2020-05-25 16:29:17
Αν και ο δείκτης χρέους της Γερμανίας αυξάνεται, σχεδόν κανείς δεν πιστεύει ότι μπορεί να χρεοκοπήσει - Αντίθετα, η Ιταλία και η Ελλάδα βρίσκονται πιο κοντά στο χείλος, λέει η Washington Post
Όλες οι οικονομίες τόσο στις ΗΠΑ όσο και παγκοσμίως βρίσκονται σε επικίνδυνη κατάσταση και μάλιστα ενδέχεται να υποτιμούμε το μέγεθος του κινδύνου.
Σύμφωνα με τον Robert Samuelson, αρθρογράφο της Washington Post, υπάρχει και μια δεύτερη μεγάλη απειλή: η παγκόσμια κρίση χρέους που, με επίκεντρο την Ευρώπη, θα αποσταθεροποιήσει τον κόσμο που ήδη αγωνίζεται για την καταπολέμηση των φοβερών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού, δεκάδες εκατομμύρια άτομα έχασαν τη δουλειά τους και οι απώλειες των επιχειρήσεων ανέρχονται συνολικά σε τρισεκατομμύρια.
Το σίγουρο είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, ότι μια νέα κρίση χρέους θα παρατείνει και θα εμβαθύνει τη χειρότερη οικονομική κρίση από τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930. Πλέον, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν κύκλο βύθισης που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950 και συνδυάζει την πολιτική και την οικονομία με άγνωστους τρόπους.
Όσοι έχουν καλή μνήμη, θα θυμούνται ότι, από το 2010 έως το 2012, η Ευρώπη έπεσε στην πρώτη «κρίση δημόσιου χρέους». Τα πιο αδύναμα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία και Ιρλανδία) αγωνίστηκαν να αποφύγουν την χρεοκοπία.
Η κρίση ξεπεράστηκε, όταν δόθηκε το πράσινο φως στην Ελλάδα να αναδιαρθρώσει (δηλαδή να μειώσει) τα χρέη της και ο Mario Draghi, τότε επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε τον Ιούλιο του 2012 ότι η ΕΚΤ «θα κάνει ό, τι χρειάζεται» για να βεβαιωθείτε ότι άλλες χώρες δεν θα χρεοκοπήσουν.
Η συμφωνία ήταν ξεκάθαρη: Οι υπερχρεωμένες χώρες έλαβαν κούρεμα χρέους από την ΕΚΤ. Σε αντάλλαγμα, τα υπερχρεωμένα κράτη μείωσαν τα ελλείμματα, ώστε να εξαρτώνται λιγότερο από την ΕΚΤ για δανεισμό. Για λίγο, η συμφωνία φάνηκε να λειτουργεί. Αυξήθηκε η εμπιστοσύνη και μειώθηκε ο χρηματοοικονομικός κίνδυνος. Αλλά η συμφωνία είναι εύθραυστη καθώς εξαρτάται πλήρως από τη σταθερή οικονομική ανάπτυξη που με την άφιξη της πανδημίας, εξαφανίστηκε.
Μεγάλο μέρος της Ευρώπης έχει πλέον εισέλθει σε μια βαθιά ύφεση. Το 2020, η οικονομία της Γερμανίας θα συρρικνωθεί 8%, κατά 10% της Γαλλίας, 15% η Ισπανία, 18% η Ιταλία και 15% η Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα της Capital Economics. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών έχει μειωθεί και τα ελλείμματα του προϋπολογισμού έχουν διευρυνθεί.
Ο συνδυασμός συρρικνούμενων οικονομιών και επέκτασης των ελλειμμάτων αυξάνει αυτόματα το μέγεθος του χρέους, που είναι ήδη υψηλό και αναμένεται να διογκωθεί περαιτέρω. Η έκθεση της Capital Economics εκτιμά ότι το χρέος του 2020 για την Γερμανία θα ανέλθει στο 73% του ΑΕΠ, 120% για τη Γαλλία, 180% για την Ιταλία και 222% για την Ελλάδα.
