Σε βίντεο το οποίο δημοσιεύτηκε από τον τραγουδιστή Γρηγόρη Πετράκο στο Facebook, και το οποίο έχει κοινοποιηθεί μέχρι στιγμής πάνω από 25 χιλιάδες φορές, βρίσκουμε συλλογή παραποιήσεων όσον αφορά τη πανδημία της COVID-19 και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τον περιορισμό της παγκοσμίως.
Τι ισχύειΣτο πλαίσιο ορθής ανάλυσης των ισχυρισμών του κ. Πετράκου είναι σκόπιμο να αναλύσουμε τον κάθε ένα ξεχωριστά.
[0:58]
Είναι επιστημονικό γεγονός ότι η σοβαρότητα μια επιδημίας, κρίνεται από τον αριθμό των θανάτων που επιφέρει. Εφόσον λοιπόν η χώρα μας βρίσκεται σε κατάσταση πανδημίας από τα τέλη Φεβρουαρίου έως και σήμερα θα περιμέναμε να δούμε μια δραματική άνοδο των συνολικών θανάτων.
Η σοβαρότητα μιας πανδημίας εξετάζεται με βάση ένα συγκεκριμένο πλαίσιο αξιολόγησης, το οποίο ονομάζεται “Pandemic Severity Assessment Framework (PSAF)“. Στην εν λόγω αξιολόγηση, λαμβάνονται υπόψη δεδομένα από το ρυθμό θνητότητας περιπτώσεων (case fatality rate), από το ρυθμό εισαγωγής και θανάτου σε νοσοκομεία και ούτω καθεξής. Επομένως για να αποτιμηθεί η σοβαρότητα μιας πανδημίας δε μας ενδιαφέρει μόνο ο ρυθμός θνητότητας. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]
Μάλιστα, ο ρυθμός θνητότητας θεωρείται ανεπαρκές μέτρο αξιολόγησης όταν δεν συνδυάζεται με δεδομένα μετάδοσης και κλινικής σοβαρότητας.
[1:15]
Σύμφωνα λοιπόν με την Ελληνική στατιστική υπηρεσία, οι θάνατοι στη Ελλάδα κατά τις πρώτες 26 εβδομάδες του 2020 ανήλθαν σε 64.469 ενώ για την αντίστοιχη περίοδο του 2019 ανήλθαν σε 65.496. Είχαμε δηλαδή 1.000 θανάτους λιγότερους φέτος σε σχέση με πέρσι, παρά τον κορωνοϊό. Αν λοιπόν κανείς δε μας είχε πληροφορήσει ότι υπάρχει μια επιδημία, εμείς εδώ στην Ελλάδα δεν θα είχαμε καταλάβει τίποτα.
Εάν η Ελλάδα με το χαμηλό αριθμό θανάτων δε σας φαίνεται αντιπροσωπευτικό δείγμα, ας δούμε δύο πολυσυζητημένες χώρες τη Σουηδία και τις ΗΠΑ που είχαν πολλούς θανάτους. Στις ΗΠΑ λοιπόν οι συνολικοί θάνατοι το 2019 ήταν 2.855.000 ενώ φέτος, αν συμπληρώσουμε το κενό των 3 μηνών βάζοντας το μέσο όρο των πρώτων 9 που έχουμε στη διάθεση μας, θα έχουμε 2.838.000, δηλαδή λιγότερους από πέρσι.
Αντίστοιχα στον πίνακα που βλέπουμε, θα δούμε ότι στη Σουηδία, ο δείκτης θνησιμότητας είναι μικρότερος από τις προηγούμενες χρονιές. Αυτό δείχνει ότι καταγράφηκαν σα θάνατοι από Covid ασθενείς που πέθαναν από άλλες αιτίες ή από άλλα είδη γρίπης. Αυτό φαίνεται πολύ καθαρά στον πίνακα με τα κρούσματα γρίπης 2019 και 2020. Όπως βλέπετε το 2020 εξαφανίστηκαν τα κρούσματα όλων των ειδών γρίπης με ένα μαγικό ραβδάκι, όλα έγιναν Covid. Επίσης, εξαφανίστηκαν τα εμφράγματα.
Τα νούμερα που παρατίθενται για την Ελλάδα στο εν λόγω κομμάτι του βίντεο είναι ακριβή, όπως φαίνεται και στη σχετική αναφορά της ΕΛΣΤΑΤ για τη περίοδο μεταξύ 1ης και 26ης εβδομάδας του 2020. [πηγή]
Ωστόσο, τα νούμερα που δίνονται, τόσο στη περίπτωση της ΕΛΣΤΑΤ όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν είναι τα τελικά ενώ η ανάλυση αυτών των αριθμών υπεραπλουστεύθηκε στο σημείο του λάθους.
Καταρχάς, ο ισχυρισμός ότι «Αν λοιπόν κανείς δε μας είχε πληροφορήσει ότι υπάρχει μια επιδημία, εμείς εδώ στην Ελλάδα δεν θα είχαμε καταλάβει τίποτα», είναι ιδιαίτερα προβληματικός. Και αυτό γιατί δεν μπορεί να εκτιμηθεί με άμεσο τρόπο η δυναμική της πανδημίας μέσω απευθείας σύγκρισης της θνησιμότητας της τωρινής χρονιάς και των περασμένων, καθώς τις περασμένες δεν είχαμε εφαρμόσει μέτρα περιορισμού της πανδημίας και lockdown, τα οποία εκτιμάται ότι έσωσαν πολλές εκατομμύρια ζωές μόνο στην Ευρώπη και κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας.
