τους Βρετανούς να στείλουν 10 μεραρχίες μαζί με τις ανάλογες αεροπορικές δυνάμεις. Οι Βρετανοί απάντησαν ότι θα στείλουν δύο μόνο μεραρχίες μαζί με μια μικρή αεροπορική δύναμη. Ο Μεταξάς απάντησε: ‘’Καλύτερα να μην μας στείλετε τίποτα. Το μόνο που θα καταφέρετε σ’ αυτή την περίπτωση είναι να προκαλέσετε επίθεση των Γερμανών’’. Οι Γερμανοί είχαν ζητήσει να μεσολαβήσουν μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας για να τερματιστεί ο πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών. Η Ελλάδα θα διατηρούσε τα εδάφη της Β. Ηπείρου που είχε καταλάβει. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι Βρετανοί δεν ήθελαν να συνθηκολογήσει η Ελλάδα με τη Γερμανία. Άλλωστε στο ημερολόγιό του ο ίδιος ο Μεταξάς γράφει ότι «καλύτερα να πεθάνουμε όλοι παρά να υποταχθούμε στον Χίτλερ» ενώ είχε απορρίψει προτάσεις του πρέσβη μας στη Γερμανία Ραγκαβή να μεσολαβήσει στον Χίτλερ.
Όλο το χρονικό διάστημα από τις 28 Οκτωβρίου 1940 έως τον Ιανουάριο του 1941 ο Μεταξάς είχε καταβληθεί ιδιαίτερα από τη διαρκή αγωνία, την κόπωση, τα ξενύχτια και την υπερένταση και παρά τις υποδείξεις των γιατρών και των συνεργατών του δεν ξεκουραζόταν.
Επέμενε να συνεχίσει να εργάζεται παρά τις ιατρικές συμβουλές. Στα μέσα Ιανουαρίου 1941, ο Μεταξάς εμφάνισε μια φλεγμονή του φάρυγγα. Η φλεγμονή αυτή κατέληξε σε «απόστημα παραμυγδαλικόν, που παρουσίασε εν συνεχεία τοξιναιμικά φαινόμενα και επιπλοκάς, ως γαστροραγίαν και ουρίαν και απέθανεν…». Αυτή ήταν η επίσημη εκδοχή του θανάτου του. Το σχετικό ιατρικό ανακοινωθέν, υπογράφουν οι κορυφαίοι Έλληνες γιατροί εκείνη την εποχή: Μ. Γερουλάνος, Β. Μπένσης, Μ. Γεωργόπουλος, Μ. Μακκάς, Ε. Φωκάς, Δ. Δημητριάδης, Ι. Χρυσικός, Γ. Καραγιαννόπουλος, Δ. Κομνηνός, Ν. Λωράνδος, Γ. Οικονομίδης, Ν. Γεωργόπουλος.
Ήταν 6.00 π.μ. της 29ης Ιανουαρίου 1941, όταν ο Μεταξάς άφησε την τελευταία του πνοή.
Την ίδια ημέρα, άρχισαν οι διαδοχικές εκδόσεις την εφημερίδων για να ενημερώσουν τον κόσμο για τον θάνατο του Μεταξά. Στη δεύτερη σελίδα της «Βραδυνής», γίνεται αναφορά στην παρουσία των Άγγλων γιατρών, που κανείς δεν κατάλαβε ποιος τον είχε καλέσει για να δουν τον Μεταξά και ποια ήταν η προσφορά τους.
«Την 1η μεταμεσημβρινήν ώραν της χθες, εγένετο και Δευτέρα μετάγγισης και την εσπέραν και Τρίτη. Η καρδία του αντείχε μέχρι της 8ης εσπερινής. Ο Άγγλος υποστράτηγος κ. Ντ. Αλμπιάκ, ελθών εκ Κρήτης επίτηδες αεροπορικώς, συνοδεύετο και από τον Άγγλον αρχίατρον του Βρετανικού Ναυτικού, όστις και έκαμεν ιδιοχείρως την ένεσιν εις τον ασθενή…».
