2020-12-11 21:37:46
Την αποτίμηση των αποτελεσμάτων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες έκανε σε συνέντευξη Τύπου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Όπως υπογράμμισε, η απειλή των κυρώσεων σε βάρος της Άγκυρας είναι το πιο ισχυρό εργαλείο «που έχουμε στη διάθεσή μας», καθώς «οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός». Η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας υπήρξε σαφής, ξεκαθάρισε.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ικανοποίησή του για το «ξεμπλοκάρισμα» της συμφωνίας για το Ταμείο Ανάκαμψης, λέγοντας ότι «ξεκλειδώνει» άμεσα ένα ποσό ύψους 32 δισ. ευρώ για την Ελλάδα.
Μιλώντας για την Τουρκία, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας, διευρύνοντας την σχετική λίστα των προσώπων που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Παράλληλα, είπε ότι εξουσιοδοτήθηκε ο Ζοζέπ Μπορέλ να εκπονήσει έκθεση με την επέκταση του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας. Η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο υπήρξε απολύτως σαφής, είπε ο πρωθυπουργός. Οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός, εκτίμησε ο κ. Μητσοτάκης, τονίζοντας ότι η απειλή των κυρώσεων είναι το καλύτερο εργαλείο «που έχουμε στη διάθεσή μας» και σημειώνοντας ότι η επιθυμία της χώρας μας είναι η Τουρκία να μην αποτελεί έναν προκλητικό γείτονα.
«Η Ευρώπη έκανε ένα βήμα. Ένα βήμα, το οποίο αποτελεί την πιο ισχυρή μέχρι σήμερα προειδοποίηση στην Τουρκία να αλλάξει συμπεριφορά» τόνισε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός. «Δεν σταμάτησε όμως εδώ. Έδωσε εντολή στον ύπατο εκπρόσωπο Ζοζέπ Μπορέλ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν το αργότερο μέχρι το επόμενο συμβούλιο γραπτή έκθεση που θα αφορά ολοκληρωμένο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων» είπε ακόμη.
Οι συμφωνίες τηρήθηκαν, τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, επαναλαμβάνοντας το μήνυμα «pacta sunt servanda». Εκτίμησε, δε, πως η Τουρκία περισσότερα προβλήματα γεννά, παρά λύνει, και πως αυτή η πεποίθηση εδραιώνεται πλέον στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ, ενώ υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για την εκπόνηση της έκθεσης που θα αφορά σε όλο το πλέγμα των σχέσεων της ΕΕ με την Άγκυρα.
Όσον αφορά στις διερευνητικές επαφές, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι προϋπόθεση για την επανέναρξη τους είναι η Τουρκία να δείξει συνέχεια και συνέπεια στην αποκλιμάκωση. Παράλληλα, είπε ότι έθεσε το ζήτημα του εμπάργκο όπλων στην Άγκυρα και πως η διπλωματική μάχη είναι διαρκής, καθώς πρόκειται για ζήτημα κυρίως διμερών σχέσεων και όχι αποκλειστικά της ΕΕ.
Αναφερόμενος στα εμβόλια για τον κορωνοϊό, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για τη μεγαλύτερη υγειονομική εκστρατεία στη χώρα μας και εμφανίστηκε αισιόδοξος, καθώς, όπως σημείωσε, βάσει των δημοσκοπήσεων, οι περισσότεροι συμπολίτες μας θέλουν να εμβολιαστούν. «Υπάρχουν και κάποιοι που φαίνεται πως δεν θα καταφέρουμε να πείσουμε» παραδέχθηκε ακόμη.
Το πλήρες κείμενο της εισαγωγικής τοποθέτησης του πρωθυπουργού και οι ερωτήσεις- απαντήσεις στη συνέντευξη, ακολουθούν:
«Καλό σας μεσημέρι. Ολοκληρώθηκε πριν από λίγο η τελευταία συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το 2020. Είναι μία ακόμα ολονυχτία. Φαίνεται ότι θα γίνει κανόνας πια αυτή η διαδικασία, να περνάμε το βράδυ μας στην αίθουσα του Συμβουλίου.
Επιτρέψτε μου να αναφερθώ εν τάχει στα τρία πιο σημαντικά σημεία τα οποία συζητήθηκαν και για τα οποία πάρθηκαν αποφάσεις. Το πρώτο αφορά τον προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης. Επιτέλους, ύστερα από έξι μήνες, μετά τον Ιούλιο του 2020 όπου επάρθη, επί της αρχής η απόφαση για τον προϋπολογισμό για την επόμενη εξαετία, αλλά και για το Ταμείο Ανάκαμψης, καταφέραμε και λύσαμε την τελευταία εκκρεμότητα η οποία υπήρχε. Και έτσι ξεκλειδώνουν οριστικά για την πατρίδα μας 72 δισεκατομμύρια ευρώ.
Θέλω να θυμίσω ότι εδώ και μήνες υπήρχε ένα πρόβλημα το οποίο προέκυπτε από το γεγονός ότι η Πολωνία και η Ουγγαρία είχαν εγείρει ουσιαστικά ζητήματα σχετικά με την ερμηνεία της διάταξης περί κράτους δικαίου. Αυτό το ζήτημα επιλύθηκε μετά από κοπιώδεις διαπραγματεύσεις, τις οποίες ανέλαβε η Γερμανική Προεδρία και έτσι πια μπαίνουμε στο 2021 με οριστικοποιημένο τον προϋπολογισμό της Ένωσης για την επόμενη επταετία και με όλους μας σε θέση εκκίνησης, ώστε να τρέξουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα τις διαδικασίες για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Θέλω να σας θυμίσω ότι η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που έχει ήδη υποβάλλει το προσχέδιό της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Ταμείο Ανάκαμψης. Έχει γίνει δεκτό με πολύ κολακευτικά σχόλια. Και πιστεύω ότι όλοι αντιλαμβανόμαστε το κατεπείγον της κατάστασης που έχει δημιουργήσει ο κορονοϊός. Και οι διαδικασίες θα τρέξουν γρήγορα έτσι ώστε το συντομότερο δυνατόν, μέσα στο 2021, να εκταμιευθούν οι πρώτοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η ευρωπαϊκή οικονομία τους έχει ανάγκη πάρα πολύ, καθώς το 2021 εκτιμούμε ότι θα είναι η χρονιά που θα αφήσουμε πίσω μας αυτή την τραυματική ύφεση του 2020 και θα ξαναρχίσουμε να μπαίνουμε σε μία τροχιά ανάκαμψης.
Το δεύτερο σημαντικό θέμα το οποίο συζητήθηκε αφορά την κλιματική αλλαγή. Μετά από μία δεκάωρη διαπραγμάτευση, που τελείωσε σήμερα το πρωί, κάμφθηκαν και οι τελευταίες αντιδράσεις κάποιων κρατών - μελών και επετεύχθη συμφωνία για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030. Θέλω να θυμίσω ότι ήδη έχουμε αναλάβει, ως Ευρώπη, τη δέσμευση να πάμε σε μία οικονομία μηδενικών εκπομπών το 2050. Κατά συνέπεια, ήταν απολύτως απαραίτητο να υπάρχει αυτό το ενδιάμεσο στάδιο, ώστε να δρομολογηθεί με γρήγορο τρόπο αυτός ο δραστικός μετασχηματισμός της ευρωπαϊκής οικονομίας. Για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τη μεγαλύτερη πρόκληση της ανθρωπότητας, σίγουρα τη μεγαλύτερη πρόκληση της γενιάς μας, που δεν είναι άλλη από την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η Ευρώπη ξαναμπαίνει δυναμικά από τη θέση πρωταγωνιστή σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια. Θέλω επίσης να επισημάνω ότι αυτή η απόφαση λαμβάνεται δύο μόλις μέρες πριν συμπληρωθούν πέντε χρόνια από την εμβληματική Συμφωνία των Παρισίων, η οποία στην ουσία έβαλε το παγκόσμιο πλαίσιο συνεργασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Και βέβαια πρέπει να πω ότι είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι και ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Joe Biden, δήλωσε ότι μία από τις πρώτες αποφάσεις του θα είναι η επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στη Συμφωνία του Παρισιού. Απολύτως απαραίτητη, καθώς όσο και εάν προσπαθεί η Ευρώπη, μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το τεράστιο, αυτό το παγκόσμιο, αυτό το οικουμενικό πρόβλημα. Χρειάζεται οπωσδήποτε τη συνεργασία των Ηνωμένων Πολιτειών και τη συνεργασία της Κίνας.
Και για να δώσω ένα παράδειγμα πώς αυτές οι δύο σημαντικές αποφάσεις που πήραμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο τέμνονται αλλά και εφάπτονται της πραγματικότητας των Ελλήνων πολιτών, θα χρησιμοποιήσω το παράδειγμα του προγράμματος “Εξοικονομώ-Αυτονομώ”, το οποίο εξήγγειλα πριν από δύο μέρες και αρχίζει να τρέχει από σήμερα. Ένα εξαιρετικά φιλόδοξο πρόγραμμα 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα σε παραπάνω από 150.000 νοικοκυριά να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα σπίτια τους, να έχουν χαμηλότερους λογαριασμούς ρεύματος αλλά και καλύτερη ποιότητα ζωής δημιουργώντας ταυτόχρονα και πολλές νέες θέσεις απασχόλησης και στηρίζοντας την εγχώρια βιομηχανία δομικών υλικών.
Δείτε λοιπόν πώς συνδέονται οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης με τους εθνικούς στόχους που έχουμε θέσει για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και γιατί όλα αυτά δεν είναι μία υποθετική, μία θεωρητική συζήτηση αλλά μία συζήτηση που αφορά τον καθένα, την καθεμία από εμάς. Μία συζήτηση η οποία έχει οικονομικό αντίκτυπο και μία πρωτοβουλία η οποία εν προκειμένω όχι απλά δεν έχει κόστος, αλλά έχει όφελος για όλους.
Έρχομαι τώρα στα ζητήματα που αφορούν την Τουρκία. Όπως έχετε ήδη δει από τα συμπεράσματα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, διευρύνοντας τη λίστα των προσώπων και των οντοτήτων που εμπλέκονται σε παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν σταμάτησε όμως εδώ. Έδωσε μια εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική, τον κύριο Borrell, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2021 -στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο μάλιστα συμπίπτει και με τα 200 χρόνια από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης- θα πρέπει μέχρι τότε ο κύριος Borrell και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν μια γραπτή έκθεση, η οποία θα αφορά ολοκληρωμένα όλο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων: Την πολιτική, την οικονομική αλλά και την εμπορική τους πτυχή. Φυσικά, όταν αναφερόμαστε στην εμπορική τους πτυχή αναφερόμαστε στην Τελωνειακή Ένωση. Στην έκθεση αυτή θα περιλαμβάνονται -μεταφράζω από το αγγλικό κείμενο ακριβώς- όλα τα εργαλεία και οι επιλογές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είχαν ήδη προσδιοριστεί στην απόφαση του Οκτωβρίου. Και βέβαια συμπεριλαμβάνεται και ρητά η επέκταση του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας.
Θέλω επίσης να τονίσω ότι η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο απέναντι στα κράτη - μέλη, απέναντι στην Ελλάδα, απέναντι στην Κύπρο, απέναντι στην ίδια την Ένωση, υπήρξε απολύτως σαφής. Στην πρώτη παράγραφο του λήμματος που αφορά στην Τουρκία η γειτονική χώρα καλείται να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια. Συνέπεια και συνέχεια στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης μετά την αποχώρηση του “Oruc Reis” από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, προκειμένου να καταστεί εφικτή η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Ταυτόχρονα, στο κείμενο των συμπερασμάτων εντάσσεται ως προϋπόθεση για τη συνέχιση των διερευνητικών επαφών -εφόσον αυτές ξεκινήσουν- η αποχή από παράνομες δραστηριότητες. Ένας όρος τον οποίο προφανώς έχει θέσει η Ελλάδα για να μπορεί να ξεκινήσει αλλά και να συνεχίσει οποιαδήποτε συζήτηση.