Σε μια απλή αναλογία, αν στην αρχή μιας πυρκαγιάς που θα μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή ενός δάσους, κάναμε χρήση πυροσβεστικών αεροπλάνων και περιορίζαμε τη ζημιά σε ελάχιστα δέντρα, δε θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι η πυρκαγιά θα περνούσε απαρατήρητη ακόμη και αν είχε αφεθεί ανεξέλεγκτη.
Όσον αφορά τα στοιχεία που παρατίθενται καθαυτά: ο ισχυρισμός για τον αριθμό θανάτων και τους υπολογισμούς που οδήγησαν στο νούμερο των 2,838,000 θανάτων για το 2020, προέρχεται από το παρακάτω post στη σελίδα texags.com και όχι από κάποια επίσημη πηγή. Πρόκειται εν ολίγοις για χοντρικό υπολογισμό και όχι για μαθηματικό μοντέλο πρόβλεψης κάποιου επίσημου φορέα υγείας, και δε μπορέσαμε να τον εντοπίσουμε σε καμία επίσημη σελίδα. [πηγή]
Στην αναφορά για τα δεδομένα θνητότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2018, η οποία δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2020 το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών Υγείας του CDC κατέγραψε 2,839,205 θανάτους.
Τα προκαταρκτικά δεδομένα για το 2019 δείχνουν 2,855,000 καταγεγραμμένους θανάτους ωστόσο το CDC ανέφερε πως τα δεδομένα θανάτων για το 2019 θα οριστικοποιηθούν στα τέλη του 2020. [πηγή]
Το νούμερο των θανάτων μέχρι τις 19 Σεμπτεμβρίου ήταν 2,309,502. Τα νούμερα που δίνονται στο βίντεο φαίνεται πως προέρχονται από χοντρικό υπολογισμό των ημερήσιων θανάτων και σύγκριση του 2020 με τα προηγούμενα έτη. Παρότι όμως αυτός ο χοντρικός υπολογισμός δεν είναι σε καμία περίπτωση αξιόπιστος για να χρησιμοποιηθεί ως πραγματική πρόβλεψη των θανάτων για το έτος, είναι σκόπιμο να εξετάσουμε το λάθος που έγινε και σε αυτόν τον υπολογισμό.
Αν λοιπόν ο αριθμός των θανάτων μέχρι το Σεπτέμβριο ήταν όντως 2,130,000 τότε ο ημερήσιος ρυθμός θανάτων υπολογίζεται στο 8,160. Επομένως, ακολουθώντας τη μεθοδολογία υπολογισμού που παρουσιάστηκε στο βίντεο, κρατώντας σταθερό αυτό το ρυθμό θανάτων μέχρι το τέλος του έτους προβλέπεται αριθμός θανάτων 2,978,400.
Όπως είπαμε προηγουμένως ωστόσο ο αριθμός θανάτων που υπολογίστηκε από το CDC μέχρι τις 19 Σεπτεμβρίου ήταν 2,309,502 επομένως ο ημερήσιος ρυθμός θανάτων με τη προαναφερθείσα λογική θα έβγαινε 8,848. Αν κρατούσαμε αυτό τον ρυθμό θανάτων σταθερό οι θάνατοι μέχρι το τέλος του 2020 θα καταλήγαμε με προβλεπόμενο αριθμό θανάτων 3,229,763 δηλαδή πολύ μεγαλύτερο από τις προηγούμενες χρονιές.
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο αυτή η μεθοδολογία υπολογισμού είναι πλήρως αναξιόπιστη. Τέτοιες προβλέψεις δεν συνυπολογίζουν πληθώρα μεταβλητών όπως για παράδειγμα η εποχιακή φύση των δεδομένων για τους ετήσιους θανάτους. Χαρακτηριστικά, πάλι στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο μέσος ημερήσιος αριθμός θανάτων τον Δεκέμβριο του 2017 ήταν 16.6% μεγαλύτερος από τον Ιούλιο του ίδιου έτους. [πηγή]
Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο η τελική αναφορά για τους θανάτους ενός έτους έρχεται πολύ αργότερα, έτσι ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα και όχι εικασίες από ημιτελή δεδομένα.