Τι είδους ένεση ήταν αυτή όμως και πώς ο Άγγλος αρχίατρος «παρέκαμψε» τόσους εξαίρετους Έλληνες γιατρούς; Η κόρη του Ιωάννη Μεταξά Νανά Φωκά (1912-2002), σε συνέντευξή της στον Γιώργο Λεονταρίτη που δημοσιεύθηκε στην «Ακρόπολη», είπε μεταξύ άλλων: «Θυμάμαι, μόλις είχα αναρρώσει από ιλαρά κι έτρεξα εδώ, σ’ αυτό το σπίτι (ενν. στην Κηφισιά) να τον δω. Με είχαν ειδοποιήσει, ότι ο πατέρας, ήταν άρρωστος. Όλο το κακό έγινε από ένα απόστημα στο δόντι, που του έφερε υψηλό πυρετό. Δεν υπήρχαν τότε πενικιλίνες. Ο πατέρας βρισκόταν στο κρεβάτι. Κάποια στιγμή, άνοιξε τα μάτια του και είπε: «Θέλω να δω τη Νανά». Στο σαλόνι βρισκόταν κόσμος, υπουργοί, στελέχη της ΕΟΝ, γινόταν φασαρία. Διέσχισα όλο αυτό το πλήθος και μπήκα στο δωμάτιό του και με χάιδεψε. Κάθησα δίπλα σιωπηλή. Σε λίγο ήρθε ο χειρουργός Μακκάς. Ο πατέρας τον ρώτησε:
«Κύριε καθηγητά, έχω ελπίδες;»
«Βεβαίως εξοχότατε. Θα γίνετε καλά».
Από την ώρα εκείνη έπεσε σε αφασία και δεν συνήλθε ποτέ. Μόνη μου παρηγοριά ήταν αυτό το τελευταίο χάδι του. Όλη μέρα έμεινα δίπλα στο κρεβάτι του. Το απόγευμα φέρανε έναν Άγγλο γιατρό. Δεν ξέρω ποιος τον έφερε. Στο Κεφαλάρι είχε εγκατασταθεί ένα στρατιωτικό νοσοκομείο.
Ίσως απ’ εκεί. Ο Άγγλος γιατρός έφερε μια φιάλη οξυγόνου και έμενε δίπλα του. Θυμάμαι, ότι ήταν διαρκώς μεθυσμένος.
Μια φορά μάλιστα παραπάτησε και έπεσε μαζί με την φιάλη του οξυγόνου στον κήπο! Κοιμόταν εδώ, σ’ έναν καναπέ δίπλα στο κρεβάτι του Μεταξά κι ακουγόταν συγχρόνως ο ρόγχος του ετοιμοθάνατου και το ροχαλητό του μεθυσμένου Άγγλου!». Σε ερώτηση του Γ. Λεονταρίτη αν ο θάνατος του πατέρας της ήταν φυσιολογικός, η Νανά Φωκά απάντησε: «Οι άνθρωποι που βρίσκονταν κοντά του, ήταν ο Αραβαντινός, ο οδοντογιατρός του. Δεν νομίζω ότι αυτός μπορούσε… Όχι δεν θέλω να πιστέψω κάτι τέτοιο για τους Άγγλους… Πρέπει να σας πω όμως, ότι ο πατέρας είχε πει τότε στους Άγγλους, ότι εάν ήθελαν να μπουν στην Ελλάδα, έπρεπε να έλθουν με μεγάλες δυνάμεις. Διαφορετικά οι Γερμανοί θα ακολουθούσαν αμέσως. Πολλοί είπαν τότε, ότι οι Βρετανοί δυσαρεστήθηκαν. Δεν πιστεύω όμως ότι τον δηλητηρίασαν. Και αν γινόταν όμως κάτι τέτοιο, εγώ δεν θα μπορούσα να το ξέρω».
Μιλώντας στον Τάσο Κοντογιαννίδη, λίγο πριν φύγει απ’ τη ζωή η Νανά Φωκά επιβεβαίωσε όσα αναφέραμε. Πρόσθεσε μάλιστα, ότι ο πατέρας της θα είχε σωθεί αν φρόντιζε περισσότερο την υγεία του και είχε καλέσει έγκαιρα γιατρό. Υπογράμμισε επίσης ότι ο ρόλος των Άγγλων της φάνηκε ύποπτος, κάτι που πίστευε ως τον θάνατό της. Αιχμές εναντίον των γιατρών, άφησε ο στενός συνεργάτης του Μεταξά, πανίσχυρος Υφυπουργός Ασφαλείας, Κωνσταντίνος Μανιαδάκης. Σε μια σειρά άρθρων του για τον πόλεμο του ’40 στην «Ακρόπολη» (δημοσιεύθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’50), γράφει για «παραλείψεις των γιατρών», ενώ σε στενούς τους φίλους είχε εκμυστηρευθεί: «Αν είχαμε πάει τον αρχηγό σε νοσοκομείο και μάλιστα σε τρίτη θέση, σίγουρα θα ζούσε».
