2021-03-07 07:25:29
Φωτογραφία για Μετρό: Ξεκινούν τα έργα σε Γαλάτσι, Κατεχάκη.
Σύμφωνα με τον προκαταρκτικό σχεδιασμό, η γραμμή 4 θα συνεχίζει από Κατεχάκη κατά μήκος της λεωφόρου Κηφισίας.

Μοιάζει… με ψέμα, καθώς προηγήθηκε μια δεκαετία σχεδιασμού, μελετών, διαγωνισμού, δικαστικών εμπλοκών και διαδοχικών νομοθετικών ρυθμίσεων. Κι όμως, η ώρα να ξεκινήσει η κατασκευή της γραμμής 4 του μετρό επιτέλους έφθασε: μέχρι τον Μάιο θα στηθούν τα δύο πρώτα εργοτάξια στα δύο άκρα της γραμμής, στο Γαλάτσι και στην Κατεχάκη.

Γράφει o Γιώργος Λιάλιος

Τα εργοτάξια αυτά θα σηματοδοτήσουν την έναρξη μιας μακράς περιόδου αναστάτωσης για την πρωτεύουσα, κατ’ ελάχιστον (και με αρκετή αισιοδοξία) μιας δεκαετίας. Η οποία όμως θα οδηγήσει στην πιο εκτεταμένη μεταβολή του κυκλοφοριακού χάρτη της πρωτεύουσας από την μετα-ολυμπιακή εποχή, προσφέροντας ανθρώπινες συνθήκες μετακίνησης σε ορισμένες από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της.

Μέσα στον Μάρτιο, λοιπόν, η «Αττικό Μετρό» θα υπογράψει την πρώτη από τις δύο βασικές συμβάσεις για την κατασκευή της νέας γραμμής, Αλσους Βεΐκου – Γουδί
. Αφορά την «προετοιμασία» των θέσεων όπου θα κατασκευαστούν οι 15 σταθμοί και τα 9 φρέατα της γραμμής με ανάδοχο την εταιρεία ΕΡΕΤΒΟ. Με ποιο τρόπο θα γίνει αυτή η προετοιμασία; Σύμφωνα με την «Αττικό Μετρό» ο εργολάβος θα αναλάβει τρεις ομάδες εργασιών: τις απαραίτητες μελέτες (μεταξύ των οποίων και οι κυκλοφοριακές, για τις ρυθμίσεις που θα πρέπει να γίνουν λόγω εργοταξίων), τις αρχαιολογικές ανασκαφές και τις κυρίως εργασίες. «Η πρώτη μας δουλειά πριν στηθούν τα εργοτάξια θα είναι να αποτυπώσουμε τα 24 σημεία που θα “καταληφθούν” για το έργο», εξηγεί στην «Κ» ο Γιώργος Ρωμοσιός, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΕΤΒΟ. «Τα πρώτα εργοτάξια θα στηθούν στα δύο φρέατα που βρίσκονται στα άκρα της γραμμής, τα οποία είναι και τα σημεία στα οποία θα συναρμολογηθούν και θα μπουν στη γη οι δύο μετροπόντικες. Γι’ αυτό και επείγει να τελειώσουν πρώτα». Η μία εργοταξιακή θέση θα δημιουργηθεί πίσω από τον σταθμό του μετρό Κατεχάκη, στη θέση που σήμερα βρίσκεται ένα πάρκινγκ. Και η δεύτερη θα βρίσκεται επί της λεωφόρου Βεΐκου, στο ρεύμα από Γαλάτσι προς Κύμης, στο ύψος του κλειστού γυμναστηρίου που βρίσκεται μέσα στο Αλσος Βεΐκου. Αυτά είναι και τα πρώτα σημεία που θα περιφραχθούν και θα «κλείσουν» για τη νέα γραμμή του μετρό.