Στο κατά πόσο αυτό είναι βιώσιμο, δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση αν δεν υπάρχει ακριβής ορισμός του «βιώσιμου», σημειώνει ο Samuelson. Για τους περισσότερους οικονομολόγους, το χρέος είναι «βιώσιμο» όσο η αγορά – επενδυτές, εταιρείες– συνεχίζουν να δανείζονται απρόσκοπτα. Προϋποθέτει επίσης ότι το χρέος που λήγει μπορεί να «μετατραπεί» σε νέο χρέος. Αν και ο δείκτης χρέους της Γερμανίας αυξάνεται, σχεδόν κανείς δεν πιστεύει ότι μπορεί να χρεοκοπήσει. Αντίθετα, η Ιταλία και η Ελλάδα βρίσκονται πιο κοντά στο χείλος.
Εάν δεν κατοχυρωθεί κάποιου είδους οικονομική διάσωση, η Ιταλία ενδέχεται να αναγκαστεί να φύγει από το ευρώ, παρασύροντας άλλες υπερχρεωμένες χώρες. Αξίζει να θυμόμαστε ότι η Ιταλία έχει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στη ζώνη του ευρώ, μετά τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Ωστόσο, το να καταλήξουν σε συγκεκριμένη μορφή διάσωσης είναι δύσκολη, αφενός επειδή το ύψος του πακέτου βοήθειας είναι τεράστιο αφετέρου πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας μπορεί να εμποδίσει τη Γερμανία να συμμετάσχει σε διάσωση. Χωρίς τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, άλλες χώρες ενδέχεται να αποκλειστούν.
Ο κίνδυνος είναι μεγάλος καθώς οι κοινωνικές και πολιτικές μορφές των σύγχρονων κοινωνιών βασίζονται σε οικονομικά θεμέλια που επιτρέπουν στους περισσότερους να ζουν αξιοπρεπείς ζωές. Ωστόσο αυτό, είναι κάτι που θεωρείται δεδομένο, παρά τις συνεχείς διαφωνίες για τις αδυναμίες της σύγχρονης οικονομίας.
Τι θα γίνει όμως αν δεν μπορέσουμε πλέον να θεωρούμε δεδομένη αυτήν τη σταθερότητα;
anatakti
Όλες οι οικονομίες τόσο στις ΗΠΑ όσο και παγκοσμίως βρίσκονται σε επικίνδυνη κατάσταση και μάλιστα ενδέχεται να υποτιμούμε το μέγεθος του κινδύνου.
Σύμφωνα με τον Robert Samuelson, αρθρογράφο της Washington Post, υπάρχει και μια δεύτερη μεγάλη απειλή: η παγκόσμια κρίση χρέους που, με επίκεντρο την Ευρώπη, θα αποσταθεροποιήσει τον κόσμο που ήδη αγωνίζεται για την καταπολέμηση των φοβερών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού, δεκάδες εκατομμύρια άτομα έχασαν τη δουλειά τους και οι απώλειες των επιχειρήσεων ανέρχονται συνολικά σε τρισεκατομμύρια.
Το σίγουρο είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, ότι μια νέα κρίση χρέους θα παρατείνει και θα εμβαθύνει τη χειρότερη οικονομική κρίση από τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930. Πλέον, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν κύκλο βύθισης που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950 και συνδυάζει την πολιτική και την οικονομία με άγνωστους τρόπους.
Όσοι έχουν καλή μνήμη, θα θυμούνται ότι, από το 2010 έως το 2012, η Ευρώπη έπεσε στην πρώτη «κρίση δημόσιου χρέους». Τα πιο αδύναμα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία και Ιρλανδία) αγωνίστηκαν να αποφύγουν την χρεοκοπία.
Η κρίση ξεπεράστηκε, όταν δόθηκε το πράσινο φως στην Ελλάδα να αναδιαρθρώσει (δηλαδή να μειώσει) τα χρέη της και ο Mario Draghi, τότε επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε τον Ιούλιο του 2012 ότι η ΕΚΤ «θα κάνει ό, τι χρειάζεται» για να βεβαιωθείτε ότι άλλες χώρες δεν θα χρεοκοπήσουν.