Ο μόνος άνθρωπος που πιθανότατα, γνώριζε τα πραγματικά αίτια του θανάτου του Μεταξά, ήταν ο διοικητής Ασφαλείας Αθηνών εκείνη την εποχή, Σπύρος Παξινός.
Όπως αναφέραμε, σε δεξίωση της Βρετανικής πρεσβείας στο Κάιρο το 1942, αποκάλυψε σ’ έναν Άγγλο διπλωμάτη που υπηρετούσε στην Αθήνα στα χρόνια του Μεταξά ότι εκείνο τον καιρό έγραφε ένα βιβλίο στο οποίο αποκάλυπτε τα πάντα γύρω απ’ τον θάνατο του Ιωάννη Μεταξά και πρόσθεσε: «Το βιβλίο θα εκδοθεί φυσικά όταν τελειώσει ο πόλεμος, αλλά νομίζω ότι δεν θα σας ενθουσιάσει!».
Το βιβλίο αυτό, δεν εκδόθηκε ποτέ. Την επόμενη ημέρα, ο Παξινός συνελήφθη από τους Άγγλους ως κατάσκοπος των Γερμανών (!) και φυλακίστηκε στο Άκρον της Συρίας.
Η κατηγορία ήταν ότι πριν φύγει για τη Μέση Ανατολή, παρέδωσε στους Γερμανούς το Αρχείο Ασφαλείας. Μάλιστα, μετά την απελευθέρωση κατηγορήθηκε ως δωσίλογος για την πράξη του αυτή! Όμως, το Αρχείο είχε τοποθετηθεί από τον Παξινό τη Μεγάλη Παρασκευή του 1941, λίγες μέρες πριν την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα, σε κρύπτη, στο κτήμα, Κανελλόπουλου στα Μελίσσια, μετά από εντολή του Κ. Μανιαδάκη. Τον Ιούνιο του 1946, βρέθηκε και παραδόθηκε στο Κέντρο Αλλοδαπών. Ο Παξινός είχε φροντίσει να κρύψει και το αρχείο των Κομμουνιστών, στα υπόγεια του σπιτιού επί της οδού Τοσίτσα 28. Ωστόσο, το βρήκε και το πήρε ,ύστερα από προδοσία, ομάδα κομμουνιστών με επικεφαλής τον καπετάν Λευτέρη, αδελφό της Ηλέκτρας Αποστόλου, που δολοφονήθηκε από την «Ειδική Ασφάλεια», τμήμα της Χωροφυλακής που είχε ως αποστολή του τη δίωξη και σύλληψη των κομμουνιστών σε όλη την Ελλάδα, στις 26 Ιουλίου 1944.
Στην περίπτωση του αρχείου των Κομμουνιστών, φαίνεται ότι υπήρξε ολιγωρία από τις αστυνομικές αρχές, οι οποίες είχαν ειδοποιηθεί έγκαιρα για την ενέργεια που θα έκαναν οι άνδρες του καπετάν Λευτέρη.
Ο Παξινός δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα. Ποτέ κανείς δεν του ζήτησε συγγνώμη. Εγκαταστάθηκε μετά τον πόλεμο στο Πακιστάν και δολοφονήθηκε, κάτω από μυστηριώδης συνθήκες, από αγνώστους, στο Καράτσι τον Οκτώβριο του 1958.
Η ιστορία του Σπύρου Παξινού, όσο και να θέλει να πιστέψει κάποιος την επίσημη εκδοχή για τον θάνατο του Μεταξά, προβληματίζει… Τον Μεταξά διαδέχθηκε ο Αλέξανδρος Κορυζής. Από τις 7 Μαρτίου 1941, βρετανικές δυνάμεις, έφτασαν σταδιακά στην Ελλάδα. Αυτό το γεγονός, ήταν και η επίσημη αιτία (ή αφορμή) για την κήρυξη του πολέμου από τη Γερμανία στη χώρα μας, στις 6 Απρίλιου 1941 (επίδοση διακοίνωσης του Γερμανού πρέσβη φον Έρμπαχ στον Κορυζή). Λίγες ημέρες αργότερα (18/4/1941), ο Κορυζής αυτοκτόνησε Πηγή: ΤΑΣΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΙΔΗΣ, «ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ,2016.