Αυτά είναι τα πρώτα «δεδομένα». Στη συνέχεια, ο ανάδοχος θα κινηθεί κατά προτεραιότητα εκεί όπου θα του υποδείξει η «Αττικό Μετρό». Οπως αναφέρουν στην «Κ» στελέχη της εταιρείας, μεγάλη σημασία για να μην καθυστερήσει το έργο έχουν προφανώς οι θέσεις στις οποίες εκτιμάται ότι θα βρεθούν αρχαία. Πρόκειται για τους σταθμούς του κέντρου (Ευαγγελισμός, Κολωνάκι, Ακαδημία, Εξάρχεια) και ένα φρέαρ (πίσω από την Εθνική Βιβλιοθήκη). Ειδικά για τον Ευαγγελισμό και την Ακαδημία είναι μάλλον βέβαιο ότι θα υπάρξουν ευρήματα, καθώς προηγήθηκαν οι εργασίες για τους σταθμούς Ευαγγελισμού και Πανεπιστημίου. Στον Ευαγγελισμό μάλιστα θα πρέπει να μετακινηθούν και υφιστάμενες αρχαιότητες που βρέθηκαν κατά την κατασκευή της εξόδου Ριζάρη και βρίσκονται πλέον στο περίγραμμα του χώρου που θα καταληφθεί. Στη συμφωνία με τον ανάδοχο, οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν προγραμματιστεί να διαρκέσουν ένα έτος. Ωστόσο θα παραταθούν όπου χρειαστεί μέχρι τη συνολική διάρκεια της σύμβασης (30 μήνες) χωρίς να γεννώνται απαιτήσεις για τον ανάδοχο. Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Υποδομών έχει υπογράψει ήδη από το 2011 μνημόνιο συνεργασίας με το ΥΠΠΟ, που θα εξειδικευτεί για τη γραμμή 4 μέσα στο επόμενο διάστημα.

Πριν όμως ξεκινήσουν οι αρχαιολογικές εργασίες (πρώτα στα δύο άκρα τις γραμμής, μετά στους σταθμούς του κέντρου και μετά στα υπόλοιπα σημεία) προηγείται… το καθάρισμα: η απομάκρυνση όλων των υφισταμένων σήμερα στις θέσεις των εργοταξίων, δηλαδή περίπτερα, αγάλματα, παγκάκια, φωτισμός, παιδικές χαρές, γενικά όλος ο αστικός εξοπλισμός. Τα αντικείμενα αυτά, αφού καταγραφούν, αποσπώνται από τον ανάδοχο και παραδίδονται στους τρεις εμπλεκόμενους δήμους (Αθηναίων, Ζωγράφου, Γαλατσίου) που θα πρέπει να μεριμνήσουν για τη συνέχεια – αν θα αποθηκευτούν ή θα τοποθετηθούν κάπου αλλού. Ειδική μέριμνα θα υπάρξει για τα δέντρα, σε όσες περιπτώσεις αυτό είναι εφικτό (εξαρτάται από το είδος του δέντρου, την ηλικία του, το ύψος του κ.λπ.). Οσα δέντρα γίνεται να μην κοπούν, θα μεταφυτευτούν σε σημεία που θα υποδείξουν οι δήμοι (λ.χ. στον Πειραιά μεταφυτεύτηκε ένας μεγάλος φοίνικας που βρισκόταν στη θέση ενός φρέατος).

Στη διαδοχή των εργασιών, μετά την απελευθέρωση των χώρων και τις αρχαιολογικές εργασίες, θα έρθει η σειρά της μετακίνησης των δικτύων κοινής ωφελείας. Αρχικά, ο ανάδοχος θα ζητήσει από όλες τις εταιρείες (ύδρευσης, φυσικού αερίου, ηλεκτρισμού κ.λπ.) να καταθέσουν σχέδια με τα δίκτυά τους στα συγκεκριμένα σημεία και πώς αυτοί επιθυμούν να μετακινηθούν. Επειδή πολλές φορές η πραγματικότητα διαφέρει… από τα σχέδια, ο εργολάβος θα πρέπει να επιβεβαιώσει τις θέσεις των δικτύων στις 24 θέσεις, κάνοντας δοκιμαστικές τομές. Η μετακίνηση των δικτύων, πάντως, είναι εργασίες στις οποίες η ΕΡΕΤΒΟ έχει μεγάλη εμπειρία, καθώς έχει αναλάβει πλήθος ανάλογων έργων στα 30 της χρόνια. «Εκτιμώ ότι οι πιο χρονοβόρες εργασίες θα είναι οι αρχαιολογικές, ιδίως στο κέντρο. Γι’ αυτό και η Αττικό Μετρό επείγεται να ξεκινήσουμε από αυτές», λέει ο κ. Ρωμοσιός. Αξίζει να σημειωθεί κάτι: πρόθεση της «Αττικό Μετρό» είναι να μη στηθούν από τώρα τα γνωστά εργοτάξια σε όλη την Αθήνα. Οι αποξηλώσεις θα γίνουν όπου χρειάζεται, και αν σε κάποιες από τις 224 θέσεις δεν βρεθούν αρχαία κατά τις δοκιμαστικές τομές ή δεν περνούν από εκεί δίκτυα, τότε αυτές δεν θα κλείσουν ακόμα. Στόχος είναι να μειωθεί όσο το δυνατόν η –συνεπακόλουθη ενός τόσο μεγάλου έργου– ταλαιπωρία.