Γίνεται επίσης μια ρητή αναφορά, στα συμπεράσματα, στο ζήτημα του προσφυγικού. Όπου τονίζεται από την μια η βούληση της Ευρώπης να στηρίξει την Τουρκία, ειδικά στο ζήτημα της φιλοξενίας των εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων που έχουν βρει καταφύγιο στην γειτονική χώρα. Από την άλλη, όμως, γίνεται και μια σαφής επισήμανση ότι η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί για να αντιμετωπίσει τα δίκτυα των παράνομων διακινητών, ώστε να περιοριστούν οι ροές στο Αιγαίο και να μην εργαλειοποιείται με αυτόν τον απαράδεκτο τρόπο η ανθρώπινη ζωή, να χρησιμοποιούνται κατατρεγμένοι άνθρωποι ως εργαλεία, ουσιαστικά, για την προβολή των γεωπολιτικών επιδιώξεων της γείτονος χώρας.
Αν έπρεπε να συνοψίσω σε μία πρόταση αυτό το οποίο έγινε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα σας έλεγα ότι η Ευρώπη έκανε ένα βήμα. Συνήθως η Ευρώπη κάνει ένα βήμα τη φορά. Έκανε, όμως, ένα βήμα το οποίο αποτελεί την πιο ισχυρή μέχρι σήμερα προειδοποίηση προς την Τουρκία να αλλάξει συμπεριφορά.
Θα κλείσω την εισαγωγική μου τοποθέτηση λέγοντας ότι για την Ελλάδα οι κυρώσεις αυτές καθ’ αυτές δεν είναι αυτοσκοπός. Η απειλή όμως των κυρώσεων, σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίζει την προκλητική συμπεριφορά, είναι το καλύτερο εργαλείο το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας για να ασκήσουμε πίεση στην Τουρκία, ακριβώς για να αλλάξει συμπεριφορά. Δεν θέλουμε την Τουρκία να είναι ένας προκλητικός και επιθετικός γείτονας και δεν πιστεύω ότι αυτό τελικά είναι προς όφελος ούτε της Τουρκίας, ούτε της Ελλάδος, ούτε της Ευρώπης. Αν όμως η Τουρκία επιμένει να συνεχίσει αυτή τη συμπεριφορά, υπάρχουν πια κυρώσεις. Ήδη αποφασίστηκαν οι πρώτες και στον ορίζοντα προφανώς θα υπάρχει και ένα πολύ πιο ουσιαστικό πλαίσιο κυρώσεων, το οποίο θα έχει και ένα πολύ μεγαλύτερο οικονομικό αντίκτυπο.
Άρα, επί της ουσίας η φιλοσοφία της σχέσης Ευρωπαϊκή Ένωσης - Τουρκίας, όπως είχε διαμορφωθεί ήδη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου, εξακολουθεί στον πυρήνα της να ισχύει. Η Τουρκία είναι αυτή η οποία καλείται να αλλάξει συμπεριφορά, να αντιληφθεί ότι η πολιτική αυτή είναι αδιέξοδη. Να αντιληφθεί ότι η πολιτική αυτή τελικά έχει κόστος για την ίδια και κυρίως για τον τουρκικό λαό, ο οποίος στο κάτω - κάτω δεν ευθύνεται και σε κάτι. Και πιστεύω πια ότι έχει γίνει απολύτως αντιληπτό ότι η Ευρώπη, με τους δικούς της ρυθμούς και με την προσπάθεια που πάντα απαιτείται στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια για να επιτυγχάνεται ομοφωνία, κινείται. Είναι ενωμένη, στηρίζει την Ελλάδα και την Κύπρο και στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι είναι παρούσα στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Εξελίξεις, εξάλλου, που αφορούν πρώτα και πάνω απ’ όλα την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σταματώ εδώ κυρία Πελώνη και είμαι έτοιμος να απαντήσω στις ερωτήσεις των συναδέλφων σας».
Αιμίλιος Περδικάρης (ΑΠΕ): Κύριε Πρόεδρε, πως αξιολογείτε το κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, κυρίως υπό το πρίσμα της διαπραγμάτευσης η οποία εξελίχθηκε. Και θέλω να σας ρωτήσω περισσότερο για το τι περιμένουμε από εδώ και πέρα. Εκτιμάτε ότι η Τουρκία μπορεί να επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου; Μπορεί να πάει σε τέτοιες επιλογές ή θα συνεχίσει τις προκλήσεις της και ποια θα είναι απάντηση της Αθήνας σε αυτό, είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως γνωρίζετε κύριε Περδικάρη, για να επιτευχθεί οποιαδήποτε απόφαση σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου χρειάζεται ομοφωνία. Αρκεί μία χώρα για να μπλοκάρει οποιαδήποτε απόφαση. Και πρέπει να σας πω ότι αυτή η ομοφωνία για τη διεύρυνση της λίστας των προσώπων και των οντοτήτων που πάρθηκε σε αυτό το Συμβούλιο, δεν υπήρχε πριν από δύο μήνες. Δεν ήμασταν έτοιμοι να πάρουμε αυτή την απόφαση πριν από δύο μήνες. Είμαστε έτοιμοι να την πάρουμε τώρα. Και να μην έχετε καμία αμφιβολία ότι εάν η Τουρκία συνεχίσει την προκλητική της συμπεριφορά, θα παρθούν και άλλες αποφάσεις, τον Μάρτιο.
Είναι αυτό το οποίο προσδοκώ; Είναι αυτό που θέλω; Είναι αυτό που εύχομαι; Προφανώς και όχι. Η δική μου επιθυμία πάντα είναι αυτή η σταδιακή, αυτή η κλιμακούμενη πίεση προς την Τουρκία να λειτουργήσει με ένα τέτοιο τρόπο που να πείσει τη γειτονική χώρα ότι τελικά είναι προς όφελός της να αλλάξει αυτή την προκλητική συμπεριφορά. Να σταματήσει τις προκλητικές ενέργειες, όσον αφορά στην Ελλάδα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της πατρίδας μας. Να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, να ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές οι οποίες θα έχουν ως αντικείμενο αυτό το οποίο είναι η βασική μας, η κύρια, η μόνη διαφορά η οποία έχει ουσιαστικό νομικό υπόβαθρο που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δεν είμαι εγώ αυτός ο οποίος θα προεξοφλήσει τις αντιδράσεις της Τουρκίας. Θέλω να σας θυμίσω ότι και μετά το προηγούμενο Συμβούλιο είχαμε ακούσει ουκ ολίγες διαβεβαιώσεις από πλευράς Τουρκίας ότι ήταν έτοιμη η Τουρκία να ξεκινήσει διερευνητικές επαφές. Και αντ’ αυτού είδαμε συνεχιζόμενη δραστηριότητα του «Oruc Reis» εντός της ελληνικής ΑΟΖ.
Κατά συνέπεια, θα δούμε, θα αξιολογήσουμε, θα κρίνουμε. Αυτό το οποίο αξιολογώ για ακόμη μία φορά ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό είναι ότι πρέπει να υπάρχει συνέπεια και συνέχεια στη συμπεριφορά της Τουρκίας. Ελπίζω πραγματικά το μήνυμα αυτό να μην παρερμηνευθεί από τη γειτονική χώρα. Γιατί το μήνυμα είναι πολύ σαφές και για το τι αποφασίστηκε σήμερα και για το τι ενδεχομένως να πρέπει να αποφασιστεί τον Μάρτιο.
Γιάννης Παλαιολόγος (Καθημερινή): Καλό μεσημέρι, κύριε Πρόεδρε. Ήθελα να ρωτήσω για τον παράγοντα Biden. Είδαμε ότι αναφέρθηκε και στα συμπεράσματα η επιθυμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συντονιστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το θέμα της Τουρκίας. Πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε αυτό στα επιχειρήματα όσων ήθελαν μία πιο ήπια γραμμή απέναντι στην Τουρκία; Εσείς το θεωρείτε ως επιχείρημα προσχηματικό για όσους θέλουν να αναβάλουν δύσκολες αποφάσεις; Και εάν δεν το θεωρείτε προσχηματικό, τι λέει αυτό για την Ευρώπη και τις φιλοδοξίες της για στρατηγική αυτονομία; Ότι πρέπει όλα να τα συζητήσει με την Ουάσιγκτον πριν πάρει κάποιες αποφάσεις;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι στα συμπεράσματα συνολικά αποτυπώνεται μία επιθυμία της Ευρώπης -όπως αυτή τουλάχιστον εκφράστηκε σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου- για έναν μεγαλύτερο, για έναν πιο ουσιαστικό συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια σειρά από ζητήματα. Και από αυτής της πλευράς κάποιες από τις πρώτες δηλώσεις του νέου Αμερικανού Προέδρου, όπως παραδείγματος χάρη η επιστροφή της Αμερικής στη Συμφωνία του Παρισιού, έγιναν δεκτές με ανακούφιση και με ικανοποίηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πιστεύω ότι υπάρχει ένα περιθώριο να ενισχυθεί αυτός ο απολύτως κρίσιμος, για την παγκόσμια ασφάλεια, πυλώνας της διατλαντικής συμμαχίας ο οποίος πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια δοκιμάστηκε σε ένα βαθμό. Από εκεί και πέρα, υπάρχει αυτό το οποίο θα γίνει από τις 20 Ιανουαρίου, όταν αναλάβει ο καινούργιος Αμερικανός Πρόεδρος μαζί με το επιτελείο του. Και υπάρχουν και αυτά τα οποία θα γίνουν από σήμερα μέχρι τις 20 Ιανουαρίου.
Δεν γνωρίζω εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προχωρήσουν, όπως γράφτηκε τουλάχιστον χθες, στη λήψη άμεσα συγκεκριμένων κυρώσεων κατά της Τουρκίας για το ζήτημα των S-400. Είναι κάτι το οποίο θα μπορέσω να το σχολιάσω αν και εφόσον γίνει. Πάντως είναι πολύ ξεκάθαρο πια ότι και στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες διαμορφώνεται μία άποψη ότι η Τουρκία γεννά περισσότερα προβλήματα από αυτά τα οποία λύνει. Και κατά συνέπεια πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσα από μια διαφορετική οπτική.
Ως προς την ελληνική κυβέρνηση, προσδοκούμε σε μία στενή συνεργασία με τη νέα αμερικανική διοίκηση. Όπως θέλω να τονίσω, κ. Παλαιολόγε, ότι είχαμε μια εξαιρετική συνεργασία και με τον απερχόμενο Πρόεδρο και με τον κύριο Pompeo. Θέλω να θυμίσω ότι επισκέφτηκε τη χώρα μας για παρατεταμένο χρονικό διάστημα πριν από δύο μήνες. Και εκτιμώ ότι στα ζητήματα της αμερικανικής πολιτικής προς την Τουρκία υπάρχει -όπως γνωρίζετε- αρκετά μεγάλη διακομματική συναίνεση. Δεν είναι μια πολιτική η οποία διαφοροποιείται ή θα διαφοροποιηθεί πολύ από το ένα κόμμα στο άλλο.
Αλεξία Τασούλη (OPEN): Κύριε Πρόεδρε, το κείμενο των συμπερασμάτων ήδη έχει προκαλέσει την αντίδραση της Άγκυρας και την ενόχλησή της. Η Άγκυρα έκανε λόγο πριν από λίγο για μαξιμαλιστικά αιτήματα και άδικη στάση απέναντί της. Με δεδομένο ότι έχουμε επικαιροποιημένες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουμε την απόσυρση του «Oruc Reis», η Ελλάδα θα ανταποκριθεί εάν αύριο η Άγκυρα καλέσει την Αθήνα με συγκεκριμένη ημερομηνία για επανέναρξη των διερευνητικών επαφών ή αναμένετε ότι η Τουρκία μπορεί να επιστρέψει σε προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως σας είπα, ελπίζω, εύχομαι, προσβλέπω να μην γίνει το δεύτερο. Να μην υπάρξουν νέες προκλήσεις, ώστε να μπορεί να διαμορφωθεί το τοπίο, το περιβάλλον, για να μπορέσουμε να επανεκκινήσουμε επιτέλους τις διερευνητικές επαφές, όπως εξάλλου επιθυμούμε εδώ και αρκετούς μήνες.
Αλλά, όπως σας είπα, αυτό δεν εξαρτάται από την Ελλάδα. Εξαρτάται πρωτίστως από την Τουρκία. Η στάση της θα κριθεί, θα αξιολογηθεί. Η Ελλάδα από τη στιγμή -όπως έχω πει πολλές φορές- που πέφτουν οι τόνοι, πέφτει η ένταση, πέφτει η δραστηριότητα στο πεδίο, είναι πάντα έτοιμη να καθίσει και να συζητήσει.
Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Κατά την άφιξη σας, χθες, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χρησιμοποιήσατε τη φράση «pacta sunt servanda», ότι τα γραπτά πρέπει να τηρούνται, αναφερόμενος προφανώς στα συμπεράσματα για τις ευρωτουρκικές σχέσεις τον Οκτώβριο και το ενδεχόμενο κυρώσεων τώρα.
Εκτιμάτε ότι τελικά το χθεσινό κείμενο για τις ευρωτουρκικές σχέσεις ανταποκρίνεται σε αυτή σας τη δήλωση; Διότι εκφράστηκε και μια άποψη ότι η Ευρώπη τελικά πέρασε κάτω από τον πήχη που η ίδια είχε θέσει. Ότι ίσως η Σύνοδος να μην ήταν επιτυχημένη ως προς το μήνυμα που έπρεπε να λάβει η Άγκυρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά όσον αφορά τις ελληνικές και κυπριακές επιδιώξεις.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το αν η Άγκυρα έλαβε το μήνυμα θα φανεί εν ευθέτω χρόνω. «Pacta sunt servanda», οι συμφωνίες τηρούνται, αυτό είπα χθες και ναι, οι συμφωνίες τηρήθηκαν, κύριε Καντέλη. Διότι αυτό το οποίο αποφασίσαμε στις αρχές Οκτωβρίου είναι ότι σε περίπτωση που υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση η Ευρωπαϊκή Ένωση θα λάβει αποφάσεις. Και αποφάσεις ελήφθησαν. Και υπήρξε διαπίστωση, ομόφωνη, ότι πράγματι τα πράγματα δεν πήγαν προς την κατεύθυνση την οποία προσδοκούσαμε. Και ότι υπήρξε μια επιδείνωση των ευρωτουρκικών σχέσεων και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Ελλάδος - Τουρκίας, πολύ περισσότερο, θα σας έλεγα, σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Τουρκίας - Κύπρου.
Αυτό είναι κάτι το οποίο αναγνωρίστηκε και η Ευρωπαϊκή Ένωση πήρε τις πρώτες αποφάσεις. Και δρομολόγησε και τις επόμενες αποφάσεις, τις οποίες ενδέχεται -το τονίζω- ενδέχεται να χρειαστεί να πάρει. Θέλω να θυμίσω ότι είναι η πρώτη φορά που δίνεται ρητή εξουσιοδότηση στον κύριο Borrell να καταγράψει στο χαρτί τις επιλογές και τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της η Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιμετωπίσει την Τουρκική προκλητικότητα.
Θυμάστε καλά ότι αυτή συζήτηση είχε ξαναγίνει αλλά σε προφορικό επίπεδο. Αυτή τη φορά η εντολή είναι σαφής. Η υπόδειξη δεν επιδέχεται καμίας παρερμηνείας ως προς το εύρος της δουλειάς που πρέπει να κάνει ο κύριος Borrell. Και εξίσου σαφές είναι το χρονοδιάγραμμα: Τρεις μήνες. Τον Μάρτιο αυτά θα ξανασυζητηθούν, έχοντας όμως πια δρομολογήσει εξελίξεις, όπως είχαμε προδιαγράψει τον Οκτώβριο.
Θα το ξαναπώ ακόμα μία φορά. Το είχα πει και στην προηγούμενη συνέντευξη Τύπου. Η Ευρώπη είναι ένα υπερωκεάνιο. Δεν στρίβει πάντα με την ταχύτητα ενός ταχύπλοου. Αλλά άμα στρίψει και αλλάξει πορεία, αυτήν την πορεία θα την κρατήσει σταθερά.
Γιάννης Χρηστάκος (MEGA): Κύριε Πρόεδρε, σήμερα είχαμε δύο εξελίξεις. Η μία στην Αθήνα, όπου ανακοινώθηκε η παράταση του lockdown ουσιαστικά μέχρι το νέο έτος, τον Ιανουάριο. Η άλλη εδώ στις Βρυξέλλες, που αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης και τη συμφωνία επ’ αυτού.
Με δεδομένο ότι η ελληνική οικονομία είναι βαριά τραυματισμένη και τα μέτρα που ανακοινώθηκαν σήμερα ουσιαστικά δεν δίνουν και άλλες δυνατότητες μέχρι τον Ιανουάριο, έχουμε δηλαδή χιλιάδες επιχειρήσεις -όπως εκτιμούν και οι ειδικοί της αγοράς που ακούμε- που μπορεί να μην ξανανοίξουν, χιλιάδες εργαζόμενοι οι οποίοι μπορεί να μην έχουν ξανά δουλειά στο επόμενο έτος.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω, έχοντας και την εικόνα εδώ από τις Βρυξέλλες, το Ταμείο Ανάκαμψης και τα χρήματα που περιμένουμε, υπάρχει από εσάς κάποιο νέο ισχυρό πακέτο που έχετε να ανακοινώσετε το επόμενο διάστημα, γνωρίζοντας πια και τις προτάσεις της Επιτροπής Πισσαρίδη για την πραγματική οικονομία; Ή θα μείνουμε σε αυτά των μεταρρυθμίσεων, που έχουμε πάρει μία γεύση ήδη; Αν έχετε κάτι να ανακοινώσετε στο επόμενο διάστημα, με βάση τα όσα γνωρίζετε από χθες. Ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς θέλω να σας πω ότι πάνω απ’ όλα, το έχω πει πολλές φορές, θα το ξαναπώ, είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας. Και λυπάμαι πραγματικά που, δυστυχώς, τα κρούσματα και η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, η ένταση της πίεσης, δεν μειώθηκε με τόσο μεγάλη ταχύτητα ώστε αυτό να μας επιτρέψει να μπορέσουμε τουλάχιστον να ανοίξουμε πλήρως τη λιανική για τα Χριστούγεννα.
Δεν έχω καμία αμφιβολία όμως ότι κάναμε το σωστό και το επιβεβλημένο. Έστω και αν αυτό αναγνωρίζουμε απόλυτα ότι θα έχει ένα σημαντικό κόστος στην πραγματική οικονομία.
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι μέτρα τα οποία είναι απολύτως εναρμονισμένα με τις υποδείξεις των ειδικών. Και θεωρώ, έχοντας πια μια πολύ καλή εικόνα για το πόσο γρήγορα μπορεί αυτός ο ιός να κυκλοφορεί όποτε αυξάνεται η κινητικότητα, ότι ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα των Χριστουγέννων, έχουμε κάνει το σωστό. Δεν έχω καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Και βλέπω και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες ήταν πιο τολμηρές ως προς το άνοιγμα του λιανεμπορίου, να ξανακάνουν βήματα προς τα πίσω.
Από εκεί και πέρα, θέλω να διαβεβαιώσω -για ακόμα μία φορά- όλες και όλους, κυρίως τους επιχειρηματίες, τα μαγαζιά της λιανικής, μικρά, μεσαία, μεγάλα, τα οποία εκ των πραγμάτων πλήττονται από αυτή την απόφαση, ότι όπως η ελληνική πολιτεία στάθηκε δίπλα τους μέχρι σήμερα, έτσι θα εξακολουθεί να στέκεται δίπλα τους μέχρι που να περάσει αυτή η περιπέτεια.
Γνωρίζετε ότι σήμερα θα ξεκινήσει στη Βουλή η συζήτηση για τον προϋπολογισμό, ο οποίος και θα ψηφιστεί την Τρίτη το βράδυ. Και υπάρχουν πολύ σημαντικές ταμειακές προβλέψεις στον προϋπολογισμό ώστε να στηριχθεί η πραγματική οικονομία για όσο διάστημα χρειάζεται. Εκτιμούμε ότι σίγουρα θα χρειαστεί για ένα τρίμηνο ακόμα, μέχρι που να προχωρήσει ο μαζικός εμβολιασμός.
Και θα χρησιμοποιήσουμε, κ. Χρηστάκο, τα εργαλεία τα οποία έχουμε χρησιμοποιήσει μέχρι σήμερα και έχουν αποδειχθεί -τηρουμένων των αναλογιών πάντα- όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά.
Άρα επιχειρήσεις οι οποίες εκ των πραγμάτων θα δουν -λόγω των περιορισμών που εμείς οι ίδιοι επιβάλαμε- σημαντική μείωση τζίρου, θα μπορέσουν τον επόμενο μήνα να αποζημιωθούν μέσα από το εργαλείο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, όπως έχει ήδη συμβεί μέχρι τώρα.
Αυτό το οποίο έχει καταφέρει να πετύχει η χώρα είναι να προστατεύσει θέσεις εργασίας. Έστω και εάν αυτό σημαίνει ότι τα εισοδήματα για κάποιους συμπολίτες μας έχουν μειωθεί. Αναγνωρίζω απόλυτα ότι αυτό είναι το κόστος και το τίμημα το οποίο πρέπει να πληρώσουμε. Πλην όμως η προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι η προστασία της εργασίας και κυρίως η στήριξη των χαμηλόμισθων, των πιο χαμηλών εισοδημάτων. Και αυτό το έχει κάνει πράξη η κυβέρνηση μέσα από την πολιτική της και θα εξακολουθεί να το κάνει πράξη για όσο χρόνο χρειάζεται.
Έχουμε πια στον ορίζοντα το εμβόλιο. Γνωρίζουμε το χρονοδιάγραμμα το οποίο θα χρειαστούμε για να μπορέσουμε να εμβολιάσουμε ένα τέτοιο ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού το οποίο θα μας επιτρέψει να πούμε πια ότι αφήνουμε πίσω μας αυτή την περιπέτεια. Γνωρίζουμε επίσης τι πρέπει να κάνουμε μέχρι που να έρθει το εμβόλιο. Και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να τονιστεί και ενόψει των γιορτών. Θα υπάρχει μία εκ των πραγμάτων πιο αυξημένη κινητικότητα. Έχουμε δώσει τη δυνατότητα στο λιανεμπόριο να λειτουργήσει τουλάχιστον μέσω του εργαλείου του click away. Αναγνωρίζω ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αναπληρώσει τον τζίρο της χριστουγεννιάτικης αγοράς, είναι όμως μια ένεση, μια τόνωση για το λιανεμπόριο ώστε να μπορεί να στηριχθεί σε αυτή τη δύσκολη περίοδο.
Είναι απολύτως επιβεβλημένο αυτές τις ημέρες να προσέξουμε διπλά, να προσέξουμε κυρίως τις μετακινήσεις μας, να προσέξουμε τις συναθροίσεις στα σπίτια, να προσέξουμε τις επαφές μας με πιο ηλικιωμένους συμπολίτες, έτσι ώστε το 2021 να μας βρει όσο το δυνατόν πιο υγιείς και έτοιμους -ελπίζω εφόσον τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που μας έχει θέση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να ξεκινήσουμε πια όσο το δυνατόν πιο γρήγορα τον μαζικό εμβολιασμό του ελληνικού πληθυσμού.
Μαρία Ψαρά (ethnos.gr και OPEN): Γεια σας κ. Πρόεδρε, δυο ερωτήσεις έχω να σας κάνω. Θα ήθελα απαντήσεις και για τις δύο. Κατ’ αρχάς η Κύπρος θεωρείται κερδισμένη από την Σύνοδο και κάποιοι το αποδίδουν στην απειλή για μπλόκο των αποφάσεων την προηγούμενο φορά.