Η συμφωνία ήταν ξεκάθαρη: Οι υπερχρεωμένες χώρες έλαβαν κούρεμα χρέους από την ΕΚΤ. Σε αντάλλαγμα, τα υπερχρεωμένα κράτη μείωσαν τα ελλείμματα, ώστε να εξαρτώνται λιγότερο από την ΕΚΤ για δανεισμό. Για λίγο, η συμφωνία φάνηκε να λειτουργεί. Αυξήθηκε η εμπιστοσύνη και μειώθηκε ο χρηματοοικονομικός κίνδυνος. Αλλά η συμφωνία είναι εύθραυστη καθώς εξαρτάται πλήρως από τη σταθερή οικονομική ανάπτυξη που με την άφιξη της πανδημίας, εξαφανίστηκε.
Μεγάλο μέρος της Ευρώπης έχει πλέον εισέλθει σε μια βαθιά ύφεση. Το 2020, η οικονομία της Γερμανίας θα συρρικνωθεί 8%, κατά 10% της Γαλλίας, 15% η Ισπανία, 18% η Ιταλία και 15% η Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα της Capital Economics. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών έχει μειωθεί και τα ελλείμματα του προϋπολογισμού έχουν διευρυνθεί.
Ο συνδυασμός συρρικνούμενων οικονομιών και επέκτασης των ελλειμμάτων αυξάνει αυτόματα το μέγεθος του χρέους, που είναι ήδη υψηλό και αναμένεται να διογκωθεί περαιτέρω. Η έκθεση της Capital Economics εκτιμά ότι το χρέος του 2020 για την Γερμανία θα ανέλθει στο 73% του ΑΕΠ, 120% για τη Γαλλία, 180% για την Ιταλία και 222% για την Ελλάδα.
Στο κατά πόσο αυτό είναι βιώσιμο, δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση αν δεν υπάρχει ακριβής ορισμός του «βιώσιμου», σημειώνει ο Samuelson. Για τους περισσότερους οικονομολόγους, το χρέος είναι «βιώσιμο» όσο η αγορά – επενδυτές, εταιρείες– συνεχίζουν να δανείζονται απρόσκοπτα. Προϋποθέτει επίσης ότι το χρέος που λήγει μπορεί να «μετατραπεί» σε νέο χρέος. Αν και ο δείκτης χρέους της Γερμανίας αυξάνεται, σχεδόν κανείς δεν πιστεύει ότι μπορεί να χρεοκοπήσει. Αντίθετα, η Ιταλία και η Ελλάδα βρίσκονται πιο κοντά στο χείλος.
Εάν δεν κατοχυρωθεί κάποιου είδους οικονομική διάσωση, η Ιταλία ενδέχεται να αναγκαστεί να φύγει από το ευρώ, παρασύροντας άλλες υπερχρεωμένες χώρες. Αξίζει να θυμόμαστε ότι η Ιταλία έχει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στη ζώνη του ευρώ, μετά τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Ωστόσο, το να καταλήξουν σε συγκεκριμένη μορφή διάσωσης είναι δύσκολη, αφενός επειδή το ύψος του πακέτου βοήθειας είναι τεράστιο αφετέρου πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας μπορεί να εμποδίσει τη Γερμανία να συμμετάσχει σε διάσωση. Χωρίς τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, άλλες χώρες ενδέχεται να αποκλειστούν.
Ο κίνδυνος είναι μεγάλος καθώς οι κοινωνικές και πολιτικές μορφές των σύγχρονων κοινωνιών βασίζονται σε οικονομικά θεμέλια που επιτρέπουν στους περισσότερους να ζουν αξιοπρεπείς ζωές. Ωστόσο αυτό, είναι κάτι που θεωρείται δεδομένο, παρά τις συνεχείς διαφωνίες για τις αδυναμίες της σύγχρονης οικονομίας.
Τι θα γίνει όμως αν δεν μπορέσουμε πλέον να θεωρούμε δεδομένη αυτήν τη σταθερότητα;
anatakti
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Κι όμως, όσο ποιο μεγάλο στήθος έχεις τόσο πιο έξυπνη είσαι !...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