Η παράμετρος η οποία θεωρείται πιο ακριβής και χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπως η τωρινή πανδημία για να εξετάσουμε την επίπτωση που έχει μια νόσος όπως η COVID-19 στους ετήσιους θανάτους, είναι η “επιπρόσθετη θνητότητα” (excess mortality). Ο επιδημιολογικός αυτός όρος περιγράφει τον αριθμό των θανάτων από όλες τις αιτίες στη περίοδο μιας δεδομένης κρίσης, ο οποίος ξεπερνάει τον αριθμό που θα περιμέναμε για την ίδια περίοδο υπό “κανονικές συνθήκες”. [πηγή]
Για να υπολογίστει αυτό το ποσοστό πρέπει να γίνει σύγκριση με την εικόνα που θα είχαμε αν δεν είχε υπάρξει η πανδημία της COVID-19. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ λοιπόν χρησιμοποιεί εξειδικευμένα στατιστικά μοντέλα τα οποία βασίζονται σε δεδομένα θνητότητας από τα προηγούμενα τρία έτη, συνυπολογίζοντας εποχιακές τάσεις και τις καθυστερήσεις στην καταγραφή των δεδομένων. Μέσα στους υπολογισμούς τους περιλαμβάνεται και το ποσοστό ακρίβειας των προβλέψεων. [πηγή]
Κατά συνέπεια οι επιπλέον θάνατοι στους οποίους αναφερθήκαμε είναι η διαφορά μεταξύ των προβλέψεων από τα μαθηματικά μοντέλα και των παρατηρούμενων θανάτων. Μάλιστα στους υπολογισμούς του το CDC περιλαμβάνει και ένα ανώτατο όριο θανάτων ώστε να είναι εμφανές πότε οι παρατηρούμενοι θάνατοι ξεπερνούν κατά πολύ τους θανάτους των προηγούμενων ετών.
Στα σχετικά γραφήματα από το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών Υγείας του CDC βλέπουμε τις κορυφές που ξεπερνάνε τα ανώτατα όρια στις αρχές του Απριλίου και φτάνουν μέχρι τον Οκτώβρη. Οι κορυφές του Απριλίου αντιστοιχούν στην έξαρση του ιού στην Νέα Υόρκη. [πηγή]
Με βάση λοιπόν τα δεδομένα του ίδιου του CDC, μέχρι τον Οκτώβριο του 2020 καταγράφηκαν στις ΗΠΑ 299,028 περισσότεροι θάνατοι από τους αναμενόμενους, με τα 2/3 εξ αυτών, δηλαδή περίπου 66% να αποδίδονται στην COVID-19. Αυτό σημαίνει ότι καταγράφηκαν 198,081 περισσότεροι θάνατοι από αυτούς που θα αναμένονταν αν δεν είχε εμφανιστεί η πανδημία. [πηγή]
Με απλά λόγια ο ισχυρισμός ότι οι θάνατοι τα προηγούμενα έτη ήταν πολύ λιγότεροι από φέτος παρά την πανδημία της COVID-19 φαίνεται πως βασίζεται σε πρόχειρους υπολογισμούς χωρίς καμία επιστημονική βάση.
[4:13]
Για να ξεκαθαρίσουμε τι γίνεται φέτος, δεν έχουμε καθόλου εργαστηριακά επιβεβαιωμένους θανάτους από κορωνοϊό γιατί απαγορεύονται οι νεκροψίες. Αντιθέτως, όπως έχουν παραδεχτεί όλοι οι επίσημοι φορείς καταγράφεται σαν θάνατος από κορωνοϊό οποιοσδήποτε θάνατος που προηγουμένως ή και μετά θάνατον ο ασθενής είχε βγει θετικός στο τεστ του κορωνοϊού. Άρα φέτος μετράμε αποκλειστικά εκτιμώμενους και σε πολλές περιπτώσεις φανταστικούς θανάτους από κορωνοϊό.
Αυτό το σημείο του βίντεο διαστρεβλώνει τη πραγματικότητα σχετικά με τη καταγραφή θανάτων από COVID-19. Οι αρμόδιες αρχές δεν κατέγραφαν απλά σαν θάνατο από κορωνοϊό “οποιοιδήποτε θάνατο που προηγουμένως ο ασθενής είχες βγει θετικός στο τεστ” αλλά θανάτους στους οποίους η άμεση ή έμμεση αιτία θανάτου ήταν η COVID-19.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του CDC το υγειονομικό προσωπικό οφείλει να συμπεριλαμβάνει την υποκείμενη αιτία θανάτου (UCOD) εξαιτίας της οποίας ξεκίνησε μια αλυσίδα γεγονότων που οδήγησαν τον ασθενή στο θάνατο.
Για να γίνει πιο εύκολα κατανοητό αυτό το σημείο είναι σκόπιμο να εξετάσουμε ένα υποθετικό σενάριο ασθενούς και η καταγραφή του πιστοποιητικού θανάτου.
Ας υποθέσουμε λοιπόν, πως μια 34χρονη γυναίκα χωρίς κάποιο ιατρικό ιστορικό, αναφέρει στον ιατρό της πως τις τελευταίες έξι ημέρες έχει πυρετό, βήχα και μυαλγίες. Στην εξέταση του ιατρού βρέθηκε εμπύρετη, υποτασική και υποξική. Έτσι, μεταφέρεται στο νοσοκομείο και υποβάλλεται σε ακτινογραφία θώρακος η οποία δείχνει πως πάσχει από ιογενής πνευμονία.
Δείγματα στάλθηκαν για τεστ PCR. Η νεαρή γυναίκα είναι θετική στον κορωνοϊό. Τις επόμενες δύο μέρες η κατάστασή της επιδεινώνεται καθότι εμφάνισε σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας και εισήχθη σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Παρά τις προσπάθειες των ιατρών, η ασθενής κατέληξε την τέταρτη ημέρα στο νοσοκομείο.