Για τα Εξάρχεια

Οσον αφορά τα Εξάρχεια και την ανησυχία που υπάρχει στην κυβέρνηση για τυχόν προσπάθειες να εμποδιστεί η δημιουργία του εργοταξίου, ο κ. Ρωμοσιός είναι επιφυλακτικός. «Είναι λογικό να υπάρχει ανησυχία από τους κατοίκους, καθώς θα καταληφθεί ένα κεντρικό κομμάτι της γειτονιάς τους. Ομως το μετρό θα εξυπηρετήσει την περιοχή και θα αναβαθμίσει την περιουσία τους. Ελπίζω ότι όλοι θα κατανοήσουν τη χρησιμότητα του έργου μακροπρόθεσμα και δεν θα έχουμε προβλήματα».

Δύο διαγωνισμοί, με διαχωρισμό εργασιών

«Με την υπογραφή των πρόδρομων εργασιών θα ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες και θα εντατικοποιηθούν στα δύο σημεία που πρόκειται να εισέλθουν οι μετροπόντικες, στην αρχή και στο τέλος», αναφέρει στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Υποδομών (φωτ. INTIME NEWS).

Η γραμμή 4 του μετρό θα είναι το πρώτο μεγάλο δημόσιο έργο που θα κατασκευαστεί με ένα διαφορετικό σύστημα από ό,τι στο παρελθόν. Οχι ως προς τη μέθοδο κατασκευής, αλλά ως προς την ανάθεση των εργασιών. Σε εφαρμογή του ν. 4412/2016 για πρώτη φορά διαχωρίστηκαν (και δημοπρατήθηκαν με χωριστό διαγωνισμό) από το κυρίως έργο οι λεγόμενες «πρόδρομες εργασίες», δηλαδή η προετοιμασία των θέσεων των σταθμών και των φρεάτων. Η διάταξη αυτή είχε καλές προθέσεις: στόχευε όχι μόνο στο «μοίρασμα της πίτας», αλλά κυρίως στην ταχύτερη έναρξη της προετοιμασίας, όσο θα «έτρεχε» ο διαγωνισμός για το κυρίως έργο. Ιδανικά, η διαφορά φάσης θα προσέφερε το απαραίτητο χρονικό «μαξιλάρι» σε περίπτωση που οι αρχαιολογικές ανασκαφές καθυστερήσουν.

Μόνο που στην πράξη το μοντέλο αυτό δεν πέτυχε τον βασικό στόχο του, καθώς οι διαδοχικές δικαστικές εμπλοκές έφεραν τους δύο διαγωνισμούς περίπου στο ίδιο σημείο χρονικά: το υπουργείο Υποδομών σχεδιάζει να υπογράψει μέσα στον Μάρτιο τη συμφωνία με την ΕΡΕΤΒΟ, που θα αναλάβει τις πρόδρομες εργασίες. Παράλληλα προετοιμάζεται να υπογράψει με την ΑΒΑΞ τη σύμβαση για το κυρίως έργο, λογικά μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού.