Θεωρείτε εκ των υστέρων λάθος το ότι δεν συνταχθήκαμε στο πλευρό της Κύπρου όταν πίεζε για ταυτόχρονες κυρώσεις σε Τουρκία και Λευκορωσία; Και γενικά επειδή βλέπουμε ότι η απειλή για veto λειτουργεί. Είδαμε Ουγγαρία, Πολωνία σήμερα κέρδισαν. Λειτουργεί. Ποια είναι η «κόκκινη γραμμή» της Ελλάδας για το veto;
Και μια δεύτερη ερώτηση αν μπορώ. Ο Ερντογάν πριν από λίγο ευχαρίστησε τις χώρες τις λογικές, που χάλασαν λέει το παιχνίδι κάποιων χωρών με μη δίκαιες απαιτήσεις. Πώς σχολιάζετε τη δήλωση αυτή; Και αναρωτιέμαι, μήπως ο Τούρκος Πρόεδρος δεν αντιλήφθηκε καλά τις αποφάσεις με βάση και την ικανοποίησή σας για τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής; Ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Με μπλέξατε λίγο με την πρώτη σας ερώτηση. Αν η Κύπρος είναι ωφελημένη δεν πρέπει να είναι χαρούμενη η Ελλάδα; Και δεν συντάσσεται απόλυτα η Ελλάδα, στηρίζοντας την Κύπρο, στα δίκαια αιτήματά της αναγνωρίζοντας ότι ο βαθμός της τουρκικής παραβατικότητας και προκλητικότητας στη Κύπρο είναι πολλαπλάσιος αυτού που συμβαίνει στην Ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη;
Κατά συνέπεια, η στρατηγική μας -ως προς τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις διαπραγματεύσεις με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη- είναι απολύτως ευθυγραμμισμένη. Και πιστεύω ότι αυτή είναι η στρατηγική η οποία μας επέτρεψε να μπορέσουμε να πετύχουμε σήμερα αυτό το αποτέλεσμα το οποίο είναι ωφέλιμο για την Ελλάδα, είναι ωφέλιμο για την Κύπρο, είναι ωφέλιμο συνολικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλίμονο εάν διαχωρίζαμε τις στρατηγικές μας σε τόσο κρίσιμα εθνικά ζητήματα. Είμαστε απολύτως ευθυγραμμισμένοι. Η επιτυχία της Κύπρου είναι επιτυχία της Ελλάδος, η επιτυχία της Ελλάδος είναι επιτυχία της Κύπρου.
Δεν έχω δει αναλυτικά τις δηλώσεις του Προέδρου Ερντογάν. Είδα μόνο την ανακοίνωση του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών η οποία, όπως την διάβασα, δεν κινείται στην λογική στην οποία αναφερθήκατε. Να την δω, να την σχολιάσω. Πιστεύω, όμως, ότι τα συμπεράσματα είναι δεδομένα, οι αποφάσεις είναι δεδομένες. Και δεν νομίζω, ξέρετε, ότι σε αυτές τις περιπτώσεις επιδέχονται και ιδιαίτερης αμφισβήτησης.
Και να σας πω και κάτι; Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ως προς την Τουρκία μέσα στο Συμβούλιο δεν έχουν όλοι την ίδια οπτική. Δεν είναι κάτι άγνωστο αυτό. Δεν σας λέω κάτι καινούργιο. Υπήρχαν χώρες που μέχρι πρόσφατα ήταν απολύτως αρνητικές στην επιβολή οποιασδήποτε κύρωσης στην Τουρκία. Και γι’ αυτό και δεν είχαν παρθεί τέτοιες κυρώσεις πιο νωρίς.
Αυτές οι χώρες, σε ένα βαθμό, αναθεώρησαν την άποψή τους. Αυτή είναι, ξέρετε, η διαδικασία της ζύμωσης στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια και γι’ αυτό έχω πει πολλές φορές ότι η διπλωματία δεν είναι ένα παιχνίδι το οποίο κρίνεται με την απόφαση της στιγμής. Είναι μια μάχη διαρκείας. Και αν πιστεύω η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει κάτι, είναι ότι πορεύεται πάντα με σοβαρότητα, υπευθυνότητα, αυτοπεποίθηση και έχει χτίσει πια ένα μέτωπο συμμαχιών εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το οποίο μας επιτρέπει να διεκδικούμε με πειθώ τα δίκαια αιτήματα μας.
Δεν αρκεί να πιστεύεις μόνο ότι εσύ έχεις δίκιο. Πρέπει να μπορείς να πείθεις και τους άλλους για το δικό σου δίκιο. Και η Ελλάδα και η Κύπρος πετύχαμε κάτι το οποίο πάντα αντιμετωπιζόταν ως μια περιφερειακή διαφορά δύο κρατών - μελών με την Τουρκία, να αναχθεί σε ένα ζήτημα το οποίο αφορά ουσιαστικά την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όταν δίνουμε εντολή στον Josep Borrell και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επαναξιολογήσει όλο το πλαίσιο των σχέσεων Ευρώπης - Τουρκίας, και όταν λέω όλο το πλαίσιο αναφέρομαι σε όλες τις επιπτώσεις πολιτικών επιλογών της Τουρκίας που μπορεί να επηρεάζουν την Ευρώπη. Δεν αναφέρομαι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναφέρομαι στη Λιβύη, αναφέρομαι στο τι γίνεται στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, αναφέρομαι στο τι γίνεται στη Συρία. Όλα αυτά είναι τουρκικές επιλογές που αφορούν την Ευρώπη.
Άρα θεωρώ ότι η στρατηγική αυτή είναι μία στρατηγική η οποία εξυπηρετεί τα εθνικά δίκαια. Την υπηρετούμε με μεγάλη συνέπεια, με μεγάλη προσπάθεια, πιστεύω με αποτελεσματικότητα. Και νομίζω ότι τα αποτελέσματα είναι ορατά.
Μαρία Αρώνη (ANT1): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε, και ευχαριστώ. Η ερώτηση μου είναι για τον εμβολιασμό. Χθες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζητήσατε για τον Covid και για την ανάγκη τα κράτη - μέλη να είναι προετοιμασμένα για την έγκαιρη προμήθεια και διανομή εκατομμυρίων δόσεων εμβολίου.
Ήθελα να σας ρωτήσω αν από αυτή τη συζήτηση καταλήξατε στο συμπέρασμα ότι όντως είναι έτοιμα τα κράτη - μέλη για κάτι τέτοιο. Αν έχουν καταθέσει τα εθνικά σχέδια εμβολιασμού τους, αν η Ελλάδα έχει καταθέσει επίσης το εθνικό σχέδιο εμβολιασμού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Και αν συζητήσατε επίσης για την επικοινωνιακή εκστρατεία εμβολιασμού, που επίσης είναι σημαντική. Ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η εκτίμησή μας είναι ότι το αργότερο μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου, καλώς εχόντων των πραγμάτων, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων θα έχει εγκρίνει το πρώτο εμβόλιο της Pfizer. Και απ’ όσο γνωρίζω η διανομή του στα κράτη - μέλη θα ξεκινήσει την ίδια στιγμή. Εντός 24 ωρών το εμβόλιο θα πρέπει να είναι διαθέσιμο σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Και μετά η κάθε Ευρωπαϊκή χώρα, πιστεύω, θα κινηθεί με μεγάλη ταχύτητα και ανάλογα με το εθνικό σχέδιο που έχει δρομολογήσει, στη διαδικασία εμβολιασμού του πληθυσμού της.
Πρέπει να σας πω ότι έχουμε κάνει μία πάρα πολύ σοβαρή δουλειά υποδομής στη χώρα μας. Αύριο θα έχω πάλι την ευκαιρία να προεδρεύσω μιας σύσκεψης με όλα τα συναρμόδια Υπουργεία, γιατί παρακολουθώ από πολύ κοντά ο ίδιος το σχέδιο του εμβολισμού. Είναι η πιο δύσκολη υγειονομική άσκηση που έχει αναλάβει ποτέ η χώρα. Όχι μόνο, αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Ισχύει για όλες τις χώρες.
Είναι μια άσκηση η οποία έχει διπλή δυσκολία. Έχει επιχειρησιακή δυσκολία, όπως καταλαβαίνετε. Πρέπει να πάνε εμβόλια σε πολλά διαφορετικά σημεία εμβολιασμού. Τα εμβόλια αυτά έχουν μια αρκετά περίπλοκη και δύσκολη αλυσίδα διανομής. Πρέπει να ενημερωθεί ο κόσμος. Το εμβόλιο πρέπει κανείς να το κάνει δύο φορές. Εμπλέκεται, προφανώς, το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής. Έχουμε και τη στήριξη των Ενόπλων Δυνάμεων όπου αυτή κριθεί απαραίτητη. Άρα είναι μία δύσκολη άσκηση αυτή καθ’ αυτή.
Και μετά, το δεύτερο σκέλος της, αυτό στο οποίο αναφερθήκατε, που είναι η επικοινωνιακή εκστρατεία. Η Ευρώπη προτίθεται να δρομολογήσει η ίδια, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μια δική της επικοινωνιακή εκστρατεία αλλά προφανώς και όλα τα κράτη - μέλη -συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδος- θα δρομολογήσουν τη δική τους εκστρατεία. Δεν αναφέρομαι σε καμπάνια, αναφέρομαι σε εκστρατεία. Συνειδητά το κάνω γιατί μιλάμε για κάτι πολύ ευρύτερο από απλά μία διαφημιστική καμπάνια προβολής κάποιων μηνυμάτων. Και χαίρομαι γιατί, τουλάχιστον στο επίπεδο αυτό, βλέπω να υπάρχει μια διακομματική συναίνεση και θα λειτουργήσουμε με απόλυτη διαφάνεια, θα εμπλέξουμε τα κόμματα. Και θέλω πραγματικά να πιστεύω ότι αυτό τουλάχιστον το ζήτημα δεν θα είναι αντικείμενο κομματικής αντιπαράθεσης.
Έτσι θα κινηθούμε κι εμείς. Ξεκινάμε από ένα καλό σημείο αφετηρίας στην πατρίδα μας με βάση τις δημοσκοπήσεις. Ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων πολιτών φαίνεται να θέλει να εμβολιαστεί. Υπάρχει ένα ποσοστό ακόμα το οποίο είναι επιφυλακτικό. Υπάρχουν κάποιοι τους οποίους δεν νομίζω ότι θα καταφέρουμε να πείσουμε ποτέ ότι πρέπει να εμβολιαστούν. Αλλά θέλω κυρίως να μιλήσω σε αυτούς οι οποίοι δεν έχουν αποφασίσει ακόμα να κάνουν το εμβόλιο, οι οποίοι περιμένουν, διστάζουν, θέλουν να δουν παραπάνω στοιχεία. Σε αυτούς θα απευθυνθούμε κυρίως, να τους πείσουμε ότι ο εμβολιασμός είναι για το καλό το δικό τους και για το καλό της χώρας.
Και μόνο εάν εμβολιαστούμε μαζικά θα μπορέσουμε να ξαναπάρουμε πίσω τον έλεγχο των ζώων μας. Διότι έχει αποδειχθεί ότι κανένα άλλο μέτρο -σίγουρα τα χαλαρά μέτρα τα οποία όλες οι ευρωπαϊκές χώρες δοκίμασαν- δεν είναι δυστυχώς αρκετά για να σταματήσουν τη διασπορά του ιού.
Θα υπάρχει και μία εκστρατεία από πλευράς μας. Θα υπενθυμίσουμε, το έχω ξαναπεί, την ιστορία του εμβολιασμού στη χώρα μας. Την έχουμε ξεχάσει. Διαφεύγει της προσοχής μας το πόσες ασθένειες έχουν εξαφανιστεί από προσώπου Γης, επειδή ακριβώς η επιστήμη έχει προχωρήσει τόσο ώστε να μπορεί να τις αντιμετωπίσει προληπτικά με ένα εμβόλιο.
Και είμαι σίγουρος, τελικά, ότι μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών θα συμμετέχει σε αυτή την εθνική προσπάθεια και το συντομότερο δυνατόν θα πετύχουμε αυτό που είναι ο προσδοκώμενος στόχος: Να έχει εμβολιαστεί ένα τόσο μεγάλο ποσοστό του Ελληνικού πληθυσμού ώστε να μην υπάρχει πια κανένα ζήτημα μετάδοσης του κορονοϊού και να αφήσουμε οριστικά πίσω μας αυτή την περιπέτεια.
Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε, από εμένα. Θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν θέσατε το ζήτημα του εμπάργκο όπλων στους ομολόγους σας και ποια ήταν η στάση των εταίρων μας σε αυτό το επίπεδο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως ετέθη το ζήτημα. Και γνωρίζετε καλά ότι το ζήτημα αυτό δεν είναι ένα ζήτημα για το οποίο μπορεί να τοποθετηθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η Ευρώπη έχει δώσει κάποιες κεντρικές κατευθύνσεις οι οποίες ισχύουν για το ζήτημα των εξαγωγών οπλικών συστημάτων. Είναι ένα ζήτημα το οποίο κατ’ εξοχήν αφορά τα κράτη - μέλη.