Εν προκειμένω, η αιτία θανάτου ήταν το ARDS το οποίο καταγράφεται στη γραμμή a και το οποίο ήταν αποτέλεσμα της πνευμονίας η οποία καταγράφεται στη γραμμή b. Η υποκείμενη αιτία θανάτου, που συνέβαλε στο θάνατο, ήταν η ασθένεια COVID-19 και καταγράφεται επίσης στη γραμμή c.
Κατά συνέπεια η παράμετρος που καθορίζει το αν ένας θάνατος θα καταγραφεί ως αποτέλεσμα της COVID-19 δεν είναι το αν θα βγει θετικός ο ασθενής στο τεστ αλλά αν από την κλινική εξέταση βρεθούν στοιχεία τα οποία υποδηλώνουν πως η νόσος ήταν η άμεση ή η έμμεση αιτία θανάτου.
Με βάση τα παραπάνω κριτήρια, εκπρόσωπος του CDC δήλωσε πως στο 92% των περιπτώσεων των ΗΠΑ όπου αναφερόταν ο κορωνοϊός στο πιστοποιητικό θανάτου, αποτελούσε την υποκείμενη αιτία θανάτου.
[4:40]
Ο δεύτερος σημαντικός αριθμός που μας δείχνει την επιδημιολογική σοβαρότητα, είναι ο αριθμός ανθρώπων σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της επιδημίας, ο αριθμός ανθρώπων σε ΜΕΘ ήταν ιδιαίτερα χαμηλός. Ακόμα και τώρα που είμαστε στην καρδιά του φθινοπώρου μιας εποχής που πάντα έχουμε έξαρση ιώσεων και λοιμώξεων μας ανακοινώνουν 82 ανθρώπους σε ΜΕΘ. Σε οποιαδήποτε πολιτισμένη χώρα 82 νοσηλευόμενοι σε πληθυσμό 11 εκατομμυρίων θα θεωρούνταν εύκολα διαχειρίσιμη κατάσταση. Εμάς μας λένε βέβαια ότι είμαστε στο κόκκινο και ότι τελειώνουν τα κρεβάτια. Είναι άραγε η πρώτη φορά που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τέτοια νούμερα;
Σύμφωνα πάλι με την έκθεση του ΕΟΔΥ, πέρσι είχαμε φτάσει στους 122 ασθενείς ταυτόχρονα σε ΜΕΘ. Το 2016 είχαμε φτάσει στους 158 και στο όχι πολύ μακρινό 2010 είχαμε φτάσει στους 186 ασθενείς ταυτόχρονα σε ΜΕΘ. Από γρίπη. Θυμάστε να είχε γίνει κάποιο lockdown τότε; Θυμάστε να φορούσαμε μάσκες στα παιδιά του νηπιαγωγείου; Θυμάστε να καταστρέψαμε τον τουρισμό και την οικονομία μας; Και αφού το πρόβλημα των λίγων κρεβατιών ΜΕΘ υπάρχει από τότε, γιατί καμία κυβέρνηση δεν έχει μεριμνήσει να έχουμε 200 άλλες κλίνες ΜΕΘ ώστε να μην αντιμετωπίσουμε ποτέ ξανά τέτοιο πρόβλημα;
Αρχικά, σύμφωνα με το “Pandemic Severity Assessment Framework“, μας ενδιαφέρει το ποσοστό των νοσηλευομένων που χρειάστηκε εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας, όχι ο αριθμός.
Σε κάθε περίπτωση η σύγκριση με τα δεδομένα για τη γρίπη και την COVID-19 είναι εσφαλμένη για δυο λόγους. Πρώτον, τα δεδομένα για την COVID-19 συλλέγονται ακόμα καθώς πρόκειται για μια πανδημία εν εξελίξει, επομένως οποιαδήποτε προσπάθεια ακριβούς σύγκρισης μεταξύ των δυο δεν είναι ακριβής.
Επίσης η γρίπη τείνει να είναι εποχιακή, δηλαδή η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος έχει δείξει ότι η δραστηριότητα της γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνει κατά τον Ιανουάριο και κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο-Μάρτιο. Η περίπτωση της COVID-19 είναι πολύ διαφορετική καθώς δεν περιορίζεται σε αυτό το χρονικό πλαίσιο, αντίθετα συνεχίζει να καταγράφεται αύξηση στα κρούσματα, τους θανάτους και τις νοσηλείες στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Δεύτερον, στην ανάλυση του βίντεο παραβλέπεται το γεγονός πως στη περίπτωση της γρίπης διαθέτουμε λειτουργικό εμβόλιο. Μάλιστα όπως αναφέρει και η σχετική έκθεση του ΕΟΔΥ για τη περίοδο της γρίπης 2018-2019:
Η πλειοψηφία των ασθενών με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη οι οποίοι νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ ή κατέληξαν δεν είχαν κάνει το αντιγριπικό εμβόλιο ενώ ανήκαν σε ομάδα αυξημένου κινδύνου για την οποία συστήνεται ο εμβολιασμός.