Μπόρις Γ’ της Βουλγαρίας (1894-1943)
Ίσως αναρωτηθούν εύλογα πολλοί αναγνώστες, ποια σχέση είχε ο Ιωάννης Μεταξάς με τον τσάρο της Βουλγαρίας Μπόρις Γ’. Όπως θα δούμε και ο θάνατος του Βούλγαρου ηγέτη καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου. Ας δούμε μερικά στοιχεία για τη ζωή του. Γεννήθηκε στη Σόφια στις 30 Ιανουαρίου 1849 και ήταν γιος του Φερδινάρδου Α’ και της Μαρίας-Λουίζας, του οίκου Βουρβόνων-Πάρμα. Μετά την ήττα της Βουλγαρίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διαδέχτηκε τον πατέρα του στον θρόνο (3 Οκτωβρίου 1918).
Το 1934, η στρατιωτική οργάνωση Ζβενό επέβαλε δικτατορία και κατάργησε τα πολιτικά κόμματα στη χώρα.
Ο Μπόρις περιορίστηκε σε ρόλο βασιλιά-μαριονέτας, ωστόσο με αντιπραξικόπημα τον επόμενο χρόνο, κατέλαβε εκ νέου την εξουσία. Με την κήρυξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μπόρις προσανατολίστηκε προς τη Γερμανία. Στις 7 Σεπτεμβρίου, με μεσολάβηση του Χίτλερ, η Νότια Δοβρουτσά, που είχε δοθεί στη Ρουμανία μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, επιστράφηκε στη Βουλγαρία. Τον Μάρτιο του 1941, ο Μπόρις συμμάχησε με τις δυνάμεις του Άξονα και η Βουλγαρία κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και την ελληνική Θράκη.
Ωστόσο, ο Μπόρις δεν ήταν διατεθειμένος να ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα του Χίτλερ. Αρνήθηκε να στείλει δυνάμεις στο Ανατολικό Μέτωπο εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, μάλιστα δεν επέτρεψε ούτε σε εθελοντές να πολεμήσουν τους Σοβιετικούς, ενώ παρά την ψήφιση του αντιεβραϊκού Νόμου για την προστασία του Έθνους», στις 24 Δεκεμβρίου 1940, (ο Μπόρις τον υπέγραψε στις 21/1/1941), εκτόπισε μόνον 11.343 Εβραίους από τη Μακεδονία και τη Θράκη, έναντι 20.000 που ζητούσαν οι Γερμανοί και με διάφορες προφάσεις, αρνήθηκε να παραδώσει Εβραίους της Βουλγαρίας στους ναζί. Οι Εβραίοι από τη Μακεδονία και τη Θράκη εκτοπίστηκαν στα στρατόπεδα θανάτου της Τρεμπλίνκα και του Μαϊντάνεκ στην Πολωνία.
Εξοργισμένος ο Χίτλερ από τη στάση του Βούλγαρου ηγέτη, ζήτησε να τον συναντήσει, κάτι που έγινε, στις 14 Αυγούστου 1943 στο Ράστεμπουργκ της Ανατολικής Πρωσίας. Ο Μπόρις, είχε κηρύξει «συμβολικά» τον πόλεμο στη Μ. Βρετανία και τις Η.Π.Α., ενώ αρνήθηκε να συμμετάσχει στον πόλεμο κατά της ΕΣΣΔ. Επίσης οι 50.000 Εβραίοι της Βουλγαρίας γλίτωσαν τον θάνατο, καθώς ο Μπόρις επέμεινε ότι ήταν απαραίτητοι για διάφορες εργασίες, όπως η συντήρηση των δρόμων, κάτι που τελικά δέχτηκε ο Χίτλερ. Ο Μπόρις επέστρεψε στη Σόφια και λίγες μέρες αργότερα (28/8/1943), πέθανε από καρδιακή προσβολή. Σύμφωνα με το ημερολόγιο του τότε Γερμανού επιτελούς στη Σόφια. Συνταγματάρχη φον Σένεμπεκ, οι Γερμανοί γιατροί Σάλιτς και Χανς Έπινγκερ που παρακολουθούσαν τον Μπόρις, πίστευαν ότι είχε πεθάνει από το ίδιο δηλητήριο που ο Έπιγνκερ είχε βρει δύο χρόνια νωρίτερα στη σορό του Ιωάννη Μεταξά.