Έθεσα το ζήτημα μετ’ επιτάσεως και πιστεύω ότι αρχίζουμε και κερδίζουμε τη μάχη για το δίκαιο των επιχειρημάτων μας. Από τη στιγμή που η Τουρκία συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο, εξαγωγές επιθετικών οπλ anatakti
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ικανοποίησή του για το «ξεμπλοκάρισμα» της συμφωνίας για το Ταμείο Ανάκαμψης, λέγοντας ότι «ξεκλειδώνει» άμεσα ένα ποσό ύψους 32 δισ. ευρώ για την Ελλάδα.
Μιλώντας για την Τουρκία, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας, διευρύνοντας την σχετική λίστα των προσώπων που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Παράλληλα, είπε ότι εξουσιοδοτήθηκε ο Ζοζέπ Μπορέλ να εκπονήσει έκθεση με την επέκταση του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας. Η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο υπήρξε απολύτως σαφής, είπε ο πρωθυπουργός. Οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός, εκτίμησε ο κ. Μητσοτάκης, τονίζοντας ότι η απειλή των κυρώσεων είναι το καλύτερο εργαλείο «που έχουμε στη διάθεσή μας» και σημειώνοντας ότι η επιθυμία της χώρας μας είναι η Τουρκία να μην αποτελεί έναν προκλητικό γείτονα.
«Η Ευρώπη έκανε ένα βήμα. Ένα βήμα, το οποίο αποτελεί την πιο ισχυρή μέχρι σήμερα προειδοποίηση στην Τουρκία να αλλάξει συμπεριφορά» τόνισε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός. «Δεν σταμάτησε όμως εδώ. Έδωσε εντολή στον ύπατο εκπρόσωπο Ζοζέπ Μπορέλ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν το αργότερο μέχρι το επόμενο συμβούλιο γραπτή έκθεση που θα αφορά ολοκληρωμένο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων» είπε ακόμη.
Οι συμφωνίες τηρήθηκαν, τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, επαναλαμβάνοντας το μήνυμα «pacta sunt servanda». Εκτίμησε, δε, πως η Τουρκία περισσότερα προβλήματα γεννά, παρά λύνει, και πως αυτή η πεποίθηση εδραιώνεται πλέον στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ, ενώ υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για την εκπόνηση της έκθεσης που θα αφορά σε όλο το πλέγμα των σχέσεων της ΕΕ με την Άγκυρα.
Όσον αφορά στις διερευνητικές επαφές, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι προϋπόθεση για την επανέναρξη τους είναι η Τουρκία να δείξει συνέχεια και συνέπεια στην αποκλιμάκωση. Παράλληλα, είπε ότι έθεσε το ζήτημα του εμπάργκο όπλων στην Άγκυρα και πως η διπλωματική μάχη είναι διαρκής, καθώς πρόκειται για ζήτημα κυρίως διμερών σχέσεων και όχι αποκλειστικά της ΕΕ.
Αναφερόμενος στα εμβόλια για τον κορωνοϊό, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για τη μεγαλύτερη υγειονομική εκστρατεία στη χώρα μας και εμφανίστηκε αισιόδοξος, καθώς, όπως σημείωσε, βάσει των δημοσκοπήσεων, οι περισσότεροι συμπολίτες μας θέλουν να εμβολιαστούν. «Υπάρχουν και κάποιοι που φαίνεται πως δεν θα καταφέρουμε να πείσουμε» παραδέχθηκε ακόμη.
Το πλήρες κείμενο της εισαγωγικής τοποθέτησης του πρωθυπουργού και οι ερωτήσεις- απαντήσεις στη συνέντευξη, ακολουθούν:
«Καλό σας μεσημέρι. Ολοκληρώθηκε πριν από λίγο η τελευταία συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το 2020. Είναι μία ακόμα ολονυχτία. Φαίνεται ότι θα γίνει κανόνας πια αυτή η διαδικασία, να περνάμε το βράδυ μας στην αίθουσα του Συμβουλίου.
Επιτρέψτε μου να αναφερθώ εν τάχει στα τρία πιο σημαντικά σημεία τα οποία συζητήθηκαν και για τα οποία πάρθηκαν αποφάσεις. Το πρώτο αφορά τον προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης. Επιτέλους, ύστερα από έξι μήνες, μετά τον Ιούλιο του 2020 όπου επάρθη, επί της αρχής η απόφαση για τον προϋπολογισμό για την επόμενη εξαετία, αλλά και για το Ταμείο Ανάκαμψης, καταφέραμε και λύσαμε την τελευταία εκκρεμότητα η οποία υπήρχε. Και έτσι ξεκλειδώνουν οριστικά για την πατρίδα μας 72 δισεκατομμύρια ευρώ.
Θέλω να θυμίσω ότι εδώ και μήνες υπήρχε ένα πρόβλημα το οποίο προέκυπτε από το γεγονός ότι η Πολωνία και η Ουγγαρία είχαν εγείρει ουσιαστικά ζητήματα σχετικά με την ερμηνεία της διάταξης περί κράτους δικαίου. Αυτό το ζήτημα επιλύθηκε μετά από κοπιώδεις διαπραγματεύσεις, τις οποίες ανέλαβε η Γερμανική Προεδρία και έτσι πια μπαίνουμε στο 2021 με οριστικοποιημένο τον προϋπολογισμό της Ένωσης για την επόμενη επταετία και με όλους μας σε θέση εκκίνησης, ώστε να τρέξουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα τις διαδικασίες για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Θέλω να σας θυμίσω ότι η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που έχει ήδη υποβάλλει το προσχέδιό της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Ταμείο Ανάκαμψης. Έχει γίνει δεκτό με πολύ κολακευτικά σχόλια. Και πιστεύω ότι όλοι αντιλαμβανόμαστε το κατεπείγον της κατάστασης που έχει δημιουργήσει ο κορονοϊός. Και οι διαδικασίες θα τρέξουν γρήγορα έτσι ώστε το συντομότερο δυνατόν, μέσα στο 2021, να εκταμιευθούν οι πρώτοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η ευρωπαϊκή οικονομία τους έχει ανάγκη πάρα πολύ, καθώς το 2021 εκτιμούμε ότι θα είναι η χρονιά που θα αφήσουμε πίσω μας αυτή την τραυματική ύφεση του 2020 και θα ξαναρχίσουμε να μπαίνουμε σε μία τροχιά ανάκαμψης.
Το δεύτερο σημαντικό θέμα το οποίο συζητήθηκε αφορά την κλιματική αλλαγή. Μετά από μία δεκάωρη διαπραγμάτευση, που τελείωσε σήμερα το πρωί, κάμφθηκαν και οι τελευταίες αντιδράσεις κάποιων κρατών - μελών και επετεύχθη συμφωνία για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030. Θέλω να θυμίσω ότι ήδη έχουμε αναλάβει, ως Ευρώπη, τη δέσμευση να πάμε σε μία οικονομία μηδενικών εκπομπών το 2050. Κατά συνέπεια, ήταν απολύτως απαραίτητο να υπάρχει αυτό το ενδιάμεσο στάδιο, ώστε να δρομολογηθεί με γρήγορο τρόπο αυτός ο δραστικός μετασχηματισμός της ευρωπαϊκής οικονομίας. Για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τη μεγαλύτερη πρόκληση της ανθρωπότητας, σίγουρα τη μεγαλύτερη πρόκληση της γενιάς μας, που δεν είναι άλλη από την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η Ευρώπη ξαναμπαίνει δυναμικά από τη θέση πρωταγωνιστή σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια. Θέλω επίσης να επισημάνω ότι αυτή η απόφαση λαμβάνεται δύο μόλις μέρες πριν συμπληρωθούν πέντε χρόνια από την εμβληματική Συμφωνία των Παρισίων, η οποία στην ουσία έβαλε το παγκόσμιο πλαίσιο συνεργασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Και βέβαια πρέπει να πω ότι είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι και ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Joe Biden, δήλωσε ότι μία από τις πρώτες αποφάσεις του θα είναι η επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στη Συμφωνία του Παρισιού. Απολύτως απαραίτητη, καθώς όσο και εάν προσπαθεί η Ευρώπη, μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το τεράστιο, αυτό το παγκόσμιο, αυτό το οικουμενικό πρόβλημα. Χρειάζεται οπωσδήποτε τη συνεργασία των Ηνωμένων Πολιτειών και τη συνεργασία της Κίνας.
Και για να δώσω ένα παράδειγμα πώς αυτές οι δύο σημαντικές αποφάσεις που πήραμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο τέμνονται αλλά και εφάπτονται της πραγματικότητας των Ελλήνων πολιτών, θα χρησιμοποιήσω το παράδειγμα του προγράμματος “Εξοικονομώ-Αυτονομώ”, το οποίο εξήγγειλα πριν από δύο μέρες και αρχίζει να τρέχει από σήμερα. Ένα εξαιρετικά φιλόδοξο πρόγραμμα 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα σε παραπάνω από 150.000 νοικοκυριά να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα σπίτια τους, να έχουν χαμηλότερους λογαριασμούς ρεύματος αλλά και καλύτερη ποιότητα ζωής δημιουργώντας ταυτόχρονα και πολλές νέες θέσεις απασχόλησης και στηρίζοντας την εγχώρια βιομηχανία δομικών υλικών.
Δείτε λοιπόν πώς συνδέονται οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης με τους εθνικούς στόχους που έχουμε θέσει για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και γιατί όλα αυτά δεν είναι μία υποθετική, μία θεωρητική συζήτηση αλλά μία συζήτηση που αφορά τον καθένα, την καθεμία από εμάς. Μία συζήτηση η οποία έχει οικονομικό αντίκτυπο και μία πρωτοβουλία η οποία εν προκειμένω όχι απλά δεν έχει κόστος, αλλά έχει όφελος για όλους.
Έρχομαι τώρα στα ζητήματα που αφορούν την Τουρκία. Όπως έχετε ήδη δει από τα συμπεράσματα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, διευρύνοντας τη λίστα των προσώπων και των οντοτήτων που εμπλέκονται σε παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν σταμάτησε όμως εδώ. Έδωσε μια εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική, τον κύριο Borrell, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2021 -στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο μάλιστα συμπίπτει και με τα 200 χρόνια από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης- θα πρέπει μέχρι τότε ο κύριος Borrell και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν μια γραπτή έκθεση, η οποία θα αφορά ολοκληρωμένα όλο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων: Την πολιτική, την οικονομική αλλά και την εμπορική τους πτυχή. Φυσικά, όταν αναφερόμαστε στην εμπορική τους πτυχή αναφερόμαστε στην Τελωνειακή Ένωση. Στην έκθεση αυτή θα περιλαμβάνονται -μεταφράζω από το αγγλικό κείμενο ακριβώς- όλα τα εργαλεία και οι επιλογές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είχαν ήδη προσδιοριστεί στην απόφαση του Οκτωβρίου. Και βέβαια συμπεριλαμβάνεται και ρητά η επέκταση του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας.
Θέλω επίσης να τονίσω ότι η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο απέναντι στα κράτη - μέλη, απέναντι στην Ελλάδα, απέναντι στην Κύπρο, απέναντι στην ίδια την Ένωση, υπήρξε απολύτως σαφής. Στην πρώτη παράγραφο του λήμματος που αφορά στην Τουρκία η γειτονική χώρα καλείται να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια. Συνέπεια και συνέχεια στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης μετά την αποχώρηση του “Oruc Reis” από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, προκειμένου να καταστεί εφικτή η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Ταυτόχρονα, στο κείμενο των συμπερασμάτων εντάσσεται ως προϋπόθεση για τη συνέχιση των διερευνητικών επαφών -εφόσον αυτές ξεκινήσουν- η αποχή από παράνομες δραστηριότητες. Ένας όρος τον οποίο προφανώς έχει θέσει η Ελλάδα για να μπορεί να ξεκινήσει αλλά και να συνεχίσει οποιαδήποτε συζήτηση.
Γίνεται επίσης μια ρητή αναφορά, στα συμπεράσματα, στο ζήτημα του προσφυγικού. Όπου τονίζεται από την μια η βούληση της Ευρώπης να στηρίξει την Τουρκία, ειδικά στο ζήτημα της φιλοξενίας των εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων που έχουν βρει καταφύγιο στην γειτονική χώρα. Από την άλλη, όμως, γίνεται και μια σαφής επισήμανση ότι η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί για να αντιμετωπίσει τα δίκτυα των παράνομων διακινητών, ώστε να περιοριστούν οι ροές στο Αιγαίο και να μην εργαλειοποιείται με αυτόν τον απαράδεκτο τρόπο η ανθρώπινη ζωή, να χρησιμοποιούνται κατατρεγμένοι άνθρωποι ως εργαλεία, ουσιαστικά, για την προβολή των γεωπολιτικών επιδιώξεων της γείτονος χώρας.