Στη περίπτωση της COVID-19 δεν διαθέτουμε αυτό το εργαλείο επομένως τα μέτρα lockdown ήταν ένας από τους βασικούς τρόπους να περιορίσουμε τα κρούσματα και τη νοσηλεία ασθενών σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
[6:35]
Είναι λοιπόν φανερό από τα νούμερα ότι στη χώρα μας δεν υπήρχε καμία έξαρση επιδημίας και τίποτα ανησυχητικό σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Και εδώ ξεκινούν οι εύλογες απορίες και αντιρρήσεις, θα τις αντιμετωπίσουμε όλες. 1η και κυριότερη, δεν είχαμε καμία έξαρση γιατί κάναμε lockdown και πήραμε αυστηρά μέτρα. Καταρχάς να θυμίσω ότι τα lockdown δεν επηρεάζουν τις επιδημίες παρα μόνο έχουν σκοπό να μαλακώσουν την απότομη καμπύλη της μετάδοσης. Από την αρχή λοιπόν της πρώτης καραντίνας, ανεξάρτητοι επιστήμονες μας είχαν πληροφορήσει ότι τα lockdown και τα μέτρα επιβλήθηκαν όταν η μετάδοση του ιού είχε ήδη περάσει το ύψιστο σημείο της καμπύλης, δηλαδή δεν ήταν τα μέτρα που έφεραν την ομαλή πτώση της επιδημίας, αλλά η φυσική πορεία όλων των ιώσεων που μετά από ένα ύψιστο σημείο μετάδοσης αρχίζουν να φθίνουν.
Το συγκεκριμένο σημείο του βίντεο στερείται εσωτερικής συνοχής καθώς ο παρουσιαστής αντικρούει τα επιχειρήματα που παρουσιάζει.
Συγκεκριμένα αναφέρει ότι:
Tα lockdown δεν επηρεάζουν τις επιδημίες παρά μόνο έχουν σκοπό να μαλακώσουν την απότομη καμπύλη της μετάδοσης
[…]
δεν ήταν τα μέτρα που έφεραν την ομαλή πτώση της επιδημίας, αλλά η φυσική πορεία όλων των ιώσεων που μετά από ένα ύψιστο σημείο μετάδοσης αρχίζουν να φθίνουν.
Η επιπεδοποίηση της καμπύλης, όπως αποδίδεται ο όρος “flattening the curve”, αναφέρεται στην μείωση της ταχύτητας διασποράς μιας πανδημίας έτσι ώστε να μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που χρειάζονται ιατρική φροντίδα σε μια δεδομένη χρονική περίοδο.
Μια απότομη καμπύλη μεταφράζεται σε αυξημένο καθημερινό αριθμό κρουσμάτων, ενώ μια πιο επίπεδη καμπύλη δείχνει σταδιακή αύξηση κρουσμάτων. Μακροπρόθεσμα, οι αριθμοί των κρουσμάτων μπορεί να είναι ίδιοι ωστόσο μια πιο επίπεδη καμπύλη σημαίνει πως το εκάστοτε σύστημα υγείας μπορεί να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τα κρούσματα της νόσου χωρίς να κινδυνεύει από κατάρρευση. [πηγή]
Κατά συνέπεια, τα μέτρα που οδηγούν σε αυτή τη μείωση της ταχύτητας διασποράς προφανώς επηρεάζουν την εξέλιξη μιας πανδημίας και, εφόσον εφαρμοστούν σωστά, μειώνουν σημαντικά τη συσσώρευση κρουσμάτων σε μικρές χρονικές περιόδους επιτρέποντας σε ένα δεδομένο σύστημα υγείας να αντιμετωπίσει την εκάστοτε πανδημία με όσο το δυνατόν πιο ομαλό τρόπο.
[7:26]
Αυτό επιβεβαιώθηκε από το ότι όταν αρχές Μαίου καταργήσαμε το lockdown και ξεχυθήκαμε όλοι στις παραλίες, στις πλατείες, τα πανηγύρια και τα μαγαζιά χωρίς μάσκες, μέτρα και αποστάσεις δεν υπήρξε καμία άνοδος των κρουσμάτων, είχαμε μηδενισμό των θανάτων και ουσιαστικά τέλος της επιδημίας μέχρι και το τέλος Ιουλίου που κάτι μαγικό συνέβη.
Αν ήταν το lockdown και όχι η ανοσία του πληθυσμού που σταμάτησε την επιδημία, τότε μόλις ανοίξαμε Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο θα έπρεπε να έχουμε εκατόμβες θυμάτων. Στο επίσημο γράφημα των θανάτων στις Ευρωπαϊκές χώρες βλέπουμε καθαρά ότι η επιδημία τελείωσε τέλη Μαίου αρχές Ιουνίου.
Η λογική πως αμέσως μετά την άρση των μέτρων lockdown έπρεπε να παρατηρηθεί άμεση αύξηση κρουσμάτων και θανάτων δείχνει ελλειπή κατανόηση των χαρακτηριστικών της τωρινής πανδημίας.
Αφενός μέχρι εκείνο το σημείο η χώρα βρίσκονταν υπό κατάσταση lockdown, οι μετακινήσεις ήταν ιδιαίτερα περιορισμένες και οι πολίτες ως επί τω πλείστον εναρμονίζονταν με τις οδηγίες της κυβέρνησης. Επομένως όταν έγινε η άρση των μέτρων, όπως ήταν αναμενόμενο, τα κρούσματα ήταν ελάχιστα.