Το ερώτημα λοιπόν που ανακύπτει, είναι πώς θα αποφύγει το Δημόσιο να βρεθεί σε δυσχερή θέση, δηλαδή σε περίπτωση καθυστερήσεων στις πρόδρομες εργασίες (λ.χ. στα αρχαιολογικά), να κρατάει την ΑΒΑΞ αναγκαστικά σε αναμονή και να της καταβάλλει αποζημιώσεις (σταλίες) για να μην κάνει τίποτα. «Θα επανασχεδιάσουμε στο πλαίσιο της σύμβασης πρόδρομων εργασιών τον τρόπο που θα δουλέψουν οι δύο ανάδοχοι ώστε να μην υπάρχουν εμπλοκές», αναφέρει στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Υποδομών. «Με την υπογραφή των πρόδρομων εργασιών θα ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες και θα εντατικοποιηθούν στα δύο σημεία που πρόκειται να εισέλθουν οι μετροπόντικες, στην αρχή και στο τέλος. Παράλληλα, αφότου υπογραφεί η κύρια σύμβαση στις αρχές του καλοκαιριού, ο ανάδοχος θα χρειαστεί 6-8 μήνες για μελέτες. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μην υπάρξουν καθυστερήσεις στην εκτέλεση του έργου».

Από την πλευρά των αναδόχων, υπάρχει αισιοδοξία. Η μεν ΕΡΕΤΒΟ υποστηρίζει ότι τα έργα που κλήθηκε να αναλάβει δεν είναι σύνθετα και εκτός απροόπτου δεν θα υπάρξουν καθυστερήσεις που να επηρεάσουν την ΑΒΑΞ. Από την πλευρά της ΑΒΑΞ επαναλαμβάνουν το επιχείρημα που θέτει το υπουργείο Υποδομών: ότι το κατασκευαστικό κομμάτι δεν πρόκειται να ξεκινήσει αμέσως μετά την υπογραφή της σύμβασης. Οπως εξηγούν, θα πρέπει πρώτα να εκπονηθούν όλες οι οριστικές μελέτες (λ.χ. στατικές, αρχιτεκτονικές, Η/Μ), οι οποίες χρειάζονται τουλάχιστον 8-10 μήνες μέχρι να αρχίσουν να εγκρίνονται (και μάλιστα όχι όλες μαζί). Επομένως, οι κυρίως κατασκευαστικές εργασίες δεν πρόκειται να ξεκινήσουν πριν από τα μέσα του 2022. Υπάρχει ωστόσο μια εξαίρεση: αμέσως μόλις οι δύο θέσεις των φρεάτων στα άκρα της γραμμής είναι «καθαρές», η ΑΒΑΞ θα αναλάβει να δημιουργήσει εκεί τα πρώτα δύο εργοτάξιά της. Στα σημεία αυτά θα συναρμολογηθούν οι μετροπόντικες και από εκεί θα ξεκινήσουν το υπόγειο ταξίδι τους, σκάβοντας από τα δύο άκρα της γραμμής και κατασκευάζοντας τη σήραγγα, μέχρι να συναντηθούν (λογικά στο ύψος του σταθμού Ευαγγελισμού). Τέλος, όπως επισημαίνει η ΑΒΑΞ, η «Αττικό Μετρό» δεν υποχρεούται να παραδώσει στην ΑΒΑΞ όλους τους χώρους αμέσως μετά την υπογραφή της σύμβασης, αλλά αυτό θα γίνει τμηματικά. Επομένως το χρονοδιάγραμμα θα διαμορφωθεί παράλληλα με την εξέλιξη των πρόδρομων εργασιών.

Σύμφωνα με τους ανθρώπους της ΑΒΑΞ, η κύρια δυσκολία της γραμμής 4 είναι ότι περνάει από το κέντρο της Αθήνας. Αυτό καθιστά δυσκολότερη την προσέγγιση των μηχανημάτων, τη μεταφορά υλικών και τις εκσκαφές, μεγαλύτερη την όχληση στη λειτουργία της πόλης. Από πλευράς τεχνικής δυσκολίας, πάντως, δεν θεωρείται ότι υπάρχει κάποια πρόκληση ανάλογη με αυτήν που αντιμετώπισε η εταιρεία στον «υποθαλάσσιο» σταθμό Πειραιά.