Αν έπρεπε να συνοψίσω σε μία πρόταση αυτό το οποίο έγινε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα σας έλεγα ότι η Ευρώπη έκανε ένα βήμα. Συνήθως η Ευρώπη κάνει ένα βήμα τη φορά. Έκανε, όμως, ένα βήμα το οποίο αποτελεί την πιο ισχυρή μέχρι σήμερα προειδοποίηση προς την Τουρκία να αλλάξει συμπεριφορά.
Θα κλείσω την εισαγωγική μου τοποθέτηση λέγοντας ότι για την Ελλάδα οι κυρώσεις αυτές καθ’ αυτές δεν είναι αυτοσκοπός. Η απειλή όμως των κυρώσεων, σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίζει την προκλητική συμπεριφορά, είναι το καλύτερο εργαλείο το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας για να ασκήσουμε πίεση στην Τουρκία, ακριβώς για να αλλάξει συμπεριφορά. Δεν θέλουμε την Τουρκία να είναι ένας προκλητικός και επιθετικός γείτονας και δεν πιστεύω ότι αυτό τελικά είναι προς όφελος ούτε της Τουρκίας, ούτε της Ελλάδος, ούτε της Ευρώπης. Αν όμως η Τουρκία επιμένει να συνεχίσει αυτή τη συμπεριφορά, υπάρχουν πια κυρώσεις. Ήδη αποφασίστηκαν οι πρώτες και στον ορίζοντα προφανώς θα υπάρχει και ένα πολύ πιο ουσιαστικό πλαίσιο κυρώσεων, το οποίο θα έχει και ένα πολύ μεγαλύτερο οικονομικό αντίκτυπο.
Άρα, επί της ουσίας η φιλοσοφία της σχέσης Ευρωπαϊκή Ένωσης - Τουρκίας, όπως είχε διαμορφωθεί ήδη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου, εξακολουθεί στον πυρήνα της να ισχύει. Η Τουρκία είναι αυτή η οποία καλείται να αλλάξει συμπεριφορά, να αντιληφθεί ότι η πολιτική αυτή είναι αδιέξοδη. Να αντιληφθεί ότι η πολιτική αυτή τελικά έχει κόστος για την ίδια και κυρίως για τον τουρκικό λαό, ο οποίος στο κάτω - κάτω δεν ευθύνεται και σε κάτι. Και πιστεύω πια ότι έχει γίνει απολύτως αντιληπτό ότι η Ευρώπη, με τους δικούς της ρυθμούς και με την προσπάθεια που πάντα απαιτείται στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια για να επιτυγχάνεται ομοφωνία, κινείται. Είναι ενωμένη, στηρίζει την Ελλάδα και την Κύπρο και στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι είναι παρούσα στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Εξελίξεις, εξάλλου, που αφορούν πρώτα και πάνω απ’ όλα την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σταματώ εδώ κυρία Πελώνη και είμαι έτοιμος να απαντήσω στις ερωτήσεις των συναδέλφων σας».
Αιμίλιος Περδικάρης (ΑΠΕ): Κύριε Πρόεδρε, πως αξιολογείτε το κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, κυρίως υπό το πρίσμα της διαπραγμάτευσης η οποία εξελίχθηκε. Και θέλω να σας ρωτήσω περισσότερο για το τι περιμένουμε από εδώ και πέρα. Εκτιμάτε ότι η Τουρκία μπορεί να επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου; Μπορεί να πάει σε τέτοιες επιλογές ή θα συνεχίσει τις προκλήσεις της και ποια θα είναι απάντηση της Αθήνας σε αυτό, είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως γνωρίζετε κύριε Περδικάρη, για να επιτευχθεί οποιαδήποτε απόφαση σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου χρειάζεται ομοφωνία. Αρκεί μία χώρα για να μπλοκάρει οποιαδήποτε απόφαση. Και πρέπει να σας πω ότι αυτή η ομοφωνία για τη διεύρυνση της λίστας των προσώπων και των οντοτήτων που πάρθηκε σε αυτό το Συμβούλιο, δεν υπήρχε πριν από δύο μήνες. Δεν ήμασταν έτοιμοι να πάρουμε αυτή την απόφαση πριν από δύο μήνες. Είμαστε έτοιμοι να την πάρουμε τώρα. Και να μην έχετε καμία αμφιβολία ότι εάν η Τουρκία συνεχίσει την προκλητική της συμπεριφορά, θα παρθούν και άλλες αποφάσεις, τον Μάρτιο.
Είναι αυτό το οποίο προσδοκώ; Είναι αυτό που θέλω; Είναι αυτό που εύχομαι; Προφανώς και όχι. Η δική μου επιθυμία πάντα είναι αυτή η σταδιακή, αυτή η κλιμακούμενη πίεση προς την Τουρκία να λειτουργήσει με ένα τέτοιο τρόπο που να πείσει τη γειτονική χώρα ότι τελικά είναι προς όφελός της να αλλάξει αυτή την προκλητική συμπεριφορά. Να σταματήσει τις προκλητικές ενέργειες, όσον αφορά στην Ελλάδα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της πατρίδας μας. Να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, να ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές οι οποίες θα έχουν ως αντικείμενο αυτό το οποίο είναι η βασική μας, η κύρια, η μόνη διαφορά η οποία έχει ουσιαστικό νομικό υπόβαθρο που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δεν είμαι εγώ αυτός ο οποίος θα προεξοφλήσει τις αντιδράσεις της Τουρκίας. Θέλω να σας θυμίσω ότι και μετά το προηγούμενο Συμβούλιο είχαμε ακούσει ουκ ολίγες διαβεβαιώσεις από πλευράς Τουρκίας ότι ήταν έτοιμη η Τουρκία να ξεκινήσει διερευνητικές επαφές. Και αντ’ αυτού είδαμε συνεχιζόμενη δραστηριότητα του «Oruc Reis» εντός της ελληνικής ΑΟΖ.
Κατά συνέπεια, θα δούμε, θα αξιολογήσουμε, θα κρίνουμε. Αυτό το οποίο αξιολογώ για ακόμη μία φορά ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό είναι ότι πρέπει να υπάρχει συνέπεια και συνέχεια στη συμπεριφορά της Τουρκίας. Ελπίζω πραγματικά το μήνυμα αυτό να μην παρερμηνευθεί από τη γειτονική χώρα. Γιατί το μήνυμα είναι πολύ σαφές και για το τι αποφασίστηκε σήμερα και για το τι ενδεχομένως να πρέπει να αποφασιστεί τον Μάρτιο.
Γιάννης Παλαιολόγος (Καθημερινή): Καλό μεσημέρι, κύριε Πρόεδρε. Ήθελα να ρωτήσω για τον παράγοντα Biden. Είδαμε ότι αναφέρθηκε και στα συμπεράσματα η επιθυμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συντονιστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το θέμα της Τουρκίας. Πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε αυτό στα επιχειρήματα όσων ήθελαν μία πιο ήπια γραμμή απέναντι στην Τουρκία; Εσείς το θεωρείτε ως επιχείρημα προσχηματικό για όσους θέλουν να αναβάλουν δύσκολες αποφάσεις; Και εάν δεν το θεωρείτε προσχηματικό, τι λέει αυτό για την Ευρώπη και τις φιλοδοξίες της για στρατηγική αυτονομία; Ότι πρέπει όλα να τα συζητήσει με την Ουάσιγκτον πριν πάρει κάποιες αποφάσεις;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι στα συμπεράσματα συνολικά αποτυπώνεται μία επιθυμία της Ευρώπης -όπως αυτή τουλάχιστον εκφράστηκε σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου- για έναν μεγαλύτερο, για έναν πιο ουσιαστικό συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια σειρά από ζητήματα. Και από αυτής της πλευράς κάποιες από τις πρώτες δηλώσεις του νέου Αμερικανού Προέδρου, όπως παραδείγματος χάρη η επιστροφή της Αμερικής στη Συμφωνία του Παρισιού, έγιναν δεκτές με ανακούφιση και με ικανοποίηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πιστεύω ότι υπάρχει ένα περιθώριο να ενισχυθεί αυτός ο απολύτως κρίσιμος, για την παγκόσμια ασφάλεια, πυλώνας της διατλαντικής συμμαχίας ο οποίος πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια δοκιμάστηκε σε ένα βαθμό. Από εκεί και πέρα, υπάρχει αυτό το οποίο θα γίνει από τις 20 Ιανουαρίου, όταν αναλάβει ο καινούργιος Αμερικανός Πρόεδρος μαζί με το επιτελείο του. Και υπάρχουν και αυτά τα οποία θα γίνουν από σήμερα μέχρι τις 20 Ιανουαρίου.
Δεν γνωρίζω εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προχωρήσουν, όπως γράφτηκε τουλάχιστον χθες, στη λήψη άμεσα συγκεκριμένων κυρώσεων κατά της Τουρκίας για το ζήτημα των S-400. Είναι κάτι το οποίο θα μπορέσω να το σχολιάσω αν και εφόσον γίνει. Πάντως είναι πολύ ξεκάθαρο πια ότι και στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες διαμορφώνεται μία άποψη ότι η Τουρκία γεννά περισσότερα προβλήματα από αυτά τα οποία λύνει. Και κατά συνέπεια πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσα από μια διαφορετική οπτική.
Ως προς την ελληνική κυβέρνηση, προσδοκούμε σε μία στενή συνεργασία με τη νέα αμερικανική διοίκηση. Όπως θέλω να τονίσω, κ. Παλαιολόγε, ότι είχαμε μια εξαιρετική συνεργασία και με τον απερχόμενο Πρόεδρο και με τον κύριο Pompeo. Θέλω να θυμίσω ότι επισκέφτηκε τη χώρα μας για παρατεταμένο χρονικό διάστημα πριν από δύο μήνες. Και εκτιμώ ότι στα ζητήματα της αμερικανικής πολιτικής προς την Τουρκία υπάρχει -όπως γνωρίζετε- αρκετά μεγάλη διακομματική συναίνεση. Δεν είναι μια πολιτική η οποία διαφοροποιείται ή θα διαφοροποιηθεί πολύ από το ένα κόμμα στο άλλο.
Αλεξία Τασούλη (OPEN): Κύριε Πρόεδρε, το κείμενο των συμπερασμάτων ήδη έχει προκαλέσει την αντίδραση της Άγκυρας και την ενόχλησή της. Η Άγκυρα έκανε λόγο πριν από λίγο για μαξιμαλιστικά αιτήματα και άδικη στάση απέναντί της. Με δεδομένο ότι έχουμε επικαιροποιημένες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουμε την απόσυρση του «Oruc Reis», η Ελλάδα θα ανταποκριθεί εάν αύριο η Άγκυρα καλέσει την Αθήνα με συγκεκριμένη ημερομηνία για επανέναρξη των διερευνητικών επαφών ή αναμένετε ότι η Τουρκία μπορεί να επιστρέψει σε προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως σας είπα, ελπίζω, εύχομαι, προσβλέπω να μην γίνει το δεύτερο. Να μην υπάρξουν νέες προκλήσεις, ώστε να μπορεί να διαμορφωθεί το τοπίο, το περιβάλλον, για να μπορέσουμε να επανεκκινήσουμε επιτέλους τις διερευνητικές επαφές, όπως εξάλλου επιθυμούμε εδώ και αρκετούς μήνες.
Αλλά, όπως σας είπα, αυτό δεν εξαρτάται από την Ελλάδα. Εξαρτάται πρωτίστως από την Τουρκία. Η στάση της θα κριθεί, θα αξιολογηθεί. Η Ελλάδα από τη στιγμή -όπως έχω πει πολλές φορές- που πέφτουν οι τόνοι, πέφτει η ένταση, πέφτει η δραστηριότητα στο πεδίο, είναι πάντα έτοιμη να καθίσει και να συζητήσει.
Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Κατά την άφιξη σας, χθες, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χρησιμοποιήσατε τη φράση «pacta sunt servanda», ότι τα γραπτά πρέπει να τηρούνται, αναφερόμενος προφανώς στα συμπεράσματα για τις ευρωτουρκικές σχέσεις τον Οκτώβριο και το ενδεχόμενο κυρώσεων τώρα.
Εκτιμάτε ότι τελικά το χθεσινό κείμενο για τις ευρωτουρκικές σχέσεις ανταποκρίνεται σε αυτή σας τη δήλωση; Διότι εκφράστηκε και μια άποψη ότι η Ευρώπη τελικά πέρασε κάτω από τον πήχη που η ίδια είχε θέσει. Ότι ίσως η Σύνοδος να μην ήταν επιτυχημένη ως προς το μήνυμα που έπρεπε να λάβει η Άγκυρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά όσον αφορά τις ελληνικές και κυπριακές επιδιώξεις.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το αν η Άγκυρα έλαβε το μήνυμα θα φανεί εν ευθέτω χρόνω. «Pacta sunt servanda», οι συμφωνίες τηρούνται, αυτό είπα χθες και ναι, οι συμφωνίες τηρήθηκαν, κύριε Καντέλη. Διότι αυτό το οποίο αποφασίσαμε στις αρχές Οκτωβρίου είναι ότι σε περίπτωση που υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση η Ευρωπαϊκή Ένωση θα λάβει αποφάσεις. Και αποφάσεις ελήφθησαν. Και υπήρξε διαπίστωση, ομόφωνη, ότι πράγματι τα πράγματα δεν πήγαν προς την κατεύθυνση την οποία προσδοκούσαμε. Και ότι υπήρξε μια επιδείνωση των ευρωτουρκικών σχέσεων και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Ελλάδος - Τουρκίας, πολύ περισσότερο, θα σας έλεγα, σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Τουρκίας - Κύπρου.
Αυτό είναι κάτι το οποίο αναγνωρίστηκε και η Ευρωπαϊκή Ένωση πήρε τις πρώτες αποφάσεις. Και δρομολόγησε και τις επόμενες αποφάσεις, τις οποίες ενδέχεται -το τονίζω- ενδέχεται να χρειαστεί να πάρει. Θέλω να θυμίσω ότι είναι η πρώτη φορά που δίνεται ρητή εξουσιοδότηση στον κύριο Borrell να καταγράψει στο χαρτί τις επιλογές και τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της η Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιμετωπίσει την Τουρκική προκλητικότητα.
Θυμάστε καλά ότι αυτή συζήτηση είχε ξαναγίνει αλλά σε προφορικό επίπεδο. Αυτή τη φορά η εντολή είναι σαφής. Η υπόδειξη δεν επιδέχεται καμίας παρερμηνείας ως προς το εύρος της δουλειάς που πρέπει να κάνει ο κύριος Borrell. Και εξίσου σαφές είναι το χρονοδιάγραμμα: Τρεις μήνες. Τον Μάρτιο αυτά θα ξανασυζητηθούν, έχοντας όμως πια δρομολογήσει εξελίξεις, όπως είχαμε προδιαγράψει τον Οκτώβριο.
Θα το ξαναπώ ακόμα μία φορά. Το είχα πει και στην προηγούμενη συνέντευξη Τύπου. Η Ευρώπη είναι ένα υπερωκεάνιο. Δεν στρίβει πάντα με την ταχύτητα ενός ταχύπλοου. Αλλά άμα στρίψει και αλλάξει πορεία, αυτήν την πορεία θα την κρατήσει σταθερά.
Γιάννης Χρηστάκος (MEGA): Κύριε Πρόεδρε, σήμερα είχαμε δύο εξελίξεις. Η μία στην Αθήνα, όπου ανακοινώθηκε η παράταση του lockdown ουσιαστικά μέχρι το νέο έτος, τον Ιανουάριο. Η άλλη εδώ στις Βρυξέλλες, που αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης και τη συμφωνία επ’ αυτού.
Με δεδομένο ότι η ελληνική οικονομία είναι βαριά τραυματισμένη και τα μέτρα που ανακοινώθηκαν σήμερα ουσιαστικά δεν δίνουν και άλλες δυνατότητες μέχρι τον Ιανουάριο, έχουμε δηλαδή χιλιάδες επιχειρήσεις -όπως εκτιμούν και οι ειδικοί της αγοράς που ακούμε- που μπορεί να μην ξανανοίξουν, χιλιάδες εργαζόμενοι οι οποίοι μπορεί να μην έχουν ξανά δουλειά στο επόμενο έτος.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω, έχοντας και την εικόνα εδώ από τις Βρυξέλλες, το Ταμείο Ανάκαμψης και τα χρήματα που περιμένουμε, υπάρχει από εσάς κάποιο νέο ισχυρό πακέτο που έχετε να ανακοινώσετε το επόμενο διάστημα, γνωρίζοντας πια και τις προτάσεις της Επιτροπής Πισσαρίδη για την πραγματική οικονομία; Ή θα μείνουμε σε αυτά των μεταρρυθμίσεων, που έχουμε πάρει μία γεύση ήδη; Αν έχετε κάτι να ανακοινώσετε στο επόμενο διάστημα, με βάση τα όσα γνωρίζετε από χθες. Ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς θέλω να σας πω ότι πάνω απ’ όλα, το έχω πει πολλές φορές, θα το ξαναπώ, είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας. Και λυπάμαι πραγματικά που, δυστυχώς, τα κρούσματα και η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, η ένταση της πίεσης, δεν μειώθηκε με τόσο μεγάλη ταχύτητα ώστε αυτό να μας επιτρέψει να μπορέσουμε τουλάχιστον να ανοίξουμε πλήρως τη λιανική για τα Χριστούγεννα.
Δεν έχω καμία αμφιβολία όμως ότι κάναμε το σωστό και το επιβεβλημένο. Έστω και αν αυτό αναγνωρίζουμε απόλυτα ότι θα έχει ένα σημαντικό κόστος στην πραγματική οικονομία.
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι μέτρα τα οποία είναι απολύτως εναρμονισμένα με τις υποδείξεις των ειδικών. Και θεωρώ, έχοντας πια μια πολύ καλή εικόνα για το πόσο γρήγορα μπορεί αυτός ο ιός να κυκλοφορεί όποτε αυξάνεται η κινητικότητα, ότι ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα των Χριστουγέννων, έχουμε κάνει το σωστό. Δεν έχω καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Και βλέπω και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες ήταν πιο τολμηρές ως προς το άνοιγμα του λιανεμπορίου, να ξανακάνουν βήματα προς τα πίσω.
Από εκεί και πέρα, θέλω να διαβεβαιώσω -για ακόμα μία φορά- όλες και όλους, κυρίως τους επιχειρηματίες, τα μαγαζιά της λιανικής, μικρά, μεσαία, μεγάλα, τα οποία εκ των πραγμάτων πλήττονται από αυτή την απόφαση, ότι όπως η ελληνική πολιτεία στάθηκε δίπλα τους μέχρι σήμερα, έτσι θα εξακολουθεί να στέκεται δίπλα τους μέχρι που να περάσει αυτή η περιπέτεια.
Γνωρίζετε ότι σήμερα θα ξεκινήσει στη Βουλή η συζήτηση για τον προϋπολογισμό, ο οποίος και θα ψηφιστεί την Τρίτη το βράδυ. Και υπάρχουν πολύ σημαντικές ταμειακές προβλέψεις στον προϋπολογισμό ώστε να στηριχθεί η πραγματική οικονομία για όσο διάστημα χρειάζεται. Εκτιμούμε ότι σίγουρα θα χρειαστεί για ένα τρίμηνο ακόμα, μέχρι που να προχωρήσει ο μαζικός εμβολιασμός.
Και θα χρησιμοποιήσουμε, κ. Χρηστάκο, τα εργαλεία τα οποία έχουμε χρησιμοποιήσει μέχρι σήμερα και έχουν αποδειχθεί -τηρουμένων των αναλογιών πάντα- όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά.
Άρα επιχειρήσεις οι οποίες εκ των πραγμάτων θα δουν -λόγω των περιορισμών που εμείς οι ίδιοι επιβάλαμε- σημαντική μείωση τζίρου, θα μπορέσουν τον επόμενο μήνα να αποζημιωθούν μέσα από το εργαλείο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, όπως έχει ήδη συμβεί μέχρι τώρα.
Αυτό το οποίο έχει καταφέρει να πετύχει η χώρα είναι να προστατεύσει θέσεις εργασίας. Έστω και εάν αυτό σημαίνει ότι τα εισοδήματα για κάποιους συμπολίτες μας έχουν μειωθεί. Αναγνωρίζω απόλυτα ότι αυτό είναι το κόστος και το τίμημα το οποίο πρέπει να πληρώσουμε. Πλην όμως η προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι η προστασία της εργασίας και κυρίως η στήριξη των χαμηλόμισθων, των πιο χαμηλών εισοδημάτων. Και αυτό το έχει κάνει πράξη η κυβέρνηση μέσα από την πολιτική της και θα εξακολουθεί να το κάνει πράξη για όσο χρόνο χρειάζεται.
Έχουμε πια στον ορίζοντα το εμβόλιο. Γνωρίζουμε το χρονοδιάγραμμα το οποίο θα χρειαστούμε για να μπορέσουμε να εμβολιάσουμε ένα τέτοιο ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού το οποίο θα μας επιτρέψει να πούμε πια ότι αφήνουμε πίσω μας αυτή την περιπέτεια. Γνωρίζουμε επίσης τι πρέπει να κάνουμε μέχρι που να έρθει το εμβόλιο. Και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να τονιστεί και ενόψει των γιορτών. Θα υπάρχει μία εκ των πραγμάτων πιο αυξημένη κινητικότητα. Έχουμε δώσει τη δυνατότητα στο λιανεμπόριο να λειτουργήσει τουλάχιστον μέσω του εργαλείου του click away. Αναγνωρίζω ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αναπληρώσει τον τζίρο της χριστουγεννιάτικης αγοράς, είναι όμως μια ένεση, μια τόνωση για το λιανεμπόριο ώστε να μπορεί να στηριχθεί σε αυτή τη δύσκολη περίοδο.
Είναι απολύτως επιβεβλημένο αυτές τις ημέρες να προσέξουμε διπλά, να προσέξουμε κυρίως τις μετακινήσεις μας, να προσέξουμε τις συναθροίσεις στα σπίτια, να προσέξουμε τις επαφές μας με πιο ηλικιωμένους συμπολίτες, έτσι ώστε το 2021 να μας βρει όσο το δυνατόν πιο υγιείς και έτοιμους -ελπίζω εφόσον τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που μας έχει θέση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να ξεκινήσουμε πια όσο το δυνατόν πιο γρήγορα τον μαζικό εμβολιασμό του ελληνικού πληθυσμού.
Μαρία Ψαρά (ethnos.gr και OPEN): Γεια σας κ. Πρόεδρε, δυο ερωτήσεις έχω να σας κάνω. Θα ήθελα απαντήσεις και για τις δύο. Κατ’ αρχάς η Κύπρος θεωρείται κερδισμένη από την Σύνοδο και κάποιοι το αποδίδουν στην απειλή για μπλόκο των αποφάσεων την προηγούμενο φορά.