Για ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα μετά τη σταδιακή άρση των μέτρων από τις 4 Μαΐου υπήρχαν ακόμα ορισμένοι περιορισμοί ενώ και ο πληθυσμός συνέχιζε να είναι προσεκτικός. Από τις αρχές έως τα μέσα Ιουνίου και κατά τη υπόλοιπη θερινή περίοδο παρατηρήθηκαν αυξημένες μετακινήσεις σε παραλίες ενώ από τα μέσα καλοκαιριού και μέτα ξεκίνησαν και οργανωμένες διαδηλώσεις κατά των μέτρων της πανδημίας, οι οποίες κορυφώθηκαν με ιδιαίτερα μεγάλες πορείες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη στις οποίες δεν τηρούνταν ούτε τα μέτρα αποστασιοποίησης, ούτε της χρήσης μάσκας.
Αν στα παραπάνω συνυπολογίσουμε ότι η περίοδος ασυμπτωματικής μετάδοσης της COVID-19 μπορεί να φτάσει και τις δυο εβδομάδες τα δεδομένα των κρουσμάτων είναι πλήρως αιτιολογημένα. [πηγή]
Επιπρόσθετα, βλέποντας την απότομη αύξηση των κρουσμάτων από τα μέσα Ιουνίου μέχρι και τον Οκτώβριο, τόσο για την Ελλάδα όσο και για πληθώρα άλλων χωρών όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία καθίσταται σαφές πως ο ισχυρισμός ότι η “η πανδημία τελείωσε τέλη Μαίου αρχές Ιουνίου” είναι πλήρης διαστρέβλωση της πραγματικότητας. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]
[8:40]
Ας δούμε όμως πως τα πήγε η μόνη χώρα της Ευρώπης και από τις μοναδικές στο κόσμο που δεν ακολούθησαν την καταστροφική λύση των lockdown και της επιβολής μέτρων. Ο λόγος βέβαια για τη Σουηδία που τόσο σχολιάστηκε και τόσο επικρίθηκε από τα mainstream media.
Ας ξεκινήσουμε από το τέλος. Αυτή τη στιγμή η Σουηδία θεωρείται η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που έχει τελειώσει με το θέμα του κορωνοϊού, οι θάνατοι έχουν μηδενιστεί. Ο κόσμος δουλεύει κανονικά, τα μαγαζιά, τα σχολεία και όλες οι δραστηριότητες λειτουργούν χωρίς περιορισμούς και η οικονομία ανασαίνει και ανακάμπτει.
Έκανε δηλαδή αυτό ακριβώς που είχε στόχο απ’ την αρχή. Να αφήσει την επιδημία να εξαλειφθεί ομαλά, να αφήσει τη φύση να κάνει τη δουλεία της και να φτάσει γρήγορα στο επίπεδο ανοσίας της αγέλης που βρίσκεται σήμερα. Επίσημα έχει πάρει τα εύσημα ως η καλύτερη αντιμετώπιση της επιδημίας. Επιστέγασμα το ότι ο εγκέφαλος πίσω από την οργάνωση του σχεδίου της προσελήφθη από τον ΠΟΥ ως γενικός σύμβουλος του διευθυντή.
Σε αυτό το σημείο του βίντεο είναι σκόπιμο να ξεκαθαρίσουμε κάτι βασικό. Η Σουηδία δεν έχει επιτύχει ανοσία της αγέλης.
Ανοσία της αγέλης έχουμε πετύχει όταν ένα επαρκές ποσοστό ενός δεδομένου πληθυσμού έχει αποκτήσει ανοσία σε μια νόσο είτε μέσω εμβολιασμού είτε μέσω αντιμετώπισης της ίδιας της νόσου. Πρακτικά η ιδέα είναι πως όσο περισσότερα άτομα έχουν ανοσία στον παθογόνο παράγοντα που προκαλεί την εκάστοτε νόσο, όπως έναν ιό για παράδειγμα, τόσο πιο αφιλόξενο γίνεται το περιβάλλον διασποράς και εν τέλει αυτός ο παθογόνος παράγοντας δεν μπορεί να μεταφερθεί μέσα στο πληθυσμό.
Για κάθε νόσο υπάρχει διαφορετικό όριο ανοσίας το οποίο πρέπει να επιτευχθεί προκειμένου να φτάσουμε στην ανοσία της αγέλης. Για την COVID-19 αυτό το ποσοστό έχει υπολογιστεί σε 60-70%. Επομένως για να δηλώσουμε ότι η Σουηδία έχει πετύχει το στόχο της πρέπει τουλάχιστον να έχει ξεπεράσει αυτό το ποσοστό. Στη πραγματικότητα όμως η Σουηδία βρίσκεται σημαντικά κάτω από αυτό το στόχο.
Τον Απρίλιο του 2020 ο Anders Tegnell, ο επιδημιολόγος που ήταν υπεύθυνος για τη στρατηγική που ακολούθησε η Σουηδία, προέβλεψε πως η προσέγγιση του θα οδηγούσε σε ανοσία 40% του πληθυσμού της Στοκχόλμης. Με βάση τα δεδομένα της ίδιας υπηρεσίας που δημοσιεύτηκαν στις 3 Σεπτεμβρίου το ποσοστό ανοσίας για την Στοκχόλμη ήταν 11.5% και για ολόκληρη τη Σουηδία 7.1%. [πηγή 1][πηγή 2]
Όπως είναι εμφανές λοιπόν η Σουηδία απέχει κατά πολύ από το όριο της ανοσίας αγέλης.
