Φωτογραφία Keliotis Giannis, Σεπτέμβριος 2017
Του Ραφαήλ ΑναγνώστουΣτον Μυλοπόταμο πήγαινα πάντα για λίγο και έμενα για πάντα. Τώρα μάλλον δεν θα ξαναφύγει ποτέ η ψυχή μου καθώς θα τον περιμένω να φανεί το απομεσήμερο στο κιόσκι.
Στα πρόσωπα των δύο σύγχρονων οικιστών του, Γέροντος Επιφανίου και Πατρός Ιωακείμ συναντούσα τα δύο άκρα της μοναχικής ζωής έτσι όπως τουλάχιστον την είχα εγώ στο κεφάλι μου.
Ο τρίτος πόλος, η χρυσή βασιλική οδός, ήταν ο άνθρωπος που μου τους γνώρισε, ο Γέροντας Μακάριος του Μαρουδά.
- Έϊ..! Ότι και να κάνει ο Επιφάνιος, είναι καλόγερος, πιο καλόγερος δε γίνεται.
- Νερό να βράσει νόστιμο γίνεται, πιο νόστιμο δε γίνεται!
Κοιμήθηκε… μου ήρθε το μήνυμα, αξημέρωτα σήμερα.
Ήξερα για την αρρώστια, την επέμβαση, την ανάρρωση, την ταλαιπωρία, πίστευα πως για κάποιο λόγο ο Γέροντας ξεγέλασε το χάρο κερνώντας τον ρακές και λουκούμια εκεί στο απίθανο κιόσκι του κάτω από τον Άθωνα…Λάθεψα!
Τι να πρωτοθυμηθώ από αυτόν τον εξαίρετο μάγειρα, τον ξεχωριστό άνθρωπο, τον αγαπημένο φίλο, τον Γέροντα Μοναχό;
Τον συνάντησα στο σπίτι του, το Ιερό Κάθισμα του Αγίου Ευσταθίου στον Μυλοπόταμο, στη Θεσσαλονίκη, στο Βόλο στην εκδήλωση της Ι.Μ. Δημητριάδος για την νηστήσιμη μοναστηριακή μαγειρική, στην Πανήγυρη των Ιβήρων, στο Μαρουδά, στο πανέμορφο καφέ κοντά στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, παλιό μου στέκι από τα φοιτητικά χρόνια, στο Αχίλλειο.
Τον θυμάμαι να μαγειρεύει για 400 που έγιναν 1000 στο Συνεδριακό Θεσσαλίας και για 2.500 στην Πανήγυρη του Δεκαπενταύγουστου στο Ιβηρίτικο Μοναστήρι. Τον θυμάμαι να διοικεί το πλήθος των προσκυνητών-εθελοντών-βοηθών, των μαγείρων, των υπομαγείρων.
Τον θυμάμαι τσακισμένο, χρόνια πριν, μετά την εγχείρηση στη Θεσσαλονίκη, να χαμογελάει δύσκολα, αλλά να χαμογελάει με εκείνο το φωτεινό του χαμόγελο που έκανε ν’ ανθίζει το πρόσωπο ολόκληρο, να καταυγάζονται τα γαλάζια του μάτια και μαζί τους κι εμείς.
Τον θυμάμαι να μαγεύει παντού και πάντα κάθε ακροατήριο: τον απλό κόσμο του Θεού ενώ τους μίλαγε για τη νηστεία, αυτός που υπήρξε, ο ορισμός του καλοφαγά και η επιτομή της μαγειρικής ικανότητας.
«Τα πάντα στην μαγειρική είναι εκδήλωση της αγάπης μας προς αυτούς για τους οποίους μαγειρεύουμε, γιατί θέλουμε να τους ευχαριστήσουμε. Επειδή αγαπάμε εκείνους, για τους οποίους μαγειρεύουμε, για αυτό δεν πρέπει να φοβόμαστε τα λάθη. Η αγάπη μας προς τους άλλους, μας οδηγεί στο πώς θα κάνουμε νοστιμότερο το φαγητό.»
Τον ακούω ακόμα να λέει τότε και πάντα δυνατά όταν έκανε κάτι, όταν μαγείρευε, όταν έπινα καφέ, πάντα: ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΕΛΕΗΣΟΝ ΗΜΑΣ…τόνιζε εμφατικά τις λέξεις μία-μία.