Θεωρείτε εκ των υστέρων λάθος το ότι δεν συνταχθήκαμε στο πλευρό της Κύπρου όταν πίεζε για ταυτόχρονες κυρώσεις σε Τουρκία και Λευκορωσία; Και γενικά επειδή βλέπουμε ότι η απειλή για veto λειτουργεί. Είδαμε Ουγγαρία, Πολωνία σήμερα κέρδισαν. Λειτουργεί. Ποια είναι η «κόκκινη γραμμή» της Ελλάδας για το veto;
Και μια δεύτερη ερώτηση αν μπορώ. Ο Ερντογάν πριν από λίγο ευχαρίστησε τις χώρες τις λογικές, που χάλασαν λέει το παιχνίδι κάποιων χωρών με μη δίκαιες απαιτήσεις. Πώς σχολιάζετε τη δήλωση αυτή; Και αναρωτιέμαι, μήπως ο Τούρκος Πρόεδρος δεν αντιλήφθηκε καλά τις αποφάσεις με βάση και την ικανοποίησή σας για τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής; Ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Με μπλέξατε λίγο με την πρώτη σας ερώτηση. Αν η Κύπρος είναι ωφελημένη δεν πρέπει να είναι χαρούμενη η Ελλάδα; Και δεν συντάσσεται απόλυτα η Ελλάδα, στηρίζοντας την Κύπρο, στα δίκαια αιτήματά της αναγνωρίζοντας ότι ο βαθμός της τουρκικής παραβατικότητας και προκλητικότητας στη Κύπρο είναι πολλαπλάσιος αυτού που συμβαίνει στην Ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη;
Κατά συνέπεια, η στρατηγική μας -ως προς τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις διαπραγματεύσεις με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη- είναι απολύτως ευθυγραμμισμένη. Και πιστεύω ότι αυτή είναι η στρατηγική η οποία μας επέτρεψε να μπορέσουμε να πετύχουμε σήμερα αυτό το αποτέλεσμα το οποίο είναι ωφέλιμο για την Ελλάδα, είναι ωφέλιμο για την Κύπρο, είναι ωφέλιμο συνολικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλίμονο εάν διαχωρίζαμε τις στρατηγικές μας σε τόσο κρίσιμα εθνικά ζητήματα. Είμαστε απολύτως ευθυγραμμισμένοι. Η επιτυχία της Κύπρου είναι επιτυχία της Ελλάδος, η επιτυχία της Ελλάδος είναι επιτυχία της Κύπρου.
Δεν έχω δει αναλυτικά τις δηλώσεις του Προέδρου Ερντογάν. Είδα μόνο την ανακοίνωση του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών η οποία, όπως την διάβασα, δεν κινείται στην λογική στην οποία αναφερθήκατε. Να την δω, να την σχολιάσω. Πιστεύω, όμως, ότι τα συμπεράσματα είναι δεδομένα, οι αποφάσεις είναι δεδομένες. Και δεν νομίζω, ξέρετε, ότι σε αυτές τις περιπτώσεις επιδέχονται και ιδιαίτερης αμφισβήτησης.
Και να σας πω και κάτι; Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ως προς την Τουρκία μέσα στο Συμβούλιο δεν έχουν όλοι την ίδια οπτική. Δεν είναι κάτι άγνωστο αυτό. Δεν σας λέω κάτι καινούργιο. Υπήρχαν χώρες που μέχρι πρόσφατα ήταν απολύτως αρνητικές στην επιβολή οποιασδήποτε κύρωσης στην Τουρκία. Και γι’ αυτό και δεν είχαν παρθεί τέτοιες κυρώσεις πιο νωρίς.
Αυτές οι χώρες, σε ένα βαθμό, αναθεώρησαν την άποψή τους. Αυτή είναι, ξέρετε, η διαδικασία της ζύμωσης στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια και γι’ αυτό έχω πει πολλές φορές ότι η διπλωματία δεν είναι ένα παιχνίδι το οποίο κρίνεται με την απόφαση της στιγμής. Είναι μια μάχη διαρκείας. Και αν πιστεύω η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει κάτι, είναι ότι πορεύεται πάντα με σοβαρότητα, υπευθυνότητα, αυτοπεποίθηση και έχει χτίσει πια ένα μέτωπο συμμαχιών εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το οποίο μας επιτρέπει να διεκδικούμε με πειθώ τα δίκαια αιτήματα μας.
Δεν αρκεί να πιστεύεις μόνο ότι εσύ έχεις δίκιο. Πρέπει να μπορείς να πείθεις και τους άλλους για το δικό σου δίκιο. Και η Ελλάδα και η Κύπρος πετύχαμε κάτι το οποίο πάντα αντιμετωπιζόταν ως μια περιφερειακή διαφορά δύο κρατών - μελών με την Τουρκία, να αναχθεί σε ένα ζήτημα το οποίο αφορά ουσιαστικά την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όταν δίνουμε εντολή στον Josep Borrell και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επαναξιολογήσει όλο το πλαίσιο των σχέσεων Ευρώπης - Τουρκίας, και όταν λέω όλο το πλαίσιο αναφέρομαι σε όλες τις επιπτώσεις πολιτικών επιλογών της Τουρκίας που μπορεί να επηρεάζουν την Ευρώπη. Δεν αναφέρομαι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναφέρομαι στη Λιβύη, αναφέρομαι στο τι γίνεται στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, αναφέρομαι στο τι γίνεται στη Συρία. Όλα αυτά είναι τουρκικές επιλογές που αφορούν την Ευρώπη.
Άρα θεωρώ ότι η στρατηγική αυτή είναι μία στρατηγική η οποία εξυπηρετεί τα εθνικά δίκαια. Την υπηρετούμε με μεγάλη συνέπεια, με μεγάλη προσπάθεια, πιστεύω με αποτελεσματικότητα. Και νομίζω ότι τα αποτελέσματα είναι ορατά.
Μαρία Αρώνη (ANT1): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε, και ευχαριστώ. Η ερώτηση μου είναι για τον εμβολιασμό. Χθες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζητήσατε για τον Covid και για την ανάγκη τα κράτη - μέλη να είναι προετοιμασμένα για την έγκαιρη προμήθεια και διανομή εκατομμυρίων δόσεων εμβολίου.
Ήθελα να σας ρωτήσω αν από αυτή τη συζήτηση καταλήξατε στο συμπέρασμα ότι όντως είναι έτοιμα τα κράτη - μέλη για κάτι τέτοιο. Αν έχουν καταθέσει τα εθνικά σχέδια εμβολιασμού τους, αν η Ελλάδα έχει καταθέσει επίσης το εθνικό σχέδιο εμβολιασμού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Και αν συζητήσατε επίσης για την επικοινωνιακή εκστρατεία εμβολιασμού, που επίσης είναι σημαντική. Ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η εκτίμησή μας είναι ότι το αργότερο μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου, καλώς εχόντων των πραγμάτων, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων θα έχει εγκρίνει το πρώτο εμβόλιο της Pfizer. Και απ’ όσο γνωρίζω η διανομή του στα κράτη - μέλη θα ξεκινήσει την ίδια στιγμή. Εντός 24 ωρών το εμβόλιο θα πρέπει να είναι διαθέσιμο σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Και μετά η κάθε Ευρωπαϊκή χώρα, πιστεύω, θα κινηθεί με μεγάλη ταχύτητα και ανάλογα με το εθνικό σχέδιο που έχει δρομολογήσει, στη διαδικασία εμβολιασμού του πληθυσμού της.
Πρέπει να σας πω ότι έχουμε κάνει μία πάρα πολύ σοβαρή δουλειά υποδομής στη χώρα μας. Αύριο θα έχω πάλι την ευκαιρία να προεδρεύσω μιας σύσκεψης με όλα τα συναρμόδια Υπουργεία, γιατί παρακολουθώ από πολύ κοντά ο ίδιος το σχέδιο του εμβολισμού. Είναι η πιο δύσκολη υγειονομική άσκηση που έχει αναλάβει ποτέ η χώρα. Όχι μόνο, αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Ισχύει για όλες τις χώρες.
Είναι μια άσκηση η οποία έχει διπλή δυσκολία. Έχει επιχειρησιακή δυσκολία, όπως καταλαβαίνετε. Πρέπει να πάνε εμβόλια σε πολλά διαφορετικά σημεία εμβολιασμού. Τα εμβόλια αυτά έχουν μια αρκετά περίπλοκη και δύσκολη αλυσίδα διανομής. Πρέπει να ενημερωθεί ο κόσμος. Το εμβόλιο πρέπει κανείς να το κάνει δύο φορές. Εμπλέκεται, προφανώς, το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής. Έχουμε και τη στήριξη των Ενόπλων Δυνάμεων όπου αυτή κριθεί απαραίτητη. Άρα είναι μία δύσκολη άσκηση αυτή καθ’ αυτή.
Και μετά, το δεύτερο σκέλος της, αυτό στο οποίο αναφερθήκατε, που είναι η επικοινωνιακή εκστρατεία. Η Ευρώπη προτίθεται να δρομολογήσει η ίδια, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μια δική της επικοινωνιακή εκστρατεία αλλά προφανώς και όλα τα κράτη - μέλη -συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδος- θα δρομολογήσουν τη δική τους εκστρατεία. Δεν αναφέρομαι σε καμπάνια, αναφέρομαι σε εκστρατεία. Συνειδητά το κάνω γιατί μιλάμε για κάτι πολύ ευρύτερο από απλά μία διαφημιστική καμπάνια προβολής κάποιων μηνυμάτων. Και χαίρομαι γιατί, τουλάχιστον στο επίπεδο αυτό, βλέπω να υπάρχει μια διακομματική συναίνεση και θα λειτουργήσουμε με απόλυτη διαφάνεια, θα εμπλέξουμε τα κόμματα. Και θέλω πραγματικά να πιστεύω ότι αυτό τουλάχιστον το ζήτημα δεν θα είναι αντικείμενο κομματικής αντιπαράθεσης.
Έτσι θα κινηθούμε κι εμείς. Ξεκινάμε από ένα καλό σημείο αφετηρίας στην πατρίδα μας με βάση τις δημοσκοπήσεις. Ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων πολιτών φαίνεται να θέλει να εμβολιαστεί. Υπάρχει ένα ποσοστό ακόμα το οποίο είναι επιφυλακτικό. Υπάρχουν κάποιοι τους οποίους δεν νομίζω ότι θα καταφέρουμε να πείσουμε ποτέ ότι πρέπει να εμβολιαστούν. Αλλά θέλω κυρίως να μιλήσω σε αυτούς οι οποίοι δεν έχουν αποφασίσει ακόμα να κάνουν το εμβόλιο, οι οποίοι περιμένουν, διστάζουν, θέλουν να δουν παραπάνω στοιχεία. Σε αυτούς θα απευθυνθούμε κυρίως, να τους πείσουμε ότι ο εμβολιασμός είναι για το καλό το δικό τους και για το καλό της χώρας.
Και μόνο εάν εμβολιαστούμε μαζικά θα μπορέσουμε να ξαναπάρουμε πίσω τον έλεγχο των ζώων μας. Διότι έχει αποδειχθεί ότι κανένα άλλο μέτρο -σίγουρα τα χαλαρά μέτρα τα οποία όλες οι ευρωπαϊκές χώρες δοκίμασαν- δεν είναι δυστυχώς αρκετά για να σταματήσουν τη διασπορά του ιού.
Θα υπάρχει και μία εκστρατεία από πλευράς μας. Θα υπενθυμίσουμε, το έχω ξαναπεί, την ιστορία του εμβολιασμού στη χώρα μας. Την έχουμε ξεχάσει. Διαφεύγει της προσοχής μας το πόσες ασθένειες έχουν εξαφανιστεί από προσώπου Γης, επειδή ακριβώς η επιστήμη έχει προχωρήσει τόσο ώστε να μπορεί να τις αντιμετωπίσει προληπτικά με ένα εμβόλιο.
Και είμαι σίγουρος, τελικά, ότι μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών θα συμμετέχει σε αυτή την εθνική προσπάθεια και το συντομότερο δυνατόν θα πετύχουμε αυτό που είναι ο προσδοκώμενος στόχος: Να έχει εμβολιαστεί ένα τόσο μεγάλο ποσοστό του Ελληνικού πληθυσμού ώστε να μην υπάρχει πια κανένα ζήτημα μετάδοσης του κορονοϊού και να αφήσουμε οριστικά πίσω μας αυτή την περιπέτεια.
Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε, από εμένα. Θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν θέσατε το ζήτημα του εμπάργκο όπλων στους ομολόγους σας και ποια ήταν η στάση των εταίρων μας σε αυτό το επίπεδο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως ετέθη το ζήτημα. Και γνωρίζετε καλά ότι το ζήτημα αυτό δεν είναι ένα ζήτημα για το οποίο μπορεί να τοποθετηθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η Ευρώπη έχει δώσει κάποιες κεντρικές κατευθύνσεις οι οποίες ισχύουν για το ζήτημα των εξαγωγών οπλικών συστημάτων. Είναι ένα ζήτημα το οποίο κατ’ εξοχήν αφορά τα κράτη - μέλη.
Έθεσα το ζήτημα μετ’ επιτάσεως και πιστεύω ότι αρχίζουμε και κερδίζουμε τη μάχη για το δίκαιο των επιχειρημάτων μας. Από τη στιγμή που η Τουρκία συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο, εξαγωγές επιθετικών οπλ anatakti
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