Επιπρόσθετα, ο ισχυρισμός πως η Σουηδία “επίσημα έχει πάρει τα εύσημα ως η καλύτερη αντιμετώπιση της πανδημίας” είναι πλήρως ψευδής. Συνολικές συγκρίσεις καταγράφουν την πολυεπίπεδη αποτυχία της Σουηδίας σε σχέση με τα άλλα σκανδιναβικά κράτη, τόσο σε επιδημιολογικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3].
Η προσέγγιση της Σουηδίας είναι πλήρως κατακριτέα από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, ενώ επίσημοι φορείς έχουν ταχθεί ανοιχτά κατά της εν λόγω στρατηγικής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ο οποίος στη σελίδα του αναφέρει τα εξής:
Αρχικό κείμενο: Attempts to reach ‘herd immunity’ through exposing people to a virus are scientifically problematic and unethical. Letting COVID-19 spread through populations, of any age or health status will lead to unnecessary infections, suffering and death.
Μετάφραση: Προσπάθειες που έχουν ως στόχο την επίτευξη “ανοσίας της αγέλης” μέσω έκθεσης ανθρώπων σε έναν ιό είναι επιστημονικά προβληματικές και ανήθικες. Το να επιτρέψουμε στην νόσο COVID-19 να διαδοθεί μέσα σε πληθυσμούς διαφορετικών ηλικιών και κατάστασης υγείας θα οδηγήσει σε αχρείαστες λοιμώξεις, πόνο και θάνατο.
Το γεγονός ότι ο Johan Giesecke, ο προκάτοχος του Anders Tegnell, προσελήφθη από τον Παγκόσμιο Οργανισμός Υγείας δεν είναι σε καμία περίπτωση άμεση ή έμμεση σφραγίδα αποδοχής του φορέα στη στρατηγική που ακολούθησε η Σουηδία. Η θέση του οργανισμού για την εν λόγω προσέγγιση είναι ξεκάθαρα αρνητική.
Χαρακτηριστικά, τα κρούσματα που καταγράφονται στη Σουηδία έφτασαν σε ύψη ρεκόρ κατά τα τέλη του Οκτώβρη.
Τέλος, πρέπει να τονίσουμε πως η ανοσία της αγέλης μέχρι στιγμής έχει επιτευχθεί μέσω εμβολιασμού και όχι μέσω ηθελημένης διασποράς νόσου στον γενικό πληθυσμό. [πηγή]
[9:38]
Ακούω ήδη τον 1ο να πετιέται και να φωνάζει “ναι αλλά είχαν 5.800 θανάτους ενώ η Ελλάδα με ίδιο πληθυσμό είχε μόνο 500” και βέβαια θα συμπληρώσω ότι και το Βέλγιο με ίδιο πληθυσμό είχε 10.000 θανάτους παρ’ όλη την καραντίνα και παρόλα τα αυστηρά μέτρα.
Η κατάσταση που εμφανίζει το Βέλγιο οφείλεται σε ηθελημένη υπερεκτίμηση των περιπτώσεων COVID-19. Όπως έχουν αναφέρει σε πληθώρα συνεντεύξεων κρατικοί εκπρόσωποι το Βέλγιο έχει υιοθετήσει διαφορετική προσέγγιση μέτρησης περιπτώσεων της COVID-19 συγκριτικά με άλλες χώρες. Συγκεκριμένα όπως ανέφερε ο Steven van Gucht, υπεύθυνος του τμήματος ιογενών λοιμώξεων στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, το Βέλγιο συμπεριλαμβάνει στη μέτρηση των θανάτων ακόμα και εικαζόμενες περιπτώσεις COVID-19, ανεξάρτητα από το αν ο αποθανών είχε εξεταστεί για τη νόσο. Σύμφωνα με τον ίδιο πρόκειται για μια σωστή προσέγγιση πλήρους διαφάνειας παρότι η τακτική του έχει δεχθεί έντονη κριτική, μεταξύ άλλων και από μέλη της κυβέρνησης του Βελγίου. [πηγή 1][πηγή 2]
Επιπρόσθετα, στα τέλη του καλοκαιριού, και ενώ είχαν αρχίσει να παρατηρούνται αυξήσεις στα κρούσματα της νόσου, η κυβέρνηση του Βελγίου αποφάσισε για αδιευκρίνιστους λόγους να προχωρήσει σε άρση των μέτρων προστασίας από τη πανδημία. [πηγή]
Αν εξετάσουμε τα δεδομένα για τις περιπτώσεις της νόσου στη χώρα βλέπουμε εμφανώς πως τα κρούσματα και οι θάνατοι από την COVID-19 εμφάνισαν δραματική αύξηση από τον Σεπτέμβριο. [πηγή] αύξηση από τον Σεπτέμβριο.
[10:26]
Πρόκειται για κάτι που κανείς από τους επίσημους ειδικούς δεν μας πληροφόρησε. Σημαντικότερος λοιπόν παράγοντας υπήρξε η επιδημιολογική εικόνα της προηγούμενης χρονιάς σε κάθε χώρα. Εξηγώ: οι χώρες που το 2019 είχαν πολύ λίγους θανάτους από γρίπη και λοιμώξεις φέτος βίωσαν πολύ πιο σοβαρά την επιδημία του κορωνοϊού.