Διάψευση

Οσο για το επιχειρηματικό σκέλος (δηλαδή τις συμφωνίες που κλείνονται την περίοδο πριν από την υπογραφή ενός μεγάλου έργου για υπεργολαβίες κ.λπ.), υψηλόβαθμο στέλεχος της ΑΒΑΞ διαψεύδει όλα τα σενάρια που έχουν ακουστεί για συμφωνία με άλλες κατασκευαστικές εταιρείες, ώστε να αναληφθεί από κοινού το έργο. «Παρ’ όλα τα θρυλούμενα, δεν υπάρχει καμία συμφωνία, καμία απόφαση. Μόνο προκαταρκτικές συζητήσεις, όπως γίνονται σε όλα τα έργα», αναφέρει η ίδια πηγή.

Τα μελλοντικά σχέδια για τις επεκτάσεις

Σύμφωνα με τον προκαταρκτικό σχεδιασμό, η γραμμή 4 θα συνεχίζει από Κατεχάκη κατά μήκος της λεωφόρου Κηφισίας.

Επειτα από μια δεκαετία οικονομικής κρίσης, το υπουργείο Υποδομών και η «Αττικό Μετρό» έχουν επανεκκινήσει τη διαδικασία σχεδιασμού για τις επόμενες γενιές επεκτάσεων του μετρό. Σε άμεση προτεραιότητα τίθεται βέβαια η σύνδεση της γραμμής 4 από τον σταθμό Αλσους Βεΐκου (στην πραγματικότητα, στη συμβολή της λεωφόρου Βεΐκου με την οδό Τράλλεων) με τον σταθμό του ΗΣΑΠ στον Περισσό. Η επέκταση αυτή θα έχει δύο ενδιάμεσους σταθμούς στον Δήμο Νέας Ιωνίας, μέσα σε αρκετά πυκνοκατοικημένες περιοχές. Και είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί θα συνδέσει τη νέα γραμμή με τον «ηλεκτρικό», άρα θα δώσει ένα σημείο εισόδου επιβατών προς την γραμμή 4 που θα εξυπηρετεί το βόρειο τμήμα του Δήμου Αθηναίων και ευρύτερα τα βορειοανατολικά προάστια της πόλης (ανακουφίζοντας αντίστοιχα τους μελλοντικούς σταθμούς μετεπιβίβασης του κέντρου, όπως τον Ευαγγελισμό και την Ακαδημία).

Παράλληλα έχουν ξεκινήσει οι πρώτες γεωλογικές έρευνες για την επέκταση της γραμμής 4 προς Μαρούσι και εθνική οδό. Σύμφωνα με τον (προκαταρκτικό) σχεδιασμό, η γραμμή θα συνεχίζει από Κατεχάκη κατά μήκος της λεωφόρου Κηφισίας (σταθμοί Φάρος Ψυχικού, Φιλοθέη, Σίδερα Χαλανδρίου, Ολυμπιακό Στάδιο, Κηφισίας, Μέγαρο ΟΤΕ), θα συναντάται και πάλι με τον σταθμό του ΗΣΑΠ στο Μαρούσι (μήκους 9,6 χλμ.) κατόπιν και θα συνεχίζει προς Πεύκη, Λυκόβρυση και εθνική οδό (ακόμα 4,4 χλμ.). Ρεαλιστικά, επειδή οι σχετικοί «χάρτες» κυκλοφορούν… εδώ και μια δεκαπενταετία, η επέκταση αυτή δεν θα πρέπει να αναμένεται μέσα στη δεκαετία που διανύουμε.

Αντίστοιχα, στα (πολύ) μελλοντικά σχέδια της «Αττικό Μετρό» περιλαμβάνεται και η επέκταση από Περισσό προς Νέα Φιλαδέλφεια, Αγίους Αναργύρους, Ιλιον και Πετρούπολη.

Δύο άλλες επεκτάσεις που μελετώνται αφορούν τη γραμμή 2. Στο βόρειο κομμάτι από Ανθούπολη προς Ιλιον και Ανω Λιόσια με σταθμούς σε Παλατιανή, Iλιον, Aγιο Νικόλαο (μάλλον θα πρέπει να επιλεγεί ένα άλλο όνομα, καθώς υπάρχει σταθμός με το ίδιο όνομα στον «ηλεκτρικό»), Πλατεία Δημοκρατίας και Ανω Λιόσια. Και στο νότιο, από Ελληνικό προς Ανω Γλυφάδα και Γλυφάδα.

kathimerini.gr

sidirodromikanea
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