Επρόκειτο για ένα αργό δηλητήριο, που απαιτεί εβδομάδες για να δράσει και προκαλεί την εμφάνιση κηλίδων στο δέρμα του θύματος πριν τον θάνατό του. Η Βουλγαρία βομβαρδίστηκε ανελέητα από Βρετανούς και Αμερικανούς μετά τον θάνατο του Μπόρις, πληρώνοντας το τίμημα της συμμαχίας της με τις δυνάμεις τον Άξονα.
Για το ποιος μπορεί να ευθύνεται για τον θάνατο του Μπόρις;
Ο Τσόρτσιλ είχε πει λίγο αργότερα: «Αυτό που συνέβη στον βασιλιά Μπόρις θα συμβεί και σε άλλους που συμμορφώνονται με τη Γερμανία». Μήπως οι Βρετανοί πάλι θέλοντας να διαβρώσουν περαιτέρω τις δυνάμεις του Άξονα στα Βαλκάνια είχαν «φροντίσει» για τον πρόωρο θάνατο του Μπόρις.
Ύποπτοι θεωρούνται επίσης οι Σοβιετικοί αλλά και εσωτερικοί εχθροί του Μπόρις οι λεγόμενοι «Βούλγαροι ερυθρόλευκοι». Ο στενός συνεργάτης του Χίτλερ και μετρ της προπαγάνδας Γκέμπελς, στις 10 Σεπτεμβρίου 1943 έκανε την εξής καταχώρηση στο ημερολόγιό του:
«Ο Φίρερ μου είπε ότι πρέπει τώρα να θεωρηθεί σίγουρο ότι (ο Μπόρις) πέθανε από δηλητήριο φιδιού. Δεν είναι ακόμα γνωστό ποιος ανέμειξε (who mixed στο αγγλικό κείμενο) το δηλητήριο. Οι Γερμανοί γιατροί ήθελαν να κάνουν αυτοψία, η βουλγαρική κυβέρνηση συμφώνησε αλλά η βασιλική οικογένεια αρνήθηκε. Δεν θα το θεωρούσα αδύνατο το δηλητήριο να φτιάχτηκε από τους Ιταλούς». Στις 8 Σεπτεμβρίου 1943 η Ιταλία είχε αλλάξει στρατόπεδο και είχε προσχωρήσει στους Συμμάχους. Η άποψή μας είναι, ότι οι Ιταλοί δεν έχουν καμία σχέση με τον θάνατο του Μπόρις.
Πάντως στην αγγλική έκδοση της WIKIPEDIA, διαβάζουμε ότι για την (πιθανή) δηλητηρίαση του Μπόρις υπάρχουν τρεις εκδοχές. Ότι έγινε:
α) από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες
β) από τη μυστική αστυνομική οργάνωση NKVD της Σοβιετικής Ένωσης
γ) από την Υπηρεσία Ασφαλείας και Πληροφοριών του Γ’ Ράιχ, Sicherheitsdienst
Οι Βούλγαροι θεωρούν ότι ο Μπόρις δολοφονήθηκε από τους Βρετανούς. Ο Χίτλερ μόλις πληροφορήθηκε τον θάνατο του Μπόρις έσπασε εξοργισμένος ένα βάζο στον τοίχο.
Το αν ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Μπόρις της Βουλγαρίας πέθαναν από φυσικά αίτια ή δολοφονήθηκαν, πιθανότατα δεν θα μαθευτεί ποτέ.
Το σίγουρο είναι ότι τόσο τον θάνατο του Μεταξά όσο κι εκείνον του Μπόρις ακολούθησαν γεγονότα που ίσως δεν θα είχαν συμβεί αν και οι δυο ζούσαν.
Βέβαια στην παγκόσμια ιστορία εκατοντάδες ηγέτες, ανώτατοι στρατιωτικοί , αξιωματούχοι κ.ά. έχουν δολοφονηθεί . Οι δολοφονίες αυτές, άλλαξαν συχνά δραματικά, την πορεία των γεγονότων.
Ανάμεσα στους «περίεργους θανάτους» είναι και αυτός του Αλέξανδρου Παπάγου (1955) με τον οποίο θα ασχοληθούμε σε μελλοντικό μας άρθρο.
anatakti
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Εκσυγχρονίζεται η ΕΡΤ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