Αντίθετα, οι χώρες που πέρσι είχαν σοβαρές απώλειες από γρίπη και λοιμώξεις φέτος βίωσαν εντελώς επιφανειακά την επιδημία. Βλέπουμε λοιπόν στο γράφημα πως Σουηδία, Ολλανδία, Ισπανία και Μεγάλη Βρετανία πέρσι είχαν μεγάλη ύφεση στους θανάτους με αποτέλεσμα φέτος να έχουν μεγάλες απώλειες. Αντίθετα, Ουγγαρία, Φινλανδία και Νορβηγία είχαν πέρσι φυσιολογικούς έως και αυξημένους θανάτους με αποτέλεσμα φέτος να έχουν φυσιολογική έως και χαμηλότερη θνησιμότητα από κορωνοϊό.
Αυτό συμβαίνει γιατί η θνησιμότητα κάθε χρόνο από ιώσεις και λοιμώξεις αφορά κυρίως αυτή τη μικρή ομάδα του πληθυσμού που λέγεται ευπαθής. Αυτοί οι άνθρωποι κάθε χρόνο λόγω κακής τους υγείας και πεσμένου ανοσοποιητικού κινδυνεύουν από την αντίδραση σε μία λοίμωξη.
Αν λοιπόν μια χρονιά η γρίπη επιφέρει το θάνατο σε λιγότερα άτομα αυτής της ομάδας, η επόμενη χρονιά θα βρει περισσότερο πληθυσμό να απειλήσει με κίνδυνο να έχει περισσότερους θανάτους από το κανονικό. Έτσι να αναφέρουμε ότι η Σουηδία πριν 2 χρόνια για την ίδια περίοδο σημείωνε 68.112 θανάτους, πέρσι μόλις 64.351, πολύ λιγότερο δηλαδή από το φυσιολογικό με αποτέλεσμα φέτος να έχει παραπάνω και να έχει φτάσει στους 69.773.
Αυτό το σημείο του βίντεο παρουσιάζει υπόθεση που διατύπωσε ο Anders Tegnell, ο επιδημιολόγος που σχεδίασε την στρατηγική αντιμετώπισης της πανδημίας για τη Σουηδία.
Αυτή του η θέση βασίστηκε σε μια μελέτη η οποία αναρτήθηκε στη σελίδα προδημοσιεύσεων “Social Science Research Network” στις 31 Αυγούστου με τίτλο “16 Possible Factors for Sweden’s High COVID Death Rate among the Nordics”. [πηγή]
Η εν λόγω μελέτη συντάχτηκε από 3 οικονομολόγους κανένας εκ των οποίων δεν έχει υπόβαθρο στην επιδημιολογία ενώ η ίδια η μελέτη, ως προδημοσίευση, δεν έχει περάσει peer-review.
Με απλά λόγια το επιχείρημα ότι η σοβαρότητα της πανδημίας συνδέεται με τη σοβαρότητα της περιόδου γρίπης του προηγούμενου έτους, δεν έχει καμία επιστημονική βάση.
[12:43]
Άλλος ένας πολύ σημαντικός παράγοντας της γενικότερης κατάστασης υπήρξε το θέμα των γηροκομείων. Για να καταλάβουμε την έκταση αρκεί να αναφέρουμε ότι σχεδόν οι μισοί θάνατοι παγκοσμίως συνέβησαν στα γηροκομεία. Αυτό σημαίνει κοντά στους 500.000 θανάτους σε γηροκομεία. Αν δηλαδή αντί για γενικό lockdown στον υγειή πληθυσμό είχαν ληφθεί τα σωστά μέτρα εξ αρχής για την ασφάλεια στα γηροκομεία, αυτή τη στιγμή θα είχαμε τους μισούς θανάτους και θα μιλούσαμε για μια απλή γρίπη. Άρα για την υψηλή θνησιμότητα της επιδημίας δεν ευθύνεται η ατομική ευθύνη, αλλά οι λανθασμένες επιλογές των ειδικών. Ακόμα και σήμερα όμως, δεν μαθαίνουν από τα λάθη τους και εξακολουθούν την επιβολή ακραίων μέτρων στον υγιή πληθυσμό, ενώ έπρεπε να έχουν επικεντρωθεί στις ευπαθείς ομάδες.
Σε αυτό το σημείο ο παρουσιαστής διαστρεβλώνει πλήρως τη πραγματικότητα για το ζήτημα των θανάτων σε οίκους ευγηρίας. Ο ισχυρισμός πως “σχεδόν οι μισοί θάνατοι παγκοσμίως συνέβησαν στα γηροκομεία” είναι ψευδής.
Η μόνη αναφορά που έχει κάνει λόγο για 50% θανάτων μόνο σε γηροκομεία δημοσιεύτηκε από τον οργανισμό International Long Term Care Policy Network με τίτλο “Mortality associated with COVID-19 in care homes: international evidence”. [πηγή]
Η αναφορά παρουσίασε τα αρχικά της συμπεράσματα τον Απρίλιο του 2020 και ανανεώθηκε στις 14 Οκτωβρίου του 2020 αφού έλαβε πολύ μεγαλύτερο αριθμό δεδομένων από περισσότερες χώρες.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι συγγραφείς της αναφοράς:
Αρχικό κείμενο: A striking finding of the first version of this report published on the 12th of medlabgr