Τον ακούω με εκείνη την ζεστή, βαθειά, όμορφη φωνή του να ψέλνει μαζί με τον π. Ιωακείμ στον Εσπερινό στο Μυλοπόταμο, εκεί στο στασίδι τους δίπλα στο παράθυρο, πάνω από τη θάλασσα, στον χτισμένο στα βράχια χιλιόχρονο πύργο που με τόση φροντίδα ανακαίνισε και ευπρέπισε.
Τον ακούω να γελάει με την καρδιά του το απόγευμα στα «Κτητορικά» στην Πανήγυρη του Μαρουδά, καθώς τελείωνε η τράπεζα…
Τον θυμάμαι μόλις το Σεπτέμβριο να γελάει με την καρδιά του καθώς μου περιέγραφε τηλεφωνικά την εμπειρία του από την επίσκεψη ενός τηλεοπτικού συνεργείου για ένα ρεπορτάζ για μεγάλο γερμανικό κανάλι.
Τον θυμάμαι και «σπάει» η καρδιά μου για την τρυφερότητα, την αγάπη, το ενδιαφέρον, την πατρική υποστήριξη όταν νωρίτερα φέτος με συμβούλευε για ένα πολύ στενάχωρο γεγονός που του εξομολογήθηκα.
Τον θυμάμαι τέλος μόλις λίγες μέρες πριν να μου λέει, προφητικά;
- Μη σκας για τίποτε, όλα απ΄ το Θεό είναι, του Θεού θα γίνει στο τέλος!
Καθώς μιλούσαμε για κάτι τελείως απλό και καθημερινό όπως η αργοπορία των κούριερ να παραδώσουν τα δέματα και του εξέφραζα την ανησυχία μου για το αν θα φτάσουν τα Μυλοποταμινά κρασιά του που θα στείλω για δώρα τα Χριστούγεννα.
Γέροντας Επιφάνιος ο Μάγειρας των Αγγέλων…
Μην σας ακούγεται υπερβολικό. Οι Γιαπωνέζοι τόσο μακριά από την κουλτούρα μας σε ένα ρεπορτάζ για την τηλεόραση τον αποκάλεσαν το ανθρώπινο ΟΥΜΑΜΙ, δηλαδή ΥΠΕΡΟΧΗ ΓΕΥΣΗ. Η πρώτη επαφή του ανθρώπου με το ΟΥΜΑΜΙ, είναι με το μητρικό γάλα στη διάρκεια του θηλασμού.
Διαβάζω στην Wikipedia σχετικώς:
Το ουμάμι (Umami, [uːˈmɑːmi]), η καλή γεύση ή νοστιμιά, είναι μια από τις πέντε βασικές γεύσεις, μαζί με το γλυκό, το ξινό, το πικρό και το αλμυρό. Η λέξη ουμάμι, που είναι δανεική από την Ιαπωνική (うま味), μπορεί να μεταφραστεί σαν «ευχάριστη νόστιμη γεύση»
Αυτολεξεί θα πεί: ΥΠΕΡΟΧΗ ΓΕΥΣΗ
Το ουμάμι αφήνει μια ήπια αλλά παραμένουσα αίσθηση που είναι δύσκολο να περιγραφεί. Προκαλεί έκκριση σάλιου και μια αίσθηση απαλότητας στη γλώσσα, ερεθίζοντας το λαιμό, τον ουρανίσκο και το πίσω μέρος του στόματος. Από μόνο του, το ουμάμι δεν προκαλεί ευχαρίστηση, αλλά κάνει μια μεγάλη ποικιλία τροφών ευχάριστες, ειδικά υπό την παρουσία ενός ταιριαστού αρώματος. Όπως όμως και οι υπόλοιπες γεύσεις, το ουμάμι είναι ευχάριστο μόνο μέσα σε ένα σχετικά στενό εύρος συγκεντρώσεων.
Στο εξαιρετικό βίντο του Κωνσταντίνου Τσεκλένη θα δείτε όσα κανένα κείμενο δεν θα μπορέσει ποτέ να σας μεταφέρει. (ΚΛΙΚ ΕΔΩ)
https://youtu.be/a7I_YkgEFzo
Αντιγράφω από το βιβλίο του ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
«Με το βιβλίο μου Μαγειρική του Αγίου Όρους θέλω να σας μεταφέρω εν μέρει κάτι από όσα έζησα τριάντα πέντε χρόνια στο Αγιασμένο Όρος μαγειρεύοντας. Δεν πήγα σε σχολές μαγειρικής, ούτε κατέχω κανένα πτυχίο. Έμαθα όμως κοντά στους παλιούς γεροντάδες πώς να τσιγαρίζω το κρεμμύδι σε σιγανή φωτιά, γιατί έλεγαν εκείνοι πως όσο πιο γλυκά ροδίσει το κρεμμύδι, τόσο πιο νόστιμο θα γίνει το φαγητό. Έμαθα επίσης πως όλα τα φαγητά στο τέλος του μαγειρέματος θέλουν υπομονή και καρτερία, όταν περιμένουμε πάνω από την φωτιά να φύγουν τα περίσσια ζουμιά τους. Από την προμήθεια των υλικών, το καθάρισμα, το πλύσιμο, το κόψιμο, το αλάτισμα, το μαγείρεμα και ως το σερβίρισμα πρέπει να έχεις πάντα στο νου σου αυτούς, για τους οποίους κάνεις όλα τούτα. Αυτούς που αγαπάς. Τα πάντα στην μαγειρική είναι εκδήλωση της αγάπης μας προς αυτούς, γιατί θέλουμε να τους ευχαριστήσουμε. Επειδή αγαπάμε εκείνους, για τους οποίους μαγειρεύουμε, για αυτό δεν πρέπει να φοβόμαστε τα λάθη. Η αγάπη μας προς τους άλλους, μας οδηγεί στο πώς θα κάνουμε νοστιμότερο το φαγητό. Εύχομαι το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, πέρα από την αρωγή των συνταγών, να σας βοηθήσει να πλησιάσετε ακόμη περισσότερο αυτούς που αγαπάτε, μαγειρεύοντας. Ανοίξτε το σπίτι σας, καλέστε τους φίλους σας, μαγειρέψτε μαζί, στρώστε το τραπέζι, πιείτε κρασί και χαρείτε μαζί…». «Χαίρετε μετά χαιρόντων» μας λέει ο Απόστολος Παύλος. Όλες τις χαρούμενες και ευχάριστες στιγμές της ζωής μας τις συνοδεύει το καλό φαγητό και ένα καλό τραπέζι. Συνεχίζει ο μακάριος Παύλος και λέει «κλαίετε μετά κλαιόντων» αναλογιστήκατε άραγε πόση ικανοποίηση αισθάνεται κάποιος άρρωστος από μία ζεστή και νόστιμη ψαρόσουπα, που θα του φτιάξουμε από τα χέρια μας; Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέει πως ο μάγειρας πρέπει να σκέφτεται όταν μαγειρεύει, ότι υπηρετεί τους αγγέλους… μαγειρεύει για αυτούς που προσεύχονται υπέρ της των πάντων ενώσεως..
Εύχεσθε, Μοναχός Επιφάνειος.
Αυτός ήταν ο Επιφάνιος ο Οινοποιός, ο Μάγειρας, ο βραβευμένος σεφ, ο Γέροντας, ο Μοναχός, ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ . Δεν σου μαγείρευε φαγητό, αλλά ολοκληρωμένη εμπειρία που όσοι την έζησαν ειδικά στον Μυλοπόταμο δεν θα την ξεχάσουν ποτέ. Μαγείρεψε για Πατριάρχες, Μητροπολίτες, Ηγουμένους, Αρχηγούς Κρατών, (κάποιοι λένε και για την Βασίλισσα Ελισάβετ), απλούς ανθρώπους, (κυρίως γι αυτούς), τώρα είχα την τιμή να μου μαγειρέψει κι εμένα.
Θυμάμαι, θυμάμαι, θυμάμαι, δακρύζω, προσεύχομαι:
ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ, ΕΛΕΗΣΟΝ ΤΟΝ ΔΟΥΛΟ ΣΟΥ, ΕΠΙΦΑΝΙΟ ΜΟΝΑΧΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΑΞΕ ΤΟΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΣΟΥ.
ΑΓΙΕ ΕΥΦΡΟΣΥΝΕ, ΥΠΟΔΕΞΟΥ ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΟ ΣΟΥ ΤΟΝ ΜΑΓΕΙΡΑ ΕΠΙΦΑΝΙΟ.
ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ, ΕΛΕΗΣΟΝ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΗΣΕ ΤΟΝ ΔΟΥΛΟ ΣΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ, ΜΟΝΑΧΟ ΚΑΙ ΑΞΙΩΝΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΝΑ ΒΑΔΙΖΕΙ ΣΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ.
https://www.facebook.com/vivlos.net/posts/1703296146517698
